کد رهگیری، بلای جان نسخه‌های الکترونیکی
مشکل رایج نسخه‌های الکترونیکی این است که گاهی کد داروها به‌درستی از سوی پزشک ثبت نمی‌شود یا ممکن است داروی موردنظر در داروخانه‌ها موجود نباشد، اما مسئله جدی‌تر این روزهای بیمه‌شده‌های تأمین اجتماعی که مسیر درمان را به گفته شهروندان، سخت‌تر کرده است، کد رهگیری نسخه‌هاست که بدون آن، دریافت خدمات درمانی برای بیمار امکان‌پذیر نیست. شیوه‌ای که از بهمن امسال در شهر مشهد از سوی سازمان تأمین اجتماعی استان خراسان رضوی در حال اجراست و مشکلاتی را سر راه بیماران قرار داده است.
کد رهگیری اشتباه
بیماری که آمدوشدهای بین داروخانه و مطب پزشک کلافه‌اش کرده ماجرا را این‌طور به صدای مردم توضیح می‌دهد: دختر کوچکم را که چند روزی است تب و حالت تهوعش قطع نمی‌شود، نزد پزشک متخصص کودکان در یک مرکز درمانی دولتی بردم. پزشک کد رهگیری را روی کاغذ نوشت. در این هوای سرد به نزدیک‌ترین داروخانه مراجعه کردم، اما در کمال تعجب کد رهگیری قابل پذیرش نبود، بار دیگر نزد پزشک رفتم و او بدون آنکه عذرخواهی کند، کد رهگیری درست را روی تکه‌کاغذی نوشت.
بدبیاری این پدر جوان به همین جا ختم نمی‌شود و در مسیر درمان فرزندش با چالش دیگری نیز روبهرو می‌شود. او در ادامه می‌گوید: برخی اقلام دارویی تجویز شده پزشک در داروخانه موردنظر موجود نبود و به توصیه متصدی فروش دارو یا باید به داروخانه دیگری می‌رفتم یا بی‌خیال بعضی داروها می‌شدم و یکی‌در‌میان داروهای بچه‌ام را می‌گرفتم. خب با آن حال‌و‌روز دخترم من باید چه می‌کردم؟
این پدر با حالت درماندگی درخواستش را مطرح می‌کند: قرار است این کدهای رهگیری بلای جانمان شود یا سنگی از پیش پایمان بردارد؟ اگر در بین آمدوشدهای مطب به داروخانه حال دخترم خدای ناکرده بدتر می‌شد یا اتفاقی می‌افتاد، چه کسی پاسخ‌گو بود؟
وقت تلف کردن در مسیر درمان
شهروندی هم که بعد از مراجعه به داروخانه‌ای در خیابان احمدآباد حسابی عصبانی است، درددلش را این طور با شهرآرا درمیان می‌گذارد: تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی هستم، اما داروخانه نسخه‌ام را نمی‌پذیرد. داروخانه‌دار می‌گوید که بدون کد رهگیری نمی‌توانیم پاسخ بدهیم.
این خانم با نارضایتی ادامه می‌دهد: چقدر باید وقتمان تلف شود؟ بیمار یا اطرافیانش اعصاب و کشش این دنگ‌و‌فنگ‌ها را ندارند. حوزه بیمه و بهداشت و درمان به جای اینکه به فکر بیمار باشند و تسهیلگری کنند با این قوانین جدید وقتمان را تلف می‌کنند. واقعا اگر پول می‌داشتم عطای داروهای بیمه‌ای را به لقایش می‌بخشیدم و داروهایم را آزاد می‌خریدم.
تشکیل بانک اطلاعاتی
«الکترونیکی شدن نسخه‌های پزشکی مزایای بی‌شماری دارد و سبب تشکیل بانک اطلاعاتی بیمار در پرونده شخصی‌اش می‌شود.» بهزاد خلیل‌زاده مقدم، رئیس اداره رسیدگی به اسناد مدیریت درمان سازمان تأمین اجتماعی استان خراسان رضوی با بیان این نکته به شهرآرا، می‌افزاید: پیشگیری از سوء‌استفاده‌های احتمالی هم از دیگر فواید این کدهاست و اگر کسی از کد ملی بیمار استفاده کند بلافاصله برای بیمه شده اصلی پیامک ارسال و فرد متوجه می‌شود.
رئیس اداره رسیدگی به اسناد مدیریت درمان سازمان تأمین اجتماعی استان خراسان رضوی با بیان اینکه پزشک درصدد است بیمار کارش راه بیفتد، می‌افزاید: پزشک کد رهگیری را به طور حتم در اختیار بیمار قرار می‌دهد و بیماران این مسئله را مدنظر داشته باشند اگر اینترنت قطع باشد نمی‌توان نسخه‌نویسی کرد.
شکایتی ثبت نشده است
او می‌گوید: حدود دو ماه از اجرای این طرح در استان خراسان رضوی و شهر مشهد می‌گذرد و در این مدت هیچ‌گونه شکایت ثبت‌شده‌‌‌‌ای برای اختلال در خطوط و این کدهای رهگیری ازسوی بیمه‌شده‌ها و همراهانشان نداشته‌ایم.
خلیل‌زاده مقدم به فرایند درست نسخه‌های الکترونیکی اشاره می‌کند: وقتی پزشکی نسخه‌ای را تجویز و ثبت می‌کند کد رهگیری روی نسخه پزشک ظاهر می‌شود و پزشک آن را در اختیار بیمه‌شده قرار می‌دهد.
او تأکید می‌کند: کد رهگیری نسخه‌های الکترونیکی از سوی پزشکان فعال در بیرون از مراکز ملکی این سازمان، پنج‌رقمی و کد رهگیری نسخه‌های الکترونیکی تجویز شده پزشکان فعال در مراکز سازمان تأمین اجتماعی سه‌‌رقمی است.
خلیل‌زاده مقدم به یک روش دیگر اشاره دارد و می‌گوید: همچنین روش دیگر این است که بیمه‌شده در سایت تأمین اجتماعی به نشانی es.tamin.ir مشخصات دقیق و تلفن خود را ثبت کند تا شرح خدمات با پیامک اطلاع‌رسانی و کد رهگیری بلافاصله بعد از مراجعه به پزشک به شماره همراه شخص ارسال شود.
20درصد نسخه‌ها کاغذی است اگر...
سازمان تأمین اجتماعی استان راه‌های جایگزینی هم برای مواقع اضطراری پیش‌بینی کرده است. خلیل‌زاده مقدم با توضیح اینکه خطاهای سیستمی و قطع شدن موقت اینترنت هم بخش دیگری از معضل است که رنجش مراجعان را در پی دارد، می‌گوید: این موضوع را بیماران درنظر بگیرند که اینترنت ضعیف و کند مربوط به حوزه درمان نیست. این مسئله ممکن است فرایند ثبت نسخه الکترونیکی را با وقفه‌ای روبهرو و گاهی پزشک و کاربر داروخانه باید همه اطلاعات بیمار را دوباره وارد کند و معطلی بیمار هم از پیامدهای آن است. از سوی دیگر برای قطعی‌های احتمالی پیش‌بینی کرده‌ایم که تا 20درصد نسخه‌ها کاغذی باشد.
او سامانه 1420 را پاسخ‌گوی شکایت‌های مردمی می‌داند و می‌افزاید: ارائه این کد رهگیری به همراه کد ملی بیمار برای همه بخش‌های درمانی اعم از داروخانه‌ها و مراکز پاراکلینیکی و...، الزامی است.