کمدیِ سیاهِ فیلترینگ و فیلترشکن‌ها
علی شمیرانی - خسارات اقتصادی و غیراقتصادی کشور از فیلترینگ بارها مورد ارزیابی قرار گرفته و همچنان نیز تداوم دارد، لذا از این منظر چیز زیادی برای نوشتن و پرداختن باقی نمانده است. در سمت مقابل اما قبح و اعتبار فیلترینگ به اشکال مختلف در کشور از میان رفته است.
1- آمارهای رسمی و غیر رسمی بر استفاده 70 تا حتی بیش از 90درصدی کاربران از فیلترشکن‌ها تاکید دارد.
2- متناظر با همین آمارها، میزان دسترسی و حضور ایرانیان در پلتفورم‌های فیلترشده نیز نشان از افزایش دارد.
3- میلیون‌ها نفر از مردم، مسوولان و برخی نهادهای حتی مخالف فیلترینگ، در شبکه‌های مسدود شده حضور دارند و در سایت‌های داخلی‌شان آدرس صفحات خارجی خود را گذاشته‌اند!
4- نمایندگان مجلس گزارش و آمار از گردش مالی بالای فروشندگان فیلترشکن می‌دهند و صحبت از عدم پرداخت مالیات از سوی ایشان نیز مطرح است!
5- انبوه سایت‌های داخلی در قالب متن، صوت، عکس و ویدئو در حال اطلاع‌رسانی، آموزشِ نصب، استفاده و رفع اشکالات فیلترشکن‌ها هستند.
6- پاسخگویان تلفنی بانک‌ها و دیگر سایت‌های ایران‌اکسس در پاسخ به رفع مشکلات دسترسی، به کاربران خاطرنشان می‌کنند که در هنگام استفاده از خدمات داخلی باید فیلترشکن‌هایشان خاموش باشد.
7- در نشست خبری با مدیر یک اپراتور، خبرنگاران می‌پرسند، چرا در فلان نقاط شهر فیلترشکن در شبکه شما خوب کار نمی‌کند و در سایر نقاط مشکلی ندارد!
8- ارایه آمار خسارات ناشی از فیلترینگ نیز ظاهرا به یک عرف و رویه در گزارش اپراتورها در جلسات خبری و مجامع آنها تبدیل شده است.
به موارد فوق می‌توان از جنبه‌های دیگری هم پرداخت و اگر روزی بخش ویژه پاسخ‌گویی به مشکلات فیلترینگ و فیلترشکن‌ها در نهادهای مختلف تاسیس شود نیز جای تعجب ندارد.
اگرچه در همین اوضاع، بخشی از انرژی، وقت و ظرفیتِ برخی رسانه‌ها و مسوولان از رییس جمهور گرفته تا دیگر وزرا، صرف پاسخ‌گویی، جلسه و تلاش برای رفع فیلترینگ می‌شود. یا در روزهای گذشته عده‌ای برای «مخالفت با رفع فیلترینگ» تجمع می‌کنند و برخی نیز خواستار صدور مجوز برای «مخالفت با فیلترینگ» شده‌اند.
فارغ از نتیجه و خروجی تلاش‌ها، تقابل‌ها و واقعیت‌ها، در عرصه سینما و تئاتر ژانری به نام کمدی سیاه یا کمدی تلخ وجود دارد که سبکی از کمدی است که در آن موضوعات تابو، به‌ویژه آن‌هایی که برای بحث‌کردن جدی یا دردناک تلقی می‌شوند، جدی گرفته نشده و سوژه طنز می‌شود.
لیکن با این تعریف و آنچه شاهد آن هستیم، شاید بتوان یکی از مصادیق کمدی سیاه را در فیلترینگ و فیلترشکن‌ها دید.