بانک مرکزی: مشکلات چکاوک برطرف می‌شود
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به نمایندگی از نظام بانکی کشور، ضمن عذرخواهی از هم میهنان به دلیل مشکلات پیش آمده در راه اندازی سامانه چکاوک از اقدام فوری در رفع مشکلات، ارتقای کیفیت خدمات، معرفی و برخورد با بانک ها با ارایه خدمات نامناسب این طرح، خبر داد.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، با توجه به تحولات اخیر در راه اندازی طرح چکاوک در نظام بانکی کشور و معرفی آن در استان تهران و 13 استان دیگر، پرسش ها، نکات و شکایاتی از طرف مشتریان نظام بانکی مطرح شده است.
براین اساس، بانک مرکزی پاسخگویی مناسب به این ابهامات را وظیفه اصلی خود تلقی کرده و بر خود لازم می داند نکاتی چند را با هم میهنان ارجمند در میان گذارد.
سامانه چکاوک، آخرین حلقه از نظام پرداخت الکترونیکی است که مبادله، پایاپای و پردازش و کارسازی چک ها را به صورت الکترونیکی بین بانک های کشور بر عهده دارد. در سال های اخیر با رشد و نفوذ شگرف پرداخت های کارتی و حوالجات الکترونیکی، بخش بزرگی از پرداخت های کشور از طریق سامانه هایی نظیر شتاب، شاپرک، ساتنا و پایا انجام می شود، لیکن چک به عنوان ابزاری برای پرداخت های تجاری همچنان واجد اهمیت به سزایی بوده و الحاق آن به نظام پرداخت الکترونیکی کشور ضرورتی اجتناب ناپذیر به شمار می رود.
** اهداف مهم برای سامانه چکاوک معین شده است
هدف نخست سامانه چکاوک، تسهیل و تسریع در مبادلات مبتنی بر چک است. چکاوک، با الکترونیکی شدن گردش چک بین بانک های کشور، فاصله جغرافیایی میان استان های کشور را از میان برداشته و کارسازی چک های بین بانکی را در سراسر کشور ظرف مدت یکسان انجام می دهد.
همچنین با استقرار کامل چکاوک در کشور، مدت زمان تسویه و کارسازی چک های واگذار شده به 24 ساعت کاری و حتی کمتر کاهش می یابد.
هدف دوم سامانه چکاوک، نظارت پذیر شدن مبادلات چک و پایش دقیق آنها به صورت الکترونیکی است تا اطمینان عمومی نسبت به استفاده از این ابزار ارتقا یابد. به دلیل تمام الکترونیکی شدن مبادلات چک و حذف گردش لاشه چک بین واحدهای بانک های مختلف، زمینه برخی از سوء استفاده ها از این ابزار از میان رفته و با اعمال کنترل دقیق بر حجم تعهدات بین بانک ها از طریق نمایشگرهای پایش مبادلات، اضافه برداشت بانک ها از بانک مرکزی و خلق پول بدون پشتوانه، که در نهایت به افزایش بی رویه نقدینگی و تورم منجر می شود، تا حد زیادی کنترل و مدیریت خواهد شد.
این گزارش می افزاید: با اینکه حجم مبادلات چک بسیار کمتر از تعداد تراکنش های سامانه هایی نظیر شتاب و شاپرک است اما نظر به لزوم پردازش فیزیکی چک در مبداء و کنترل انسانی اقلامی نظیر صحت امضا و پشت نویسی، چکاوک یکی از پرچالش ترین و پیچیده ترین سامانه های الکترونیکی کشور به شمار می رود.
راه اندازی چکاوک مستلزم تمهیدات لجستیکی فراوان در نزدیک به بیست و دو هزار شعبه و آموزش قریب به دویست هزار نفر از کارکنان بانکها است که ابعادی ملی و کم سابقه را در میان تمامی سامانه های الکترونیکی کشور و منطقه نشان می دهد. بدین لحاظ در برنامه ریزی برای راه اندازی آن، تلاش و دقت فراوانی شد تا کاستی های اجتناب ناپذیر ناشی از تغییر بنیادی روش ها به حداقل خود برسد و لذا پیش از راه اندازی طرح چکاوک در استان تهران، این سامانه در 13 استان کشور به صورت کامل راه اندازی شده و بسیاری از مشکلات و مسایل آن پیش از معرفی طرح در تهران مرتفع شد.
باید توجه داشت که در اجرای هر سامانه ای در عمل، مشکلات و مسایلی بروز می کند که از دامنه برنامه ریزی و حتی تجربیات پیشین نیزخارج است اما هراس از این امر نباید توسعه و بهسازی سامانه های جدید و موجود را متوقف کند چرا که رکود و توقف در ایجاد سامانه های جدید بانکی، منجر به رکود در تمامی فعالیت های اقتصادی و آسیب پذیری آنها می شود.
با توجه به نکات یاد شده و نظر به گستردگی و اهمیت تهران به عنوان قطب اقتصادی و تجاری کشور و پراکندگی و تعداد زیاد شعب بانک ها در این استان، برخی ناهماهنگی ها و کاستی ها، که عمدتاً مربوط به تغییر روش های انجام کار بوده اند، منجر به تاخیر در کارسازی برخی چک های بین بانکی گردید که البته نسبت چک های تحت تاثیر قرار گرفته هرگز از 10درصد چک های واگذار شده فراتر نرفت.
عملکرد ضعیف یکی از بانک های کشور، که حجم زیادی از چک های واگذار شده و عهده را به خود اختصاص می دهد، باعث شد تا مشکلات بانک یاد شده عملاً به دیگر بانک ها تسری یافته و رفع آننها را مستلزم صرف زمان و تلاش مضاعف کند.
با همکاری شبانه روزی نظام بانکی کشور، تلاش شد تا این مشکلات در اسرع وقت حل شده و با توجه به عملکرد روزهای گذشته، پایداری تدریجی در عملکرد سامانه مشاهده شده و انتظار می رود در روزهای آینده مسایل و مشکلات پدید آمده به طور کامل مرتفع شوند.
بنا به سیاست های بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ایجاد سامانه های جدید باید شامل تعریف و اجرایی شدن حداقل سطح خدمات باشد. بر اساس سیاست گفته شده، این بانک از ابتدا در صدد بوده تا پس از استقرار سامانه چکاوک، نسبت به تعریف دقیق کیفیت خدمات مطابق با روال ها و بهروش های معمول بین المللی اقدام نماید.
راه اندازی سامانه چکاوک،تضمین می کند که کارسازی چک ها بر اساس زمان بندی معینی صورت پذیرفته و در صورت عدم کارسازی در زمان مشخص شده، نسبت به اخذ هزینه التزام از عامل یا عاملان مربوط و پرداخت آن به مشتری اقدام شود. با توجه به مشکلات پیش آمده، اقدام در معرفی و اجرایی شدن سطح کیفی خدمت در سامانه چکاوک در اولویت قرار گرفته است.
در پایان این گزارش آمده است: شکیبایی و همدلی هم میهنان در روزهای آغازین اجرای هر طرح ملی، بزرگترین سرمایه و اصلی ترین دلگرمی خدمتگزاران آنها در نظام بانکی کشور برای توسعه و بهبود خدمات بانکی الکترونیکی است.
- ۹۳/۱۰/۲۰