صرفه‌جویی ۵۴هزار میلیارد تومانی با هوشمندسازی عرضه نان
محمد جلال گفت: طبق الگوی واقع بینانه کاهش هزینه‌ای که در دوسال گذشته به واسطه طرح هوشمندسازی در حوزه عرضه نان صورت گرفت سه میلیون تن معادل ۵۴هزار میلیارد تومان بوده است که تمامی این صرفه جویی‌ها بدون هیچ گونه شوک قیمتی اتفاق افتاده است.
به گزارش وزارت اقتصاد، محمد جلال مشاور وزیر اقتصاد در یک برنامه تلویزیونی با بیان اینکه اقتصاد هوشمند برشی از اقتصاد داده محور محسوب می‌شود، تاکید کرد: دهه گذشته دهه‌ای بود که فرایندها مسیر الکترونیکی شدن خود را طی کردند؛ دهه پیش رو دهه هوشمندسازی و بهره‌برداری از داده‌های الکترونیک است که در این مسیر تولید شده است.
وی کاهش خطاهای انسانی و افزایش اتکا به پردازش داده‌ها را از ویژگی‌های هوشمندسازی برشمرد و افزود: با انتخاب مسیر هوشمندسازی علاوه بر اینکه هزینه‌های مدیریت در کشور را کاهش می‌دهیم، خطاها و اشتباهات فرآیندی، خستگی و طولانی بودن فرآیندها را کنار می‌گذاریم و امیدواریم با نمونه‌های موفق هوشمندسازی بتوانیم امیدواری را نسبت به تداوم این روند ایجاد کنیم.
چرا دولت سیزدهم سراغ هوشمندسازی یارانه آرد و نان رفت؟
جلال در خصوص هوشمندسازی یارانه آرد و نان اظهار کرد: درباره یارانه آرد و نان یک گزینه این بود که دولت از الگوهای متعارف صرفاً اقتصادی که با فشار و تحمیل هزینه‌ها به مردم مسئله را حل کند و گزینه متعارف دیگر، آزادسازی قیمت بود تا رانت موجود از بین برود اما نمی‌خواست مسئله خود را به قیمت افزایش هزینه زندگی مردم حل کند؛ بنابراین ایده هوشمندسازی یارانه نان از سوی دولت در پیش گرفته شد.
مشاور وزیر اقتصاد اضافه کرد: در این طرح مانند هر طرح دیگری در حوزه هوشمندسازی در ابتدا نیازمند داده‌های الکترونیکی متولد شده در زنجیره بودیم؛ این زنجیره یک نقص داده‌ای در فرایند تبدیل آرد به نان داشت که با استقرار کارتخوان‌های هوشمند در دو سال اخیر تراکنش‌های فروش نان یعنی فرایند تبدیل آرد به نان برای اولین بار تبدیل به داده شد.
روزانه 12 میلیون و 100 هزار تراکنش برای خرید نان انجام می‌شود
وی گفت: بر اساس داده های به دست آمده، متوسط تعداد تراکنش روزانه خرید نان در کشور ۱۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحد است، الگو و میزان مصرف خانوار کشف و در سامانه ثبت شد و فرهنگ ها و خرده فرهنگ های مصرف شناخته و بعضا احیا و مستحکم شد.
وی با بیان اینکه استقرار این زیرساخت سخت افزاری در یک اقدام جهادی از سوی بانک عامل در کمتر از 100 روز در بیش از 80 هزار نانوایی در سراسر کشور رقم خورد، اضافه کرد: نزدیک به 20 هزار نانوایی در روستاهای ما مستقر هستند و عملیات استقرار کارتخوان هوشمند عملیات سنگینی بود و گام نخست را تا شهریور 1401 انجام دادیم اما از آنجا که با یک پدیده فرهنگی و اجتماعی مواجه بودیم چند ماهی را مهلت دادیم تا فرهنگ استفاده از آن در نانوایی‌ها پذیرفته شود.
هزینه هر فرد برای تامین نان در روز ۱۲۰۰ تومان است
وی مرحله نخست اجرا را شفاف سازی و به دست آوردن داده های قابل اتکا عنوان کرد و افزود: مرحله دوم که هوشمند سازی بود؛ این راهبرد را دنبال می‌کرد که ساختار تخصیص آرد یارانه‌ای در کشور هوشمند شود. بیش از ۹۸ درصد نان کشور یا نان یارانه‌ای است و تقریباً نان غیر یارانه‌ای نداریم؛ هزینه هر فرد برای تامین نان در روز ۱۲۰۰ تومان است و دولت سعی کرده تا نان در سبد معیشت مردم افزایش هزینه نداشته باشد و اکنون به مرحله سوم رسیده‌ایم که مرحله مردمی‌سازی است.
صرفه‌جویی بدون شوک قیمتی
وی گفت: در الگوی محاسبات محافظه کارانه ما در واقع با فرض ادامه روند رشد ۱۳۹۸ تا سال ۱۴۰۰ یک و نیم میلیون تن معادل ۲۷ هزار میلیارد تومان صرفه‌جویی در کشور شده است؛ این یک و نیم میلیون تن آرد معادل نیاز ۲۰ میلیون نفر در مدت یک سال است و طبق الگوی واقع بینانه کاهش هزینه‌ای که در دوسال گذشته به واسطه طرح هوشمندسازی در حوزه عرضه نان صورت گرفت سه میلیون تن معادل ۵۴هزار میلیارد تومان بوده است که تمامی این صرفه جویی‌ها بدون هیچ گونه شوک قیمتی اتفاق افتاده است و پیش بینی این است که این صرفه جویی برای سال جدید هم بین 1.5 تا 2 تن خواهد بود.
امکان نظارت مردمی و ایجاد زیرساخت خیرات نان
وی اضافه کرد: در مرحله سوم یعنی مرحله مردمی سازی، می‌خواهیم از ظرفیت مردمی برای رفع نواقصی که ممکن است در طرح وجود داشته باشد، کمک بگیریم؛ به عنوان مثال نظارت اولیه ما جلوگیری از انحراف آرد یارانه‌ای بود اما با توجه به تراکنش‌هایی که اتفاق می‌افتد، امکان نظارت مردمی را با سامانه nazar.ir برای عموم مردم فراهم کردیم که مردم می‌توانند تجربه خرید خود را بلافاصله مشاهده و بازخورد داشته باشند و این داده ها موجب شناسایی نقاط قوت و ضعف در نانوایان و تجربه‌های خریدشان شود. مشاور وزیر اقتصاد گفت: اتفاق خوب دیگر رونمایی از زیر ساختی بود که مردم به موجب آن سامانه از هر نقطه‌ای بتوانند در هر نقطه دیگری از کشور خیرات نان خود را در هر زمانی که مد نظرشان است انجام دهند و از این طریق این خرده فرهنگ ارزشمند نیز مستحکم می‌شود.
سامانه هوشمند توثیق سهام و دارایی‌ها
جلال در بخش دیگری به سامانه هوشمند توثیق سهام و دارایی‌ها (ستاره) اشاره کرد و گفت: وزارت امور اقتصادی و دارایی بیش از یک سال است که زیرساخت جدیدی را در دستور کار خود قرار داده است که البته تکالیف قانونی هم در این موضوع وجود دارد تا مردم بتوانند برای تامین مالی و دسترسی به تسهیلات خرد از دارایی‌های پراکنده خود به عنوان وثیقه و ضمانت استفاده کنند. در این سامانه هوشمند تمامی دارایی‌های مردم از قبیل سهام بورس، گواهی سکه، اندوخته بیمه عمر، گواهی کسر از حقوق سازمان‌های دولتی و سند خودرو و ملک را می‌توان به شناسایی کرد تا بتوانند به عنوان وثیقه و ضمانت استفاده کنند.
وی اظهار امیدواری کرد که با تکمیل زیر ساختها، بتوان سال 1403 را سالی برای بهره برداری از این داده های هوشمند دانست.