هوش مصنوعی دقیقا چیست و چه می‌کند؟
سمیه مهدوی‌پیام – فناوری هوش مصنوعی (AI) با سرعت بالا در حال توسعه است و بسیاری از جنبه‌های زندگی مدرن را تغییر می‌دهد. با وجود شرکت‌های بزرگ مانند متا، گوگل و اپن اِی‌آی (OpenAI) خالق ChatGPTکه برای جلب توجه مشتریان رقابت می‌کنند، هر روز اخبار جدیدی در راه است.
در این میان برخی کارشناسان نگران هستند از هوش مصنوعی برای مقاصد مخرب استفاده شود. بی‌بی‌سی در گزارشی، کاربردها و نگرانی‌های ناشی از هوش مصنوعی را بررسی کرده است.
- هوش مصنوعی چیست و چگونه کار می‌کند؟
هوش مصنوعی به کامپیوترها اجازه می‌دهد تقریبا مانند یک انسان یاد بگیرند و مشکلات را حل کنند. سیستم‌های هوش مصنوعی روی مقادیر زیادی اطلاعات، آموزش داده می‌شوند و یاد می‌گیرند الگوهای آنها را شناسایی کنند تا وظایفی مانند مکالمه شبیه به انسان یا پیش‌بینی محصولی که یک خریدار آنلاین ممکن است خریداری کند، انجام دهند.
این فناوری، ورای دستیاران مجازی با کنترل صوتی Siri و Alexa است و به فیس‌بوک و ایکس کمک می‌کند تا تصمیم بگیرند کدام پست‌های رسانه‌های اجتماعی را به کاربران نشان دهند.
همچنین هوش مصنوعی به آمازون اجازه می‌دهد عادات خرید مشتریان را تحلیل و پیشنهادهای خرید آینده را توصیه کند. آمازون از این فناوری برای مقابله با نظرات جعلی نیز استفاده می‌کند.
- ChatGPTو Midjourney چیستند؟
در حال حاضر، چت‌جی‌پی‌تی و Midjourney، نمونه‌هایی از هوش مصنوعی «مولد» هستند. این برنامه‌ها از مقادیر عظیمی از داده‌ها، مانند متن‌ها و تصاویر آنلاین، یاد می‌گیرند محتوای جدیدی ایجاد کنند که به نظر می‌رسد توسط انسان تولید شده است.
چت‌بات‌هایی مانندChatGPT می‌توانند مکالمات متنی داشته باشند. برنامه‌های هوش مصنوعی دیگر مانند Midjourney قادرند تصاویر را از طریق دستورالعمل‌های ساده متنی ایجاد کنند.
هوش مصنوعی مولد می‌تواند ویدئوها را بسازد و حتی موسیقی را به سبک موسیقی‌دانان معروف تولید کند اما این برنامه‌ها گاهی اوقات، پاسخ‌ها و تصاویر نادرست تولید می‌کنند و قادرند تعصبات منبع خود، مانند تبعیض جنسیتی یا نژادی را بازتولید کنند.
بسیاری از هنرمندان، نویسندگان و بازیگران هشدار داده‌اند هوش مصنوعی به دیگران اجازه می‌دهد آثار آنها را بدون پرداخت یا رعایت حقوق آنها، استفاده و تقلید کنند. جدیدترین افرادی که به این موضوع پیوسته‌اند، بیلی آیلیش و نیکی میناژ هستند. آنها از جمله ۲۰۰ فردی به شمار می‌روند که خواستار توقف استفاده «سودجویانه و شکارچی‌گونه» از هوش مصنوعی در صنعت موسیقی هستند.
- چرا منتقدان، نگران هوش مصنوعی هستند؟
بسیاری کارشناسان از سرعت شتابان توسعه هوش مصنوعی شگفت‌زده شده‌اند. این کارشناسان نگران هستند که رشد سریع هوش مصنوعی خطرناک باشد. برخی حتی گفته‌اند تحقیقات مربوط به این حوزه باید متوقف شود.
در سال ۲۰۲۳، دولت انگلیس گزارشی را منتشر و اعلام کرد که هوش مصنوعی ممکن است به زودی به هکرها کمک کند تا حملات سایبری انجام دهند یا به تروریست‌ها کمک کند تا حملات شیمیایی را برنامه‌ریزی کنند.
برخی کارشناسان حتی نگران هستند که در آینده، هوش مصنوعی‌های فوق‌هوشمند انسان‌ها را منقرض کنند. در ماه می، هشدار مرکز ایمنی هوش مصنوعی مستقر در ایالات متحده، درباره این تهدید از سوی ده‌ها متخصص برجسته فناوری پشتیبانی شد.
نگرانی‌های مشابه توسط دو دانشمند از سه دانشمندی که به خاطر تحقیقات پیشگامانه، پدرخوانده‌های هوش مصنوعی شناخته می‌شوند، یعنی جفری هینتون و یوشوا بنگیو نیز اشتراک‌گذاری شده است. البته سومین نفر، یعنی یان لوکان، این ایده را که یک هوش مصنوعی فوق‌هوشمند ممکن است کنترل جهان را به دست بگیرد، «مضحک» خوانده و رد کرده است.
مارگارت وستاگر، رئیس فناوری اتحادیه اروپا، قبلا به بی‌بی‌سی گفته بود که پتانسیل هوش مصنوعی برای تقویت تبعیض، نگرانی بیشتری نسبت به ترس‌های آینده‌نگرانه درباره تصاحب هوش مصنوعی دارد.
او، به‌ویژه نگران نقشی است که هوش مصنوعی می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های موثر بر زندگی مردم مانند درخواست‌های وام داشته باشد.
در ماه مارس، در اپلیکیشنUber Eats ، یک راننده سیاه‌پوست، بعد از اینکه بررسی و بازبینی تشخیص چهره «نژادی تبعیض‌آمیز» وی، مانع از استفاده‌اش از اپلیکیشن و در نهایت، حذف اکانت وی شد، غرامت دریافت کرد.
دیگران نیز از تاثیر زیست‌محیطی هوش مصنوعی انتقاد کرده‌اند. به عقیده آنها، سیستم‌های قدرتمند هوش مصنوعی، برق زیادی مصرف می‌کنند.
بر اساس نظرات یکی از پژوهشگران، تا سال ۲۰۲۷، مجموع هوش مصنوعی‌ها، می‌توانند سالانه به اندازه یک کشور کوچک مانند هلند، برق مصرف کنند.
- قوانینی برای کنترل هوش مصنوعی وجود دارد؟
ایالات متحده و انگلیس، توافقنامه تاریخی برای همکاری در زمینه آزمایش ایمنی اشکال پیشرفته هوش مصنوعی امضا کرده‌اند که اولین توافقنامه دوجانبه از این نوع به شمار می‌رود.
جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، همچنین اقدامات مختلفی را برای مقابله با مشکلاتی که ممکن است هوش مصنوعی ایجاد کند، اعلام کرده است.
دولت بریتانیا نیز قبلا ایجاد ناظر اختصاصی برای هوش مصنوعی را رد کرده بود.
ریشی سوناک، نخست‌وزیر انگلیس می‌خواهد بریتانیا در ایمنی هوش مصنوعی پیشرو باشد. این کشور اولین اجلاس جهانی درباره ایمنی هوش مصنوعی را در سال ۲۰۲۳ میزبانی کرد. در این اجلاس، 28 کشور، از جمله بریتانیا، ایالات متحده، اتحادیه اروپا و چین، بیانیه‌ای درباره آینده هوش مصنوعی امضا کردند.
این بیانیه به خطرات احتمالی ناشی از سوءاستفاده از هوش مصنوعی پیشرفته، مثلا برای گسترش اطلاعات نادرست، اذعان دارد اما می‌گوید که آنها همچنین می‌توانند قدرت‌هایی با مزایای مختلف باشند.
در این اجلاس، کشورها متعهد شدند تا اطمینان یابند هوش مصنوعی قابل اعتماد و ایمن است. در اتحادیه اروپا، مقررات هوش مصنوعی، هنگامی که به قانون تبدیل شود، کنترل‌های سختگیرانه‌ای بر سیستم‌های پرخطر اعمال خواهد کرد.
- ۳۰۰ میلیون شغل در خطرند؟
گزارش بانک سرمایه‌گذاری گلدمن ساکس نشان داد که هوش مصنوعی می‌تواند معادل ۳۰۰ میلیون شغل تمام وقت در سراسر جهان را جایگزین کند.
بر اساس این گزارش، بسیاری از نقش‌های اداری، حقوقی، معماری و مدیریتی ممکن است به خاطر هوش مصنوعی تحت‌تاثیر قرار گیرند.
با این حال، گزارش گلدمن ساکس، حاکی است هوش مصنوعی می‌تواند اقتصاد جهانی را 7 درصد تقویت کند.
موسسه سیاست عمومی تحقیقات (IPPR) نیز تخمین می‌زند تا میزان 8 میلیون کارگر در بریتانیا، ممکن است در معرض خطر از دست دادن شغل، به دلیل توسعه این فناوری باشند.
البته این فناوری برای حمایت از شاغلان و متخصصان مانند کمک به پزشکان در تشخیص سرطان‌های سینه و توسعه آنتی‌بیوتیک‌های جدید نیز استفاده شده است. (منبع:عصرارتباط)