مشکل شهرداری با اپراتورها چیست؟
مسئولان شهرداری می‌گویند: «جمع‌آوری دکل‌های مخابراتی متأثر از دو علت است: آلودگی بصری منظر شهری و مضرات امواج».
براساس همین دلایل، حدود ١٥ سایت در شهر تهران جمع‌آوری و بر ممانعت از نصب بیش از ٢٠٠ سایت دیگر تأکید شد؛ سایت‌هایی که به گفته اپراتورهای تلفن‌همراه، مدتی است در انبار هستند. جمع‌آوری دکل‌ها از سطح شهر موجب بروز مشکل در آنتن‌دهی و درنهایت نارضایتی مردم شد. تصور عمومی این بود راه‌اندازی شبکه‌های ٣G و ٤G مسبب این نقاط کور است، ولی بلافاصله مشخص شد مشکل جای دیگری است.
آن‌گونه که مسئولان شهرداری می‌گویند، دکل‌های مخابراتی امواج مضر از خود متصاعد می‌کنند؛ ادعایی که از سوی دفتر حفاظت در برابر اشعه سازمان انرژی اتمی کشور رد و گفته شده آنتن‌های بی‌تی‌اس مضر نیست و این مهم البته به شرایط نصب و پایش‌های بعدی نیز بستگی دارد که خوشبختانه تاکنون در بررسی‌ها مورد خاصی گزارش نشده است. از این‌رو مسئولان مخابرات بیان می‌کنند تمرکز شهرداری نه بر مضربودن امواج، بلکه بر آلودگی بصری شهر است. بنابر آمار ارائه‌شده از سوی مدیران مخابرات کشور، در شهر تهران حدود هزارو ٥٠٠ ایستگاه وجود دارد که ٦٥ درصد آنها دارای دکل بی‌تی‌اس هستند. این دکل‌ها برای ایستگاه‌های زمینی از ٢٤ متر تا ٤٢ متر و برای ایستگاه‌های پشت‌بامی شش متر تا ١٨ متر هستند و برای مابقی موارد از پایه‌های لوله‌ای که آنتن‌ها روی آن قرار می‌گیرند، استفاده می‌شود که سازه‌ای محکم در برابر باد و توفان دارند. طبق گفته مسئولان مخابرات، رشد بی‌رویه ارتفاع ساختمان‌ها مخل عبورومرور امواج است، زیرا این امواج باید از فراز و میان ساختمان‌ها رد شوند اما تعدد ساختمان‌های بلند راه امواج را سد و آنها را بلاک می‌کند.
بنابراین چاره‌ای جز افزایش ارتفاع آنتن‌ها یا احداث سایت جدید باقی نمی‌ماند. راه جایگزینی برای این کار وجود ندارد و در همه دنیا برای افزایش پوشش شبکه تلفن‌همراه و جلوگیری از افت کیفی آنتن‌دهی، از ایستگاه‌های زمینی استفاده می‌شود، زیرا ایستگاه‌های ماهواره‌ای از فاصله بسیار دور (حدود ١٠ هزار کیلومتری) امواج را ارسال می‌کنند که با تأخیر و هزینه بسیار همراه است و قدرت سیگنال نیز در نزدیکی زمین کاهش می‌یابد، تا جایی که زیر سقف‌های ضخیم قابل دریافت نیست.
نکته قابل‌توجه دیگر آنکه براساس گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی، وقتی آنتن تلفن‌همراه پر باشد، تشعشعات آن کمتر است اما وقتی سیگنال ضعیف است، گوشی‌های هوشمند توان بیشتری را صرف دریافت سیگنال می‌کنند.
برای مثال در جاده‌ها که فاصله آنتن با موبایل زیاد است، تنها دو دقیقه صحبت با تلفن‌همراه باعث داغ‌شدن باتری تلفن و زودتر خالی‌شدن شارژ آن می‌شود. مراکز تحقیقاتی آمریکا، چگالی امواج کلی تلویزیون، رادیو و موبایل تا ٤٧٠ را مجاز می‌داند و خوشبختانه حداکثر چگالی امواج در تهران ٢٢ یا ٢٣ است که مجموعا پنج درصد استاندارد جهانی می‌شود و در دنیا نیز تمامی جمعیت چند میلیاردی مشترک موبایل از همین آنتن‌ها استفاده می‌کنند. موضوع دیگر ارزش ریالی دکل‌هایی است که توسط مسئولان شهرداری جمع‌آوری می‌شود. طبق گفته مدیران مخابرات کشور، دکل‌ها بین ٢٥ تا ٤٠ میلیون تومان ارزش ریالی دارند اما با تجهیزات جانبی آن تا ٣٠٠ میلیون تومان ارزش پیدا می‌کند که درواقع متعلق به بیت‌المال است. از طرفی درحال‌حاضر توان ساخت بی‌تی‌اس پرظرفیت در داخل کشور وجود ندارد و از برندهایی مانند اریکسون، نوکیا و هوآوی خریداری می‌شود.
سیدحسن سیدموسوی، استاد دانشگاه و محقق درباره مسئله سازگاری مغناطیسی می‌گوید: سایت‌های مخابراتی به‌عنوان میدان راه دور یا منبع تشعشع شناخته می‌شوند که تشعشعات آنها با حد غیرمجازی که از سال ١٩٩٢ تاکنون تعریف شده است، فاصله بسیار دارد، اما گوشی‌های موبایل براساس توانی که برای دریافت سیگنال از خود ساطع می‌کنند، فاصله کمی با خط قرمزها دارند. بنابراین بهترین راه برای مقابله با تشعشعات گوشی، افزایش سایت‌های بی‌تی‌اس است، زیرا توان گوشی براساس دوری و نزدیکی سایت تنظیم می‌شود و هرچه سایت فرستنده نزدیک‌تر باشد، گوشی توان کمتری از خود ساطع می‌کند و SRI (نرخ جلب ویژه) آن پایین می‌آید. دراین‌باره می‌توان مودم‌های وایمکس را مثال زد که امواج را به‌صورت وای‌فای در اختیار ما می‌گذارند و ١٠ متر بیشتر برد ندارند؛ وجود این مودم‌ها در منازل ما برای این است که توان کمتری از گوشی‌ها و دیگر گیرنده‌ها ساطع شود و به همان اندازه، میزان تابش و پرتوگیری ناشی از این توان کاهش پیدا کند. به گفته او، سایت‌هایی که در انبار خاک می‌خورند و منتظر اجازه نصب هستند، درواقع ضامن سلامتی مردم‌اند و جلوگیری از نصب آنها نقض غرض است، چراکه وقتی گوشی یک سایت دور را پیدا می‌کند، با تشعشع توان بیشتر، سلامت فرد را به خطر می‌اندازد.
فراموش نکنید که این اِلمان‌های مخابراتی از راه دست که گوشی را نگه می‌دارد و نیز مماس‌بودن گوشی با گوش و صورت و سر، سلول‌ها یا بافت‌های زنده بدن را نیز تحت تشعشع قرار می‌دهند و این یک اصل علمی است که با طرح مسائل سیاسی، اقتصادی و سلیقه‌ای قابل تغییر نیست. بنابر اظهارات سیدموسوی، گوشی‌های تلفن‌همراه در فواصل دور از آنتن‌های فرستنده برای برقراری تماس، بیشتر شارژ مصرف می‌کنند و بیشتر هم داغ می‌شوند. در بهترین حالت و کوتاه‌ترین فاصله از آنتن‌های بی‌تی‌اس، حداقل شعاع میدان سیگنال ایجادشده در اطراف گوشی تلفن‌همراه دو سانتی‌متر است. نیمی از این سیگنال در دست جذب می‌شود و وقتی گوشی روی گوش شما موجب افزایش نیم‌درجه‌ای حرارت می‌شود، بلافاصله بدن با پمپاژ خون به آن نقطه سعی می‌کند با جابه‌جاکردن خون، از افزایش حرارت جلوگیری کند. اما پرتو رادون یا اشعه ایکس ازجمله امواجی هستند که فرصت تهویه را به بدن نمی‌دهند. از این‌رو در دسته امواج یونیزان قرار می‌گیرند. در این‌باره حتی هندزفری سیم‌دار بر هندزفری بلوتوثی ارجحیت دارد. در خارج از ایران استفاده از «ایرتیوب هدست» را رواج داده‌اند که سیم آن تا ٢٠ سانتی‌متری زیر گوش می‌آید و پس از آن مانند گوشی پزشکان، تنها لوله پلاستیکی خالی است که صدا را به گوش می‌رساند و دیگر هیچ‌گونه حرارتی در بدن ایجاد نمی‌کند.
اما راه‌حل‌هایی که شهرداری برای حل این مشکل پیشنهاد می‌دهد، استفاده از دکل مشترک میان اپراتورهای تلفن‌همراه است تا نیاز به نصب آنتن‌های بی‌تی‌اس به حداقل برسد. همچنین استتار برخی از این دکل‌ها با روش «نمای درختی» در برخی مناطق تهران مانند پارک‌شهر و اتوبان صدر توسط مخابرات، راه‌حل دیگری است که ارائه می‌شود. اما با توجه به اینکه سازمان انرژی اتمی و وزارت بهداشت بی‌ضرربودن این آنتن‌ها را تأیید کرده‌اند، مجوز نصب آنها از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی دریافت شده و درحال‌حاضر عمدتا بحث تأثیر آنها بر منظر شهری مطرح است و نه مضربودن امواج.
منبع: روزنامه شرق