ITanalyze

بررسی میدانی در بازار موبایل نشان می‌دهد که امیدی به کاهش قیمت‌ها در آینده نیست. فیلترشکن هم‌چنان در صدر است و مردم اعتمادی به پیام رسان‌های داخلی ندارند.

به دنبال مسدود شدن پیام رسان‌های واتس‌آپ و اینستاگرام از انتهای شهریورماه، رجیستر نشدن گوشی اپل ۱۴، افزایش حق گمرکی گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار از ۱۲ درصد به ۱۵ درصد در لایحه سال آینده بودجه کشور و افزایش نرخ ارز در چند ماه اخیر، بازار گوشی و تعمیرات موبایل با نوسان زیادی همراه بوده و مشکلاتی را برای مردم بوجود آورده است.

موضوعی که موجب نصب و استفاده چشمگیر از فیلترشکن‌ها، استفاده مجدد کاربران ایرانی از تلگرام و به گزارش خبرآنلاین و فرارو، موجب ایجاد شوک‌های قیمتی، دوبرابر شدن قیمت آیفون ۱۳ (افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی نسبت به سه ماه گذشته) و کمیاب شدن آن در بازار، رشد قیمتی ۱۰ تا ۳۰ درصدی پرچمداران سامسونگ، افزایش یک تا دو و نیم میلیون تومانی گوشی‌های میان رده و اقتصادی و افت پرچمداران شیائومی در بازار موبایل ایران شده است.

قیمت‌های ارزی

قیمت دلار میدان فردوسی در روز پنجشنبه ۴۳ هزار و ۷۰۰ تومان بود، دلال‌ها می‌گفتند که صبح ۴۳ هزار و ۵۰۰ تومان بوده و تاکید می‌کردند که شنبه بالای ۴۴ هزار تومان است. یکی از دلال‌ها در پاسخ به اینکه چرا همه می‌گویند که شنبه قیمت‌ها بالاتر می‌رود گفت «چون قرار است دوباره تحریم شویم». اشاره به تحریم اروپا که جمعه اعلام شد و قیمت دلار هم طبق پیش‌بینی‌ها بالاتر رفت.

بررسی انصاف نیوز از قیمت‌های پنجشنبه ۲۹ دی در پاساژ چارسو و علاالدین حاکی از تغییر چندین باره قیمت‌ها در این روز است. امیر یکی از فروشندگان نمایندگی شیائومی، در رابطه با حباب بازار موبایل و احتمال کاهش قیمت‌ها می‌گوید: مدتی است که قیمت‌ها مرتب افزایشی است و به نظر می‌رسد که در آینده گوشی گرانتر هم می‌شود؛ مطمئن باش که اگر امشب بگیری، ارزان‌تر گرفته‌ای، از مدیریت به ما اعلام کرده‌اند که شنبه قرار است لیست جدیدی بدهند، که این به معنی افزایش قیمت است.

وحید که در فروشگاه دیگری کار می‌کند، قیمت امروز پنجشنبه‌ی آیفون ۱۲ مشکی که بعدازظهر همان روز ۴۲ میلیون تومان شده را ۳۷ میلیون تومان عنوان می‌کند و می‌گوید: چون مغازه ما کنار ورودی است، خیلی وقت‌ها کسی آمده قیمتی گرفته و رفته تا چرخی بزند، اما در همین بین قیمت‌ها بیشتر شده است. امروز ردمی نوت ۱۱ پرو را به یکی از مشتری‌ها ۱۰ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان قیمت دادم، اما بعد که برگشت، ۱۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان بود!

او در رابطه با احتمال کاهش قیمت در ماه‌های آینده می‌گوید که از ۱۳ سالگی تا حالا که ۳۰ ساله است در بازار موبایل بوده و تاکنون به یاد ندارد که قیمت‌های زیاد شده، کاهش پیدا کرده باشند و در ادامه تاکید می‌کند که قیمت گوشی با قیمت دلار بالا می‌رود، اما پایین نمی‌آید.

 وحید در ادامه می‌گوید: این موضوع تنها وقتی رخ می‌دهد که دولت دلار واردات گوشی را تأمین کرده باشد، که با تأمین دوباره ارز و شروع واردات، قیمت‌ها به حالت قبل برمی‌گردند.

اما نسترن که در دیجی لند کار می‌کند، از کاهش قیمت‌های چهارشنبه خبر می‌دهد و با اشاره به زمان چاپ لیست‌های قیمت پنجشنبه می‌گوید: برخلاف بازار کاهشی دیروز، این سومین لیست قیمت افزایشی است که امروز به ما داده‌اند.

او که کاهش قیمت گوشی را با توجه به افزایشی بودن قیمت دلار بعید می‌داند، در پاسخ به اینکه قیمت گوشی با دلار چند تومانی قیمت گذاری می‌شود می‌گوید: من که وارد کننده نیستم تا این چیزها را بدانم، اما فکر می‌کنم که بر اساس قیمت بازار آزاد باشد.

تعیین‌کننده‌های بازار

حمید که از تعمیرکاران زبردست بازار موبایل است در پاسخ به اینکه آیا بازار موبایل دارای مافیای خاصی است که قیمت‌ها را تعیین می‌کند می‌گوید: من یک تعمیرکار جز هستم و از چند و چون چیزی که در بالا اتفاق می‌افتد خبر ندارم. حداکثر ارتباط من با شبکه‌ای از عمده فروش‌هاست.

وحید نیز هم‌چون حمید، ابراز بی‌اطلاعی می‌کند و می‌گوید: تنها انقدر می‌دانم که وقتی قیمت‌ها بالا می‌رود، عمده فروشان و وارد کنندگان اصلی دیگر قیمت‌های خود را پایین نمی‌آورند.

اما احسان که از فعالین بازار موبایل و کامپیوتر و پشتیبان برخی از شرکت‌ها و دفاتر است، درباره‌ی تعیین‌کننده‌های بازار موبایل ایران معتقد است: کسی که در این بازار کار کرده می‌داند که ابریشمچی‌ها که قبلاً وارد کننده عمده نوکیا بودند، امروز هم وارد کننده عمده سامسونگ، اپل و برندهای دیگراند. بیشترین درصد گوشی‌های کشور توسط این گروه وارد کشور می‌شود و دیگر وارد کنندگانی که نامشان مطرح است، تأثیر چندانی بر بازار موبایل ندارند.

حسن نیز که یکی دیگر از تعمیرکاران است، با اشاره به طرح ریجستری سامانه همتا می‌گوید: تا قبل از اجرای این طرح، اکثر گوشی‌ها به صورت قاچاق وارد کشور می‌شدند و تعداد وارد کنندگان زیاد بود. اما حالا سهم بیشتر واردات دست یک یا چند شرکت است.

حسن در ادامه می‌گوید: در واردات قانونی هم انحصار وجود دارد و برخی از این شرکت‌ها برای سود بیشتر، اقدام به وارد کردن گوشی‌های «های‌کپی» به عنوان گوشی اصلی می‌کنند و چون این گوشی‌ها به شیوه قانونی وارد شده‌اند، رجیستری شده و وارد بازار می‌شوند. این مساله بیشتر در گوشی‌های نوکیای ساده و دوربین دار دیده می‌شود.

فیلترشکن هم‌چنان در صدر

حمید مهم‌ترین خواسته نرم افزاری مردم را نصب و تعویض فیلترشکن می‌داند و می‌گوید: چون فیلترشکن‌ها بر روی گوشی‌های با اندروید کمتر از ۵ کار نمی‌کنند، بسیاری به ناچار گوشی‌های خود را عوض کرده‌اند.

به گفته حمید، با فیلتر شدن شبکه‌های اجتماعی، کسب و کارهای مردم سخت و مختل شده است و در پاسخ به اینکه امکان استفاده از پیام رسان‌های داخلی نیز وجود دارد می‌گوید: کسی در پیام‌رسان‌های داخلی نیست و مردم علاقه‌ای به استفاده از آنها ندارند.

احسان هم از نصب فیلتر شکن و سپس برنامه‌های پیام رسان و شبکه‌های اجتماعی به عنوان اصلی‌ترین خواسته امروز مردم در بازار یاد می‌کند و در خصوص نصب و استفاده از پیام رسان‌های داخلی می‌گوید: تنها ادارات دولتی و برخی دفاتر و شرکت‌های خصوصی که برای ارتباط کاری خود ناچار به استفاده از پیام رسان‌های داخلی هستند، اقدام به نصب آنها کرده‌اند، اما عموم مردم اقبال و اعتمادی به پیام رسان‌های داخلی ندارند.

او ادامه می‌دهد: یکی از دفاتر خدمات الکترونیک شهری که آن را پشتی‌بانی می‌کنم، یک خط را برای ایتا و ارتباط کاری خود قرار داده‌اند، اما هیچ یک از کارمندها، پیام رسان‌های داخلی را بر روی گوشی خود نصب نکرده‌اند.

حسن نیز نرم افزار اول این روزهای بازار ایران را فیلترشکن می‌داند و می‌گوید: بنا به خواسته معلمان و برای شرکت در کلاس و انجام تکالیف، برخی از والدین به دنبال نصب نرم افزارهای داخلی هستند، اگرچه تمایلی به انجام این کار ندارند و طبق گفته خودشان با نصب این برنامه‌ها، اطلاعات شخصیشان امنیت ندارد.

اما او دلایل استفاده از فیلترشکن را متفاوت می‌داند و اضافه می‌کند: گروهی به دنبال سرگرمی درشبکه‌های اجتماعی هم‌چون واتس‌آپ و اینیستاگرام و … هستند و به دلیل عادت و جالب بودن، این برنامه‌ها را دوست دارند تا روزمرگی خود را بگذرانند. اما گروهی دیگر به ویژه از طریق تلگرام و اینیستاگرام کسب درآمد می‌کنند که نصب فیلترشکن برای حفظ کسب و کارشان است. گروه دیگری هم هستند که برای ارتباط با فرزندان خود در خارج از کشور و یا تماس‌های صوتی و تصویری، به صورت روزانه از این پیام رسان‌ها استفاده می‌کنند.

این تعمیرکار موبایل در رابطه با تأثیر فیلترینگ بر روی انتخاب گوشی‌های تلفن همراه می‌گوید: فیلترینگ هیچ تاثیری بر بازار برندهای مختلف ندارد، چون برای همه گوشی‌ها و سیستم عامل‌ها فیلترشکن وجود دارد، تنها به دلیل وجود تحریم‌ها، محدودیت‌هایی در برند اپل برای نرم افزارهای داخلی که نیاز به گسترش و تبلیغ دارند وجود دارد.

او در ادامه نیز می‌گوید: باتوجه به پیشرفت تکنولوژی و اینکه نرم افزارها مرتب به روزرسانی می‌شوند، بسیاری از فیلترشکن‌ها بر روی گوشی‌های قدیمی کار نمی‌کنند؛ به همین خاطر صاحبان این دست از گوشی‌ها، ناچار به خرید گوشی‌های جدید می‌شوند.

رونق تعمیر و بازار دست دوم

حمید در رابطه با رفتار اقتصادی مردم نسبت به شرایط کنونی می‌گوید: برخلاف گذشته که با ایجاد شوک به بازار، مردم برای خرید هجوم می‌آوردند، با خالی شدن دست مردم، بازار از رونق افتاده است. از طرفی مشتری گوشی‌های اپل و پرچمدار، به گوشی‌های ارزان‌تر و اقتصادی روی آورده‌اند.

این تعمیر کار موبایل ادامه می‌دهد: اتفاق مهم دیگری که افتاده رواج بازار گوشی‌های دست دوم و تعمیری است. چندین ماه است که مشتری به امید آنکه قطعه‌ای را گیر بیاوریم و گوشیش را تعمیر کنیم، موبایلش را به ما سپرده است، در حالی که در گذشته اغلب به سراغ خرید گوشی جدید می‌رفتند.

حسن در این رابطه می‌گوید: قشرهای کم درآمد جامعه تلاش می‌کنند تا با موبایل‌های قدیمی خود سازش کنند یا مشتری بازار دست دوم می‌شوند و در صورتی که نیاز شدیدی به خرید گوشی نو داشته باشند، ازشیوه اقساطی استفاده می‌کنند. قشر متوسط جامعه نیز که اغلب موبایل به روز دارند و یا توانایی خرید آن را دارند، با توجه به وضعیت اقتصادی نامناسب امروز، این موضوع برایشان اولویت ندارد. گروه دیگر هم قشر مرفه هستند که هیچ محدودیتی برای آنها وجود ندارد و همیشه به دنبال بهترین برندها و گوشی‌های لوکس هستند، که اکثراً از گوشی‌های اپل استفاده می‌کنند.