پیشرفت فزاینده ابزارهای الکترونیکی در شیوه کسب وکارها تاثیرگذاشته و اکنون این اتفاق در شرایط کرونایی بیش از گذشته نمود یافته زیرا بسیاری از مردم اقلام مورد نیاز خود را بصورت آنلاین و الکترونیکی انجام می‌دهند اما نباید در این فضای در هم تنیده از سارقان فضای مجازی غافل شد.
سایتهای تبلیغاتی و کانال‌هایی فضای مجازی از ابزارهای هستند که فروشندگان کالاهای خود را از این طریق به فروش می رسانند و خریداران نیز کالاهای مورد نیاز خود را به راحتی تهیه می‌کنند.
اکنون که در همه نقاط دنیا کرونا دامن گیر افراد شده، بسیاری از شهروندان اقلام ضروری خود را به صورت اینترنتی سفارش می دهند این در حالیست که اغلب کسب و کارها، علاوه بر دایر کردن فروشگاه واقعی به راه اندازی فروشگاه های مجازی در بستر سایت ها و کانال های تلگرامی و اینستاگرامی روی آورده اند.
افراد سودجو همواره در هر شرایطی از فرصت ها استفاده کرده و خود را همگام با تکنولوژی و شرایط حاکم به روز کرده و دست به سرقت و کلاهبرداری می زنند. با توجه به شرایط کنونی بهداشت جامعه و کرونا یکی از دغدغه‌های اصلی مردم نحوه تهیه مایحتاج روزانه خود با به حداقل رساندن احتمال ابتلا به کرونا است که اولین راه حل در این زمینه انجام خرید آنلاین است.
هر چند در حال حاضر با ایجاد رمز دوم پویا، دست کلاهبرداران به ویژه افرادی که اقدام به ایجاد صفحات جعلی و برداشت غیرمجاز از حساب افراد می‌کردند تقریبا کوتاه شده اما همچنان افرادی هستند که هنوز رمز پویای خود را فعال نکرده یا کلاهبرداران با تبلیغات دروغین، افراد ساده لوح را فریب می دهند. اعتماد، طمع و ساده لوحی سه ضلع مثلثی است که کاربران را در فضای مجازی دچار مشکل و دردسر می کند زیرا هویت‌ها در فضای مجازی می‌تواند واقعی نباشد؛ برخی مجرمان سایبری در جهت نیل به اهداف سوء و کسب مال غیرمشروع با هویت‌های جعلی و عناوین گمراه کننده و تبلیغات دروغین برای کلاهبرداری از شهروندان اقدام می کنند.
افراد سود جو با تشکیل گروه و کانال‌هایی تحت عناوین گمراه کننده اقدام به کلاهبرداری می کنند. یکی از روشهای سهل وآسان برای خرید، خرید اینترنتی است به شرطی که خریدی امن داشته باشید. برای یک خرید اینترنتی ایمن باید دانش خود را افزایش دهیم.
در این جا به مواردی از خریدهای اینترنتی که منجر به کلاهبرداری شده است، اشاره می شود:
خرید و فروش دروغین اجناس نو و کارکرده
رئیس پلیس فتا کیش از شناسایی فرد کلاهبرداری که با تبلیغات در سایت های خرید و فروش اجناس نو و کارکرده اقدام به دریافت پیش پرداختی تحت عنوان بیعانه از طعمه های خود می کرد، خبر داد.
سرهنگ محمدرضا رضایی افزود: خانمی که خود را مهندس کامپیوتر معرفی می کرد با مراجعه به پلیس فتا کیش اظهار داشت، در اینترنت به دنبال خرید مبل کارکرده بودم که توجهم را یک آگهی اینترنتی به خود جلب کرد، با فرد فروشنده تماس گرفتم؛ او خود را ساکن کیش معرفی کرد و پس از توافق ضمن واریز بیعانه ای قرار شد پس از وصول کالا مابقی وجه را به حساب او واریز کنم؛ حال بیش از یک ماه از این موضوع می گذرد و فرد آگهی کننده تماس هایم را پاسخگو نیست.
وی ادامه داد: با اخذ دستور قضایی و انجام اقدام های فنی و پلیسی، متهم مورد شناسایی قرار گرفت و ضمن تشکیل پرونده جهت سیر مراحل قانونی به مراجع ذی صلاح تحویل داده شد.
این مقام مسئول بیان داشت : نکته حائز اهمیت در این پرونده این بود که فروشنده اصلاً ساکن جزیره کیش نبوده و با انتشار آگهی در استان های مختلف نسبت به کلاهبرداری از کاربران اقدام می کرده است.
خرید و فروش طلا و کلاهبرداری
رئیس پلیس فتا خوزستان با اشاره به هشدارهای متعدد اتحادیه طلا و جواهر در مورد خرید و فروش آنلاین طلا و سکه به صورت اینترنتی گفت: در این معاملات، بدون شک تنها مشتریان متضرر می‌شوند.
سرهنگ شاهین حسنوند، گفت: فضای مجازی دارای مزیت‌های فراوانی برای مبادلات اقتصادی است، در این بین خرید و فروش برخی اقلام و کالاها مانند طلا و جواهرات به الزامات خاصی نیاز دارد که شهروندان در خریدهای آنلاین باید آنها را رعایت کنند.
وی افزود: شکایت‌های متعددی از کلاهبرداری در فضای مجازی توسط شهروندان در پلیس فتا به ثبت رسیده که همه این مالباختگان فریب کلاهبرداران سایبری در خصوص خرید و فروش طلا را خورده‌اند.
این مقام انتظامی با اشاره به غیر قانونی بودن خرید و فروش طلا و جواهرات در فضای مجازی گفت: خرید و فروش طلا در سایتهای آگهی آنلاین حسابی رونق گرفته است و متاسفانه شاهد فعالیت بسیاری از شیادان و کلاهبرداران سایبری در این بستر هستیم.
سرهنگ حسنوند یادآور شد: تنها جستجوی کلمه طلا در موتورهای جستجو کافی است تا مخاطبان را به صدها آگهی خرید و فروش طلا برساند که در آن افراد زیادی هستند که می‌خواهند طلای خود را به فروش برسانند و افراد دیگری نیز می‌خواهند طلایی برای پس انداز بخرند.
معامله غیر حضوری لوازم خانگی
رئیس پلیس فتا استان خراسان رضوی از شناسایی و دستگیری عامل کلاهبرداری با عنوان فروش لوازم خانگی درشبکه اجتماعی اینستاگرام خبر داد.
سرهنگ جواد جهانشیری گفت: خانمی با در دست داشتن مرجوعه قضایی به پلیس فتا استان مراجعه کرد و درخواست رسیدگی به شکوائیه خود مبنی بر کلاهبرداری از وی در شبکه اجتماعی اینستاگرام را داشت.
سرهنگ جهانشیری ادامه داد: شاکی پس از رویت و عضویت در پیج فروش اجناس خانگی زیر قیمت بازار، اقدام به خرید لوازم وکالای خانگی مورد نیاز خود می کند و در ادامه پس از واریز وجه دیگرخبری از وصول لوازم خانگی سفارش داده شده نبود.
سرهنگ جهانشیری افزود: با تلاش کارشناسان پلیس فتا استان مشخص شد وجوه واریز شده طی فرآیندی در چرخه کلاهبرداری به گردش درآمده است و در نهایت به حساب فروشنده ای در سایت دیوار واریز شده است.
وی تصریح کرد: پس از یکسری اقدامات فنی و پلیسی متهم در شمال کشور مورد شناسایی قرار گرفت و پرونده جهت دستگیری متهم به حوزه انتظامی ارسال شد.
سایت دیوار، بستری مناسب برای کلاهبرداری
فرمانده انتظامی شهرستان نهاوند در خصوص کلاهبرداری‌هایی که در سایتهای فروش اجناس مانند دیوار صورت می‌گیرد، خبر داد و گفت: از افرادی خرید کنید که امکان ملاقات حضوری آنها پیش از انجام معامله فراهم باشد.
سرهنگ شااحمد ساکی در تشریح این خبر اظهار داشت: در پی شکایت فردی مبنی بر اینکه به قصد خرید سرویس خواب به سایت دیوار مراجعه و مبلغ شش میلیون ریال بعنوان بیعانه به حساب فرد کلاهبردار واریز کرده است، ولیکن پس از مدتی متوجه می‌شود که مورد کلاهبرداری قرار گرفته است، رسیدگی به موضوع در دستور کار پلیس فتا قرار گرفت.
وی افزود: با توجه به صرفه بودن اجناس دست دوم، شاکی در صدد خرید سرویس خواب از طریق دیوار به جست‌وجو پرداخته و پس از مشاهده آگهی مربوطه و صحبت با فروشنده از طریق تماس تلفنی، مبلغ شش میلیون ریال را بعنوان بیعانه پرداخت می‌نماید، شاکی پس از پرداخت پول برای تحویل جنس خریداری شده هر چه تماس می‌گیرد فرد کلاهبردار دیگر پاسخگو نبوده و گوشی خود را خاموش می‌نماید که وی متوجه می‌شود از وی کلاهبرداری صورت گرفته است.
ساکی ادامه داد: کارشناسان پلیس فتا با انجام تحقیقات لازم در فضای سایبر متهم را که فردی حدودا ۲۵ ساله بود را شناسایی کردند.
چگونه می‌توان فهمید یک فروشگاه اینترنتی معتبر است؟
مهمترین عنصر در ارزیابی اعتبار هر فروشگاه اینترنتی داشتن نماد اعتماد الکترونیک است. نماد الکترونیک نشانه‌ای است که از طرف مرکزی با نام توسعه تجارت الکترونیکی که وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران است، به عنوان تاییدیه به فروشگاه‌های اینترنتی داده می‌شود. نماد اعتماد الکترونیکی در یک وب‌سایت نشان دهنده بالا بودن امنیت آن در فضای تجارت مجازی است.
در حال حاضر اعطای نماد اعتماد الکترونیکی به کسب و کارهای فعال در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های مجاز نیز تعلق می گیرد. تمام فعالان کسب و کارهای الکترونیکی در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های مجاز، برای ثبت نشانی فعالیت خود و آغاز فرآیند اخذ نماد اعتماد الکترونیکی می توانند با مراجعه به سامانه نماد و ایجاد حساب کاربری، اقدام به ثبت نشانی فعالیت خود در شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها کنند. همچنین کسب و کارهای دارای نماد اعتماد الکترونیکی نیز می‌توانند با ورود به پنل کاربری خود، از قسمت افزودن شناسه اقدام به ثبت نشانی فعالیت خود در شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها کنند.
نماد الکترونیک فقط به فروشگاه‌های حقیقی و یا حقوقی اعطاء می‌شود که توسط سیستم‌های دولتی ازجمله مرکز توسعه تجارت الکترونیک، کسب‌وکار آنها تائید شده باشد. معمولا فروشگاه‌های که نماد اعتماد الکترونیک دارند لوگو نماد را در صفحه اصلی قرار می‌دهند تا همه بتوانند آنها بررسی کنند. برای بررسی کافی است روی لوگو نماد الکترونیک کلیک کنید تا به‌صورت Popup باز شود و اطلاعات صاحب‌امتیاز را به شما نمایش دهد.
روش دیگری که می‌توانید با آن نماد الکترونیک یک فروشگاه اینترنتی را بررسی کنید ورود به سایت https://enamad.ir و کلیک بر روی استعلام است، پس از کلیک بر روی استعلام صفحه‌ای باز می‌شود به‌صورت ( Popup ) و از شما درخواست آدرس دامنه سایت را می‌کند. کافی است آدرس دامنه فروشگاه موردنظر خویش را در آن وارد کنید تا پس از کلیک بر روی جستجو، اطلاعات مربوط به صاحب‌امتیاز آن فروشگاه را برای شما مشخص شود.
چگونه خرید اینترنتی ایمن داشته باشیم؟
کارشناسان پلیس فتا معقتد هستند برای خرید اینترنتی از یک فروشگاه الکترونیکی ابتدا باید از آن فروشگاه تحقیق کرد این در حالی است که فروشگاه‌های معتبر عمومأ آدرس پستی، تلفن و مشخصات خود را به طور دقیق در وب سایت شان درج می‌کنند.
باید فروشگاهی که از آن خرید می‌کنید رصد کنید که یک فروشگاه فعال است یا یک وب سایت رها شده. معمولا فروشگاه‌هایی که یک شعبه فیزیکی دارند بسیار مطمئن تر از فروشگاه‌هایی هستند که فقط به صورت مجازی پایه گذاری شده‌اند.
آمارها نیز نشان می‌دهد اعتماد افراد به فروشگاه‌هایی که شعبه فیزیکی دارند بیشتر است. زیرا احتمال کلاهبرداری یا اینکه کالای خریداری شده به دست شما نرسد کمتر است و اگر مشکلی پیش بیاید می‌توانید به آدرس فروشگاه مربوطه مراجعه حضوری کنید.
معمولا فروشگاه‌های آنلاین، خدمات پرداخت اینترنتی را از طریق یکی از بانکهای کشور دریافت می‌کنند. در پرداختهای آنلاین وقتی می‌خواهید مرحله پرداخت وجه را از طریق کارت انجام دهید وارد درگاه پرداخت بانک مربوطه خواهید شد.
بسیاری از سارقان اینترنتی با طراحی و ساخت درگاه‌هایی شبیه به درگاههای اصلی بانکی و آدرس‌های مشابه آن را در اختیار کاربران قرار داده و به محض وارد نمودن اطلاعات بانکی، اقدام به سرقت اطلاعات حسابهای بانکی و در نهایت سرقت وجوه از حساب بانکی کاربر می کنند، لذا باید نسبت به فعال کردن رمز پویا (یکبار مصرف) حساب بانکی خود اقدام کنند.
مجرمان سایبری با ارائه کالاهای ارزان‌تر قیمتهای استثنایی و باور نکردنی و طرح‌های وسوسه انگیز اعم از کالا، البسه و کیف و کفش، لوازم خانگی و بسته‌های هدیه اقدام به کلاهبرداری از شهروندان می کنند یا کاربر را وارد صفحه جعلی و شبیه سازی شده بانک کرده یا در برخی از سایتهای تبلیغاتی وخرید و فروش مانند دیوارو شیپور اقدام به گرفتن بخشی از پول کالا به عنوان پیش پرداخت یا همان بیعانه کرده و سپس قطع ارتباط می کنند.
سیستم خرید پستی ایمن ترین خرید اینترنتی
به گفته کارشناسان پلیس فتا؛ امن‌ترین روش برای خرید اینترنتی استفاده از سیستم خرید پستی است که امروزه اغلب فروشگاهها نیز از این سرویس استفاده می‌کنند. با استفاده از این روش می‌توان محصول مورد نظر را سفارش دهید و محصول توسط شرکت پست برای شما ارسال شده و سپس مبلغ کالا را به پیک تحویل می‌دهید در این روش شما با اطمینان خاطر و بدون اینکه پولی را از پیش، پرداخت کرده باشید می‌توانید محصول خود را خریداری کنید. استفاده از این روش برای کالاهایی که ماهیت فیزیکی دارند بسیار مناسب است.
در زمان خرید از فروشگاه‌های اینترنتی باید از نماد اعتماد الکترونیک اطمینان حاصل کرده و با کلیک بر روی آن اعتبار سایت مشخص شود و شما را به سایت این نماد ارتباط و متصل کند آن گاه می‌توان به مشخصات سایت و فروشگاه اینترنتی و از تاریخ اعتبار نماد آن و سایر خدمات ارائه دهنده فروشگاه مطلع شد.
ارسال پیامک های امنیتی به مدیران کسب و کارهای اینترنتی
سردار وحید مجید رئیس پلیس سایبری کشور در ارتباط ب کنترل کسب و کارها و خرید های اینترنتی ایمن، گفت: در سال جاری بیش از ۹۱ هزار پیامک امنیتی در حوزه سخت افزار، نرم افزار و به روز رسانی به مدیران کسب و کارهای اینترنتی ارسال شده است تا ارتقاء امنیت در این حوزه ها در خصوص استحکام زیر ساخت ها و حفظ داده های اطلاعاتی شهروندان فراهم شود.
وی با اشاره به اینکه طی دو سال اخیر ایران در حوزه دانش و نوآوری به شاخص های قابل اتکا رسیده است، افزود: حرکت اقتصادی در سیر تکاملی خودش پیش می رود و همزمان با آن قوانین و مقررات شکل می گیرد؛ در این راستا وظیفه پلیس فتا ناجا تامین امنیت فضای سایبر، کاربران و زیر ساخت ها است.
رئیس پلیس فتا ناجا گفت: براساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی، نیروی انتظامی و پلیس فتا وظیفه رسیدگی به حوادث رایانه ای و حملات سایبری را دارند. حوزه پیشگیری در برخورد با جرایم سایبری از اولویت های پلیس فتا است؛ نباید پس رویدادی بود، حوزه آسیب پذیری باید شناخته شود و ضمن تعامل با کسانی که در این حوزه فعالیت می کنند، آسیب پذیری ها را به حداقل رسانید.
سردار مجید افزود: وظیفه مسئولان کسب وکارهای اینترنتی پاسخگویی به در خواست عمومی شهروندان و حفاظت از داده ها افراد و تعامل با پلیس فتا در حوزه پیشگیری از جرایم است.
رئیس پلیس فتا ناجا از افزایش کشف ۱۰۴ درصدی جرایم سایبری در سال جاری در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته خبر داد و گفت: ۶۲ درصد این جرایم در حوزه مالی با روش فیشینگ بوقوع پیوسته است. بیشتر جرایم حوزه فیشینگ با روش هدایت قربانی به درگاه های جعلی اتفاق می افتد.
وی از مدیران کسب و کارهای اینترنتی خواست تا بیشتر مسائل حفاظتی را مورد توجه قرار دهند و توصیه های پلیس فتا را در این خصوص برای پیشگیری از وقوع جرایم جدی بگیرند.
سردار مجید تصریح کرد: کارشناسان پلیس فتا ضمن حضور در صدا و سیمای و رسانه های جمعی در حوزه پیشگیری و آموزش در خصوص آشنایی وآگاهی شهروندان با جرایم سایبری و افزایش سواد اینترنتی کاربران گام های موثری را برداشته اند لذا در کنترل جرایم فضای مجازی همکاری متقابل تمام دستگاه های ذینفع در این خصوص جزو ضروریات است.
وی با اشاره به اینکه طرح های زیادی در جهت ایمنی استانداردسازی بانکداری الکترونیک مانند اجرای طرح رمز یک بار مصرف و غیره اجرا شده، هدف از اجرای این طرح ها را امنیت اقتصادی شهروندان در فضای مجازی عنوان کرد و گفت: انتظار پلیس فتا از کسب و کارهای اینترنتی استفاده از زیر ساخت های مطمئن و با ثبات است.
رئیس پلیس فتا ناجا با بیان اینکه بیش از ۸۰۰ شرکت کسب و کارهای اینترنتی جزء جامعه هدف پلیس فتا است، گفت: در سال جاری، حدود ۹۱ هزار پیامک امنیتی در حوزه سخت افزار، نرم افزار و به روز رسانی به مدیران کسب و کارها ارسال شده تا ارتقاء امنیت در این حوزه ها فراهم شود.
سردار مجید تاکید کرد: مرکز فوریت های سایبری پلیس فتا ناجا به صورت شبانه روزی آماده دریافت گزارشات مردمی در حوزه فضای مجازی است و همچنین عموم مردم می توانند گزارشات خود را در سایت پلیس فتا به آدرس www.cyberpolice.ir ثبت کنند.
روزهای کرونایی و کلاهبرداری در خریدهای آنلاین
سرهنگ داوود معظمی گودرزی رئیس پلیس فتا پایتخت گفت: مراقب افراد سودجویی که با استفاده از برنامه های خرید آنلاین در این روزهای کرونایی اقدام به تبلیغ در فضای مجازی یا در حال جعل هویت فروشگاه های معتبر هستند، باشید.
وی افزود: با توجه به افزایش خرید های اینترنتی و به طبع آن افزایش تبلیغات و معرفی محصولات و کالاها و خدمات در این فضا توسط شرکت ها و تولید کنندگان باعث شده که برخی افراد سودجو از این بستر و موقعیت سوء استفاده کرده و با ارائه کالاها و یا خدمات ارزان قیمت و با تبلیغات گسترده و جعلی اقدام به کلاهبرداری و سرقت اطلاعات کارت های بانکی شهروندان می کنند.
وی افزود: متاسفانه در این روزهای کرونایی که مردم بیشتر راغب هستند از خدمات فضای مجازی بدون حضور در اماکن و فروشگاه ها جهت تامین اقلام مورد نیاز خود استفاده کنند شاهد سوء استفاده بیشتر این افراد از طریق آگهی های دروغین واپلیکیشن های حاوی بدافزار و جاسوس افزار هستیم.
سرهنگ گودرزی اظهار داشت: ما با افزایش تبلیغات فروشگاهها در سطح شهر تهران و محله هایی که در شرایط کرونا در حال تبلیغ خرید کردن آنلاین به مردم هستند مواجه شده ایم و در این خصوص اپلیکیشن های زیادی تولید شده است که این اپلیکیشن ها می تواند بدافزار یا جاسوس افزار داشته باشد.
وی ادامه داد: ضمن آنکه بسیار از این دست تبلیغات می تواند با سرقت هویت یک فروشگاه معروف در یک محله از شهر تهران باشد که شهروندان را فریب می دهد.
این مقام انتظامی گفت: هموطنان توجه کنند بیشتر اجناس تبلیغی در شبکه‌های اجتماعی، از کیفیت لازم برخوردار نبوده و یا با تبلیغ اعلام شده منطبق نیست؛ افراد با پرداخت پول زیاد، کالای بی‌کیفیت دریافت می‌کنند لذا شهروندان در صورت امکان از شبکه‌های اجتماعی خرید نکرده و از فروشگاه‌های دارای نماد اعتماد و معتبر خرید خود را انجام دهند.
سرپرست پلیس فتا پایتخت گفت:شهروندان به هیچ عنوان فریب تبلیغات جذاب و اغوا کننده سایتها، پیامک ها و لینک های تبلیغاتی را نخورده و قبل از هرگونه اقدامی از اصالت کالا و تقلبی نبودن و مسروقه نبودن کالا کسب اطمینان نمایند و در شبکه های اجتماعی به هیچ عنوان قبل از دریافت کالا هیچ گونه وجهی به حساب فروشندگان واریز نکنند زیرا کلاهبرداران سایبری پس از اخذ مبالغ، دیگر پاسخگوی تلفن و تعهد خود نخواهند بود.
سرهنگ گودرزی تأکید کرد: دریافت بیعانه و عدم تحویل کالا یکی از مهمترین کلاهبرداری‌های رایج در بستر سایتهای درج آگهی است یا اینکه اگر به اپلیکیشن مشکوکی که مربوط به خریدهای آنلاین است، در صورت مشاهده اینگونه موارد با درج مشخصات اعلامی برنامه یا گروه، کانال یا پیج از طریق وب‌سایت پلیس فتا به آدرس Cyberpolice.ir لینک مرکز فوریتهای سایبری همیار ما را در شناسایی این افراد باشید.(منبع:ایرنا)
