دانش‌بنیان‌ها یا دانش‌بیان‌ها؟
مسعود پیرهادی - به بهانه دیدار ویدئوکنفرانسی رئیس‌جمهور با وزیر علوم، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری و مدیران پارک‌های علم و فناوری نکاتی پیرامون شرکت‌های دانش‌بنیان و پارک‌های علم و فناوری قابل‌ذکر است.
قبل از بیان غرض اصلی این نوشته، لازم است تعریف مختصری از شرکت دانش‌بنیان و پارک علم و فناوری داشته باشیم تا در وقت ارزیابی نهایی به خطا نرویم.
شرکت دانش‌بنیان یا مبتنی بر دانش، (Knowledge enterprise) به شرکتی گفته می‌شود که دانش و فناوری، اساس سرمایه و دارایی حیاتی آن باشد. وابستگی این نوع شرکت در وهله نخست به‌جای کارگر به دانش است و معمولا تأکید ویژه‌ای بر فناوری اطلاعات و ارتباطات دارند.
پارک علم و فناوری، سازمانی است که هدف اصلی آن افزایش ثروت جامعه از طریق تشویق و ارتقاء فرهنگ نوآوری و افزایش توان رقابت در میان شرکت‌ها و مؤسساتی است که متکی بر علم و دانش در محیط پارک فعالیت می‌کنند. برای دستیابی به این هدف، یک پارک علمی با ایجاد انگیزش و مدیریت جریان دانش و فناوری در میان دانشگاه‌ها، مراکز پژوهش و توسعه، شرکت‌های خصوصی و بازار، ایجاد می‌شود که انتقال‌یافته‌های تحقیقات دانشگاهی و تولید دانش مضاعف‌شده و درنهایت، تسریع رشد اقتصادی در سطح ملی و منطقه‌ای از ثمرات آن است. ضمنا پارک‌های علمی خدمات کیفی، فضاهای کاری و تأسیسات مناسب به مجموعه‌های مستقر در پارک ارائه می‌نمایند. در کشور ما هم‌اکنون ۴۳ پارک علم و فناوری وجود دارد که در حوزه‌های مختلف، مشغول فعالیت هستند. پارک‌های علم و فناوری و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در سراسر دنیا به‌عنوان یک اصل به رسمیت شناخته‌شده است؛ چراکه در بسیاری از موارد، موجب اشتغال‌زایی، افزایش درآمد و توسعه صنایع می‌شوند.
اما نکته‌ای که در کنار حمایت‌ها، تسهیلات و اجتناب از بروکراسی و دست‌اندازهای اداری و قانونی گوناگون برای این مجموعه‌ها ضروری است، نظارت بر حفظ تعریف و کارایی این مجموعه‌هاست؛ به این معنی که برخی از افراد چون بوی تسهیلات، پول، وام و امثالهم را از چند فرسخی استشمام می‌کنند و ازقضا به دانش و فن بیان نیز مسلط‌اند، دانش را بنیان و پایه و محور قرار نمی‌دهند و سعی می‌کنند بابیان، پرزنت و ارائه نجومی، کیسه خود را از بودجه‌ای که برای دانش‌بنیان‌های حقیقی و کارآمد تخصیص‌یافته، پر کنند.
تشخیص سره از ناسره و شرکت دانش‌بنیان از مجموعه مبتنی بر فن و دانش بیان، کار بسیار سختی است؛ چه اینکه بسیاری از دانش‌بنیان‌ها برای ارائه آنچه واقعا هستند مثل این افراد نمی‌توانند عمل کنند. در این وضعیت، مسئولان، خصوصا در ایام بحران باید مراقب شیادان خوش‌بیان ولی بی‌دانش و هنر باشند که مبادا این افراد با استعانت از الفاظ و ارائه‌های زینت‌داده‌شده، موجب اتلاف بیت‌المال یا تبلیغات منفی علیه توانمندی‌های گسترده جمهوری اسلامی شوند. حمایت، هدایت و نظارت مستمر مجموعه‌های جوان، نخبه، انقلابی و متدین وظیفه مهم و خطیر و البته کمک‌کننده به خود این شرکت‌هاست تا امکانات، به‌صورت هدفمند و صحیح توزیع شود. (منبع:رسالت)