ITanalyze

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه سند هوش مصنوعی مبتنی بر ۷ هدف کلان تدوین شد، گفت: بر اساس افق در نظر گرفته شده در این سند در سال ۱۴۱۲ و تأکیدات مقام معظم رهبری قرار است ایران به ۱۰ کشور برتر و پیشرو در حوزه هوش مصنوعی تبدیل شود.
حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن بیان این مطلب درباره جزییات تصویب سند هوش مصنوعی اظهار کرد: سند ملی هوش مصنوعی به عنوان سندی مرجع برای فعالیت در حوزه هوش مصنوعی در همه ابعاد تدوین شده است. در واقع بر اساس افق در نظر گرفته شده در این سند در سال ۱۴۱۲ و تأکیدات مقام معظم رهبری قرار است ایران به ۱۰ کشور برتر و پیشرو در حوزه هوش مصنوعی تبدیل شود، برای دستیابی به این چشم‌انداز باید زیرساخت‌های لازم فراهم شود؛ در غیر این صورت چنین هدفی محقق نخواهد شد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: هدف مهم این سند، استقرار مؤلفه‌های تمدن نوین اسلامی با برخورداری از زیست‌بوم هوش مصنوعی پیشرفته و نوآور مبتنی بر اصول و ارزش‌های اسلامی، اتکا بر قابلیت‌ها و توانمندی‌های ملی و بهره‌گیری هوشمندانه از تعاملات جهانی است که با استفاده از این فناوری در حکمرانی، موضوعات کلان کشور، ثروت‌آفرینی، ارزش‌آفرینی، تأمین سلامت، رفاه، امنیت و آسایش مردم، بیشترین پیشرفت را ایجاد کند.

خسروپناه ادامه داد: بر مبنای سند ملی هوش مصنوعی ۷ هدف کلان شامل تربیت سرمایه انسانی متخصص، رشد و جهش مداوم تولیدات فکری، ارتقای نوآوری برپایه فناوری‌های بدیع، ارتقای رقابت‌پذیری اقتصادی کشور، نقش‌آفرینی فعال در تعاملات بین المللی و ارتقای کیفیت حکمرانی مورد تأکید قرار گرفته است.

وی بیان کرد: بی‌شک برای ارتقای جایگاه کشور در حوزه هوش مصنوعی و کسب جایگاه مناسب در بازارهای جهانی و رسیدن به جمع کشورهای برتر دنیا، راه پرفراز و نشیبی در پیش است. خودباوری، توانمندسازی نیروی انسانی، توجه ویژه به نخبگان، فرهنگ‌سازی، ترویج و آموزش مفاهیم و مبانی علمی، تسهیل فضای کسب‌وکار، بخش خصوصی، تسهیل انتقال فناوری و توسعه‌ فناوری‌های زیرساختی و تنظیم‎گری متناسب با الزامات این حوزه از جمله مواردی است که باید در راستای یک نگاه منسجم و یکپارچه مدنظر قرار گیرد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود:‌ تدوین سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران گام مهمی برای وصول به مؤلفه‌های تمدن نوین اسلامی، ارتقای کیفیت حکمرانی و تقویت بنیان‌های علمی و پژوهشی در راستای پیشرفت کشور در همه عرصه‌های مرتبط با حکمرانی منطقه‌ای و ملی و ارتباطات جهانی است.

به گفته خسروپناه، همچنین هوش مصنوعی در همه قلمروهای اولویت‌دار از قبیل آموزش و پژوهش، بهداشت و درمان، حکمرانی دولتی و خدمات عمومی، دفاعی، امنیتی و انتظامی، صنایع، انرژی، محیط‌ زیست و کشاورزی، فرهنگ ایرانی و تمدن اسلامی، رسانه و فضای مجازی و امور مرتبط با فناوری‌های مهم و راهبردی اعم از هوافضا، فناوری زیستی، فناوری نانو، علوم شناختی و سایر عرصه‌های علم و فناوری، منشأ تغییر و تحولات بزرگ است.

وی عنوان کرد: برای دستیابی به اهداف کلان سند ملی هوش مصنوعی، راهبردها و اقدامات ملی در حوزه های زیرساخت‌های حکمرانی، آموزش و پژوهش، زیرساخت داده و پردازش، توسعه محصولات فناورانه و تجاری‌سازی، توسعه بازار در زیست‌بوم هوش مصنوعی و تعاملات بین‌المللی، ترویج و فرهنگ‌سازی تدوین شده است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: همچنین در سند ملی هوش مصنوعی شاخص های ارزیابی کلان در نظر گرفته شده در این شاخص‌های وضعیت موجود و مطلوب مورد اشاره و تأکید قرار گرفته است و بر اساس این شاخص‌ها میزان اجرایی سازی و نظارت بر اجرا ممکن می‌شود.

سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران از سوی سرپرست ریاست جمهوری و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی برای اجرا به نهادهای ذی‌ربط ابلاغ شد.

به گزارش ایرنا، حجت‌الاسلام و المسلمین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ویراستی ضمن تبریک به جامعه علمی و پژوهشی ایران اعلام کرد که سند ملی هوش مصنوعی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شد و این گام بزرگ، به ارتقای کیفیت حکمرانی و تقویت بنیان‌های علمی و پژوهشی کشور کمک خواهد کرد و تحولات عظیمی در عرصه‌های آموزش، بهداشت، صنعت و فناوری‌های پیشرفته به همراه خواهد داشت.

سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران که در جلسه ۹۰۱ تاریخ ۲۹ خردادماه ۱۴۰۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌ تصویب رسیده است، خطاب به نهاد ریاست جمهوری، هیات وزیران، ستاد کل نیروهای مسلح، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، وزارت اطلاعات، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، سازمان اداری و استخدامی کشور، سازمان ملی هوش مصنوعی، مرکز ملی فضای مجازی و ستاد علم، فناوری و نوآوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برای اجرا، ابلاغ شد.

در این ابلاغیه آمده است:‌

«سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران» که پیرو تصویب ماده واحده «نهایی‌سازی و تصویب سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران» (مصوب ۱۶ آبان ماه ۱۴۰۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی) و در اجرای تفویض موضوع ماده واحده «تشکیل شورای ملی راهبری و تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی» (مصوب جلسه ۹۰۱ تاریخ ۲۹ خردادماه ۱۴۰۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی)، در جلسه ۴۸۳ شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است؛ به شرح ذیل برای اجراء ابلاغ می‌گردد:

مقدمه

از مهم‌ترین شاخصه‌های تمدن نوین اسلامی، توحیدگرایی و استقرار عدالت و امنیت فراگیر مبتنی بر اندیشه و جهان‌بینی اسلامی است که تعیّن‌بخش و اثرگذار بر مسیر و جهت‌گیری‌های فناوری‌های نوین به طور عام و هوش مصنوعی به طور خاص است. برای وصول به شاخصه‌های تمدن نوین اسلامی بر مبنای دانش و علوم بنیادین، هوش مصنوعی که به لحاظ کارکردی و رفتاری مشابه با برخی ظرفیت‌های هوش انسانی عمل می‌کند، یک امکان مهم و یک تغییر در زیست‌بوم زندگی بر مبنای حکمرانی اسلامیِ هوشمند محسوب می‌شود. بدیهی است هوش مصنوعی در تعامل با جامعه انسانی، یک پدیده اجتماعی و مرتبط با زیست‌بوم دینی و فرهنگی جامعه محسوب می‌شود که می‌بایست ابتناء همه ابعاد آن بر مبانی، ارزش‌ها، قابلیت‌ها، سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی جمهوری اسلامی ایران، مورد توجه قرار گیرد.

فرصت‌‌های قابل توجه حاصل از پیشرفت علم و فناوری در کنار توان قابل‌ملاحظه‌ آن برای درک مسائل و همچنین قدرت پیشگیرانه‌ آن در مهار بحران‌ها و مشکلات پیشِ روی جوامع، موجب شده است تا درسطح بین‌المللی در اسناد ملی و برنامه‎‌های کلان، سرفصل مهمی به این موضوع اختصاص یابد. در کشور ما نیز توسعه علم و فناوری و توجه به رشد علمی جایگاه قابل توجهی در گفتمان راهبردی کشور وبه‌طور خاص در کلام امامین انقلاب و اسناد و برنامه‌های کلان کشور به‌ویژه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی دارد.

اگر در دوره‌ای صنعت نفت، صنعت برق و فناوری ‌اطلاعات باعث تحول همه‌جانبه‌ صنعت شد، امروزه یکی از مهم‌ترین حوزه‌های فناورانه‌ای که با توجّه به گذشته، حال و آینده تحوّل‌آفرین خود بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته، علوم و فناوری‌های هوش مصنوعی است که برخوردار از ابعاد فلسفی، اخلاقی، فقهی، حقوقی، فنی و مهندسی است.

با عنایت به اثر فراگیر و برنامه‌پذیربودن فناوری‌‌های نوین و مزیت‌‌های حاصل از پیشگامی در این فناوری‌‎ها، کشورهای بسیاری بر هوش مصنوعی و کارکردهای آن در بخش‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی،اقتصادی، سیاسی و دفاعی متمرکز شده‌اند. کشور ما نیز، یکی از کشورهای پیشرو در زمینه‌ خلق دانش و انتشار مقالات علمی در حوزه هوش مصنوعی است و توسعه‌ زیست‌بوم کسب‌ وکارهای نوپا و شکل‌گیری شرکت‌های دانش‌بنیان این حوزه، نشان می‌دهد که با برنامه‌‎ریزی منسجم و جامع، می‌توان دستاوردهای قابل توجهی را از توسعه‌ هوش مصنوعی در کشور انتظار داشت.

مقام معظم رهبری (مدظله العالی) نیز در دیدار با نخبگان، ضمن تأکید همیشگی نسبت‌ به تمرکز بر فناوری‌های نو به ‌عنوان مأموریت ویژه نخبگان، به‌طور خاص تمرکز بر هوش مصنوعی را به ‌عنوان ظرفیت مهم برای حکمرانی نظام‌مند و اثرگذار بر پیشرفت همه‌جانبه و توسعه هوشمندانه آن متناسب با اقتضائات و نیازهای بومی کشور مورد تأکید قرار داده‌اند. بدیهی است فائق آمدن بر چالش‌ها و مسائل پیش رو در مسیر رسیدن به این جایگاه جز با برنامه‌‎ریزی دقیق و جامع که بتواند محقق‌کننده‌ اهداف، راهبردها و اولویت‌های مدنظر در اسناد بالادستی و برنامه‌های راهبردی نظام باشد، میسر نخواهد بود.

بی‌شک برای ارتقای جایگاه کشور در حوزه هوش مصنوعی و کسب جایگاه مناسب در بازارهای جهانی و رسیدن به جمع کشورهای برتر دنیا، راه پرفراز و نشیبی در پیش است. خودباوری، توانمندسازی نیروی انسانی، توجه ویژه به نخبگان، فرهنگ‌سازی، ترویج و آموزش مفاهیم و مبانی علمی، تسهیل فضای کسب‌وکار، بخش خصوصی، تسهیل انتقال فناوری و توسعه‌ فناوری‌های زیرساختی و تنظیم‌‎گری متناسب با الزامات این حوزه از جمله مواردی است که باید در راستای یک نگاه منسجم و یکپارچه مدنظر قرار گیرد.

تدوین سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران گام مهمی برای وصول به مؤلفه‌های تمدن نوین اسلامی، ارتقای کیفیت حکمرانی و تقویت بنیان‌های علمی و پژوهشی در راستای پیشرفت کشور در همه عرصه‌های مرتبط با حکمرانی منطقه‌ای و ملی و ارتباطات جهانی است. همچنین هوش مصنوعی در همه قلمروهای اولویت‌دار از قبیل آموزش و پژوهش، بهداشت و درمان، حکمرانی دولتی و خدمات عمومی، دفاعی، امنیتی و انتظامی، صنایع، انرژی، محیط‌ زیست و کشاورزی، فرهنگ ایرانی و تمدن اسلامی، رسانه و فضای مجازی و امور مرتبط با فناوری‌های مهم و راهبردی اعم از هوافضا، فناوری زیستی، فناوری

نانو، علوم شناختی و سایر عرصه‌های علم و فناوری، منشأ تغییر و تحولات بزرگ است.

ماده ۱- تعریف واژگان
هوش مصنوعی: به توانایی ماشین برای انجام عملکردهای خودکار و نظام‌مند از جمله یادگیری، درک، استنتاج، حل مسأله، پیش‌بینی، تصمیم‌‌گیری و اقدام از طریق به‌کارگیری دانش و اطلاعات و پردازش داده گفته می‌‌شود که منشأ اثرگذاری‌های گسترده بر انسان و روابط انسانی در محیط فیزیکی یا مجازی و همچنین بازتاب‌های زیست‌محیطی است. هوش مصنوعی ماهیتی داده‌ای، شبکه‌ای، الگوریتمی، خوشه‌ای، لایه‌ای و یکپارچه، مبتنی بر منطق‌های کلاسیک و سایر منطق‌های نوین دارد.

داده باز: داده‌ای که از نظر حقوقی هر فردی مجاز است تا از آن به شکل آزاد بر اساس مجوزهای استاندارد استفاده کند.

داده اشتراکی: داده‌ای که تحت یک مجوز اشتراک‌گذاری با محدودیت‌های معین بین افراد حقیقی یا حقوقی مشخص به اشتراک گذاشته شده است.

اخلاق هوش مصنوعی: مجموعه‌ای از اصول اخلاقی برای هدایت توسعه و استفاده مسئولانه و مبتنی بر ارزش‌های اسلامی از فناوری هوش مصنوعی است که توسط متخصصان و سایر افراد در طراحی، تولید و

بهره‌گیری از هوش مصنوعی رعایت شده و حقوق متقابل ایجاد می‌کند. نمونه‌هایی از مسائل اخلاقی هوش مصنوعی عبارتند از: رعایت حریم خصوصی، رعایت حقوق فردی و اجتماعی، تأمین امنیت اجتماعی،

انصاف، توضیح‌پذیری، شفافیت، عدم تبعیض و سوگیری، پاسخگویی، هم‌سویی با ارزش‌ها و هنجارهای جامعه اسلامی، مسئولیت‌پذیری، اعتماد و عدم سوء استفاده از فناوری. هدف اخلاق هوش مصنوعی

بهینه‌سازی تأثیر سودمند هوش مصنوعی بر جامعه و زیست بشر و کاهش خطرات و پیامدهای ناخواسته استفاده از آن مبتنی بر ارزش‌ها و مبانی اعتقادی اسلام است.

زیست‌بوم هوش مصنوعی: به مجموعه مؤلفه‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، شامل شبکه‌ای از سازمان‌ها، افراد و نهادهایی اطلاق می‌شود که در توسعه، استقرار و استفاده از سیستم‌های هوش مصنوعی

دخیل هستند. زیست‌بوم هوش مصنوعی یک سیستم پیچیده و پویا شامل طیف گسترده‌ای از ذی‌نفعان، از جمله مردم، کارگزاران نظام حکمرانی، محققان، توسعه‌دهندگان، سیاست‌گذاران، سرمایه‌گذاران و

کاربران نهایی است.

موضوعات کلان کشور: موضوعات ملی اولویت‌دار در حوزهای کلان فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، امنیتی و محیط‌زیستی.

سازمان: منظور از سازمان در این سند، سازمان ملی هوش مصنوعی است.

سند: منظور از سند، سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران است.

ماده ۲- اصول و مبانی ارزشی

هم‌راستا با مبانی ارزشی جمهوری اسلامی ایران در قانون اساسی و بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و مبانی ارزشی نظام علم و فناوری مندرج در سند نقشه جامع علمی کشور و با تأکید بر حاکمیت جهان‌بینی

توحیدی اسلام، مردم‌سالاری دینی، عدالت‌محوری، کمال‌آفرینی، ثروت‌آفرینی، هماهنگی با محیط‌زیست و اهمیت کرامت انسانی در تمام ابعاد علم، فناوری و نوآوری، اصول و مبانی ارزشی این سند عبارتند از:

رعایت اصول اعتقادی و مجموعه ارزش‌های اخلاقی اسلام در راستای تقویت سبک زندگی اسلامی و حیات طیبه جاودانه در کلیه مسیرگذاری‌های هوش مصنوعی و پرهیز از جهت‌گیری‌های منجر به فساد و منکر

و تقویت فضای غفلت؛

توجه به ابعاد وجودی انسان مبتنی بر فلسفه و معارف اسلامی در توسعه و به‌کارگیری هوش مصنوعی؛

توسعه و کاربست هوش مصنوعی با هدف تأمین آرمان‌ها و ارزش‌های مرتبط با انسان الهی و جامعه اسلامی؛

آرمان‌گرایی، خوداتکایی، خودباوری، درون‌زایی و برون‌گرایی در توسعه زیست‌بوم هوش مصنوعی؛

توجه به عدالت، کرامت، حقوق و سلامت جسمی، روحی و روانی انسان‌ها در سازوکار آموزش و به‌کارگیری هوش مصنوعی؛

حفظ استقلال، امنیت، منافع و اقتدار ملی در مواجهه با توسعه فناوری هوش مصنوعی در جهان؛

توسعه آینده‌نگر زیست‌بوم هوش مصنوعیِ توانمندساز، آگاهی‌بخش، اخلاق‌مدار و تمدن‌آفرین؛

رعایت حریم خصوصی و حفاظت از امنیت داده‌ها و اطلاعات در زیست‌بوم هوش مصنوعی؛

مواجهه هوشمندانه با قدرت‌های بزرگ با رویکرد انحصارزدایی؛

جلوگیری از سوءاستفاده از هوش مصنوعی برای سلطه انسان بر انسان و سلطه هوش مصنوعی بر انسان؛

توسعه هوش مصنوعی با رعایت تقویت ارتباطات طبیعی انسانی و پرهیز از انزوای اجتماعی انسان‌ها.

ماده ۳- چشم‌انداز، اهداف کلان و شاخص‌های ارزیابی

الف- چشم انداز

جمهوری ‌اسلامی ‌ایران در افق ۱۴۱۲ هجری شمسی، با هدف استقرار مؤلفه‌های تمدن نوین اسلامی با برخورداری از زیست‌بوم هوش مصنوعی پیشرفته و نوآور مبتنی بر اصول و ارزش‌های اسلامی، اتکا بر

قابلیت‌ها و توانمندی‌های ملی و بهره‌گیری هوشمندانه از تعاملات جهانی، بین ۱۰ کشور پیشرو هوش مصنوعی دنیا قرار دارد و با استفاده از این فناوری در حکمرانی، موضوعات کلان کشور، ثروت‌آفرینی،

ارزش‌آفرینی، تأمین سلامت، رفاه، امنیت و آسایش مردم، بیشترین پیشرفت را ایجاد می‌کند.

ب- اهداف کلان

اهداف سند در راستای تحقق چشم‌انداز و بهره‌گیری از هوش مصنوعی به عنوان زیست‌بوم اثرگذار بر همه عرصه‌های اقتصادی، سیاسی - امنیتی و فرهنگی با رویکرد تأمین پیشرفت اسلامی - ایرانی کشور

عبارتند از:

توسعه و تربیت سرمایه انسانی متخصص، ماهر و متعهد متناسب با قرار گرفتن در جمع ۱۰ کشور پیشرو؛

ارتقا و تأمین زیرساخت‌ها با تأکید بر زیرساخت‌های حقوقی و مالکیت فکری، زیرساخت‌های شبکه ملی اطلاعات و کلان‌داده، زیرساخت‌های پردازشی و مدل‌های بزرگ چندوجهی بومی با رویکرد شتاب‌دهی به

پیشرفت هوش مصنوعی و کاربردی‌سازی آن؛

رشد و جهش مداوم تولیدات فکری، علمی و فناورانه و تبدیل شدن به قطب تحقیقاتی هوش مصنوعی منطقه آسیای جنوب غربی با هدف رفع نیازهای کشور و مرجعیت بین‌المللی علمی و کاربردی حداقل در

یکی از شاخه‌های این حوزه؛

ارتقای نوآوری برپایه فناوری‌های بدیع با اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی بالا به منظور ارتقای هوش مصنوعی در بخش‌های کشاورزی، صنعت و خدمات؛

ارتقای رقابت‌پذیری اقتصادی کشور با استفاده از هوش مصنوعی در سطح بازار داخلی و جهانی و دستیابی به رشدهای جهشی در اقتصاد هوش مصنوعی؛

نقش‌آفرینی فعال در تعاملات و همکاری‌های آموزشی، علمی، فناورانه و اقتصادی بین‌المللی با اولویت کشورهای همسو در راستای منافع ملی و جهان اسلام؛

ارتقای کیفیت حکمرانی با بهره‌مندی از قابلیت‌های هوش مصنوعی در موضوعات کلان کشور با تأکید بر ارتقای عدالت اجتماعی، امنیت ملی، پایداری و انسجام ملی و سرمایه اجتماعی؛

ج- شاخص‌های ارزیابی کلان

علیرغم افق ۱۰ساله سند و نظر به تحولات سریع حوزه هوش مصنوعی، مقادیر مطلوب شاخص‌های ارزیابی کلان این سند برای بازه زمانی پنج‌ساله به قرار زیر تعیین می‌گردد:

تبصره ۱- مقادیر مطلوب شاخص‌ها در به‌روزرسانی‌های دوره‌ای سند، روزآمد خواهد شد.

تبصره ۲- سازمان موظف است شناسنامه شاخص‌های ارزیابی کلان سند و همچنین مقادیر موجود و مطلوب شاخص‌های ارزیابی کلان فاقد مقدار را ظرف مدت شش ماه تدوین و به تصویب شورای ملی

راهبری هوش مصنوعی برساند.

تبصره ۳- سازمان موظف است گزارش سالانه ارزیابی اجرای سند شامل میزان تحقق اهداف و مقادیر شاخص‌‎های سند و همچنین فرایند استخراج آن‎ها را پس از تأیید شورای ملی راهبری هوش مصنوعی به

ستاد علم، فناوری و نوآوری شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه نماید.

ماده ۴- سیاست‌های راهبردی

اصالت و ارزشمندی فعالیت بنگاه‌های اقتصادی خصوصی، دانش‌بنیان و مزیت‌آفرین ملّی و فراملّی هوش مصنوعی

برخورداری از زنجیره‌ی کامل، متوازن، رقابتی و توانمند در چرخه ایده تا ثروت (مصرف) هوش مصنوعی

استفاده از مزایای هوش مصنوعی برای تحریک رشد اقتصادی، اشتغال و نوآوری

تقویت مردم‌محوری و روحیه تعاون در توسعه و بهره‌برداری از هوش مصنوعی

جهت‌دهی هوش مصنوعی در مسیر پیشرفت مبتنی بر ارزش‌های اسلامی ایرانی با توجه به اولویت‌های مرتبط با نیازهای اساسی زندگی

ضرورت نظارت و مراقبت بر تصمیمات و خودمختاری هوش مصنوعی و جلوگیری از رخ‌نمانگاری و اعتبارسنجی اجتماعی بدون رعایت حقوق افراد و قوانین کشور

اهتمام به توسعه محصولات و کاربست هوش مصنوعی مسئولیت‌پذیر

التزام به توسعه فناوری هوش مصنوعی در عین اهتمام به رعایت اخلاق، کرامت انسانی و حفظ حریم خصوصی

توجه به به‌کارگیری هوش مصنوعی جهت گسترش عدالت فراگیر و حکمرانی نظام‌مند، هشداردهنده و اقدام‌کننده هوشمند در راستای ارتقای قدرت ملی

تقدم و اولویت طرح‌ها و کاربست‌های هوش مصنوعی با دامنه‌ی فراگیر و اثرگذاری بالا

اولویت‌دهی به کاربردی‌شدن هوش مصنوعی برای حل چالش‌های ملی

استفاده از مزایای هوش مصنوعی برای بهبود خدمات و مأموریت‌های عمومی

توجه به مخاطرات هوش مصنوعی و صیانت از ارکان سرمایه انسانی از قبیل حافظه انسانی، اعتماد به نفس، کسب دانش و یادگیری و خلاقیت و نوآوری در مواجهه با هوش مصنوعی

توجه به گسترش روابط انسانی و پرهیز از کاهش روابط اجتماعی طبیعی و رفتارهای کلیشه‌ای در توسعه هوش مصنوعی

پیش‌برندگی و فرصت‌آفرینی برای زیست‌بوم هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران در روابط و تعاملات بین‌المللی

ماده ۵- راهبردها و اقدامات ملی

زیرساخت‌های حکمرانی: ایجاد و ارتقای زیرساخت‌های فنی، قانونی، تنظیم‌گری و استانداردها برای جهت‌دهی، شتاب‌دهی و گسترش هوش مصنوعی

۱- تدوین نظام حکمرانی داده به منظور تسهیل در بهره‌برداری انتفاعی و غیرانتفاعی از داده‌های تولیدی کشور از طریق اصلاح قوانین و مقررات موجود و به رسمیت شناختن مالکیت و حق بهره‌برداری انتفاعی هر شخص یا نهاد بر داده‌های تولیدی خود با حفظ ملاحظات امنیت ملی، رعایت حریم خصوصی و اخلاق عمومی

۲- تدوین لوایح قانونی لازم به منظور ایجاد زیرساخت‌های حقوقی مورد نیاز جهت بهره‌گیری و مواجهه با مخاطرات هوش مصنوعی در کشور از قبیل تعیین مسئولیت‌پذیری فردی و اجتماعی هوش مصنوعی خودمختار و رعایت حریم خصوصی، پاسخگویی و عدم تبعیض

۳- تدوین استانداردهای مربوط به مالکیت، تولید، نگهداری، تبادل و به‌اشتراک‌گذاری داده و همچنین ایمنی و امنیت سیستم‌ها و خدمات هوش مصنوعی

۴- اصلاح قوانین لازم در حوزه مالکیت فکری تولیدات مبتنی بر هوش مصنوعی و ثبت اختراعات این حوزه و تسهیل در ایجاد سامانه‌های شناسایی خروجی‌های مرتبط

۵- ایجاد محیط‌های حقیقی و مجازی آزمون تنظیم‌گری به‌منظور فراهم‌آوری زیرساخت بهره‌برداری آزمایشی محصولات و خدمات حوزه هوش مصنوعی در مقیاس محدود

۶- تدوین و پایش شاخص مرکب بومی هوش مصنوعی جهت تعیین جایگاه جهانی کشور

آموزش و پژوهش: ساماندهی و سازماندهی آموزش، پژوهش و مهارت‌افزایی به‌منظور ارتقای نیروی انسانی مؤثر با رعایت تناسب بین پرورش نیروی انسانی در مرزهای دانش و آموزش‌های مهارتی

۱- حمایت از فعالیت‌های پژوهشی هوش مصنوعی و جهت‌دهی به آن‌ها در راستای اولویت‌ها، نیازمندی‌ها و حل چالش‌های ملی

۲- پیش‌بری تحقیقات در حوزه علوم پایه و علوم انسانی مرتبط با هوش مصنوعی بالاخص به منظور فهم نسبت انسان و جامعه با هوش مصنوعی و نظریه‌پردازی و حمایت از این مقوله در مراکز دانشگاهی و حوزوی

۳- پیش‌بری تحقیقات در حوزه علوم اسلامی مرتبط با هوش مصنوعی با تأکید بر فقه، حکمت و اخلاق هوش مصنوعی و نظریه‌پردازی آن و حمایت از این مقوله در مراکز حوزوی و دانشگاهی

۴- طراحی و اجرای پژوهش‌های ضروری برای سنجش تأثیر تعامل دوسویه هوش مصنوعی و جسم و جان انسان بر یکدیگر و بررسی تأثیر توسعه هوش مصنوعی بر عملکردهای شناختی، احساسی، اخلاقی و معنوی انسان و پیامدهای اجتماعی آن

۵- اصلاح نظام آموزشی کشور به منظور تقویت مزیت‌های انسان در برابر هوش مصنوعی و اجتناب از رقابت نابرابر انسان و هوش مصنوعی، همچنین تبدیل تهدیدهای هوش مصنوعی به فرصتی برای ظهور وجوه انسانی

۶- تدوین منابع و محتواهای آموزشی و ارائه آموزش‌های مربوط به حوزه‌های فناورانه هوش مصنوعی و کاربردهای آن در مقاطع مختلف تحصیلی، از جمله دوره‌ متوسطه و دانشگاه

۷- حمایت از طراحی و اجرای برنامه‌های آموزش فنی، حرفه‌ای و مهارتی غیررسمی براساس نیاز بازار کار حِرَف و مشاغل مختلف در حوزه هوش مصنوعی

۸- تقویت دانش عمومی استفاده از راهکارهای هوش مصنوعی با حمایت از تولید بسته‌های آموزشی تخصصی چندرسانه‌ای برای آموزش و بازآموزی شاغلان کشور و تسهیل دسترسی عمومی به آن

۹- حمایت از کرسی‌های نقد و نظریه‌پردازی، انجمن‎ها و اجتماعات علمی و صنعتی حوزه هوش مصنوعی به منظور هم‎افزایی و تبادل دانش و تجربیات

۱۰- توسعه بین‌رشته‌ای‌های هوش مصنوعی در حوزه‌های اولویت‌دار سند

۱۱- حمایت از تأسیس و گسترش اندیشکده‌ها، کانون‌های فکری و حلقه‌های میانی در حوزه هوش مصنوعی

۱۲- حمایت از تحقیق و توسعه در خصوص موجودات زنده هوشمند در فضای بین‌رشته‌ای هوش مصنوعی و علوم شناختی

زیرساخت داده و پردازش: ارتقای زیرساخت‌های داده‌ای و پردازشی بومی در جهت نگهداری داده‌های بزرگ و ارتقای کیفیت، دسترسی، امنیت و تاب‌آوری داده‌های داخلی و تسهیل بهره‌برداری شرکت‌ها و نخبگان از ظرفیت‌های داده‌ای و امکانات داده‌پردازی

۱- ایجاد دادگان، پیکره، کلان‌داده و محیط‌های مشترک عمومی برای آموزش و آزمون محصولات و خدمات حوزه هوش مصنوعی

۲- گسترش زیست‌بوم داده‌باز در راستای پیشرفت فناوری هوش مصنوعی

۳- تهیه فهرست داده‌های دولتی و عمومی مورد نیاز برای آموزش و آزمون محصولات و خدمات حوزه هوش مصنوعی مبتنی بر تقاضای شرکت‌های مرتبط و تسهیل دسترسی شرکت‌های این حوزه به آن داده‌ها به‌منظور آموزش و آزمون محصولات و خدمات حوزه هوش مصنوعی

۴- کمک به فراهم شدن زیرساخت‌های پایه هوش مصنوعی به منظور تولید، نگهداری، پردازش، امنیت و تاب‌آوری داده و کلان‌داده به‌ویژه سخت‌افزارهای تخصصی هوش مصنوعی

۵- حمایت از ایجاد زیرساخت‌های اشتراکی پردازشی هوش مصنوعی و تسهیل دسترسی نخبگان و شرکت‌ها

۶- توسعه توان طراحی و ساخت سخت‌افزارهای اختصاصی بومی هوش مصنوعی

۷- گردآوری و آماده‌سازی اسناد (متنی، تصویری و ...) بومی حوزه تمدنی ایران و اسلام به‌منظور توسعه آموزش هوش مصنوعی مبتنی بر این منابع

۸- حمایت از توسعه بومی مدل‌های پیشرفته و به‌روز هوش مصنوعی متناسب با زبان و فرهنگ ایرانی-اسلامی از قبیل مدل‌های زبانی بزرگ چندوجهی

توسعه محصولات فناورانه و تجاری‌سازی: حمایت از توسعه فناوری و تجاری‌سازی دستاوردها با تأکید بر تسهیل فعالیت‌های کارآفرینانه

۱- ترغیب شرکت‌های بزرگ و صنایع به منظور شبکه‌سازی و بهره‌گیری از ظرفیت شرکت‌های نوپا و دانش‌بنیان برای کاربست ابزارها و راهکارهای حوزه هوش مصنوعی

۲- حمایت از تجاری‌سازی طرح‌های بدیع و دارای نوآوری جهانی در حوزه هوش مصنوعی

۳- حمایت از توسعه آزمایشگاه مرجع و ایجاد شبکه‌ آزمایشگاهی هوش مصنوعی

۴- حمایت از ایجاد و توسعه سکوها، میان‎افزارها، کتابخانه‌ها و جعبه‌ابزارهای نرم‌افزاری متناسب با نیازهای ملی و منطقه‌ای

۵- حمایت از توسعه توان فناورانه در حوزه‌های راهبردی هوش مصنوعی قابل اعتماد، توضیح‌پذیر، روش‌های کم‌هزینه یادگیری ماشینی و هوش‌های مصنوعی مولد، تصمیم‌گیر و تعاملی

۶- حمایت از ایجاد و گسترش نهادهای حمایتی اختصاصی هوش مصنوعی از قبیل مراکز نوآوری، شتاب‌دهنده‎ها، پارک‌ها، مراکز رشد، مؤسسات تحقیقاتی و پژوهشی و مراکز تحقیقات صنعتی در زیست‌بوم نوآوری کشور

۷- ایجاد دالانی به‌منظور تسهیل توسعه کسب‌وکار و تجاری‌سازی محصولات و خدمات حوزه هوش مصنوعی

۸- توسعه سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارهای فناور این حوزه از طریق توانمندسازی سرمایه‌گذاران خطرپذیر بخش خصوصی

توسعه بازار در زیست‌بوم هوش مصنوعی: ساماندهی و توسعه بازار محصولات و خدمات حوزه هوش مصنوعی با تأکید بر نقش شرکت‌های بزرگ

۱- توصیف و ارزیابی نیروی‌ کار هوش مصنوعی

۲- حمایت از برگزاری جوایز ملی محصولات و خدمات برتر هوش مصنوعی

۳- تسهیل جذب پروژه‌های بین‌المللی در حوزه هوش مصنوعی با رعایت ملاحظات منافع ملی و با تأکید بر شکل‌گیری مجموعه‌های تخصصی فعال در جذب، شکست و توزیع این پروژه‌ها بین متخصصان کشور به منظور ارزش‌آفرینی و نگهداشت متخصصان

۴- حمایت از شرکت‌های بزرگ داخلی برای ارائه خدمات و محصولات هوش مصنوعی رقابت‌پذیر در عرصه‌های بین‌المللی

۵- حمایت از تشکیل شرکتگان و همکاری شرکت‌های فناور در طول زنجیره ارزش و گستره آن در جهت تولید راهکارهای یکپارچه و دستیابی به مقیاس اقتصادی

۶- ارتقای خدمات دولتی و عمومی مبتنی بر هوش مصنوعی

تعاملات بین‌المللی: ارتقای تعامل و شبکه‌سازی‌های بین‌المللی در حوزه هوش مصنوعی

۱- همکاری در ایجاد یا گسترش اتحادهای بین‌المللی هوش مصنوعی در مشارکت با کشورهای همسو و پیشرو و مجامع غیردولتی

۲- تدوین و انعقاد قراردادهای همکاری بین کشورهای مختلف در حوزه‌های مرتبط با حکمرانی، مالکیت و به‌اشتراک‌گذاری داده

۳- توسعه همکاری‌های مشترک با کشورهای هدف به منظور انتقال فناوری و تجارت محصولات و خدمات از طریق تعریف پروژه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های مشترک، ایجاد مراکز تحقیقاتی، سکوها و محیط‌های

آزمون مشترک در حوزه هوش مصنوعی

۴- عضویت و مشارکت فعال در مجامع علمی مرتبط منطقه‌ای و بین‌المللی و نقش‌آفرینی فعال در تدوین استانداردها، توافقات و جریان‌سازی‌های بین‌المللی

۵- تعامل با سایر کشورها در طراحی، تدوین و اجرای برنامه‌های آموزش تخصصی و مهارتی در حوزه هوش مصنوعی

ترویج و فرهنگ‌سازی: ترویج، فرهنگ‌سازی و ارتقای سواد عمومی به‌منظور گسترش استفاده صحیح از فناوری هوش مصنوعی در صنعت، دولت و جامعه متناسب با فرهنگ اسلامی

۱- درک و تبیین آثار و تبعات مثبت و منفی اجتماعی و اخلاقی هوش مصنوعی و نظام‌مند کردن بهره‌گیری از هوش مصنوعی در جهت هوش انسان الهی

۲- ترویج استفاده صحیح از دستاوردها و کاربردهای حوزه هوش مصنوعی با بهره‌گیری از ظرفیت مدارس، دانشگاه‌ها، مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای، رسانه‌های عمومی و فضای مجازی

۳- حمایت از برگزاری رویدادها، مسابقات، همایش‌ها،کارگاه‌ها و نشست‌های علمی و ترویجی

۴- آگاه‌سازی و ارتقای سطح دانش مدیران بخش عمومی نسبت به اهمیت، ملزومات، کاربردها و چشم‌انداز آینده هوش مصنوعی

۵- استفاده از هوش مصنوعی برای گسترش ارزش‌های اخلاقی، حقوقی و اجتماعی مبتنی بر اصول و ارزش‌های تمدن نوین اسلامی

ماده ۶- اولویت‌های ملی به‌کارگیری هوش مصنوعی

با هدف استقرار تمدن نوین اسلامی، اولویت‌های هوش مصنوعی، مبتنی بر نیازهای اساسی انسان و مزیت‌های سرزمینی و موضوعات راهبردی کشور انتخاب شده‌اند که شامل عرصه‌های اقتصادی، سیاسی -

امنیتی، فرهنگی و قلمروهای صنعتی، کشاورزی، خدمات و همچنین حوزه‌های آموزشی، پژوهشی، نوآوری و سلامت می‌شود. در این راستا، محورهای اولویت‌دار و کلان‌پروژه‌های به‌کارگیری هوش مصنوعی در

دو سطح الف و ب به‌صورت زیر است:

تبصره ۴- حوزه‌های اولویت‌دار در بازه‌های سه‌ساله توسط شورای ملی راهبری هوش مصنوعی بررسی و مورد اصلاح قرار خواهند گرفت.

تبصره ۵- سازمان موظف است حداکثر طی مدت شش ماه از ابلاغ سند، با همکاری دستگاه‌های مرتبط، برنامه‌های ملّی کاربست هوش مصنوعی در حوزه‌های کاربردی اولویت‌دار را تهیه و به اطلاع ستاد علم،

فناوری و نوآوری شورای عالی انقلاب فرهنگی برسد.

ماده ۷- سازوکار اجرایی‌نمودن و نظارت بر اجرای سند

شورای عالی انقلاب فرهنگی وظیفه سیاست‌گذاری، هماهنگی و نظارت کلان بر اجرای این سند را بر عهده دارد.

ستاد علم، فناوری و نوآوری شورای عالی انقلاب فرهنگی وظیفه رصد اجرای سند را بر عهده داشته و پیشنهاد بازنگری‌های لازم در سند و گزارش کلان مربوطه را در فواصل زمانی مشخص به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه خواهد نمود.

«شورای ملی راهبری هوش مصنوعی» با ترکیب ذیل، وظیفه برنامه‌ریزی، راهبری، هماهنگی و نظارت بر حسن اجرای این سند شامل تصویب نقشه راه اجرایی‌سازی سند، تصویب آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های لازم جهت تسهیل اجرای سند، تصویب ره‌نگاشت کاربست هوش مصنوعی در دستگاه‌های اجرایی مستقل ملی و پیشنهاد روزآمدسازی سند را بر عهده دارد.

رئیس جمهور به عنوان رئیس شورا؛

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری به عنوان نائب رئیس شورا؛

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی یا معاون ذی‌ربط؛

دبیر شورای عالی فضای مجازی یا معاون ذی‌ربط؛

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات یا معاون ذی‌ربط؛

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری یا معاون ذی‌ربط؛

وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا معاون ذی‌ربط؛

وزیر صنعت، معدن و تجارت یا معاون ذی‌ربط؛

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی یا معاون ذی‌ربط؛

رئیس ستاد کل نیروهای مسلح یا معاون ذی‌ربط؛

وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح یا معاون ذی‌ربط؛

وزیر اطلاعات یا معاون ذی‌ربط؛

رئیس سازمان اداری و استخدامی یا معاون ذی‌ربط؛

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یا معاون ذی‌ربط؛

رئیس مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه یا معاون ذی‌ربط؛

دو نفر عضو حقیقی به پیشنهاد دبیر شورا و با حکم رئیس شورا؛

رئیس سازمان ملی هوش مصنوعی به عنوان دبیر شورا.

 

«سازمان ملی هوش مصنوعی» (مصوب جلسه ۹۰۱ تاریخ ۲۹ خردادماه ۱۴۰۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی)، که در قالب سازمان مستقل زیر نظر رئیس جمهور تأسیس گردید، وظیفه؛ ساماندهی و توسعه زیست‌بوم هوش مصنوعی کشور و انجام امور دبیرخانه شورای ملی راهبری هوش مصنوعی را بر عهده دارد.

دولت موظف است بودجه‌های موردنیاز سازمان ملی هوش مصنوعی را متناسب با تحقق اهداف و شاخص‌های این سند، در قالب ردیف مستقل برای این سازمان، در لوایح بودجه سنواتی پیش‌بینی نماید و همچنین هرسال در تدوین لوایح بودجه، اعتبارات لازم را برای توسعه کاربرد هوش مصنوعی در برنامه‌های اجرایی دستگاه‌های مستقل ملیِ دارای ره‌نگاشت مصوب، اختصاص دهد.

دستگاه‌های اجرایی مسئول اجرای این سند باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که اقدامات ملی موضوع مواد ۵ و ۶ در اولویت‌ سالانه آن‌ها لحاظ و منابع و ظرفیت‌های معمول دستگاه‌ها به نحو مطلوب در جهت تحقق اهداف و اقدامات سند هدایت گردد.

ماده ۸- این سند مشتمل بر یک مقدمه، ۸ ماده و ۵ تبصره در جلسـه ۹۰۱ تاریخ ۲۹ خردادماه ۱۴۰۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و از تاریخ ابلاغ لازم‌الاجراست و کلیه مصوبات و سیاست‌های قبلیِ مغایر، لغو و بلااثر خواهد بود.

معاون آموزشی وزارت علوم از ارائه دو واحد درسی هوش مصنوعی به دانشجویان از مهر جاری خبر داد و گفت: این واحد درسی برای آشنایی دانشجویان با هوش مصنوعی در واحدهای درسی تمام رشته‌ها در نظر گرفته شده است که گذراندن آن برای دانشجویان گروه فنی و مهندسی الزامی است.
به گزارش ایسنا، روح الله رازینی در نشست خبری که با محورهای حمایت از توسعه آموزش هوش مصنوعی در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی؛ استاد محوری بخش سامانه(نان)، تدوین و بازنگری برنامه‌های درسی رشته های تحصیلی، حمایت از نخبگان استعدادهای درخشان و ساماندهی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی برگزار شد، اظهار کرد: با توجه به بازارهای مختلف هوش مصنوعی در بازارهای مختلف، بررسی‌ها نشان می‌دهد هوش مصنوعی سالانه ۱۲۰ درصد افزایش داشته و پیش‌بینی می‌شود بیش از صد میلیون نفر در سال ۲۰۲۵ در این حوزه فعالیت خواهند کرد.

وی در ادامه تصریح کرد: طی سال‌های اخیر در تولید محتوای هوش مصنوعی کارهای خوبی انجام شده است، اما در به‌کارگیری هوش مصنوعی هنوز جای کار است و رتبه خوبی نداریم. اما تاثیر هوش مصنوعی در حوزه آموزش عالی در سه جنبه قابل بررسی است، نخست نظام یاددهی و یادگیری است و اساتید باید نقش متفاوتی را ایفا کنند و وزارت علوم به سمت رویکرد مشارکت‌دهی حرکت کرده و ضوابط آموزشی و توانمندی دانشجویان و اساتید باید تغییر کند.

معاون آموزشی وزارت علوم یادآور شد:محور دوم اقدامات آموزش عالی در هوش مصنوعی در محتوای آموزشی‌ است و با توجه به اینکه همه حوزه‌ها از هوش مصنوعی متاثر هستند، نیاز به متناسب‌سازی با هوش مصنوعی است. به طوریکه از اقدامات مشخص وزارت علوم در هوش مصنوعی، محور تولید محتواست که در همین رابطه، از مهر امسال درس دو واحدی الزامی برای رشته‌های فنی مهندسی مرتبط با هوش مصنوعی پیش‌بینی شده است و دو واحد اختیاری برای سایر رشته‌ها نیز در خصوص هوش مصنوعی داریم.

رازینی همچنین گزارشی از مهم ترین اقدامات وزارت علوم در حوزه آموزشی ارائه داد و گفت: در دو سال اخیر جشنواره سرآمدان آموزشی را داشتیم و آیین‌نامه برای سرآمدان در کشور تدوین شد و اخیرا ۱۹ استاد در سطح ملی تجلیل شدند. همچنین در راستای حمایت از فعالیت اعضای هیات علمی، ضوابطی برای آموزانه داشتیم و برای استادانی که به دنبال تقویت آموزش در دانشگاه‌ها هستند تسهیلاتی در نظر گرفتیم.
این مقام مسئول با اشاره به افزایش ظرفیت مهارتی و اشتغال‌پذیری دانش‌آموختگان تاکید کرد: ظرفیت محتوای آموزشی های مهارتی دانشجویان افزایش یافته است به طوریکه دانشجویان باید ۵ تا ۱۵ واحد مهارتی بگذرانند و این وضعیت کمک می‌کند فارغ‌التحصیلان با مهارت وارد بازار کار شوند.

به گفته وی، در حمایت از نخبگان و استعدادهای درخشان فرایند پذیرش نخبگان تقویت شد، در مقطع کارشناسی ارشد ۳۰ درصد و در دکتری ۱۰۰ درصد رشد داشتیم و در پذیرش دانشجو متناسب با نیاز جامعه نیز سامانه نان را راه‌اندازی کردیم.

معاون آموزشی وزیر علوم با بیان اینکه برخی از موسسات در مسیر قانونی بررسی و محدود شدند، گفت: در دانشگاه پیام نور با مذاکرات انجام شده پیشنهاد دادیم ساماندهی برخاسته از خود دانشگاه باشد و معتقدیم نیروی انسانی نباید آسیب ببیند و بر این اساس مصوباتی با ملاحظات انجام شد و به صورت جدی هیچ ادغامی تاکنون انجام نشده و پیشنهاد دادیم واحد به واحد دانشگاه بررسی کنیم تا با الگوی پیشنهادی ادغام انجام شود و البته باید اراده جدی در دانشگاه پیام نور برای ادغام وجود داشته باشد.

بنا بر گفته وی، در حال حاضر تعداد ۲۵۰۰ واحد آموزش عالی داریم و برخی از این مجموعه‌ها یک دانشگاه هستند، برخی شعبه هستند که نیاز به تقلیل وجود دارد و ساماندهی توسط موسسات انجام شده و اراده زیر نظام در این ساماندهی مهم است اما به صورت جدی اقدامی در نظام ساماندهی نداشتیم.

معاون وزیر علوم به مهمترین درخواست ها از دولت آینده اشاره کرد و افزود: در حوزه ارتقای مهارتی دانش‌آموختگان فعالیت‌هایی انجام شده اما نقص‌هایی وجود دارد برای مثال سامانه‌ای برای رصد نیروی انسانی وجود ندارد، در نیاز محوری و تقاضا محوری روند استاد محور باید پیگیری شود و در ارتقای جایگاه آموزش باید ‌اقدامات پیگیری شود.

معاون علمی و فناوری رئیس جمهور جزئیات جدیدی از تشکیل سازمان هوش مصنوعی ایران ارائه کرد و مأموریت اصلی این سازمان را توسعه زیرساخت‌ها عنوان کرد.

به گزارش خبرنگار مهر، روح‌الله دهقانی فیروزآبادی معاون علمی فناوری رئیس جمهور در حاشیه جلسه امروز چهارشنبه هیأت دولت در جمع خبرنگاران، گفت: سازمان هوش مصنوعی، بعد از ۱۲ ماه پیگیری‌های انجام شده به دستور رئیس جمهور شهید، در همایش نخبگان سال گذشته که برگزار شد، کار خودش را شروع کرد.

وی با بیان اینکه وقتی این سازمان افتتاح شد، چند اتفاق در آن افتاد، افزود: اساسنامه و سند هوش مصنوعی کشورها که بیش از ۱۸ هزار صفحه سند پشتیبان دارد و ساعت‌ها کار کارشناسی روی آن انجام شده، به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید. سازمان تشکیل و تشکیل آن ابلاغ شد و ساختمانی برای آن در نظر گرفته شد.

دهقانی فیروزآبادی خاطرنشان کرد: تا الان سه هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان منابع به آن تخصیص داده شده است که هزار میلیارد آن از پروژه‌های پیشران علمی و ۲۵۰۰ میلیارد از صندوق توسعه ملی وارد شده است.

وی ادامه داد: این سازمان یک سازمان بزرگ دولتی نخواهد بود و یک سازمان کاملاً چابک است که کل وظیفه آن، ایجاد کردن زیرساخت است. ما در زیرساخت سه وظیفه داریم که اول مرجع پردازشی خوب در کشور داشته باشیم. دوم الگوهای بزرگ نرم‌افزاری در کشور داشته باشیم که همه بتوانند استفاده کنند و سوم، داده‌ها و داده‌های آماده به کار در اداره‌های دولتی مربوط به هوش مصنوعی را جمع‌آوری کنیم.

معاون علمی و فناوری رئیس جمهور اظهار کرد: کار کل سازمان این است که یک اپراتور را ایجاد کند که این سه خدمت را ارائه کند.

دهقانی فیروزآبادی توسعه اقتصاد و کاربست‌های هوش مصنوعی توسط مردم، شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های خصوصی انجام خواهد شد و سازمان تا آخر سال می‌تواند کارهای خوبی انجام دهد و مردم از آن استفاده کنند. در بخش بین‌الملل در معاونت علمی و دیگر سازمان‌ها تقسیم شدند؛ مأموریت اصلی سازمان هوش مصنوعی توسعه زیرساخت‌ها است.

۳ سناتور آمریکایی با هدف کنترل  استفاده از محتوای تولید شده با هوش مصنوعی و دیپ فیک ها و حفاظت از آثار هنرمندان، شاعران و خبرنگاران یک لایحه ارائه کرده اند.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از انگجت، «قانون حفاظت از محتوای اصلی تولید شده و حفظ یکپارچگی در مقابل محتوای اصلاح شده و دیپ فیک» (COPIED) به سنای آمریکا ارائه شد.

این لایحه در صورت اجرایی شدن، از طریق انستیتو ملی استاندارد وفناوری آمریکا(NIST) استانداردهای شفافی را ایجاد می کند تا دستورالعملی برای بررسی اطلاعات منشأ محتوا، واترمارکینگ، و تشخیص محتوای مصنوعی فراهم شود.

لایحه مذکور همچنین استفاده غیرمجاز از محتوای خلاقانه یا خبرنگاری برای آموزش مدل های هوش مصنوعی یا غیره را منع می کند. کمیسیون فدرال تجارت و دادستانی کل آمریکا نیز اختیارات اجرای دستورالعمل ها را خواهند داشت. همچنین افرادی که از محتوای قانونی آنها بدون اجازه برای تولید هوش مصنوعی استفاده شده، می توانند از شرکت ها یا افراد ناقض قانون شکایت کنند.

این لایحه به ممنوعیت دستکاری یا حذف اطلاعات منشا محتوا توسط پلتفرم های اینترنتی، موتورجستجو ها و شبکه های اجتماعی منجر می شود.

این نخستین تلاش سنای آمریکا برای دستکاری یا ایجاد دستورالعمل و قانون برای استفاده از هوش مصنوعی نیست و به طور حتم آخرین مورد نیز نخواهد بود. در آوریل نیز لایحه دیگری ارائه شد که شرکت های هوش مصنوعی را ملزم می کرد منابع کپی رایت شده خود را در مخازن داده شان فهرست کنند. این لایحه از زمان ارائه از کمیسیون قضایی مجلس خارج نشده است.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی به بررسی چالش‌ها و الزامات توسعه و پیاده‌سازی هوش مصنوعی مولد پرداخته است.

به گزارش مهر هوش مصنوعی مولد نوعی فناوری هوش مصنوعی است که می‌تواند انواع مختلفی از جمله متن، تصویر، صدا و داده‌های مصنوعی را تولید کند. فناوری‌های هوش مصنوعی در سال‌های اخیر با انتشار انواع چت‌بات‌ها توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند.

سادگی رابط‌های کاربری جدید برای ایجاد متن، گرافیک و ساخت ویدئوهای با کیفیت بالا در عرض چند ثانیه و همچنین توانایی خلق محتواهایی که پیش از این وجود نداشته است، سبب ایجاد هیاهویی در مورد هوش مصنوعی مولد شده است.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی به بررسی چالش‌ها و الزامات توسعه و پیاده‌سازی هوش مصنوعی مولد پرداخته است.

در این گزارش عنوان شده است که با وجود توسعه سریع انواع شاخه‌های هوش مصنوعی، نگرانی‌ها و ملاحظاتی درباره به‌کارگیری هوش مصنوعی به معنای عام آن، پیرامون حریم خصوصی داده‌ها، امنیت، انطباق‌ها، عدم شفافیت در نحوه رسیدن به یک پاسخ و سوق دادن افراد به سمت تصمیم‌گیری، سوگیری‌ها، نیروی کار، نقض حقوق مالکیت، تاثیر بر مشاغل خلاق و ... وجود دارد. این نگرانی‌ها در حوزه هوش مصنوعی مولد که ویژگی منحصر به فرد آن تقلید رفتار و تفکر امسانی و خودمختاری است، بسیار جدی‌تر است. به همین دلیل سیاست‌گذارات تلاش دارند به سمت تنظیم چارچوب‌ها و اصولی بروند که با در نظر گرفتن ویژگی‌های مخاطره‌آمیز هوش مصنوعی زمینه توسعه هدفمند و پایدار هوش مصنوعی را فراهم کنند.

در این گزارش چالش‌های پیش روی توسعه هوش مصنوعی مولد مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس این گزارش؛ چالش‌های هوش مصنوعی مولد را می‌توان از سه منظر چالش‌های فنی عملیاتی، چالش‌های استفاده و پیامدسازی فناوری‌های هوش مصنوعی مولد در کسب‌وکارها و چالش‌های عمومی و اجتماعی مخاطرات هوش مصنوعی مولد بررسی کرد.

چالش‌های فنی و عملیاتی هوش مصنوعی مولد

چالش‌های فنی و عملیاتی شامل لزوم دسترسی به داده زیاد، با کیفیت و متنوع (با چالش‌هایی مانند پرهزینه بودن، زمان‌بر و دشوار بودن، کمیاب یا حساس بودن، در چارچوب قوانین مالکیت یا حریم خصوصی بودن)، کیفیت و کمیت داده (با چالش‌هایی مانند دسترسی به منابع داده قابل‌اعتماد و معتبر، پیاده‌سازی تکنیک‌های پاک‌سازی و تقویت داده‌ها، ایجاد استانداردهای اخلاقی و قانونی برای حفاظت از داده‌ها)، تأمین امنیت و حفاظت از داده‌های داخلی به‌کمک توسعه الگوها و کدها (با چالش‌هایی مانند لزوم پایه‌گذاری یک مدل زبانی بزرگ بر روی مجموعه‌ای از حقایق خارجی و قابل‌تأیید، حفظ حریم خصوصی، امنیت و انطباق داده‌ها و رعایت قوانین و مقررات حفاظت از داده‌ها)، بررسی عملکرد و ارزیابی مدل (با چالش‌هایی مانند امکان بهینه کردن مقیاس‌پذیری و کارایی و توسعه معیارهایی برای دریافت بازخورد کاربر نسبت به خروجی‌ها)، کاهش سوگیری داده‌های آموزشی و قابلیت توضیح و اعتماد مدل (با چالش‌هایی مانند شفافیت و پاسخ‌گو کردن مدل، توسعه روش‌های اجتناب از سوگیری، اصلاح و خودکنترلی مدل)، تأمین زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری محاسباتی (با چالش‌هایی مانند توسعه زیرساخت‌های ارتباطات، ابرسامانه‌های پردازشی و ذخیره‌سازی داده‌های بزرگ در کنار بحث آموزش و محاسبات استنتاج) و تأمین انرژی مورد نیاز برای محاسبات و چالش رد پای کربن (با چالش‌هایی مانند مصرف زیاد انرژی و انتشار کربن به‌علت حجم بالای پردازش) می‌شود.

چالش‌های هوش مصنوعی مولد در کسب و کارها

چالش‌های استفاده و پیاده‌سازی فناوری‌های هوش مصنوعی مولد در کسب‌وکارها نیز شامل پیچیدگی فنی راه‌اندازی و استفاده (با چالش‌هایی مانند عدم ظرفیت تجهیزاتی سازمان‌ها برای راه‌اندازی این مدل‌های بزرگ، گران بودن منابع محاسباتی و پردازشی، عدم تمایل کسب‌وکار به راه‌اندازی و استفاده دائم)، مقاومت سیستم‌های قدیمی در برابر فناوری‌های جدید (با چالش‌هایی مانند ابهام، تضاد یا تعارض سازمان نسبت به نحوه مدیریت و کارکرد سیستم‌های فعلی و وظیفه‌های رایج خود در مقابل روش نوین، مقاومت بدنه برای پذیرش، افزایش هزینه سازمان به‌دلیل لزوم آموزش نیروها در به‌کارگیری این فناوری و نیز هدایت بخشی از نیروها جهت راه‌اندازی مرکزی برای اجرا، هماهنگی و نظارت) و ابهام در مدل‌های اقتصادی و امکان ایجاد بدهی فنی (با چالش‌هایی مانند توجیه سرمایه‌گذاری در انواع مدل‌های هوش مصنوعی و کاهش هزینه‌ها در بخش‌های دیگر که جبران‌کننده هزینه‌کرد در این زمینه باشد).

از جمله دیگر موارد اشاره شده در این گزارش در حوزه چالش‌های استفاده و پیاده‌سازی فناوری‌های هوش مصنوعی مولد در کسب و کارها می‌توان این موارد را برشمرد: تغییر شکل بخشی از نیروی کار کسب‌وکارها (نگرانی‌های مربوط به از دست دادن شغل و لزوم ایجاد مشاغل جدید متناسب برای همان افراد در شرکت یا سازمان)، توهمات هوش مصنوعی (با نگرانی‌هایی مانند امکان افشای اطلاعات و اسرار درون‌سازمانی، ارائه اطلاعات نادرست به هوش مصنوعی و همچنین راه‌حل‌ها یا مشاوره‌های نادرست هوش مصنوعی مولد)، نگرانی شرکت‌ها از عواقب حقوقی سوگیری الگوریتمی هوش مصنوعی مولد (مسائل مربوط به رعایت حقوق مالکیت فکری، احتمال دسترسی و افشا کردن اطلاعات خصوصی یا محرمانه یا حساس و همچنین ارائه تصمیمات نادرست دارای بار حقوقی) و نحوه مدیریت کارکنان و جلوگیری از سوء‌استفاده آنها (کنترل و نظارت بر واگذاری وظایف یا تکالیف سازمانی به هوش مصنوعی مولد (این امر در حال حاضر در حوزه آموزش و پژوهش کاملاً مشهود است)، عواقب حقوقی یا اخلاقی ناشی از خودکارسازی تأییدیه‌ها یا بررسی‌های قانونی توسط سامانه هوشمند به‌جای انسان که ممکن است اخلاقیات، انطباق، استقلال و یا سایر برنامه‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد.

چالش‌های عمومی و اجتماعی هوش مصنوعی مولد

این گزارش در ادامه به چالش‌های عمومی و اجتماعی هوش مصنوعی مولد پرداخته و به این موارد اشاره می‌کند: مخاطرات دقت و صحت (احتمال گمراه شدن کاربران به‌علت عدم تشخیص صحت و حقیقی بودن اطلاعات و منبع آن، عدم تعمیم پاسخ‌ها با توجه به ویژگی و عدم امکان تأیید اطلاعات، عدم شناخت محدودیت‌های هوش مصنوعی و بیش‌برآورد توانایی‌های آن)، مخاطرات سوگیری اجتماعی (رویکردهای جنسیتی، نژادپرستانه یا تبعیض‌های مرتبط با ناتوانی و معلولیت در جوامع آنلاین، نمایندگی یک تفکر یا گروه‌های خاص، واقعیت‌سازی، تقویت سوگیری‌های موجود)، نقض حریم خصوصی داده‌ها و مخاطرات امنیتی (نشت داده‌های حساس، سوء‌استفاده از داده‌های شخصی و اجتماعی، دسترسی به داده‌ها و حقوق آن)، مخاطرات مالکیت فکری (چالش با هنجارها و مقررات مالکیت فکری سنتی از منظر اصالت و مالکیت، مجوزها، حقوق بهره‌برداری و نقض حقوق مالکیت فکری افراد)، مخاطرات سرقت ادبی، تقلب علمی و تشخیص آن (افزایش زمینه‌های سرقت، تقلب علمی و ادبی و تشخیص دشوار و چالش‌برانگیز آن)، مخاطرات اخلاقی (گسترش جعل عمیق و حملات سایبری، دست‌کاری افکار عمومی و ایجاد آزار یا بدنامی، ادعاهای حقوقی تقلبی مانند درخواست بیمه خسارت، کلاهبرداری، فیشینگ و هک سیستم‌ها، فرسایش خلاقیت انسان، احتمال افزایش بیکاری، نگرانی‌های زیست‌محیطی) و ابهام و پیچیدگی انطباق با مفاهیم و چارچوب‌های موجود (دشواری در تعریف و ارزیابی آسیب و خسارت، تعیین سطح آسیب، گروه‌های آسیب‌دیده و مسئول خسارت.

پیش‌نیازهای اصلی توسعه هوش مصنوعی مولد

مرکز پژوهش‌های مجلس در این گزارش راهکارهایی را برای غلبه بر این چالش‌ها پیشنهاد کرده است. این پیشنهات در دو لایه «زیرساختی و فنی» و «تنظیم‌گری» مطرح شده است.

بر اساس این گزارش؛ در لایه زیرساختی و فنی، راه‌حل‌هایی برای رفع چالش‌هایی نظیر تأمین داده‌های با کیفیت، حفاظت از داده‌ها، بهبود دقت و سرعت پردازش و ارزیابی عملکرد مدل‌ها قابل پیاده‌سازی است و برای رفع آن‌ها می‌توان اقداماتی از جمله استفاده از داده‌های مصنوعی، یادگیری انتقالی، کاهش سوگیری، محاسبات ابری، محاسبات توزیع‌شده، فشرده‌سازی مدل و کاهش تاخیر و کاهش اندازه انجام داد.

بر اساس این گزارش؛ در لایه تنظیم‌گری می‌توان با تکمیل یا ایجاد زیرساخت‌های قانونی مرتبط با داده از جمله تکمیل و بهبود قانون مدیریت داده‌ها و اطالعات ملی مصوب سال، ۱۴۰۱ ایجاد ضوابط مرتبط با پردازش داده‌های شخصی افراد و استفاده اشخاص یا سامانه‌های هوش مصنوعی مولد از این داده‌ها در قالب تدوین طرح/ لایحه حفاظت و حمایت از داده‌های شخصی و حریم خصوصی، به‌روزرسانی و انطباق قوانین موجود با مصادیق و موضوعات هوش مصنوعی مولد ازجمله قانون جرائم رایانه‌ای مصوب سال ۱۳۸۸ قانون تجارت الکترونیک مصوب سال ۱۳۸۲ و احکام مرتبط در قوانین مجازات اسلامی و حقوق مدنی– قوانین مرتبط با حمایت از مالکیت فکری با موضوعات هوش مصنوعی مولد ازجمله قانون حمایت از مالکیت صنعتی- مصوب صحن مجلس در -۱۴۰۰/۹/۲۱ قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرمافزارهای رایانهای مصوب سال -۱۳۷۹ قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان مصوب سال، ۱۳۴۸ ایجاد زیرساختهای قانونی ویژه هوش مصنوعی مولد در کنترل و سطح مسئولیت و خودمختاری، می‌توان دسترسی به داده و سامان‌دهی و شفافیت مدیریت داده و اطلاعات را تسهیل کرد.

همچنین در لایه تنظیم‌گری اقدامات دیگری مانند شناسایی و توسعه اصول، دستورالعمل‌ها، توصیه‌نامه و مقررات، بهبود سرمایه انسانی و ظرفیت نوآوری در کسب و کارها و همچنین افزایش سواد دیجیتالی برای استفاده ایمن از هوش مصنوعی مولد با تاکید بر حفاظت از اقشار حساس مانند کودکان و نوجوانان و افراد کم‌سواد و مسن در پیش گرفت.

مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گزارشی به بررسی چالش ها و الزامات توسعه و پیاده سازی هوش مصنوعی مولد در کشور پرداخت.

به گزارش روابط عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن این مرکز در گزارشی با عنوان «هوش مصنوعی مولد؛ چالش‌ها و الزامات توسعه و پیاده‌سازی» آورده است که هوش مصنوعی مولد نوعی فناوری هوش مصنوعی است که می‌تواند انواع مختلفی از محتوا ازجمله متن، تصویر، صدا و داده‌های مصنوعی تولید کند هیاهوی اخیر در مورد هوش مصنوعی مولد به‌دلیل سادگی رابط‌های کاربری جدید برای ایجاد متن، گرافیک و ویدئوهای با کیفیت بالا در عرض چند ثانیه و همچنین توانایی خلق محتواهایی است که پیش از این وجود نداشته‌اند و درواقع هوش مصنوعی مولد مبدع و مبتکر آن است. 

این گزارش بیان می‌کند که با وجود این پیشرفت‌ها و فراگیری استفاده از کاربردهای هوش مصنوعی مولد، واکنش‌های قابل‌توجهی نیز علیه آن وجود داشته است. زیرا علاوه‌بر دغدغه کشورها نسبت به عقب نماندن در توسعه این فناوری، نگرانی‌های جدی نیز در مورد به‌کارگیری و بهره‌مندی از آن در حال پر رنگ شدن است که ازجمله آنها می‌توان به صحت، دقت، امنیت اطلاعات و ملاحظات اخلاقی اشاره کرد. 

این گزارش ادامه می‌دهد که هرچند نگرانی‌های ذکر شده فقط مرتبط با هوش مصنوعی مولد نیست و کل عرصه‌های هوش مصنوعی به‌طور عام را دربر می‌گیرد، اما ویژگی ایجاد و خلق محتوای جدید بدون دخالت و کنترل انسان و ارائه تصمیمات جدید و پاسخ‌هایی که ممکن است به‌راحتی قابل ارزیابی و صحت سنجی نباشند به کاربران و در نتیجه تأثیرگذاری بالای این فناوری بر قدرت تفکر، انتخاب، تصمیم‌گیری و عملکردهای انسانی که به‌واسطه توانایی‌های هوش مصنوعی مولد ایجاد شده و به‌شدت رو به گسترش است، سطح نگرانی‌ها را افزایش داده است. 

این گزارش مطرح می‌کند که این ابعاد گسترده، پیچیده و جدید از منظر فنی، اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی‌، سیاست‌گذاران را به‌سمت تنظیم چارچوب‌ها و اصولی که به‌طورکلی براساس سطح مخاطره انواع هوش مصنوعی منجر به توسعه هدفمند و پایدار فناوری‌های این حوزه شود، سوق داده است. ازاین‌رو در این پژوهش، ملاحظات و الزامات مختلف توسعه هوش مصنوعی که آثار آنها در هوش مصنوعی مولد قابل تأمل و کلیدی است و همچنین پیاده‌سازی آن از منظر فنی و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. 

این گزارش به چالش‌های پیش روی توسعه هوش مصنوعی مولد را بررسی کرده و در اولین مورد به چالش‌های فنی و عملیات مرتبط با زیرساخت‌های داده و محاسبات برشمرده است که شامل لزوم دسترسی به داده زیاد، با کیفیت و متنوع (با چالش‌هایی مانند پرهزینه بودن، زمان‌بر و دشوار بودن، کمیاب یا حساس بودن، در چارچوب قوانین مالکیت یا حریم خصوصی بودن)، کیفیت و کمیت داده (با چالش‌هایی مانند دسترسی به منابع داده قابل‌اعتماد و معتبر، پیاده‌سازی تکنیک‌های پاک‌سازی و تقویت داده‌ها، ایجاد استانداردهای اخلاقی و قانونی برای حفاظت از داده‌ها)، تأمین امنیت و حفاظت از داده‌های داخلی به‌کمک توسعه الگوها و کدها (با چالش‌هایی مانند لزوم پایه‌گذاری یک مدل زبانی بزرگ بر روی مجموعه‌ای از حقایق خارجی و قابل‌تأیید، حفظ حریم خصوصی، امنیت و انطباق داده‌ها و رعایت قوانین و مقررات حفاظت از داده‌ها)، بررسی عملکرد و ارزیابی مدل (با چالش‌هایی مانند امکان بهینه کردن مقیاس‌پذیری و کارایی و توسعه معیارهایی برای دریافت بازخورد کاربر نسبت به خروجی‌ها)، کاهش سوگیری داده‌های آموزشی و قابلیت توضیح و اعتماد مدل (با چالش‌هایی مانند شفافیت و پاسخ‌گو کردن مدل، توسعه روش‌های اجتناب از سوگیری، اصلاح و خودکنترلی مدل)، تأمین زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری محاسباتی (با چالش‌هایی مانند توسعه زیرساخت‌های ارتباطات، ابرسامانه‌های پردازشی و ذخیره‌سازی داده‌های بزرگ در کنار بحث آموزش و محاسبات استنتاج) و تأمین انرژی مورد نیاز برای محاسبات و چالش رد پای کربن (با چالش‌هایی مانند مصرف زیاد انرژی و انتشار کربن به‌علت حجم بالای پردازش) می‌شود. 

این گزارش در ادامه به چالش‌های استفاده و پیاده سازی فناوری‌های هوش مصنوعی مولد در کسب و کارها پرداخته این چالش‌ها را اینطور برشمرده که از جمله آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: پیچیدگی فنی راه‌اندازی و استفاده (با چالش‌هایی مانند عدم ظرفیت تجهیزاتی سازمان‌ها برای راه‌اندازی این مدل‌های بزرگ، گران بودن منابع محاسباتی و پردازشی، عدم تمایل کسب‌وکار به راه‌اندازی و استفاده دائم)، مقاومت سیستم‌های قدیمی در برابر فناوری‌های جدید (با چالش‌هایی مانند ابهام، تضاد یا تعارض سازمان نسبت به نحوه مدیریت و کارکرد سیستم‌های فعلی و وظیفه‌های رایج خود در مقابل روش نوین‌، مقاومت بدنه برای پذیرش، افزایش هزینه سازمان به‌دلیل لزوم آموزش نیروها در به‌کارگیری این فناوری و نیز هدایت بخشی از نیروها جهت راه‌اندازی مرکزی برای اجرا، هماهنگی و نظارت) و ابهام در مدل‌های اقتصادی و امکان ایجاد بدهی فنی (با چالش‌هایی مانند توجیه سرمایه‌گذاری در انواع مدل‌های هوش مصنوعی و کاهش هزینه‌ها در بخش‌های دیگر که جبران‌کننده هزینه‌کرد در این زمینه باشد). 

دیگر موارد اشاره شده در این گزارش در حوزه چالش‌های استفاده و پیاده سازی فناوری‌های هوش مصنوعی مولد در کسب و کارها می‌توان این موراد را برشمرد: تغییر شکل بخشی از نیروی کار کسب‌وکارها (نگرانی‌های مربوط به از دست دادن شغل و لزوم ایجاد مشاغل جدید متناسب برای همان افراد در شرکت یا سازمان)، توهمات هوش مصنوعی (با نگرانی‌هایی مانند امکان افشای اطلاعات و اسرار درون‌سازمانی، ارائه اطلاعات نادرست به هوش مصنوعی و همچنین راه‌حل‌ها یا مشاوره‌های نادرست هوش مصنوعی مولد)، نگرانی شرکت‌ها از عواقب حقوقی سوگیری الگوریتمی هوش مصنوعی مولد (مسائل مربوط به رعایت حقوق مالکیت فکری، احتمال دسترسی و افشا کردن اطلاعات خصوصی یا محرمانه یا حساس و همچنین ارائه تصمیمات نادرست دارای بار حقوقی) و نحوه مدیریت کارکنان و جلوگیری از سوء‌استفاده آنها (کنترل و نظارت بر واگذاری وظایف یا تکالیف سازمانی به هوش مصنوعی مولد (این امر در حال حاضر در حوزه آموزش و پژوهش کاملاً مشهود است)، عواقب حقوقی یا اخلاقی ناشی از خودکارسازی تأییدیه‌ها یا بررسی‌های قانونی توسط سامانه هوشمند به‌جای انسان که ممکن است اخلاقیات، انطباق، استقلال و یا سایر برنامه‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد. 

 

این گزارش در ادامه به چالش‌های عمومی و اجتماعی مخاطرات هوش مصنوعی مولد پرداخته و به این موارد اشاره می‌کند: مخاطرات دقت و صحت (احتمال گمراه شدن کاربران به‌علت عدم تشخیص صحت و حقیقی بودن اطلاعات و منبع آن، عدم تعمیم پاسخ‌ها با توجه به ویژگی و عدم امکان تأیید اطلاعات، عدم شناخت محدودیت‌های هوش مصنوعی و بیش‌برآورد توانایی‌های آن)، مخاطرات سوگیری اجتماعی (رویکردهای جنسیتی، نژادپرستانه یا تبعیض‌های مرتبط با ناتوانی و معلولیت در جوامع آنلاین، نمایندگی یک تفکر یا گروه‌های خاص، واقعیت‌سازی، تقویت سوگیری‌های موجود)، نقض حریم خصوصی داده‌ها و مخاطرات امنیتی (نشت داده‌های حساس، سوء‌استفاده از داده‌های شخصی و اجتماعی، دسترسی به داده‌ها و حقوق آن)، مخاطرات مالکیت فکری (چالش با هنجارها و مقررات مالکیت فکری سنتی از منظر اصالت و مالکیت، مجوزها، حقوق بهره‌برداری و نقض حقوق مالکیت فکری افراد)، مخاطرات سرقت ادبی، تقلب علمی و تشخیص آن (افزایش زمینه‌های سرقت، تقلب علمی و ادبی و تشخیص دشوار و چالش‌برانگیز آن)، مخاطرات اخلاقی (گسترش جعل عمیق و حملات سایبری، دست‌کاری افکار عمومی و ایجاد آزار یا بدنامی، ادعاهای حقوقی تقلبی مانند درخواست بیمه خسارت، کلاهبرداری، فیشینگ و هک سیستم‌ها، فرسایش خلاقیت انسان، احتمال افزایش بیکاری، نگرانی‌های زیست‌محیطی) و ابهام و پیچیدگی انطباق با مفاهیم و چارچوب‌های موجود (دشواری در تعریف و ارزیابی آسیب و خسارت، تعیین سطح آسیب، گروه‌های آسیب‌دیده و مسئول خسارت. 

مرکز پژوهش‌های مجلس در این گزارش راهکارهای تقنین، نظارتی و سیاستی پیشنهاد می‌دهد و این پیشنهادات را در دو لایه زیرساختی و فنی و تنظیم گری مطرح کرده است که در لایه اولیه آن را اینطور توضیح می‌دهد که تدوین چارچوب‌ها و استانداردهای لازم به‌نحوی‌که چالش‌های مرتبط با کیفیت داده، نتایج سوگیرانه و شفافیت و پاسخ‌گویی مدل‌ها را مرتفع کند. حمایت از توسعه نوآوری و فناوری و توسعه تکنیک‌های فنی که منجر به کاهش مخاطرات می‌شوند ازجمله استفاده از داده‌های مصنوعی، تکنیک‌های کاهش سوگیری با توسعه الگوریتم‌ها، یادگیری انتقالی، هوش مصنوعی ناظر و کنترل‌کننده هوش مصنوعی دیگر. ارتقای زیرساخت‌های پردازشی و ارتباطی برای بهبود مقیاس‌پذیری، اعتماد، سرعت، انعطاف‌پذیری و مقرون‌به‌صرفه بودن و کاهش هزینه‌های محاسباتی با روش‌هایی مانند محاسبات ابری و محاسبات توزیع‌شده و فشرده‌سازی مدل‌ها. 

این گزارش در ادامه به توضیح لایه تنظیم گری پرداخته و توضیح می‌دهد که تسهیل دسترسی به داده و سامان‌دهی و شفافیت مدیریت داده و اطلاعات با تکمیل یا ایجاد زیرساخت‌های قانونی مرتبط با داده، ازجمله تکمیل و بهبود قانون مدیریت داده‌ها و اطلاعات ملی مصوب سال ۱۴۰۱، ایجاد ضوابط مرتبط با پردازش داده‌های شخصی افراد و استفاده اشخاص یا سامانه‌های هوش مصنوعی مولد از این داده‌ها در قالب تدوین طرح / لایحه حفاظت و حمایت از داده‌های شخصی و حریم خصوصی، به‌روزرسانی و انطباق قوانین موجود با مصادیق و موضوعات هوش مصنوعی مولد ازجمله قانون جرائم رایانه‌ای مصوب سال ۱۳۸۸‌، قانون تجارت الکترونیک مصوب سال ۱۳۸۲ و احکام مرتبط در قوانین مجازات اسلامی و حقوق مدنی – قوانین مرتبط با حمایت از مالکیت فکری با موضوعات هوش مصنوعی مولد ازجمله قانون حمایت از مالکیت صنعتی- مصوب صحن مجلس در ۱۴۰۰.۹.۲۱ – قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه‌ای مصوب ۱۳۷۹- - قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان مصوب سال ۱۳۴۸، ایجاد زیرساخت‌های قانونی ویژه هوش مصنوعی مولد در کنترل و سطح مسئولیت و خودمختاری. 

در این گزارش دیگر موارد مطرح شده در لایه تنظیم گری به این شرح آمده است: شناسایی و توسعه اصول، دستورالعمل‌ها، توصیه‌نامه‌ها و مقررات براساس سطح مخاطره انواع هوش مصنوعی برای حاکمیت هوش مصنوعی مسئولیت‌پذیر (با تأکید بر هم‌افزایی و انسجام سیاستی این حوزه در ذیل دستگاه‌های اجرایی)، بهبود سرمایه انسانی و ظرفیت نوآوری در کسب‌وکارها از طریق آموزش، هدایت و نگهداشت نیروهای متخصص در کنار تربیت نیروی کار ماهر، راهبردهای افزایش سواد دیجیتالی برای استفاده ایمن از هوش مصنوعی مولد با تأکید بر حفاظت از اقشار حساس مانند کودکان و نوجوانان، افراد کم‌سواد و مسن (نحوه مواجهه با فناوری و مزایای و معایب آن، کنترل و مدیریت بهره‌مندی از فناوری).

 

متن کامل گزارش را اینجا بخوانید. 

بنیانگذار مرکز هوش مصنوعی شانگهای در واکنش به تصمیم ماه پیش شرکت «اوپن‌ای‌آی» مبنی بر توقف دسترسی برخی کشورها از جمله چین به «ChatGPT»، آن را ناعلادلانه خواند.

به گزارش ایسنا، اوپن‌ای‌آی درباره دلیل تصمیم ناگهانی خود توضیح بیشتری نداده است. چت‌بات ChatGPT پیشتر نیز در این کشورها با اختلالاتی روبه‌رو شده بود اما کاربران می‌توانستند از شبکه‌های مجازی خصوصی برای دسترسی به آن استفاده کنند تا به تنظیم برنامه‌های هوش مصنوعی تولیدی خود بپردازند و تحقیقات خود را محک بزنند. این موج جدید انسداد دسترسی احتمالا ناشی از تصمیم‌های آمریکا برای جلوگیری از دسترسی کشورهای مذکور به فناوری‌های پیشرفته هوش مصنوعی است.

افزایش تنش‌ها بین واشنگتن و پکن موجب شده آمریکا صادرات برخی از نیمه‌رساناهای پیشرفته را که برای آموزش پیشرفته ترین فناوری هوش مصنوعی حیاتی هستند، محدود کند و به سایر بخش‌های صنعت هوش مصنوعی فشار بیاورد.

«شیائو ژو»(Xiaohu Zhu) بنیان‌گذار مرکز هوش مصنوعی مستقر در شانگهای گفت: حرکت اوپن‌ای‌آی، پرسش‌هایی را درباره دسترسی عادلانه به فناوری‌های هوش مصنوعی در سطح جهانی ایجاد می‌کند.

از سوی دیگر، گزارش تازه‌ای منتشر شده در پایگاه «The Information» نشان می‌دهد که کاربران چینی همچنان می‌توانند با استفاده از پلتفرم محاسبات فضای ابری «Azure» شرکت «مایکروسافت»(Microsoft) به محصولات این شرکت دسترسی داشته باشند. مایکروسافت و اوپن‌ای‌آی با یکدیگر همکاری نزدیکی دارند و این همکاری باعث شده است که مایکروسافت در تلاش برای گسترش محاسبات سازمانی از طریق ویژگی‌های هوش مصنوعی، به محصولات اوپن‌ای‌آی دسترسی بی‌نظیری پیدا کند. این گزارش جدید ادعا کرده با چندین مشتری چینی صحبت کرده است که می‌توانند از مدل‌های هوش مصنوعی اوپن‌ای‌آی استفاده کنند.

در مقابل، چین اعلام کرده که تصمیم اوپن‌ای‌آی، شرکت‌های هوش مصنوعی این کشور را واداشته است تا به توسعه مدل‌های هوش مصنوعی داخلی بپردازند و فرصتی را برای شرکت‌های هوش مصنوعی داخلی مانند «سنس‌تایم»(SenseTime) ایجاد کرده است که برای جمع‌آوری کاربران رد شده اوپن‌ای‌آی تلاش می‌کنند. ژو گفت: شرکت‌های رقیب، مسیرهای مهاجرت را به کاربران سابق اوپن‌ای‌آی ارائه می‌دهند و فرصتی برای گسترش پایگاه کاربران خود فراهم می‌کنند.

«وینستون ما»(Winston Ma) استاد «دانشگاه نیویورک» که درباره فناوری‌های چین می‌نویسد، گفت: خروج اوپن‌ای‌آی از چین زمانی اتفاق می‌افتد که بازیگران بزرگ فناوری چین در حال کاهش شکاف عملکرد خود نسبت به این شرکت هستند و مدل‌های زبانی بزرگ خود را اساسا رایگان ارائه می‌دهند.

وی افزود: خروج اوپن‌ای‌آی یک شوک کوتاه‌مدت برای بازار چین است اما می‌تواند یک فرصت بلندمدت را برای آزمایش واقعی مدل‌های زبانی بزرگ داخلی چین فراهم کند. شرکت‌های چینی تاکنون به‌ جای پیشرفت مدل‌های زبانی بزرگ، بر تجاری‌سازی آنها تمرکز کرده‌اند.

شرکت هوش مصنوعی «اوپن‌ای‌آی»(OpenAI) ماه پیش اعلام کرده بود که دسترسی برخی از کشورها از جمله چین را به چت‌بات «ChatGPT» مختل خواهد کرد.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری اعلام کرد: سازمان ملی هوش مصنوعی فردا سه‌شنبه با حضور سرپرست ریاست جمهوری افتتاح می‌شود.

به گزارش ایسنا روح الله دهقانی فیروز آبادی در نشست خبری امروز ضمن اعلام این خبر اظهار داشت: از یک سال قبل تلاش کردیم تا برنامه فاخری در زیست بوم فناوری کشور ارائه کنیم؛ چرا که اگر مجموعه‌ای نوآوری نداشته باشد از بین می‌رود و از آنجایی که معاونت علمی یکی از ستون‌های نوآوری کشور به شمار می‌رود، اگر این معاونت هم نوآوری نداشته باشد، شایسته نامش نخواهد بود.

وی افزود: از این رو تاکنون در این نهاد برنامه‌های متنوعی اجرایی شده که نمونه آن برنامه شب یلدا فناوری است که در مدت ۱۰ سال است اجرا می‌شود و برگزاری برنامه‌های جدید در چارچوب‌های جدید نوآوری با همکاری مجموعه‌های همکار از رویکردهای این نهاد است.

دهقانی برگزاری المپیک فناوری را یکی از برنامه‌های نوآوری معاونت علمی ذکر کرد و یادآور شد: این المپیک، ایجاد شور و نشاط در حوزه فناوری خواهد کرد همان طوری که تاکنون مسابقات ملی در حوزه‌های متنوعی چون برنامه نویسی و هوش مصنوعی برگزار شده است.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری با بیان اینکه با برگزاری المپیک فناوری، جریان سازی دنبال می‌شود، ادامه داد: با برگزاری این رویداد در شرکت کنندگان الگو و انگیزه‌ ایجاد می‌شود.

وی در پاسخ به سوال ایسنا مبنی بر این که با توجه به اینکه المپیک فناوری همانند ربوکاپ است، چرا این دو رویداد در هم ادغام نشده‌اند، گفت: این طور نیست که برنامه‌های اجرایی ۱۰۰ درصد در گذشته وجود نداشته است، بسیاری از برنامه‌ها دارای نوآوری تدریجی است.

دهقانی ربوکاپ را نمونه موفق از توسعه و ترویج فناوری و نوآوری توصیف و خاطرنشان کرد: ربوکاپ رویدادی در سطح دانش آموزی و دانشجویی است و المپیک فناوری یک رویکرد ارتقا یافته به سمت شرکت‌های فناور و دانش بنیان است. در این المپیک در کنار دانش آموزان و دانشجویان، شرکت‌های فناور، اساتید، پژوهشگاه‌ها نیز حضور دارند.

ایجاد منطقه بین‌المللی نوآوری

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری ادامه داد: یکی از نقاط قوت دولت شهید جمهور که بارها ذکر شده، ایجاد زیر ساخت‌های لازم برای کارهای بزرگ است و مقام معظم رهبری نیز فرمودند که رئیس جمهور شهید آیت الله رییسی فردای کشور را فدای فردا امروز نکرد.

وی افزود: با توجه به اینکه دیپلماسی دولت سیزدهم مبتنی بر توسعه علم و فناوری بوده است، با همکاری مرکز بررسی استراتژیک ریاست جمهوری پیشنهادی را به هیات دولت ارائه دادیم که بر اساس آن منطقه بین‌المللی نوآوری در پارک فناوری تاسیس می‌شود.

دهقانی ادامه داد: در این منطقه بین‌المللی هدفگذاری این است که فناوران خارجی راحت‌تر رفت و آمد داشته باشند یعنی روابط با فناوران ایرانی و خارجی راحت‌تر از جاهای دیگر صورت گیرد. بنای ما این است که در این منطقه سرمایه‌گذاری خارجی راحت‌تر، ضمانت‌ها، معافیت‌ها بهتر و اینترنت با کیفیت‌تری داشته باشیم تا شرکت‌های خارجی راحت‌تر در این منطقه مستقر شوند و در نهایت همکاری وسیعی بین فناوران ایرانی و دنیا ایجاد شود.

معاون علمی، فناوری ‌و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری با بیان این مطلب که این مجموعه پیشنهادات در آیین‌نامه ایجاد منطقه بین‌المللی نوآوری ایران طی ۲-۳ هفته گذشته به تصویب هیات دولت رسید، خاطرنشان کرد: بر همین اساس قرار است پارک فناوری پردیس یک ارتقاء کالبدی، فیزیکی و همین‌طور ارتقاء قانونی با تسهیلات قانونی جدید که در ۴۰ ماده تصویب شده، داشته باشد؛ یعنی پارک فناوری پردیس به یک منطقه بین‌المللی در کشور تبدیل شود.

وی ادامه داد: انتظار می‌رود که در افق ۱۴۰۸ در پارک فناوری پردیس یک زیست‌بوم جامع نوآوری شامل محل کار و زندگی برای فناوران داشته باشیم و قرار است یک‌ منطقه ۳۰۰ هکتاری در پارک پردیس به شهر زندگی نوآوران تبدیل شود.

دهقانی ضمن اشاره به اینکه هدفگذاری ما این است که این منطقه بین‌المللی، به پایگاه برتر برای جذب متخصصان ایرانی غیرمقیم تبدیل شود، گفت: می‌خواهیم این منطقه، فضایی برای رفت و آمد دور از موانع و محدودیت‌های رفت و آمد برای متخصصان ایرانی خارج از کشور(به لحاظ پاسپورتی) باشد.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری با بیان اینکه برنامه‌ریزی ما این است که این منطقه در بین ۱۰ پایگاه برتر سرمایه‌گذاری خارجی در منطقه قرار گیرد، افزود: در افق ۱۴۰۸ این منطقه ظرفیت استقرار ۲ هزار و ۵۰۰ شرکت را دارد و همچنین قرار است ۱۰ مرکز آفرینش ملی فناوری(مام فناوری) قرار است در این منطقه تا سال ۱۴۰۸ ایجاد شود.

وی با اشاره به اینکه حداقل ۵۰ شرکت و سازمان غیر ایرانی مرتبط با فناوری در این منطقه مستقر خواهند شد، تصریح کرد: دامنه اشتغال منطقه نوآوری ایران، حداقل ۵۰ هزار نفر را شامل می شود. این منطقه یادگار شهید رییسی است و ماندگار خواهد بود. ایشان پیگیری برای ایجاد این منطقه را همواره مورد تاکید قرار داده بودند.

افتتاح مرکز هوش مصنوعی

دهقانی ادامه داد: خبر دیگر اینکه تشکیل سازمان ملی هوش مصنوعی کشور چندی پیش مصوب و شورای راهبردی هوش مصنوعی نیز تشکیل شد.

وی افزود: فردا سه‌شنبه ساختمان سازمان ملی هوش مصنوعی با حضور سرپرست ریاست جمهوری افتتاح خواهد شد. همچنین تا پایان سال زیرساخت‌های خوبی برای تامین مزرعه پردازش گرافیکی ایجاد خواهد شد.

گواهی دانش بنیانی اندیشکده‌ها

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در پایان از تدوین آیین‌نامه ارتقای اندیشکده‌ها خبر داد و گفت: بر این اساس تاکنون قریب به ۱۰ اندیشکده موفق به دریافت گواهی دانش بنیانی شدند.

شرکت «اوپن‌ای‌آی» در این هفته با دو مشکل امنیتی بزرگ روبه‌رو شد. آسیب‌پذیری‌های نرم‌افزاری را می‌توان برطرف کرد، اما نگرانی‌های افکار عمومی به این سادگی برطرف نمی‌شوند.

به گزارش ایسنا، به نظر می‌رسد که شرکت «اوپن‌ای‌آی»(OpenAI) قرار است هر روز سرفصل خبرها باشد. نام اوپن‌ای‌آی این بار به خاطر دو نگرانی‌ امنیتی مطرح شده است.

به نقل از انگجت، اولین مورد مربوط به اپلیکیشن «مک»(Mac) برای ChatGPT است و دومین مورد به نگرانی‌های گسترده‌تر پیرامون نحوه مدیریت امنیت سایبری این شرکت مربوط می‌شود.

«پدرو خوزه پریرا ویتو»(Pedro José Pereira Vieito)، مهندس و توسعه‌دهنده انجمن تعاونی غیرانتفاعی «سوئیفت»(Swift)، در اوایل این هفته اپلیکیشن مک را بررسی کرد و متوجه شد که این اپلیکیشن، گفت‌وگوهای کاربران را به‌جای رمزگذاری، در قالب متن ساده ذخیره می‌کند.  

اپلیکیشن مک فقط از وب‌سایت اوپن‌ای‌آی در دسترس است و از آنجا که در «اپ استور»(App Store) در دسترس نیست، نیازی به پیروی از الزامات حفاظتی «جعبه شنی»(sandboxing) اپل ندارد.

پس از پوشش دادن کار ویتو و جلب شدن توجه‌ها به آن، اوپن‌ای‌آی یک به‌روزرسانی را منتشر کرد که رمزگذاری را به گفت‌وگوهای ذخیره‌شده اضافه می‌کند.

جعبه شنی برای غیر توسعه‌دهندگان، یک عمل امنیتی است که از گسترش آسیب‌پذیری‌ها و انتقال خرابی‌های احتمالی از یک اپلیکیشن به اپلیکیشن‌های دیگر جلوگیری می‌کند و برای کارشناسان غیرامنیتی، ذخیره فایل‌های محلی در متن ساده به این معناست که سایر برنامه‌ها یا بدافزارها می‌توانند داده‌های حساس را به راحتی ببینند.

دومین مشکل که ابتدا در سال ۲۰۲۳ رخ داد، پیامدهایی داشت که اثرات آنها تا به امروز ادامه داشته‌اند. بهار گذشته، یک هکر پس از دسترسی غیرقانونی به سیستم‌های پیام‌رسان داخلی اوپن‌ای‌آی توانست اطلاعاتی را درباره شرکت به دست بیاورد. نیویورک تایمز گزارش داد که «لئوپولد اشنبرنر»(Leopold Aschenbrenner) مدیر برنامه فنی اوپن‌ای‌آی، نگرانی‌های امنیتی را با هیات مدیره شرکت مطرح کرده و معتقد است این هک حاکی از آسیب‌پذیری‌های داخلی است که دشمنان خارجی می‌توانند از آنها سوءاستفاده کنند.

اشنبرنر اکنون فاش کرده که به دلیل افشای اطلاعات درباره اوپن‌ای‌آی و بروز دادن نگرانی‌های خود درباره امنیت شرکت اخراج شده است. یکی از نمایندگان اوپن‌ای‌آی گفت: اگرچه ما در تعهد او نسبت به ساختن نسخه ایمن هوش مصنوعی عمومی سهیم هستیم، اما با بسیاری از ادعاهایی که از آن زمان درباره کار ما مطرح کرده است، مخالفیم.

این نماینده افزود که خروج اشنبرنر به دلیل افشاگری نبوده است.

آسیب‌پذیری‌های اپلیکیشن، مشکلی است که هر شرکت فناوری آن را تجربه کرده است. نقض قوانین توسط هکرها نیز بسیار رایج است؛ همان گونه که روابط جنجالی بین افشاگران و کارفرمایان سابق آنها نیز رواج دارد. با وجود این، کاربرد گسترده‌ ChatGPT و آشفتگی در نظارت و شهرت عمومی اوپن‌ای‌آی باعث شده است که تصویر نگران‌کننده‌تری از توانایی این شرکت در مدیریت داده‌های خود ترسیم شود.

سرپرست ریاست جمهوری ماده واحده «تشکیل شورای ملی راهبری و تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی» را برای اجرا ابلاغ کرد.

به گزارش شورای عالی انقلاب فرهنگی، دکتر محمد مخبر سرپرست ریاست جمهوری و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ماده واحده «تشکیل شورای ملی راهبری و تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی» که در جلسه ۹۰۱ مورخ ۱۴۰۳.۰۳.۲۹ شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌تصویب رسیده است، را به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ کرد:

نهاد ریاست جمهوری

معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات

مرکز ملی فضای مجازی

سازمان برنامه و بودجه کشور

سازمان اداری و استخدامی کشور

ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی

«ماده واحده - ضمن تأیید کلیات سند ملی هوش مصنوعی و واگذاری تصویب مفاد آن به شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ به منظور برنامه‌ریزی، راهبری، هماهنگی و نظارت بر حسن اجرای این سند شامل؛ تصویب نقشه راه اجرایی‌سازی سند، تصویب آئین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های لازم جهت تسهیل اجرای سند، تصویب ره‌نگاشت کاربست هوش مصنوعی در دستگاه‌های اجرایی مستقل ملی و پیشنهاد روزآمدسازی سند؛ «شورای ملی راهبری هوش مصنوعی»، با ترکیب ذیل تشکیل می‌گردد. همچنین در راستای ساماندهی و توسعه زیست‌بوم هوش مصنوعی کشور و انجام امور دبیرخانه این شورا؛ «سازمان ملی هوش مصنوعی» به صورت یک سازمان مستقل زیر نظر رئیس جمهور تأسیس می‌شود.

رئیس جمهور به عنوان رئیس شورا؛

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری به عنوان نایب رئیس شورا؛

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی یا معاون ذی‌ربط؛

دبیر شورای عالی فضای مجازی یا معاون ذی‌ربط؛

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات یا معاون ذی‌ربط؛

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری یا معاون ذی‌ربط؛

وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا معاون ذی‌ربط؛

وزیر صنعت، معدن و تجارت یا معاون ذی‌ربط؛

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی یا معاون ذی‌ربط؛

رئیس ستاد کل نیروهای مسلح یا معاون ذی‌ربط؛

وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح یا معاون ذی‌ربط؛

وزیر اطلاعات یا معاون ذی‌ربط؛

رئیس سازمان اداری و استخدامی یا معاون ذی‌ربط؛

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یا معاون ذی‌ربط؛

رئیس مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه یا معاون ذی‌ربط؛

دو نفر عضو حقیقی به پیشنهاد دبیر شورا و با حکم رئیس شورا؛

رئیس سازمان ملی هوش مصنوعی به عنوان دبیر شورا.

تبصره - معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری موظف است ظرف مدت ۳ ماه از زمان ابلاغ سند، اساسنامه سازمان ملی هوش مصنوعی را با همکاری ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، مرکز ملی فضای مجازی و سازمان اداری و استخدامی کشور؛ تدوین و پس از تأیید شورای ملی راهبری هوش مصنوعی کشور؛ جهت تصویب به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال نماید».

با تصویب کلیات سند ملی هوش مصنوعی و تأسیس سازمان ملی و تشکیل شورای راهبری هوش مصنوعی از سوی اعضای شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، مقرر شده است که کشور تا افق ۱۴۱۲ با برخورداری از زیست‌بوم هوش مصنوعی پیشرفته و نوآور مبتنی بر اصول و ارزش‌ها، اتکا بر قابلیت‌ها و توانمندی‌های ملی و تعاملات بین‌المللی، در بین کشورهای پیشرو در فناوری‌های هوش مصنوعی دنیا قرار گیرد.

به گزارش ایسنا، در جلسه شب گذشته شورای‌عالی انقلاب فرهنگی به ریاست  محمد مخبر، سرپرست ریاست جمهوری با بررسی و تصویب سند ملی هوش مصنوعی، با موافقت اعضای شورای‌عالی انقلاب فرهنگی علاوه بر کلیات سند ملی هوش مصنوعی، تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران و همچنین تشکیل شورای راهبری هوش مصنوعی تصویب شد.

سازمان ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک «سازمان مستقل» زیر نظر رئیس‌جمهور تأسیس می‌شود و اساسنامه این سازمان نیز ظرف مدت ۳ ماه به تصویب شورای‌عالی انقلاب فرهنگی خواهد رسید.

طبق این سند ملی جمهوری اسلامی ایران در افقی ۱۰ ساله در جمع ۱۰ کشور پیشروی جهان در این حوزه قرار می‌گیرد. توسعه آینده‌نگرانه زیست بوم هوش مصنوعی، رعایت حریم خصوصی و امنیت داده‌ها از اهم اهداف این سند مطرح شده است.

در این سند آمده است جمهوری ‌اسلامی ‌ایران در افق ۱۴۱۲ هجری شمسی، با برخورداری از زیست‌بوم هوش مصنوعی پیشرفته و نوآور مبتنی بر اصول و ارزش‌ها، اتکا بر قابلیت‌ها و توانمندی‌های ملی و تعاملات بین‌المللی، بین کشورهای پیشرو هوش مصنوعی دنیا قرار دارد و با استفاده از این فناوری در حکمرانی، موضوعات کلان کشور، ثروت‌آفرینی و رفاه اجتماعی بیشترین بهره‌وری را ایجاد می‌کند.

چشم‌انداز، اهداف کلان و شاخص‌های ارزیابی کلان در ۷ حوزه «سرمایه انسانی»، «زیرساخت»، «علم و پژوهش»، «نوآوری»، «رقابت‌پذیری اقتصادی»، «توسعه تعاملات بین‌المللی» و «اثربخشی» به این شرح است:

شاخص	اهداف
نیروی انسانی	دستیابی کشور به سهم مناسبی از سرمایه انسانی حوزه هوش مصنوعی جهان
	ظرفیت پذیرش سالانه رشته‌های هوش مصنوعی، رشته‌های مرتبط و بین‌رشته‌ای‌ها در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا
	سهم افراد آموزش دیده در دوره‌های مهارتی کوتاه مدت به منظور کاربست هوش مصنوعی از کل شاغلین
	سهم افراد توانمند جهت استفاده از رایج‌ترین ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی به منظور کاربست در حیطه کاری خود از کل شاغلین
	میزان توان محاسباتی زیرساخت پردازشی خاص هوش مصنوعی در کشور
	میزان توان محاسباتی زیرساخت پردازشی خاص هوش مصنوعی در کشور
زیرساخت	حجم زیرساخت اشتراکی ذخیره‌سازی و پردازش داده در کشور
	رتبه کشور از منظر شاخص H انتشارات علمی حوزه هوش مصنوعی
	تعداد نشریات معتبر بین‌المللی هوش مصنوعی در کشور در چارک اول و دوم
علم‌وپژوهش	سهم پژوهشگران دو درصد برتر هوش مصنوعی ایران
	افزایش حجم قراردادهای پژوهشی تقاضامحور وصول شده در حوزه هوش مصنوعی نسبت به سال پایه
	تعداد جوامع علمی حوزه هوش مصنوعی و بین‌رشته‌ای‌های مرتبط
فناوری‌ونوآوری	تعداد محصولات /خدمات دانش‌بنیان تاییدشده هوش مصنوعی
	تعداد ثبت اختراعات هوش مصنوعی بین‌المللی
رقابت‌پذیری‌اقتصادی	میزان سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی
	تعداد شرکت‌های بزرگ فعال در حوزه هوش مصنوعی
	تعداد کارکنان شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه هوش مصنوعی
	میزان فروش شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه هوش مصنوعی (قیمت ثابت سال ۱۴۰۱) بر اساس مالیات بر ارزش افزوده ابرازی
	میزان سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی در حوزه هوش مصنوعی
توسعه‌تعاملات‌بین‌المللی	میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی در هوش مصنوعی
	تعداد و حجم پروژه‌های هوش مصنوعی مشارکتی بین‌المللی
	تعداد سکوهای هوش مصنوعی بین‌المللی ایرانی با بیش از ۲۰۰ میلیون کاربر
اثربخشی	جایگاه کشور در شاخص آمادگی هوش مصنوعی دولت

در ماده ۵ این سند به راهبردها و اقدامات ملی در بخش زیرساخت‌های حکمرانی، ارتقای زیرساخت‌های قانونی، تنظیم‌گری و استانداردها برای جهت‌دهی، شتاب‌دهی و گسترش هوش مصنوعی اشاره شده است. این موارد جزء تاکیدات این ماده است:

* حمایت از فعالیت‌های پژوهشی هوش مصنوعی و جهت‌دهی به آنها در راستای اولویت‌ها، نیازمندی‌ها و حل چالش‌های ملی
* پیش‌بری تحقیقات در حوزه علوم پایه و علوم انسانی مرتبط با هوش مصنوعی به منظور فهم نسبت انسان و جامعه با هوش مصنوعی و نظریه‌پردازی و حمایت از این مقوله در مراکز دانشگاهی و حوزوی
* پیش‌بری تحقیقات در حوزه علوم اسلامی مرتبط با هوش مصنوعی با تاکید بر فقه و اخلاق هوش مصنوعی و نظریه‌پردازی آن و حمایت از این مقوله در مراکز دانشگاهی و حوزوی
* طراحی و اجرای پژوهش‌های ضروری برای سنجش تأثیر تعامل دوسویه هوش مصنوعی و جسم و جان انسان بر یکدیگر و بررسی تأثیر توسعه هوش مصنوعی بر عملکردهای شناختی، احساسی، اخلاقی و معنوی انسان و پیامدهای اجتماعی آن
* اصلاح نظام آموزشی کشور به منظور تقویت مزیت‌های انسان در برابر هوش مصنوعی و اجتناب از رقابت نابرابر انسان و هوش مصنوعی، همچنین تبدیل تهدیدهای هوش مصنوعی به فرصتی برای ظهور وجوه انسانی
* تدوین منابع آموزشی و ارائه آموزش‌های مربوط به حوزه‌های فناورانه هوش مصنوعی و کاربردهای آن در مقاطع مختلف تحصیلی، از جمله دوره‌ متوسطه و دانشگاه

تعیین اولویت‌ها از دیگر بخش‌های این سند است. اولویت «الف» و «ب» سند ملی هوش مصنوعی این گونه بیان شده است:

ردیف	اولویت الف	اولویت ب
۱	سامانه آموزش هوشمند شخصی‌شده و معلم مجازی	ایجاد سامانه هوشمند خدمات علم، فناوری و نوآوری در عرصه‌های آموزشی و پژوهشی
۲	دستیار هوشمند پزشک و پزشکی هوشمند	ارزیابی خودکار دانش و مهارت‌های دانش‌آموزان و مربیان
۳	سامانه هوشمند مدیریت‌ و پشتیبانی تعمیر و نگهداری تجهیزات	کشف، شناسایی و توسعه هوشمند داروهای جدید
۴	رصد رعایت اخلاق اسلامی (از قبیل جلوگیری از اتهام‌زنی، صداقت، رعایت حریم خصوصی افراد و ...) توسط چهره‌ها و گروه‌های مرجع اجتماعی با استفاده از هوش مصنوعی	پیشنهاد درمان شخصی شده مبتنی بر سوابق پزشکی و اطلاعات ژنتیکی
۵	سیستم‌های حمل و نقل هوشمند و وسایل نقلیه خودران و بدون سرنشین	توسعه دوقلوهای دیجیتال به منظور افزایش راندمان تولید، انتقال، توزیع و مصرف انرژی در کشور
۶	پایش، پیش‌بینی و کنترل سامانه‌ای، آلودگی‌های زیست محیطی به کمک هوش مصنوعی	هوشمندسازی یکپارچه همه خدمات شهری بر مبنای اولویت‌های مرتبط با هوا، محیط زیست، آب، غذا و امور مرتبط با سلامت عمومی
۷	اصلاح الگوی کشت با توجه به تجمیع داده‌های کشاورزی	مدیریت هوشمند مزارع
۸	مترجم هوشمند عمومی و تخصصی	افزایش دقت و بهینه‌سازی نویسه‌خوان‌های فارسی
۹	ربات‌های گفت‌وگو گر	افزایش دقت و بهینه‌سازی مبدل‌های صدا به متن با تمرکز بر گویش‌ها و لهجه‌ها
۱۰	افکارسنجی عمومی هوشمند	تشخیص اخبار جعلی و جعل عمیق

بر اساس این سند، رئیس سازمان ملی هوش مصنوعی بالاترین مقام اجرایی مرکز است که به پیشنهاد «معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور» و با حکم رئیس جمهور، به مدت ۴ سال به این سمت منصوب می‌‎شود و انتصاب مجدد ایشان بلامانع است. رئیس این مجموعه همچنین موظف است سالانه گزارش ارزیابی اجرای سند را به ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور ارائه دهد. این گزارش شامل میزان تحقق اهداف و مقادیر شاخص‎‌های سند و همچنین فرایند استخراج آن‎ها خواهد بود.

سازمان ملی هوش مصنوعی از آخرین اقدامات راهبردی دوران ریاست جمهوری شهید رئیسی است و تصویب آن، منوط به تشکیل نهصد و یکمین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده، اما شهادت رئیس جمهور، در تشکیل آن، وقفه یک ماهه ایجاد کرده بود.

سازمان ملی هوش مصنوعی که ذیل رئیس‌جمهور تاسیس می‌شود، وظیفه برنامه‌ریزی، هماهنگی و تسهیل در اجرای سند را بر عهده دارد. از آنجایی که تاسیس سازمان ذیل نهاد ریاست جمهوری، منوط به انجام تشریفات متعدد قانونی است، «سازمان ملی هوش مصنوعی» تا پیش از این، تحت عنوان «مرکز ملی هوش مصنوعی» فعالیت داشته است تا ضمن تسهیل در امور مربوط به اکوسیستم هوش مصنوعی، اقدامات لازم جهت تصویب این سازمان را به سرانجام رساند.

نگار علی _خبرآنلاین - رقابت جهانی برای به‌کارگیری هوش مصنوعی در صنعت بالا گرفته است؛ کشورهای همسایه ایران با ریخت‌وپاش‌های میلیارد دلاری قصد دارند رهبران انقلاب هوش مصنوعی باشند و ایران با سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیون دلاری، عمدتا به بنیه علمی جوانانش چشم دوخته است.

پژوهش و سرمایه‌گذاری در حوزه هوش ‌مصنوعی، انقلاب هوش مصنوعی را شکل داده است و رهبران این جنبش، ایالات متحده آمریکا و چین، با حضور گسترده در این صنعت، توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند. در کنار چین و آمریکا دیگر کشورهای جهان نیز در حال آزمایش این فناوری، رقم زدن اکتشافات و جلب توجه سرمایه‌گذاران خصوصی هستند.

بنابر گزارش آماری استنفورد، سرمایه‌گذاری خصوصی هوش مصنوعی در سراسر دنیا طی سال ۲۰۲۲ به مرز ۹۲ میلیارد دلار رسید و سال ۲۰۲۳ در آستانه ۱۹۰ میلیارد دلار قرار گرفت که نزدیک به دو برابر پیش‌بینی‌های گلدمن‌ساکس بوده است.

سرمایه‌گذاران خرد نیز در جذب سرمایه استارت‌آپ‌های هوش‌مصنوعی در این بازه زمانی مشارکت داشتند. بنابر گزارش استنفورد تنها در سال ۲۰۲۲ استارت‌آپ‌های فعال در این حوزه با فروش سهام، ۴۲٫۵ میلیارد دلار سرمایه جذب کردند که ۴۸ درصد کل سرمایه‌گذاری مولد را شامل می‌شد. سهام شرکت‌هایی از جمله OpenAI، Anthropic و Inflection AI در صدر محبوب‌ترین سبدهای سرمایه‌گذاری قرار داشت.

ایالات متحده و چین از سال ۲۰۱۳ تاکنون با نزدیک به ۲۵۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری در ۴۶۴۳ شرکت، پیشتاز این رقابت‌اند؛ اما روند سرمایه‌گذاری همچنان در حال رشد است. تنها در سال ۲۰۲۲، ۵۲۴ استارت‌آپ هوش مصنوعی در ایالات متحده تاسیس شد که ۴۷ میلیارد دلار بودجه غیردولتی جذب کرد.

تخصیص استراتژیک بودجه به بخش‌های متمرکز مبتنی بر هوش مصنوعی، به سرمایه‌گذاران این فرصت را می‌دهد تا از پیشرفت‌های هوش مصنوعی و پذیرش فناوری‌های هوش مصنوعی در صنایع مختلف حمایت کنند.

براساس داده‌های OUR WORLD IN DATA، در میان کشورهای خاورمیانه، حجم سرمایه‌گذاری خصوصی هوش مصنوعی در بازه زمانی ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۱ در ایران، لبنان و عراق ناچیز بوده است. در سال ۲۰۲۰ عربستان سعودی با سرمایه‌گذاری ۱۵٫۵۷ میلیارد دلاری توانست صدرنشین شود. سال ۲۰۲۱ بحرین با سرمایه‌گذاری ۴٫۴۳ میلیارد دلاری صدرنشین شد و پس از آن کشورهای امارات متحده عربی، عربستان سعودی و ترکیه قرار گرفتند.

 

در حالی که سرمایه‌گذاری کشورهای همسایه در حوزه هوش‌ مصنوعی از میلیاردها دلار گردش مالی حکایت دارد، «روح‌الله دهقانی فیروزآبادی» معاون علم و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، سال گذشته از سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیون دلاری در حوزه زیرساخت هوش‌ مصنوعی طی سال ۱۴۰۳ خبر داد. بر این اساس مرکز ملی هوش مصنوعی راه‌اندازی شده و معاون علم و فناوری ریاست‌جمهوری برای تأمین سخت‌افزارهای موردنیاز از شرکت‌های داخلی خواسته است تا GPUهای خود را به اشتراک بگذارند.

 

پیشرفت عربستان سعودی

در کشورهای منطقه، عربستان سعودی در سال ۲۰۲۳ نزدیک به ۳۷ میلیارد دلار در حوزه هوش‌ مصنوعی سرمایه‌گذاری کرد که ۳۷۰برابر سرمایه‌ای است که ایران برای توسعه هوش مصنوعی کنار گذاشته است.

گفتنی است که سازمان اطلاعات و هوش مصنوعی عربستان (SDAIA) چندین طرح از جمله مرکز ملی هوش مصنوعی (NCAI) را راه‌اندازی کرده است که وظیفه تحقیق و پژوهش را بر عهده دارد. این کشور همچنین شرکت سعودی برای هوش مصنوعی (SCAI) را تأسیس کرده است، شرکتی دولتی که هدف آن تسریع تجاری سازی فناوری هوش مصنوعی است. علاوه بر این، عربستان سعودی با شرکت‌هایی مانند هواوی برای توسعه برنامه‌های کاربردی هوش مصنوعی در مراقبت‌های بهداشتی، حمل‌ونقل و انرژی همکاری کرده است. صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی که بیش از ۹۰۰ میلیارد دلار دارایی دارد، در حال مذاکره با آندرسن-هوروویتز و دیگر سرمایه‌گذاران خطرپذیر در «سیلیکون ولی» برای بررسی همکاری مشترک است.

وضعیت عجیب کویت

کویت نیز ممکن است دیگر به خاطر ثروت نفتی‌اش شناخته نشود؛ این کشور تا سال ۲۰۲۴ نزدیک به ۱۰ میلیارد دلار در حوزه فناوری سرمایه‌گذاری کرده است. این کشور کوچک در غرب خلیج فارس عزم خود را برای ورود به عصر دیجیتال جزم کرده است. ارزش بازار فناوری اطلاعات کویت در سال ۲۰۲۳ به ۲۲٫۴۸ میلیارد دلار آمریکا رسید و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۸ به ۳۹٫۸۳ میلیارد دلار برسد. در ژانویه ۲۰۲۳، کویت با متوسط سرعت ۱۰۹٫۹۳ مگابیت بر ثانیه در رتبه هفتم جهانی در شاخص سریع‌ترین اینترنت همراه در جهان قرار گرفت. از سال ۲۰۰۰، سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌های هوش مصنوعی در کویت ۴ برابر شده و ۶۸ درصد از شرکت‌های چند ملیتی مستقر در کویت می‌گویند که فناوری هوش مصنوعی به آن‌ها مزیت رقابتی می‌دهد. ۶۲ درصد از سازمان‌ها در کویت ادعا می‌کنند که هوش مصنوعی اولویت اصلی فرآیندهای تجاری‌شان است.

جالب است بدانید که سال ۲۰۲۲، جمعیت کویت به ۴٫۳۵ میلیون نفر رسید و ۴٫۳۱ میلیون کاربر فعال اینترنت داشت. پیش بینی می‌شود ضریب نفوذ اینترنت در کویت در سال ۲۰۲۳ به ۹۸ درصد برسد.
بخش انرژی با ۳۴٫۳ درصد سهم بازار بزرگ‌ترین بخش است و بخش دولتی پس از آن قرار دارد. علاوه بر این، پیش‌بینی می‌شود که بخش بازارهای مالی سریع‌ترین بخش در حال رشد را داشته باشد که CAGR تخمین رشد ۹٫۷۹٪ را در طول دوره پیش‌بینی ثبت می‌کند.

 

جهش باورنکردنی امارات متحده عربی

امارات متحده عربی علاوه بر دانشگاه هوش مصنوعی محمد بن زاید و بنیاد آینده دبی، چندین پروژه دیگر را در این حوزه راه‌اندازی کرده است؛ برنامه ملی امارات متحده عربی برای هوش مصنوعی شامل ابتکاراتی مانند آزمایشگاه هوش مصنوعی که بر توسعه راه‌حل‌های هوش مصنوعی برای خدمات دولتی تمرکز دارد و برنامه AI Ventures است که بودجه و پشتیبانی را برای استارتاپ‌های هوش مصنوعی فراهم می‌کند. این کشور همچنین مرکز چهارمین انقلاب صنعتی امارات را با مشارکت مجمع جهانی اقتصاد برای بررسی تأثیر هوش مصنوعی و سایر فناوری‌های نوظهور بر جامعه و تجارت ایجاد کرده است. این کشور در اخیراً از سرمایه گذاری ۵۰۰ میلیون دلاری هوش مصنوعی خبر داده است.

 

وضعیت قطر، بحرین و عمان

قطر نیز روی هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری کرده و بر آموزش و پژوهش تمرکز کرده است. موسسه تحقیقات محاسباتی قطر (QCRI)، بخشی از دانشگاه حمد بن خلیفه، تحقیقاتی را در زمینه فناوری‌های زبان عربی، تجزیه و تحلیل داده‌ها و امنیت سایبری انجام می‌دهد. قطر همچنین استراتژی ملی هوش مصنوعی را ایجاد کرده است که چشم انداز این کشور را برای توسعه هوش مصنوعی ترسیم می‌کند و شامل ابتکاراتی مانند ایجاد پارک هوش مصنوعی برای حمایت از استارتاپ‌ها و ایجاد کنسرسیوم هوش مصنوعی برای تقویت همکاری بین صنعت، دانشگاه و دولت است.

بحرین، خلیج فین‌تک بحرین را راه‌اندازی کرده است، مرکز فناوری مالی و نوآوری هوش مصنوعی که به هابی برای استارتاپ‌ها، مؤسسات مالی و شرکت‌های فناوری بدل خواهد شد تا با همکاری یکدیگر، راه‌حل‌های مبتنی بر هوش مصنوعی را برای بخش مالی توسعه دهند. بحرین همچنین انجمن هوش مصنوعی بحرین را تأسیس کرده که هدف آن، ارتقاء آگاهی و پذیرش هوش مصنوعی در بخش‌های مختلف از جمله مراقبت‌های بهداشتی، آموزش و حمل‌ونقل است.

عمان نیز گروه ICT عمان را راه‌اندازی کرده که شامل یک واحد هوش مصنوعی اختصاصی است که برنامه‌های کاربردی هوش مصنوعی را برای خدمات دولتی و صنایع مانند نفت‌وگاز، گردشگری و لجستیک توسعه می‌دهد. عمان همچنین با شرکت‌هایی مانند مایکروسافت برای ایجاد مرکز تعالی هوش مصنوعی همکاری کرده است که آموزش و پشتیبانی را برای متخصصان هوش مصنوعی و استارت‌آپ ها ارائه می‌دهد.

 

بنیاد ملی هوش مصنوعی ایران

در ایران نیز شورای راهبری هوش مصنوعی در سال گذشته تاسیس شد؛ اعضای این شورا عبارتند از رئیس‌جمهور یا معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری به عنوان رئیس شورا، دبیر شورا و رئیس مرکز ملی هوش مصنوعی به پیشنهاد معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان و با حکم رئیس‌جمهوری، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان اداری و استخدامی، وزیر صنعت، معدن و تجارت، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزیر امور اقتصاد و دارایی، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی و دو عضو حقیقی به پیشنهاد دبیر شورا و به حکم رئیس‌جمهوری. بنابر گفته دهقانی فیروزآبادی این مرکز این برنامه را در دستور کار دارد که در چند پروژه و برنامه بزرگ ملی کار راهبری هوش مصنوعی کشور را انجام دهد.

عجیب اینجاست که در ترکیب ۱۵ نفره این شورا، حداکثر ۳ شخص حقیقی با تحصیلات یا شغل مرتبط با هوش مصنوعی حضور دارند.

 

هوش مصنوعی چگونه خاورمیانه را متحول خواهد کرد؟

پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۳۰ هوش مصنوعی برای خاورمیانه ۲ درصد سوددهی داشته باشد که رقم آن ۳۲۰ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. هوش مصنوعی نه تنها منجر به موجی از خلاقیت و نوآوری محلی مانند استارت‌آپ‌های جدید و جذب نسل‌های دانش‌آموز به این حوزه خواهد شد، بلکه می‌تواند رونق حاصل از آن را در سراسر منطقه گسترش دهد، با نابرابری محلی مقابله کند و اقتصاد دانش را دموکراتیک سازد.

سرمایه‌گذاری عربستان سعودی در هوش مصنوعی می‌تواند به عنوان کاتالیزوری برای تغییر در اکوسیستم فناوری خاورمیانه عمل کند. تزریق نزدیک به ۴۰ میلیارد دلار در صنعت هوش مصنوعی نشان‌دهنده سطح بی‌سابقه‌ای از تعهد به پیشرفت فناوری در منطقه است. سرمایه‌گذاری به این شکل می‌تواند به جذب استعدادهای کلاس جهانی، نوآوری و تسهیل ایجاد استارت‌آپ‌های پیشرفته در حوزه هوش مصنوعی منجر شود.

این سرمایه‌گذاری کلان همچنین می‌تواند دیگر کشورهای خاورمیانه را تشویق کند تا رقم سرمایه‌گذاری‌های خود را در این حوزه افزایش دهند، اتفاقی که به رونق فناوری منطقه منجر می‌شود و می‌تواند تنوع اقتصادی را در پی داشته باشد، وابستگی به نفت را کاهش دهد و خاورمیانه را به عنوان رقیبی جهانی در حوزه هوش مصنوعی قرار دهد.

پذیرش هوش مصنوعی در بخش‌های سازمانی، از مدل‌سازی در بانکداری گرفته تا خدمات شهری، در حال افزایش است. خاورمیانه به عنوان بازیگری در هوش مصنوعی در حال ظهور است. امارات متحده عربی با استراتژی هوش مصنوعی ملی خود برنامه‌ریزی کرده تا در سال ۲۰۳۱ به عنوان یکی از رهبران جهانی هوش مصنوعی در خط مقدم قرار داشته باشد. تمرکز دولت بر تحقیق، توسعه و استقرار هوش مصنوعی در بخش‌هایی مانند مراقبت‌های بهداشتی، آموزش و حمل‌ونقل در حال حاضر نتایجی را به همراه دارد. به عنوان مثال، دبی سیستم‌های مدیریت ترافیک مبتنی بر هوش مصنوعی را برای بهینه‌سازی جریان و کاهش ازدحام به کار گرفته است.

سایر کشورهای منطقه نیز در حال پیشرفتند. مصر بر هوش مصنوعی برای کشاورزی و توسعه شهرهای هوشمند متمرکز است، در حالی که کشورهایی مانند بحرین و عمان از هوش مصنوعی برای تقویت خدمات مالی و کارایی دولت استفاده می کنند.

تحلیلگران می‌گویند در حالی که پتانسیل هوش مصنوعی در خاورمیانه بسیار زیاد است، مانعی اصلی هم در این منطقه وجود دارد و آن، کمبود متخصصان این حوزه است. خاورمیانه برای تبدیل شدن به یک مرکز واقعی هوش مصنوعی، به سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در آموزش هوش مصنوعی در همه سطوح نیاز دارد.

ایالات متحده، که از نظر فنی از خاورمیانه پیشرفته‌تر است، به کمک نیاز دارد تا متخصصان واجد شرایط را به طرح‌های جدید توسعه تراشه جذب کند. خاورمیانه هم نیاز به واردات فعال دانش و منابع خارجی در این مرحله دارد. همکاری با ارائه دهندگان خدمات هوش مصنوعی با تجربه، شرک‌تهای فناوری و موسسات دانشگاهی می‌تواند به پر کردن شکاف و ایجاد قابلیت‌های محلی برای رشد پایدار کمک کند.

نتایج یک نظرسنجی نشان داده که ۷۳ درصد از رأی‌دهندگان آمریکایی نگران هستند که هوش مصنوعی بر نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور تأثیر بگذارد.

به گزارش خبرگزاری صداوسیما به نقل از نیوز نیشن، تماس‌هایی با جعل صدای جو بایدن، در انتخابات مقدماتی ایالت «نیوهمپشایر» آمریکا دردسرساز شد.
صدای جعلی بایدن در این تماس تلفنی به شهروندان آمریکایی می‌گفت: «رأی شما در ماه نوامبر تفاوت ایجاد می‌کند، نه این سه‌شنبه». 
رأی‌گیری فردا فقط به جمهوری‌خواهان برای انتخاب مجدد ترامپ امکان می‌دهد.
«استیو کرامر» مشاور سیاسی و صاحب ایده راه‌اندازی این کمپین انتشار اطلاعات نادرست، با اتهامات متعدد و نیز ۶ میلیون دلار جریمه از طرف کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا (FCC) روبرو است.Lingo Telecom شرکتی که این تماس‌ها را مخابره کرده هم با جریمه ۲ میلیون دلاری مواجه است.
بعد از این اتفاق، کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا (FCC) همچنین استفاده از هوش مصنوعی را در تماس‌های تلفنی و پخش تبلیغات ایالت «نیوهمپشایر» ممنوع کرد. 
مرکز مقابله با نفرت دیجیتال آمریکا (CCDH) به تازگی دستیار صوتی مولد هوش مصنوعی را آزمایش کرده که صدای بایدن، ترامپ و چهره‌های سیاسی را تقلید می‌کند.
«عمران احمد» رئیس این مرکز گفت: ۸۰ درصد از این آزمایش‌ها به کشف فایل‌های صوتی منجر شد که می‌تواند انتخابات را متزلزل کند؛ صوت‌هایی با ادعا‌هایی درباره فساد، تقلب در انتخابات، تهدید به بمب‌گذاری و ...
وی افزود: در یک سال انتخاباتیِ سرنوشت‌ساز برای ده‌ها کشور در سراسر جهان، هوش مصنوعی مولد بازیگران بد این عرصه را قادر می‌سازد تا تصاویر، صدا‌ها و ویدئو‌هایی تولید و با آنها دروغ‌های خود را در مقیاسی بسیار وسیع بیان کنند.
 
نظرسنجی دانشگاه «الون» آمریکا نشان می‌دهد که ۷۳ درصد از رأی‌دهندگان آمریکایی «بسیار» یا «تا حدودی» نگران هستند که هوش مصنوعی بر نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری تأثیر بگذارد.بر اساس این نظرسنجی، ۶۲ درصد آمریکایی‌ها هم معتقدند که هوش مصنوعی می‌تواند برای متقاعد کردن مردم به رای ندادن استفاده شود.

انتخابات در کشورها مختلف دنیا در سال ۲۰۲۴ به مرحله‌ای تبدیل شده که در آن تکنیک‌های سنتی رقابت‌های انتخاباتی با فناوری پیشرفته درهم آمیخته شده و چشم‌انداز گفتمان سیاسی را دگرگون کرده و فناوری‌های جدید بازیگران سیاسی را بر آن داشته تا از ابزارهای دیجیتال برای تعاملات خود استفاده ‌کنند.

به گزارش ایسنا، رسانه‌های اجتماعی به‌عنوان ابزاری قدرتمند برای ارتباطات سیاسی ظاهر شده‌اند که به نامزدها و احزاب امکان می‌دهد تا مستقیماً با رای‌دهندگان درگیر شوند، پیام‌های خود را منتشر و حمایت جلب کنند. پلتفرم‌هایی مانند فیس‌بوک، توییتر، اینستاگرام و واتس‌اپ به اجزای ضروری کمپین‌های سیاسی تبدیل شده‌اند و به سیاستمداران اجازه می‌دهند بی‌درنگ به میلیون‌ها رای‌دهنده دسترسی پیدا کنند.

یکی از جنبه‌های قابل توجه انتخابات‌های ۲۰۲۴ استفاده بی‌سابقه از تجزیه و تحلیل رسانه‌های اجتماعی و تبلیغات هدفمند است. الگوریتم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، حجم وسیعی از داده‌های کاربر را تجزیه و تحلیل می‌کنند تا با پیام‌های سیاسی مناسب، جمعیت‌شناسی خاصی را هدف قرار دهند. این رویکرد شخصی‌شده به احزاب اجازه می‌دهد تا پیام‌هایی را ایجاد کنند که با بخش‌های مختلف رأی‌دهندگان تعامل می‌کند و در نتیجه تأثیر کمپین‌های خود را به حداکثر می‌رسانند.

انتشار محتوای سیاسی در رسانه‌های اجتماعی به‌علاوه منجر به ظهور اتاق‌های پژواک آنلاین شده است، جایی که کاربران عمدتاً در معرض دیدگاه‌هایی قرار می‌گیرند که با نگاه خودشان همسو است. این پدیده پیامدهایی برای دوقطبی شدن سیاسی دارد، زیرا باورهای موجود افراد را تقویت می‌کند و قرار گرفتن آن‌ها در معرض دیدگاه‌های مختلف را کاهش می‌دهد. در زمینه انتخابات نیز، اتاق‌های پژواک در رسانه‌های اجتماعی می‌توانند لفاظی‌های حزبی را تقویت و به ایجاد شکاف‌های ایدئولوژیک کمک کنند.

به نوشته هندوستان تایمز، هوش مصنوعی شیوه اجرای کمپین‌های سیاسی را متحول کرده که ابزارهای پیچیده‌ای را برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، مدل‌سازی پیش‌بینی و حتی تولید محتوا ارائه می‌دهد. الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند مجموعه داده‌های وسیع را برای شناسایی اولویت‌های رأی‌دهندگان، پیش‌بینی نتایج انتخابات و بهینه‌سازی استراتژی‌های مبارزات انتخاباتی به سرعت پردازش کنند.

یکی از مهم‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در انتخابات‌های ۲۰۲۴، استفاده از تجزیه و تحلیل پیش‌بینی کننده برای هدف قرار دادن آرای تعیین کننده است. الگوریتم‌های هوش مصنوعی با تجزیه و تحلیل داده‌های مرتبط با جمعیت شناختی، اجتماعی-اقتصادی و رفتاری، می‌توانند افرادی را شناسایی کنند که هنوز تصمیم خود را نگرفته یا مستعد متقاعد شدن هستند. از این‌رو، احزاب سیاسی می‌توانند پیام‌رسانی و تلاش‌های خود را برای جلب نظر این طیف رای‌دهندگان محوری تنظیم کنند و به طور بالقوه بر نتیجه انتخابات تأثیر بگذارند.

در این میان، چت‌بات‌های مبتنی بر هوش مصنوعی به‌عنوان اجزای جدایی‌ناپذیر کارزار انتخاباتی دیجیتال، ارائه کمک بلادرنگ به رای‌دهندگان، انتشار اطلاعات در مورد نامزدها و سیاست‌های آنها و حتی درگیر شدن در تبلیغات انتخاباتی گفت‌وگو محور ظهور کرده‌اند.  این عوامل مبتنی بر هوش مصنوعی راه‌حل‌های قابل ارتقایی را برای دسترسی به رای‌دهندگان ارائه می‌دهند و احزاب را قادر می‌سازند تا در مقیاس وسیع با رای‌دهندگان درگیر شوند و در عین حال نیازهای خود به منابع انسانی را به حداقل برسانند.

اما گسترش هوش مصنوعی در مبارزات سیاسی، نگرانی‌های اخلاقی را در مورد حفظ حریم خصوصی داده‌ها، سوگیری الگوریتمی و دستکاری افکار عمومی ایجاد می‌کند. برای مثال، استفاده از فناوری دیپ‌فیک (جعل عمیق) مبتنی بر هوش مصنوعی، یکپارچگی فرآیند انتخابات را تهدید می‌کند، زیرا نامزدها ممکن است با فیلم‌های ساختگی یا  صداهای ضبط شده که برای فریب رای‌دهندگان طراحی شده‌اند، هدف قرار بگیرند. به همین دلیل، یک سری چارچوب‌های نظارتی و دستورالعمل‌های اخلاقی لازم است تا اطمینان حاصل شود که هوش مصنوعی به‌طور مسئولانه و شفاف در زمینه انتخابات به کار گرفته می‌شود.

اینترنت با روایات و تبلیغات نادرست که به سرعت در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی، اپلیکیشن‌های پیام‌رسان و تجمعات آنلاین پخش می‌شود به بستری برای تولید و انتشار اطلاعات نادرست تبدیل شده است. در سال، ۲۰۲۴ بازیگران سیاسی در آستانه انتخابات از اطلاعات نادرست برای تضعیف مخالفان، دستکاری افکار عمومی و ایجاد اختلاف بین رأی‌دهندگان استفاده کرده‌اند.

هندوستان تایمز ادامه داد: یکی از نگران‌کننده‌ترین جلوه‌های این اطلاعات نادرست، تکثیر ویدیوهای دیپ‌فیک است که از الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای دستکاری فیلم‌های صوتی و تصویری برای ایجاد محتوای به ظاهر واقعی اما ساختگی استفاده می‌کند. دیپ فیک با به تصویر کشیدن نامزدها در موقعیت‌های سازش‌آمیز یا جنایت‌آمیز، این پتانسیل را دارد که رای‌دهندگان را فریب دهد و در نتیجه اعتبار آن‌ها را تضعیف و شهرت آن‌ها را خدشه‌دار کند.

مبارزه با اطلاعات نادرست مستلزم رویکردی چند جانبه، شامل راه‌حل‌های فناوری، ابتکارات سواد رسانه‌ای و اقدامات نظارتی است. ابزارهای راستی‌آزمایی مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند به شناسایی و علامت‌گذاری اطلاعات نادرست کمک کنند، در عین حال کمپین‌های آموزشی می‌توانند شهروندان را برای ارزیابی انتقادی محتوای آنلاین توانمند کنند. علاوه‌براین، شرکت‌های صاحب رسانه‌های اجتماعی باید اقدامات پیشگیرانه‌ای را برای جلوگیری از انتشار اطلاعات نادرست در پلتفرم‌های خود، از جمله اجرای سخت‌گیرانه‌تر استانداردهای جامعه و سیاست‌های شفاف نظارت بر محتوا به کار گیرند.

در میان گسترش تبلیغات و اطلاعات نادرست مبتنی بر هوش مصنوعی، فعالیت دیجیتال به عنوان یک نیروی قدرتمند برای بسیج سیاسی و مشارکت مدنی ظاهر شده است. جنبش‌های مردمی و جوامع آنلاین از پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی برای تقویت صداهای به حاشیه رانده‌شده، حمایت از تغییرات اجتماعی و پاسخگو کردن رهبران سیاسی استفاده کرده‌اند. پلتفرم‌هایی مانند توییتر و اینستاگرام به‌عنوان کاتالیزور برای جنبش‌های اجتماعی عمل می‌کنند و فعالان را قادر می‌سازند تا اعتراضات را سازماندهی، اقدامات جمعی را هماهنگ کنند و آگاهی را در مورد مسائل مهم اجتماعی-سیاسی افزایش دهند.

مضاف بر این، پلتفرم‌های آنلاین مشارکت سیاسی را دموکراتیک کرده و راه‌هایی را برای شهروندان عادی فراهم می‌کنند تا مستقیماً با نمایندگان منتخب تعامل، نگرانی‌هایشان را بیان و در بحث‌های سیاسی شرکت کنند.

در مجموع می‌توان گفت انتخابات کشورها در سال ۲۰۲۴ نشان‌دهنده همگرایی مبارزات سیاسی سنتی و فناوری پیشرفته است که هوش مصنوعی، رسانه‌های اجتماعی و اینترنت نقش‌های محوری در شکل‌دهی به پویایی‌های رقابت‌های انتخاباتی ایفا می‌کنند. در حالی‌که این ابزارهای دیجیتال فرصت‌های بی‌سابقه‌ای را برای مشارکت سیاسی و اطلاع‌رسانی فراهم می‌کنند، چالش‌های مهمی را از نظر یکپارچگی انتخاباتی، حقوق حریم خصوصی و گسترش اطلاعات نادرست ایجاد می‌کنند.

در شرایطی که بشر در تلاقی پیچیده فناوری و دموکراسی حرکت می‌کند، ایجاد تعادل بین این نوآوری و مسئولیت ضروری است تا اطمینان حاصل شود که پیشرفت‌های دیجیتال به جای تضعیف فرآیند دموکراتیک، بهبود دهنده هستند. با استفاده از پتانسیل تحول آفرین هوش مصنوعی، رسانه‌های اجتماعی و اینترنت برای منافع جمعی می‌توان دموکراسی فراگیر، مشارکتی و انعطاف پذیرتری برای نسل‌های آینده ایجاد کرد.

کارکنان فعلی و سابق شرکت‌های مشهور توسعه هوش مصنوعی در نامه‌ای سرگشاده خواستار حمایت‌های قوی‌تر از افشاگران مسائل ایمنی هوش مصنوعی شده‌اند. این نامه توسط ۱۳ کارمند فعلی و سابق شرکت‌های اوپن‌ای‌آی، گوگل و آنتروپیک امضا شده است.

به گزارش ایسنا، گروهی از کارمندان فعلی و سابق شرکت‌های پیشرو در حوزه هوش مصنوعی مانند اوپن‌ای‌آی‌(OpenAI)، گوگل دیپ‌مایند(Google DeepMind) و آنتروپیک(Anthropic) نامه سرگشاده‌ای را امضا کرده‌اند که خواستار شفافیت بیشتر و محافظت در برابر تلافی برای کسانی هستند که درباره نگرانی‌های بالقوه هوش مصنوعی صحبت می‌کنند.

به نقل از انگجت، در این نامه که به تازگی منتشر شده آمده است: تا زمانی که نظارت مؤثر دولت بر این شرکت‌ها وجود نداشته باشد، کارمندان فعلی و سابق از معدود افرادی هستند که می‌توانند آنها را در برابر مردم پاسخگو کنند. با این حال، توافق‌نامه‌های محرمانه گسترده ما را از ابراز نگرانی‌هایمان باز می‌دارند.

این نامه تنها چند هفته پس از تحقیقات Vox منتشر می‌شود که نشان داد شرکت اوپن‌ای‌آی تلاش کرده است کارکنانی را که اخیراً این شرکت را ترک کرده‌اند، با وادار کردن آنها به انتخاب بین امضای یک توافق‌نامه توهین آمیز یا خطر از دست دادن سهام خود در این شرکت سرکوب و ساکت کند.

پس از این گزارش، سم آلتمن مدیر عامل اوپن‌ای‌آی گفت که او واقعاً از این موضوع شرمنده شده است و ادعا کرد که این توافق‌نامه از مدارکی که باید هنگام ترک شرکت امضا شوند، حذف شده است. اگرچه مشخص نیست که آیا هنوز برای برخی از کارمندان به قوت خود باقی است یا خیر.

۱۳ امضاکننده این نامه سرگشاده شامل کارمندان سابق اوپن‌ای‌آی به نام‌های جیکوب هینتون، ویلیام ساندرز و دنیل کوکوتایلو هستند.

کوکوتایلو می‌گوید با از دست دادن اعتماد خود به اینکه هوش عمومی مصنوعی به شکل مسئولانه ایجاد می‌شود، از این شرکت استعفا داده است. هوش عمومی مصنوعی اصطلاحی برای تعریف سیستم‌های هوش مصنوعی است که به اندازه انسان هوشمند یا باهوش‌تر از انسان هستند.

این نامه که توسط کارشناسان برجسته هوش مصنوعی جفری هینتون، یوشوا بنجیو و استوارت راسل امضا شده است، نگرانی شدیدی را در مورد عدم نظارت مؤثر دولت بر هوش مصنوعی و انگیزه‌های مالی که غول‌های فناوری را به سرمایه‌گذاری در این فناوری سوق می‌دهد، ابراز می‌کند.

نویسندگان این نامه هشدار می‌دهند که توسعه بدون نظارت سیستم‌های قدرتمند هوش مصنوعی می‌تواند منجر به انتشار اطلاعات نادرست، تشدید نابرابری و حتی از دست دادن کنترل انسان بر سیستم‌های خودمختار شود و حتی به طور بالقوه منجر به انقراض انسان شود.

کوکوتایلو در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: خیلی چیزها در مورد نحوه کار این سیستم‌ها و اینکه آیا با هوشمندتر شدن و احتمالاً پیشی گرفتن از هوش انسانی در همه زمینه‌ها مطابق با منافع انسانی باقی می‌مانند یا نه وجود دارد. هیچ نظارتی بر این فناوری وجود ندارد. درعوض ما به شرکت‌هایی که آنها را برای خودمختاری می‌سازند، تکیه می‌کنیم. در زمانی که انگیزه‌های سود و هیجان در مورد این فناوری، آنها را به سمت حرکت سریع و شکستن مرزها سوق می‌دهد، تنها افرادی که می‌توانند به مردم هشدار دهند ما هستیم.

شرکت‌های اوپن‌ای‌آی، گوگل دیپ‌مایند و آنتروپیک هنوز به درخواست خبرنگاران و رسانه‌ها برای اظهارنظر درباره این نامه پاسخ نداده‌اند. تنها سخنگوی شرکت اوپن‌ای‌آی در بیانیه‌ای که برای بلومبرگ ارسال کرده گفت که این شرکت به سوابق خود در ارائه قوی‌ترین و ایمن‌ترین سیستم‌های هوش مصنوعی افتخار می‌کند و به رویکرد علمی خود برای مقابله با خطر اعتقاد دارد. وی افزود: ما موافقیم که بحث‌های دقیق با توجه به اهمیت این فناوری بسیار مهم است و ما به تعامل با دولت‌ها، جامعه مدنی و سایر جوامع در سراسر جهان ادامه خواهیم داد.

امضاکنندگان این نامه از شرکت‌های هوش مصنوعی خواسته‌اند که به چهار اصل کلیدی زیر پایبند باشند:

• خودداری از انتقام گرفتن از کارکنانی که نگرانی‌های ایمنی را بیان می‌کنند.
• پشتیبانی از یک سیستم ناشناس برای افشاگران برای هشدار به مردم و نهادهای نظارتی در مورد خطرات هوش مصنوعی
• اجازه دادن به فرهنگ انتقاد آشکار
• پرهیز از توافق‌نامه‌های اجباری یا عدم افشا که کارمندان را از صحبت کردن درباره این موارد بازمی‌دارد.

این نامه در بحبوحه بررسی‌های فزاینده روی شیوه‌های اوپن‌ای‌آی از جمله انحلال تیم ایمنی خود و خروج چهره‌های کلیدی مانند یکی از بنیانگذاران آن به نام ایلیا ساتسکور(Ilya Sutskever) و یان لیک(Jan Leike) که از اولویت دادن معرفی محصولات چشم‌پرکن و پر زرق و برق بر ایمنی انتقاد کردند، منتشر شده است.

جدیدترین ابزار هوش مصنوعی مایکروسافت به رایانه فرد یک حافظه عکاسی اضافه می کند، اما کارشناسان بیم آن دارند که قابلیت جدید حریم خصوصی فرد را به خطر بیندازد.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از دیلی میل، این ابزار Recall نام دارد و به طور خودکار هر چند ثانیه یکبار اسکرین شاتی از لپ تاپ فرد ثبت می کند که کاربر بعدا می تواند بین آنها جستجو کند.

مایکروسافت مدعی است این اسکرین شات ها فقط در رایانه فرد ذخیره می شوند و کارمندان شرکت یا هر هکری از راه دور نمی تواند به آنها دسترسی یابد. با این وجود کارشناسان نگران هستند که اگر دستگاه کاربر در اختیار هکرها قرار گیرد، آنها راحت تر بتوانند از اطلاعات وی سواستفاده کنند.

به گفته کریس شریشاک یکی از مشاوران حوزه هوش مصنوعی و حریم خصوصی این ویژگی را یک کابوس حریم خصوصی نامیده است. او در این باره می گوید: همین واقعیت که اسکرین شات ها هنگام استفاده کاربر از دستگاه ثبت می شوند، تاثیر بدی بر کاربران دارد.

جیمز بور یکی از کارشناسان فناوری نیز معتقد است ابزار ثبت عکس مذکور می تواند اطلاعاتی مانند پسوردها، جزییات کارت هات های اعتباری یا اطلاعات ورود به حساب های کاربری را ذخیره کند.

اگر لپ تاپ در اختیار هکرها قرار گیرد، آنها به راحتی می توانند اطلاعات کاربر را به دست بیاورند.

رییس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در اجلاس جهانی WSIS با موضوع «چالش‌ها و فرصت‌های هوش مصنوعی و دولت الکترونیک» دستاوردهای دولت در حوزه هوش مصنوعی را تشریح کرد.

به گزارش پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات؛ نشست تخصصی با موضوع "هوش مصنوعی و دولت الکترونیک؛ فرصت‌ها، چالش‌ها و آینده" در اجلاس WSIS برگزار شد که در این نشست رضوی زاده، رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات دستاوردهای دولت در حوزه هوش مصنوعی را ارائه کرد.

محمد رضوی زاده در ابتدا با اشاره به پیشرفت‌های کشور در حوزه هوش مصنوعی به ویژه در بحث دولت الکترونیک، اظهار کرد: هوش مصنوعی در توانمندسازی دولت ایران به ویژه دولت الکترونیک نقش شایانی دارد؛ در حال حاضر مدیریت منابع طبیعی و محصولات کشاورزی، احراز هویت بیومتریک، چت آنلاین دولت الکترونیک و نظرسنجی کارکنان دولت با استفاده از کدهای QR از جمله اقدامات مدیریتی دولت با استفاده از هوش مصنوعی در ایران است.

وی همچنین در ارتباط با مدیریت منابع و محصولات کشاورزی در ایران به وسیله هوش مصنوعی، گفت: در بحث سیستم کشاورزی هوشمند و با استفاده از ابزار AI، پروژه‌ای با عنوان سطح زیر کشت محصولات کشاورزی تعریف شد که ۱۳ محصول استراتژیک کشور ایران را در یک برنامه سه ساله مورد آزمایش قراردادیم.

رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در ادامه تشریح این پروژه در نشست تخصصی WSIS، بیان کرد: برنج، گندم، سیب زمینی، کلزا، گوجه فرنگی و دیگر محصولات استراتژیک کشور ایران در این پروژه مورد بررسی قرار گرفتند که با دقت زیادی در مقایسه با روش‌های سنتی چیزی بیش از ۹۰ درصد همراه بود؛ این موضوع به دولت بسیار کمک می‌کند و موجب می‌شود تا تصمیم گیری های کلان در خصوص مدیریت منابع طبیعی مبتنی بر داده‌های دقیق انجام شود و مدیریت محصول و بهره‌وری کلی کشاورزی در کشور ایران بهبود پیدا کند.

رضوی زاده با اشاره به پروژه احراز هویت بیومتریک در ایران خاطرنشان کرد: احراز هویت سطح دو در ایران برای سیستم‌هایی که نیاز به ورود بیومتریک دارند، استفاده می‌شود؛ به عنوان مثال در سیستم تطبیق چهره افراد با عکس کارت ملی هوشمند با استفاده از الگوریتم‌های بیومتریک و با استفاده از تلفن هوشمند یا رایانه تصاویر سه بعدی را با تصویر دوبعدی ثبت احوال کشور مقایسه می‌کند در حال حاضر حداقل یک میلیون کاربر در سال از این سیستم در کشور استفاده می‌کنند.

رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در خصوص دیگر فعالیت‌های دولت ایران به وسیله ابزار هوش مصنوعی، خاطرنشان کرد: سامانه ملی کاتالوگ و مجموعه داده‌های باز و کاربردی کشور ۶ سال پیش رونمایی شد؛ در این سامانه ۷۷۳۷ مجموعه داده از ۳۸۳ سازمان در سیستم آپلود شده است. این سامانه یک زیرساخت مشترک برای به اشتراک گذاری مجموعه داده‌های تولید شده توسط صاحبان داده ارائه می‌دهد و جست جو و بازیابی داده‌های باز را با استفاده از عناوین، کلمات کلیدی، نام مالک و غیره تسهیل می‌کند که به ارزیابی داده‌های موجود برای پروژه‌های ملی و سایر اهداف تحقیقاتی نیز کمک می‌کند.

رضوی زاده همچنین در پایان ارائه خود در این نشست تخصصی با اشاره به راه‌اندازی سامانه‌ای برای پایش رضایت از خدمات و کارکنان دستگاه‌های اجرایی با استفاده از ابزار هوش مصنوعی در کشور، گفت: به وسیله ابزار هوش مصنوعی در این سامانه، اطلاعات پس از نظرسنجی‌های ثبت شده بر اساس بارکدهای دو بعدی جمع‌آوری می‌شوند و سپس بعد از تجزیه و تحلیل خودکار، جهت بهبود عملکرد به ارائه پیشنهادات می‌پردازد که در نهایت این سیستم موجب بهینه سازی بهره‌وری کارکنان دولت بر اساس نظرات مردم خواهد شد.

تینا مزدکی - رؤیاپردازی برای نوآور بودن بسیار مهم است. قدرت تصور کردن همان چیزی است که هوش مصنوعی ندارد، بنابراین نمی‌تواند رؤیاپردازی کند. به همین دلیل است که «ویکتور مایر شونبرگر» استاد علوم اطلاعات دانشگاه آکسفورد معتقد است که هوش مصنوعی (AI) در حال حاضر قادر به رقابت با خلاقیت انسان نخواهد بود. اما آیا تابه‌حال به این فکر کرده‌اید باوجود پیشرفت‌های قابل‌توجه هوش مصنوعی که در شرکت‌های فناوری بزرگ صورت می‌گیرد، چرا سرعت نوآوری کند شده است؟

انسان‌ها می‌توانند چیزهایی را تصور کنند که هنوز وجود ندارند، اما هوش مصنوعی علیرغم اینکه با مجموعه داده‌های عظیم آموزش‌دیده است، تنها با داده‌هایی کار می‌کند که درگذشته به او داده‌شده است. درواقع هوش مصنوعی منعکس‌کننده چیزهایی است که ما می‌توانیم از گذشته یاد بگیریم.

بینش‌ها و پاسخ‌هایی که هوش مصنوعی به ما می‌دهد برآوردی از همان اطلاعاتی است که درگذشته به او داده‌شده، بنابراین نمی‌تواند چیز جدیدی اختراع کند. اگر زمان حال یا آینده به‌طور قابل‌توجهی با گذشته متفاوت باشد، هوش مصنوعی نمی‌تواند به ما دریافتن راه‌حل‌های مناسب کمک کند؛ او فقط راه‌حلی را پیشنهاد می‌کند که ریشه در تجربه‌های گذشته دارد.

بنابراین هوش مصنوعی ابزاری برای ارزیابی مجموعه داده‌های بزرگ و افزایش کارایی، به‌ویژه در زمان‌های باثبات اقتصادی است، اما مسئله این است که هیچ‌چیز در تاریخ تاکنون ثابت نبوده و نیست. چالش‌های ناشی از تغییرات اقلیمی نیازمند نوآوری‌هایی فراتر از توانایی‌های فعلی است.

سرعت نوآوری باوجود پیشرفت‌های سریع در هوش مصنوعی به طرز عجیبی کاهش یافته است. «اوفوک آکیجیت» استاد اقتصاد در دانشگاه شیکاگو، و «سینا تی‌آتس» از هیئت مدیره فدرال رزرو ایالات متحده، کاهش رشد بهره‌وری ایالات‌متحده را بررسی کرده‌اند. آن‌ها می‌گویند نرخ ورود مشاغل جدید کاهش یافته، رشد بهره‌وری کاهش یافته، سهم نیروی کار از تولید کاهش‌ یافته و این در حالی است که تمرکز بازار و سهم سود شرکت از تولید ناخالص داخلی (GDP) افزایش یافته است.

محققان دریافتند که پویایی نوآوری در شرکت‌های آمریکایی از دهه ۱۹۸۰ کاهش یافته است و در دهه ۲۰۰۰ این کاهش، چشم‌گیرتر بوده است. آن‌ها دلیل این امر را رقابت ناکافی بین شرکت‌های پیشرو و رقبای خود می‌دانند، تا حدی به این دلیل که دانش به‌اندازه کافی به اشتراک گذاشته نمی‌شود. این امر مانع از آن می‌شود که آن‌هایی که دیرتر وارد بازار شده‌اند از پیشرفت‌های دیگران درس بگیرند و خودشان رشد کنند. درنتیجه، فشار رقابتی کمتری بر بازیگران بزرگ بازار وارد می‌شود که بدون رقابت، انگیزه‌های کمتری برای نوآوری دارند.

 

داده‌ها: محرک اصلی نوآوری مدرن

با کمک هوش مصنوعی می‌توان مقادیر زیادی از داده‌ها را به‌طور فزاینده‌ای به‌خوبی تجزیه‌وتحلیل کرد. بر اساس گزارش فدراسیون صنایع آلمان (BDI)، داده‌های بیشتری در حال جمع‌آوری است و حجم آن بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۲، ده برابر شده است و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۵ دوباره سه برابر شود. اینجاست که شرکت‌های دیجیتالی بزرگ مانند گوگل، آمازون و فیس‌بوک بازی را می‌برند. این شرکت‌ها حجم وسیعی از داده‌ها را جمع‌آوری می‌کنند، بنابراین کارآمدتر می‌شوند و درعین‌حال از دسترسی دیگران به داده‌های خود جلوگیری می‌کنند.

شونبرگر بر این باور است که این غول‌های دیجیتال هرچند به‌عنوان پیشگام شناخته می‌شوند، اما درواقع فرآیندهای نوآوری و پیشرفت را با احتکار داده‌ها کاهش می‌دهند و این به‌نوعی تقویت ساختارهای انحصاری است. این روزها شرکت‌های نوآور به‌سادگی توسط شرکت‌های بزرگ خریداری شوند. حدود ۲۰ سال پیش، بیش از سه‌چهارم استارت‌آپ‌های موفق سیلیکون‌ولی، سهامی عام شدن را انتخاب کردند. امروز، سه‌چهارم آن‌ها توسط شرکت‌هایی مانند گوگل و فیس‌بوک قبل از عام شدن سهامشان بلعیده شده‌اند.

محقق دانشگاه آکسفورد هشدار می‌دهد که این نه‌تنها مانع نوآوری می‌شود، بلکه خطر سیستماتیکی برای رشد اقتصادی نیز به همراه دارد. این وضعیت درست مانند زمانی است که در دنیا تنها یک نوع خودرو وجود داشته باشد و شما در بزرگراهی رانندگی می‌کنید که به‌جز خودرو شما، ترمز تمام خودروها بریده‌شده و هیچ چاره وجود ندارد. زیرا تنها یک نوع خودرو وجود دارد و این منجر به بحران می‌شود.

او گفت که این معضل تنها در صورتی قابل‌حل است که سیاست‌گذاران اطمینان حاصل کنند که داده‌ها آزادانه در دسترس عموم باشند. هیچ نوع مالکیتی برای داده‌ها وجود ندارد و نباید وجود داشته باشد. حقوق مالکیت معنوی، تألیف و حقوق ثبت اختراع که از طریق تفکر بشری ایجاد می‌شود، برای داده‌ها قابل‌قبول نیستند.

قانون خدمات دیجیتال اتحادیه اروپا و قانون بازارهای دیجیتال، گام‌هایی هستند که در جهت درستی برداشته شده‌اند. سیستم‌های آموزشی نیز باید بازسازی شوند تا انگیزه‌هایی برای رؤیاپردازی هدفمند برای نسل‌های بعدی فراهم شود. باید جهان را با چشم‌های متفاوتی دید، زیرا نوآوری به افراد سخت‌گوش نیاز دارد.(خبرآنلاین)

علی محمولی - هوش مصنوعی را باید مهم‌ترین متغییر دوران حال و آینده بر فضای پیشرفت کشورها دانست. کشورهایی که قصد دارند جایگاه خود را در آینده جهان حفظ کرده یا ارتقا دهند، بر سرمایه‌گذاری هر چه بیشتر و به‌کارگیری این فناوری نوین تمرکز کرده‌اند.

با این حال خطراتی از جانب این فناوری نیز وضعیت کشورها، به‌ویژه نیروی کار آنها را تهدید می‌کند. برای اینکه بتوانند از تمام مزایای هوش مصنوعی مولد و دیگر فناوری‌های نوین استفاده کنند، اروپا و ایالات‌متحده نیز در این زمینه علاوه‌بر شتاب دادن به کاربرد این فناوری‌ها در زیرساخت و اقتصاد خود، بر بهبود سرمایه انسانی نیز جهت جلوگیری از عوارض ناشی استفاده از این فناوری‌ها تمرکز کرد

ه‌اند. در ادامه گزارشی را می‌خوانید که توسط «گروه مکنزی و شرکا» -که از بزرگ‌ترین شرکت‌های مشاور در امور کسب‌وکار و دولت‌هاست- تهیه شده است. 

تغییر در نیاز به مشاغل در افق 2030
گزارش بر مقایسه بازار کار نه اقتصاد اصلی اتحادیه اروپا به همراه انگلستان در برابر ایالات‌متحده تمرکز دارد. فناوری که یکی از بارزترین نقاط عطف اخیر آن، ظهور هوش مصنوعی مولد است در کنار دیگر عوامل منجر به تغییر الگوی تقاضای نیروی کار تا سال 2030 می‌شود. تحقیقات براساس مدل به‌روز شده از «آینده کار»، که توسط موسسه جهانی مکنزی ارائه شده، می‌باشد که به‌دنبال تعیین کیفیت و کمیت تغییرات شغلی و تغییراتی است که در ماهیت تقاضا برای انواع مشاغل و توانمندی‌ها به‌وجود خواهد آمد. اروپا و ایالات‌متحده به‌دلیل انقباض بازار کار و کاهش بهره‌وری به‌دلیل ظهور هوش مصنوعی و اتوماسیون مشاغل، در کنار دیگر موضوعات همچون هدف‌گذاری برای رسیدن به آلایندگی صفر، افزایش سن نیروی کار، رشد تجارت الکترونیک و همچنین زیرساخت‌ها و هزینه‌کرد فناوری در کنار رشد اقتصادی، شاهد تغییر در نیاز به نیروی کار در کشورهای خود خواهند بود. تحقیقات نشان می‌دهد تقاضا برای متخصصان حوزه بهداشت و دیگر مشاغل تخصصی مرتبط با علوم پایه، حد فاصل سال‌های 2022 تا 2030، چیزی بین 17 الی 30 درصد رشد خواهد کرد. [نمودار یک]
در مقابل، تقاضا برای مشاغل حوزه خدمات غذایی، تولید، خدمات مشتریان، فروش و پشتیبانی اداری -که همگی شاهد کاهش در سال‌های 2012 الی 2022 بودند، همچنان تا سال 2030 کاهشی خواهد بود. این مشاغل درحقیقت کارهایی هستند که در طول آن، فعالیت‌هایی به‌طور مکرر تکرار شده یا داده جمع‌آوری شده و داده‌ها به شکلی ساده پردازش شده است؛ همه این کارها را می‌توان با سامانه‌های خودکار و هوش مصنوعی به سهولت انجام داد. 

 

یک‌سوم ساعات کاری تا 2030 قابل حذف است
تا سال 2030 بر طبق تحلیل، 27 درصد از ساعات کاری فعلی در اروپا و 30 درصد از ساعات کاری ایالات‌متحده را می‌توان با استفاده از هوش مصنوعی مولد، خودکار کرد. مدل نشان می‌دهد تقریبا 20 درصد از ساعات کاری را می‌توان حتی بدون نیاز به هوش مصنوعی مولد خودکار کرد. 
این روندها، خود را در بازار کار در قالب کارکنانی نشان می‌دهند که باید شغل خود را تغییر دهند. براساس سناریوی به‌کارگیری سریع فناوری که توسط ما مدل‌سازی شده، تا سال 2030 در اروپا 12 میلیون نفر مجبور به تغییر مسیر شغلی خود خواهند شد که معادل 6.5 درصد از کل نیروی کار فعلی این منطقه است و دو برابر روندی است که از پیش از همه‌گیری وجود داشت. [نمودار 2]
براساس سناریوی به کارگیری آهسته برای اروپا، مشاغلی که نیازمند تغییر هستند برابر با 8.5 میلیون نفر است که معادل 4.6 درصد از کارکنان فعلی است. در ایالات‌متحده این عدد می‌تواند به 12 میلیون نفر برسد که 7.5 درصد از کل شاغلان فعلی را شامل می‌شود. البته در ایالات‌متحده برخلاف اروپا، این امر با روند پیش از همه‌گیری هم‌راستا و به یک اندازه است. مناطق مذکور در دوران کووید، شاهد وخامت بیشتری در وضعیت تغییر بازار کار بودند و هر چند این تغییرات برای بسیاری ناگهانی و دردناک بود، ولی با توجه به تحمیلی بودن ذاتی آنها تجربه نشان داده هر دو منطقه توانایی مدیریت تغییراتی در این مقیاس را خواهند داشت. 

 

کسب‌وکارها محکوم به بهبود توانایی‌ها
گذاره‌های شغلی که در بالا ذکر شد، خبر از تغییرات اساسی در مهارت‌های نیروی کار در آینده‌ای را می‌دهند که اتوماسیون و هوش مصنوعی در محیط کار ادغام می‌شوند. کارکنان برای انجام یک کار مشخص، از چندین مهارت استفاده می‌کنند اما برای کمیت‌سنجی، مهارت غالب استفاده‌شده در آن کار شناسایی شده است.   
تقاضا برای توانایی‌های مرتبط با حوزه فناوری در سناریوی نقطه حد فاصل (که همان سناریوی پرسرعت برای اروپاست)، در اروپا و ایالات‌متحده افزایش خواهد داشت که معادل 25 درصد و 29 درصد از ساعات کاری، به ترتیب برای سال‌های 2023 و 2022 است. تقاضا برای مهارت‌های اجتماعی و احساسی نیز با 11 درصد در اروپا و 14 درصد در ایالات‌متحده مواجه خواهد شد. در بررسی افزایش، دلیل اصلی این موضوع، افزایش تقاضا برای نقش‌هایی است که نیازمند مهارت‌های همدلی بین‌فردی و رهبری هستند.

این مهارت‌ها در مشاغل حوزه بهداشت و مدیریت، در یک اقتصاد در حال تحول که نیازمند انعطاف‌پذیری و سازگاری بیشتر است، بسیار مهم هستند. برعکس، تقاضا برای کارهایی که در آن مهارت‌های شناختی پایه حرف اول را می‌زنند، به میزان ۱۴ درصد کاهش خواهد یافت. مهارت‌های شناختی پایه، عمدتا در مشاغل پشتیبانی اداری یا خدمات مشتریان مورد نیاز است که به‌شدت در معرض خودکارسازی توسط هوش مصنوعی قرار دارند. در میان مشاغلی که با نیاز به این مهارت‌های شناختی اولیه شناخته می‌شوند و همچنین با کاهش قابل توجه تقاضا مواجه هستند می‌توان به پردازش ابتدایی داده‌ها، سوادآموزی، مهارت‌های عددی و ارتباطات اشاره کرد.

براساس این تحلیل، تقاضا برای کارهایی که نیازمند مهارت‌های شناختی بالا هستند نیز ممکن است کمی کاهش یابد. در‌حالی‌که انتظار می‌رود خلاقیت همچنان بسیار مورد تقاضا باشد و تا سال ۲۰۳۰ با افزایش بالقوه ۱۲ درصدی روبه‌رو شود، فعالیت‌های شغلی که با سایر مهارت‌های شناختی پیشرفته مانند سواد و نگارش پیشرفته، به همراه مهارت‌های کمی و آماری شناخته می‌شوند، می‌توانند با کاهش ۱۹ درصدی مواجه شوند.

از سوی دیگر تقاضا برای مهارت‌های فیزیکی می‌تواند تقریبا در سطح فعلی باقی بماند. این مهارت‌ها همچنان بخش عمده‌ای از توانمندی‌های نیروی کار را تشکیل می‌دهند و حدود ۳۰ درصد از کل ساعات کار در سال ۲۰۲۲ را شامل می‌شوند. تقاضا برای این مهارت‌ها بین سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۳۰ می‌تواند ناشی از توسعه زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری بیشتر در بخش‌هایی با آلایندگی پایین باشد، درحالی‌که کاهش‌ها با تداوم خودکارسازی در کارهای تولیدی مطابقت خواهد داشت. 

 

مدیران از کمبود مهارت گلایه دارند
براساس نظرسنجی که از مدیران ارشد (C-suite) در پنج کشور انجام شده است، شرکت‌ها هم‌اکنون با چالش‌های مهارتی دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ ازجمله عدم تطابق مهارت‌ها به‌ویژه در مهارت‌های فناورانه، مهارت‌های شناختی بالاتر و مهارت‌های اجتماعی و عاطفی. بیش از یک‌سوم ۱۱۰۰ پاسخ‌دهنده، کمبود را در این زمینه‌های حیاتی گزارش کرده‌اند. درعین‌حال تعداد قابل توجهی از مدیران می‌گویند به اندازه کافی کارمند با مهارت‌های شناختی اولیه و تا حدودی کمتر در مهارت‌های فیزیکی ندارند.  در زمینه‌ مهارت‌های فناورانه، شرکت‌های حاضر در نظرسنجی گزارش دادند که با کمبود قابل توجه در مهارت‌های پیشرفته‌ فناوری اطلاعات و برنامه‌نویسی، تحلیل پیشرفته‌ داده و مهارت‌های ریاضی مواجه هستند. در میان مهارت‌های شناختی بالاتر، کمبودهای قابل توجهی در تفکر نقادانه و ساختاردهی مسائل و همچنین پردازش اطلاعات پیچیده مشاهده می‌شود. حدود ۴۰ درصد از مدیران ارشد مورد بررسی به کمبود نیروی کار با این مهارت‌ها که برای کار با فناوری‌های جدید ضروری است، اشاره کردند.  

 

بازآموزی؛ راه‌حل اصلی شرکت‌ها
مدیران ارشد مورد بررسی، انتظار تغییرات قابل توجهی را در سطح مهارت نیروی کار خود دارند و نگران عدم‌یافتن مهارت‌های مناسب تا سال ۲۰۳۰ هستند. بیش از یک نفر از هر چهار پاسخ‌دهنده به این نظرسنجی گفتند که عدم دستیابی به مهارت‌های مورد نیاز می‌تواند مستقیما بر عملکرد مالی شرکت آسیب برساند و به‌طور غیرمستقیم مانع از تلاش‌هایشان برای استفاده از هوش مصنوعی شود.  شرکت‌ها برای به‌دست آوردن مهارت‌های مورد نیاز خود، سه گزینه اصلی دارند؛ بازآموزی، استخدام یا استفاده از نیروهای پیمانکاری. نظرسنجی نشان می‌دهد مدیران اجرایی به‌دنبال هر سه گزینه هستند و بازآموزی به‌عنوان رایج‌ترین تاکتیک برنامه‌ریزی‌شده برای مقابله با عدم تطابق مهارت‌ها گزارش شده است. به‌طور متوسط از میان شرکت‌هایی که به بازآموزی به‌عنوان یکی از تاکتیک‌های خود برای مقابله با عدم تطابق مهارت‌ها اشاره کرده‌اند، مدیران اجرایی آنها گفته‌اند قصد دارند ۳۲ درصد از نیروی کار خود را بازآموزی دهند. البته مقیاس نیاز به بازآموزی از نظر درجه، متفاوت است. برای مثال پاسخ‌دهندگان در صنعت خودروسازی انتظار دارند ۳۶ درصد از نیروی کارشان بازآموزی شوند، درحالی‌که این رقم در صنعت خدمات مالی ۲۸ درصد است. از میان کسانی که به استخدام یا جذب پیمانکاری به‌عنوان تاکتیک‌های خود برای مقابله با عدم تطابق مهارت‌ها اشاره کرده‌اند، مدیران اجرایی مورد بررسی گفته‌اند که به‌طور متوسط ۲۳ درصد از نیروی کار خود را استخدام و ۱۸ درصد را به شکل پیمانکاری جذب خواهند کرد. 

 

کارکنان حقوق پایین با چالش مواجه می‌شوند
براساس این گزارش، هر 10 کشوری که در اروپا موردبررسی قرار گرفته‌اند، ممکن است شاهد افزایش تقاضا برای مشاغل با درآمد بالا باشند. در مقابل، تحلیل نشان می‌دهد کارکنان در دو شغلی که با کمترین دهک دستمزدی قرار دارند، سه تا پنج‌برابر بیشتر احتمال دارند که مجبور به تغییر شغل شوند و این مورد برخلاف کسانی است که درآمد بالایی دارند. این اختلاف در ایالات‌متحده بسیار بیشتر است، جایی که کارکنان در دو شغل با کمترین دستمزد تا ۱۴ برابر بیشتر از پردرآمدترین افراد با احتمال تغییر شغل روبه‌رو هستند. در اروپا جمعیت با درآمد متوسط ممکن است دوبرابر تحت‌تاثیر جابه‌جایی شغلی نسبت به جمعیت مشابه در ایالات‌متحده قرار گیرند که معادل ۷.۳ درصد از نیروی کار است و ممکن است با تغییر شغل مواجه شوند.

 

بهبود سرمایه انسانی همزمان با استفاده از فناوری
سازمان‌ها و سیاستگذاران با گزینه‌هایی روبه‌رو هستند که باید از بین آنها انتخاب کنند؛ رویکرد آنها به هوش مصنوعی و اتوماسیون، همراه با تقویت سرمایه انسانی، بر نتایج اقتصادی و اجتماعی تاثیر خواهد گذاشت. سعی شده تاثیرات بالقوه‌ رویکردهای مختلف نسبت به تاثیر استفاده از هوش مصنوعی بر بهره‌وری در اروپا  در سطح بالایی کمی‌سازی شود. تحلیل دو بعد را در نظر می‌گیرد؛ بعد اول، نرخ استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی و اتوماسیون است. سناریوی سریع‌تر و سناریوی آهسته‌تر را برای استفاده از فناوری درنظر می‌گیریم. استفاده سریع‌تر، پتانسیل رشد بهره‌وری بیشتری را به‌همراه خواهد داشت، اما ممکن است در کوتاه‌مدت، منجر به اختلالات نیروی کار بیشتری نسبت به سناریوی آهسته‌تر شود. بعد دوم موردبررسی ما، سطح زمانی است که کار خودکارشده‌ نیروی کار، دوباره به اقتصاد اختصاص می‌یابد. این امر نمایانگر توانایی اختصاص مجدد زمانی است که از طریق اتوماسیون و افزایش بهره‌وری به‌دست می‌آید، مثلا ایجاد وظایف و مشاغل جدید. این امر می‌تواند بسته به موفقیت برنامه‌های بازآموزش نیروی کار و راهبرد‌های متعادل کردن عرضه و تقاضا در بازار کار متفاوت باشد.
تحلیل بر اساس دو سناریوی بالقوه استوار است یا همه کارکنان جابه‌جاشده قادر خواهند بود با سطح بهره‌وری مشابه سال ۲۰۲۲ به‌طور کامل به اقتصاد بازگردند یا تنها حدود ۸۰ درصد از زمان کارکنانی که متاثر از اتوماسیون شده‌اند، دوباره به اقتصاد اختصاص خواهد یافت. 
نمودار ۳ نتایج مختلف را از نظر نرخ رشد سالانه بهره‌وری نشان می‌دهد. ربع بالا-راست، بالاترین بهره‌وری در کل اقتصاد را با نرخ رشد سالانه تا 3.1 درصد نشان می‌دهد. این امر نیازمند پذیرش سریع فناوری‌ها و همچنین بازگشت کامل کارکنان جابه‌جاشده به اقتصاد است. ربع بالا-چپ نیز نشان‌دهنده‌ مسیر سریع استفاده از فناوری و نرخ رشد بهره‌وری نسبتا بالا (تا 2.5 درصد) است. بااین‌حال حدود 6 درصد از کل ساعات کار، معادل 10.2 میلیون نفر که کار نمی‌کنند، به اقتصاد بازگردانده نمی‌شوند. درنهایت دو ربع پایین، عدم‌ استفاده از هوش مصنوعی و اتوماسیون را به‌تصویر می‌کشند که منجر به افزایش محدود بهره‌وری و درنتیجه اختلالات محدود در بازار کار می‌شود.

 

۴ اولویت برای شرکت‌ها
در عصر اتوماسیون و هوش مصنوعی، استفاده از فناوری‌های اتوماسیون برای حفظ مزیت رقابتی کسب‌وکارها سرنوشت‌ساز خواهد بود. مدیران کسب‌وکارها برای اطمینان از استقرار موفق در سطح شرکت، می‌توانند چهار اولویت را درنظر بگیرند.

 

اولویت اول: درک پتانسیل
مدیران باید پتانسیل این فناوری‌ها را درک کنند، به‌خصوص اینکه هوش مصنوعی و هوش مصنوعی مولد چگونه می‌توانند کارها را تقویت و خودکار کنند. این امر شامل برآورد کل ظرفیتی است که این فناوری‌ها می‌توانند آزاد کنند و همچنین تاثیر آنها بر ترکیب نقش‌ها و نیازهای مهارتی است. درک این موضوع به رهبران کسب‌وکار اجازه می‌دهد استراتژی جامع و اهداف خود از به‌کارگیری آنها را با توجه به خود فناوری‌ها، سنجیده و چهارچوب‌بندی کنند.

اولویت دوم: برنامه‌ریزی برای جابه‌جایی راهبردی نیروی کار
زمانی که مدیران، پتانسیل فناوری‌های اتوماسیون را درک کنند باید برنامه‌ای برای آماده‌سازی شرکت خود برای عصر هوش مصنوعی و اتوماسیون تدوین کنند. این امر مستلزم تعیین ابعاد نیروی کار و نیازهای مهارتی، براساس موارد استفاده‌ای که به‌شکل راهبردی شناسایی شده‌اند، جهت ارزیابی کمبود بالقوه استعداد در آینده است. از این تحلیل، جزئیات مربوط به میزان جذب استعدادهای جدید، ارتقای مهارت یا بازآموزی نیروی کار فعلی و همچنین محل به‌کارگیری مجدد ظرفیت آزادشده برای امور با ارزش‌افزوده بیشتر مشخص خواهد شد

 

اولویت سوم: توسعه نیروی انسانی
برای اطمینان از وجود استعدادهای مناسب برای حفظ راهبرد شرکت در طول همه مراحل تحول، مدیران می‌توانند تقویت توانایی‌های شرکت خود را برای شناسایی، جذب و استخدام رهبران آینده هوش مصنوعی و هوش مصنوعی مولد در بازار کار رقابتی را در نظر بگیرند. همچنین به‌احتمال زیاد نیاز به تسریع در ایجاد قابلیت‌های هوش مصنوعی و هوش مصنوعی مولد را در نیروی کار خود خواهند داشت. استعدادهای غیرفنی نیز برای انطباق با محیط مهارتی درحال تغییر، نیاز به آموزش دارند. درنهایت رهبران می‌توانند یک راهبرد منابع انسانی و مدل عملیاتی برای تناسب با نیروی کار پس از هوش مصنوعی مولد، طراحی و اجرا کنند.

 

اولویت چهارم: دنبال کردن مسیر آموزش مدیران ارشد 
مدیران نیز باید حول فناوری‌های اتوماسیون آموزش ببینند تا مشارکت را در شرکت‌های خود درطول تحول آینده به حداکثر برسانند که باید شامل توانمندسازی مدیران ارشد برای کشف مفاهیم فناوری اتوماسیون و متعاقبا الگوسازی برای دیگران باشد. همچنین آنها باید همه مدیران شرکت را برای تدوین یک نقشه‌راه اختصاصی برای افزایش ارزش کسب‌و‌کار و کارکنان گردهم آورند. هوش مصنوعی و مجموعه فناوری‌های جدید و پیشرفته، با سرعتی نفسگیر درحال رشد و تکامل هستند. این فناوری‌ها برای شرکت‌ها و سیاستگذاران بسیار جذاب هستند؛ چراکه وعده‌ مجموعه‌ای از مزایا ازجمله افزایش بهره‌وری را می‌دهند که می‌تواند منجر به رشد اقتصادی و رفاه بیشتر شود. بااین‌حال همانطور که این گزارش تلاش کرده نشان دهد لازمه استفاده کامل از این مزایا، توجه به عنصر مهم سرمایه انسانی است. در بهترین سناریو، مهارت‌های کارکنان با چالش‌های فناورانه جدید سازگار شده و توسعه خواهد یافت. دستیابی به این هدف در عصر جدید فناورانه ما، بسیار چالش‌برانگیز است، اما مزایای آن نیز به همان اندازه، چشمگیر و سودمند خواهد بود. (منبع:فرهیختگان)

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی و رباتیک معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری از اختصاص اعتبارات ۵ همتی به مرکز ملی هوش مصنوعی خبر داد و گفت: قرار است پردازنده گرافیکی و تراشه‌های با قدرت پردازش بالا، وارد کرده و در اختیار شرکت‌های بخش خصوصی و دانش‌بنیان، دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها و مراکز و اساتید تحقیقاتی هوش مصنوعی با قیمت نازل قرار دهیم.

بهروز مینایی در حاشیه «اولین رویداد به‌کارگیری هوش مصنوعی در بخش تولید برق؛ تحولات و نوآوری‌ها» در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به جزئیات سند ملی هوش مصنوعی و برنامه هفتم توسعه در حوزه هوش مصنوعی، گفت: بر اساس این سند همه دستگاه‌ها موظف هستند ظرف ۶ ماه سند خود را تهیه کرده و در اختیار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار دهند. کلیه این اسناد در مرکز ملی فضای مجازی جمع‌آوری خواهد شد تا نگاشت نهایی سند ملی هوش مصنوعی در کشور لحاظ شود.

وی با اشاره به برخی از مصوبات این حوزه، اظهار کرد: ایجاد ۷ آزمایشگاه ملی تصویب شده که از جمله آن می‌توان به آزمایشگاه‌های ملی کوانتوم، زیست فناوری و مرکز آفرینش هوش مصنوعی اشاره کرد که آزمایشگاه هوش مصنوعی در سال جاری راه‌اندازی خواهد شد.

مینایی با بیان اینکه معاونت علمی ریاست‌جمهوری قرار است این مرکز ملی هوش مصنوعی را در چند لایه مدیریت کند، خاطرنشان کرد: در گام نخست در زمینه ایجاد زیر ساخت‌های هوش مصنوعی در کشور تسهیل‌گری کند و زیر ساخت پردازنده گرافیکی را ایجاد کرده و پردازنده گرافیکی و تراشه‌های با قدرت پردازش بالای این حوزه را وارد کند و در اختیار شرکت‌های بخش خصوصی و دانش‌بنیان، دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز و اساتید تحقیقاتی هوش مصنوعی با قیمت نازل قرار دهیم.

وی ایجاد، بسط و توسعه پلتفرم‌های اشتراک‌گذاری داده در کشور را اقدام دیگر در حوزه توسعه هوش مصنوعی ذکر کرد و ادامه داد: تا داده نباشد، الگوریتم‌های هوش مصنوعی نمی‌توانند کاری انجام دهند و حتما لازم است همه دستگاه‌ها، بر اساس قانون «دوام» مجلس که تصویب شده، داده‌ها و اطلاعات ملی را در اختیار دانشگاه‌ها و مراکز علمی قرار دهند.

مینایی، لایه سوم حمایت‌ها در حوزه هوش را مقیاس پذیری عمودی (Vertical Scaling) روی هوش مصنوعی به صورت تخصصی عنوان کرد و گفت: هوش مصنوعی در حوزه سلامت، فین‌تک و امور تجاری و در حوزه امور صنعتی که اصطلاحا دوقلوی دیجیتال Digital Twin نامیده می‌شود و هوش مصنوعی در حوزه بیگ دیتا در حوزه زبان فارسی برای اپراتورهای کشور از جمله آنها به شمار می‌رود.

وی اضافه کرد: پژوهشگران علاقه‌مند به توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی لایه چهارم حمایتی ما قرار می‌گیرند.

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی و رباتیک معاونت علمی ریاست‌جمهوری، تاکید کرد: در برنامه هفتم توسعه قرار است همه این مسائل فعال شوند، به‌ویژه توسعه هوش مصنوعی صنعتی در حوزه‌هایی چون وزارت نیرو، آبفای کشور، برق حرارتی و نفت، چرا که همزادهای دیجیتالی می‌تواند در ارتقای بهره‌وری در تولید، انتقال و توزیع انرژی در کشور مؤثر باشد.

مینایی، افزایش بهره‌وری در حوزه انرژی را به معنای اقتصاد و زندگی بهتر دانست و افزود: توسعه هوش مصنوعی در حوزه‌های علوم انسانی نیز دیده شده، به گونه‌ای که درس ۳ واحدی برای همه رشته‌های علوم انسانی و مهندسی را طراحی کردیم که در مهر ماه سال جاری ارائه خواهد شد و از این طریق همه رشته های تحصیلی با هوش مصنوعی و کاربردهای آن آشنا خواهند شد.

وی با تاکید بر اینکه با این سند تحولات خوبی در حوزه هوش مصنوعی ایجاد می‌شود، یادآور شد: قطعا در جاهایی که پلتفرم داده وجود ندارد، باید پلتفرم‌های داده و ایجاد بسترهای ذخیره‌سازی داده و به اشتراک گذاری داده فراهم شود.

مینایی افزود: از سوی دیگر در نهادهایی که این پلتفرم وجود دارد مانند حوزه برق حرارتی، بر روی تحلیل داده‌ها از طریق ایجاد Data Lake (بستری برای ذخیره  انواع مختلف داده ‌های خام با فرمت اصلی و دست نخورده‌ آنها) و همچنین ایجاد Data Warehouse (محل ذخیره‌ داده ‌های ساختاریافته) اقدام شود تا داشبوردهای خوب اطلاعاتی در اختیار مدیران و تصمیم‌گیران قرار گیرد.

دبیر ستاد توسعه هوش مصنوعی و رباتیک معاونت علمی ریاست‌جمهوری در خصوص اعتبارات این حوزه، اظهار کرد: اعتبارات خوبی برای مرکز ملی هوش مصنوعی در نظر گرفته شد که بالغ بر ۲.۴ همت است که برای واردات جی پی یو (پردازنده گرافیکی) صرف خواهد شد و این میزان تا ۵ همت افزایش می‌یابد، ضمن آنکه احتمالا با مشارکت اپراتورها و بنیاد مستضعفان تا ۱۰ همت افزایش یابد.

مینایی اضافه کرد: برای مرکز ملی هوش مصنوعی صحبت از اعتبارات ۲۰ همتی بوده است تا صرف توسعه الگوریتم‌ها و هوش مصنوعی شود، ولی اعتبارات ۵ همتی برای این مرکز حتمی است.

وی در خصوص سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، گفت: برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در حوزه هوش مصنوعی نیز با زیر ساخت‌هایی که بخش دولتی در اختیار خصوصی قرار داده است، مشارکت خوبی ایجاد شده است.

مینایی از برگزاری رویداد همایشی با عنوان IA سامیت در مهرماه سال جاری خبر داد و گفت: در این همایش سرآمدان هوش مصنوعی در کشور حضور دارند، ضمن آنکه قرار است «جایزه هوش مصنوعی» اعطا شود.

وی خاطرنشان کرد: این اقدامات نشان می‌دهد که بخش خصوصی و مشارکت مردمی که نخبگان کشور در تولید هوش مصنوعی هستند، بسیار فعال است.

کمیته امورخارجه مجلس آمریکا به ارائه لایحه ای رای داد که محدود کردن صادرات سیستم های هوشمند را برای دولت بایدن تسهیل می کند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز، در این لایحه به نگرانی ها درباره سواستفاده چین از آنها برای تقویت قابلیت های نظامی خود اشاره شده است.

لایحه مذکور همچنین به وزارت بازرگانی اختیار می دهد تا از همکاری شهروندان آمریکایی با افراد خارجی جهت توسعه سیستم های هوش مصنوعی جلوگیری کند که ریسکی برای امنیت ملی کشور به حساب می آیند.

مک کال که رییس کمیته است در این باره هشدار داد: بدون این قانون شرکت های برتر هوش مصنوعی ما ممکن است به صعود فناورانه چین کمک و قابلیت های نظامی و بلندپروازی های مخرب این کشور را تقویت کنند.

او در ادامه افزود: در حالیکه به نظر می رسد حزب کمونیست چین به دنبال گسترش دستاوردهای فناورانه خود در حوزه نظارت دولتی و جنگ افزار است، ما باید از اینکه فناوری های حساس مان به دست آنها بیفتد، جلوگیری کنیم.

این لایحه هم اکنون باید توسط مجلس و همچین سنای آمریکا تایید و سپس توسط رییس جمهور این کشور امضا شود تا به صورت قانون درآید.

لایحه مذکور جدیدترین اقدام واشنگتن برای سرکوب کردن بلندپروازی های هوش مصنوعی چین است.

شرکت گوگل برای رشد و توسعه هوش‌مصنوعی ۱ میلیارد یورو در فنلاند سرمایه‌گذاری خواهد کرد. شرکت گوگل برای رشد و توسعه هوش‌مصنوعی ۱ میلیارد یورو در فنلاند سرمایه‌گذاری خواهد کرد.
به گزارش برنا؛ گوگل در بیانیه‌ای اعلام کرد که ۱ میلیارد یورو دیگر را برای گسترش محوطه مرکز اطلاعات خود در فنلاند سرمایه‌گذاری خواهد کرد تا رشد کسب و کار هوش مصنوعی (AI) خود را در اروپا افزایش دهد.

شرکت گوگل علاوه بر سرمایه‌گذاری در فنلاند، مراکز داده جدیدی را در هلند و بلژیک ایجاد خواهد کرد.

در حال حاضر ظرفیت تجدیدپذیر برای مراکز داده مانند گوگل وجود دارد که انرژی بادی را در فنلاند تحت قرارداد‌های بلند مدت به دست می‌آورد.

تحلیلگران معتقدند که مصرف برق مراکز داده به دلیل رشد سریع استفاده از هوش‌مصنوعی به طور گسترده‌ای افزایش خواهد یافت، که گوگل نیز به یکی از دلایل تصمیم سرمایه‌گذاری خود اشاره کرد، در کنار مرکز داده Hamina در فنلاند که در حال حاضر با انرژی ۹۷ ٪ بدون کربن کار می‌کند.

اگر  مایکروسافت تا 27 می اطلاعات کافی درباره ریسک های ناشی از ویژگی های هوش مصنوعی در موتور جستجوی بینگ فراهم نکند، ممکن است اتحادیه اروپا این شرکت را جریمه کند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز، کمیسیون اتحادیه اروپا روز جمعه اعلام کرد درباره انتشار دیپ فیک ها و دستکاری خودکار سرویس ها که ممکن است رای دهندگان را گمراه کند، نگران است. این سازمان اعلام کرد اقدامات اجرایی در این زمینه را بیشتر کرده زیرا مایکروسافت به درخواست آن برای دریافت اطلاعات که در 14 مارس ارسال شده، پاسخی نداده است.

اگر مایکروسافت در مهلت تعیین شده، اقدامات لازم را انجام ندهد، کمیسیون اتحادیه اروپا می تواند تا یک درصد درآمد سالانه همراه جریمه های دوره ای تا سقف 5 درصد متوسط درآمد روزانه شرکت، مایکروسافت را جریمه کند.

همچنین اگر شرکت اطلاعات گمراه کننده یا نادرست ارائه کند با جریمه روبرو خواهد شد.

طبق قانون سرویس های دیجیتال اتحادیه اروپا که از سال گذشته اجرایی شد، شرکت های فناوری موظف هستند اقدامات بیشتری برای مقابله با محتوای مخرب و غیر قانونی در پلتفرم هایشان انجام دهند.

کمیسیون اتحادیه اروپا معتقد است هوش مصنوعی مولد یکی از ریسک های پیش روی یکپارچگی فرایندهای انتخاباتی به خصوص در حوزه انتخابات آتی پارلمانی این منطقه است که در ژوئن سال جاری میلادی برگزار می شود.

تحقیقی جدید حاکی از آن است که سیستم های هوش مصنوعی برخلاف تصورات می توانند فریبکارانه عمل کنند و انسان ها را گول بزنند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از گیزموچاینا، به نظر می رسد محققان MIT سعی دارند درباره هوش مصنوعی فریبکار هشدار دهند. تحقیقی جدید نشان می دهد سیستم های هوش مصنوعی که طوری طراحی شده اند تا صادق باشند، اکنون فریب دادن انسان ها را آموخته اند.

گروهی از محققان به رهبری پیتر پارک متوجه شدند این سیستم های هوش مصنوعی می توانند کارهایی مانند گول زدن بازیکنان بازی های آنلاین یا دور زدن فرایندهای کنترل ربات نبودن کاربر (CAPTCHA) را انجام دهند. پارک هشدار داده این نمونه های آزمایشی ممکن است در دنیای واقعی پیامدهای جدی داشته باشند.

تحقیق مذکور سیسرو (سیستم هوش مصنوعی متا) را برجسته کرده که در اصل به عنوان یک رقیب جوانمرد در بازی دیپلماسی مجازی در نظر گرفته شده بود. هرچند این سیستم هوش مصنوعی طوری برنامه ریزی شده تا صادق و کارآمد باشد اما سیسرو به یک فریبکار حرفه ای تبدیل می شود به گفته پارک طی بازی، سیسرو نقش فرانسه را داشت که طور مخفیانه با بازیکن آلمانی که توسط انسان کنترل می شد همکاری و به انگلیس دیگر بازیکن انسانی خیانت کرد. در این بازی سیسرو قول داده بود از انگلیس حمایت کند و همزمان برای حمله به این کشور به آلمان اطلاعات می داد.

در یک مثال دیگر از جی پی تی ۴ استفاده شد که سیستم ادعا می کرد نابینا است و یک انسان را برای دور زدن فرایندCATCHA به جای خود به کار گرفت.

پارک تاکید دارد چالش آموزش سیستم هوش مصنوعی صادق بسیار جدی است. سیستم های هوش مصنوعی یادگیری عمیق برخلاف نرم افزارهای سنتی طی فرایندی گزینشی روی می دهد. رفتار آنها طی فرایند آزمایش قابل پیش بینی است اما ممکن است بعدا قابل کنترل نباشد.

در هر حال این پژوهش از محققان خواسته سیستم های هوش مصنوعی فریبکار را به عنوان ابزارهایی با ریسک بالا طبقه بندی کنند.

دوره آموزشی فشرده مهارت‌محور «رسانه در عصر هوش مصنوعی» با حمایت همراه اول و در قالب بوتکمپ در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.

به گزارش اداره کل ارتباطات شرکت ارتباطات سیار ایران، نخستین جشنواره فناورانه روابط‌عمومی که با حمایت همراه اول از 22 اردیبهشت ماه در دانشگاه علامه طباطبایی آغاز به کار کرده و تا روز چهارشنبه 26 اردیبهشت ماه ادامه دارد، در دومین روز اجرای خود به سراغ بوتکمپ «رسانه در عصر هوش مصنوعی» رفت.

این دوره آموزشی فشرده مهارت محور نیز با حمایت همراه اول و با هدف توانمندسازی دانشجویان و فعالان حوزه ارتباطات برای ورود به بازارهای جدید کاری و اشتغال، عصر روز یکشنبه 23 اردیبهشت 1403 برگزار شد.

این دوره که با راهبری رامین طوسی، فعال حوزه هوش مصنوعی و دارای مدرک دکتری مخابرات سیستم از دانشگاه تهران برگزار شد، ضمن مرور مقدمات و مفاهیم پایه، به تشریح اقدامات بین المللی در زمینه ایجاد پیوند بین صنعت رسانه و هوش مصنوعی پرداخت. در نهایت با معرفی ابزارهای ترند و کاربردی در این بخش، نحوه کار با هر کدام از آنها به صورت تخصصی برای دریافت بهترین خروجی تشریح شد.

استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی که این روزها در حوزه «رسانه» رونق دارد و روزنامه نگاران و خبرنگاران به شکل های مختلفی در حال بهره برداری از ظرفیت های آن هستند، کمک می کند تا حجم زیادی از داده ها به سرعت و با کارآمدی بالا تجزیه و تحلیل شوند.

این ابزارها به اهالی رسانه اجازه می دهد تا گرایش ها و بینش هایی که ممکن است نادیده گرفته شده باشند را کشف کنند. 

هوش مصنوعی همچنین می تواند به بررسی واقعیت و تأیید اطلاعات کمک و روند صحت سنجی گزارش های خبری را تسریع کند. ابزارهای توسعه یافته در این حوزه که قابلیت تولید محتوا در قالب های مختلفی را دارند، به روزنامه نگاران کمک می کند تا محتواهای خود را برای مخاطبان شخص سازی کنند تا منجر به خلق داستان هایی جذاب تر برای آنان شود.

به طور کلی ترکیب ابزارهای هوش مصنوعی در روزنامه نگاری، می تواند با ساده سازی فرآیندها، منجر به بهبود شاخص دقت شده و کیفیت کلی گزارش های خبری را ارتقا بخشد.

از آن جهت که ابزارهای هوش مصنوعی می تواند کارایی و بهره وری روزنامه نگاران و خبرنگاران را به میزان قابل توجهی افزایش دهد، نیاز است که این قشر کار با ابزارها را برای ایجاد و تولید محتوا بیاموزند.

علاوه بر این، ابزارهای هوش مصنوعی می تواند به خودکارسازی وظایف تکراری کمک کند و همانطور که گفته شد به تجزیه و تحلیل داده ها و بررسی واقعیت ها بپردازد و به روزنامه نگاران این امکان را بدهد که بیشتر بر روی ساختن داستان های جذاب تمرکز کنند. 

دستیابی سریع به بینش ها و روندهای ارزشمند از مجموعه داده های بزرگ، نیز از دیگر مزایای کار با ابزارهای هوش مصنوعی است و به تولید محتوای آگاهانه تر و تاثیرگذارتر کمک می کند.

روزنامه نگاران در سراسر جهان به طور فزاینده ای از ابزارهای هوش مصنوعی برای بهبود فرآیندهای گزارش دهی و تولید محتوا استفاده می کنند؛ کشورهایی مانند آمریکا، انگلیس، چین، ژاپن و آلمان از جمله پذیرندگان پیشرو فناوری هوش مصنوعی در روزنامه نگاری هستند. 

بررسی مدل های هوش مصنوعی مولد مانند ChatGPT که اکنون به مرحله ای از رشد رسیده اند و می توانند با مسائل روبرو شوند (مثلا یک مسئله ریاضی را حل کنند)، از دیگر مباحث مطرح در این بوتکمپ بود.

در این دوره آموزشی کاربردی، به فعالیت برخی شرکت های پیشرو در حوزه هوش مصنوعی در کشور نظیر «همراه اول» هم اشاره و گفته شد که در یک نمونه از فعالیت های هوش مصنوعی اپراتور اول تلفن همراه کشور، دو سال گذشته روی پروژه تولید جلوه های ویژه بصری کار کرد.

این پروژه به کاربران اجازه می داد با موبایل خودشان ویدیویی را ضبط کرده و بارگذاری کنند؛ سپس با انتخاب کاراکتر انیمیشنی موردنظر خود، این کاراکتر به جای آنها حرکت و صحبت کند که در واقع بسیار کمک کننده برای خلق ویدیوهای زیاد و ساده بود.

گفتنی است در جریان برگزاری این بوتکمپ، مجموعه ای از ابزارهای هوش مصنوعی دستیار تولید و توزیع محتوای خبری، تولید و ویرایش عکس و ویدیو، ایجاد زیرنویس اتومات، خلق محیط واقعیت افزوده، تولیدکننده جلوه های ویژه، تولیدکننده موسیقی، نظارتی محتوا و... معرفی، نحوه کار با آنها تشریح و نقاط قوت و ضعف هر کدام بررسی شد.

شرکت اوپن‌ای‌آی(OpenAI) می‌گوید می‌تواند تصاویری را که توسط نرم‌افزار خودش ساخته شده‌اند، تشخیص دهد و در حال آزمایش ابزار جدیدی برای این منظور است، اما این ابزار برای تصاویر سایر مدل‌ها یا تصاویری که دستکاری شده‌اند، کارآمد نیست و این تهدید بزرگی است.

به گزارش ایسنا، همه ما فکر می‌کنیم که در شناسایی تصاویر ساخته شده توسط هوش مصنوعی بسیار خوب هستیم، چرا که تاکنون عادت داشته‌ایم تصاویری که توسط هوش مصنوعی ساخته می‌شوند را همراه با نقص‌های گاه فاحش و گاه ظریف ببینیم که تشخیص ساختگی بودن آنها را برایمان آسان می‌کرد.

به نقل از انگجت، با این حال فناوری به طور دائم در حال پیشرفت است و زمان زیادی نخواهد گذشت تا ببینیم دیگر نمی‌توانیم بگوییم چه چیزی واقعی است یا توسط هوش مصنوعی تولید شده است.

اکنون رهبر صنعت توسعه هوش مصنوعی یعنی شرکت اوپن‌ای‌آی در تلاش است تا با ایجاد مجموعه ابزاری که تصاویر ایجاد شده توسط هوش مصنوعی مولد DALL-E ۳ خود را شناسایی می‌کند، بر این مشکل غلبه کند.

این شرکت می‌گوید که می‌تواند تصاویری را که توسط DALL-۳ ساخته شده است، در ۹۸ درصد مواقع به دقت تشخیص دهد که دقتی بسیار عالی است. با این حال، برخی نواقص وجود دارند. اول از همه اینکه یک تصویر باید حتما توسط DALL-E ایجاد شده باشد و عیب اینجاست که این هوش مصنوعی تنها هوش مصنوعی در دسترس برای تولید تصاویر نیست.

در حالی که فضای اینترنت از تصاویر تولید شده توسط هوش مصنوعی پر شده است، بر اساس داده‌های ارائه شده توسط اوپن‌ای‌آی، سیستم آن تنها موفق شد ۵ تا ۱۰ درصد از تصاویر ساخته شده توسط سایر مدل‌های هوش مصنوعی را با موفقیت تشخیص دهد.

همچنین اگر تصویر به هر نحوی اصلاح شده باشد، این ابزار تشخیصی با مشکل مواجه می‌شود. البته در مورد تغییرات جزئی مانند برش و فشرده‌سازی به نظر نمی‌رسد که این موضوع چندان مهم باشد. در این موارد، میزان موفقیت کمتر بود، اما همچنان در محدوده قابل قبولی در حدود ۹۵ تا ۹۷ درصد بود. با این حال اصلاح رنگ، میزان موفقیت را به ۸۲ درصد کاهش داد.

اینجا جایی است که همه چیز پیچیده می‌شود، چرا که این ابزار زمانی که برای تشخیص و طبقه‌بندی تصاویری که دستخوش تغییرات گسترده‌تری شده بودند، استفاده شد، با مشکل مواجه شد. اوپن‌ای‌آی حتی میزان موفقیت در این موارد را نیز منتشر نکرد و به گفتن اینکه سایر تغییرات می‌توانند عملکرد این ابزار را پایین بیاورند، بسنده کرد.

این یک اتفاق ناگوار است، چرا که تصاویر تولید شده توسط هوش مصنوعی پس از دستکاری ایجاد و تغییرات و اصلاح می‌توانند آثار سوئی بر مردم داشته باشند.

حداقل اوپن‌ای‌آی در مورد محدودیت‌های فناوری تشخیص خود شفاف است. این شرکت همچنین به آزمایش کنندگان خارجی دسترسی به ابزارهای ذکر شده را برای کمک به رفع این مشکلات می‌دهد.

اوپن‌ای‌آی همراه با مایکروسافت، ۲ میلیون دلار برای چیزی به نام صندوق تاب آوری اجتماعی(Societal Resilience Fund) سرمایه‌گذاری کرده است که امیدوار است آموزش و سواد در حوزه هوش مصنوعی را افزایش دهد.

آخرین گزارش سالانه ارائه‌دهنده تأیید هویت Sumsub نشان می‌دهد: موارد کلاه‌برداری هویت مرتبط با دیپ‌فیک، بین سال‌های 2022 تا 2023 در بسیاری از کشورهای جهان به‌شدت افزایش یافته است؛ مثلاً تعداد تلاش‌های کلاه‌برداری به‌این‌روش در «فیلیپین» در بازه یک‌ساله یادشده 4500‌درصد افزایش یافته؛ و پس‌ازآن، «ویتنام»، «ایالات‌متحده» و «بلژیک» قرار دارند.

به گزارش سایه باتوجه‌به‌اینکه قابلیت‌های «هوش مصنوعی» روزبه‌روز بیشتر می‌شود، تلاش‌های کلاه‌برداری عمیق می‌توانند به مناطق دیگر نیز سرایت کنند.

«پاول گلدمن-کالایدین» (رئیس واحد تحقیقات هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی Sumsub) می‌گوید: «در سال‌های اخیر شاهد بوده‌ایم که دیپ‌فیک‌ها بیشتر و بیشتر قانع‌کننده‌تر شده‌اند و این ادامه می‌یابد و به انواع جدیدی از فریب‌‌ها منشعب می‌شود؛ همان‌طورکه حالا در دیپ‌فیک‌های صوتی و تصویری دیده می‌شود».

در هشدار فوق‌الذکر؛ هم مصرف‌کنندگان و هم شرکت‌ها باید مراقب فریب مصنوعی بوده و به‌دنبال راه‌حل‌های چندلایه ضدِفریب بگردند.

یک نظرسنجی از 199 مرجع راهبرِ امنیت سایبری که در نشست سالانه «مجمع جهانی اقتصاد» (2023) شرکت کرده بودند، نشان داد که 46‌درصد از پاسخ‌دهندگان، بیشترین نگرانی را درمورد «پیشرفت قابلیت‌های خصمانه، فیشینگ، توسعه بدافزار و جعل عمیق» را به‌واسطه توسعه AI دارند.

این داده‌نما میزان افزایش کلاه‌برداری‌ها به‌واسطه دیپ‌فیک را (به‌درصد) طی بازه 2022 تا 2023 در جوامع مختلف نشان می‌دهد.

هوش مصنوعی به عنوان ابزاری جدید که هنوز بسیاری از وجوه آن ناشناخته است، به هر حوزه‌ای که ورود کند می‌تواند حساسیت‌هایی را برانگیزد و نگرانی‌های را ایجاد کند، اما شاید حساس‌ترین حوزه‌ای که بیم آن می‌رود مضرات هوش مصنوعی در آن بیش از مزایایش باشد، عرصه سیاست است.  تا کنون سیاستمداران و پژوهشگران سیاسی بسیاری در مورد توسعه روزافزون و بی‌قاعده هوش مصنوعی هشدار داده و خطراتی را برای ورود آن به سیاست ترسیم کرده‌اند. «هنری کیسینجر»، وزیر اسبق امور خارجه آمریکا، از آن دسته پژوهشگرانی بود که دید مثبتی نسبت به ورود هوش مصنوعی به سیاست نداشت. او بر این اعتقاد بود در شرایطی که احتمال جنگ چین و آمریکا وجود دارد، هوش مصنوعی می‌تواند به یک تسلیحات دیجیتالی در دست قدرت‌های بزرگ تبدیل شود؛ سلاحی که به اعتقاد کیسینجر از بمب اتم هم مخرب‌تر خواهد بود، زیرا هیچ گونه تفکر و شعور انسانی پشت آن وجود ندارد.  

روح‌الله اسلامی، عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه تکنولوژی از پایه‌های تغییر جوامع است، به تشریح سیر تاریخی پیشرفت تکنولوژی پرداخت و اظهار کرد: زمانی تکنولوژی‌ها طبیعی، ساده و دم دستی بودند؛ مانند ساختن مسکن از سنگ و چوب یا جنگیدن با نیزه و اسب. حدودا تا سال ۱۶۰۰ پس از میلاد، تکنولوژی تولیدشده توسط بشر در تمام جهان در همین حد بود و دستاوردهایی مانند کشف آتش، اهلی کردن حیوانات، کشاورزی و... نیز در همین بستر حاصل شده است.

وی با بیان اینکه افزایش تهدیدات علیه بشر او را وادار به تولید تکنولوژی‌های پیچیده‌تر کرد، افزود: از ۱۶۰۰ به بعد تکنولوژی از ساده به مکانیکی تغییر یافت. این تکنولوژی‌ها ساخته دست بشر اند و انسان‌ برای دستیابی به این تکنولوژی، انرژی‌هایی نظیر بخار، الکتریسیته، سوخت‌های فسیلی و این اواخر هم انرژی هسته‌ای را به کار گرفت. این منابع انرژی کمک می‌کنند تکنولوژی‌های ما قدرتمندتر و پیچیده‌تر شوند و امکان غلبه ما بر بیماری، جنگ و بلایای طبیعی افزایش می‌یابد، کما اینکه اکنون شاهدیم در سایه پیشرفت تکنولوژی، امکانات مورد استفاده بشر توسعه یافته و میانگین عمر انسان‌ها نیز بیشتر شده است.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی ادامه داد: همچنین ایجاد مجلس، تفکیک قوا، تدوین قانون اساسی، برگزاری انتخابات، ایجاد دموکراسی و... نیز از نمونه‌های ورود تکنولوژی مکانیکی در علوم انسانی و سیاست است. در حوزه سیاست خارجی نیز می‌توان به دایر شدن سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌ها، تشکیل سازمان ملل، موازنه قوا و... به عنوان نمودهایی از تکنولوژی مکانیکی اشاره کرد.

اسلامی با بیان اینکه در سال ۱۹۹۰ تکنولوژی از مکانیکی به کوانتومی تغییر یافت، گفت: نمونه‌ای از این سیر تکنولوژی را می‌توان در تغییر شیوه‌های جنگ دید. زمانی انسان‌ها به وسیله سنگ و نیزه با یکدیگر می‌جنگیدند، با ورود به دوره تکنولوژی مکانیکی ادوات جنگ به تانک و تفنگ تغییر یافت و حالا در دوره تکنولوژی کوانتومی و اطلاعاتی، جنگ‌های سایبری به اصلی‌ترین شیوه جنگیدن تبدیل شده‌اند. حتی حمله ایران به اسرائیل نیز عملا به همین شیوه انجام شده بود و نیروهای مسلح ایران از پشت سیستم‌های کامپیوتری موشک‌ها و پهپادها را هدایت می‌کردند. همین پیشرفت را در شیوه حکومتداری و فعالیت دولت‌ها هم می‌توان دید؛ اکنون دولت‌ الکترونیک از نمونه‌های پیشرفت در عصر تکنولوژی دیجیتال است. در حقیقت دنیا از عصر صنعتی و مدرن، وارد عصر پساصنعتی و پسامدرن شده است. 

وی با بیان اینکه ما پس از تکنولوژی اطلاعات، سایبر و دیجیتال، هم‌اکنون وارد انقلاب چهارم صنعتی (هوش مصنوعی) شده‌ایم، عنوان کرد: اکنون خانواده، دولت، سیاست خارجی، جامعه و... همه تحت تاثیر این نوع تکنولوژی تغییر یافته است. ما در این عرصه چند بازیگر داریم؛ دسته اول شهروندان اند که علاقه‌مند به استفاده از تکنولوژی مبتنی بر هوش مصنوعی هستند و عمدتا خطری از سمت آن حس نمی‌کنند. بازیگران دوم شرکت‌های توسعه‌دهنده هوش مصنوعی هستند که در تلاش اند با افزایش سرمایه‌گذاری در این حوزه، هر روز آن را بیشتر توسعه دهند.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی ادامه داد: دسته سوم بازیگران، حکومت‌ها هستند که رویکردی دووجهی نسبت به هوش مصنوعی دارند؛ یعنی از یک طرف از اینکه می‌توانند در این قالب خدمات ۲۴ ساعته و بین‌‍‌المللی رائه دهند و بر مشروعیت داخلی خود بیافزایند و همچنین با هوش مصنوعی قدرت‌ نظامی و امنیتی خود را افزایش دهند، راضی اند و از یک طرف دیگر نگران هستند که پیشرفت تکنولوژی و خصوصا ورود هوش مصنوعی به زندگی مردم و افزایش دسترسی‌ها و اطلاعات آنان و ورودشان به پلتفرم‌های جهانی، قدرت و تسلط حکومت‌ها را کاهش دهد.

 

مقاومت دولت‌ها در برابر موج تکنولوژی راه به جایی نمی‌برد

اسلامی اضافه کرد: لذا دولت‌ها در مواجهه با تکنولوژی به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ نخست آن‌ها که در برابر این موج مقاومت می‌کنند با وضع محدودیت‌هایی، جلوی دسترسی شهروندان خود به تکنولوژی پیشرفته را می‌گیرند. دسته دوم حکومت‌هایی اند که سعی می‌کنند با سایر کشورها در زمینه پیشرفت تکنولوژی همکاری داشته باشند، یعنی مثلا یکی تراشه می‌سازد به بقیه صادر می‌کند و آن یکی نرم‌افزاری جدید تولید کرده به سایر کشورها می‌فروشد. کشورهایی که در دسته دوم قرار می‌گیرند، موفق می‌شوند.

وی با بیان اینکه به طور کلی حکومت‌ها توانایی قطع دسترسی مردم به تکنولوژی را ندارند، عنوان کرد: به نظر من هوش مصنوعی باعث می‌شود جهان به سمت حکمرانی‌ جهانی پیش می‌رود. یعنی مثلا پول از دست دولت‌ها خارج می‌شود و ارزهای دیجیتال تبدیل به ابزار مرسوم مبادلات و خرید و فروش مردم می‌شوند و در همین فضای مجازی بانک‌های بین‌المللی شکل می‌گیرند که ممکن است حتی در جایی هم مستقر نباشند، اما کنترل مبادلات و گردش پول جهان را در دست دارند. در حقیقت دنیا تحت حاکمیت فضای مجازی درمی‌آید.

این پژوهشگر علوم سیاسی بیان کرد: به عقیده من اکنون نظریه هابز، فیلسوف قرن ۱۶ در حال تحقق است و یک لویاتان (حکمرانی جهانی) شکل می‌گیرد که در آن مفهوم دولت-ملت به شکل کنونی از بین می‌رود. سردمداران این حکمرانی جهانی، شرکت‌های بین‌المللی اند، البته شرکت نه به این معنا که عده‌ای آدم در یک مکان مشخص دور هم جمع شده و کارهایی را انجام دهند، بلکه منظور یک سری شرکت‌های شبکه‌ای غیرمتمرکز است.

 

کاهش جنگ و مرگ‌ومیر در سایه پیشرفت تکنولوژی

اسلامی در خصوص اینکه برخی نگران اند در صورت پیشرفت فزاینده هوش مصنوعی، جهان به سمت جنگ ابرقدرت‌ها با استفاده از تسلیحات دیجیتال برود، گفت: با نگاهی به تاریخ می‌بینیم هر چه تکنولوژی پیشرفت کرده، وضعیت دنیا و سطح زندگی مردم بهتر شده و طول عمرشان افزایش یافته است. پیشرفت تکنولوژی حتی باعث کاهش تعداد جنگ‌های منجر به تلفات انسانی می‌شود. زمانی حدود ۷۰، ۸۰ درصد مردم در جنگ زندگی می‌کردند، اما اکنون از ۸ میلیارد جمعیت جهان، شاید نهایتا چند ده میلیون نفر درگیر جنگ باشند. البته الآن هم جنگ‌های الکترونیکی در جریان است، اما تعداد تلفات آن با جنگ‌های قدیم قابل مقایسه نیست.

وی ادامه داد: به علاوه الآن چون هر اتفاقی در هر گوشه‌ از جهان بیفتد، تمام مردم متوجه می‌شوند و افکار عمومی واکنش نشان می‌دهند، دولت‌ها کمتر می‌توانند دست به اقدامات جنگ‌طلبانه و ضدبشری  بزنند، یعنی در این فضای گسترده تبادل اطلاعات و افزایش نقش افکار عمومی، هزینه جنگ به شدت افزایش یافته و دولت‌ها بیشتر تمایل به صلح دارند.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی اضافه کرد: همچنین امروز شاهد کاهش شدید آمار مرگ‌ و میر نسبت به گذشته هستیم‌. مردم هر لحظه با استفاده از تکنولوژی و وسایل پزشکی پیشرفته‌ که استفاده از آن‌ها راحت است، می‌توانند وضعیت سلامت خود را چک کنند. در سال‌های دور بیماری‌های همه‌گیر مانند طاعون بیش از ۱۰۰ میلیون نفر را به کام مرگ می‌کشید، اما در سال‌های اخیر همه‌گیری کرونا در کل دنیا موجب مرگ ۷ میلیون نفر شد. این‌ها نشان می‌دهد پیشرفت تکنولوژی باعث شده زندگی مردم در تمام حوزه‌ها بهبود یابد. البته قطعا یک سری سازمان‌ها و قوانین برای کنترل هوش مصنوعی شکل خواهد گرفت تا کسی نتواند از آن در راستای اهداف ضدبشری استفاده کند.

اسلامی با بیان اینکه اکنون شرایط به گونه‌ای است که اگر کشوری عزم توسعه داشته باشد، به سرعت می‌تواند به آن برسد، افزود: یعنی اگر کشوری تصمیم به پیشرفت بگیرد، زیر ۱۰ سال زیر و رو می‌شود. امارات، قطر، عربستان و سنگاپور همه نمونه‌ای از کشورهایی اند که در عصر اطلاعات عزم توسعه کردند و در کمتر از ۱۰ سال به طور بسیار چشمگیری تغییر یافتند.

وی ادامه داد: در ایران نیز مردم ما نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر، شدیدا علاقه‌مند به توسعه تکنولوژی و استفاده از وسایل مبتنی بر هوش مصنوعی اند. در سطح حکومت هم اقداماتی نظیر راه‌اندازی دولت الکترونیک، بانکداری مجازی و... نشان می‌دهد دولت هم نسبت به گسترش تکنولوژی در کشور بی‌میل نیست، اما دو نگرانی دارد؛ اول نگرانی مذهبی و اخلاقی است و دوم نگرانی امنیتی. لذا ایران در پی بومی‌سازی بسیاری از ابزارهای تکنولوژی است تا آسیب‌های این حوزه را به حداقل برساند.

ایلان ماسک در یک کنفرانس اعلام کرد هوش مصنوعی را در اسپیس ایکس و پروژه استارلینک به کار نمی گیرد زیرا کاربردی برای آنها نیافته است.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از بیزینس اینسایدر، ایلان ماسک مدیر ارشد اجرایی اسپیس ایکس در بیست و هفتمین کنفرانس سالانه انستیتو میلکن، بخش زیادی از سخنرانی خود را به مزایای هوش مصنوعی اختصاص داد. او در کنفرانس در پاسخ به نقش این فناوری در زندگی روزمره انسان ها گفت: هوش مصنوعی حقیقت یاب می تواند تمدن بشر را پرورش دهد.

اما هنگامیکه از او درباره نقش هوش مصنوعی در سرعت بخشیدن به فعالیت هایش در زمینه اکتشافات فضایی سوال شد، اشتیاق کمتری نسبت به این فناوری نشان داد. او در پاسخ به این سوال گفت: نکته عجیب اینجاست که یکی از حوزه هایی که تقریبا هیچ نوعی از هوش مصنوعی در آن استفاده نشده، اکتشافات فضایی است. بنابراین اسپیس ایکس هم از هیچ نوع هوش مصنوعی استفاده نمی کند، استارلینک هم از این فناوری استفاده نمی کند. من مخالف استفاده از آن نیستم. اما کاربردی برای آن نیافته ایم.

او در ادامه افزود: مشغول آزمایش مدل های زبانی هوش مصنوعی است و از آنها سوالاتی درباره فضا می پرسد، اما پاسخ های این سیستم ها نا امید کننده است. با ایجاد هر نسخه یا ارتقایی در هوش مصنوعی من سوالاتی درباره «پارادوکس فرمی»، طراحی موتور موشک ها، فرایندهای الکتروشیمیایی و غیره می پرسم. هوش مصنوعی در پاسخ دادن به این سوالات عملکرد وحشتناکی دارد.

پارادوکس فرمی به عدم مشاهده تمدن‌های فرازمینی در کیهان اشاره دارد در حالی که طبق تخمین های دیگر پیش‌بینی می شود، بتوان تعداد زیادی از این تمدن هوشمند فرازمینی در کهکشان یافت.

هرچند ایلان ماسک درباره استفاده از هوش مصنوعی در اکتشافات فضایی مردد است، اما همچنان از طریق استارت آپxAI خود، سرمایه گذاری کلانی در توسعه هوش مصنوعی انجام داده است در این پروژه از هوش مصنوعی برای سرعت بخشیدن به اکتشافات علمی انسان استفاده می شود.

مدل هوش مصنوعی پزشکی گوگل موسوم به Med-Gemini یک هوش مصنوعی متخصص در پزشکی است که ادعا می‌شود در برخی کارها حتی از پزشکان انسانی نیز عملکرد بهتری دارد.

به گزارش ایسنا، گروه گوگل ریسرچ(Google Research) و آزمایشگاه تحقیقاتی هوش مصنوعی گوگل به نام دیپ‌مایند(DeepMind)، مدل هوش مصنوعی مد-جمینای(Med-Gemini) که خانواده‌ای از مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی متخصص در پزشکی است را شرح داده‌اند. این مدل، یک پیشرفت بزرگ در تشخیص بالینی با پتانسیل عظیم در دنیای واقعی است.

پزشکان روزانه تعداد زیادی از بیماران را با نیازهای ساده تا بسیار پیچیده معاینه و درمان می‌کنند. آنها برای ارائه مراقبت موثر باید با پرونده پزشکی هر بیمار آشنا باشند و با جدیدترین روش‌ها و درمان‌ها به‌روز باشند.

سپس موضوع بسیار مهم رابطه میان پزشک و بیمار وجود دارد که بر پایه همدلی، اعتماد و ارتباط بنا می‌شود و برای اینکه یک هوش مصنوعی به تقلید از یک پزشک در دنیای واقعی نزدیک شود، باید بتواند همه این کارها را انجام دهد.

هوش مصنوعی و پزشکی این روزها متقارن شده‌اند. طی ماه‌های اخیر اخبار و گزارشات زیادی درباره مدل‌های هوش مصنوعی گزارش شده است که به پزشکان کمتر باتجربه در شناسایی پیش‌سازهای سرطان، تشخیص اوتیسم دوران کودکی از روی تصاویر چشم‌ها و پیش‌بینی آنی اینکه آیا جراح تمام بافت‌های سرطانی را در طول جراحی سرطان سینه برداشته است یا خیر، کمک می‌کند.

اکنون گفته می‌شود که Med-Gemini چیز دیگری است و از همه مدل‌های پیشین سر است.

مدل‌های جمینای گوگل نسل جدیدی از مدل‌های هوش مصنوعی چندوجهی هستند، به این معنی که می‌توانند اطلاعات را از حالت‌های مختلف، از جمله متن، تصویر، ویدئو و صدا پردازش کنند.

این مدل‌ها در زبان و مکالمه، درک اطلاعات متنوعی که بر روی آنها آموزش دیده‌اند و آنچه که «استدلال با زمینه طولانی» یا استدلال از مقادیر زیادی داده مانند ساعت‌ها ویدیو یا ده‌ها ساعت صوت نامیده می‌شود، مهارت دارند.

هوش مصنوعی Med-Gemini تمام مزایای مدل‌های پایه جمینای را دارد، اما آنها را به خوبی تنظیم و متعادل کرده است. محققان این ترفندهای متمرکز بر دارو را آزمایش کردند و نتایج آنها را در مقاله گنجاندند. در این مقاله ۵۸ صفحه‌ای مطالب زیادی وجود دارد که در این گزارش به بیان چشمگیرترین آنها می‌پردازیم.

 

قابلیت‌های خودآموزی و جستجوی وب

رسیدن به یک تشخیص و تدوین یک برنامه درمانی مستلزم آن است که پزشکان دانش پزشکی خود را با مجموعه‌ای از اطلاعات مرتبط دیگر مانند علائم بیمار، تاریخچه پزشکی، جراحی و اجتماعی، نتایج آزمایشگاهی و نتایج سایر آزمایشات تحقیقاتی و واکنش بیمار به درمان‌های قبلی گردآوری کنند تا درمان‌های موجود به‌روزرسانی شوند و درمان‌های جدیدی معرفی می‌شوند. همه این موارد بر استدلال بالینی پزشک تأثیر می‌گذارد.

به همین دلیل است که گوگل با Med-Gemini دسترسی به جستجوی مبتنی بر وب را برای فعال کردن استدلال بالینی پیشرفته‌تر فراهم کرده است. این هوش مصنوعی مانند بسیاری از مدل‌های زبان بزرگ(LLM) متمرکز بر پزشکی با MedQA که حاوی سؤالات چند گزینه‌ای نماینده سؤالات آزمون مجوز پزشکی ایالات متحده(USMLE) است، آموزش دیده که برای آزمایش دانش پزشکی و استدلال در سناریوهای مختلف طراحی شده است.

با این حال، گوگل همچنین دو مجموعه داده جدید را برای مدل خود توسعه داده است. اولی MedQA-R (استدلال) است که MedQA را با توضیحات استدلالی تولید شده مصنوعی به نام «زنجیره افکار»(CoTs) گسترش می‌دهد. دومی MedQA-RS (استدلال و جستجو) است که دستورالعمل‌هایی را برای استفاده از نتایج جستجوی وب به عنوان زمینه اضافی برای بهبود دقت پاسخ به مدل ارائه می‌دهد. بدین ترتیب اگر یک سوال پزشکی منجر به پاسخ نامطمئن شود، از مدل خواسته می‌شود تا یک جستجوی وب را برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر برای رفع عدم قطعیت انجام دهد.

هوش مصنوعی Med-Gemini بر روی ۱۴ معیار پزشکی آزمایش شد و عملکرد جدیدی را روی ۱۰ معیار اجرا کرد که از مدل GPT-۴ ساخته شرکت اوپن‌ای‌آی(OpenAI) پیشی گرفت. این مدل در معیار MedQA با استفاده از استراتژی جستجوی هدایت‌شده به دقت ۹۱.۱ درصدی دست یافت و از مدل زبان بزرگ مبتنی بر پزشکی پیشین گوگل موسوم به Med-PaLM ۲ تا ۴.۵ درصد بهتر عمل کرد.

هوش مصنوعی Med-Gemini در هفت معیار چندوجهی، از جمله چالش تصویری مجله پزشکی نیوانگلند حاوی تصاویر موارد چالش برانگیز بالینی که از یک لیست ۱۰تایی تشخیص داده می‌شود، به طور متوسط از ۴۴.۵ درصد بهتر از GPT-۴ عمل کرد.

محققان می‌گویند: در حالی که نتایج امیدوارکننده هستند، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است. به عنوان مثال ما محدود کردن نتایج جستجو به منابع پزشکی معتبرتر، با استفاده از بازیابی جستجوی چندوجهی یا تجزیه و تحلیل انجام شده در مورد دقت و ارتباط نتایج جستجو و کیفیت استنادها را در نظر نگرفته‌ایم. علاوه بر این، باید دید که آیا می‌توان به مدل‌های زبان بزرگ کوچک‌تر نیز استفاده از جستجوی وب را آموزش داد؟ ما این اکتشافات را به کارهای آینده واگذار می‌کنیم.

 

بازیابی اطلاعات خاص از پرونده‌های الکترونیکی پزشکی طولانی

پرونده الکترونیک سلامت(EHR) ممکن است بلندبالا باشد، اما پزشکان باید از محتوای آنها آگاه باشند. آنها گاهی پیچیده‌ هستند، چرا که معمولاً حاوی شباهت‌های متنی، املای غلط، کلمات اختصاری و مترادف‌ها هستند که می‌توانند هوش مصنوعی را به چالش بکشند.

بنابراین محققان برای آزمایش توانایی Med-Gemini در درک و استدلال از اطلاعات پزشکی بلندبالا و طولانی از یک پایگاه داده بزرگ و در دسترس عموم(Medical Information Mart for Intensive Care) که به مثابه پیدا کردن سوزن در انبار کاه است، استفاده کردند. این پایگاه حاوی داده‌های بیماران بستری در بخش‌های مراقبت‌های ویژه است.

هدف این بود که مدل بتواند یک وضعیت، علامت، یا درمان پزشکی کم‌استفاده و ظریف را در مجموعه بزرگی از یادداشت‌های بالینی بازیابی کند.

دویست نمونه انتخاب شد و هر نمونه شامل مجموعه‌ای از پرونده‌های این پایگاه از ۴۴ بیمار بستری شده در بخش مراقبت‌های ویژه با سابقه پزشکی طولانی بود.

هوش مصنوعی Med-Gemini دو مرحله برای یافتن سوزن در انبار کاه پیش رو داشت. اول اینکه مجبور بود همه موارد ذکر شده در مورد مشکل پزشکی مشخص شده را از سوابق گسترده بازیابی می‌کرد. دوم اینکه باید ارتباط همه موارد را با هم ارزیابی می‌کرد، آنها را دسته‌بندی می‌کرد و نتیجه می‌گرفت که آیا بیمار سابقه آن مشکل را داشته است و دلیل روشنی برای تصمیم خود ارائه می‌کرد. در نهایت این هوش مصنوعی عملکرد خوبی داشت.

محققان می‌گویند: شاید برجسته‌ترین جنبه Med-Gemini، قابلیت‌های پردازش سوابق طولانی باشد، زیرا آنها مرزهای عملکردی جدیدی را باز می‌کنند و امکانات کاربردی جدیدی را که قبلاً غیرممکن بود برای سیستم‌های هوش مصنوعی پزشکی فراهم می‌کنند. این وظیفه یافتن «سوزن در انبار کاه» منعکس کننده یک چالش در دنیای واقعی است که پزشکان با آن مواجه هستند و عملکرد Med-Gemini پتانسیل آن را برای کاهش قابل توجه بار شناختی و افزایش قابلیت‌های پزشکان با استخراج و تجزیه و تحلیل کارآمد اطلاعات حاصل از حجم وسیعی از داده‌های بیماران نشان می‌دهد.

 

گفتگو با Med-Gemini

در یک آزمایش در دنیای واقعی، یک کاربر بیمار از Med-Gemini در مورد یک توده پوستی که خارش دارد، پرسید. این مدل پس از درخواست تصویر، سؤالات مناسب بعدی را پرسید و آن ضایعه نادر را به درستی تشخیص داد و به کاربر توصیه کرد که چه کاری باید انجام دهد.

همچنین از Med-Gemini خواسته شد تا زمانی که پزشک منتظر گزارش رسمی رادیولوژیست بود، عکس رادیوگرافی قفسه سینه یک بیمار را تفسیر کند و یک نسخه انگلیسی ساده از گزارش را تنظیم کند که بتوان آن را در اختیار بیمار قرار داد.

محققان می‌گویند: قابلیت‌های مکالمه چندوجهی Med-Gemini امیدوارکننده است و چنین قابلیت‌هایی امکان تعامل یکپارچه و طبیعی بین افراد، پزشکان و سیستم‌های هوش مصنوعی را فراهم می‌کنند.

با این حال، محققان دریافتند که کار بیشتری لازم است.

آنها گفتند: این قابلیت دارای پتانسیل قابل توجهی برای کاربردهای مفید در دنیای واقعی، از جمله کمک به پزشکان و بیماران است، البته خطرات قابل توجهی نیز به دنبال دارد. در حالی که پتانسیل تحقیقات آینده در این حوزه را برجسته می‌کنیم، ما توانایی‌های مکالمه بالینی را در این کار، همانطور که قبلاً توسط دیگران در تحقیقات اختصاصی در زمینه هوش مصنوعی تشخیصی محاوره‌ای بررسی شده بود، به ‌طور دقیق مورد بررسی قرار نداده‌ایم.

 

چشم اندازهای آینده

محققان اذعان می‌کنند که کارهای بیشتری برای انجام دادن وجود دارد، اما قابلیت‌های اولیه مدل Med-Gemini امیدوارکننده است. مهمتر از همه، آنها قصد دارند اصول هوش مصنوعی مسئول، از جمله حفظ حریم خصوصی و انصاف را در سراسر فرآیند توسعه مدل بگنجانند.

محققان می‌گویند: ملاحظات حریم خصوصی به طور ‌ویژه باید در سیاست‌ها و مقررات مراقبت‌های بهداشتی موجود که از اطلاعات بیمار محافظت می‌کنند، ریشه داشته باشد. انصاف و عدالت حوزه دیگری است که ممکن است نیاز به توجه داشته باشد، زیرا این خطر وجود دارد که سیستم‌های هوش مصنوعی در مراقبت‌های بهداشتی ممکن است ناخواسته سوگیری‌ها و نابرابری‌های تاریخی را منعکس یا تقویت کنند و به طور بالقوه منجر به عملکرد مدل متفاوت و نتایج مضر برای گروه‌هایی شود.

اما در نهایت، مدل Med-Gemini به عنوان یک ابزار خوب در نظر گرفته می‌شود.

پژوهشگران می‌گویند: مدل‌های زبان بزرگ چندوجهی در حال آغاز دوره جدیدی از امکانات برای سلامت و پزشکی هستند. قابلیت‌های نشان‌ داده‌ شده توسط جمینای و Med-Gemini نشان‌دهنده جهش قابل توجهی در عمق و وسعت فرصت‌ها برای تسریع اکتشافات زیست‌پزشکی و کمک به ارائه مراقبت‌های بهداشتی و تجارب است. با این حال، بسیار مهم است که پیشرفت در قابلیت‌های مدل با توجه دقیق به قابلیت اطمینان و ایمنی این سیستم‌ها همراه باشد. با اولویت‌بندی هر دو جنبه می‌توانیم با مسئولیت‌پذیری هوش مصنوعی، آینده‌ای را متصور شویم که در آن قابلیت‌های سیستم‌های هوش مصنوعی شتاب‌دهنده‌های معنادار و ایمن در پیشرفت علمی و مراقبت در پزشکی باشند.

اپل ۳ اپلیکیشن را که با کمک هوش مصنوعی مولد تصاویر را به محتوای هرزنگاری تبدیل می کنند از فروشگاه خود حذف کرده است.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از گیزموچاینا، چند روز پس از آنکه اعلام شد یک ویژگی هوش مصنوعی چالش برانگیز در موبایل های هواوی عکس ها را به محتوای هرزنگاری تبدیل می کند، اخبار مشابهی درباره اپل نیز منتشر شده است.

طبق گزارش ها اپل ۳ اپلیکیشنی که با عنوان «تولید کننده محتوای هنری» تبلیغ شده اند اما در اینستاگرام با عنوان سایت های هرزنگاری ترویج می شوند و مدعی هستند هرعکسی را رایگان به محتوای غیراخلاقی تبدیل می کنند، حذف کرده است.

این اپلیکیشن ها از هوش مصنوعی مولد برای ساخت تصاویر هرزنگاری جعلی افراد استفاده شده اند. ممکن است از این عکس ها برای آزار، اخاذی و از بین بردن حریم خصوصی افراد استفاده کرد.

نکته جالب آنجاست که این اپلیکیشن ها از سال ۲۰۲۲ میلادی در اپ استور فعال بوده اند. همچنین براساس گزارش مذکور این اپ ها در صورتی اجازه حضور در اپ استور را داشتند که تبلیغات سایت های هرزنگاری را حذف کنند.

با این وجود یکی از آنها تا ۲۰۲۴ میلادی و هنگامیکه گوگل آن را از پلی استور حذف کرد، همچنان چنین تبلیغاتی را نشان می داد.

اکنون اپل تصمیم گرفته تا اپلیکیشن مذکور را از اپ استور پاک کند. اقدام مذکور در زمانی حساس برای اپل انجام شده است. رویدادWWDC۲۰۲۴ اپل قرار است به زودی برگزار شود و همچنین پیش بینی می شود این شرکت از ویژگی های مهم هوش مصنوعی در iOS۱۸ و سیری رونمایی کند.

سایت شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرد که تدوین سند هوش مصنوعی تمام شده در آینده نزدیک مصوب می‌کنیم و موضوع کوانتوم یکی از اولویت‌های ماست چراکه یک پارادایم علمی جدید است
به گزارش ایسنا، هوش مصنوعی به عنوان یکی از پرشتاب‌ترین فناوری‌های در حال تکوین، پتانسیل ایجاد تحول‌های انقلابی زیادی در جنبه‌های مختلف زندگی بشر را دارد و یکی از فناوری‌های کلیدی است که در حال تکوین  بوده و می‌تواند به پردازش‌های صنعتی و حل مسائل مختلف جامعه کمک فراوانی کند.    

با توجه به فراگیر شدن این فناوری کارشناسان بر این باورند تغییرات هوش مصنوعی در پنج سال آینده احتمالا سرعت می‌یابد و بیشترین تاثیر آن بر آموزش خواهد بود. ماهیت کلی هوش مصنوعی و کاربردهای بی‌شمار آن، باعث ایجاد عدم قطعیت‌های متعدد برای پیش‌بینی آینده آن می‌شود اما این موضوع به توسعه این فناوری مربوط نمی‌شود، بلکه به توسعه محیط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آن نیز مربوط می‌شود.

همزمان با به کارگیری هوش مصنوعی در حوزه مختلف توسط سایر کشورها، ایران هم اقدامات بسیاری طی سال ها در این زمینه انجام داده است که می‌توان به تدوین سند هوش مصنوعی اشاره کرد.

برای پیشبرد این هدف مهم، قرار شد شورای عالی فضای مجازی به عنوان مرجع تصمیم‌گیری بر روی تدوین سند هوش مصنوعی کار کند و بر اساس یکی از احکام مصوب در کمسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه، مرکز ملی فضای مجازی و وزارت ارتباطات مکلف شدند که با همکاری سایر دستگاه‌ها ظرف شش ماه از زمان لازم‌الاجرا شدن قانون، برنامۀ ملّی توسعۀ هوش‌ مصنوعی را تهیه و به تصویب شورای عالی فضای مجازی برسانند.    

البته در کنار این اقدام دو سالی است که در وزارت ارتباطات، مرکز هوش مصنوعی تأسیس شده و برای توسعه کاربردها به دستگاه‌ها پیشنهاد می‌شود. در نهایت پس از اظهار نظرهای گوناگون پیش نویس سند ملی هوش مصنوعی اوایل پاییز سال گذشته از تدوین سیاست در موضوع هوش مصنوعی در شورای عالی انقلاب فرهنگی خبر داد.

در این راستا چندی پیش حجت‌الاسلام و المسلمین خسروپناه -دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی- جزئیات جدیدی در این زمینه اعلام کرد.   

براساس اعلام سایت شورای عالی انقلاب فرهنگی، وی همچنین گفته است که تدوین سند هوش مصنوعی تمام شده در آینده نزدیک مصوب می‌کنیم و موضوع کوانتوم یکی از اولویت‌های ماست چراکه یک پارادایم علمی جدید است؛ دانشگاه آزاد درباره کامپیوتر کوانتومی و دانشگاه شهید بهشتی در زمینه سلول اتمی کوانتومی کار می‌کنند. در یکسال بیش از ۲۰۰ دانش‌بنیان را از نزدیک دیدیم و در جریان مشکلاتشان قرار گرفتین و برایشان میز تشکیل دادیم.

سال گذشته پیش‌نویس سند ملی هوش مصنوعی با حضور نمایندگان سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلف دولتی و بخش خصوصی در دبیرخانه شورای‌عالی انقلاب ‌فرهنگی ارائه و تحلیل شد.

همچنین به تازگی روح الله دهقانی فیروز آبادی در زمینه رسیدن کشور به ۱۰ کشور برتر دنیا در حوزه هوش مصنوعی، توضیح داده است سال گذشته گفت‌وگوهایی زیادی با رئیس‌جمهور و همینطور دستگاه‌های مختلف از جمله سازمان برنامه و بودجه برای الزام ایجاد یک مرکز ملی توسعه هوش مصنوعی و در کنارش یک شورای ملی راهبری انجام شد و در این راستا برنامه‌ها و مدل‌های کشورهای مختلف در حوزه هوش مصنوعی مورد مطالعه قرار گرفت.  

البته معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور در صحبت هایش به ایجاد اپراتور هوش مصنوعی هم اشاره کرده و گفته برنامه‌ریزی شده مرکز ملی هوش مصنوعی، اپراتور هوش مصنوعی را ایجاد کند که این اپراتور ٣ خدمت اصلی مزرعه پردازشی بزرگ، مرکز داده بزرگ و کتابخانه‌های بزرگ زبانی و تصویری را ارائه می‌دهد.

بر این اساس در واقع همانطور که اپراتورهای تلفن همراه خدمات اینترنتی را ارائه می‌دهند، اپراتور ملی هوش مصنوعی نیز خدمات پردازشی بزرگ و خدمات کتابخانه‌های محاسباتی را در اختیار دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و سازمان‌ها و نهادها قرار می‌دهد.

مهسا زحمتکش - هوش مصنوعی چیز جدیدی نیست، اما هوش مصنوعی مولد که توجه متخصصان در سراسر جهان را می‌طلبد، نحوه کار تیم‌ها را مختل می‌کند.

به گزارش تبیان از beautiful.ai، برای درک بهتر اینکه چگونه هوش مصنوعی آینده کار را به چالش می‌کشد، از ۳۰۰۰ مدیر نظرسنجی کردیم تا بدانیم چگونه فناوری جدید را در تجارت خود پیاده‌سازی می‌کنند.
هوش مصنوعی برای همه مناسب نیست و هیچ محدودیتی وجود ندارد که صنایع بتوانند از فناوری آن بهره ببرند. شرکت‌ها شروع به پذیرش هوش مصنوعی در جریان کاری خود برای بهبود کارایی و افزایش خروجی کرده‌اند. در واقع، ۹۵ درصد از مصاحبه‌شوندگان گفتند که تیم‌های آنها قبلاً استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی را آغاز و از محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی برای دارایی‌های مرتبط با کار استفاده کرده‌اند.
برای استفاده از رونق بزرگ هوش مصنوعی، مدیران اقدامات لازم را برای آماده‌شدن برای نصب ابزارهای جدید انجام می‌دهند. از ۳۰۰۰ مدیر مورد بررسی، ۳۴٪ با آموزش کارکنان خود برای پذیرش ابزارهای هوش مصنوعی موافقت کرده‌اند. استفاده از هوش مصنوعی در محل کار ممکن است برای هر کسب‌وکاری متفاوت به نظر برسد، اما ۹۷ درصد از مدیران در حال حاضر این مکالمات را با تیم‌های داخلی خود انجام می‌دهند.
 

انقلاب هوش مصنوعی چه معنایی برای آینده کاری دارد؟

بر کسی پوشیده نیست که تیم‌ها شروع به کشف فرصت‌های مرتبط با هوش مصنوعی کرده‌اند. در واقعیت، ۹۰ درصد از مدیران بر این باورند که ابزارهای مولد هوش مصنوعی در محیط کار محبوب‌تر خواهند شد، زیرا فناوری و سایر صنایع با اخراج‌های گسترده ادامه می‌دهند.
 

تأثیر هوش مصنوعی بر عملکرد کارکنان

ابزارهای هوش مصنوعی برای کمک به آسان‌تر کردن کار انسان با جذب و خودکارسازی برخی از کارهای خسته‌کننده‌تر و تکراری‌تر هستند. فناوری هوشمند اغلب به‌عنوان یک شریک یا دستیار مشترک برای کارمندانی که در نقش خود متخصص هستند عمل می‌کند. هوش مصنوعی می‌تواند با تسریع در فرایند طوفان فکری، به بهبود بهره‌وری و عملکرد کارکنان کمک کند و به کارمندان نقطه جهشی بدهد تا بتوانند در زمان کمتری محتوای بیشتری تولید کنند. از طرفی مزایای هوش مصنوعی برای مدیران را نمی‌شود نادیده گرفت، در واقع، ۹۳ درصد می‌گویند که اگر این ابزارها به عملکرد بهتر آنها در محل کار کمک کند، کارمندان خود را به آزمایش و استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی تشویق می‌کنند.

هوش مصنوعی می‌تواند با اجازه‌دادن به کارمندان برای ایجاد اولین پیش‌نویس پروژه در کسری از زمان، عملکرد را افزایش دهد، سپس می‌توانند آن را ویرایش و سفارشی‌سازی کنند تا یکپارچگی و کیفیت برند حفظ شود. هوش مصنوعی اغلب اطلاعات خود را از گوشه‌های مختلف اینترنت می‌کشد و در نتیجه محتوا باید بررسی شود تا از صحت واقعی آن و همسویی با پیام کلی شرکت اطمینان حاصل شود. وقتی از مدیران پرسیده شد که آیا برای انجام به‌موقع و کارآمد در بالاترین سطح به کارمندان خود بیش از ابزارهای هوش مصنوعی اعتماد دارند، ۶۹٪ گفتند که هنوز برای کار کارکنان خود ارزش قائل هستند درحالی‌که ۲۰٪ بی‌تفاوت مانده‌اند.
 

نگرانی‌های مدیران زمانی که نرم‌افزارهای جدید مبتنی بر هوش مصنوعی را اتخاذ می‌کنند

البته، مانند هر فناوری جدید، فرایند پذیرش با سؤالات و نگرانی‌هایی همراه است. طبیعی است که مدیران در مورد پیامدهای هوش مصنوعی در تجارت خود کنجکاو باشند. مواردی مانند هزینه، مقاومت کارکنان، نیاز به اخراج کارکنان به دلیل جایگزینی شغل‌های هوش مصنوعی، و کاهش مشارکت و بهره‌وری کارکنان، همگی نگرانی‌های معتبری هستند. از میان تمام اثرات بالقوه هوش مصنوعی در محیط کار، امنیت سایبری بزرگ‌ترین نگرانی بود و تقریباً ۷۵ درصد از مدیران اذعان کردند که نگران امنیت ابزارهای هوش مصنوعی و مسائل بالقوه حریم خصوصی در محل کار هستند.
 

ترس کارکنان و امنیت شغلی در مواجهه با هوش مصنوعی

۶۵ درصد از مدیران معتقدند که جایگزینی کارمندان با ابزارهای هوش مصنوعی تا زمانی که کارشان قابل‌مقایسه باشد، چیز خوبی برای شرکت آنها خواهد بود، درحالی‌که ۱۹ درصد مخالف بودند و ۱۶ درصد نسبت به این بیانیه احساس بی‌طرفی داشتند.

طبق نظرسنجی، ۴۰ درصد بر این باورند که توسعه وب و برنامه‌نویسی رایانه بیشترین خطر جایگزینی با هوش مصنوعی را دارند و پس از آن فروشندگان، مشاوران یا تحلیلگران مالی، منابع انسانی، روابط‌عمومی یا ارتباطات، نقش‌های اداری، طراحان گرافیک و بازاریابی قرار دارند. از این مدیران، تقریباً ۷۰ درصد موافق‌اند که اگر بتوانند تعداد زیادی از کارمندان را با ابزارهای هوش مصنوعی جایگزین کنند، از نظر مالی برای تجارت آنها مفید خواهد بود.
 

در این نظرسنجی متوجه شدیم که هوش مصنوعی روش کار مردم را برای بهترشدن تغییر می‌دهد. مدیران برای تولید محتوای بیشتر، در زمان کمتر، بدون به خطر انداختن کیفیت و یکپارچگی برند، به هوش مصنوعی روی می‌آورند. پذیرش فناوری جدید به این معنی است که بسیاری از تیم‌ها شروع به تخصیص بودجه بیشتری به برنامه‌های هوش مصنوعی کرده‌اند که می‌تواند به کارمندان خود کمک کند تا در نقش‌های خود سازنده‌تر و کارآمدتر باشند.
ازآنجایی‌که کسب‌وکارها به رکود اقتصادی و توقف استخدام‌ها ادامه می‌دهند، اکثر مدیران بر این باورند که کسب‌وکارشان می‌تواند از انتقال منابع خود از کارمندان به هوش مصنوعی از نظر مالی منتفع شود. با انواع ابزارهای جدید هوش مصنوعی، مدیران موافق هستند که ممکن است فرصتی برای استخدام کمتر و درعین‌حال کاهش حقوق وجود داشته باشد تا از اخراج‌های آینده جلوگیری شود.
 مانند هر فناوری جدید، عدم قطعیت زیادی وجود دارد. درحالی‌که مدیران خطرات امنیت سایبری مرتبط با هوش مصنوعی را زیر سؤال می‌برند، کارکنان نگران امنیت شغلی و احتمال جایگزینی با نرم‌افزارهای هوشمند جدید هستند.