علم در عصر اینترنت: جهان رو به گسترش فضای الکترونیکی ( ۵و پایانی)
جاسوسان، مانند دانشمندان، ناگزیرند که دائما چشم به آینده داشته باشند. به همین جهت زمانی که یک محقق کهنه کار "سیا" زبان به تحسین از تازه‌ترین ابزار برای استفاده از اینترنت می‌گشاید، توجه به اندیشه‌ها و سخنان او خالی از فایده نخواهد بود.
کالوین آندروس Calvin Andrusسرپرست واحد مربوط به همکاریهای فناوریها در سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در آخرین شماره نشریه علمی "مطالعات در فعالیتهای اطلاعاتی-امنیتی " Studies in Intelligenceمقاله‌ای را با عنوان "ویکی و بلاگ: به سوی یک جامعه انطباق پذیر از ماموران امنیتی"the The wiki and
blog: toward a complex adaptive intelligence communityدرج کرد و در آن متذکر شد که ماموران امنیتی باید به بلاگ‌های اینترنتی خصوصی (که در آن تجربیات شخصی خود و بصیرتها و نظریاتشان را درج می‌کنند، و ورود به آنها نیازمند داشتن اجازه است) و نیز به ویکی‌ها (یعنی پایگاههای اینترنتی که کاربران متعلق به یک جامعه یا عامه می‌توانند محتویات آن را ویرایش کنند) دسترسی داشته باشند.
به اعتقاد آندروس این قبیل ابزارها می‌توانند شیوه واکنش نشان دادن اعضای جامعه اطلاعاتی-امنیتی در سرویسهای مخفی را دگرگون سازد و به آنان امکان دهد با اظهار نظر درباره فعالییتهای یکدیگر اظهار نظر و اطلاعات و آمار و داده‌ها را با سرعت با یکدیگر مقایسه کنند و از نظرات همکاران خود بهره مند شوند.
به اعتقاد نویسنده نشریه نیچر این شیوه باید به وسیله جامعه دانشمندان نیز مورد استفاده قرار گیرد و به عنوان مسیر آینده‌ای که پیش روی نشریات علمی و جامعه پژوهشگران قرار دارد مورد توجه قرار گیرد.
ابزارهایی از قبیل بلاگ‌های شخصی و ویکی‌ها هم زمینه را برای بحث و اظهار نظر بر روی داده‌های اطلاعات و نظریه‌ها و فرضیه ها، پیش از انتشار آنها فراهم می‌سازند و هم پس از انتشار امکان نقد و ارزیابی بهینه این آراء را فراهم می‌آورند.
این ابزارهای اینترنتی همچنین به دانشمندان امکان می‌دهند به صورت مستقیم با سیاستگذاران و نیز با حیطه عمومی در تماس قرار گیرند و اندیشه و آرای خود را با آنان در میان بگذارند و از دیدگاههای آنان بهره‌مند شوند.
به نوشته نشریه نیچر بررسیهایی که تاکنون صورت گرفته نشان می‌دهد جامعه دانشمندان و پژوهشگران در زمینه بهره‌گیری از ابزارهایی مانند بلاگ‌ها و ویکی‌ها از دیگر جامعه‌های تخصصی، از جمله در بخشهای اقتصاد و تجارت و یا حتی از افراد عادی ، عقب افتاده‌اند.
دانشمندان جوان غالبا تمایلی به ابراز نظرات خود به صورت اینترنتی و آن لاین ندارند زیرا می‌ترسند ابراز این نظرات احیانا بر روی موقعیت شغلی آنان تاثیر منفی بگذارد.
یک نگرانی جدید دیگر در زمینه استفاده از این ابزار آن است که این قبیل فناوریهای جدید امکان دارد ،موجب شوند که استفاده‌کنندگان احتمالی زیر سیل اطلاعات و داده‌ها غرق شوند و عملا امکان بهره‌گیری مناسب از دانسته‌ها متوقف شود.
به اعتقاد نویسنده نیچر اقداماتی نظیر فیلتر کردنهای مناسب و یا جستجوهای هوشمند می‌تواند تا اندازه‌ای بر این مشکل غلبه کند.
کتابداران نهادهای علمی معمولا با دقت و وسواس این قبیل تحولات فناورانه را پیگیری می‌کنند و درباره آنها حتی در بلاگ‌های شخصی خود گزارشهایی درج می‌کنند.
یک نمونه در این زمینه مقالاتی است که درباره سرویس تازه گوگل با عنوان گوگل مخصوص محققان Google Scholarدر اینترنت درج شده است.
نمونه‌هایی از این مقالات را می‌توان در پایگاه ذیل مطالعه کرد:
http:// acrlblog.org
اما به نظر می‌رسد که رشد سریع کتابخانه‌های دیجیتالی میزان مسوولیتهای کتابداران واحدهای علمی و پژوهشی را دو چندان می‌کند.
کتابخانه‌های بسیاری از دانشگاههای بزرگ هم اکنون قراردادهایی را برای اسکن کردن و ضبط دیجیتالی محتوای کتابهایی که در مخازن خود دارند به امضا رسانده اند.
یک نمونه از این قبیل پروژه‌ها به وسیله شرکت گوگل با نام " سرویس جستجوی کتاب گوگل " Google Book Searchراه اندازی شده است.
تحولات تازه فناورانه در زمینه ارائه اطلاعات در وب، زمینه ساز انقلابی جدید شده است. توجه پیش هنگام به این انقلاب در حال ظهور می‌تواند نتایج گسترده و قابل توجهی برای جوامع علمی و نیز حیطه عمومی به بار آورد.
منبع : ایرنا
- ۸۴/۰۹/۱۷