سایت‌های شرط بندی یا قمارخانه‌های مجازی
شرط بندی در فوتبال در حالی دوباره به صدر خبر‌های ورزشی بازگشته است که این مساله یکی از بخش‌های اصلی پرونده فساد در فوتبال را تشکیل می دهد و بیشتر در سایت ها انجام می پذیرد و نوعی قمارخانه های مجازی محسوب می شود.
به گزارش ایرنا؛ همه این سر وصداها بعد از بازی سوال برانگیز تراکتورسازی تبریز با سپیدرود رشت شروع شد؛ بازی که دروازه بان تراکتورسازی گل های عجیب و غریبی دریافت کرد تا تیمش که امید قهرمانی داشت، نتیجه را واگذار کند اما این پایان ماجرا نبود زیرا بعد از بازی سروصدا و اعتراض طرفداراران بلند شد تا در این میان متهم اصلی دروازه بان تیم یعنی «محسن فروزان» قلمداد شود زیرا این باور تقویت شده بود که «نسیم نهالی» همسر او در سایت های شرط بندی حضور دارد و فروزان این گل ها را به عمد دریافت کرده است.
با توجه به این اتفاق ها، فروزان توسط کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال به مدت یک ماه از تمامی فعالیت‌های فوتبالی تعلیق شد و همسرش به علت شرط بندی غیرقانونی در شبکه‌های اجتماعی مورد انتقاد شدید قرار گرفت تا اینکه این زوج در 9 اردیبهشت 1398 خورشیدی بازداشت شدند.
به هرحال این اتفاق باعث شد تا صدای بسیاری از اهالی فوتبال و غیرفوتبالی درباره شرط بندی بلند شود که نشان می دهد این پدیده امری جدید نیست که مختص الان بدانیم بلکه به نظر می آید همیشه وجود داشته است. چنانکه «جواد زرینچه» بازیکن پیشین استقلال گفته است: «زمان ما هم شرط‌بندی در فوتبال وجود داشت. هم مربیان شرط بندی می‌کردند و هم بازیکنان. البته تعدادشان واقعاً خیلی کم بود. زمان ما شرط بندی‌ها سر ماشین، زمین و ویلا بود اما الان همه چیز نقدی شده و بر پایه دلار و یورو استوار است».
البته شرط بندی بر سر فوتبال یا ورزش‌های دیگر جدید نیست. در خارج از ایران که شکل و شمایلی کاملاً قانونی دارد و در ایران هم این کار در بنگاه‌های کوچک و محلی انجام می‌شود.
**شرط بندی در جهان
فلسفه سایت‌های شرط بندی که ایرانیان در آن شرکت می کنند به این گونه است که عده‌ای در سایت‌های خارج از کشور تعدادی کارشناس استخدام کرده اند که برای بازی‌های مختلف درصد شانس برای برد و باخت تیم‌ها را مشخص می‌کنند و با توجه به این درصدها، درصدهای مختلفی برای کاربران تعیین می‌کنند. برای مثال برای بازی 2 تیم بارسلونا و ختافه که شانس برد بارسلونا را بسیار محتمل می‌دانند به این گونه امکان شرط بندی را برای کاربران در نظر می‌گیرند که اگر بارسلونا برنده بازی شد، شما به ازای یک میلیون تومان که شرط بندی می کنید هفت درصد آن یعنی 70 هزارتومان برنده خواهید شد. اگر 2 تیم مساوی کنند شما پنج برابر این عدد یعنی پنج میلیون تومان برنده خواهید شد و اگر تیم ختافه برنده شود شما 12 برابر این پول را برنده می شوید.
ممکن است این پیشنهاد در ظاهر بسیار هیجان انگیز باشد اما افرادی که این درصدها را انتخاب می‌کنند با توجه به برد و باخت‌های 2 تیم و میزان شرط بندی طرفداران هر 2 تیم این درصدها در نظر دارند و شاید شما به صورت اتفاقی در یک بازی برنده شوید اما در درازمدت این سایت است که برنده می شود.
به هرترتیب در چنین شرایطی فردی که از برد بارسلونا که قابل پیش بینی هم هست، مطمئن است روی بارسلونا شرط می‌بندد و احتمالاً برنده می‌شود اما اگر جزو آن دسته از بازی هایی بود که بارسلونا پیروز نشد فرد نزدیک به 15 برابر پولی را که می‌خواست ببرد از دست می‌دهد و تیم مورد علاقه او باید 14 بازی دیگرش را ببرد تا تازه به پول خودش برسد. از طرف دیگر افرادی که روی تیم مقابل سرمایه گذاری می‌کنند به امید این که ناگهان 12 برابر پول خود برنده شوند، شانس خیلی کمی برای این اتفاق دارند و شاید از هر 15 تا 20 باری که چنین شرطی می‌بندند، برنده شوند. همچنین تساوی خودش تعداد زیادی از افرادی را که شرط بندی کرده اند در خودش جای داده و در اصل 2 سوم افرادی که شرط بندی کرده اند، بازنده این شرط بندی خواهند بود.
بنابراین کارشناسان بازی، طوری محاسبه می‌کنند که در هر سه دسته پیروزی، مساوی، شکست، با توجه به درصدها میزان شرط بندی کاربران یکسان باشد و در نهایت این سایت است که برنده یک سوم سرمایه‌ای می شود که کاربران در سایت سرمایه گذاری کرده اند.
**شرط بندی در ایران
چند سال پیش بود که «علی انصاریان» بازیکن پیشین فوتبال در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد روزانه 600 هزار دلار با شرط بندی فوتبال از کشور خارج می‌شود. سخنانی که بسیاری از افراد را متعجب کرد و انگشت به دهان ماندند. در آن شرایط مزه‌مزه کردن این رقم چندان راحت بود و همان زمان حرف‌ها زده شد برای جلوگیری از شرط بندی فوتبال و کلاهبرداری گسترده که با توجه به گذشت زمان و ادامه داشتن این روند در حد همان حرف و شعار و بیانیه باقی ماند.
شرط بندی در ایران نخست در بنگاه‌های کوچک و محلی انجام می شد که به نظر می آمد بیشتر هم در استان‌های شمالی کشور فعال بودند که در مغازه‌ها و به ویژه قهوه‌خانه‌هایشان برگه‌های شرط بندی یا توتو را می توانستیم ببینیم که گردش مالی همین برگه های توتو در گیلان هفتگی به یک میلیارد تومان می رسید اما به مرور زمان و وقتی پای فناوری و اینترنت به این کار باز شد، شرط بندی شکل گسترده‌تری پیدا کرد و خیلی‌ها وارد این بازی شدند به گونه ای که امروز به عنوان بحث روز بسیاری از مجامع فوتبالی شده و به عنوان «بِت» معروف است؛ سرگرمی که برخی از فوتبالی‌هایی می‌خواهند از همین راه، یک شبه پولدار شوند.
البته ناگفته نماند که این سایت ها در فضای مجازی به راحتی فعالیت دارند و حتی به شرط فیلترشدن با یک فیلترشکن می توان آن را باز کرد و به راحتی برای خود تبلیغ می کنند. برای نمونه در یکی از همین سایت ها در مورد «اصول اساسی و مهم در شرط بندی» آمده است: «اگر شما تازه وارد عرصه شرط بندی لایو فوتبال شده اید، نیاز به دانستن چند اصل مهم اما ساده دارید - شرط بندی در یک بازی فوتبال تنها در زمان اصلی و مشخص صورت می گیرد. اگر چنانچه شرط بندی شما بیش از 50 دلار باشد، در آن صورت 10 دلار به عنوان هدیه به شما تعلق می گیرد. از سوی دیگر، فراموش نکنید شما می توانید در زمان شروع بازی پس از گذشت 10-15 دقیقه در شرط بندی حین بازی (شرط بندی-لایو) شرکت کنید: با مطالعه اجمالی بر آمار بازی های تیم در طی سال های گذشته و با توجه به پیشرفت این تیم در زمین، شما می توانید شانس پیروزی تیم خود را بهتر ارزیابی نمایید. این بازی سرگرم کننده نه تنها یک منبع کسب درآمد است، بلکه هیجان و احساسات بالایی را برای شما به ارمغان می آورد زیرا در یک لحظه تیم شما عقب است اما سپس توپ وارد دروازه حریف می گردد. سناریوی بازی هر لحظه تغییر پیدا می کند و شما خود شاهد زنده این این حوادث هیجان انگیز هستید، در عین حال از این روند لذت برده، بدن شما آدرنالین زیادی ترشح می کند».
بنابراین مشاهده می کنیم که این سایت ها به صورت بسیار آزادانه مشتریانی جذب می کنند و درصدد هستند تا به آنها تفهیم کنند که یک شبه می توانند ره 100ساله طی کنند اما دریغ از آنکه برنده نهایی خود سایت ها هستند.
**شرط بندی یا قمار
گسترش بیش از اندازه این سایت های شرط بندی فوتبالی که به دیگر ورزش ها هم کشیده شده است باعث شد تا این صحبت ها به میان بیاید که این گونه درآمدها مجاز است یا اینکه از راه قمار به دست می آیند.
«قمار» یعنی شرط بندی بر سر پول یا هر چیزی که دارای ارزش باشد و نتیجه قمار، نامشخص است به زبان ساده به شرط بندی که میان 2 یا چند تَن در یک بازی انجام می‌گیرد، «قمار» گفته می‌شود. قمار می‌تواند به صورت سازماندهی شده، در مراکزی به نام «کازینو» یا قمارخانه که توسط فردی بی‌طرف مدیریت می‌شود، انجام بگیرد. بنابراین به نظر می آید که سایت های شرط بندی نیز قمار باشند.
طبق نظر آیت الله جوادی آملی، قمار به چیزی گفته می شود که در آن برد و باختی وجود داشته باشد به این صورت که 2 طرف پولی را وسط گذاشته باشند و هر فردی که شرط را برد یا در بازی برنده شد، صاحب آن پول می شود. در همین ارتباط این کار می تواند در سایت های شرط بندی و یا حتی تلویزیون انجام شود. براین اساس سایت های شرط بندی از نظر این مرجع تقلید، حکم قمار خانه مجازی را دارند.
همچنین براساس دیدگاه آیت الله نوری همدانی هر چیزی که در آن حکم برد و باخت به این صورت که طرفین خودشان پولی را وسط بگذارند، داشته باشد حرام است. سایت های شرط بندی هم اگر کارشان با رد و بدل کردن پول باشد، فعل حرامی را مرتکب می شوند و در حکم قمارخانه مجازی هستند و لذا همان حکمی در قانون مجازات اسلامی برای قمارخانه ها تعیین شده، بر این سایت ها نیز مترتب است. بنابراین با توجه به دیدگاه های مراجع این نوع شرط بندی ها قمارخانه های مجازی دارند.
**برخوردهای قانونی و راهکارها
تب و تاب سایت های شرط بندی و حضور افراد زیادی از فوتبالی تا غیرفوتبالی در این سایت ها باعث شده است تا کمیته انضباطی فوتبال قوانین سختی در این خصوص در نظر بگیرد. در همین ارتباط «احمدرضا براتی» رییس کمیته حقوقی و تدوین مقررات فدراسیون فوتبال با اشاره به برخی موضوع های مطرح شده در هفته‌های اخیر در مورد شرط بندی گفته است: «مقررات انضباطی فدراسیون فوتبال ما در موضوع شرط‌بندی بسیار سختگیرانه‌تر از فیفا است چرا که بر اساس مقررات اخلاقی فیفا، حداکثر مجازات اشخاصی که در شرط‌بندی مداخله دارند، 3 سال محرومیت است و باید توجه کرد که در مقررات فیفا هیچ حداقلی در نظر گرفته نشده یعنی قاضی می‌تواند از یک روز تا سه سال محرومیت در نظر بگیرد اما در مقررات انضباطی فدراسیون فوتبال ایران، مجازات فردی که در شرط بندی مداخله می‌کند در مرتبه اول حداقل 3 ماه، مرتبه دوم حداقل 6 ماه و مرتبه سوم حداقل یک سال می‌باشد ... بنابراین مجازات شرط بندی در مقررات فیفا از یک روز تا 3 سال است و در مقررات ایران از 3 ماه تا پایان عمر متخلف متغیر و موکول به نظر قاضی است».
با توجه به این مباحث اهمیت افشای نام اشخاص و نهادهای پشت پرده قمارخانه های مجازی با توجه به مترتب بودن احکام قانون مجازات اسلامی بر آنها، می تواند تاثیر ویژه ای در جلوگیری از توسعه روزافزون این مساله در کشور داشته باشد.