نقش حیاتی شبکه 5G در حوزه لجستیک و خودروهای متصل
صنایع لجستیک، حمل و نقل و خودروسازی، دارای وابستگی‌های زیادی به یکدیگر هستند که تغییر در هر کدام از آنها بر دیگر صنایع و امنیت و رشد کلان اقتصادی کشورها، شرکت‌ها، انسان‌ها و محیط زیست و ... آثار زیادی به جا می‌گذارد.
به گزارش آی‌تی آنالیز، با توسعه تجارت الکترونیکی و اقتصاد دیجیتال، میزان وابستگی به این صنایع نیز دچار تحولات جدی شده است. اما در کنار تمام نوآوری‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، اعمال، بکارگیری و استفاده از آنها به یک زیرساخت مطمئن، پرسرعت، بی‌درنگ و پایدار ارتباطاتی نیاز دارند.
شبکه نسل پنجم موبایل (5G) یکی از انقلاب‌های جدید در زنجیره تامین، حمل و نقل و خودران‌ها است که امکان پیشبرد برنامه‌ها و طرح‌های بلندپروازانه را فراهم کرده است. 5G به سرعت در حال گسترش است و مجموعه‌ای از دستگاه‌ها و سیستم‌ها را در سراسر زنجیره تامین به هم پیوند می‌دهد تا اتصال یکپارچه، سرعت پیشرفته و تأخیر کم را ارائه دهد. از آنجایی که صنایع مختلف در زنجیره به طور فزاینده ای به فناوری متکی هستند و به سمت اتوماسیون می‌روند، 5G در تدارکات شبکه سریعی را برای افزایش کارایی عملیاتی و افزایش بهره وری و سودآوری ارائه کرده است.
• چگونه 5G صنعت لجستیک را متحول می‌کند؟
پرداختن به مسائل ناشی از مدیریت زنجیره تامین در عملیات زنجیره تامین حیاتی است. در همین راستا چند مزیت کلیدی 5G در مدیریت زنجیره تامین عبارتند از:
اتصال پیشرفته – پیش از این، سازمان‌ها با مشکلات سرعت فناوری 4G، به‌ویژه هنگام اتصال چندین دستگاه، مواجه بودند که منجر به کاهش عملکرد می‌شود. از آنجایی که مدیریت زنجیره تامین از مجموعه‌ای از دستگاه‌ها و سیستم‌ها استفاده می‌کند، 5G بهترین گزینه است. فناوری 5G امکان ارائه اینترنت سریع‌تر، مطمئن‌تر، بی‌درنگ و افزایش اتصال بین دستگاه‌ها و سیستم‌های مختلف و جریان یکپارچه اطلاعات را دارد. این امر می‌تواند در تبادل اطلاعات در زمان واقعی و دقیق، تضمین تصمیم گیری بهتر مفید باشد.
تأخیر کم – با فناوری 5G، سازمان‌های درگیر در مدیریت زنجیره تأمین می‌توانند شبکه‌های رایانه‌ای خود را برای پردازش و انتقال مقادیر زیادی داده در سراسر سیستم‌ها با حداقل تأخیر بهینه‌سازی کنند و با ارائه ردیابی و نظارت در زمان واقعی، تجربه مشتری را افزایش می‌دهد. فناوری 5G اتوماسیون را ترویج می‌کند زیرا منابع زنجیره تامین را می‌توان از راه دور با اتصال به اینترنت پرسرعت کنترل کرد.
رویت زنجیره تامین – فناوری 5G شبکه انعطاف پذیری را فراهم می‌کند که می‌تواند با مقیاس پذیری بارهای مختلف اینترنت و نیاز به سرعت بیشتر سازگار شود. این به ارائه داده‌ها در جنبه‌های مختلف عملیات زنجیره تامین، از جمله موجودی، وضعیت سفارش و مسیرهای حمل و نقل کمک می‌کند. این یک امتیاز مثبت برای افزایش دید زنجیره تامین و ارائه شفافیت بیشتر به مشتریان در حین ردیابی محموله‌های آنها است. سیستم‌های ردیابی کانتینر می‌توانند برای کارکرد یکپارچه و انتقال داده‌های بلادرنگ در سراسر شبکه‌های حمل و نقل متصل شوند. دید کامل به سیستم مدیریت زنجیره تامین اجازه می‌دهد تا منابع را به طور هوشمندانه در سراسر زنجیره تامین تخصیص و توزیع کند.
بهبود کارایی عملیاتی – برای سیستم مدیریت زنجیره تامین، جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل حجم عظیمی از داده‌های بی‌درنگ برای به دست آوردن بینش‌های مفیدی که می‌تواند به بهبود عملیات زنجیره تامین کمک کند، در دسترس‌تر می‌شود. حتی ریزترین داده‌ها نیز اسکن و مطالعه می‌شوند تا در نتایج گنجانده شوند تا هر مرحله و فرآیند در زنجیره تامین مورد توجه قرار گرفته و بهینه‌سازی شود. به بهبود بهره وری و سودآوری زنجیره تامین کمک می‌کند.
آموزش AR/VR – واقعیت افزوده و واقعیت مجازی فناوری‌هایی هستند که به طور مداوم برای مزایای خود مورد بررسی قرار می‌گیرند.
فناوری‌های الکترونیکی می‌توانند با ارائه یک محیط شبیه‌سازی شده، کارگران و سایر کارمندان را آموزش داده و راهنمایی کنند تا آنها را در مشاغل خود ماهرتر و مسلط‌تر کنند. برنامه‌های ایمنی همچنین می‌توانند از AR/VR برای تجربه و درک بهتر استفاده کنند.5G با فناوری قوی، پهنای باند بالاتر و سرعت سریع می‌تواند به تقویت واقعیت مجازی/واقعی کمک کند.
ارتباطات پیشرفته با 5G - ادغام 5G در تدارکات به دستگاه‌ها و سیستم‌ها اجازه می‌دهد تا به طور یکپارچه با یکدیگر تعامل داشته باشند و اطلاعات را در کانال‌های مختلف به اشتراک بگذارند. پهنای باند بالا انتقال سریع داده را به چندین سیستم در زمان واقعی ارائه می‌دهد. این امر به شرکت‌های لجستیک امکان می‌دهد به سؤالات مشتریان و ناکارآمدی‌ها یا تأخیرها در حین حمل و نقل پاسخ دهند و آنها را حل کنند.
کاربرد اینترنت اشیاء 5G در تدارکات – یکی دیگر از مزیت‌های نوآورانه استفاده از فناوری 5G ردیابی بلادرنگ است. این به انتقال داده‌های بلادرنگ در فواصل طولانی کمک می‌کند و برای حمل و نقل بین المللی یک موهبت است. این به بهبود دید زنجیره تامین برای مشتریان کمک می‌کند تا آنها همیشه بتوانند وضعیت حمل و نقل خود را پیگیری کنند. همچنین به نفع سازمان‌های لجستیکی است زیرا می‌توانند موجودی‌های خود را با ردیابی سریع در زمان واقعی ذخیره کنند.
شبکه 5G برای انبارهای هوشمند - انبارها در لجستیک از مجموعه‌ای از منابع مختلف از وسایل نقلیه، سیستم‌ها و تجهیزات برای بارگیری، تخلیه و ذخیره کالا استفاده می‌کنند. دستگاه‌های انبار می‌توانند از طریق انتقال داده‌های مؤثر، قابل اعتماد و سریع‌تر از طریق فناوری 5G در تدارکات، به اتوماسیون متصل شده و به روز شوند. با ردیابی هوشمند موجودی، قفسه‌های هوشمند نیز سرعت بیشتری به دست می‌آورند. به این ترتیب، حسگرهای اینترنت اشیاء در صورتی که کالایی در موجودی موجودی تمام شده باشد و نیاز به ذخیره سازی مجدد داشته باشد، شناسایی و هشدار می‌دهند.
وسایل خودران برای تدارکات - وسایل نقلیه خودران به اینترنت وابسته هستند زیرا وظایف دستی به حداقل رسیده است. این وسایل نقلیه با ایجاد ارتباط متقابل با دوربین‌ها، حسگرهای اینترنت اشیا و سایر دستگاه‌ها برای حرکت بدون نقص کار می‌کنند. فناوری 5G به خودران‌ها اجازه می‌دهد تا با اینترنت پرسرعت، پهنای باند و داده‌های گرانول، خود را به طور قابل اعتماد، دقیق و ایمن تنظیم کنند. این وسایل نقلیه خودران به زودی می‌توانند در جاده‌های عمومی‌حرکت کنند.
بهینه سازی مسیرهای حمل و نقل – مسیرهای بهینه شده به طور قابل توجهی در هزینه‌ها، مصرف سوخت و آسیب‌های زیست محیطی صرفه جویی می‌کند. روش‌های مختلف حمل و نقل در صنعت لجستیک در مسیرهای بهینه کار می‌کنند. با این حال، در مواقع اضطراری، برای جلوگیری از هرگونه اختلال و تأخیر، باید سریعا مسیر تغییر مسیر داد. فناوری 5G با اقدام فوری و بهینه سازی مسیرهای جدید و بهتر، ناجی است.
اینها چند کاربرد 5G در لجستیک هستند که رشد و کارایی بی وقفه را برای عملیات لجستیکی مختلف در زنجیره تامین ارائه می‌دهند.
جدا از مزایایی که 5G برای خودروهای متصل به ارمغان می‌آورد، سایر اقداماتی که حرکت هوشمند در جاده‌ها را به واقعیت تبدیل می‌کند، نیز به همان اندازه مهم است. به عنوان مثال، برنامه5G Open Road در اروپا به دنبال کمک به تردد خودروهای متصل در جاده‌های باز برای ترافیک است. این یک پروژه مشارکتی است که توسط دولت فرانسه تأمین مالی می‌شود و شانزده بازیگر اصلی در فضای تحرک - شرکای خصوصی و دولتی، پیمانکاران فرعی و دانشگاهیان - را که نماینده تمام بخش‌های مورد نیاز مانند وسایل نقلیه، واحدهای کنار جاده، فناوری اطلاعات و مخابرات و خدمات هستند، ترکیب می‌کند.
• 5G، لجستیک و خودروهای متصل در ایران
یکی از کاربردهای اصلی این نسل از تکنولوژی (5G)، در حوزه «لجستیک» و «خودروهای متصل» است که در نهایت منجر به هوشمندسازی صنعت حمل‌ونقل می‌شود.
در همین راستا در ایران نیز همراه اول همزمان با «توسعه و راه‌اندازی فراگیر 5G» و همچنین «5G-A» که به عنوان 5G پیشرفته شناخته می‌شود در حال حاضر به واسطه در اختیار داشتن گسترده‌ترین شبکه نسل ۵ در کشور که به سرعت در حال گسترش است، با هدف هوشمندسازی و «تحول دیجیتال» در تمامی حوزه‌های صنعتی، اقدام به تعریف و پیاده‌سازی موارد کاربردی و یوزکیس‌هایی (کاربست) مبتنی بر 5G کرده است.
«مدیریت هوشمند لجستیک» در حال حاضر یکی از خدمات سازمانی همراه اول به شمار می‌رود که با هدف هوشمندسازی یکپارچه عملیات لجستیک کالا از طریق فناوری‌های نوین اینترنت اشیا، هوش مصنوعی و شبکه‌های نسل جدید مخابراتی در شرکت همراه اول مورد طرح و بررسی قرار گرفته است. هدف غایی این پروژه ملی، هوشمندسازی لجستیک کالا از مبدا تا مقصد است و کلیه دارایی‌ها در بخش‌های مختلف زنجیره حمل کالا از جمله بنادر و گمرکات، حمل‌ونقل جاده‌ای و حمل‌ونقل درون شهری بصورت یکپارچه مورد ردیابی قرار گرفته و شرایط محیطی بار پایش و کنترل خواهد شد.
این سیستم اطلاعات پایه خود را از سامانه های موقعیت یاب نصب شده در وسیله نقلیه به دست می آورد و به‌راحتی می‌تواند در هر لحظه پراکندگی خودروها و کانتینرها در سراسر کشور را به صورت آنلاین نشان دهد. با ایجاد زیرساخت های سخت افزاری و مراکز داده، این داده ها جمع آوری شده و درکنار داده های موجود نظیر اسناد حمل، اسناد گمرک و سایر داده ها، کلان دادهای به وجود می آورد که ضمن پاسخ به نیازهای عملیاتی، زمینه ساز اتخاذ تصمیمات راهبردی در صنعت حمل‌ونقل بار و مسافر می باشد. اتصال به سامانه های نوین بانکی و پرداخت، زمینه ساز تسهیل در فرآیندهای مالی نظیر تسویه آنی با راننده ها و پرداخت آنی عوارض قانونی خواهد بود. با کنار هم قرار گرفتن این اطلاعات، برنامه ریزی مناسب برای حمل‌ونقل انجام میگیرد، به صورتی که در یک فرآیند بهینه، رضایت مسافرین، صاحبان کالا، شرکت‌های حمل‌ونقل و رانندگان را در پی خواهد داشت.
در همین راستا همراه اول چند تفاهم‌نامه با شرکت‌های حوزه لجستیک داشته است.
در حوزه توسعه زیرساخت خودروهای متصل نیز در سال 1400 تفاهم‌نامه مشارکت در حوزه خودرو متصل بین همراه اول و ایران‌خودرو در راستای هوشمندسازی صنعت خودرو منعقد شد.
همچنین در حال حاضر همراه اول در حوزه خدمات مشترکین سازمانی حوزه حمل و نقل، زنجیره تامین و خودروهای متصل، در دو کلان‌بخش، خدمات متنوع زیر را با اتکا به گسترش شبکه نسل 5 ارایه می‌کند:
• سرویس دیجیتال و هوشمند:
- برنامه‌ریزی و ارائه‌ی نزدیک‌ترین راه به راننده
- پیشنهاد بهترین مسیر برای دوری از ترافیک
- مطلع ساختن راننده از تصادفات جاده‌ایِ پیشِ رو
- مطلع ساختن راننده از نقاط کور و جلوگیری از تصادفات احتمالی
- استعلام وضعیت سلامت خودرو پیش از روشن شدن
- تماس خودکار با اورژانس در صورت بروز تصادف و حتی از حال رفتن راننده
- امکان برقراری تماس از سمت خودروساز برای عیب‌یابی خودکار و تعمیرات خودرو در محل
- امکانات رفاهی داخل کابین خودرو نظیر اینترنت، شبکه‌های اجتماعی، پخش فیلم و...
• حوزه کسب‌وکار سازمانی:
- امکان ایجاد API Gateway جهت تعامل با نرم افزارهای سازمانی و BPMS
- کمک به صنعت بیمه و هدفمندتر کردن پوشش‌های بیمه‌ای
- سرویس‌های محلی و ارسال پروموشن به محض ورود به محل
- سرویس‌های مدیریت ناوگان حمل‌ونقل به‌منظور بهره‌وری و کنترل تردد ناوگان
- برقراری ارتباط با سامانه‌های تخصیص سوخت جهت بهره‌وری صحیح و کاهش سوخت
- مدیریت رفتار رانندگان بخش عمومی و ناوگان‌های حمل‌ونقل