سهم ابزارهای الکترونیکی پرداخت

آمار میزان مصرف و نحوه رشد مثبت یا منفی اسکناس، چک، کارت اعتباری، کارت نقدی و خرید در اینترنت جهت خریدهای کوچک، برای دست اندرکاران این رشته از جایگاه بالایی برخوردار است. برای بررسی و مقایسه دو بازار با یکدیگر، در نظر گرفتن مسایل فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و کلیه شرایط محیطی امری لازم است. به نحوی که اگر تمام مسایل دیده نشوند، ورشکستگی شرکت خصوصی را به دنبال دارد و برای شرکت دولتی، تا به حال دیده نشده که تاثیری داشته باشد. بنابراین اگر دیدید که یک شرکت دولتی در ایران سود می‌برد، گمان نکنید که شرکت خصوصی هم سود خواهد برد.
در این مقاله آمار کاملی از سهم مصرف هر سامانه پرداخت معمول در کشور آمریکا ذکر می‌شود. فقط توصیه می‌شودکه آنرا برای ایران به این سادگی تطبیق ندهیم. دفتر تحلیل‌های اقتصادی وزارت بازرگانی آمریکا آمارهای مصرف کنندگان و روش پرداخت آنها را در سال ۲۰۰۴ منتشر کرد. خرید کالا و خدمات حدود ۷۷ درصد از مصارف خانگی و شخصی را تشکیل می‌دهد. ۲۳ باقی را تراکنش‌هایی غیر از خرید تشکیل می‌داد. این خریدها شامل مواردی می‌شود که پرداختی مستقیم بابت آن صورت نمی‌گیرد، مانند غذا و کمک‌های غیر نقدی کارمندان، حمل و نقل کارمندان، اجاره تجهیزات و منازل شرکتی و دولتی، بیمه عمر و حمل ونقل، هزینه لباس شخصی و نظامی و مانند آنها. اما سهم اسکناس و سکه و چک، کارت‌های بانکی و اینترنتی از نظر تعداد تراکنش به قرار زیر بود:

طبق این جدول مصارف کاغذی و نقدی به مرور کم شده و جایش را به کارتی و الکترونیکی خواهد داد. در کشوری مانند آمریکا که تمام جوانب زندگی اجتماعی آن، قسطی و اعتباری است و حمل پول نقد خطرناک است و پشتیبانی سامانه‌های الکترونیکی کامل است، پیش بینی سال ۲۰۰۹ دور از واقعیت نیست.
مجموع خریدهای سال ۲۰۰۴ به میزان ۶۳۶۶ میلیارد دلار شد که سهم کاغذی‌ها به میزان ۳۴۴۰ میلیارد دلار گردید که ۵۴ درصد از کل را شامل شد که حدود ۴ درصد کمتر از سا ۲۰۰۳ گردید. چهار سامانه کارت پرداخت که شامل کارت اعتباری، نقدی، پیش پرداخت و الکترونیکی (EBT) است، ۲۴۰۲ میلیارد دلار خرید کردند که ۳۸ درصد از کل را شامل شد که حدود ۳ درصد بیشتر از سال ۲۰۰۳ گردید. دو سامانه الکترونیکی از راه دور و تضمینی دیگر، ۵۲۴ میلیارد دلار خرید کردند که حدود ۸ درصد از کل را شامل شد که حدود نیم درصد بیشتر از سال ۲۰۰۳ رشد داشت. در سال ۲۰۰۹ پیش بینی می‌شود که سامانه‌های کارت پرداخت حدود ۴۸ درصد، سامانه‌های کاغذی حدود ۳۸ درصد و سامانه‌های الکترونیکی حدود ۱۴ درصد از حجم مالی را به خود تخصیص دهند. آمار روش‌های پرداخت بطور خلاصه در جدول ۲ آمده است:

نتایجی که از هر ستون و مقایسه سطرهای آن می‌گیریم، بسیار جالب است. ستون میانگین از شفافیت خاصی برخوردار است. جدول ۲ با توجه به مقایسه دوازده سامانه پرداخت کوچک و اطلاعات دقیقی که در احتیار می‌گذارد، جای تامل بسیار دارد.
تذکر:

منظور از پرداخت کاغذی، شش سامانه پول نقد، چک، حواله، چک مسافرتی، بن کالا و چک های تضمینی است.

پرداخت راه دور، پرداخت توسط تلفن، پرداخت با رایانه، پرداخت قبوض در خودپرداز و نظایر آن است.

پرداخت های تضمینی، توسط اتاق پایاپای الکترونیکی انجام می شود که معمولا شامل حق بیمه، قبوض، تلویزیون و مانند آنها است.