ITanalyze

نشست " همستر، نات کوین و کنش‌های کاربران ایرانی" با حضور محمدحسن یادگاری (عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی)، عباس آشتیانی (پژوهشگر حوزه بلاک‌چین و رمز ارزها)  و دبیری علمی میثم قمیشیان (مدرس دانشگاه و پژوهشگر حوزه بازی)، در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در این نشست که با هدف بررسی پدیده ارزهای دیجیتال سرگرمی محور صورت گرفت، عباس آشتیانی با اشاره به رشد و محبوبیت همستر در جامعه بدون نفع اقتصادی مشخص، بیان داشت: بازاریابی دیجیتال رشد سریع و بسیار خوبی را تجربه کرده است و روش های مختلف بازاریابی در اقتصاد دیجیتال با روش های سنتی تفاوت داشته است. وی عنوان داشت : هزینه های بازاریابی به دو دسته پسینی و پیشینی قابل تقسیم بندی هستند که در اقتصاد دیجیتال، هزینه های پسینی بیشتر مورد توجه قرار می گیرد. از این منظر، همستر و نات کوین از قسمت هزینه های پسینی استفاده می کنند و تاکنون هیچ پرداختی راجع به این بازی ها صورت نگرفته است.

این پژوهشگر حوزه بلاک چین و رمزارزها عنوان داشت: برای مخاطب انگیزه سازی صورت می پذیرد و همستر را می توان جزء بازی های اجتماع ساز طبقه بندی کرد؛ به نوعی که این بازی ها هم تصور مواجه با چنین حجمی از مخاطب را نداشتند. وی گفت : دلایل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی باعث این حجم از پذیرش می شود.

عباس آشتیانی بیان داشت: امروزه در جهان تغییر پارادایم شدیدی به سمت اقتصاد رفتاری را شاهد هستیم. در کشورهایی که با پدیده تورم مواجه هستند، انگیزه کارهای بلند مدت از مردم گرفته می شود و علاقه مندی به این موضوعات بالا می رود. وی با اشاره به پدیده تلگرام، دیپلماسی مواجه با آن را نامطلوب ارزیابی کرد و بیان داشت:  پاک کردن صورت مسئله کار مناسبی نیست و برنامه های تنظیم گری ما باید به صورت مناسبی طرح ریزی گردند. مدیریت ریسک به جای دیدگاه صفر و صدی باید جایگزین گردد.

آشتیانی درباره توصیه های سیاستگذارنه برای ساماندهی اقتصاد دیجیتال ابراز داشت : تمام پدیده های اقتصاد دیجیتال بلافاصله اثرات فرهنگی روی کل جامعه می گذارند. ما نیاز به  رویکرد مدیریت ریسک داریم. فرصت طلایی رشد را باید دریابیم و از صنایع نوزاد خود حمایت کنیم. ما باید اجازه شکل گیری نوآوری را بدهیم و روش های سنتی و مجوزی و بی ریسک را کنار بگذاریم.

در ادامه نشست محمدحسن یادگاری ابراز داشت: طبق مطالعات متعددی که در حوزه بازی های رایانه ای انجام داده ام، همستر در مطالعات فرهنگی قابلیت بررسی بیشتری دارد و فعلا در دسته بندی بازی ها قرار نمی گیرد. وی گفت : میزان اقبال از همستر، ارتباط دارد با مسائل مرتبط با اقتصاد و رفاهیات مردم یک جامعه و همچنین به مؤلفه هایی مانند اشتغال موجود در جامعه، احساس مفید بودن افراد، سودای خوشبختی و موفقیت ارتباط پیدا می کند. این استاد دانشگاه مبحث رمزارزها را یک مبحث جهانی معرفی کردند و ابراز داشتند که در کشور ما هنوز به قانون مشخصی در این حوزه نرسیده ایم و این عامل سبب شده است تا با فضای رها شده ای مواجه باشیم. ما در این حوزه نه قانون مشخصی داریم و نه ممنوعیت مشخصی و این نیاز ما به قانون را برجسته می سازد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود : سرمایه گذاری، حمایت و پهنای باند دادن به شبکه های داخلی باید از سالهایی قبل تر صورت می گرفت و ما بدون هیچ گونه شرط و قانونی به آغوش شبکه های مجازی همچون تلگرام رفتیم. وی با اشاره به ضعیف بودن دیپلماسی سایبر عنوان داشت : ما برای تلگرام هیچ شرطی قرار ندادیم و به صورت تدافعی و با آغوش باز به استقبال آن رفته ایم. وی بیان داشت : نیاز به فهم جهانی و همچنین فهم بومی نسبت به مسائل شبکه های مجازی مشهود است و ما در این موارد دچار ضعف هستیم. ما میتوانیم با حفظ ارزش های بومی و انجام مذاکرات درست و متناسب به اهدافمان برسیم همانطور که قطر به عنوان میزبان مسابقات جام جهانی فوتبال موفق شد آن بازی ها را در سطح جهانی و با حفظ ارزش های بومی خود برگزار کند. وی معتقد است: فرهنگ های بومی برای گفتمان های جهانی جذاب است و ما میتوانیم با رعایت ادبیات جهانی و مذاکرات مفید در عین حفظ ارزش های بومی به درخواست های خود نیز برسیم.

محمدحسن یادگاری درباره توصیه های سیاستگذارانه برای ساماندهی اقتصاد دیجیتال عنوان داشت: ما باید یک روالی از پژوهش های کاربردی و راهبردی را طی کنیم تا به قانون مورد نیاز خود برسیم. تا قانون نباشد، سیاستگذاری ها نیز به سرانجامی نخواهد رسید و قانون ضرورت دارد. ما باید از بایدها و آرمان های کلان خود به قانون با ضمانت اجرایی و زمان بندی و مسئول مشخص و پاسخگو دست یابیم.  وی به نیاز به مدیران شجاع و حمایت از جوانان نخبه نیز اشاره کرد و  وجود مسئولین کاربلد و آشنا به جزئیات و ریزه کاری ها و در بطن موضوع را ضروری دانست.

مجری طرح «پیمایش ملی فرهنگ رسانه‌های اجتماعی در ایران» ضمن تشریح جزئیات این پیمایش گفت: پنج رسانه اجتماعی پرطرفدار بر اساس این پیمایش به ترتیب ۷۲ درصد اینستاگرام، ۵۲ درصد تلگرام، ۴۶ درصد واتساپ، ۴۲ درصد روبیکا و ۳۲ درصد ایتا بوده‌اند.

به گزارش ایسنا، مجید سلیمانی در نشست خبری پیمایش ملی فرهنگ رسانه‌های اجتماعی در ایران که پیش از ظهر امروز در محل پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد، گفت: در دوره فعالیت پژوهشگاه در دولت سیزدهم شاهد بودیم که طرح‌های ملی جدی برای فهم جامعه ایران صورت گرفت. جای خالی این موضوع به‌ویژه در حوزه رسانه وجود داشت. در واقع برخلاف تصور، رویکرد علمی در دولت سیزدهم وجود داشته و هدف ما هم این بوده است که تحولات جامعه ایران را در این زمینه بسنجیم.

وی درباره شیوه انجام این مطالعه، افزود: رسانه‌های اجتماعی به شدت به زندگی روزمره جامعه نزدیک‌اند. این پیمایش بر ۱۴ هزار و ۵۰۵ نفر انجام شده است و یکی از شروط ما این بود که افراد حتما کاربر شبکه‌های اجتماعی بوده باشند. رسانه اجتماعی را نیز شامل شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌های اجتماعی و شبکه‌های اجتماعی پخش ویدیو، شبکه‌های خرید کالا و خدمات و بازی‌ها تعریف کردیم.

سلیمانی با اشاره به آثار فرهنگی استفاده از شبکه‌های اجتماعی، اظهار کرد: ما به این نتیجه رسیده‌ایم که تغییرات مختلف در عرصه‌های مختلف کاملا به حضور و کنشگری در رسانه‌های اجتماعی وابسته بوده است. به‌ویژه ظهور اینستاگرام در سال‌های اخیر به این موضوع دامن زده است.

وی با اشاره به اینکه کنشگری کاربران در فضای اجتماعی مهم است، اظهار کرد: این موضوع ذیل فرهنگ دیجیتال قرار می‌گیرد و تنها مربوط به ایران هم نیست بلکه در جهان در حال رخ دادن است، در حالی که قبل از آن خرده فرهنگ‌ها وابسته به منطقه خاص خود رخ می‌داد. در واقع به واسطه رسانه‌های اجتماعی، فرهنگ دیجیتال مسطحی شکل گرفته است. انگیزه مصرف محتوا و میزان مصرف محتوا کاملا وابسته به مسائل مختلف جامعه است. ما به این نتیجه رسیده‌ایم که هرچه کنشگری در شبکه اجتماعی بیشتر باشد میزان تغییر و تحولات هم در حوزه‌های مختلف بیشتر بوده است.

وی بصری شدن رسانه‌های اجتماعی‌ را موضوع بسیار مهمی دانست و اظهار کرد: بعد از ظهور اینستاگرام، فراگیر شدن رسانه‌های اجتماعی را در تلفن‌های همراه شاهد بودیم. اما آیا به دنبال این فراگیر شدن رسانه‌های اجتماعی، سواد رسانه‌ای هم افزایش یافته است؟ برخی از سوالات این طرح ملی به همین امر اختصاص داشت.

وی تاکید کرد: استفاده از رسانه طی سال‌های قبل توانسته ساحت‌های مختلفی از فرهنگ اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ... را تحت تاثیر قرار دهد.

مجری طرح پیمایش ملی فرهنگ رسانه‌های اجتماعی در ایران به ذکر برخی از نتایج طرح پرداخت و ادامه داد: بر اساس مصاحبه حضوری و تصادفی با افراد بالای ۱۵ سال در ۳۱ استان کشور، پرسشنامه‌ای در اردیبهشت‌ ماه امسال تکمیل شده است. ۴۷ درصد این جامعه آماری مردان و ۵۲ درصد زنان بوده‌اند. پنج رسانه اجتماعی پرطرفدار بر اساس این پیمایش به ترتیب ۷۲ درصد اینستاگرام، ۵۲ درصد تلگرام، ۴۶ درصد واتساپ، ۴۲ درصد روبیکا و ۳۲ درصد ایتا بوده‌اند. در شبکه‌های اشتراک‌گذاری ویدیو نیز روند استفاده به این صورت بوده است که ۴۲ درصد از آپارات، ۸ درصد از تماشا و ۲۵ درصد از یوتیوب استفاده می‌کردند.

وی افزود: همچنین در این جامعه آماری، ۲۴ درصد گفته‌اند که به هیچ وجه از شبکه‌های اجتماعی داخلی استفاده نمی‌کنند. ۱۳ درصد نیز اعلام کرده‌اند که به هیچ وجه از شبکه‌های اجتماعی خارجی استفاده نمی‌کنند.

سلیمانی ادامه داد: ۸.۶ درصد از افراد حاضر در این پیمایش اعلام کرده‌اند که از طریق شبکه‌های اجتماعی کار اقتصادی می‌کنند و با انگیزه کسب درآمد وارد چنین فضایی شده‌اند.

وی افزود: برای پیگیری اطلاعات و اخبار ۳۰ درصد افراد اعلام کردند خیلی زیاد از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند و ۲۰ درصد هم گفتند اصلا در این زمینه از شبکه اجتماعی استفاده نمی‌کنند.

این عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت: ۴۱ درصد از افراد حاضر در پژوهش گفته‌اند که از شبکه‌های اجتماعی در حد زیاد و خیلی زیاد برای گوش کردن موسیقی استفاده می‌کنند و این موضوع قابل تامل است.

به گفته وی حدود ۵۷ درصد از افراد حاضر در پژوهش اعلام کردند که در شبکه‌های اجتماعی صرفا نظاره‌گر هستند و کنشگری ندارند، اما درمورد محتوای آموزشی چنین نیست و شاهد رشد استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای یادگیری بوده‌ایم به شکلی که تا ۳۲ درصد افراد اعلام کردند در حد زیاد و خیلی زیاد بهره آموزشی می‌برند.

سلیمانی درباره اعتماد به اخبار بیان کرد: رسانه‌های اجتماعی اکنون سهم زیادی از فضای رسانه را به خود اختصاص داده‌اند. در این رابطه به مقایسه مقبولیت و مرجعیت نشریات مهم و صداوسیما پرداختیم‌ و پرسیدیم افراد چقدر به محتوایی که از این طریق دریافت می‌کنند، اعتماد دارند.  ۱۸.۵ درصد از پاسخ‌گویان اعلام کرده‌اند اعتماد زیادی به اخبار صداوسیما دارند، ۷ درصد گفتند اعتماد زیادی به BBC دارند، ۵ درصد گفتند اعتماد زیادی به روزنامه کیهان دارند و ۳.۸ درصد گفتند اعتماد زیادی به روزنامه شرق دارند. ۱۱ درصد هم اعلام کردند برای دریافت اخبار به اینستاگرام و ۸ درصد به توییتر اعتماد دارند. ۱۲.۵ درصد هم اعلام کردند برای دریافت اخبار به ایتا اعتماد دارند.

وی افزود: یکی از پرسش‌های مطرح شده در این پویش این بود که «آیا رسانه‌های اجتماعی همه واقعیت‌های جامعه را به ما نشان می‌دهد؟» که ۲۳ درصد موافق بودند که همه واقعیت از طریق رسانه‌های اجتماعی نشان داده می‌شود و ۵۸ درصد هم اعلام کردند که رسانه‌های اجتماعی همه واقعیت را نشان نمی‌دهند.

این عضو هیات علمی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه طی سال‌های اخیر انجام تبلیغات از رسانه‌های رسمی به شبکه‌های اجتماعی سوق پیدا کرده است،‌ اظهار کرد: این یک روند جهانی است که در نگرش مردم هم مشخص است. بر اساس پویش ۶۶ درصد افراد معتقد بودند که تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی موثرتر است، البته این نگرش افراد بوده است و نمی‌توان گفت واقعت همین است.

وی افزود: از شرکت‌کنندگان پرسیدیم که «آیا فضای مجازی خطری برای فرهنگ ایرانی است؟» و ۴۸ درصد افراد این فضا را تهدید و خطری برای فرهنگ ایرانی می‌دانستند. یا ۴۹ درصد فضای مجازی را ابزاری برای قدرت‌طلبی و نفوذ غربی‌ها اعلام کردند.

به گفته مجری طرح پیمایش ملی فرهنگ رسانه‌های اجتماعی در ایران، ۴۳ درصد از شرکت‌کنندگان در این پویش معتقد بودند که بلاگرهای فضای مجازی باعث تصویرسازی منفی از فضای ایران می‌شوند. حتی درحوزه فرهنگ اقتصادی حدود ۵۰ درصد از پاسخ‌دهندگان پویش اعلام کرده‌اند که باید از سلبریتی‌ها و بلاگرهای فضای مجازی مالیات گرفته شود.

وی افزود: در زمینه کسب و کار نیز حدود ۵۰ درصد افراد معتقد بودند که رسانه‌های اجتماعی بستر مناسبی برای توسعه و رونق کسب و کار است اما به اعتقاد ۳۸ درصد، این شبکه‌های اجتماعی در امور اقتصادی مداخله می‌کنند و باعث گرانی مسکن و خودرو می‌شوند.

سلیمانی با اشاره به اینکه موضوع حکمرانی فضای مجازی و اینکه داده‌های شبکه‌های اجتماعی کجا ذخیره شود هم امری مهم در پرسشنامه‌ بود، تصریح کرد: ۵۱ درصد پاسخ‌گویان نسبت به ذخیره اطلاعات شخصی‌شان در رسانه‌های اجتماعی غیرایرانی اظهار نگرانی کردند. 

وی افزود: فقط ۲۳.۳ درصد افراد مخالف این بودند که دولت به دلیل محتوای غیراخلاقی و جنسی شبکه‌های اجتماعی را محدود کند. از طرفی از مردم پرسیدیم که «دولت به دلیل وجود دیدگاه‌های مخالف سیاسی، رسانه‌های اجتماعی را محدود می‌کند،‌ نظرتان درباره این موضوع چیست؟». ۱۸.۳ درصد مخالف و ۵۹.۴ درصد هم موافق بودند.

این عضو هیات علمی دانشگاه تهران درباره روند تماشای فیلم و سریال از شبکه‌های مجازی و صداو سیما، گفت: ۲۱ درصد گفته‌اند از شبکه‌های ماهواره‌ای برای تماشای فیلم و سریال استفاده می‌کنند،‌ ۳۰ درصد از یوتیوب،‌ اینستاگرام و ...، ۴۴درصد از صداوسیما و ۳۳ درصد از شبکه نمایش خانگی و ۱۱.۶ درصد از سینما استفاده می‌کنند. درباره سازگاری محتوای شبکه نمایش خانگی با فرهنگ جامعه نیز ۲۱ درصد معتقد بودند که محتوای سریال‌های شبکه نمایش خانگی با فرهنگ جامعه سازگار است و ۱۱ درصد اصلا سازگار ندانستند و ۳۱ درصد هم گفته‌اند کم یا خیلی کم با فرهنگ سازگار است. در این بین ۶۲.۲ درصد هم هزینه خرید اشتراک شبکه نمایش خانگی را گران دانستند.

جعفری، پژوهشگر پیمایش ملی فرهنگ رسانه‌های اجتماعی نیز درباره روند این کار تحقیقاتی، توضیح داد: داده‌های پژوهش با ضریب خطای ۳ درصد قابل اعتماد هستند و به لحاظ علمی نظارت دقیقی بر پیمایش انجام شده است.

دادگاهی در مسکو تلگرام را به خاطر خودداری از حذف محتوای نامناسب ضد دولت به پرداخت ۳ میلیون روبل جریمه محکوم کرد.

به گزارش خبرنگار مهر به نقل از تاس، دادگاه منطقه تاگانسکی مسکو در روسیه پیام‌رسان تلگرام را به خاطر خودداری از حذف محتواهای نامطلوب و ضد دولتی به پرداخت ۳ میلیون روبل محکوم کرد.

سوتلانا اسپیتسینا، قاضی دادگاه تاگاسنکی، بر اساس بند ۲ ماده ۱۳.۴۱ قانون جرایم سازمان یافته روسیه، که مشمول عدم حذف محتوای نامطلوب از سوی مالک یک منبع اطلاعات در سطح شبکه اینترنت می‌شود، پیام رسان تلگرام را به پرداخت ۳ میلیون روبل محکوم کرده است.

البته این نخستین بار نیست که تلگرام بر اساس این قانون جریمه می‌شود. در ماه نوامبر سال گذشته هم این شرکت به خاطر عدم حذف محتوای نامطلوب به پرداخت ۴ میلیون روبل محکوم شدن بود.

تلگرام همچنین در سال ۲۰۲۱ هم به دلیل مشابه ۹ میلیون روبل دیگر جریمه شده است.

ایرنا- انقلاب ارتباطی در عصر حاضر بر ابعاد مختلف زندگی انسان آثار فراوانی‌ بر جای گذاشته که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به رسوخ فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی‌ در هویت ملی افراد اشاره کرد؛ اثرگذاری که در خصوص نوجوانان قابل‌تامل‌تر به نظر می‌رسد.

با توجه به این که نوجوانان در سنین هویت‌یابی به سر می‌برند و آن را از طریق کشف و جست‌وجو بنا می‌کنند و نیز رسانه‌های جدید امکان این جست‌وجو را در اختیارشان قرار می‌دهند، لازم است تاثیر این رسانه‌ها بر شکل‌گیری هویت ملی آن‌ها مورد مطالعه قرار گیرد.

به عبارتی دیگر، شناخت واقعی و عملی نوجوانان که آینده‌داران این‌ کشورند و حل مسائل آنان، مستلزم بررسی ابعاد مختلف تاثیرگذاری و تاثیرپذیری‌شان از رسانه‌ها (سنتی و نوین) است. در این پیوند، غلامعلی فرج‌زاده و علی جعفری در مقاله‌ای با عنوان «تجارب زیسته نوجوانان از نقش رسانه‌های سنتی و نوین در هویت ملی» [۱] به این موضوع پرداخته‌اند. جامعه آماری پژوهش نوجوانان ۱۲ تا ۱۸ سال شهر اردبیل بوده است. در ادامه بخش‌هایی از این پژوهش و نتایج آن را می‌خوانیم:

ارتباط رسانه‌های نوین با هویت ملی

در دنیای امروز، عواملی که بر هویت افراد تاثیر می‌گذارد تنها به خانواده، مدرسه، دوستان و حتی محیط زندگی فرد محدود نمی‌شود، بلکه‌ عناصر جدیدی‌ مانند تکنولوژی با شکل‌دهی به ارتباطات فرد می‌تواند بر هویت افراد و هویت ملی آن‌ها اثربخش‌ باشد. فناوری‌های نوین و در راس آن‌ها اینترنت، با ایجاد محیط‌هایی چون وب سایت، چت‌ روم‌ و... و همچنین ایجاد اجتماعات مجازی که فاقد ثبات و پایداری‌ و مکانیسم‌ نیرومند در زمینه کنترل هویت‌های خاص اجتماعی هستند، زمینه را برای ارتباط، تبادل‌ اطلاعات و تجربیات افراد در خارج‌ از فضای ارتباطی‌ مستقیم‌ و واقعی‌ فراهم ساخته است. مطالعات‌ موجود نشان می‌دهد که رشد و گسترش تکنولوژی‌های ارتباطی عامل عمده‌ای‌ در شکل‌گیری تجدد و فرایند جهانی شدن‌ و به دنبال آن، هویت‌ ملی‌ بوده است.

افراد با منابع هویت‌یابی متکثری روبه‌رو هستند و هویت‌یابی شکلی غیرمحلی و جهانی یافته است. بر این اساس، به‌ نظر می‌رسد در عصر جدید، یکی‌ از ابزارهایی‌ که‌ از طریق جامعه‌پذیری‌ می‌تواند بر هویت فردی و اجتماعی فرد تاثیر گذارد رسانه‌ها (نوین و سنتی) هستند.

رسانه‌ها بنابر خواست صاحبان و سهام‌داران و مدیران آن‌ها در هویت ملی مخاطبان تاثیر مثبت‌ یا منفی دارند. رسانه‌ها به بازسازی فرهنگ، افکار و عقاید موجود در جامعه می‌پردازند و به آن‌ها استحکام‌ می‌بخشند از این نگاه، رسانه‌ها بر شناخت مردم تاثیر می‌گذارند؛ یعنی‌ به مردم می‌گویند چه موضوعاتی مهم به نظر می‌رسند. تغییرات نظام ارتباطی و ظهور رسانه‌های‌ نوین‌ همچون‌ اینترنت، خود به ایجاد منابع جدید هویت‌سازی و تغییرات اساسی در آن‌ انجامیده‌ است. به این دلیل در دوران معاصر، معمای هویت بیش از هر عصری، آدمی را به‌ خود مشغول کرده است.

اگر رسانه‌های چاپی، انسان عهد مدرن را به‌ سمت‌ هویتی پایدار و معین رهنمون می‌ساختند، داده‌ها و اطلاعات‌ اینترنت و رسانه‌های الکترونیکی جدید هویت کاربران‌ را می‌سازند؛ هویتی که کاملا سیال و تغییرپذیر است.

پیشرفت در فناوری‌های‌ ارتباطی به عنوان‌ مهم‌ترین منبع تجربه باواسطه‌ در فرایند هویت‌یابی، تاثیری عظیم بر هویت شخصی و همچنین، ساختارهای روابط اجتماعی بر جای‌ گذاشته‌ است. با توسعه وسایل ارتباط جمعی، به‌ ویژه ارتباطات‌ الکترونیکی، تداخل‌ توسعه هویت شخصی و نظام‌های اجتماعی تا حد موازین و معیارهای عام و جهانی، بیش از پیش محسوس شده است.

رسانه‌ها ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی و فرهنگی را از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌کنند. رسانه‌ها می‌توانند موجب تثبیت هویت ملی یا هویت‌یابی‌ شوند برخی از جامعه‌شناسان بر این باورند که رسانه‌های نو موجب گسست‌ جدی‌ در میان هویت جامعه و تضعیف هویت ملی می‌شوند.

وارسی نقش رسانه‌های سنتی و نوین‌ بر هویت ملی نوجوانان

طبق پژوهش حاضر، رسانه‌های سنتی فراوانی کمتری را از نظر مصاحبه‌شوندگان نوجوان (تجارب خودزیسته گروه‌ سنی‌ ١٢‌ تا ١٨ سال؛ نوجوانی ثانویه) در مولفه‌های آگاهی‌بخش و برسازنده هویت‌ ملی‌ نوجوانان‌ دارند؛ به‌ طوری که می‌توان گفت آگاهی فرهنگی با ١٦ فراوانی، آگاهی تاریخی با ١٤ فراوانی، آگاهی اجتماعی با ١٨ فراوانی و آگاهی سیاسی با ١٧ فراوانی مورد توجه نوجوانان بوده است؛ یعنی بیشترین فراوانی داده‌ای رسانه‌های سنتی در آگاهی بخشی اجتماعی و کمترین فراوانی مربوط به آگاهی تاریخی هویت ملی نوجوانان است.

ازنظر نگرش (منفی، مثبت و خنثی) نیز رسانه‌های سنتی‌ نسبت‌ به رسانه‌های اجتماعی فراوانی کمتری را داشته است. هرچند ازنظر نوجوانان شرکت‌کننده در مصاحبه‌های روایتی، رسانه‌های سنتی به ویژه تلویزیون سعی کرده‌اند نگرش‌ مثبتی‌ (با ١٧ فراوانی) بر روی نوجوانان بگذارند، نگرش منفی ١٢ فراوانی و نگرش خنثی ٩ فراوانی داشته است.

در تحلیل مضمون رفتار نیز رسانه‌های‌ سنتی‌ به ویژه تلویزیون در شکل‌دهی‌ به رفتار نوجوانان بالاترین فراوانی داده‌ای را داشته است تا تغییر و اصلاح رفتار(شکل دهی ٢٦ فراوانی و تغییر/ اصلاح رفتار ١٣ فراوانی).

و اما در وارسی رسانه‌های نوین، شبکه‌های اجتماعی بالاترین فراوانی را از نظر مصاحبه‌شوندگان نوجوان (تجارب خودزیسته گروه سنی ١٥ تا ١٨ سال؛ نوجوانی ثانویه) در تاثیر بر هویت ملی نوجوانان داشته است؛ به طوری که می‌توان‌ گفت آگاهی فرهنگی با ١٧ فراوانی، آگاهی تاریخی با ١٨ فراوانی، آگاهی اجتماعی با ٢١ فراوانی و آگاهی سیاسی با ٢٦ فراوانی مورد توجه نوجوانان بوده است. این یعنی بیشترین فراوانی شبکه‌های‌ اجتماعی‌ در آگاهی بخشی‌ سیاسی بوده و کمترین فراوانی را آگاهی فرهنگی در هویت ملی نوجوانان داشته است.

از نظر نگرش (منفی، مثبت‌ و خنثی) نیز رسانه‌های نوین نسبت به رسانه‌های سنتی از فراوانی‌ داده‌ای بالاتری برخوردار بوده است. هرچند از نظر نوجوانان شرکت کننده در مصاحبه‌های روایتی، رسانه های نوین ‌به‌ ویژه تلگرام و اینستاگرام نگرش منفی (با ٢٨ فراوانی) بر روی هویت ملی نوجوانان‌ داشته‌ است، نگرش مثبت ١٨ فراوانی و نگرش خنثی ١٢ فراوانی داشته است. باید گفت در بین نوجوانان‌ نسبت به هویت ملی، نگرش منفی و مخرب فراوانی بیشتری را داشته است.

در تحلیل مضمون رفتار نیز شبکه‌های اجتماعی به ویژه اینستاگرام، واتساپ و تلگرام در شکل‌دهی به رفتار و اصلاح رفتار نوجوانان بیشترین فراوانی داده‌ای را داشته است (شکل دهی ٢١ فراوانی و تغییر/ اصلاح رفتار ٢٢ فراوانی).

روایت‌های مصاحبه‌شوندگان در خصوص فهم مساله هویت ملی از طریق رسانه‌ها

از دیدگاه نوجوانان (گروه سنی ١٢ تا ١٧ سال) چنین روایت می‌شود که رسانه‌های نوین در مقایسه با رسانه‌های سنتی باعث تضعیف هویت ملی در بین نوجوانان‌ شده‌ است و در این میان، شکاف زیادی دیده می‌شود.

در تبیین آگاهی فرهنگی نسبت به هویت ملی از طریق‌ رسانه‌های سنتی یکی از مصاحبه شوندگان (م ١٠- دختر هفده ساله) چنین اظهار کرده است : «من از طریق تلویزیون‌ و برنامه‌های‌ فرهنگی آن هویت ملی-مذهبی‌ام را گسترش می‌دهم‌ و اگر تلویزیون در این خصوص، برنامه‌های متنوع فرهنگی مطابق نیاز نوجوانی من را بیشتر کند، من اوقات‌ فراغتم‌ را سپری خواهم کرد...»

یکی دیگر از مصاحبه‌شوندگان (م ٣- پسر پانزده ساله) نسبت‌ به نقش رسانه‌های نوین چنین اذعان داشته است : «... فضاهای مجازی مثل اینستاگرام و واتساپ را برای‌ تقویت‌ هویت‌ ملی‌ام که هم وطنانم در آنجا بیشتر حضور دارند، برای شکل‌گیری‌ فرهنگ‌ بومی و ملی بیشتر می‌پسندم؛ هرچند این فضای مجازی مشکلات خاص خودش را دارد...»

در تبیین‌ آگاهی اجتماعی نسبت به هویت ملی از طریق رسانه‌های جمعی و اجتماعی از مصاحبه‌شوندگان (م ٣- پسر پانزده ساله و م ٤- پسر هفده ساله) چنین اظهار کرده‌اند: «... از طریق‌ رسانه‌های‌ سنتی مثل رادیو و تلویزیون آداب ورسوم اجتماعی اقوام مختلف ایرانی را دنبال می‌کنم. بعد از این هم سعی می‌کنم در فضاهای مجازی از قومیت‌های مختلف‌ در ایران‌ آداب و رسومشان را یاد بگیرم.»

یکی‌ دیگر از مصاحبه شوندگان (م ٦- پسر پانزده ساله) در تبیین آگاهی تاریخی از طریق رسانه‌های سنتی و نوین نسبت به تکوین هویت‌ ملی‌ چنین اذعان داشته است : «... آگاهی‌ از تاریخ پیامبران‌ و امامان‌ معصوم‌ در فضای مجازی و آگاهی از تاریخ‌ گذشتگان‌ در رسانه‌های سنتی با اینکه در برخی موارد مغایرت دارد، اما با تحلیل خودم و بررسی‌های زیاد می‌توانم به‌ هویت ملی-مذهبی‌ام پایبند بمانم.»

در این روایت‌ها ‌آنچه‌ در نوجوانان بیشتر مشهود بوده، آگاهی از رسانه‌های نوین به لحاظ شکل‌ دادن‌ به هویت ملی در جهت‌ تضعیف‌ آن‌ بوده است. آگاهی‌بخشی فرهنگی-اجتماعی بیشترین نمود را در رسانه‌های سنتی داشته است و آگاهی‌های سیاسی و تاریخی بیشتر از رسانه‌های نوین‌ بهره‌ می‌برند.

تحلیل نگرش (باور) از رسانه‌های‌ سنتی و نوین‌ نسبت‌ به‌ هویت ملی

در تبیین‌ نگرش نسبت به هویت ملی از طریق رسانه‌های سنتی، یکی از مصاحبه شوندگان (م ١٠‌- دختر شانزده ساله) چنین اظهار کرده است‌ : «... من‌ نگرش‌ خوب‌ و مثبتی‌ نسبت به تلویزیون‌ دارم؛ چون برنامه‌های تلویزیون دائماً تأثیر خوبی روی من دارد و بیشتر از طریق تلویزیون نیازهای خودم‌ را دنبال‌ می‌کنم.»

برخی از روایت‌کنندگان اظهار داشته‌اند که‌ «... دفاع‌ از وطن‌ به خاطر منافع ملی و سرزمینم را می‌پسندم. تا ایران نباشد من هم نیستم ...» یا «پایبندی به قوانین و مقررات کشور به عنوان هویت ملی را همیشه سرلوحه خودم قرار داده و خواهم داد، هرچند شاید عده‌ای با این تفکر آشنا نباشند و شاید از این تفکر پیروی کنند...» (م ٧ – دختر چهارده ساله).

برخی دیگر از روایت کننده‌ها در نگرش مثبت به هویت ملی چنین اظهار می‌دارند: «به شهدای ملی و مذهبی در برنامه های تلویزیونی و فضاهای مجازی افتخار می‌کنم و با دیدن این برنامه‌ها احساس افتخار و آرامش‌ دارم ...» (م ٨ - دختر شانزده ساله).

یکی دیگر از روایت‌کننده‌ها (م ١٢- دختر هفده ساله) در نگرش منفی به رسانه‌های نوین چنین اظهار می‌دارد: «... پس از سال ها حضور در فضاهای مجازی‌ الآن‌ از اینستاگرام احساس تنفر دارم. چون کانال‌ها و گروه‌های ضددینی بدون منطق حرف‌هایی را می زنند که آدم خنده اش می‌گیرد.»

در تحلیل نگرش آنچه‌ در نوجوانان بیشتر نمود پیدا کرده است، نگرش منفی به رسانه‌های‌ نوین‌ اعم از اینستاگرام و تلگرام بیشترین ملحوظ بوده است و نگرش مثبت نوجوانان نیز نسبت به رسانه‌های ‌سنتی‌ و رسمی در برخی از نوجوانان دیده شده است و در برخی نیز نگرش خنثی‌ غالب‌ترین‌ نگرش نسبت به رسانه‌های نوین و سنتی بود.

تحلیل رفتار (مصرف) از رسانه‌های سنتی‌ و نوین نسبت به هویت ملی

در تبیین رفتار نسبت به هویت ملی از طریق رسانه‌های سنتی، یکی‌ از مصاحبه‌شوندگان (م ١٠ -دختر هفده ساله) چنین اظهار کرده است : «... اکثر مواقع برنامه‌های رسانه‌های رسمی و جمعی را مورد توجه قرار می‌دهم و از آن‌ها الهام می‌گیرم. چون‌ والدینم هم بنا بر شرایط مذهبی خانواده فضاهای اجتماعی مجازی را برای سن من نمی‌پسندند.»

دیگر روایت‌کننده‌ها (م ١٧ – پسر پانزده ساله و م ١٤- دختر پانزده ساله) در تعلق خاطر خویش‌ به هویت ملی چنین اظهار می‌دارند: «... من از طریق تلویزیون ملی تعلق و تعهد خود را به هویت ملی ام و آرمان‌های کشورم الزام‌آور می‌کنم تا بتوانم به مملکتم‌ احساس‌ وفاداری کنم ...» (م ١٧ – پسر پانزده ساله). «... بیشتر دوست دارم از طریق فضاهای مجازی رفتارهای قابل قبول را شناسایی کنم و هویت فردی و ملی خود را شکل دهم، چون خیلی از دوستان‌ من نیز در خانواده فقط به ماهواره نگاه می‌کنند تا تلویزیون ملی...» (م ١٤- دختر پانزده ساله).

در تحلیل روایت‌های‌ رفتاری‌ نسبت به رسانه‌های سنتی و نوین در راستای هویت ملی نوجوانان باید گفت که این رسانه‌ها در شکل‌دهی‌ رفتار و در برخی موارد، تغییر و اصلاح رفتار نوجوانان بی‌تاثیر نبوده‌اند. می‌توان گفت رسانه‌های نوین اعم از اینستاگرام و تلگرام در تغییر و اصلاح رفتار نوجوانان در تضعیف هویت‌ ملی‌ موفق‌ عمل کرده‌اند؛ اما رسانه‌های سنتی و رسمی در شکل‌دهی‌ رفتار نوجوانان بیشترین نمود را از نظر روایت‌کنندگان داشته‌اند.

نتیجه‌گیری

- رسانه‌های سنتی و نوین نقش متفاوتی در هویت ملی نوجوانان دارند. این‌ تفاوت‌ به گونه‌ای است که هویت ملی و ابعاد آن در بین نوجوانانی که رسانه‌ غالب‌ آن‌ها از نوع رسانه‌های نوین است کمتر از نوجوانانی است که رسانه‌ غالب‌ آن‌ها از نوع رسانه‌های سنتی است

- براساس تجارب زیسته مشارکت‌کنندگان، شکاف‌ بین‌ دانش، نگرش و رفتار نسبت به هویت ملی در رسانه‌های سنتی و نوین مشهود بود؛ به طوری که هویت ملی و ابعاد آن در بین نوجوانانی که رسانه غالب آن‌ها از نوع رسانه‌های نوین است ضعیف‌تر از نوجوانانی است که رسانه غالب آن‌ها از نوع رسانه های سنتی است.

- هویت ملی نوجوانانی که از رسانه‌های سنتی‌ استفاده‌ می‌کنند، شکل‌یافته‌تر، منسجم‌تر و واقعی‌تر بوده و هویت ملی افرادی که از رسانه‌های نوین استفاده می‌کنند، سیار، ناپایدار و متکثر بوده است.

- در قیاس با هویتی که با توجه‌ به‌ برخی خصوصیات، می‌توان آن را هویت فراملی‌ یا جهانی نامید، نوجوانان با مصرف غالب رسانه‌های سنتی سعی در پاسداشت منابع سنتی هویت ملی داشته‌اند؛ در مقابل، نوجوانان‌ با مصرف غالب رسانه‌های نوین خود را طرفدار هویت‌ جهانی یا جهان وطنی بازنمایی می‌کردند.

- یافته‌ها بیانگر آن‌ است‌ که‌ رسانه‌های نوین به جهت ماهیت ارتباطی‌شان هویت ملی را در بین نوجوانان کم‌رنگ‌ کرده است.

پی‌نوشت

[۱] . غلامعلی فرج‌زاده و علی جعفری، «تجارب زیسته نوجوانان از نقش رسانه‌های سنتی و نوین در هویت ملی»، مجله مطالعات ملی، شماره ۹۴، ۱۴۰۰.

معاون حقوق شهروندی معاونت حقوقی ریاست جمهوری با بیان اینکه بازی همستر تهدید جدی علیه امنیت فردی و حقوق عامه محسوب می‌شود، گفت: دسترسی‌های سه‌گانه همستر، فیلترشکن‌ها و بات‌های کد مورس ظرفیت حملات هکری به افراد و تبدیل هر کاربر به یک بزه‌دیده را فراهم می‌کند.

به گزارش فارس، بازی همستر کامبت، بازی تلگرامی‌ایست که در روزهای اخیر محبوبیت زیادی به‌دست آورده است. این بازی به دلیل مکانیزم ساده‌ خود اکنون بیش از ۴۵ میلیون کاربر روزانه دارد.
طبق پست رسمی همستر کامبت در شبکه ایکس، تعداد کاربران بازی مورد بحث به ۱۱۶ میلیون نفر رسیده است. علاوه براین، کاربران همستر کامبت در تلگرام، یوتیوب و شبکه‌ اجتماعی ایکس به‌ترتیب ۳۱، ۱۷ و ۶ میلیون نفر هستند. این بازی که با وعده استخراج رمزدارایی دست به تبلیغات گسترده زده است در میان برخی ایرانیان بویژه جوان و کودکان نیز شیوع یافته در حالی که مخاطرات و چالش‌های آن مورد غفلت واقع شده است.
تب داغ بازی همستر و وعده رویای خوش به کاربرانش سبب شده است که بسیاری بی‌چون و چرا آن را پذیرفته و متوجه مخاطرات آن نباشند، این عدم آگاهی باعث می‌شود که کلاه برداران بتوانند به راحتی از جهل و ناآگاهی افراد سوءاستفاده کنند. چرا که قوانین و مقررات مربوط به ارزهای دیجیتال در بسیاری از کشورها از جمله کشورمان هنوز به طور کامل تدوین نشده و این خلأ قانونی فرصت‌های مناسبی برای کلاه برداران ایجاد می‌کند.

سید محمد مهدی غمامی، رئیس اندیشکده حقوق بشر و شهروندی و معاون حقوق شهروندی معاونت حقوقی ریاست جمهوری چالش‌های این بازی برای افراد و مجموعه جامعه و منافع ملی را خطرناک ارزیابی و البته راهکار را لزوم توأمان ساماندهی فضای مجازی و وضع قانون مدیریت رمزدارایی ها، قانون مدیریت هوش مصنوعی و قانون مقابله با جعل عمیق، اخبار گمراه کننده می‌داند.

کاربران بازی همستر کامبت از مخاطرات حوزه رمز ارز ها در امان نیستند

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) در ادامه در مورد همه‌گیری بازی همستر کامبت و احتمال کلاه‌برداری و از دست رفتن سرمایه افراد از سوی این ربات گفت:بازی همستر کامبت همانند نات کوین، یک بازی رمزارزی است که در بستر پیام‌رسان تلگرام پیش‌بینی شده است. نکته نخست آن است که همه مخاطراتی که حوزه رمزارزها دارد، بازی‌های رمزارزی نیز دارند و از این‌ رو مصون از رفتارهای مجرمانه نیستند.
وی ادامه داد: ممکن است این نوع از بازی‌ها ابزاری برای سرقت اطلاعات و داده‌های کاربران باشد، بویژه اینکه، چون تلگرام فیلتر است فیلترشکن‌ها نقش سارق را داشته و ربایش مالی و اسکیمینگ (کلاهبرداری) صورت گیرد. ربات‌های ضربه زننده و برنامه‌های کمکی نیز که از سازوکار کد مورس برای بازی همستر استفاده می‌کنند، چون دسترسی‌های متعدد به داده‌های شخصی دارند داده‌های شخصی را سرقت و به عنوان یک بدافزار جمع کننده و قفل کننده اطلاعات عمل می‌کنند؛ بنابراین بات همستر مجموعه ای از مخاطرات را به همراه دارد.

غمامی با بیان اینکه دسترسی‌های سه گانه همستر، فیلترشکن‌ها و بات‌های کد مورس ظرفیت حملات هکری به افراد و تبدیل هر کاربر به یک بزه دیده را فراهم می‌کند،گفت: چالش دیگر همستر و نات کوین برای سلامت افراد به علت روش استخراج است، چون بر اساس ضربات مکرر انگشت روی صفحه گوشی، سکه‌هایی عرضه می‌شود که البته هنوز فهرست نشده و صرفا وعده است. سرانجام مهمترین نکته آن است که دفتر مرکزی پیام‌رسان تلگرام و دیتابیس این شرکت در کشور امارات متحده عربی واقع شده است و نه در اروپا، و از این رو قواعد اتحادیه اروپا بویژه GDPR و DSA بر این شرکت حاکم نیست؛ به همین جهت از منظر امنیت سایبری و جبران خسارت کاربران از حمایت‌های قانونی بهره‌مند نیستند که چنین وضعیتی صرفا برای سودجویان مناسب است.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) گفت: درحال‌ حاضر هیچ گزارش معتبری از پروژه (white paper) مبنی بر اینکه چه اشخاصی با چه هدفی این بازی را طراحی کرده‌اند، وجود ندارد. یقیناً با در نظر گرفتن اینکه شفافیت یکی از اصول اساسی فضای کریپتو است، نمی‌توان از کنار چنین مسئله‌ای به سادگی عبور کرد.

غمامی در پاسخ به این سوال که برخی اظهار می‌کنند، چون بازی همستر رایگان و در بستر تلگرام عرضه شده، بنابراین نمی تواند موجبات از دست رفتن سرمایه را فراهم کند، گفت: همانطور که گفتیم عدم شفافیت وایت پیپر بازی، این بازی را شبیه یک بد افزار معرفی می‌کند. به علاوه آنکه هیچ پروژه‌ای در عمل رایگان نیست بویژه این بات که ممکن است توسعه‌دهندگان بازی «همستر کامبت» یا بازی‌های مشابه آن، بدون اطلاع کاربر، از ترافیک اینترنت یا قدرت پردازش دستگاه کاربر برای مقاصدی مانند استخراج رمزدارایی یا باج گیری از کاربران و ... استفاده کنند. به این نحو که با انتشار کدها و دستورالعمل‌های (اسکریپت) مخفی که ممکن است کاربر به هیچ‌وجه متوجه جاسازی آن در دستگاه رایانه‌ای خود نشده باشد، منابع سخت افزاری دستگاه کاربر (CPU و GPU) برای استخراج یا اقدامات غیر قانونی استفاده شود. از این جهت این بازی‌ها تهدید جدی علیه امنیت فردی و حقوق عامه محسوب می‌شوند.

رمزارزها همواره در مقابل نظام بانکداری متمرکز قرار می‌گیرند

وی در ادامه در مورد ماهیت حقوقی رمزارزها یا رمز دارایی‌ها با بیان اینکه ارزهای رقومی یا رمزارزش‌ها گونه‌ای از دارایی‌های دیجیتال محسوب می‌شوند، گفت: دارایی‌های دیجیتال با توجه به ویژگی‌های فنی و کاربردی خود می‌توانند به عنوان دارایی، اوراق بهادار، سهام، پول، ابزار پرداخت یا وسیله ذخیره ارزش محسوب شوند. رمزارزش‌ها مثل بیت کوین معمولاً به صورت غیر متمرکز کنترل می‌شوند و از این رو در بسیاری موارد مقابل نظام‌های بانکداری سنتی یا متمرکز قرار می‌گیرند.

عدم تمرکز در حوزه رمزارزها نظارت را دشوار می‌کند

غمامی افزود: نامتمرکز سازی در رمزارزها از طریق فناوری زنجیره بلوکی امکان‌پذیر شده‌ که خود گونه‌ای دفتر کل توزیع‌ شده است؛ بنابراین دولت نظارت و تسلطی بر این دارایی ندارد و این خود سرآغاز بسیاری از جرایم و تعرض به حقوق مردم است اگر مدیریتی رخ ندهد. البته این چالش با ضابطه‌مندی می‌تواند فرصت شگرفی را هم فراهم کند.
وی به جرایمی که عموما در این حوزه رخ می دهد اشاره کرد و گفت: جرایم عمده این حوزه را می توان انواع فسادهای اقتصادی، کلاهبرداری، فرار مالیاتی، پولشویی و تامین مالی تروریسم و تخریب گسترده محیط زیست دانست که باید بگوییم شناسایی مرتکب، کشف دارایی، توقیف و فروش آن از چالش‌های اصلی است.

نظام حقوقی ایران در مدیریت رمزدارایی‌ها به دلایل متعدد عقب مانده محسوب می‌شود

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع)در پاسخ به این سوال که در ایران چه مقرراتی در زمینه کنترل رمزارزش‌ها وجود دارد، گفت: نظام حقوقی ایران در مدیریت رمزدارایی‌ها به دلایل متعدد عقب مانده محسوب می‌شود. قانونگذاری در این عرصه مبتنی بر دو ملاحظه است که به طراحی چهارچوبی جهت جلوگیری از سو استفاده از مصرف کنندگان و نقض نظم عمومی و متقابلا بهره برداری از عوائد و فواید این دارایی‌ها و سرمایه گذاری در این خصوص می‌انجامد.

وی افزود: در نظام حقوقی ایران نه تعریف و نه تمهیدی برای زنجیره استخراج تا عرضه وجود ندارد. البته قواعدی کلی از جمله مواد ۷۰۵ تا ۷۱۱ اصلاحی کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) و قانون جدید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و البته چند مقرره از جمله آیین‌نامه استخراج رمز دارایی‌ها مصوب هیئت وزیران و چند آیین‌نامه مربوط و دستورالعمل تاسیس صرافی‌ها توسط بانک مرکزی را می توان نام برد.

غمامی در توضیح این گزاره که برخی معتقدند ارزهای دیجیتال حیاط خلوت کلاهبرداران و بستر شکل گیری بسیاری از جرایم است، گفت: این تصور که رمزدارایی‌ها صرفا برای ارتکاب جرایم کاربرد دارد صحیح نیست؛ هر چند که نمی‌توان استفاده از آن‌ها را در فعالیت‌های مجرمانه بویژه در کشورهای در معرض مفاسد اقتصادی و یا فاقد قواعد حمایتی از شهروندان در فضای مجازی که به جعل عمیق و سرقت داده‌ها می‌انجامد انکار کرد.

فقدان شفافیت در حوزه رمز ارزش‌ها نقض حقوق عامه را سبب می‌شود

وی مشکل اساسی در حوزه رمز ارزش ها را فقدان سیاست شفاف و مشخص نهاد قانون‌گذاری و مجموعه مراجع ذیصلاح اجرایی دانست و گفت: هنوز در انتظام‌بخشی و یکپارچه‌سازی سیاست جنایی در برابر رمزارزها دچار تردید و سرگردانی هستیم و به همین دلیل سو استفاده کنندگان از فرصت بوجود آمده حداکثر بهره را برای نقض حقوق عامه و تعرض به حقوق فردی ایشان به عمل می‌آورند.

معاون حقوق شهروندی معاونت حقوقی ریاست جمهوری در پاسخ به نحوه نظارت بر رمز ارش ها با توجه به غیر متمرکز بودن آن گفت: هرچند سازوکار فناوری بلاک‌چین که به آن دفتر کل توزیع‌شده می‌گویند غیرمتمرکز است، اما کنترل و نظارت بر این حوزه از طریق نقاط دسترسی و اتصال به شبکه‌های پرداخت رسمی از قبیل سکوهای تبادل رمز ارزی انجام می‌شود. قانونگذاران در کشورهای مختلف بر فرایندهای تولید و عرضه رمزدارایی‌ها نظارت شدیدی اعمال می‌کنند. بویژه اینکه صرافی‌ها و تصفیه‌کنندگان پرداخت را ملزم می‌کند که به مسئولیت‌های معینی مانند گزارش، ثبت نام و ثبت سوابق پایبند باشند. علاوه بر این، رمزدارایی‌های غیرمتمرکز برای مقاصد مالیاتی توسط سرویس درآمد داخلی به عنوان کالا طبقه‌بندی شده است.

ضرورت استفاده از تجربه جهانی در قانونگذاری فناوری‌های نوپدید

غمامی در مورد اینکه چگونه باید از شهروندان در مقابل مخاطرات انواع رمز ارزها صیانت کرد،گفت: گام نخست در صیانت از حقوق شهروندان در برابر خطرات رمزارزها، استفاده از تجربه جهانی و لحاظ ملاحظات خاص کشور در امر قانون‌گذاری فناوری‌های نوپدید از جمله بلاکچین و هوش مصنوعی است. بدیهی است بدون وجود قوانین متناسب و دقیق، نمی‌توان به هدف حفظ حقوق شهروندان نایل آمد.

وی در ادامه گفت: لازم است در قانون‌گذاری به اموری همچون، تعیین متولی تنظیم‌گری در این حوزه، تعریف سازوکار مجوزدهی تائیدمحور برای فعالیت در این زمینه، نظارت‌های امنیت سایبری، حسابداری و حسابرسی از سکوها (پلتفرم‌ها)، تعریف الزامات پوشش بیمه و مدیریت ریسک برای سکوها، آموزش‌های عمومی و تخصصی، تعریف معافیت‌ها و مشوق‌های مالیاتی برای افشای دارایی‌های دیجیتال، جرم‌انگاری رفتارهای مخاطره‌آمیز در برابر امنیت داده‌ها و حقوق اشخاص، پیش‌بینی دقیق گونه‌های پیشگیری فنی - وضعی از جرایم مرتبط با رمزارزها، دسترسی غیرمجاز به داده‌ها و استفاده از هوش مصنوعی زاینده و فاقد کنترل انسانی دقت کرد.

با رشد محبوبیت بازی همستر کامبت در ایران حالا آگهی‌هایی از فروش اکانت همستر کامبت در شبکه‌های مجازی منتشر می‌شود که برچسب‌های چند میلیارد تومانی هم در آنها به چشم می‌خورد.

براساس گزارش تجارت نیوز، «اکانت همستر دارم که با گوشی تقدیم می‌کنم، همه چیز با دست خودم زده شده و فیک نیست و امکان مسدودیت وجود ندارد. با ماشین‌های کوییک، لیفان، تیبا معاوضه دارم و ماشین باید سالم و مدل ۸۵ به بالا باشد.» این یک آگهی از صدها آگهی منتشرشده درباره اکانت‌های همستر در فضای مجازی است؛ آگهی‌هایی که با رویای همستر کامبت گذاشته می‌شوند و مشخص نیست واقعاً خریداری برای آنها هم وجود دارد یا خیر.

همستر کامبت تبدیل به یک پدیده جهانی شده که در ایران هم به آن توجه مضاعفی می‌شود. این روزها یا خود افراد وارد بازی همستر کامبت شده‌اند یا به احتمال خیلی زیاد یکی از اطرافیان‌شان را دیده‌اند که انگشتان خود را با سرعت و پشت‌ سر هم به صفحه گوشی می‌زند. اگر از سرویس‌های حمل و نقل عمومی نیز استفاده کرده باشید، با انبوه افرادی روبه‌رو می‌شوید که در حال لمس مداوم صفحه گوشی‌های خود هستند و گاه با یکدیگر به تبادل نظر می‌پردازند. فرقی هم نمی‌کند این افراد چه سن و سالی داشته باشند و مرد باشند یا زن، در بین هواداران همستر از همه سنین و هر جور صنفی پیدا می‌شود و صدالبته که نوجوانان و جوانان بیشتر از همه درگیر آن شده‌اند.

با افزایش محبوبیت بازی همستر، برخی از مسئولان درباره این بازی اظهار نظر کرده‌اند. وزیر ارتباطات می‌گوید همستر کامبت فقط یک بازی است و نباید آن را جدی گرفت و پلیس فتا اعلام می‌کند همستر کامبت باعث تصادف‌های رانندگی شده است. تب همستر کامبت یک تب داغ‌تر از بازی پوکمون‌گو شده که سال‌ها پیش در ایران و جهان جا افتاد و دلیل آن تنها یک چیز است: رویای یک‌شبه ثروتمند شدن.

همستر کامبت رویایی برای پولدار شدن!

آگهی‌های فروش اکانت‌های همستر کامبت نیز با پیگیری همین رویا در صفحات مجازی منتشر می‌شود. این آگهی‌ها در اینستاگرام، تلگرام و سایر بسترهای درج آگهی آنلاین نظیر دیوار و شیپور وجود دارد. متن برخی از این آگهی‌ها نشان از توهم رویای همستر برای کاربران دارد و به‌ نظر می‌رسد نظارت دقیقی روی این آگهی‌ها صورت نمی‌گیرد. البته مشاهدات تجارت‌نیوز نشان می‌دهد بسیاری از این آگهی‌ها روزها و هفته‌هاست در فضای اینترنت منتشر شده‌ و به‌ نظر می‌رسد هنوز به ثمر نرسیده‌اند. همچنین طی صحبت با برخی دارندگان این آگهی‌ها، می‌توان به‌جرأت گفت بخش عمده‌ای از منتشرکنندگان این‌گونه آگهی‌ها را افراد زیر ۱۵ سال تشکیل می‌دهند که بیشتر در رویابافی و رویافروشی غرق می‌شوند.

از آنجا که همستر کامبت به عنوان یک بازی ویدئویی شناخته شده، عمده این آگهی‌ها در بخش بازی‌های دیجیتال سایت‌های درج آگهی جا خوش کرده است. حضور این آگهی‌ها در اینستاگرام، تلگرام و همچنین پیام‌رسان‌های بومی نیز عمدتاً به گروه‌های نوجوانان‌پسند و کانال‌های مربوط به ویدئوگیم یا مرتبط با انواع سرگرمی ختم می‌شود. متنی که آگهی‌گذار برای بیشتر این تبلیغات نوشته دور از ذهن است و همان‌طور که گفته شد بیشتر به خیالبافی شباهت دارد. واقعیت این است که بازی همستر کامبت هنوز از سوی حرفه‌ای‌های دنیای ارزهای دیجیتال به رسمیت شناخته نمی‌شود؛ اما سابقه رمزارزهایی مانند نات‌کوین، کاربران را به این سمت کشانده که مبادا از ثروت بادآورده توسط همستر شیک‌پوش اینترنتی عقب بمانند. همان‌طور که پیشتر طی یادداشتی گفته شد، مشکلات اقتصادی و فشار مالی بر جوانان و نوجوانان و نبود تصور یک آینده درست شغلی، ناخودآگاه تمام آنها را به سمت رویای پولدار شدن با همستر و امثالهم کشانده است. این رویابافی اما حالا دستمایه سودجویانی شده که قصد دارند از فکر و خیال مردم پول دربیاورند و شروع به انتشار آگهی‌هایی دور از عقل و منطق برای فروش اکانت‌های همستر کامبت خود کرده‌اند.

معاوضه همستر کامبت با اتوبوس‌های اسکانیا

پیگیری‌های تجارت‌نیوز در بین شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های درج آگهی حکایت از این دارد که متن آگهی‌های تبلیغاتی فروش همستر کامبت گاه به سمت و سوی مبادله کالا به کالا کشیده شده و آگهی‌گذار اکانت خود را با انواع خودرو یا حتی زمین و مسکن مبادله می‌کند. به‌ عنوان مثال در متن برخی از این آگهی‌ها قیمت‌های میلیاردی برای اکانت همستر با چندصد میلیون سکه گذاشته شده یا فرد دیگری در آگهی خود تاکید کرده اکانت خودش را فقط با اتوبوس‌های اسکانیا تعویض می‌کند. قیمت‌های بین ۱۵ تا ۵۰ میلیون تومانی نیز بخش عمده این آگهی‌ها را دربر گرفته و به‌ نظر می‌رسد دامنه جغرافیایی این آگهی‌ها به تمام شهرهای ایران از جمله پایتخت و سایر کلانشهرها و حتی شهرهای کوچک‌تری مثل رویان و آق‌گلا و هشت‌بندی و آبکوه و... می‌رسد. این موضوع نشان از نفوذ همستر کامبت به تمام نقاط ایران دارد و گویا دندان‌های تیز این موجود قرار است همه خاک‌های شهرها و روستاهای ایران را حفاری کند.

آگهی‌گذاران بازی همستر در برخی از آگهی‌های خود ادعا کرده‌اند اکانت را به همراه گوشی و انتقال اکانت تلگرام به فروش می‌رسانند. این دسته از آگهی‌ها معمولاً برچسب قیمت بیشتری دارند و سرآغاز نرخ‌ها در آنها از صد میلیون تومان است و گاه به رقم‌های میلیاردی هم می‌رسد. نکته درخور توجه این است که افراد با درج آگهی‌هایی که در آنها محصول خود را چند صد میلیون تومان قیمت‌گذاری کرده‌اند، در بسیاری موارد از دادن شماره تلفن خود حذر می‌کنند و این موضوع می‌تواند نشانه‌ای بر آگهی متقلبانه آنها باشد.

باید گفت خرید و فروش اکانت‌های همستر کامبت چیزی نیست که بتوان مردم را از آن‌ نهی یا به آن توصیه کرد، کاربران باید خودشان با تشخیص خودشان بدانند که می‌خواهند وارد بازی همستر کامبت شوند یا خیر اما با بررسی عمده آگهی‌هایی که از این بازی منتشر شده می‌توان گفت تعداد زیادی از آنها با واقعیت فعلی وضعیت رمزارز متعلق به این همستر کت‌وشلواری همخوانی ندارد. با گشت و گذار در بین آگهی‌های متعلق به همستر قیمت‌های چند ۱۰ هزار تومانی تا میلیارد تومانی مشاهده می‌شود و کاربران سردرگم نمی‌دانند که باید به کدام آگهی اعتماد کنند. کارشناسان باور دارند مردم اگر هم می‌خواهند وارد دنیای بازی‌های همستر و نات‌کوین شوند، بهتر است خودشان پس از کسب آگاهی‌های لازم دراین‌باره به این مقوله ورود کنند تا در صورت بروز مشکلات در آینده، ضررهای هنگفتی متوجه وضع معیشتی‌شان نشود.

روز به روز به تعداد آگهی‌های مجهز به عکس همستر در ژست‌ها و تیپ‌های مختلف افزوده می‌شود و حالا با نگاهی به وب‌سایت‌های درج آگهی می‌توان گفت در هر ساعت ده‌ها آگهی مرتبط با این موضوع منتشر می‌شود. در خبرنگار در گفت‌وگو با برخی از منتشرکنندگان این آگهی با بلاک شدن از سوی آنها روبه‌رو شد و از این رو پیشنهاد می‌شود مذاکره و خرید از این آگهی‌ها با دقت دوچندانی صورت پذیرد. همچنین انتظار می‌رود دست‌کم نظارت بر انتشار این آگهی‌ها از سوی پلتفرم‌های بومی درج آگهی دقیق‌تر شود تا تبدیل به بستری برای رویافروختن سودجویان نشود.

همه حواس‌شان به گوشی موبایل است و به امید کسب درآمد مدام روی آن ضربه می‌زنند. این یک سرگرمی تازه تلگرامی به نام همسترکامبت است که هر روز عده بیشتری به امید کسب درآمد به آن می‌پیوندند؛ به‌طوری‌که شمار کاربران آن در چند روز به بیش از ۱۱۵میلیون نفر رسیده است. اما آیا واقعا فضای همستربازها امن است و امکان کلاهبرداری در آن وجود ندارد؟

به گزارش همشهری، از چند روز قبل پیام‌هایی در تلگرام دست‌به‌دست می‌شود که روشن‌ترین مشخصه آنها تصویر یک همستر است. کاربران تلگرام با فرستادن این پیام یکدیگر را به پیوستن به این بازی جدید دعوت می‌کنند. اما ماجرا چیست؟ این بازی همسترکامبت نام دارد و کاربران بعد از پیوستن به آن باید چند نفر دیگر را دعوت کنند؛ به همین دلیل پیامِ دعوت را برای چند نفر دیگر ارسال می‌کنند و همین موضوع باعث گسترش ناگهانی این بازی شده است. اما اشتیاق کاربران برای پیوستن به این بازی فقط محض سرگرمی نیست و اولویت اصلی کاربران به‌دست‌آوردن درآمد است. آنها هرچقدر بیشتر روی صفحه گوشی خود ضربه بزنند، امتیاز بیشتری می‌گیرند و آنطور که اعلام شده درنهایت با به‌دست‌آوردن سکه، درآمدشان از این کار را در قالب رمزارز دریافت می‌کنند. هرچند هنوز هیچ موردی از کلاهبرداری با این بازی گزارش نشده، اما این بازی بستر مناسبی برای کلاهبرداران سایبری است و ممکن است آنها همستربازها را غافلگیر و از آنها کلاهبرداری کنند.

ترفندهای کلاهبرداری همستری
کلاهبرداران همیشه از طعمه‌هایشان جلوترند و هر روز از ترفندهای تازه‌تری استفاده می‌کنند. چند روز قبل حسین دلیریان، سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی، به کاربران هشدار داد و نوشت: «در این چند روز در بسیاری از سوپرگروه‌ها بحث‌های بسیاری از کاربران ایرانی را خواندم. شیوه جدید ماین‌کردن ارز دیجیتال با استفاده از بازی‌ها به بستر مناسبی برای هکرها و سارقان تبدیل شده است. به‌عنوان سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی می‌گویم، افرادی که در این بازی‌ها شرکت می‌کنند، مراقب اطلاعات و حساب‌های خود باشند.»

لینک‌های آلوده
اما مهم‌ترین ترفندهای کلاهبرداران در این حوزه چیست؟ یکی از ترفندهای متداول کلاهبرداران سایبری، هک‌کردن حساب کاربران است. آنها با این کار اطلاعات شخصی و مالی افراد را به‌دست می‌آورند و در ادامه به آن دستبرد می‌زنند و سوءاستفاده و باج‌گیری می‌کنند. این کار از طریق ارسال لینک‌های آلوده انجام می‌شود؛ به این طریق که مثلا لینکی کاملا شبیه به لینک همسترکامبت برای کاربران ارسال می‌شود که درواقع یک لینک جعلی است. کافی است فرد دریافت‌کننده لینک روی آن ضربه بزند تا فرد هکر که لینک را طراحی یا ارسال کرده، به اطلاعات شخصی کاربر دسترسی پیدا کند. هکرها همچنین ممکن است با لینک‌های جعلی و آلوده کاربران را به صفحات جعلی متصل کنند که در این صفحات با شگردهای مختلف به اطلاعات شخصی و مالی افراد دسترسی پیدا می‌کنند.

ربات‌های کلاهبردار
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بازی همسترکامبت این است که کاربران باید روی صفحه گوشی‌شان ضربه بزنند. هرچه ضربه بیشتری بزنند درآمد مجازی بیشتری کسب می‌کنند. این شیوه بازی سبب شده که خیلی‌ها برای کسب درآمد به فکر استفاده از ربات‌ بیفتند تا بتوانند چندبرابر روی صفحه گوشی‌شان ضربه بزنند. در این شرایط افراد کلاهبردار به تبلیغ انواع ربات‌ها برای درآمدزایی بیشتر در بازی همستر می‌پردازند و از کاربران این بازی دعوت می‌کنند از ربات‌های آنها استفاده کنند؛ غافل از اینکه این ربات‌ها ترفندهایی برای کلاهبرداری‌اند و هکرها با استفاده از این ترفندها حساب‌ها را هک می‌کنند. حالا در شرایطی که تب این بازی در بین کاربران بالا گرفته، سرهنگ رامین پاشایی، معاون اجتماعی پلیس فتا، نیز به این بازی واکنش نشان داده و اعلام کرده است که «در حال حاضر در حال تحلیل فنی آسیب‌ها و تهدیدات و ارزیابی موضوع هستیم.»

این روز‌ها همه در حال جوین‌شدن به تلگرام هستند، اما چرا و چه اتفاقی افتاده‌است؟ دلیلش این است که یک همستر در تلگرام لانه کرده و همه قصد پرورش آن را دارند تا به خیال خود پولدار شوند، خیالی که خام و دور از واقعیت به نظر می‌رسد.

اولش شبیه با بازی می‌ماند، اما هر چه که می‌گذرد، تبدیل به سرابی می‌شود که هیچ فایده‌ای ندارد، بدتر اینکه اعصاب و روان کاربر را درگیر می‌کند و میان او و اعضای خانواده‌اش فاصله می‌اندازد. هر چند می‌گوید که می‌خواهد از این راه کسب درآمد کند و پولش را به زخم زندگی بزند، اما چنان اعتیادی که به «همستر» پیدا کرده و درگیری بیش از حدی که با آن دارد، خودش یک زخم جدید به زندگی‌شان است؛ زخمی عمیق که گاهی موجب می‌شود حوصله اطرافیانش را هم نداشته باشد، چراکه فقط محو جمع کردن سکه مجازی شده‌است! در این بین، برخی می‌دانند که این ربات، بیش از حد درگیرشان کرده، برای همین دست از ادامه کار می‌کشند، اما برخی تمام وقتشان را صرف پرورش همسترشان می‌کنند که معلوم نیست در آینده چه سرنوشتی برایشان رقم بخورد!

هم فضای مجازی و هم فضای حقیقی، هر دویشان در تسخیر همستر کامبت است. عده‌ای در مترو، اتوبوس، پیاده‌رو، صف نانوایی و محل کار با سماجت و جدیت تمام در حال ضربه‌زدن به شکم یک همستر در فضای چند اینچی موبایلشان هستند و چشم به سکه‌های طلایی رنگی دوخته‌اند که با واقعیت فاصله زیادی دارد. در واقع آن‌ها رؤیای یک‌شبه پولدار شدن را در ذهن‌شان می‌پرورانند! عده‌ای دیگر، اما در اینستاگرام، تلگرام یا ایکس، مشغول تبلیغ و آموزش استفاده از آن شده‌اند و به گفته خودشان کارشناس خبره در این موضوع هستند! آن‌ها در ازای گرفتن لایک و فالوور حاضر می‌شوند راز و رمز جمع کردن سکه‌های بیشتر را یاد بدهند. برخی از این‌ها روش‌های عجیب و غریبی را ابداع کرده‌اند مثل ضربه زدن سرعتی روی شکم همستر با دستگاه ماساژور، قطرات آب و چرخ خیاطی که همه‌شان نشان‌دهنده خلاقیت آنهاست! اما کاش این خلاقیت‌ها به نتایج خوبی برسد و آن‌ها را با یک شکست بزرگ و سنگین در آینده مواجه نکند! 

توجیه پشت توجیه
اما علت این حجم استقبال افراد از این ربات عجیب و غریب چیست؟ آن هم وقتی کاربران حتی ذره‌ای از ماهیت کاری که می‌کنند، خبر ندارند و صرفاً ضربه می‌زنند که از غافله عقب نمانند! یکی از اعضای همستر در این رابطه به «جوان» می‌گوید: «زمانی که نات کوین آمده‌بود و من اهمیتی به آن ندادم، برادرزاده‌ام توانست 10 میلیون تومان پول از آن به دست بیاورد. حالا احساس می‌کنم این‌بار هم قرار است این کار به پول برسد و نمی‌خواهم آن را از دست بدهم.» او در پاسخ به این سؤال که نگران نیست وقت و انرژی و اینترنتی که صرف می‌کند به «هیچ» برسد، می‌گوید: «وقتی دفعه قبل، چند نفر به پول رسیده‌اند، پس اینبار هم این سکه‌ها پول می‌شود. شک ندارم که از این راه درآمد خواهم داشت.»

کاربر دیگری نیز که با 10 اکانت مختلف عضو این ربات شده‌است، در این رابطه می‌گوید: «می‌دانم ته این ماجرا هیچی نیست، اما با خودم گفتم که شاید یک درصد این سکه‌ها تبدیل به پول شود برای همین 10 اکانت با شماره‌های مختلف ساخته‌ام و مشغول جمع کردن سکه‌هستم.» یعنی برخی از این افراد می‌دانند که قرار است به هیچ برسند، اما با این حال، به قول خودشان می‌خواهند شانسشان را امتحان کنند. 

در این میان کاربر دیگری به «جوان» درباره اعصاب‌خردی بازی همستر اینگونه توضیح می‌دهد: «فقط دو، سه روز درگیر این به اصطلاح بازی شدم، اما وقتی به مرحله‌ای رسیدم که باید برای یکی از کارت‎‌های بازی، دو نفر از دوستانم را به بازی معرفی می‌کردم و موفق به انجام این کار نشدم، عصبی شده‌بودم، به قدری حالم بد شده‌بود که دیدم توجهی به بچه‌هایم نمی‌کنم و همه هم و غم من پرورش همستر شده‌است! برای همین از ادامه بازی دست کشیدم و فقط همستر را نگه داشته‌ام تا خودش رشد کند و آن را جدی نمی‌گیرم.»

ابهامات بی‌شمار
اما چندین ابهام درباره این بازی رباتی وجود دارد؛ اول اینکه ابعاد دسترسی‌های این بازی به اطلاعات شخصی افراد هنوز کاملاً مشخص نیست. ثانیاً اصلاً معلوم نیست در آینده این سکه‌ها به پول تبدیل شود یا خیر؟ در نهایت آیا همستر کامبت امکان پشتیبانی حضور این تعداد کاربر را دارد؟ سؤالی که چند ماه است که پاسخی برای آن پیدا نشده‌است، اما اعضای همستر کامبت در واکنش به این حرف‌ها پشت سر هم توجیه می‌آورند، مثلاً اینکه «این کار نه هزینه‌ای دارد و نه اطلاعات شخصی از ما خواسته! تازه تلگرام به ما تیک آبی هم داده! ضربه زدن روی صفحه موبایل چه خطری دارد؟» متأسفانه گوش این افراد به این حرف‌ها و خطراتی که ممکن است برایشان داشته‌باشد، بدهکار نیست. 

احتمال هک و دسترسی به اطلاعات شخصی
علت این حجم از گسترش بازی «همستر کامبت» به آبان 1402 برمی‌گردد که نسخه اولیه «نات کوین» به عنوان نوعی ربات تلگرامی عرضه شد. در این رابطه خدایار سعیدوزیری، مدرس دانشگاه و کارشناس حقوق فناوری به «جوان» می‌گوید: «پروژه‌های متعددی در بستر تلگرام آمده و بعد از این هم خواهد آمد، همستر تنها یکی از آنهاست که فراگیر شده و مورد استقبال قرار گرفته. از آنجایی که «نات کوین» برای برخی از افراد درآمدزا بود، حالا همه احساس می‌کنند که از آن سود اولیه جا مانده‌اند و می‌خواهند با عضویت در «همستر کامبت» این ضرر را جبران کنند.»

او ادامه می‌دهد: «در این میان ممکن است سوءاستفاده‌هایی نیز صورت بگیرد. حداقل سوءاستفاده اینکه برخی از افراد مختلف استفاده ابزاری می‌کنند تا برای خودشان یک اجتماعی را بسازند و برای پروژه‌های خود از آن‌ها استفاده کنند. این سوءاستفاده احتمالی در خوش‌بینانه‌ترین حالت صورت می‌گیرد و به غیر از آن ممکن است سرقت اطلاعات و هک می‌تواند باشد و اینکه افراد از سر ناآگاهی و‌لت یا همان کیف پول دیجیتالی‌شان را به یک پروژه غیرقابل اعتماد یا هکری نصب کنند و دارایی‌هایشان را از دست بدهند، یعنی عملاً در معرض کلاهبرداری و ضرر قرار دهد.»

شما فقط یک مهره‌اید
سعید وزیری درباره بررسی وضعیت آینده این ربات اظهار می‌دارد: «با این میزان مشارکت در همستر کامبت و چند میلیون عضوی که دارد، اگر قرار باشد طبق همان برنامه «نات کوین» به هر نفر 200 الی 300 دلار پرداخت کنند، یک عدد نجومی و دور از انتظار می‌شود، چراکه چنین چیزی در فضای ارز دیجیتال امکان‌پذیر نیست که این میزان پول در یک پروژه پرداخت شود! ممکن است مدیران پروژه همستر، عدد پایین‌تر از عدد پرداختی در «نات کوین» درنظر بگیرند، مثلاً هر کاربر 10 دلار دریافت کند که آن وقت این عدد بزرگ و مهمی نیست که ارزش وقت گذاشتن و صرف انرژی داشته‌باشد و اینکه افراد به دیگران اصرار کنند تا از طریق آن‌ها عضو این ربات شوند! بنابراین مشخص است سود اصلی این کار به صاحب پروژه تعلق می‌گیرد و باقی افراد نقش مهره را ایفا می‌کنند.»

او ادامه می‌دهد: «ممکن است در آینده نزدیک، ده‌ها مورد از این پروژه‌ها اتفاق بیفتد که مثلاً دو سوم آن‌ها کلاهبرداری باشد، بنابراین باید آگاهی جامعه نسبت به این موضوع افزایش پیدا کند تا افراد بتوانند راستی‌آزمایی کنند که مدیران پروژه چه کسانی هستند، هدفشان چیست و چه تخصصی دارند.»

این کارشناس حقوق فناوری نظر مثبتی درباره پروژه همستر ندارد و می‌گوید: «هدف نهایی همستر این است که روزی چند بار کاربران به ربات مراجعه کنند تا کسب درآمد کند، از طرفی این بستری برای نمایش تبلیغات مختلف است، یعنی پروژه‌های دیگر تبلیغ خود را به همستر می‌دهند و مدیران این ربات از این طریق هم پول به جیب می‌زنند. در ازای آن، همستر به کاربران توکن می‌دهد، حال یا این توکن ارزش دارد یا بی‌ارزش است، کسی فعلاً درباره آن هیچ چیزی نمی‌داند، اما به طول کلی احتمالات منفی این پروژه را بیشتر از مثبت آن می‌دانم. بدتر اینکه عمده افراد، بدون هیچ فکری به سمت همستر رفته‌اند و فضا برای سوءاستفاده پررنگ‌تر شده‌است.»

سوءاستفاده از جهان سوم 
علیرضا شریفی‌یزدی، دکترای جامعه‌شناسی در این رابطه به «جوان» می‌گوید: «وقتی افراد از یک وسیله و ابزار دم‌دستی استفاده می‌کنند برای اینکه مسیر‌های عصبی مغزشان سریع به دوپامین برسد، مثل مواد‌مخدر الکل و امثال این‌ها که حال خوب به افراد می‌دهد، یک پیامد منفی نیز برای آن‌ها دارد، اینکه افراد برای کار‌های بزرگ هیچ چالشی انجام نمی‌دهند، یعنی چیزی به نام لذت تأخیری برای آن‌ها معنی نمی‌دهد. اینکه تلاش و کوشش کنند، درسی بخوانند یا کاری کنند که به نتیجه خوبی برسند. متأسفانه جریان همستر دقیقاً از همین جنس است، یعنی مسیر‌های عصبی مغز را در کوتاه مدت درگیر می‌کند، دوپامین را فعال می‌کند به امید اینکه فرد پول و پاداش می‌گیرد و این باعث می‌شود که در بلندمدت موفقیت‌های بزرگ را از لحاظ روانی از دست بدهد.»

او ادامه می‌‎دهد: «از بعد جامعه‌شناسی باید گفت که متأسفانه سیستم‌های بزرگ دنیا دارند الگو‌های رفتاری خاصی را طراحی می‌کنند؛ در گام اول برای جهت دادن به رفتار آدم‌ها، دوم برای کنترل انسان‌ها، سوم برای جایگزینی ارزش‌های تازه به جای ارزش‌های واقعی که عمدتاً مخاطبانش هم مردم جهان سوم هستند، یعنی بیشترین کسانی که به این جریانات وصل می‌شوند و از این مسائل استفاده می‌کنند، در کشور‌های جهان سوم هستند. بدتر اینکه از همین ابزار برای کانال نفوذ و ورود به ارزش‌ها، هنجارها، آداب، رسوم و سنن و مواردی از این قبیل استفاده می‌شود.»

گنجی در کار نیست
اما چه شده‌است که افراد می‌خواهند یک‌شبه ره صد ساله را بروند؟ شریفی یزدی در این رابطه می‌گوید: «یک بخش آن به مسئله اقتصاد برمی‌گردد. واقعیت این است که طی 15 سال اخیر، جامعه ما فقیر شده‌است و این را اطلاعات و آمار به ما می‌گوید. در نتیجه یک احساس نداشتن امنیت اقتصادی رواج پیدا کرده که افراد برای اینکه بر آن چیره شوند، از هر روشی استفاده می‌کنند. مثل وقتی که می‌گویند قرار است قیمت بنزین گران شود، همه در صف می‌ایستند تا یک باک بنزین جلو بیفتند، بدون آنکه فکر کنند این یک باک بنزین جلو افتادن چه تأثیری در زندگی آن‌ها دارد؟ بدون شک هیچ!»

او ادامه می‌دهد: «احساس عدم امنیت در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی باعث می‌شود که از یک‌سو افراد به هر طریقی سعی کنند برای خودشان یک آرامشی دست و پا کنند و وقتی روش‌های این‌گونه باب و تبلیغ می‌شود خیلی‌ها امیدوارند که به کمک آن، کسری‌های اقتصادی مالی خودشان را جبران کنند. جنس این کار دقیقاً مثل جنس کار افرادی است که دنبال گنج هستند و با دستگاه گنج‌یاب، یک هفته به بیابان می‌روند و حتی از زن و بچه‌شان در این مدت دور می‌شوند! حالا شاید در این بین، چهار نفر هم موفق شوند گنج پیدا کنند، اما عده زیادی در این داستان سرکار هستند و سرشان بی‌کلاه می‌ماند. آن‌ها نمی‌خواهند سرکار بروند و از روش درستی درآمد به دست بیاورند، بلکه دنبال این هستند که یک‌شبه گنج پیدا کنند و تمام آمال و آرزو‌های خودش، خانواده و آبا و اجدادش را برآورده سازند.»

به گفته این جامعه‌شناس، جریان همستر و امثال این‌ها نیز جایگزین توهم، تخیل و آرزو به جای واقعیت است، اینکه افراد دنبال این هستند از روش‌های میان‌بر و نامتعارف استفاده کنند تا به پول برسند که معمولاً تجربه نشان داده در بلند مدت این‌ها کار نمی‌کند. 

 نقشه‌های پنهان
اما آموزش‌های لازم در این زمینه از چه مرجعی باید انجام شود. شریفی یزدی در این رابطه پاسخ می‌دهد: «اولین مرجع رسانه‌ها هستند، مثل همین کاری که شما انجام می‌دهید و مردم را آگاه می‌کنید. رسانه‌های دیگر نیز باید پای کار بیایند؛ از جمله صداوسیما، تا آگاهی‌بخشی واقعی به مردم بدهند. دوم اینکه به آن‌ها نشان دهند جایگاه و خاستگاه چنین مسائلی، جهان اول و کشور‌های پیشرفته هستند، پس واضح است که آن‌ها داشته‌های خودشان را به جهان سوم نمی‌دهند! بنابراین حتماً پشت این ماجرا جریان دیگری است که باید آن را جست‌وجو کنند. افراد باید با خود فکر کنند که هر چند شاید پولی هم به آن‌ها داده‌شود، اما اصل ماجرا و سوددهی آن برای افراد دیگر است.»

او با ذکر مثالی می‌گوید: در یک دوره‌ای در کنسولگری انگلیس در منطقه پلیس جنوب (که وابسته به دولت انگلیس بود) تریاک را به قیمت بسیار ارزان به مردم می‌فروختند و سوخته تریاک را به چند برابر قیمت از آن‌ها می‌خریدند! برای همین مردم به جای آنکه کار کنند و درآمد داشته‌باشند، می‌نشستند پای منقل و تریاک می‌کشیدند و سوخته آن را هم می‌فروختند و سود می‌کردند. (غافل از اینکه این کنسولگری دارد سرمایه‌گذاری می‌کند و با این کار نسلی را به دام اعتیاد می‌کشاند.) مدتی پس از اینکه مردم معتاد شدند، دیگر از تریاک ارزان و خرید سوخته آن خبری نبود! در واقع این ترفندی بود که آن‌ها به کار گرفته‌بودند. حال ممکن است شبیه به همین ماجرا تکرار شود، یعنی افراد از جریان همستر یک پولی به دست بیاورند، اما باید ببینند که در بلند‌مدت نقشه و برنامه آن‌ها چیست و این کار چه تبعاتی به دنبال دارد.

منبع: جوان

نسترن صائبی صفت: «همستر کمبت» بازی است که این روزها زیاد به گوشتان رسیده و حتی در حال سر و کله زدن با آن هستید؛ همسترها در این بازی با هم مبارزه تن به تن نمی‌کنند، اما با قرار دادن کاربرانشان در قالب مدیر یک کسب‌وکار، آنها را ترغیب به کلیک کردن و کسب درآمد بیشتر می‌کند. در این گزارش به بررسی آمار جدید و همچنین منشاء این بازی‌بات می‌پردازیم.

به گزارش ایسکانیوز؛ این روزها شاهد پیوستن (جوین شدن) دوستان و افراد فامیل‌مان در تلگرام هستیم، ولی دلیل آن محبوبیت این پلتفرم به تنهایی نیست. این پلتفرم به تازگی بازی جالبی را راه انداخته است که همه را ترغیب به کسب درآمد از طریق ارز دیجیتال کرده است. اما همستر کمبت چیست؟

مبارزه تن به تن همسترها از آغاز تا کنون

همستر کمبت یک بازی‌بات ساده تلگرامی است که کاربر در آن با مکانیسم «کلیک به ازای درآمد» یا Tap to Earn سکه‌های مجازی HMSTR کسب می‌کند. سکه‌هایی که می‌گویند به «ایردراپ» و در صورت لیست شدن پروژه در صرافی‌ها در نهایت به پول واقعی تبدیل می‌شوند. منظور از ایردراپ انتقال رایگان ارزهای دیجیتال بین کیف پول‌های مختلف در بلاک‌چین است. در این روش، صاحبان ارزهای دیجیتال می‌توانند به صورت رایگان ارزهای دیجیتال خود را به صاحبان دیگر کیف پول‌های دیجیتال منتقل کنند.

طبق اعلام توسعه‌دهندگان همستر کمبت، توکن این پروژه بر بستر بلاک‌چینی به نام TON ایجاد خواهد شد که البته تاریخ آن هنوز تائید نشده است. اصطلاح توکن به نوعی دارایی دیجیتال اشاره دارد که از ویژگی حفظ ارزش و انتقال به دیگران برخوردار است. توکن ابزار دیجیتالی است که روی بلاک‌چین رمزگذاری می‌شود. می‌توان گفت که توکن همان ارز دیجیتال با ویژگی‌های منحصر به فرد است. گفتنی است که سکه‌های این بازی از نوع «نات‌کوین» (NotCoin) است که پیش از عرضه آن توسط تلگرام، رکوردهای قیمتی جدیدی را کسب کرده بود و افرادی توانسته بودند میزان بالایی از این ارز مجازی را استخراج کنند و به پول زیادی دست یابند. با این حال، نات‌کوین یک ارز دیجیتال با ارزش بالا به شمار می‌آید.

«تون» با نماد اختصاری TONیک ارز دیجیتال بومی بلاک‌چین The Open Network است. این بلاک‌چین با هدف افزایش سهولت در تراکنش‌های مالی و فراهم کردن استقلال مالی بیشتر برای کاربران طراحی شده است. این شبکه در سال 2018 توسط تلگرام تاسیس و به دلیل سرعت بالای تراکنش‌های خود در جامعه ارز دیجیتال معروف شده است.

در این بازی، شما مدیر عامل یک صرافی ارز دیجیتال در حال توسعه هستید و وظیفه شما این است که صرافی را به ارتفاعات جدیدی ارتقا دهید که قبلاً در دنیای همسترها دیده نشده است. برای انجام این کار، بازیکنان روی یک سکه طلایی ضربه می‌زنند تا سکه به دست آورند و سپس از آن سکه‌ها برای خرید ارتقاء برای مبادله خود استفاده می‌کنند.

همستر کامبت در تاریخ ۲۵ مارس ۲۰۲۴ (۶ فروردین امسال) رسما راه‌اندازی شد. بلافاصله پس از عرضه، همستر کامبت به یکی از محبوب‌ترین و پرکاربرترین پروژه در جامعه‌ ارز دیجیتال تبدیل شد و توانست میلیون‌ها کاربر را به سمت خود بکشاند. فقط 11 روز زمان برد که این بازی به یک بازی محبوب تبدیل شود و تعداد کاربران به یک میلیون نفر برسد. روز سه‌شنبه ۱۵ خرداد ۱۴۰۳ تعداد کاربران این بازی به ۶۰ میلیون و ۲۴ میلیون بازیکن فعال رسید، اواخر چهارشنبه ۱۶ خرداد به ۷۸ میلیون و در ساعات پایانی روز پنج‌شنبه به ۱۰۰ میلیون نفر رسید.

صاحب بی‌نام و نشان

به طور دقیق مشخص نیست که چه کسی این بازی را ساخته است. طبق شایعات، صرافی «بینگ‌اکس» پشت پرده ساخت این مینی‌اپلیکیشن تلگرامی است. با این حال هنوز اطلاعات دقیقی سازندگان و تیم توسعه‌اش در دست نیست.

در بررسی‌هایی که گروه علم و فناوری ایسکانیوز انجام داده، این بازی یک وب‌سایت رسمی با آدرس https://hamsterkombat.io/ دارد. گفتنی است که نام دامنه .io یک دامنه اینترنتی اختصاص داده شده به قلمروی اقیانوس هند است.

زمانی که وارد این وب‌سایت می‌شوید، با شعار آن مواجه می‌شوید که نوشته است: مدیر عامل درونی خود را آزاد کنید!

در ادامه این شعار لوگوی 9 صرافی ارز دیجیتال به نمایش درآمده است که به طور نمونه به Bybit اشاره می‌کنیم. بای‌بیت یک صرافی جهانی ارزهای دیجیتال است که مجموعه جامعی از محصولات از معاملات Spot گرفته تا معاملات مشتقات، محصولات Earn را ارائه می‌دهد که می‌توانید دارایی‌های خود را افزایش دهید و همچنین به خدمات Web3 دسترسی پیدا کنید.

در زیر این لوگوها نیز یک توضیح 2 خطی وجود دارد که نوشته است: مسیرتان را از یک همستر کچل به سمت یک مدیر ارشد اجرایی دارنده صرافی سطح یک ارز دیجیتال باز کنید. ارتقاها را بخرید، ماموریت‌ها را کامل کنید، دوستان را دعوت کنید و بهترین شوید!

نکته این بخش از وب‌سایت این است که در بالای سمت چپ، در کنار لوگوی تلگرام، لوگوی «شرکت ایکس» یا توییتر سابق وجود دارد. از این رو، برخی می‌گویند که ایلان ماسک، صاحب فعلی ایکس، مالک اصلی یا حداقل یکی از مالکان همستر کمبت است.

بعد از این قسمت، در وسط صفحه اول این وب‌سایت عنوان «مسیر راه» یا Roadmap وجود دارد که مراحل توسعه این بازی از ماه مارس 2024 تا فصل چهارم 2024 ذکر شده است.

در پایین این صفحه تصویر 2 لوگوی دیگر به چشم می‌خورد که یکی لوگوی تلگرام و دیگری یک لوگوی جدید است. زمانی که روی این لوگو کلیک می‌کنید، وارد وب‌سایت Discord می‌شوید. با جست‌وجوی «دیسکورد» در گوگل، متوجه شدیم که یک پیام‌رسانی فوری و پلتفرم اجتماعی VoIP است که امکان برقراری ارتباط از طریق تماس‌های صوتی، تماس‌های ویدیویی، پیام‌های متنی و رسانه‌ها و فایل‌ها را فراهم می‌کند. ارتباط می‌تواند خصوصی باشد یا در جوامع مجازی به نام «سرورها» صورت گیرد. سرور مجموعه‌ای از اتاق‌های گفت‌وگو و کانال‌های صوتی دائمی است که می‌توان از طریق پیوندهای دعوت به آنها دسترسی داشت. از سال 2024، این سرویس حدود 150 میلیون کاربر فعال ماهانه و 19 میلیون سرور فعال هفتگی دارد و در درجه اول توسط گیمرها استفاده می‌شود، اگرچه سهم کاربران علاقه‌مند به موضوعات دیگر در حال افزایش است. جالب است بدانید که از مارس 2024، دیسکورد سی‌امین وب‌سایت پربازدید در جهان شناخته شد که 22/89 درصد از ترافیک آن مربوط به آمریکاست.

صاحبان دیسکورد را در اینترنت جست‌وجو کردیم و متوجه شدیم که 2 نفر با نام‌های «جیسون سیترون» و «استانیسلاو ویشنفسکی» این شرکت را تاسیس کرده‌اند. هم‌اکنون شرکت‌هایی مثل سونی، تنه‌سنت (شرکت سازنده یک شبکه اجتماعی در چین) و چند شرکت دیگر از سرمایه‌گذاران پیشروی آن هستند.

با این حال، یک وب‌سایت به نام «contorra» ادعا کرده است که توسعه‌دهنده و ناشر همستر کمبت شرکتی روسی با نام OrlovSTP است. کاربری با نام مستعار «Zlata Praga» متوجه شد که لینک‌های ارجاع بازی از کلمه «kent» استفاده می‌کنند. کلمه عامیانه «کنت» در روسیه به معنای دوست یا رفیق است.

بسیاری از رمزنگاران مشهور معتقدند که همستر کمبت کلاهبرداری بالقوه دارد و دلایل اصلی که مطرح می‌کنند فقدان قرارداد هوشمند و بدون فهرست است. با وجود این، یک تیم که خود را تیم توسعه همستر کمبت نامیده، قول داده است که در سپتامبر 2024 همه را غافلگیر خواهند کرد.

آمار عجیب و غریب

با وجود اینکه هم اکنون تعداد کاربران همستر کمبت به 100 میلیون رسیده، اما حساب کاربری «همستر کمبت» در توییتر توییت جالبی پست کرده است:

100 میلیون نفر فقط 1/234 درصد از کل جمعیت جهان را تشکیل می‌دهد. هدف بعدی ما یک میلیارد کاربر بازی همستر کمبت است. همه برای یکی و یکی برای همه🐹! و ما برای کسانی که درخواست فرستادند، رسید داریم.

این بازی اکنون بزرگ‌ترین کانال تلگرام را با بیش از 27 میلیون مشترک یا بیش از سه برابر کانال رسمی اعلامیه‌های نات‌کوین دارد. همچنین نزدیک به 17 میلیون مشترک یوتیوب را جذب کرده است و تقریباً 6 میلیون دنبال کننده توییتر دارد.

اوکراینی‌ها از همستر میت

هفته گذشته تعداد زیادی خبرنامه عمدتا از اوکراین منتشر شد که تجزیه و تحلیل مفصلی از بازی همستر کمبت داشتند و ریشه آن را در روسیه جست‌وجو کردند. کارشناسان اعلام کردند که وب‌سایت رسمی این بازی در مسکو، پایتخت روسیه، ثبت شده است. مشکل در قانونی است که دولت روسیه در سال 2015 تصویب کرد که به موجب آن، درخواست اجباری برای ذخیره همه داده‌های کاربر و ارائه دسترسی مجری قانون به آن در صورت درخواست اجرایی شد. در نتیجه به طور مؤثر، سرویس‌های امنیتی روسیه می‌توانند در هر روز و هر دقیقه به داده‌های کاربران همستر کمبت دسترسی داشته باشند.

در واقع، همستر کمبت توسط RU-CENTER Group، یکی از بزرگ‌ترین ثبت‌کنندگان نام دامنه و ارائه‌دهندگان میزبانی که بخشی از هلدینگ RBC است، ثبت شده است. از آنجایی که شرکت‌های روسی موظفند داده‌های داخلی کاربران را در سرورهای خود ذخیره کرده و در صورت درخواست در اختیار نیروهای امنیتی قرار دهند، این امر تهدیدی برای اوکراینی‌ها به شمار می‌رود. داده‌های شخصی آنها را می‌توان برای مقاصد ناشناخته استفاده کرد.

مهر - برخی معتقدند سازندگان همستر ممکن است در ازای طراحی یک بازی ساده، به بیگ‌دیتا یا کلان داده دست پیدا کنند و در پایان هیچیک از کاربران خود را در این ثروت بزرگ سهیم نکنند؛ نه یک سنت، نه یک ریال!

احتمالاً همین حالا که این مطلب را می‌خوانید، پیامی از طرف دوست یا آشنایی برای شما فرستاده شده تا شما را به بازی «همستر کمبات» دعوت کنند؛ یا اگر عضو پیامرسان تلگرام باشید، پیوستن تعداد زیادی از مخاطبان شما به تلگرام در روزهای اخیر برایتان سوال‌برانگیز شده است.

همه ماجرا مربوط به یک بازی است که به صورت یک ربات در پیام‌رسان «تلگرام» در دسترس قرار گرفته است. همستر کمبات که در تاریخ ۶ فروردین ۱۴۰۳ (۲۵ مارس ۲۰۲۴) به صورت رسمی معرفی شد، مخاطب‌های زیادی را در دنیا به خود جذب کرده است. حالا این روزها شاهد فراگیری چشم‌گیر آن بین مردم کشورمان هستیم.

این بازی، یک پروژه در حوزه ارزهای دیجیتال است که با استفاده از پلتفرم تلگرام ادعا کرده است روشی جدید برای کسب درآمد از طریق بازی‌های موبایلی را ارائه می‌دهد. این بازی که بر اساس مدل کلیک کن و کسب کن (Tap to Earn) عمل می‌کند، به کاربران اجازه می‌دهد تا با ضربه زدن بر روی صفحه گوشی‌های موبایل خود ارز همستر تلگرام را جمع‌آوری کنند. همستر به کاربران خود وعده داده که آنها را ثروتمند می‌کند؛ حالا افراد زیادی روی صفحه گوشی‌های خود ضربه می‌زنند به امید آنکه روزی بتوانند سکه‌هایی که در بازی جمع می‌کنند را به پول واقعی تبدیل کنند.

همستر کمبات توانست در مدت کوتاهی یعنی حدوداً دو ماه پس از راه‌اندازی یک میلیون کاربر فعال را جذب کند. این بازی تبدیل به بزرگترین کانال تلگرام با ۱۱.۲۵ میلیون مشترک شده است. همستر در توئیتر یک صفحه رسمی دارد که تا این لحظه بیش از ۶ میلیون کاربر آن را دنبال کرده‌اند.

علیرغم همه این استقبال‌ها از بازی جدید تلگرامی، می‌توان گفت تا این لحظه تبدیل کردن سکه‌های همستر به پول واقعی چیزی شبیه به یک سراب است چرا که هنوز پروژه این بازی در صرافی‌های دنیا تعریف نشده و بدون معادل‌سازی در صرافی‌های رسمی این فقط یک بازی بوده که میلیون‌ها نفر را ساعت‌ها اسیر خود کرده است؛ بدون آنکه از کاری که می‌کنند دست کم به عنوان یک «بازی» لذت برده باشند.

با همه اینها و اگر هنوز خبری از پول در دنیای واقعی نیست، این بازی به صورت تصاعدی افراد بیشتری را به خود جذب می‌کند. یکی از دلایل این موضوع آن است که همستر گزینه‌هایی به کاربران خود ارائه داده که آنها را تشویق می‌کند دیگران را به این بازی دعوت کنند و سکه‌های بیشتری کسب کنند. بنابراین افرادی که امید به ثروتمند شدن از طریق این بازی دوخته‌اند، از اطرافیان خود دعوت می‌کنند به همستر بپیوندند. علاوه بر تبلیغ چهره به چهره کاربران، موج گسترده واکنش‌های کاربران در فضای مجازی توجه‌های زیادی را به سمت این بازی جلب کرده است.

‌همستر؛ نه اولین نه آخرین

پیش از این رمز ارزهایی مانند «یس کوین»، «تپ سواپ» و «نات‌کوین» به وجود آمده بودند که ساز و کاری شبیه همستر کامبت داشته‌اند. شباهت‌های این چهار ارز در استراتژی‌های جذب کاربر و رویکردهای بازاریابی آن‌ها نهفته است. همه این ارزها از پلتفرم‌های اجتماعی محبوبی مانند تلگرام برای ایجاد جوامع فعال و مشارکتی استفاده کرده‌اند. این استراتژی به آن‌ها امکان داده تا به سرعت تعداد زیادی از کاربران را جذب کنند و با ارائه بازی‌ها و پاداش‌های تشویقی، تعامل کاربران را افزایش دهند.

نات کوین (Notcoin) به عنوان یک پدیده جدید در دنیای ارزهای دیجیتال، در نوامبر ۲۰۲۳ معرفی شد. این ارز دیجیتال به کاربران امکان می‌دهد تا از طریق بازی در پلتفرم تلگرام توکن‌های نات‌کوین را کسب کنند. بازی نات کوین با مکانیزمی ساده به سرعت توانست توجه کاربران را به خود جلب کند.

یس کوین (Yescoin) ارز دیجیتالی دیگر است که به کاربران امکان می‌دهد تا با استفاده از حساب کاربری تلگرام خود به استخراج این ارز بپردازند. فعالیت رسمی یس کوین از تاریخ ۱۵ فروردین ۱۴۰۳ (۴ آوریل ۲۰۲۴) آغاز شد. تاکنون تیم توسعه‌دهنده هیچ تاریخ مشخصی برای لیست شدن این ارز در صرافی‌ها اعلام نکرده‌اند، بنابراین هنوز قیمتی برای یس‌کوین تعیین نشده است.

تپ سواپ نیز در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۴۰۲ (۸ مارس ۲۰۲۴) راه‌اندازی شد، یک پروژه نوظهور در حوزه امور مالی غیرمتمرکز (دیفای) است. این پروژه نیز با ارائه یک پلتفرم بازی‌گونه در بستر تلگرام به کاربران امکان می‌دهد تا با ضربه زدن بر روی صفحه نمایش توکن‌ها را جمع‌آوری کنند.

نکته مهم درباره این ارزهای دیجیتال آن است که تنها یکی از آنها توانست وارد صرافی‌های دیجیتال شود؛ اما دیگر بازی‌های رمز ارزی هنوز به کاربران خود این قابلیت را نداده‌اند.

نکته مهم‌تر آن است که بازی‌های دیگر که نتواستند یا نخواستند توکن‌های‌شان را وارد صرافی‌ها کنند، ساز و کاری ایجاد کردند که از طریق آن توکن‌ها را نه مستقیماً به دلار؛ بلکه ابتدا به ارزهای دیجیتال دیگر تبدیل کنند. اما برای این کار، کاربر باید هزینه‌های سنگین دلاری بپردازد.

کسی هنوز نمی‌داند همستر هم مثل بسیاری بازی‌های دیگر، دست‌های خسته از ضربه زدن کاربران خود را در پوست گردو خواهد گذاشت یا با واسطه‌های پر هزینه دلاری آنها را به درآمدهای ناچیز خواهد رساند. به نظر می‌رسد بازار این بازی‌ها که هر از گاهی سر و کله‌شان پیدا می‌شود و به کاربران سراب ثروتمند شدن می‌فروشند فعلاً داغ است؛ همستر اولین نیست و قطعاً آخرین هم نخواهد بود.

تاریخچه بلندبالای بلندپروازی

قدیمی‌ترها حتماً «گلد کوئست» را به یاد دارند؛ شبکه‌ای با قول پولدار شدن سرمایه گروه قابل توجهی از مردم را بالا کشید. بعد از آن نیز نمونه‌های مشابهی که اتهام کلاهبرداری به آنها نمی‌چسبید اما ساز و کار مشابهی داشتند بار دیگر تکرار شد. متولدین دهه هفتاد به قبل شاید بیشتر به خاطر داشته باشند روزهایی که «نتورک مارکتینگ» یا «بازاریابی شبکه‌ای» در ایران کاری شبیه به این بازی‌ها را می‌کرد. فضایی که برای گروه‌های مختلف جامعه به خصوص جوانان رویاسازی می‌کرد و آنها را با شعارهای بلندپروازانه از جهان واقعی فاصله می‌داد. وعده می‌داد که به جای سی سال کار کردن، شش ماه یا یک سال دیگر بهترین ماشین رویاهایت را خواهی خرید و به عنوان موفق‌ترین فرد خانواده و اطرافیان الگوی دیگران خواهی شد.

کمبود فرصت‌های شغلی، ناامید از پشرفت و البته بلندپروازی باعث شد افراد زیادی در نتورک مارکتینگ شروع به کار کنند. اما تفاوت نتورک مارکتینک این بود که دست کم فرد به چند ماه یا یکی دو سال کار کردن متمادی و سخت‌کوشانه دعوت می‌شد و ادعا می‌کرد بعد از مدت کوتاهی سخت کار کردن به ثروت خواهی رسید؛ چراکه با تشکیل شبکه‌ای از فروشندگان به صورت مستمر درصدی از فروش افراد زیر مجموعه نصیبت خواهد شود و تو از یک سال دیگر بدون تلاش خاصی، سرگروه تیمی از فروشنده‌ها هستی که برای تو ثروت می‌سازند!

نکته آن است که در زمان نتورک مارکتینک کالایی وجود داشت، فعالیتی وجود داشت و تلاشی رقم می‌خورد؛ اما با این حال اکثریت کسانی که وارد این فضا شدند به اعتراف خود سرمایه‌های خرد و کلان مادی و معنوی خود را از دست دادند و از حضور در نتورک مارکتینگ به عنوان یک ورشکستگی یاد می‌کنند. حالا اگرچه آتش تنور بازاریابی شبکه‌ای کم‌جان شده اما هنوز هم ادامه دارد.

بعد از همه اینها ارز دیجیتال، برای بسیاری از ایرانیان به یک شکست تلخ تبدیل شد. مردمی که بدون تخصص و شناخت وارد یک بازار پر خطر شدند و سرمایه‌های اقتصادی خود را از دست دادند.

نتورک مارکتینگ، گلد کوئست، ارز دیجیتال و تجربه‌های دیگر شبیه به این، چه در قالب «کلاهبرداری» تعریف شوند و چه نشوند؛ نشان از یک حقیقت نهفته در بطن جامعه دارند. حقیقتی که فریاد می‌زند گروه قابل توجهی از مردم باور دارند می‌توانند راه صد ساله را یک شبه بروند و نه تنها از تجربه‌های اطرافیان درس نمی‌گیرند بلکه از شکست‌های قبلی خود نیز عبرت نمی‌گیرند.

حالا این گروه با رونمایی نسخه جدیدی از «رویاباوری» امید دارند حتی بدون تلاش‌های یک سرگروه نتورک مارکتینگ برای جمع‌آوری زیرمجموعه، فقط و فقط با ضربه زدن روی گوشی می‌توانند ثروتمند شوند.

نه یک سنت؛ نه یک ریال

همان طور که بالاتر گفته شد کسی هنوز نمی‌داند واقعیت پشت ماجرای همستر یک دروغ بزرگ پنهان شده است یا قرار است رؤیای افراد بسیاری نفر را تعبیر کند. اگر فرض خوش‌بینانه دوم واقعیت باشد میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا به ساده‌ترین راه ممکن ثروتمند می‌شوند. اما اگر فرض اول درست باشد او این بازی، صرفاً یک تلاش بازاریابی برای جذب مخاطب به تلگرام باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟ هیچ؟

کاربران با ورود به چنین فضایی کیف پول دیجیتال خود را به این برنامه متصل می‌کنند؛ اما همین اقدام یکی از حساس‌ترین مسئله‌های مطرح درباره این ماجرا است. در حقیقت تضمینی وجود ندارد که کیف پول دیجیتال شما معتبر شناخته شود و ممکن است بدون هیچ توضیح خاصی سکه‌های شما غیر معتبر و غیر قابل تبدیل به ارز باشد.

فارغ از اینها، موضوع مهم دیگر، بحث امینت اطلاعات کاربران است. کارشناسان زیادی در دنیا این روزها ابراز نگرانی می‌کنند که همه این داستان می‌تواند یک تله برای جمع‌آوری یک «بیگ دیتا» به صورت کاملاً رایگان باشد. «کلان‌داده» یا بیگ دیتا یک سرمایه مهم در جهان دیجیتال این روزها شناخته می‌شود و مانند یک معدن از طلا و جواهر در دنیای تکنولوژی ارزش دارد. سازندگان همستر ممکن است در ازای طراحی یک بازی ساده، به چنین معدنی دست پیدا کرده باشند و در پایان هیچیک از کاربران خود را در این سود کلان سهیم نکنند. نه یک سنت؛ نه یک ریال!

ریسک متوسط پول؛ ریسک بزرگ امید

همه‌گیری این بازی نکته مهمی است که نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد. کوچک و بزرگ، زن و مرد، پیر و جوان، بیکار و شاغل، تحصیل‌کرده و بی‌سواد، این روزها پیام پیوستن به تلگرام نشان می‌دهد این ماجرا به گروه خاصی از محدود نمی‌شود. گروهی از مردم در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی محتواهای طنز بسیاری در مورد همستر کمبات تولید کرده‌اند. یک کاربر نوشته است: «مش غلامحسنی که ۳ سال پیش مرده هم به تلگرام پیوست!» کاربر دیگری نوشته بود: «ادعا می‌کنید پولدار هستید؛ اما پیام پیوستن به تلگرام‌تان آمده دوستان!»

با همه اینها می‌توان ادعا کرد جوان‌ها و نوجوان‌ها بیش از سایر گروه‌ها جذب همستر شده‌اند و به آن امید بسته‌اند. نباید فراموش کرد افرادی موضوع را آن قدرها جدی نگرفته باشند و صرفاً به چشم یک بازی به همستر نگاه کنند که ساعاتی از روز را خرج آن می‌کنند. اما آنها هم درگیر شده‌اند و به نوعی نمی‌خواهند اگر ماجرا واقعی باشد سر آنها بی‌کلاه بماند.

تا این لحظه ادعا بر این بوده که همستر فقط یک بازی برای سرگرمی است و نیازی به سرمایه گذاری مالی ندارد. برخی کارشناسان ارز دیجیتال می‌گویند تا زمانی که این فقط یک فعالیت سرگرم کننده باشد، شاید ارزش امتحان کردن داشته باشد. آنها معتقدند پروژه همستر سطح ریسک متوسط دارد؛ اما جالب است بدانید اخیراً یک فیلم در فضای مجازی دست به دست می‌شود که در آن یک معامله‌ای بین ۴میلیون سکه همستر و یک دستگاه ۲۰۶ تیپ ۲ مدل ۸۸ صورت می‌گیرد!

محتواهای شبیه به این در شبکه‌های اجتماعی زیاد است که نشان می‌دهد جوانان زیادی بیش از یک سرگرمی به همستر دل بسته‌اند و حاضرند هزینه‌های چند میلیونی برای تقویت شانس خود بپردازند. همین طور در موارد بعدی؛ افرادی در پلتفرم «دیوار» پروفیت بالای یک میلیون را ۵۰ میلیون قیمت گذاری کرده‌اند. اگر این شرایط ادامه داشته باشد ورود دستگاه‌های نظارتی شرط است. اگر همستر هم تو زرد از آب دربیاید، برای تعدادی ریسک متوسط مالی و برای بسیاری از افراد ریسک بزرگ از دست دادن دوباره امید را به همراه خواهد داشت.

یکی از کاربران در واکنش به ماجرای همستر نوشته است: «یکی از بچه‌ها می‌گفت: هر جا دیدی چیزی رایگان است، این را بدان بدون محصول خود تو هست!» در پایان باید یادآوری کنیم که تعداد از افرادی که در حوزه ارز دیجیتال فعالیت دارند معتقدند پروژه تیم ما این پروژه همستر به احتمال قریب به بقین در پایان اعلام می‌کند تمام این‌ها یک «بازی» بود و خوش گذشت..!!

مقامات بلژیک برای عمل به مقررات جدید اتحادیه اروپا درباره رصد محتوای پلتفرم‌ها، بر اپلیکیشن شبکه اجتماعی تلگرام نظارت خواهند کرد.
به گزارش ایسنا، سخنگوی نهاد مخابراتی بلژیک (BIPT) به پولیتیکو اعلام کرد تلگرام که در دوبی مستقر است، یک شرکت مستقر در بروکسل را به عنوان نماینده قانونی خود در اتحادیه اروپا معرفی کرده است. این خبر نخستین بار توسط نشریه بلژیکی «دی استاندارد» منتشر شد.

پلتفرم‌هایی که در اروپا فعالیت می‌کنند، ملزم هستند تحت قانون خدمات دیجیتال و مقررات جدید نظارت بر محتوا، یک نماینده بومی را منصوب کنند.

تلگرام که توسط پاول دوروف، کارآفرین روسی تاسیس شد، برای قابلیت‌های حریم خصوصی خود، محبوبیت یافت اما در سال‌های اخیر به بستر محبوب برای تئوری‌های توطئه، گروه‌های تبهکار سایبری و افراط گرایان تبدیل شد. این پلتفرم بیش از ۸۰۰ میلیون کاربر ماهانه فعال در سطح جهان دارد.

در حالی که بزرگترین شرکت‌های فناوری دنیا تحت نظارت کمیسیون اروپا قرار دارند و تحت قانون خدمات دیجیتال، مشمول مقررات سخت گیرانه‌ای قرار می‌گیرند، پلتفرم‌های کوچک‌تر در کشوری که نماینده حقوقی دارند، تحت نظارت رگولاتورهای ملی قرار دارند.

تلگرام، شرکت نماینده خدمات دیجیتال اروپایی (EDSR) را که در بروکسل مستقر است، به عنوان نماینده خود معرفی کرده است.

بر اساس گزارش پولیتیکو، رگولاتور بلژیک به عنوان هماهنگ کننده خدمات دیجیتال، تلگرام را تحت نظارت خواهد گرفت.

سازمان جاسوسی نظامی اوکراین (GUR) روز دوشنبه اعلام کرد مدیریت پلتفرم پیام‌رسان تلگرام، تعدادی از ربات‌های رسمی مخالف حمله نظامی روسیه به اوکراین را مسدود کرده است.
به گزارش ایسنا، این سازمان در بیانیه‌ای که در تلگرام منتشر شد، اعلام کرد امروز، مدیریت پلتفرم تلگرام در اقدامی غیرمنطقی تعدادی از ربات‌های رسمی مخالف تجاوز نظامی روسیه به اوکراین از جمله ربات اصلی اطلاعاتی را مسدود کرد. در این بیانیه قید شد: با وجود مسدود شدن ربات ما، اطلاعات شخصی شما امن است.

ربات یک برنامه نرم افزاری است که می‌تواند با دنبال کردن دستورالعمل‌های داده شده، به تنهایی اجرا شود و برای انجام وظایف خاصی برنامه‌ریزی شده است که می‌تواند شامل تقلید مکالمه با افراد یا جمع آوری محتوا باشد.

اپلیکیشن پیام‌رسان تلگرام که در دبی مستقر است، یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های شبکه اجتماعی است که توسط پاول دوروف، کارآفرین روسی راه اندازی شده است. وی پس از این که حاضر نشد با درخواست دولت روسیه برای مسدود کردن گروه‌های مخالف در یک شبکه اجتماعی دیگری که فروخته است، موافقت کند، در سال ۲۰۱۴ مجبور شد روسیه را ترک کند.

تلگرام پس از آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، به ابزاری حیاتی برای هر دو طرف و محل ارسال و دسترسی به اطلاعات فیلتر نشده درباره جنگ، تبدیل شد.

تقریبا همه نهادهای رسانه ای و دولتی بزرگ و چهره های شناخته شده در روسیه و اوکراین، در تلگرام کانال دارند.

بر اساس گزارش رویترز، ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، سخنرانی‌های ویدئویی روزانه در تلگرام ارسال می‌کند و نیروهای مسلح او درباره حملات هوایی و تحولات میدان نبرد اطلاع‌رسانی می‌کنند. کرملین، فعالیت‌های پوتین را در تلگرام اعلام می‌کند و مخالفان دولت روسیه در این پلتفرم فعال هستند.

نیانگذار شبکه پیام رسان تلگرام به تازگی فاش کرد که در سفرهایش به آمریکا بارها با ماموران پلیس فدرال آمریکا برخورد داشته و اداره تحقیقات آن کشور (اف بی‌آی) با نصب ابزارهای مخرب مخفیانه سعی در جاسوسی از کاربران این پیام‌رسان را داشته است.
به گزارش ایرنا، خبرگزاری اسپوتنیک نوشت: پاول دورف کارآفرین روسی در حوزه فناوری اطلاعات و از بنیانگذاران تلگرام در گفت وگو با تاکر کارلسون مجری و تحلیگر آمریکایی به موضوعات مختلفی از جمله سفرش به آمریکا پرداخت.

این کارآفرین ۳۹ ساله فاش کرد که در طول مدت حضورش در آمریکا از نزدیک توسط اداره تحقیقات فدرال (FBI) تحت نظر بوده است.

وی در مصاحبه‌ای که روز چهارشنبه منتشر شد، گفت: هر وقت که به آمریکا می آمدیم بیش از حد مورد توجه پلیس فدرال آمریکا و سازمان های امنیتی این کشور بودیم.

این تاجر با اعلام اینکه یکی از کارمندانش یک بار به او گفته بود که ماموران دولت آمریکا به او نزدیک شده اند و قصد ارتباط گیری با او را داشته اند، مدعی شد که مقامات امنیت سایبری تلاش کردند به طور مخفیانه یکی از مهندسانش را به خدمت بگیرند.

دورف چنین استدلال کرد که ماموران آمریکایی تلاش کردند این مهندس را به استفاده از ابزارهای «منبع باز (open-source) خاص» که می توان در کدهای تلگرام وارد کرد ترغیب کنند.

به اعتقاد بنیانگذار تلگرام، از این به اصطلاح «بک دُر» Backdoor یا در پشتی می توان برای هک کردن این پلتفورم استفاده کرد.

دورف در پاسخ به این که آیا نفوذ به سامانه های تلگرام به دولت آمریکا امکان جاسوسی از کاربرانش را می دهد گفت که این احتمال را رد نمی کند و هر دولتی بالقوه می تواند این اقدام را انجام دهد.

وی تاکید کرد «بک درها، بک در هستند صرف نظر از این که چه کسی از آن استفاده می کند».

دورف خاطرنشان کرد که «شخصا فشارهای مشابهی» را در آمریکا تجربه کرده و در موارد بسیاری مقامات پلیس آمریکا برخوردهای مشابهی با او داشته اند.

بنیانگذار تلگرام گفت: هر وقت به آمریکا می رفتم دو مامور اف بی آی در فروگاه به استقبال می امدند و از من سوال می پرسیدند. یک بار ساعت ۹ صبح داشتم صبحانه می خوردم و مامور اف بی آی در خانه ای که اجاره کرده بودم ظاهر شد.

دورف افزود: آنها می دانستند که او و تمیش چکار می کنند اما ماموران به دنبال جزییات بودند.
وی همچنین گفت: برداشت من این است که آنها می خواستند ارتباط برقرار کنند تا بهتر تلگرام را کنترل کنند. برای ما که یک شبکه رسانه اجتماعی متمرکز بر حریم خصوصی را اداره می کنیم، احتمالا می خواهیم بر روی کار خود تمرکز کنیم و بر روابط دولتی از این دست متمرکز نیستیم.

تلگرام، سیستم جدیدی را معرفی کرده که کاربران شرکت کننده در آن، می‌توانند به رایگان به سرویس پولی «تلگرام پریمیوم» دسترسی داشته باشند اما شاید این سیستم ارزش امتحان کردن را نداشته باشد.

به گزارش ایسنا، تلگرام یک ویژگی جدید بحث‌برانگیز را معرفی کرده است که به کاربران امکان عضویت رایگان در سرویس پولی «تلگرام پریمیوم» را می‌دهد و در ازای آن، کاربران به این اپلیکیشن پیام‌رسانی فوری اجازه می‌دهند از شماره تلفن آنها برای ارسال رمز یک بار مصرف به سایر کاربرانی که قصد ورود به پلتفرم را دارند، استفاده کند. این امر، نگرانی‌هایی را نسبت به  خطرات بالقوه حریم خصوصی و افشای اطلاعات شخصی برانگیخته است.

این ویژگی که برای اولین بار توسط کانال تلگرام TGInfoEn از طریق مهندس معکوس مشاهده شد، در کشورهای منتخب برای برای کاربران اندرویدی تلگرام ارائه می‌شود. اگر موافقت کنید که تلگرام از شماره شما، برای ارسال رمز یک بار مصرف استفاده کند، این شرکت یک کد قابل انتقال به نسخه «تلگرام پریمیوم» را برای شما ارسال می‌کند.

در شرایط استفاده از برنامه ورود همتا به همتا، اشاره شده است که تلگرام، ماهانه حداکثر ۱۵۰ پیام رمز یک بار مصرف با استفاده از شماره کاربر ارسال می‌کند. کاربران شرکت ‌کننده که ممکن است برای استفاده از پیامک محلی و بین‌المللی هم هزینه پرداخت کنند، برای استفاده از اشتراک رایگان «تلگرام پریمیوم»، باید به سهمیه خاصی برسند. از منظر پولی، در نهایت ممکن است با قبض تلفن سنگینتری در مقایسه با هزینه اشتراک پولی تلگرام روبرو شوند.

پس از آن، مسئله بزرگ در خصوص حریم خصوصی وجود دارد که به افراد غریبه اجازه می‌دهد شماره شما را جستجو کنند و از آن برای هرزنامه و کلاهبرداری استفاده کنند. تلگرام به کاربران این امکان را می‌دهد که شماره تلفن خود را از افراد غریبه مخفی کنند، اما استفاده از شماره شما به عنوان ارسال کننده رمز یک بار مصرف، می‌تواند به آنها اجازه دهد تا حساب تلگرام شما را جستجو کنند.

طبق مفاد برنامه «ورود همتا به همتای تلگرام»، تلگرام در برابر افراد شرکت‌کننده در این برنامه، مسئول هیچ گونه خسارتی نیست و از کلیه ادعاهای مربوط به این برنامه، مصونیت دارد.

در شرایط استفاده از این برنامه آمده است: شما تصدیق و موافقت می‌کنید که تلگرام هیچ گونه مسئولیتی در قبال هزینه ها، مخارج، خسارات یا هر گونه عواقب نامطلوب یا غیر قابل پیش بینی دیگری که ممکن است به عنوان پیامد مستقیم یا غیرمستقیم شرکت فعلی یا گذشته شما در برنامه ورود همتا به همتا متحمل شوید، ندارد.

تلگرام به کاربران می‌گوید با افرادی که کد یک بار مصرف را از شماره آنها دریافت می‌کنند، تعاملی نداشته باشند، اما هیچ راهی برای اجرای آن وجود ندارد.

بر اساس گزارش تِک کرانچ، تلگرام دو سال قبل، سرویس اشتراک پولی «تلگرام پریمیوم» را با ویژگی هایی مانند استیکرهای انحصاری، ری اکشنها و سایر قابلیتهای سفارشی سازی شده، راه اندازی کرد. این شرکت، ویژگیهایی مانند استوری را برای کاربران پولی معرفی کرده است.

با این حال، کاربرانی که از سیستم جدید برای دسترسی به این سرویس استفاده می‌کنند باید فکر کنند که آیا دادن شماره تلفن خود به افراد غریبه برای صرفه جویی چند دلاری ارزش این زحمت را دارد یا خیر.

به دستور دادگاه عالی اسپانیا و به عنوان یک اقدام احتیاطی به طور موقت دسترسی شهروندان این کشور به پیام رسان تلگرام قطع شده است. 

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از یورونیوز، پس از آنکه ۴ رسانه بزرگ اسپانیا ( مدیاست، آترس مدیا، موی استار و اجیدا) با شکایتی مدعی شدند این پیام رسان محتوای تولیدی آنها را که تحت حفاظت قانون کپی رایت نیز است، بدون اجازه خالقان آنها منتشر می کند، سانتیاگو پدراز قاضی دادگاه اسپانیایی با ممنوعیت موقت این پلتفرم موافقت کرد.

دسترسی به تلگرام از روز دوشنبه( پس فردا) تعلیق خواهد شد اما برخی تهیه کنندگان سرویس های موبایل از روز شنبه این پیام رسان را مسدود کرده اند.

قاضی دادگاه از شرکت مالک تلگرام خواسته بود اطلاعات خاصی در چهارچوب این پرونده را ارسال کند. اما پس از آنکه تلگرام به درخواست های پدراز پاسخی نداد، وی نیز دستور به ممنوعیت پلتفرم داد. به گفته منابع حقوقی این ممنوعیت موقت است و فقط چند روز طول می کشد.

در این میان اپراتورهای مخابراتی مختلف برای پیروی از دستور دادگاه عالی، دسترسی به تلگرام را مسدود کرده اند.

با وجود اعتراض برخی کاربران به ممنوعیت پلتفرم، قاضی اعلام کرد رای او به دلیل عدم همکاری شرکت صادر شده است.

البته اسپانیا تنها کشوری نیست که تلگرام را مسدود کرده است. برخی کشورهای دیگر نیز برای جلوگیری از پخش شدن محتوای انتقادی مجبور شده اند آن را مسدود کنند. چین در سال ۲۰۱۵ میلادی این پیام رسان را مسدود کرد. علاوه بر آن تایلند، پاکستان، ایران و کوبا نیز به دلایل مشابه این پلتفرم را مسدود کرده اند.

بر اساس نتایج آخرین نظرسنجی ایسپا، 46.5 درصد  مردم از «اینستاگرام» استفاده می‌کنند. 35.3 درصد از «واتس‌آپ»، 34.6 درصد از «تلگرام»، 25.2 درصد از «ایتا»، 24.1 درصد از «روبیکا» و 8.7 درصد نیز گفته‌‌اند از «بله» استفاده می‌کنند. میزان استفاده از سایر پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی کمتر از 7 درصد بوده است.

به گزارش روابط عمومی ایسپا، میزان استفاده مردم از پیام‌رسان‌ها و رسانه‌های اجتماعی خارجی از قبیل اینستاگرام، واتس‌آپ و تلگرام در دوسال اخیر با نوساناتی همراه بوده‌است، به طوری که استفاده از پیام رسان واتس‌آپ از 71.1 درصد در خرداد 1401 به 35.3 درصد در دیماه 1402 کاهش یافته است. رسانه‌های اجتماعی داخلی مثل روبیکا و ایتا  از اسفند 1401 تاکنون، میزان استفاده آنها، تغییر قابل توجهی نداشته است.

  بر اساس این گزارش در سوال مربوط به استفاده از پیام‌رسان‌ها و رسانه‌های اجتماعی داخلی و خارجی، افرادی که فقط مصرف کننده پیام‌رسان‌ها و رسانه‌های اجتماعی خارجی یا داخلی بودند تفکیک و محاسبه شد که طبق یافته‌های نظرسنجی دیماه ایسپا، 37.6 درصد افراد بالای 18 سال، فقط از پیام‌رسان‌ها و رسانه‌های اجتماعی خارجی استفاده می‌کنند. 14.9 درصد فقط از پیام‌رسان‌ها و رسانه‌های اجتماعی داخلی استفاده می‌کنند. 25.5 درصد از افراد بالای 18 سال همزمان از پیام‌رسان‌ها و رسانه‌های اجتماعی خارجی و داخلی استفاده می‌کنند. 22 درصد مردم نیز، گفته‌اند از هیچ رسانه اجتماعی مجازی استفاده نمی‌کنند.

نظرسنجی ایسپا بر حسب متغیرهای زمینه‌ای نشان می‌دهد 47.1 درصد مردان، از اینستاگرام استفاده می‌‌کنند که این نسبت برای زنان 45.8 درصد است. جوانان (18 تا 29سال) با 68.2 درصد بیشتر از سایر گروه‌های سنی، افراد دانشگاهی (59.1 درصد) بیشتر از افراد غیردانشگاهی، ساکنان مراکز استان (52 درصد) نیز بیشتر از سایر افراد، از اینستاگرام استفاده می‌‌کنند. این تفاوت بین گروه‌ها در استفاده از تلگرام و واتس‌آپ نیز مشاهده می‌شود. از بین شبکه‌های اجتماعی داخلی روبیکا و ایتا، مقبولیت بیشتری دارند زنان (28.5 درصد) بیشتر از مردان (22 درصد) از ایتا استفاده می‌کنند. افراد 30 تا 49 سال (29 درصد) بیشتر از سایرگروه‌های سنی و افراد دانشگاهی(32.7 درصد) نیز بیشتراز افراد غیردانشگاهی، مصرف‌کننده ایتا هستند.

 آخرین نظرسنجی ایسپا در فاصله زمانی20 تا 26 دیماه 1402 با اندازه نمونه 5103 نفر از جمعیت بالای 18 سال به بالای کل کشور به شیوه مصاحبه حضوری اجرا شده است. نرخ پاسخگویی در این طرح، 37 درصد بوده است یعنی از کل افراد بالای 18 سال کشور، 37 درصد با پرسشگران ایسپا همکاری کرده‌اند. بنابراین داده‌های نظرسنجی نیز به این دسته از افراد قابل تعمیم است.

عطیه همتی - بعد از اعلام خبر احراز صلاحیت‌های کاندیداهای مجلس شورای اسلامی از سوی هیات نظارت بر انتخابات دوازدهمین دوره مجلس، فضای سیاسی کشور وارد فاز سیاسی تازه‌‌ای شد تا میتینگ‌ها و گعده‌های انتخاباتی همه جریان‌های سیاسی جدی‌تر از قبل برگزار شود تا همگی وارد روزهای هم‌اندیشی و درنهایت لیست‌نویسی شوند. از طرفی مجلس یازدهم نیز چهره‌های تازه و جوانی را به چشم دید که توانستند خودشان را از طریق شبکه‌های اجتماعی به مردم بشناسانند و از این فضا در مسیر اهداف‌شان استفاده کنند. در این میان جلال رشیدی‌کوچی، نماینده مردم مرودشت از جمله همین چهره‌ها بود. او که بعد از رای به عدم موافقت با طرح موسوم به صیانت میان مردم مشهور شد بعد از آن با اظهارنظرهایی درباره خودرو و حتی برخی جریان‌های سیاسی چهره‌ای جنجالی از خودش نشان داد. رشیدی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» مدعی شد برخی چهره‌های سیاسی پیشنهاد کاندیداتوری وی از تهران را نیز مطرح کرده‌اند اما او همچنان ترجیح می‌دهد از شهر خودش وارد مجلس شود. یک روز بعد از اعلام احراز صلاحیت‌ها با این نماینده گفت‌وگو کردیم تا درباره اظهارنظرهایش در مجلس قبلی و پیش‌بینی ترکیب مجلس بعد از او بپرسیم.

• شما در چند وقت اخیر در رابطه با موضوع فیلترینگ اینترنت بسیار صحبت کردید. بیش از یک سال است که از فیلتر اینستاگرام، پرمخاطب‌ترین و فعال‌ترین شبکه اجتماعی کشور می‌گذرد، نظر شما در مورد فیلتر این شبکه اجتماعی و در کل سایر شبکه‌های اجتماعی که فیلتر شده است، چیست؟ چون به شکل جدی می‌توان گفت که دیگر هیچ شبکه اجتماعی بین‌المللی غیر‌فیلتری در کشور وجود ندارد.

من بارها راجع به این موضوع صحبت کرد‌ه‌ام و صحبت خواهم کرد. یعنی آنقدر صحبت می‌کنم تا نتیجه بگیریم. اصولا یکی از کارهایی که نمایندگان باید انجام دهند، همین پیگیری‌های مطالبات و دغدغه‌های مردم است. یکی از روش‌های پیگیری هم صحبت کردن راجع‌به نقاط ضعف و قوت تصمیماتی است که گرفته می‌شود. ضمن اینکه در حوزه اختیارات قانونی که در اختیارات نماینده هم است، ما اقدامات لازم را انجام دادیم و انجام می‌دهیم. شما به‌عنوان فردی که در این کشور زندگی می‌کنید، از هر کسی، دوست، آشنا، همسایه، همکار، بپرسید، می‌بینید که متاسفانه فیلترینگ جواب نداده و ما فقط مردم را مجبور کرده‌ایم که به سمت خرید فیلترشکن بروند. این داستان خیلی برای کشور تبعات دارد. چه در حوزه اقتصاد، چه در حوزه امنیت روانی جامعه، چه در حوزه آسیبی که به اعتماد عمومی مردم وارد می‌شود، چه در حوزه امنیت اجتماعی و چه در حوزه‌های سیاسی، همه اینها مشکلاتی هست که به خاطر فیلترینگ برای کشور به وجود می‌آید. اما یک عده نمی‌خواهند این را قبول کنند.

• شما مثالی هم در این موضوع دارید؟ چون همین عده‌ای که می‌‌گویید معتقدند نه، چنین چیزی وجود ندارد یا آنقدرها هم که شما می‌گویید جدی نیست.

بله، من مثال می‌زنم. من برای آغاز مهر به مدرسه‌ای دعوت شدم و صحبت کردم. من آنجا از دانش‌آموزانی که نشسته بودند، سوال پرسیدم که کدام‌تان فیلترشکن دارید و جالب است که اکثر آنها فیلترشکن داشتند. فکر می‌کنم متوسطه اول بودند. جالب اینجاست؛ اکثرا پلی‌استیشن بازی می‌کنند، خیلی از این بازی‌ها و خیلی از این اکانت‌هایی که در پلی‌استیشن ساخته می‌شود، فیلترشکن می‌خواهد. پدر و مادر‌هایشان هم از فیلترشکن استفاده می‌کنند. اقوام‌شان هم همین‌طور. من قبلا صحبت کردم، گفتم این موضوع فیلترشکن گردش مالی‌ای را در کشور به وجود آورده ‌است که بسیار سنگین است. بعضی‌ها از همان افرادی که نمی‌خواهند بپذیرند، به ما حمله کردند که آقا این گردش مالی که می‌گویید دقیق نیست. چند روز پیش یک فیلترشکن‌فروش را در قم رصد کرده بودند. حدود 46 میلیارد تومان از این راه کسب درآمد داشت. تازه این یک نمونه‌اش بود. این در بعد اقتصادی صدق می‌کند. آیا فیلترینگ جواب داده است؟ یعنی مردم ما دیگر از شبکه‌ای به نام اینستاگرام استفاده نمی‌کنند؟ این دیگر عدد و رقم است. عزیزان می‌گویند آن موقع 50درصد از ترافیک کشور برای اینستاگرام بوده و الان دیگر نیست. الان هم هست اما چون دیگر فیلترشکن استفاده می‌شود و آی‌پی آن فیک است این‌طور به‌نظر می‌رسد. هنوز هم همان‌طور است. حتی من می‌گویم بیشتر هم شده است.

• اگر شما معتقدید این موضع آنقدر علنی است که کسی که پیش‌تر از این در اینستاگرام فعالیت می‌کرده، هنوز هم فعالیت می‌کند، فقط دارد اینترنت گران‌تری مصرف می‌کند و نارضایتی‌اش بیشتر شده است، پس به‌نظرتان چرا این روند فیلترینگ همچنان ادامه دارد؟

این سوال را من هم دارم. واقعا ما می‌دانیم که این داستان فیلتر کردن نباید یک روش دائمی باشد. در برخی مواقع، شرایط مملکت ما به‌گونه‌ای است که لازم می‌شود در یک برهه خاص فیلتر کنیم، همه هم این را می‌پذیرند. مانند اتفاقات سال گذشته. رئیس‌جمهور آمد و گفت تا فضا آرام شود، ما فیلتر می‌کنیم. اینستاگرام و واتساپ را می‌بندیم. گفتند فضا که آرام شد رفع فیلتر می‌کنیم. اگر فضا آرام شده که به نظر آرام می‌آید، پس چرا رفع فیلتر نشد؟ این تضادی که در بیان هست، باعث عدم اعتماد در جامعه می‌شود. بله، مردم ما پذیرفتند که در شرایط بحرانی و شرایط خاص، اینستاگرام فیلتر باشد. وقتی که شرایط پایدار شد چرا ادامه دادید؟ این باعث می‌شود دفعه بعدی اگر حرفی زدید، مردم اعتماد نکنند. دوم اینکه در قصه فیلترینگ ما به قانون اساسی استناد می‌کنیم. فکر کنم اصل 79 قانون اساسی باشد، آنجا بحث درمورد حکومت نظامی است. «برقراری حکومت نظامی ممنوع است. در حالت جنگ و اضطراری نظیر آن، دولت حق دارد با تصویب مجلس شورای اسلامی موقتا محدودیت‌های ضروری را برقرار سازد. ولی مدت آن به هر حال نمی‌تواند بیش از 30 روز باشد. در صورتی که ضرورت همچنان باقی باشد، دولت موظف است مجدد از مجلس کسب مجوز کند.» اصل 79 می‌گوید در جمهوری اسلامی اصلا حکومت نظامی نداریم. بعد در ادامه می‌گوید در شرایط جنگ و اضطرار، مانند اتفاقات پارسال، محدودیت ضروری در شرایط اضطرار و موقعیت مشابه یعنی چی؟ موقتا محدودیت اعمال کند. موقتا فضای مجازی یا اینترنت را دولت می‌تواند با تصویب مجلس ببندد. اگر بیشتر از 30 روز شد، به‌هر‌حال باید مجدد از مجلس مصوبه بگیرند. این قانون اساسی ماست. سوال من این است که آیا شرایط پارسال شرایط اضطرار بود یا نه؟ بله. دولت براساس همین موضوع فیلتر کرد. رئیس‌جمهور صحبت کرد که تا شرایط عادی شود، می‌خواهیم این بسترها را ببندیم. الان شرایط تمام شده یا نه؟ تمام شده. اصلا احتیاجی به تفسیر ندارد. خیلی واضح است.

• پس شما رسما می‌گویید فیلترینگی که انجام می‌شود، مخالف اصل 79 قانون اساسی است؟

بله، غیرقانونی است. یعنی دولت باید از مجلس اجازه بگیرد.

• شاید استدلال دولتی‌ها این است که اگر دوباره آزاد شود، دوباره به شرایط اضطراری برمی‌گردیم.

ما اجازه نداریم که تراوشات ذهنی خودمان را در قانون دخیل کنیم. قانون مشخص است. برخی از دوستان می‌گویند که این تصویب شورای عالی امنیت ملی بوده، آنجا باید تصمیم‌گیری شود. شورای عالی امنیت ملی هم فراقوه‌ای است. باز من همین را استناد می‌دهم. اگر شورای عالی امنیت ملی فراقوه‌ای است، باز ذیل همین قانون اساسی ما شکل گرفته و باید آن هم استناد به قانون اساسی داشته باشد. قانون اساسی ما قانون مادر است. یعنی باقی قوانین زیرمجموعه قانون اساسی می‌شوند. من سوالم این است؛ آیا بنده به‌عنوان نماینده مجلس می‌توانم در حوزه قانون اساسی سوال بپرسم؟ بله. می‌توانم تذکر بدهم؟ بله، در مجلس چیزی داریم به‌عنوان تذکر قانون اساسی. ما این تذکر را می‌دهیم که آقای دولت شما در حالت اضطرار فیلتر کردید، درست بود. مردم هم پذیرفتند. خودتان گفتید که وقتی شرایط آرام شد به حالت قبل برمی‌گردانید. چرا این کار را انجام ندادید؟

• شما که خودتان نماینده مردم هستید درباره این نارضایتی مردم چه کار کردید؟ آیا در مجلس اقدام عملی هم انجام دادید؟

بله، ما تذکر دادیم و داریم پیگیری می‌کنیم. البته ما می‌توانیم از شخص رئیس‌جمهور و وزیر ارتباطات در این رابطه سوال کنیم. چون حالا این اتفاق زیرمجموعه وزارت ارتباطات است. اما وزیر ارتباطات در رابطه با فیلترینگ فقط مجری است. این سوال اساسی برای مردم است. بعد شما فیلتر کردید، قبل از فیلترینگ هم من اگر یک تعداد استوری می‌گذاشتم، 12 هزار نفر می‌دیدند. الان که فیلترینگ کردید هم همان تعداد است. این نشان می‌دهد که با وجود فیلترینگ باز مسیر همان است. این را قبول ندارید؟ اشکال ندارد به قبل باز می‌گردیم. ما فیسبوک را فیلتر کردیم، توییتر را فیلتر کردیم، وی‌چت را فیلتر کردیم، وایبر را فیلتر کردیم، تلگرام را فیلتر کردیم. تا می‌رسیم به اینستاگرام و واتساپ. آیا با فیلتر کردن آنها نتیجه مطلوب‌مان حاصل شد؟ آنهایی که می‌گویند بله نتیجه حاصل شده، متوجه نیستند. اگر فهم درستی داشتند که پارسال آن اتفاقات در عرصه فضای مجازی رخ نمی‌داد. پس نباید اتفاقات سال 98 و 88 می‌افتاد دیگر! پس این فیلتر کردن به این شیوه نشان می‌دهد که فقط تولید نارضایتی می‌کند..

• مردم بدنه حکمرانی را یکپارچه می‌بینند و چون بحث صیانت هم در مجلس مطرح بوده، فیلترینگ را زیر سر مجلس می‌بینند. مجلس می‌گوید دولت مقصر است. الان شما هم که می‌گویید وزیر ارتباطات مجری است. بالاخره تصمیم‌گیر این وضعیت فیلتر چی کسی است؟

اول اینکه صیانت در مجلس هیچ‌وقت تصویب نشد. طرح صیانتی که آقایان دنبال می‌کردند در مجلس تصویب نشد. این فیلترینگی که اتفاق افتاد، خروجی طرح صیانت نبود. خروجی اتفاقات پارسال بود. اگر آن اتفاقات نمی‌افتاد، قاعدتا بهانه‌ای هم برای فیلتر کردن نبود. البته اگر بخواهند، بهانه را پیدا می‌کنند ولی قاطعانه به شما می‌گویم که فیلترینگ به هیچ عنوان تصمیم مجلس نبوده و اصلا مجلس در این مورد طرف مشورت قرار نگرفت. هرچند که باید طرف مشورت قرار می‌گرفت و قانون می‌گوید با مصوب مجلس باید دست به این اقدام زده می‌شد. این در شورای عالی امنیت ملی اتخاذ شده و آنجا رئیس‌جمهور هم به‌عنوان رئیس شورای عالی امنیت ملی کشور، حضور دارد. الان هم اگر تصمیمی در جهت رفع فیلتر گرفته شود، باید همان‌جا صورت گیرد. تلاش می‌کنیم که بگوییم فیلتر کردن به این شیوه، کار درستی نیست و نتیجه مطلوبی را به دنبال ندارد. حتی شما امنیتی هم بخواهید نگاه کنید، این شیوه راهگشا نیست. کشورهای پیرامونی ما برایشان بعضا مشکلاتی پیش آمد، به‌طور مثال ترکیه. در ترکیه زلزله آمد و عده‌ای در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، تلاش می‌کردند که فضا را آلوده کنند. ترکیه موقتا توییتر را فیلتر کرد. اما به‌طور موقت تا فضا آرام شد. الان هم برخی آقایان مدعی هستند و می‌گویند در آمریکا هم این اتفاقات وجود دارد. واقعا کشورهای دیگر این‌طور فیلتر نمی‌کنند. برخی گفتند که شبکه تیک‌تاک در آمریکا فیلتر است. چقدر آقایان طرفدار فیلتر، این را چماق کردند و کوبیدند بر سر بقیه. اما تیک‌تاک در آمریکا برای همه فیلتر نیست. ما باید بستر فضای مجازی و اینترنت آمریکا را بررسی کنیم. بعد ببینیم تیک‌تاک در چه بستری آنجا فیلتر شده است. آیا برای همه مردم است؟ خیر. آیا برای تمام اینترنت است؟ خیر. جاهایی که وای‌فای استفاده می‌کنند، بعضا فیلتر است. آنجا پنج ساعت در رابطه با این فیلتر کردن بحث کردند. شما بگذارید اینجا هم موافق و مخالف شکل بگیرند و حرف‌شان را بزنند که البته امیدوارم این اتفاقات رقم بخورد.

• حرف عامه این است که می‌گویند کسی که خودش فیلتر کرده، فیلترشکن می‌فروشد و از این طریق درآمدزایی می‌شود. این باور چقدر درست است؟

من این را مستند ندیدم. نه تایید می‌کنم و نه رد می‌کنم. وزیر ارتباطات هم گفته بود این باید مشخص شود. اما یک نکته را باید بگویم. وقتی اینترنتت شما فیلتر باشد، برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی، فیلترشکن نصب می‌کنید. این فیلترشکنی که شما نصب می‌کنید، مصرف دیتای شما را دوبرابر می‌کند. دیتا را دولت می‌فروشد. وقتی شما برای دانلود یک فایل دو برابر پول اینترنت بیشتری بدهید، قاعدتا پول بیشتری به مخابرات و وزارت ارتباطات می‌دهید. من نمی‌گویم آنها لزوما با این نیت این کار را کردند. این تصمیم ناخواسته یک فضای مبهمی را به وجود آورده که شما لاجرم مجبور می‌شوید این کار را انجام دهید.

• شما آمار و ارقامی دارید که گردش مالی در حوزه اینترنت و فیلترینگ را نشان دهد؟

من برای شما مثال بزنم. من گفتم به نظر می‌رسد گردش مالی فیلترینگ در کشور ما 40 هزار میلیارد تومان در سال باشد. من این را حساب کردم. یک نظرسنجی در صفحه خودم گذاشتم و پرسیدم مردمی که دارید در اینستاگرام با فیلترشکن کار می‌کنید، چقدر پول اینترنت دادید؟ در آن زمان تقریبا 30 هزار نفر شرکت کرده بودند. حداقل این مبلغ 100 هزار تومان بود. این را لازم نیست من بگویم، همه این را تجربه می‌کنیم. اگر کسی نمی‌خواهد این را قبول کند، یا در این فضای جامعه نیست یا خودش را به نفهمی زده‌است. 30 هزار نفر آنجا شرکت کردند و از آنها تقریبا 20 هزار نفرشان فیلترشکن را می‌خریدند. 10 هزار نفرشان گفته بودند رایگان استفاده می‌کنند. 20 هزار نفر که حداقل صد هزارتومان پرداخت می‌کنند را شما حساب کنید چقدر می‌شود. این را در یک جمعیت بالاتری تناسب می‌بندیم. آمارها نسبت گرفتن نظرسنجی‌ها در یک جامعه آماری است. ما این را در نمودار بردیم. دیدیم از آن جمعیتی که در فضای مجازی ایران فعالیت می‌کنند، حداقل 20 میلیون نفر فیلترشکن می‌خرند. 20 میلیون را ضرب در حداقل 100 هزارتومان در ماه کنیم، می‌شود دو هزار میلیارد در ماه. اگر در سال بخواهیم حساب کنیم، می‌شود 24 هزارمیلیارد. اگر فیلترشکن استفاده کنید، مصرف دیتای‌تان دوبرابر می‌شود، یعنی دوبرابر هزینه اینترنت می‌دهید. آن هم حداقل 20 هزار میلیارد در نظر بگیریم، می‌شود 44 هزار میلیارد در سال. حداقل این عدد می‌شود. چرا داریم این کار را می‌کنیم؟ واقعیت‌ها را من کنار همدیگر گذاشتم. چرا آقایان حمله می‌کنند که این سیاه‌نمایی است. من سیاه‌نمایی نمی‌کنم. من روزگار سیاهی که بر سر مردم آمده را به آنهایی که نمی‌خواهند بفهمند، مستند نشان می‌دهم.

• حرفی زده می‌شود که خب اصلا استفاده نکنند، از شبکه اینستاگرام استفاده نکنند. پیامرسان داخلی استفاده کنند. به جای توییتر، ویراستی نصب کنند. به جای اینستاگرام، روبیکا استفاده کنند. پاسخ شما به این چیست؟

ببینید ما نمی‌توانیم ذائقه مردم را با زور و فشار تغییر دهیم. من در شبکه‌های اجتماعی داخلی هم عضو هستم اما وقتی می‌بینم که عمده مخاطب من در اینستاگرام با من ارتباط می‌گیرند، از لحاظ ذهنی، عقلی، اجتماعی و هر چیزی که شما فکر می‌کنید، من به آن سمتی می‌روم که مخاطب بیشتری دارد. هرکسی که بخواهد سبک زندگی خودش را تبلیغ کند همین کار را انجام می‌دهد. چرا به سمت شبکه‌های اجتماعی داخلی نمی‌روند؟ این اعداد و ارقامی که نشان می‌دهند را من واقعا نمی‌دانم. مثلا اینکه 50 میلیون کاربر در شبکه‌های اجتماعی داخلی داریم یا نداریم را من واقعا نمی‌دانم. ولی چرا عموم مردم اعتماد ندارد؟ چون به رفتارهای گذشته ما باز می‌گردد. حتما شما یادتان می‌آید در سال‌های 88 شرکتی به نام رایتل آمد و گفتند ما می‌خواهیم تماس تصویری داشته باشیم. آقایان خدمت مراجع رفتند و به دروغ گفتند وامصیبتا که اسلام به خطر افتاد، مراجع چه نشسته‌اید که اینها می‌خواهند فساد و فحشا را در کشور نهادینه کنند. چه کسانی رفتند خدمت مراجع و این حرف‌ها را زدند و بعد مراجع حکم به حرام بودن دادند؟ پس چرا الان تماس تصویری ایرانسل و همراه اول دارد فعال می‌شود؟ چه چیزی باعث شده که حرمت آن برداشته شود؟ اینکه از لحاظ فنی همان است. می‌خواهیم بگوییم آقایانی که این تصمیم را می‌گیرید، امروز جوان ما آگاه شده. سوال آنها را دارم می‌پرسم، چه اتفاقی افتاد که سال 89 تماس تصویری و ام‌ام‌اس رایتل حرام اعلام شد و یک شرکت جوان دانش‌بنیان بسته شد اما امروز همراه اول و ایرانسل این اجازه را دارند که تماس تصویری داشته باشند؟ می‌دانید تبعات آن تصمیم چه بود؟ تبعات آن تصمیم این بود که مردم برای اینکه برای همدیگر عکس بفرستند و تماس تصویری بگیرند، رفتند تلگرام. من نمی‌دانم اما شاید آن موقع این ممنوع نشده بود، مردم تا این اندازه در شبکه‌های اجتماعی خارجی فعال نمی‌شدند. بی‌اعتمادی حالا بیشتر شده‌ است. الان اگر همراه اول تماس تصویری بگذارد، چه استقبالی از آن می‌شود؟ چرا استقبال نمی‌شود؟ برای اینکه آن اعتماد از بین رفته. در ذهن مخاطب و مردم با توجه به محدودیت‌های نادرستی که ایجاد کردیم، بی‌اعتمادی به وجود آوردیم. آن موقع‌ها کفن‌پوش شدند، باعث شدند که الان مردم اعتماد نکنند. امروز فیلترشکن می‌خریم و می‌رویم در واتساپ تماس می‌گیریم، امنیت بیشتری دارد. همین قصه سر آیفون‌ها هم در حال پیاده شدن است.

• در رابطه با رجیستر نکردن آیفون یک نگاهی وجود دارد که هزینه بالای آیفون باعث خروج ارز از کشور می‌شود و این موضوع اصلا برای کشور خوب نیست، برای همین واردات آن ممنوع می‌شود و رجیستر نمی‌شود. شما توجیهی که در این باره دارید چیست؟

من یک نامه به آقای رئیس‌جمهور نوشتم، یکی از بندهایش همین بود. یک تصمیم درستی گرفته شد به نام رجیستری گوشی تلفن همراه. باعث شد قاچاق از بین برود. مردم هم پذیرفتند و گفتند اگر قرار است ما از گوشی استفاده کنیم، مالیاتش را می‌دهیم ولی قانونی استفاده می‌کنیم. الان با ممنوعیت آیفون دوباره قاچاق اتفاق افتاده است. رجیستری که یک قانون خوب بود و همه مردم پذیرفته بودند، حتی قاچاقچی‌ها هم پذیرفتند. باعث شده بود درآمدشان قانونی باشد، قاچاقچی را با قانون تبدیل به وارد‌کننده کردیم. الان دوباره داریم همین قانون خوب را از بین می‌بریم. من کاری به آیفون هم ندارم، به‌زودی مطمئن باشید جوانان نخبه این کشور، راهکارهایی را ابداع خواهند کرد که گوشی‌های سامسونگ هم نیاز به رجیستری نداشته باشند. گوشی‌های شیائومی هم همین‌طور. جامعه مسیر خودش را می‌رود. دولت یا همان قوه مجریه این موارد را ممنوع می‌کند. کدام دولتی درآمدش را صفر و تبدیل به هزینه می‌کند؟ یعنی درآمدی که از واردات گوشی آیفون داشته را صفر کرده و الان برای مبارزه با قاچاق آیفون هزینه می‌کند. بعد هم می‌گویند چون آیفون ارز بری دارد، ما آن را ممنوع می‌کنیم!

انجمن بلاکچین با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد: اخیرا با افزایش فشار شناسایی و برچسب زنی بر دارایی های رمزارزی متعلق به ایرانیان چه از طریق آدرس های کیف پول های اعلام شده و چه از طریق ارتباط بین آدرس کیف پول ها و یا آی پی و یا اظهار شخص کاربر، شاهد افزایش چشم گیر تعداد عکس العمل و اقدام در پذیرندگان  و پلتفرم های خارجی روی دارایی های رمزنگاری شده مردم هستیم.

آخرین نمونه آن، اقدام فوری و سریع پلتفرم تلگرام و کیف پول مخصوص در این پیام رسان برای دارایی های رمزنگاری شده ایرانیان می‌باشد. باتوجه به تعداد بسیار بالای کاربران این پیام رسان در کشور ، این خطر و هشدار گوشزد می شود که ولت معروف آن پلتفرم نیز برای ایرانیان امن نبوده و طبق اسناد واصله، نمونه هایی از بلوکه کردن دارایی های شناسایی شده توسط مردم در کیف پول تلگرام توسط آن پلتفرم مشاهده شده است.

شواهد نشان می‌دهد نام کاربری مخصوص این کیف پول متعلق به خود تلگرام می‌باشد و این مسدود سازی رو روی چند رمزارز مختلف (نه فقط TON) انجام داده است. همچنان هشدار می دهیم کاربران هرگز دارایی های داخلی خود را بصورت مستقیم از کسب و کارهای ایرانی به کسب و کارهای خارجی انتقال نداده و با ریسک استفاده از پلتفرم های خارجی آشنا باشند و به کسب و کارها توصیه می کنیم هرچه سریع تر افزایش اقدامات ایمنی جهت جلوگیری از شناسایی آدرس های تجمیعی دارایی های رمزنگاری شده خود را در دستور کار خود قرار دهند.

هم‌بنیان‌گذار تپسی درباره علل تأخیر در ارائه سرویس مدرسه، گفت: شهرداری در خصوص تأمین ناوگان قول همکاری داده بود که بنا به دلایلی این اتفاق رخ نداد. هم اکنون ۵۰ درصد از درخواست‌های سرویس مدرسه در حال انجام است و برای ایجاد تحول در بخش سنتی سرویس مدارس نیازمند زمان و همراهی والدین هستیم.

به گزارش ایرنا، سامانه حمل‌ونقل هوشمند تپسی از سوم مهرماه و هم‌زمان با آغاز سال تحصیلی قرار بود خدمتی تحت عنوان «سرویس مدرسه» راه راه‌اندازی کند تا به این واسطه نظم و شفافیت در این حوزه ایجاد شود. روز سوم مهرمان اما کاربران این سامانه اعلام کردند سرویس مدرسه که قرار بود کار خود را آغاز کند، با اختلال مواجه شده است.

پس از اعلام اختلال از سوی کاربران ناراضی که در روز نخست مدارس دچار مشکل شده بودند، پیگیری‌ها از این سامانه حمل‌ونقل هوشمند نشان داد که آنها به دلیل درخواست زیاد کاربران برای این سرویس، غیرقطعی بودن ساعات مدارس تا لحظات آخر و درخواست‌های متعدد والدین برای تغییر ساعات در ارائه این سرویس دچار اختلال شده‌اند.

«میلاد منشی پور» هم‌بنیان‌گذار تپسی در گفت‌وگو با ایرنا گفت: ابتدای تابستان ۱۴۰۲ تصمیم گرفتیم سرویس مدرسه تپسی را راه‌اندازی کنیم. این تصمیم باتوجه‌به درخواست‌های مکرر کاربران ما از زمان شیوع کرونا بود، ضمن اینکه تابستان امسال نیز سمت مراجع دولتی مانند تاکسیرانی و وزارت کشور از ما درخواست راه‌اندازی این سرویس را داشتند که ما نیز تصمیم گرفتیم به آن ورود کنیم.

وی افزود: این حوزه شاید یکی از آخرین حوزه‌های حمل‌ونقل است که هنوز تکنولوژی به آن وارد آن نشده و متأسفانه سیستم سنتی به‌شدت غیر کارآمد است. در سرویس مدرسه واسطه‌های زیادی درگیر هستند. به طور مشخص در مدارس از مدیران گرفته تا دربان‌ها مدرسه بابت سرویس درصد می‌گیرند و طبق برآورد ما این درصدها بین ۲۰ تا ۲۵ درصد است.

منشی‌زاده افزود: در بخش دیگر نیز به نظر می‌رسد پیمانکاران سرویس مدارس، حلقه بسته‌ای را تشکیل داده‌اند که به‌واسطه آن ۲۰ تا ۲۵ درصد سهم می‌گیرند. به دلیل وجود همین واسطه‌ها است که هزینه سرویس مدارس بسیار بالا است و راننده نیز به دلیل اینکه نیمی از دریافت اولیا سهم او می‌شود، رضایتی دراین‌خصوص ندارد.

هم‌بنیان‌گذار تپسی تأکید کرد: با ارائه سرویس مدرسه سعی کردیم واسطه‌ها را حذف کرده و قیمتی را مطابق با تعرفه شورای شهر ارائه دادیم که به شکل متوسط ۳۰ تا ۴۰ درصد پایین‌تر از قیمت سرویس مدارس است. این سرویس عملاً یک تحول ایجاد می‌کند و سیستم سنتی سرکار بوده را برهم می‌زند. طبق معمول هر تحولی سخت است و روی روال افتادن آن زمان می‌برد؛ اما اکنون در حال ریل‌گذاری در این بستر هستیم. هر سرویس تا جایگاه خود را بین مردم باز کند نیاز به آزمون‌وخطا دارد. اولیای دانش‌آموزان از سرویس سنتی مدارس ناراضی هستند، خواهش ما این است که آن‌ها کنار ما باشند تا بتوانیم در این فرصت یک سرویس مناسب را ایجاد کنیم که تا سال آینده به بلوغ خود برسد و تحول نهایی در این حوزه حمل‌ونقلی نیز شکل بگیرد.

منشی پور ضمن عذرخواهی در خصوص عدم ارائه سرویس مدرسه در زمان مقرر گفت: سرویس مدرسه را از پنجم مهر با قبول ۲۰ درصد درخواست‌ها آغاز کردیم و امروز تا نزدیک ۵۰ درصد رسیده‌ایم و امیدواریم هر روز به این درصد افزوده شود.

وی تأکید کرد: از اولیای دانش‌آموزان خواهش می‌کنم که در هفته‌های نخست با ما مدار کنند تا بتوانیم به بهترین شکل این سرویس را ارائه کنیم. برای ما مهم است که این سرویس، سلامت و بدون نقص اجرا شود؛ اما ممکن است ناهماهنگی‌هایی در این زمینه زمان رخ دهد که صبر و حوصله داشته باشند.

هم‌بنیان‌گذار تپسی یکی از دلایل مهم تأخیر در ارائه سرویس مدرسه را بدقولی شهرداری دانست و ادامه داد: قبل از ارائه این سرویس به شکل مکرر با تاکسیرانی تهران جلسه داشتیم و مقدمات به‌خوبی پیش می‌رفت.

منشی پور گفت: یکی از دلایل مهم به نتیجه نرسیدن این کار بدقولی شهرداری تهران بود چرا که آن‌ها به ما قول داده بودند که ناوگان خود را در اختیار شما قرار می‌دهند، اما ۱۰ روز مانده بود تا آغاز سال تحصیلی به ما گفتند تنها در حالتی ناوگان تاکسی خود را در اختیار ما قرار می‌دهند که ثبت‌نام را از طریق اپلیکیشن شهرزاد انجام دهید. این کار برای ما به دلایل متعدد برای ما قابل‌انجام نبود و به‌قول‌معروف دست ما را در پوست گردو گذاشتند.

فرزانه‌سادات جهانی- محمّد تقی‌زاده-  ایرنا- بررسی مجموع بازدید کانال‌های ایتایی و تلگرامی در مردادماه ۱۴۰۲ از بازدید ۸۰ میلیاردی در ایتا در مقابل ۲ میلیاردی در تلگرام فارسی حکایت دارد که به نوع خزش و جمع آوری این دو پلتفرم و نحوه محاسبه بازدیدها اعم از تفکیک شده یا نشده مربوط می‌شود.

پیام‌رسان ایتا که مخفف نام شرکت بنیانگذار آن یعنی «اندیشه یاوران تمدن امروز» است در سال ۱۳۹۶ شروع به فعالیت کرد. این پیام‌رسان که در واقع نسخه فارسی پیام رسان روسی تلگرام است بیشترین شباهت را از نظر ظاهری و کارایی به تلگرام دارد و به همراه «روبیکا» و «بله» جزو محبوب‌ترین و پرکاربردترین پیام‌رسان‌ها در ایران به شمار می‌آید.

معایب و مزایای زیادی را برای این پیام‌رسان می‌توان برشمرد برای نمونه حجم بالای فضای ابری و امکان نگهداری و ذخیره بلندمدت اطلاعات، سرعت بالا و دسترسی راحت از اصلی‌ترین مزایای ایتا به حساب می‌آید در مقابل، عدم دسترسی به تماس صوتی و تصویری، نوتیف‌های ناقص(اعلان پیام و ...)، به‌روزرسانی نشدن نرم‌افزار و از همه مهم‌تر همه‌گیر نبودن آن از نظر فرهنگی و اجتماعی در میان همه جامعه از مهم‌ترین معایب آن محسوب می‌شود.

درباره عدم همه‌گیری ایتا باید به هشتگ‌های داغ آن اشاره کرد که در بیشتر وقت‌ها به هشتگ‌های مذهبی مربوط می‌شود و کمتر شاهد هشتگ‌های داغ غیرمذهبی در این بستر هستیم.

در مقابل، تلگرام که یکی از پیام‌رسان‌های خارجی پرکاربرد در ایران است توسط دو برادر با نام‌های پاول و نیکلای دورف به بازار آمد. این پیام‌رسان نقش پررنگی در چند انتخابات از ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴ مانند انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ و مجلس شورای اسلامی در ایران داشت به‌گونه‌ای که برخی، پیروزی اعتدالیون در آن سال‌ها را به فعالیت گسترده آنها در تلگرام و همه‌گیری این ابزار ارتبط جمعی در جامعه ربط دادند.

بر پایه نظرسنجی انجام‌شده از سوی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)، تلگرام تا پیش از فیلتر شدن، محبوب‌ترین پیام‌رسان در ایران بود؛ به‌گونه‌ای که در سال ۱۳۹۶، ۶۲.۲ درصد ایرانیان عضو آن بوده‌اند.

در این گزارش تلاش‌شده با بهره‌گیری از توان هوش مصنوعی و سامانه پایشگر شبکه‌های اجتماعی، عملکرد کمی و کیفی دو پیام رسان ایتا و تلگرام را در مردادماه ۱۴۰۲ رصد و تحلیل و بررسی شود.

الف: چه تعداد محتوا، از سوی چه تعداد کانال تلگرامی/ایتایی، چه تعداد بازدید گرفتند؟

در این بخش محتوای دو پیام‌رسان ایتا و تلگرام از نظر کمی مورد مقایسه قرار گرفته‌ است:

در مردادماه ۱۴۰۲ در ایتا، ۱۱ میلیون و ۶۳۷ هزار پست از سوی ۱۰۳ هزار کانال یا منبع رسانه‌ای منتشر شده و درمجموع ۸۱ میلیارد بازدید گرفته‌اند؛ در مقابل در همین بازه زمانی در تلگرام، ۱۲ میلیون و ۵۲ هزار پست از سوی ۲۶۷ هزار نفر نشر و بازنشر و یک میلیارد و ۹۳۹ میلیون بازدید گرفته‌اند.

تعداد پست‌های منتشر شده در دو پیام‌رسانی به طور تقریبی با هم برابر است اما در ایتا با وجود اینکه تقریبا یک سوم منابع و کانال خبری برای ارسال پست وجود داشته اما با افزایش ۴۰ برابری بازدید روبرو هستیم که بدون شک این میزان اختلاف غیرطبیعی و ناشی از دستکاری، استفاده از ربات‌ها و بدافزارها به نظر می‌رسد زیرا تلگرام فارسی با وجود کانال‌های خبررسانی بیشتر، به اندازه ۲.۵ درصد ایتا بازدید گرفته و حتی وجود فیلترینگ تلگرام در ایران و فیلترنبودن ایتا، این میزان اختلاف و بازدید ۴۰ برابری را توجیه نمی‌کند.

ب: فعال‌ترین کانال‌های تلگرامی/ ایتایی کدام کانال‌ها با چه میزان فعالیت بودند؟

شاخص و ابزار دیگر برای مقایسه این دو پیام‌رسان داخلی و خارجی، تحلیل و بررسی کانال‌های فعال در مردادماه بوده است:

از میان ۱۰ کانال ایتایی فعال، ۳ کانال فرهنگی مذهبی، ۴ کانال خبری و ۳ کانال تجاری و سرگرمی وجود داشته است. نکته قابل توجه در این بخش این است که میزان فعالیت ۱۰ کانال فعال مردادماه ایتا، تقریبا یکسان و در نوسان میان ۲۵۰۰ تا ۲۸۰۰ پست بوده به‌گونه‌ای که فعال‌ترین کانال ایتایی مرداد ۱۴۰۲ کانال «خط ولایت» با ۲۷۶۴ پست و دهمین کانال از نظر فعالیت، کانال «ندای فطرت» با ۲۵۰۳ پست بوده است.

از میان ۱۰ کانال تلگرامی فعال، عمده کانال‌ها به تحلیل و اطلاع‌رسانی قیمت لحظه‌ای دلار اختصاص داشته‌اند به‌گونه‌ای که «طوفان هریرود» با ۱۹ هزار و ۸۴۴ پست در ماه بیشترین فعالیت و «دلار وان» با ۱۱ هزار و ۷۷۵ پست کمترین فعالیت را در میان ۱۰ کانال برتر تلگرامی از نظر تعداد پست داشته‌اند.

مقایسه روند کاهشی این کانال‌ها از رکود ۶۸ درصدی فعالیت ۱۰ کانال فعال تلگرامی حکایت دارد آن هم در حالی که روند کاهشی کانال‌های ایتایی فقط ۱۰ درصد بوده است. از نظر کیفی و محتوایی می‌توان فعال‌ترین کانال‌های ایتایی را به کانال‌های فرهنگی مذهبی یا خبری مربوط دانست در حالی‌که در تلگرام فارسی، فعال‌ترین کانال‌های مرداد ماه ۱۴۰۲، کانال‌های اقتصادی بودند که نرخ لحظه‌ای و یا تحلیل روند افزایشی یا کاهشی دلار و ارز را ارائه می‌دادند.

از نظر کمی، نکته مهم در مقایسه فعال‌ترین کانال‌های این دو پیام‌رسان این بود که در ابتدا میزان فعالیت فعال‌ترین کانال ایتا تقریبا یک چهارم دهمین کانال تلگرام فارسی بوده است( ۲۷۶۴ پست در برابر ۱۱۷۷۵) به این معنی که فعالیت کانال‌های برتر تلگرام از نظر انتشار تعداد پست بیشتر، به طور قابل توجهی از کانال‌های ایتایی بیشتر بوده است.

ج: کانال‌های تلگرامی/ایتایی بیشتر درباره چه محتوا و موضوع‌هایی پست منتشر کرده‌اند؟

یکی از بهترین روش‌های بررسی کیفی و محتوایی کانال‌های تلگرامی و ایتایی، مقایسه ابرکلمات تگ یا کلیدواژه‌های پرتکرار این دو پیام‌رسان است که از کل محتوای ماهانه آنها براساس سامانه پایشگر استخراج شده است:

در ایتا، پرتکرارترین کلیدواژه‌های ماه مرداد به موضوع‌های فرهنگی مذهبی اختصاص یافته بودند. کلیدواژه «امام حسین» که بیشترین تکرار را در میان کانال‌های ایتایی داشته و در گراف زیر نیز برجسته‌تر از بقیه کلمات است به طور ویژه به ایام محرم، صفر و اربعین حسینی مربوط بوده است که واقعه پیاده‌روی اربعین و برخی ادعیه مذهبی از جمله زیارت عاشورا نیز در برجسته‌شدن این واژه موثر بوده‌اند.

به جز کلیدواژه امام حسین، کلمات دیگری چون «امام زمان، حجت‌الاسلام، جمهوری اسلامی، خامنه‌ای و رهبر انقلاب» نیز در میان دیگر تگ‌های پرتکرار این گراف قابل مشاهده‌اند که جملگی به مسائل مذهبی و فرهنگی مربوط و از سوی کاربران انقلابی و ارزشی بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است.

در تلگرام فارسی، کلیدواژهای پرتکرار به طور ویژه به مسائل اقتصادی و مالی مربوط بوده که بیشتر آنها به موضوع قیمت دلار ارتباط پیدا می‌کنند. «دلار فردایی، دلار سلیمانیه و دلار سبزه» که هر سه از پرطرفدارترین و پرتکرارترین تگ‌های به کار برده شده در میان پست‌های کانال‌های تلگرامی بوده‌اند، به اطلاع‌رسانی و بررسی قیمت دلار در مکان‌ها و زمان‌های مختلف از جمله سلیمانیه عراق و سبزه میدان تهران ارتباط پیدا می‌کنند.

بخش دیگر کلمات پرتکرار تلگرامی به موضوع‌های سرگرم‌کننده مربوط بوده است: «آهنگ جدید، بدون سانسور، فیلم باربی و دوست پسر» از جمله واژگانی بودند که به طور ویژه به موضوع‌های سرگرم‌کننده‌ای همچون فیلم، موسیقی و دیگر تفریحات ارتباط پیدا می‌کنند.
کلیدواژه امام حسین اگرچه در تلگرام همانند ایتا برجسته‌ترین کلمه نبوده اما در میان ۲۰ واژه پرتکرار کانال‌های تلگرامی مردادماه قرار گرفته است.

مقایسه کیفی و محتوایی دو پیام‌رسان ایتا و تلگرام در مردادماه ۱۴۰۲ از طریق ابرکلمات واژگان پرتکرار نشان می‌دهد موضوع‌های مذهبی و فرهنگی در اولویت کانال‌های ایتایی و مباحث اقتصادی و مالی در اولویت کانال‌های تلگرامی قرار داشته‌اند.

از سوی دیگر، تنوع موضوع‌ها در تلگرام فارسی بیش از ابتا جلب توجه می‌کند، چنان‌که ابرکلمات همه پست‌های ایتایی به واژگام مذهبی و فرهنگی دلالت دارند؛ در تلگرام فارسی به جز مباحث اقتصادی و مالی، کلیدواژه‌های سرگرم‌کننده و حتی مذهبی نیز مشاهده می‌شود تا بتوان این‌گونه نتیجه‌گرفت که علاوه براداره‌کنندگان، کاربران این دو پلتفرم نیز بسیار از نظر تنوع فکری و عقیدتی مختلف و متنوع هستند و پراکندگی فکری و فرهنگی در تلگرام فارسی به مراتب از ایتا بیشتر بوده است.

د: پربازدیدترین پست تلگرامی و ایتایی چند بازدید گرفتند و درباره چه موضوع یا محتوایی بوده است؟

مقایسه پربازدیدترین پست‌های ایتا و تلگرام فارسی نیز آخرین شاخصی است که در این گزارش مورد تحلیل قرار گرفت.

پربازدیدترین پست تلگرامی نیز نزدیک به ۴۰۰ هزار بازدید داشته که مربوط به ادعای هک‌شدن سایت سنجش بوده حال آنکه در ایتا یک پست مذهبی حاوی دعا و زیارت امام حسین که از کانال قم آنلاین بازنشر شده، ۱۳ میلیون بازدید کسب کرده است.

این بازدید سیزده میلیونی ناشی از بازنشر این پست در کانال های مختلف است که بازدیدهای تفکیک شده و تفکیک نشده آن با هم محاسبه شده اند.

تحلیل و جمع‌بندی

۱. مقایسه بررسی یک ماهه کانال‌ها ایتا و تلگرام نشان داد با وجود اینکه هر دو پیام‌رسان تعداد پست‌های به نسبت برابر تولید کردند(حدود ۱۲ میلیون)، ایتا توانسته با حدود یک‌سوم تعداد منابع، نزدیک به ۴۰ برابر بازدید از مخاطبان خود بگیرد(۸۱ میلیارد بازدید ایتا در مقابل ۱.۹ میلیارد بازدید تلگرام فارسی). این میزان اختلاف و ثبت ۸۱ میلیارد بازدید در میان کانال‌های ایتایی یا وجود فیلترنبودن و دسترسی ساده به این پیام‌رسان، احتمال دستکاری در تعداد بازدیدهای ایتایی را تقویت می‌کند.

۲. واکاوی فعال‌ترین منابع و تگ‌های پرتکرار مردادماه کانال‌های ایتایی و تلگرامی نشان می‌دهد طیف فکری و فرهنگی استفاده‌کننده از ایتا به مراتب محدودتر از تلگرام فارسی است به‌گونه‌ای که موضوع‌های ترندشده در میان ابرکلمات پرتکرار تلگرام علاوه بر مباحث اقتصادی، موضوع‌های فرهنگی، مذهبی و سرگرم‌کننده نیز بوده در حالی‌که تنها واژگان پرتکرار مردادماه در ایتا، به تگ‌های مذهبی اختصاص داشته است.

۳. پربازدیدترین پست ماهانه ایتا در حالی ۱۲ میلیون بازدید گرفته که در تلگرام پربازدیدترین پست فقط نیم میلیون بازدید داشته است. در تحلیل چرایی این میزان بازدید باید توجه داشت که ایتا همچون رویه پیشین تلگرام بازدید یگانه (یونیک) و تکراری را از یکدیگر تفکیک نمی‌کند و ممکن است این پست هر روز فوروارد شود و بازدید بگیرد. با این همه احتمال دستکاری بازدید هم مانند هر پلتفرم دیگری وجود دارد.

گزارش تجارت الکترونیکی ایران در سال 1401 منتشر شد. در این گزارش سعی شده است زیرساخت، عملکرد، جمعیت‌شناسی و روش‌های تجارت الکترونیکی تحلیل شود. در بخش اول این گزارش با عنوان کلیات، به اهداف و ارائه تعاریفی از تجارت الکترونیکی اشاره شده است. بنابر اعلام مرکز توسعه تجارت الکترونیک، در سال ۱۴۰۱، شبکه‌های اجتماعی اصلی‌ترین مسیر فروش کالا برای فعالین تجارت الکترونیک در کنار وب‌سایت‌های این واحدها بوده است و اینستاگرام و تلگرام محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی برای فروش آنلاین واحدهای تجارت الکترونیک هستند.

به گزارش خبر آنلاین حجم معاملات بازار تجارت الکترونیکی کشور به ۱۸۸۳ میلیارد تومان رسیده که از این تعداد ۵۵۹ همت به‌صورت پرداخت در محل و کارت به کارت بوده و ۱۲۸۴ همت هم پرداخت آنلاین بوده است. ۷۳ درصد این رقم سهم گروه‌های ارائه‌دهنده خدمات است و ۲۷ درصد به فروشگاه های اینترنتی کالا مربوط می‌شود.این آمار درحالی مطرح می‌شود که تورم سال گذشته ۴۷ درصد بوده و رشد معاملات بیشتر به این خاطر است ضمن اینکه باید خاطرنشان کرد در کنار افزایش اسمی حجم معاملات تجارت الکترونیک، تعداد معاملات آنلاین نیز اما سال گذشته با کاهش ۱۷ درصدی همراه شده‌است. همچنین ناگفته نماند که رشد تجارت الکترونیک در سال ۹۹ به عدد ۱۱۵ درصد رسیده بود و رشد ۴۸ درصدی کنونی (که احتمالاً به‌دلیل تورم است) هنوز به رشد دو یا سه سال پیش نرسیده است.

طبق این گزارش، ضریب نفوذ تلفن همراه از ۱۶۷ درصد در سال ۱۴۰۰، به ۱۷۵ درصد در سال ۱۴۰۱ رسیده و ۵ درصد رشد داشته. ضریب نفوذ تلفن همراه هوشمند نیز نسبت به یک سال گذشته رشد ۹ درصدی داشته است. همچنین طبق آمار ارائه‌شده توسط وزارت ارتباطات، تا پایان سال ۱۴۰۱، ضریب نفوذ اینترنت پهن‌باند به ۱۳۷ درصد رسیده که این رقم نسبت به سال قبل، حدود ۸ درصد رشد داشته است.

کاربران شبکه‌های اجتماعی و تجارت الکترونیک

در گزارش مرکز توسعه تجارت الکترونیکی تعداد کاربران فعال شبکه‌های اجتماعی ایران در سال ۲۰۲۲، ۴۸ میلیون‌نفر ذکر شده و از رشد ۵۴ درصدی این شاخص براساس گزارش جهانی ۲۰۲۳ خبر می‌دهد. براین‌اساس، حدود ۴۵ درصد کاربران شبکه‌های اجتماعی را بانوان و حدود ۵۵ درصد را نیز آقایان تشکیل داده‌اند.

طبق نظرسنجی به‌عمل‌آمده از سوی این مرکز، اینستاگرام با ۵۵ درصد بیشترین سهم را در میان شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها برای استفاده به‌عنوان فضای تجاری مکمل داشته است. این سهم در سال گذشته ۸۴ درصد بود.

نکته جالب‌توجه، پیشی‌گرفتن تلگرام از واتس‌اپ در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ است. تلگرام حالا در دنیای تجارت الکترونیکی کشور سهمی ۴۱ درصدی دارد. به‌نظر می‌رسد تلگرام پس از فیلترینگ نیمه دوم ۱۴۰۱ بیشتر از قبل محبوب شده است. پیام‌رسان بومی روبیکا که در سال گذشته هیچ سهمی از این بازار نداشت نیز حالا سهمی ۱۴ درصدی دارد.

در بخش مربوط به «عملکرد تجارت الکترونیکی در سال ۱۴۰۱» در این گزارش آمده که ارزش اسمی معاملات تجارت الکترونیکی هزار و ۸۳۳ هزار میلیارد تومان است. همان‌طور که گفته شد، این رقم نسبت به سال ۱۴۰۰ با رشد ۴۸ درصدی مواجه شده است که بخش اعظمی از آن احتمالاً به تورم برمی‌گردد. براساس این گزارش، ارزش کل معاملات تجارت الکترونیکی در سال ۱۴۰۱ به نسبت کل معاملات شاپرک، حدود ۲۰ درصد بوده است.

کاهش تعداد تراکنش‌ها

همچنین طبق این گزارش، تعداد کل تراکنش‌های تجارت الکترونیکی ۲ میلیارد و ۹۸۳ میلیون و ۵۷۹ هزار و ۸۲۸ عدد برآورد شده که این عدد نسبت به سال گذشته، ۱۷ درصد کاهش داشته است. متوسط مبلغ تراکنش‌های تجارت الکترونیکی نیز ۶۱۴ هزار تومان برآورد شده. ارزش معاملات الکترونیکی دولتی هم به ۶۵۳ هزار میلیارد تومان رسیده است. طبق آمار، تعداد کل تراکنش‌های تجارت الکترونیکی که صرفاً از طریق درگاه پرداخت اینترنتی بانکی انجام شده، برابر با ۱.۵ میلیارد تراکنش بوده است.

در قسمت دیگری از گزارش به سهم مبلغی تراکنش‌های خرید اینترنتی به تفکیک دو گروه اصلی فروش کالا و ارائه خدمات اشاره شده. براساس این بخش، میزان فروش کالا و ارائه خدمات در مردادماه ۱۴۰۱ با افت قابل‌توجهی مواجه بوده است.

مهرماه بیشترین خرید کالا انجام شده‌است

با توجه به داده‌های جدول ۳.۴، در سال ۱۴۰۱ در مقایسه با سال گذشته، مبالغ خرید اینترنتی در اکثر ماه‌های سال با رشد همراه بوده. این میزان رشد در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ بیشتر از نیمه اول همین سال بوده است. بیشترین سهم تعدادی تراکنش‌های گروه ارائه خدمات در بهمن‌ماه و برای گروه فروش کالا، در مهرماه و اوج اختلال‌های اینترنتی است. به‌همین‌ترتیب کمترین سهم تعدادی تراکنش‌های گروه ارائه خدمات، در اردیبهشت‌ماه و برای گروه فروش کالا، در ماه‌های خرداد و مرداد است.

شکایات در سال گذشته

تعداد کل شکایات دریافتی نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۶۸ درصد کاهش یافته که ازجمله دلایل این کاهش، عدم امکان ثبت شکایات تکراری یا جعلی در سامانه جدید ثبت شکایات بوده که از اواخر سال ۱۴۰۰ راه‌اندازی شده است. همچنین در ماه‌های فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۱ به‌دلیل تعدد شکایات تکراری که ناشی از هم‌زمانی امکان ثبت شکایات در سامانه قدیم و سامانه هوشمند جدید بوده، آمار شکایات دریافتی از سایر ماه‌های سال بیشتر بوده است.

لجستیک در تجارت الکترونیک کشور

طبق آمار به‌دست‌آمده از پرسشنامه، ۶۰ درصد از واحدهای تجارت الکترونیکی بهره‌مندی از خدمات شرکت ملی پست را به‌عنوان اصلی‌ترین روش ارسال کالا انتخاب کرده‌اند. مطابق با آنچه در نمودار زیر مشاهده می‌کنید، استفاده از شرکت‌های پست خصوصی، شرکت‌های باربری بین‌شهری، شرکت‌های پیک خصوصی و سیستم توزیع واحد تجارت الکترونیکی به‌ترتیب سایر اولویت‌های انتخاب‌شده به‌منظور ارسال کالا هستند.

آمار صدور اینماد مربوط به سال ۱۴۰۱ تعداد ۳۸،۳۲۹ اینماد بوده که در مقایسه با سال ۱۴۰۰ با رشد ۱۱ درصدی همراه بوده است. در این بین، استان تهران با ۱۶،۵۶۶ اینماد صادرشده بالاترین آمار تعداد اینماد را داراست. براساس گزارش اینماد در سال ۱۴۰۱، استان کهگیلویه و بویر احمد با ۱۱۸ درصد رشد نسبت به عملکرد خودش در سال ۱۴۰۰، بیشترین نرخ رشد عملکردی را نسبت به سایر استان‌ها داشته است.

دسته‌بندی تجارت الکترونیکی در کشور

به‌طور کلی، حدود ۶۵ درصد از واحدهای تجارت الکترونیکی دارای اینماد تا پایان سال ۱۴۰۱ در حوزه فروش کالا فعالیت کرده‌اند، حدود ۳۳ درصد فقط به ارائه خدمت پرداخته‌اند و صرفاً ۲ درصد از واحدهای تجارت الکترونیکی در هر دو حوزه فروش کالا و ارائه خدمت فعالیت داشته‌اند. براساس این نمودار، گروه سنی ۳۰ تا ۴۰ سال نزدیک به ۴۴ درصد از صاحبان واحدهای تجارت الکترونیکی را تشکیل می‌دهد. صاحبان واحدهای تجارت الکترونیکی دارای اینماد در گروه سنی ۲۰ تا ۳۰ سال، ۱۴ درصد بوده و در گروه سنی ۴۰ تا ۵۰ سال، ۲۷ درصد بوده‌اند. همچنین ۱۵ درصد از صاحبان واحدهای تجارت الکترونیکی در گروه سنی بالای ۵۰ سال هستند. در میان خریداران تجارت الکترونیکی در سال ۱۴۰۱، حدود ۳۷ درصد از واحدهای تجارت الکترونیکی عمده مخاطبین خود را از بانوان و ۶۳ درصد آقایان اعلام کرده‌اند.

این گزارش همچنین می‌افزاید ۸۵درصد کسب‌وکارها با تأمین مالی شخصی پیش می‌روند که این آمار نسبت به سال گذشته نزدیک به ۹ درصد کاهش داشته است.

متن کامل گزارش

فیلتر اپلیکیشن پیام‌رسان تلگرام در عراق، پس از این که این شرکت به خواسته‌های دولت این کشور پاسخ داد، حل شد.

به گزارش ایسنا، وزارت ارتباطات عراق اعلام کرد فیلتر اپلیکیشن پیام‌رسان تلگرام که هفته گذشته در پی نگرانی‌های امنیتی و نشت داده‌های موسسات دولتی و شهروندان این کشور انجام شده بود، در روز یکشنبه رفع خواهد شد.

این اپلیکیشن در عراق به شکل وسیع برای ارسال پیام و همچنین به عنوان منبع اخبار و اشتراک گذاری محتوا استفاده می‌شود. بعضی از کانال‌ها، حاوی میزان زیادی داده‌های شخصی از جمله نام‌ها، نشانی‌ها و روابط خانوادگی عراقی‌ها هستند.

وزارت ارتباطات عراق در بیانیه‌ای اعلام کرد تصمیم برای رفع فیلتر تلگرام پس از آن گرفته شد که شرکت تلگرام، به خواسته‌های مقامات امنیتی که خواستار افشای نهادهای افشاکننده داده‌های شهروندان بودند، پاسخ داد. این شرکت همچنین آمادگی کامل خود را برای ارتباط با مقامات مربوطه ابراز کرد.

یکی از اعضای تیم مطبوعاتی تلگرام به رویترز گفت که بر اساس شرایط سرویس تلگرام، ارسال داده‌های خصوصی بدون رضایت، ممنوع است و چنین محتوایی به طور معمول توسط گردانندگان تلگرام، حذف می‌شوند.

ما می‌توانیم تایید کنیم که گردانندگان ما، چند کانال را که داده‌های شخصی را به اشتراک می‌گذاشتند، حذف کردند. با این حال، می‌توانیم تایید کنیم که هیچ اطلاعات شخصی از تلگرام درخواست نشده و هیچ کدام به اشتراک گذاشته نشده است.

بر اساس گزارش رویترز، وزارت ارتباطات عراق هفته گذشته اعلام کرده بود که این شرکت به درخواست این وزارتخانه برای بستن پلتفرم‌هایی که اطلاعات نهادهای رسمی دولتی و داده‌های شخصی شهروندان را افشا می‌کنند، پاسخ نداده است.

مسئولان تلگرام پس از مسدود شدن این پیام رسان خارجی در عراق رایزنی و همکاری خود با مقامات این کشور را آغاز کردند.
به گزارش امروز (شنبه) ایرنا، یک منبع دولتی عراق در گفت وگو با پایگاه خبری «شفق نیوز» این کشور گفت که مسئولان پیام رسان تلگرام همکاری خود را با مقامات ذیربط عراقی در خصوص نشت اطلاعات شهروندان این کشور و امنیت داده‌ها آغاز کرده‌اند.

شفق نیوز در این خصوص به نقل از منبع یاد شده توضیحات بیشتری ارائه نکرده است.

یکشنبه هفته گذشته وزارت ارتباطات عراق در بیانیه‌ای اعلام کرد که پیام رسان تلگرام بنا به دستور نهادهای امنیتی این کشور مسدود شده است.

وزارت ارتباطات عراق در بیانیه خود با اشاره به اینکه این پیام‌رسان در رابطه با اطلاعات شهروندان عراقی قوانین را نقض کرده است، افزود: موسسات دولتی ذیربط بارها از شرکت مرتبط با مدیریت برنامه فوق الذکر درخواست کرده‌اند تا در بستن سکوهایی که باعث نشت داده‌های نهادهای رسمی دولتی و اطلاعات شخصی شهروندان می‌شود و تهدیدی برای امنیت ملی عراق و سلامت جامعه است، همکاری کند، اما این شرکت به هیچ یک از این درخواست‌ها پاسخ نداده است.

بر اساس آمار وزارت کشور عراق بیش از ۱۶ میلیون نفر در این کشور از این پیام رسان خارجی تلگرام استفاده می‌کنند و هزاران کانال عراقی در زمینه‌های مختلف به ویژه اخبار و سرگرمی در این شبکه اجتماعی راه اندازی شده است.

مدیریت تلگرام پس از مسدود شدن این شبکه اجتماعی در عراق توسط مقام‌های امنیتی این کشور و متهم کردن این پیام رسان به دست داشتن در افشای اطلاعات و داده‌های رسمی عراقی‌ها از شفاف‌سازی درباره این اتهام‌ها خودداری کرده است.

در همین حال مسدود شدن تلگرام در عراق در آستانه برگزاری انتخابات شوراهای استانی در این کشور واکنش برخی چهره‌ها و احزاب سیاسی این کشور را در پی داشت.

در پی فیلتر شدن تلگرام در عراق از دیروز شنبه، تعدادی از کانال‌های تلگرامی نزدیک به مقاومت در عراق، با صدور بیانیه تندی از دولت محمد شیاع السودانی انتقاد کردند.
به گزارش تسنیم، در پی فیلتر شدن تلگرام در عراق از دیروز شنبه، تعدادی از کانال‌های تلگرامی نزدیک به مقاومت در عراق، با صدور بیانیه تندی از دولت محمد شیاع السودانی انتقاد کرده و اعلام کردند امروز یکشنبه، تحصن نامحدودی را در برابر وزارت ارتباطات برگزار خواهند کرد.

فارغ از جدل‌های آماری در خصوص میزان افزایش نصب فیلترشکن‌ها و سایر ابزارهای دسترسی به اینترنت، میزان تبلیغات شرکت‌ها و کسب‌وکارهای اینترنتی و غیراینترنتی در انواع VPNها و کانال‌های عرضه انواع پراکسی برای دسترسی به تلگرام و اینترنت در ماه‌های اخیر افزایش محسوسی داشته است.

به گزارش آی‌تی آنالیز پیش از این نیز تبلیغ کسب‌وکارهای اینترنتی و مشهور در تبلیغات برخی فیلترشکن‌ها و VPNها یافت می‌شد که با تشدید فیلترینگ بار دیگر این تبلیغات از طریق اسپانسرهای تلگرامی و VPNها رو به افزایش است.

ذکر این نکته نیز ضروری است که کسب‌وکارهای اینترنتی در ایران لزوما تبلیغات خود را مستقیما به عرضه‌کنندگان فیلترشکن‌ها، پراکسی‌ها یا VPNها نمی‌دهند، بلکه شرکت‌های تبلیغاتی داخلی و خارجی به منظور اثربخشی هر چه بهتر و بیشتر این آگهی‌ها و رضایت مشتریانشان، تبلیغات مذکور را به صورت هوشمند بر بسترهایی عرضه می‌کنند که در آنجا مخاطبان ایرانی یا مرتبط با کسب‌وکارهای مذکور بیشترین حضور را دارند و شانس مشاهده و کلیک روی این قبیل آگهی‌ها بیشتر است.

نکته جالب‌تر آنکه عمده سایت‌های تبلیغاتی در داخل کشور که در عرصه تبلیغ پراکسی تلگرام در ایران مشغول به کار هستند نیز فیلتر نبوده و در فضایی رقابتی و بسته‌های تعرفه‌ای متنوع در حال خدمات رسانی هستند.

آمارهای رسمی نشان می‌دهد، سهم پیام‌رسان تلگرام در بازار روسیه به شدت افزایش یافته و از ابتدای سال 2022 تاکنون 3 برابر شده است.

به گزارش فارس به نقل از راشاتودی، آمارهای رسمی نشان داده است، سهم پیام‌رسان تلگرام در بازار روسیه به شدت افزایش یافته و از ابتدای سال 2022 تاکنون سه برابر شده است.

ماکسوت شادایف، وزیر ارتباطات و رسانه‌های جمعی روسیه گفت: «سهم تلگرام در ساختار ترافیک موبایل در ابتدای سال گذشته میلادی 2.5 درصد بود. اکنون سهم تلگرام 8.5 درصد است.»

تلگرام با پشت سر گذاشتن واتس‌آپ و فیسبوک مسنجر به محبوب‌ترین اپلیکیشن پیام‌رسان فوری در روسیه، بلاروس، اوکراین، ارمنستان، آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان و مولداوی تبدیل شده است.

این پیام‌رسان همچنین در سال گذشته به یکی از 5 برنامه برتر دانلود شده در سراسر جهان تبدیل شد. کارشناسان بازار معتقدند، روند افزایش تمایل به تلگرام به علت تغییرات در سیاست حفظ حریم خصوصی واتس‌آپ مربوط است؛ این تغییرات سبب شده، میلیون‌ها کاربر از این پیام‌رسان دور شوند و به دنبال برنامه‌هایی باشند که بیشتر بر حفظ حریم خصوصی تمرکز دارند. تلگرام بیش از 700 میلیون کاربر فعال ماهانه دارد.

واتس‌آپ، برنامه کاربردی است که زیر نظر شرکت متا، مالک اینستاگرام فعالیت دارد.

پاول دوروف که متولد روسیه است، موسس و مالک تلگرام است. وی را مارک زاکربرگ روسیه می‌نامند و با دارایی خالص 11.5 میلیارد دلاری در فهرست میلیاردرهای فوربس در سال 2022 قرار گرفته است.

وزیر ارتباطات و دیجیتال مالزی اعلام کرد تلگرام با وجود دعوت های مکرر برای برگزاری جلسه با دولت از همکاری امتناع کرده است.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از «فری مالزیا تودی»، به گفته احمد فهمی بن محمد فاضل‎ اگر تلگرام به درخواست های وزارت ارتباطات و دیجیتال مالزی برای برگزاری جلسه ای درباره امنیت کاربران همچنان بی اعتنایی کند، دولت علیه این پلتفرم اجتماعی اقدام می کند.

او در این باره اعلام کرد وزارتخانه اش از ماه ژانویه بارها برای برگزاری جلسه با شرکت تماس برقرار کرده اما تلگرام همکاری نکرده است.

فهمی در یک کنفرانس خبری گفت: ما اعتراف می کنیم که با تلگرام مشکل داریم. با وجود آنکه از ماه ژانویه چندبار آنها را به ملاقات دعوت کرده ایم، اما آنها از همکاری امتناع کرده اند. من از کمیسیون ارتباطات و مولتی مدیا مالزی می خواهم اقدام متناسب را بررسی کند.

وی اعلام کرد: وزارتخانه اش چند شکایت درباره امنیت عمومی، فروش کالاهای ممنوع، کلاهبرداران و محتوای مستهجن در سرویس های این پلتفرم دریافت کرده است.

به گفته فهمی جلسه ای بین دولت و تلگرام برای تضمین یافتن بهترین راه حل برای چالش اهمیت زیادی دارد.

به گفته او پلتفرم های اجتماعی دیگر مانند تیک تاک، فیس بوک و توئیتر مشکلی درباره همکاری با وزارتخانه مذکور ندارند.

سایت شبکه اطلاع رسانی طلا، سکه و ارز که یکی از پربازدیدترین سایت ها در حوزه انتشار نرخ ارز و سکه است، هم اکنون در حال درج قیمت ارز بازار غیررسمی و فردایی است.

به گزارش خبرنگار مهر، مسئولان دولت و رئیس کل بانک مرکزی بارها به درستی تاکید کرده‌اند نرخ ارز همان نرخی است که در مرکز مبادله ارز و طلا و همچنین در صرافی‌های داری مجوز معامله می‌شود، زیرا عمده نیازهای ارزی در زمینه واردات کالاها و خدمات و نیازهای ارز خدماتی مانند ارز درمان، دانشجویی و ارز مسافرتی در این مرکز تأمین می‌شود، همچنین هر فرد با کارت ملی و پس از افتتاح حساب ارزی می‌تواند در سال معادل ارزی ۲ هزار یورو دریافت کند.

همه نیازهای رسمی و واقعی اقتصاد با نرخ‌های ۳۸ هزار تومان و ۴۲ هزار تومان تأمین می‌شود و به این ترتیب نرخ ارزی که به عنوان بازار فردایی و یا بازار آزاد منتشر می‌شود، نرخ واقعی نیست.

همچنین مسئولان دولت برخی موج سواری‌ها در بازار غیررسمی را ناشی از فعالیت کانال‌های تلگرامی می‌دانند به طوری که هر قیمتی که این کانال‌ها منتشر می‌کنند مبنای قیمت در بازار غیررسمی می‌شود. به صورت مشخص محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی ۲۰ فروردین ماه در مصاحبه‌ای گفت: اینکه درباره نوسان نرخ ارز صحبت می‌شود، مربوط به نرخ‌های ارز تلگرامی است و این بحث انتظاراتی است؛ سال گذشته ۶۵ میلیارد ارز کشور با نرخ‌هایی که اشاره شد تأمین شده بود و اینکه در بازار قاچاق یا با پول‌های پولشویی ارز مبادله می‌شود، صحیح نیست. از دستگاه‌های مربوطه خواستیم با متخلفان بازار ارز مقابله کند و آنها نیز قول مساعدت داده‌اند؛ روزانه نرخ ارز را در مرکز مبادله ارز و طلا اعلام می‌کنیم و مردم باید به این نرخ توجه کنند و اگر نوساناتی در این نرخ باشد، پاسخگو هستیم.

وی تاکید کرد: نرخ‌های تلگرامی ارز ساختگی و تحریف شده است و هیچکدام از نیازهای کشور با این نرخ تأمین نمی‌شود.

صحبت مسئولان دولت از این منظر که قیمت‌سازی‌ها موجب شکل‌گیری و تشدید انتظارات تورمی در مردم می‌شود، قابل تأیید است و قطعاً باید مانع از این قیمت سازی‌ها شد. اما با این وجود، برخی سایت‌ها و شبکه‌ای درج قیمت رسمی نظیر شبکه اطلاع رسانی طلا، سکه و ارز که از پربازدیدترین سایت‌ها در حوزه انتشار نرخ ارز و سکه است، به راحتی قیمت ارز در بازار غیررسمی (دلالی) و فردایی را به صورت برخط و لحظه‌ای منتشر می‌کند به طوری که در طول یک روز قیمت ارز در یک سایت حدود دو هزار تومان دچار نوسان می‌شود.

به عبارت دیگر، پرمخاطب ترین سایت در حوزه نرخ ارز، طلا و سکه که مرجع کسب اطلاع بسیاری از مردم است، قیمت ارز در بازار فردایی را که نرخ آن به هیچ وجه نه برای واردات و نه برای خدمات تأمین می‌شود، مبنای قیمت ارز کشور در افکار عمومی معرفی می‌کند.

رئیس کل بانک مرکزی معتقد است نرخ ارز کانال‌های تلگرامی تحریف شده است اما سایت پرمخاطب شبکه اطلاع رسانی طلا، سکه و ارز دقیقاً همان نرخ کانال‌های تلگرامی را منتشر می‌کند؛ در حالی که این سایت صرفاً باید بهای ارز معاملاتی در صرافی‌های را مبنای درج قیمت انواع ارز قرار دهد.

به گزارش مهر، ایجاد پایه مالیات بر عایدی سرمایه و همچنین تعمیق حکمرانی ریال با رصد جریان وجوه و معاملات در اقتصاد یکی از مهم‌ترین مسیرها برای مهار فعالیت‌های سوداگرانه در اقتصاد است اما هنوز طرح مالیات بر سوداگری در مجلس به تصویب نهایی نرسیده است.

حتی در صورت تصویب این طرح و تبدیل شدن آن به قانون که قطعاً گامی مهمی در این مسیر خواهد بود، یک ضلع دیگر شکل دهنده و تشدید کننده انتظارات تورمی، فعالیت برخی سایت‌ها، کانال‌های تلگرامی و فعالیت برخی افراد در دیگر شبکه‌های مجازی مانند اینستاگرام است. افرادی که نفع شأن در افزایش قیمت ارز است و برای مخاطبان خود پیش‌بینی‌های عجیب و غریبی از نرخ‌های ارز در سال ۱۴۰۲ می‌کنند.

یک دادگاه فدرال در ایالت جنوب شرقی اسپریتو سانتو پس از آنکه این پلتفرم از تحویل داده های متعلق به اعضای یک کانال نئونازی خودداری کرد، به ارائه دهندگان اینترنت دستور داد تا برنامه پیام رسان تلگرام در برزیل را تعلیق نمایند.
به گزارش سایبربان،این تصمیم به عنوان بخشی از تحقیقات در مورد حمله به دو مدرسه در شهرداری اسپریتو سانتو در آراکروز در نوامبر ۲۰۲۲ گرفته شد، زمانی که یک نوجوان، مسلح به یک هفت تیر و یک تپانچه نیمه خودکار متعلق به پدرش چهار نفر را به قتل رساند و ۱۳ نفر دیگر را زخمی کرد.

بازرسان دریافتند که قاتل با کانال نئونازی تحت تعقیب، تعامل داشته است. این کانال،کانالی برای پخش ویدیوی مرگهای خشونت آمیز، آموزش برای اجرای حملات یا تولید وسایل انفجاری دست ساز و تبلیغات نازی ها میباشد.

طبق گزارش،تلگرام برخی از داده های درخواستی به جز شماره تلفن مدیران کانال را به دادگاه ارائه داد که علاوه بر تعلیق خدمات، شرکت پیام رسان تلگرام به دلیل عدم رعایت این موارد روزانه یک میلیون رئال برزیل (197000 دلار آمریکا) جریمه خواهد شد.

وزیر دادگستری، فلاویو دینو، این تصمیم را تایید کرد و گفت که این بخشی از یک گام برای صلح است.گروه هایی در تلگرام  وجود دارند که جبهه و یا جنبش ضدامنیتی نامیده میشوند و این موضوع باعث دامن زدن به خشونت علیه کودکانمان میشود.

البته این اولین شکست قضایی تلگرام در برزیل نیست. سال گذشته، الکساندر دومورا، قاضی ارشد انتخابات برزیل، دستور تعلیق آن را به دلیل عدم رعایت قوانین محلی از جمله عدم وجود یک نماینده قانونی در این کشور صادر کرد.

با این حال، پیش از اجرایی شدن این حکم، این شرکت، نماینده ای در برزیل تعیین و از این ممنوعیت اجتناب نمود.

دستیار قالیباف گفت: در حکمرانی فضای مجازی‌مان کلی دستگاه مرتبط با حوزه فضای مجازی داریم که دارند کار می‌کنند، ولی خروجی آن‌ها قبل فیلترینگ و بعد فیلترینگ هر دو ناکارآمد بوده است.
محمد سعید احدیان دبیر کل حزب پیشرفت و عدالت ایران اسلامی است و دستیار سیاسی رئیس مجلس گفت: ما در حکمرانی فضای مجازی‌مان کلی دستگاه مرتبط با حوزه فضای مجازی داریم که دارند کار می‌کنند ولی خروجی آن‌ها قبل فیلترینگ و بعد فیلترینگ هر دو ناکارآمد بوده است. یک زمانی می‌گفتند که به خاطر فیلترینگ مشکلات داریم فیلتر کردیم و چندین ماه هم الان فیلتر بود، فرقی کرد؟ همچنان نرخ ارز را دارند کانال‌های تلگرامی پر قدرت‌تر از قبل بالا پایین می‌کنند چون ما واتساپ را بستیم و مردم کوچ کردند به تلگرام، برخی به نرم‌افزارهای داخلی رفتند خداروشکر، اما بخشی هم به تلگرام رفتند و قدرت تلگرام بیشتر شده است. با این حال شما در صحبت‌های مسئولین می‌بینید که می‌گویند کانال‌های تلگرام دارند نرخ ارز تعیین می‌کنند.

وی افزود: این نظام حکمرانی در حکمرانی فضای مجازی، در حکمرانی اقتصادی، در حکمرانی حوزه فرهنگی و ... باید متحول بشوند، منظور بنده همان لایه‌های میانی نظام هستند.

به گفته وی در حکمرانی فضای مجازی‌مان کلی دستگاه مرتبط با حوزه فضای مجازی داریم که دارند کار می‌کنند، ولی خروجی آن‌ها قبل فیلترینگ و بعد فیلترینگ هر دو ناکارآمد بوده است. یک زمانی می‌گفتند که به خاطر فیلترینگ مشکلات داریم فیلتر کردیم و چندین ماه هم الان فیلتر بود، فرقی کرد؟ همچنان نرخ ارز را دارند کانال‌های تلگرامی پر قدرت‌تر از قبل بالا پایین می‌کنند، چون ما واتساپ را بستیم و مردم کوچ کردند به تلگرام، برخی به نرم‌افزار‌های داخلی رفتند خداروشکر، اما بخشی هم به تلگرام رفتند و قدرت تلگرام بیشتر شده است. با این حال شما در صحبت‌های مسئولین می‌بینید که می‌گویند کانال‌های تلگرام دارند نرخ ارز تعیین می‌کنند. (منبع: فارس)

کارشناسان معتقدند که تلگرام به جبهه جنگ سایبری روسیه و اوکراین تبدیل شده است.
هنگامی که روسیه در 24 فوریه 2022 به اوکراین حمله کرد، بسیاری هشدار دادند که درگیری ممکن است به یک جنگ سایبری جهانی تبدیل شود. به گفته کارشناسان، این ترس‌ها زمانی تشدید شد که باندهای باج‌افزاری و گروه‌های هکری دولت روسیه آماده حمله بودند. یک ارتش فناوری اطلاعات خودخوانده که با اوکراین متحد شد، اقدام متقابل را اعلام کرد. دولت‌ها و شرکت‌ها در سراسر جهان برای تهاجمات دیجیتالی گسترده آماده هستند. با این حال، این گروه‌ها نتوانستند تأثیر قابل‌توجهی بر عملیات‌های زمینی داشته باشند.

در عوض، حضور دیجیتالی جنگ به روش‌های دیگری آشکار شد. یک سال پس از شروع جنگ، «Cybersixgill» چگونگی جنگ در وب عمیق و تاریک، زمینه درگیری ترکیبی و اینکه چگونه مجرمان سایبری تجارت را زمزمه می‌کنند، بررسی کرد. در این خصوص آدی بلِی (Adi Bleih)، محقق اطلاعات تهدید در Cybersixgill و دُو لِرنر (Dov Lerner)، سرپرست تحقیقات امنیتی در این شرکت، مقاله‌ای منتشر کرده‌اند که به شرح زیر است :

«تلگرام مرکز اصلی وب عمیق برای جنگ بوده است. گفتگوهای زیادی در مورد جنگ در کانال‌های بزرگ و موجود در زمینه جرایم سایبری انجام و تهاجم باعث ایجاد کانال‌های جدید بسیاری شد.

چت در تلگرام تمایل داشت وقایع جنگ را دنبال کند. پست‌های مربوط به جنگ به زبان روسی یا اوکراینی در اواسط اکتبر گذشته به بیش از 122 هزار پست در هفته رسید که همزمان با حمله به پل کریمه و حملات موشکی بعدی روسیه بود.

بسیاری از کانال‌های تلگرامی لحن شدید ناسیونالیستی به خود گرفتند. برخی خواستار حملات سایبری هماهنگ علیه دشمن شدند. با این حال، پیش‌بینی‌ها برای یک جنگ سایبری جهانی خوشبختانه ناکام مانده است. در حالی که گروه‌های همسو با اوکراین و روسیه حملات موفق بسیاری را علیه بسیاری از اهداف دولتی و غیرنظامی انجام داده‌اند، اما شبیه به روش‌های سنتی هکریستی مانند به خطر انداختن داده‌ها، تخریب چهره و انکار خدمات هستند. به نظر نمی‌رسد که هیچ حمله‌ای حتی یک مزیت تاکتیکی جزئی را به همراه داشته باشد، اگرچه آنها خدمات نمادین ارزشمندی را در نیرو بخشیدن به پایگاه هواداران به هدف انجام می‌دهند.

در عین حال، تلگرام خدمات ارزشمندی را به غیرنظامیان اوکراینی و روسیه ارائه کرد. بسیاری برای مصرف اطلاعات حیاتی، پیگیری رویدادهای میدان نبرد، یافتن کمک‌های بشردوستانه و تعیین چگونگی فرار از جنگ یا بسیج به کانال‌هایی روی آوردند.

فعالیت در تلگرام در تضاد با تالارها و بازارهای وب عمیق و تاریک است، جایی که در ابتدا صحبت‌ها درباره جنگ به اوج خود رسید، سپس با ادامه جنگ و زمانی که مدیران در تلاش بودند گفتمان سیاسی را به حداقل برسانند، به طور پیوسته کاهش یافت. قابل توجه است که افزایش قابل توجهی در تعداد کارت‌های اعتباری روسی به خطر افتاده برای فروش و کلاهبرداری‌هایی که به دنبال بهره‌برداری از کمک‌های مالی هستند، وجود دارد؛ اما در غیر این صورت می‌توانیم تأیید کنیم که این کار مانند معمول برای مجرمان سایبری است.

گروه‌های تلگرامی به عنوان نقطه تجمع حامیان هر 2 طرف عمل کرده‌اند. آنها کانال‌های عالی برای گالوانیزه کردن پایگاه‌های مربوطه در برابر دشمن هستند. گروه‌های موضوعی در تلگرام به عنوان اتاق‌های پژواک عمل می‌کنند که در آن کاربران همفکر نظرات یکدیگر را تشویق می‌کنند. حتی برخی کانال‌ها تصاویر جشن پایکوبی بر کشته شده دشمن را به اشتراک گذاشتند و (بیشتر در آغاز جنگ) کانال‌های اوکراینی جزئیات تحرکات نیروهای روسی را به اشتراک گذاشتند تا امکان ضدحمله را فراهم کنند.

تهدیدها و درخواست‌ها برای اقدام به عرصه سایبری سرایت کرد. به عنوان مثال، یکی از بدنام‌ترین گروه‌های باج‌افزاری از ارتش روسیه و دولت ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور این کشور حمایت کامل کرد. این گروه هکری در بیانیه‌ای اعلام کرد :

«اگر کسی تصمیم به سازماندهی یک حمله سایبری یا هر گونه فعالیت جنگی علیه روسیه بگیرد، ما از همه منابع ممکن برای حمله به زیرساخت‌های حیاتی دشمن استفاده خواهیم کرد.»

چند ساعت پس از اینکه آنها این تهدید را صادر کردند، یک کارشناس امنیتی اوکراین صدها پرونده آنها حاوی 60694 پیام داخلی را فاش کرد. با این وجود، این گروه روش کار خود را برای هدف قرار دادن زیرساخت‌های غربی تغییر نداد.

علاوه بر این، در ماه مارس 2022، گروهی که قبلاً در ابزارهای «DDoS» درگیر بودند، به یک گروه هکتیویست طرفدار روسیه تبدیل شدند. این گروه با بیش از 90 هزار مشترک تلگرامی در روز، علیه اهداف غربی اعلام جنگ کرده و مسئولیت حملات علیه اهداف بخش خصوصی و دولتی غربی، از پیمانکاران دفاعی تا یوروویژن (Eurovision) را بر عهده گرفته است.

نیروهای طرفدار اوکراین وارد نبرد شدند. یکی از گروه‌های هکری برجسته طرفدار اوکراین در تلگرام، با نزدیک به 13 هزار عضو، از هکرها و گروه‌های غربی خواست تا در مبارزه با روسیه بپیوندند.

در روزهای آغازین جنگ، یک مقام امنیت سایبری اوکراینی ادعا کرد که صفوف آنها بیش از 400 هزار اوکراینی و هوادار خارج از کشور است.

در سال گذشته، آنها مدعی حمله به صدها وب‌سایت و اهداف نظامی روسیه مانند گروه واگنر (Wagner) و ایجاد ترافیک در مسکو با هدایت صدها محرک به همان سایت شدند.

هکرهای طرفدار اوکراین همچنین 25 هزار دلار بیت‌کوین را از بازار داروی دارک‌وب روسیه سرقت کردند و آن را به یک مؤسسه خیریه کیِف دادند.

علاوه بر این، آنها اطلاعاتی مانند اطلاعات سربازان روسی را که ظاهراً در حمله به ماریوپل (Mariupol)، وزارت امور خارجه روسیه و پلیس راهنمایی و رانندگی مسکو رخ داده، افشا کردند.

با این حال، این حملات از چارچوب کلی حملات سایبری با انگیزه ایدئولوژیک (هکتیویسم)، البته با شدت بیشتری نسبت به درگیری‌های قبلی، پیروی می‌کنند. هیچ یک از این حملات از نظر مقیاس و گستره منحصر به فرد نیستند و تأثیر چندانی بر وضعیت نداشته‌اند. حملات پیروزی‌های نمادینی دارند که برای روحیه و انعطاف‌پذیری ضروری است.

ماهیت گفتمان در تلگرام در تضاد با بحث‌های جنگ در تالارهای وب تاریک است که عموماً متعادل‌تر بودند.

درخواست‌های اولیه برای اقدامات رادیکال، مانند ممنوعیت همه کاربران طرفدار روسیه، فروکش کرد. ما نشانه‌هایی را کشف کردیم که نشان می‌دهد برخی مدیران انجمن کاربران از بیان دیدگاه‌های سیاسی منع شده‌اند، که منطقی است، با توجه به اینکه آنها می‌خواهند گفتمان تالار را صرفاً برای تجارت حفظ کنند.

• گفتمان اطلاعاتی و بشردوستانه

بخش عمده‌ای از فعالیت‌های وب عمیق و تاریک مربوط به به‌روزرسانی‌های اطلاعاتی و بشردوستانه جنگ است.

بسیاری از کانال‌های تلگرامی به‌روزرسانی‌های منظم خبری، گاهی اوقات گزارش‌های دقیق درباره رویدادهای خاص از جمله کمک در زمینه پاسپورت، حمل و نقل و گواهینامه‌ها، را منتشر می‌کنند.

بسیاری دیگر از طریق تلگرام برای ارائه کمک‌های مالی، غذا، پوشاک و وسایل ضروری تماس گرفتند.

بسیاری از روس‌ها از تلگرام استفاده می‌کنند تا از سربازی اجباری از سوی دولت روسیه اجتناب کنند. به عنوان مثال، در پستی که بیش از 22200 بار در 20 کانال مختلف تلگرام تکرار شده، یک عامل پیشنهاد جعل گواهی «HIV» مثبت برای روس‌ها را در ازای 40 هزار روبل (550 دلار) داده است.

سایر روس‌ها اعلام کردند که برای اجتناب از پیش‌نویس از کشور فرار کرده‌اند و چندین کانال تلگرامی اختصاصی حتی تجربیات خود را در گذرگاه‌های مرزی گزارش کردند.

روس‌ها همچنین برای دور زدن تحریم‌ها به وب عمیق و تاریک متوسل شده‌اند که به آنها امکان انتقال وجوه و خرید کالا از خارج از مرزهای روسیه را می‌دهد. بنابراین، در حالیکه روس‌ها دیگر نمی‌توانند از یک وعده غذایی در مک‌دونالد یا قهوه در استارباکس لذت ببرند، کاربران زیرزمینی همچنان می‌توانند محصولات فناوری ممنوعه را به دست بگیرند؛ و حتی اگر دارندگان کارت روسی نمی‌توانند اقلامی را خارج از روسیه خریداری کنند، بازیگران در انجمن‌های زیرزمینی می‌توانند برای خرید خارج از کشور، ارز دیجیتال یا کارت‌های اعتباری مجازی و پیش‌پرداخت را تهیه کنند.

• فعالیت‌های جنایی

بسیاری از مجرمان سایبری در روسیه و اوکراین زندگی می‌کنند؛ با این حال، به نظر می‌رسد که جرایم سایبری در برابر جنگ مقاوم بوده است. تالارهای گفتمان بدون کاهش قابل توجهی در فعالیت جنایی مثل همیشه کار می‌کنند. در واقع، جنگ تأثیر کمی بر حجم کلی پست‌های روسی و اوکراینی زبان در انجمن‌های زیرزمینی داشته است.

ما 2 راه را کشف کردیم که جنگ بر جنایت تأثیر گذاشته است : اول، مانند همه بحران‌ها، عوامل تهدید سعی می‌کنند از ترس و حسن نیت استفاده کنند. در حوزه زیرزمینی، عوامل تهدید به یکدیگر هشدار داده‌اند که قربانی سایت‌های اهدایی جعلی نشوند. دوم، افزایش عجیبی در فروش کارت‌های اعتباری روسی به خطر افتاده در بازارهای زیرزمینی در سال 2022 وجود داشت : این تعداد از تنها 769 در سال 2021 به 28327 در سال 2022 افزایش یافت.

این جهش در چارچوب وسیع‌تری از کاهش شدید تعداد کارت‌های اعتباری به خطر افتاده برای فروش رخ می‌دهد.

علاوه بر این، درک متعارف این است که رژیم روسیه به مجرمان سایبری اجازه می‌دهد تا زمانی که به روس‌ها حمله نمی‌کنند، معاف عمل کنند؛ در واقع، یک شاخص واضح از این تصور همیشه عدم حضور نامتناسب کارت‌های اعتباری روسی در معرض خطر بوده است.

شاید عوامل روسی در به خطر انداختن کارت‌های محلی احساس اطمینان بیشتری می‌کردند زیرا رژیم درگیر آن بود. غیر روسی‌ها ممکن است کارت‌ها را در یک حمله جنایتکارانه-ملی گرایانه دزدیده باشند. با این حال، این امر به ویژه قابل توجه است زیرا بلافاصله پس از شروع جنگ، شرکت‌های کارت اعتباری مانند ویزا (Visa) و مسترکارت (Mastercard) از استفاده روس‌ها از کارت‌های خود برای خریدهای بین‌المللی جلوگیری کردند؛ تقریباً 24 هزار کارت مربوط به ویزا یا مسترکارت بودند. بنابراین، بسیاری از این کارت‌ها از طریق مصالحه یک سایت تجارت الکترونیک روسی تهیه شدند.

• نتیجه‌گیری

متأسفانه، روسیه همچنان به جنگ در اوکراین ادامه می‌دهد که در آینده قابل پیش‌بینی پایانی ندارد. جنگ یک ابزار انسانی ویرانگر را به دست آورده و شهرهای اوکراین را ویران کرده است.

در حالیکه بسیاری پیش‌بینی می‌کردند که جنگ، دوران جدیدی از جنگ سایبری را نوید می‌دهد، این هنوز محقق نشده است. حملات با انگیزه ناسیونالیستی زیادی وجود داشت، اما در مقیاس محدود و عمدتاً نمادین بودند. در عوض، تأثیر واقعی وب عمیق و تاریک بر جنگ، توانایی به اشتراک‌گذاری اخبار و تحولات بشردوستانه بوده است. در میان بلاتکلیفی جنگ، بسیاری بدون شک بر یک جریان مداوم از به‌روزرسانی‌ها تکیه کرده‌اند تا مسیرهای خود را برای بقا ایجاد کنند.

Cybersixgill به طور خودکار نشت داده‌ها را جمع‌آوری می‌کند و به مشتریان در زمان واقعی هشدار می‌دهد.»

منبع:  سایبربان

فرهیختگان نوشت: نگاهی به آمار کاربران پلتفرم‌های خارجی و وضعیت اینترنت؛ ۶۰ درصد معتقدند اعمال محدودیت در اینترنت بیش از آنکه آورده‌ای برای دولت داشته‌ باشد به ضرر آن است.

طبق اطلاعات موجود و براساس یکی از آخرین پیمایش‌های انجام شده، حدود 43.5 درصد از مردم از یکی از پیام‌رسان‌های داخلی 42 درصد از تلگرام، 38 درصد از واتساپ و 38 درصد هم از اینستاگرام به صورت مداوم استفاده می‌کنند.

60 درصد مدعی هستند که دولت نباید به خاطر اغتشاشات و ناآرامی‌ها اینترنت را قطع کند چرا که قطعی اینترنت و ایجاد محدودیت بیش از آنکه آورده‌ای برایش داشته باشد، به ضرر دولت است.

60 درصد از گروهی که محدودیت اینترنت را به ضرر دولت می‌دانند بر این باورند که بیشترین ضرر و آسیب این شرایط متوجه اقتصاد و باعث تضعیف کسب‌وکارهاست و 15 درصد هم این را باعث کاهش حمایت نخبگان و مردم از حاکمیت می‌دانند.

حدود 35 درصد بر این باورند که محدودیت‌های اعمال‌شده موقتی است و با آرام‌تر شدن اوضاع، محدودیت‌ها برطرف خواهد شد، درحالی‌که بیش از 43 درصد معتقدند هنوز در این مورد جمع‌بندی و تصمیم‌گیری نشده است.

تنها 30 درصد کاربران گفته‌اند که پیش از ناآرامی‌های اخیر از فیلترشکن و پروکسی استفاده می‌کرده‌اند اما در حال حاضر بیش از 60 درصد کاربران از فیلترشکن استفاده می‌کنند. و از این تعداد حدود 30 درصد از فیلترشکن‌های پولی -که حدود 70 درصد آن‌ها ماهیانه بین 50 تا 200 هزارتومان هزینه می‌کنند- و 70 درصد از پروکسی‌ها و فیلترشکن‌های رایگان خارجی استفاده می‌کنند.

70 درصد مصاحبه شونده‌ها با مسدود شدن واتساپ مخالف یا بسیار مخالف بوده‌اند.

حدود 45 درصد از کاربران اینستاگرام و 40 درصد کاربران واتساپ و 63 درصد از کاربران تلگرام اظهار داشته‌اند درصورت مسدودماندن موقت با استفاده از فیلترشکن همچنان به استفاده ادامه می‌دهند. و به ترتیب تنها 34 و 46 درصد جایگزین کردن پیام‌رسان داخلی را انتخاب کرده‌اند.

حدود 34 درصد کاربران اظهار داشته‌اند اگر قرار باشد تنها محدودیت‌های اعمال‌شده بر یکی از پلتفرم‌های خارجی برداشته شود، انتخاب آنها واتساپ خواهد بود. در درجه بعد، تلگرام 23 درصد و اینستاگرام با حدودا 22 درصد قرار گرفته‌اند.

پیام‌رسان تلگرام به علت عدم تعلیق حساب‌های حامیان رئیس‌جمهور سابق برزیل، به پرداخت جریمه 236 هزار دلاری به دادگاه عالی این کشور محکوم شد.

به گزارش فارس به نقل از راشاتودی، الکساندر دی مورائس، قاضی دادگاه عالی برزیل، برنامه پیام رسان تلگرام را به دلیل رعایت نکردن حکم قبلی دادگاه که آن را به تعلیق حساب های متعلق به حامیان رئیس جمهور سابق ملزم کرده بود، جریمه کرد.

حکم قبلی به‌ عنوان بخشی از تحقیق در مورد اقدامات خرابکارانه در ساختمان‌های عمومی در پایتخت این کشور در ژانویه صادر شده بود.  بر اساس این حکم این پیام‌رسان موظف شده بود تا پنج حساب کاربری مختلف متعلق به نیکولاس فریرا، نماینده منتخب کنگره و دیگران را «به منظور جلوگیری از گسترش مظاهر مجرمانه»مسدود کند.

بر اساس آخرین اخبار منتشر شده از سوی دیوان عالی، تلگرام به دلیل عدم رعایت این حکم روزانه ۱۰۰ هزار ریال برزیل (حدود ۲۰ هزار دلار) جریمه شده است. کل مبلغ جریمه این شرکت 236 هزار و 527 دلار اعلام شده است. این دادگاه از تاریخ صدور رای 5 روز به تلگرام فرصت پرداخت داده است.

هفته گذشته بود که سخنان عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پس از جلسه هیات دولت مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت؛ سخنانی که خیلی زود اصلاح شد. او گفت: «فروش فیلترشکن و کسب درآمد از آن غیرمجاز است ولی نسبت به آن جرم انگاری نشده است. اکنون تلاش‌هایی صورت می‌گیرد که فروش این ابزارها علاوه بر غیرمجاز بودن، جرم انگاری شود.»
هفته گذشته بود که سخنان عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پس از جلسه هیات دولت مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت؛ سخنانی که خیلی زود اصلاح شد. او گفت: «فروش فیلترشکن و کسب درآمد از آن غیرمجاز است ولی نسبت به آن جرم انگاری نشده است. اکنون تلاش‌هایی صورت می‌گیرد که فروش این ابزارها علاوه بر غیرمجاز بودن، جرم انگاری شود.»
به گزارش مردم سالاری آنلاین،این اظهارات وزیر ارتباطات، به غیر قانونی بودن استفاده از وی پی ان تفسیر شده بود که وزارت ارتباطات آن را تکذیب کرد. ام حتی اگر فقط فروش وی پی ان غیرمجاز باشد باز هم این پرسش ایجاد می‌شود که چرا مسئولان از پلتفرمهایی استفاده می‌کنند که بنا به قانون فیلتر شده و برای باز کردن آن نیاز به فیلترشکن است؟! فعالیت صفحات مقامات رسمی‌کشور در توئیتر و همچنین اینستاگرام، همچنان ادامه دارد و این درحالیست که از سالها پیش توئیتر در ایران فیلتر بوده و هم اکنون اینستاگرام هم فیلتر شده است.

اگر قرار است فعالیت مسئولان در توئیتر و اینستاگرام ادامه داشته باشد، پس چرا این پلتفرمها فیلتر شده است؟!  در این میان برخی مسئولان از ضرورت استفاده از پلتفرمهای داخلی سخن می‌گویند که این بار پیام رسان بله مورد توجه قرار گرفته است.سالهای قبل نیز پس از فیلترینگ تلگرام، استفاده از پیام رسان‌های داخلی تبلیغ شد و میلیاردها تومان برای ساخت پیام رسان‌های اخلی همچون آیگپ، سروش و ... هزینه شد اما مردم، حضور در سایر پلتفرمهای خارجی فیلترنشده و حتی فیلترشده را به کوچ به پیام رسان‌های ایرانی ترجیح دادند.

چراکه از یک سو از امنیت بالاتری برخوردار است و همه گیری بیشتری دارد و از سوی دیگر امکان ارتباطی جهانی را پدید می‌آورد چراکه هدف از ایجاد پیام رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی، کوچکتر کردن دنیا و ایجاد دسترسی ارتباطی برای همه مردم دنیاست و اگر قرار باشد هر کشور برای خود پلتفرم مجزایی داشته باشد، اصل ارتباط جهانی زیر سوال می‌رود. به نظر می‌رسد این بار هم اغلب مردم، استفاده از فیلترشکن برای باز کردن اینستاگرام و واتساپ و همچنین استفاده از تلگرام و توئیتر را به کوچ به پیام رسان‌های داخلی ترجیح داده اند و استفاده از پیام رسان‌های داخلی همچون بله، صرفا در ادارات و سازمانهای دولتی برای تسهیل ارتباطات داخلی، در دستور کار قرار گرفته است.

شاید به همین دلیل هم هست که حجت‌الاسلام حسین طائب مشاور فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی‌در حاشیه سخنرانی خود در جمع طلاب خوزستانی با محور بصیرت و روشنگری درباره حوادث اخیر می‌گوید:«استفاده از پهنای باند در زمان واتساپ مشخص بود. الان ظرفیت کوچ پیام رسان‌های داخلی پنج برابر افزایش یافته و خیلی کمتر به سمت فیلترشکن می‌روند، اما در کل اگر بتوان ظرفیت‌های لازم را در پیام رسان‌های داخلی ایجاد کرد، استقبال مردم بیشتر خواهد بود.»

این درحالیست که امارها حکایت از افزایش تقاضا برای وی پی ان دارد بطوریکه به گزارش خبرآنلاین، بر اساس سرچ گوگل و مقالات نشریات بین المللی جست و جوی ایرانی‌ها برای دانلود فیلترشکن‌ها رشد 300 درصدی داشت و تلگرام هم به رغم تمام محدودیت‌ها با کمک گیری از فعال سازی پروکسی و دور زدن زیرساخت‌های شبکه ملی ارتباطات باری دیگر تعداد کاربران آنلاینش از مرز 45 میلیون نفر گذشتند.
در این میان هم تلگرام در بیانیه ای اعلام کرد: ایران اخیرا محدودیت‌های شدیدی در دسترسی به اینترنت اعمال کرده است و در پی مسدود کردن دسترسی اینستاگرام و واتس اپ، کاربران بسیاری بعلت اتصال آسان تر، مجدداً به تلگرام بازگشته‌اند. قابلیت پروکسی داخلی تلگرام و اتصال بهینه تلگرام، منجربه موجی از بازگشت و استفاده مجدد کاربران از تلگرام شده است. ضمن اعلام همدردی با مردم ایران، تلاش خود را برای ارتباط بهتر شما خواهد داشت و امیدوار است تلگرام با توجه به برداشته شدن تحریم‌های AWS توسط ایالات متحده، سرویس روتیتنگ پروکسی را این بار برای مردم مورد سانسور ایران فعال کند. هرچند فیلترینگ شدید باعث شده تا بسیاری از وی پی آنها بلااستفاده شوند، اما در این میان برخی از فیلترشکن‌ها که باید اشتراک آنها را خریداری کرد می‌توانند کاربران را به پلتفرم‌های فیلتر شده متصل کنند. در همین راستا فیلترینگ واتس اپ و اینستاگرام که به عنوان پلتفرم‌های خارجی محبوب در ایران محسوب می‌شوند باعث شده تا بازار وی پی ان فروش‌ها بار دیگر رونق بگیرد و قیمت وی پی ان‌ها حداقل سه برابر شود که این مبلغ برای گوشی‌های آیفون بسیار بالاتر است. 
بر اساس گزارشی که شرکت آلمانی استاتیستا با استفاده از اطلاعات مجموعه Top۱۰VPN منتشر کرد – که پیش از این در مردم سالاری منتشر شده است - میزان استفاده از فیلترشکن‌ها و vpn‌ها در یکماه گذشته در ایران حدود 3 هزار درصد رشد پیدا کرده است؛ به گونه‌ای که برخی از آمارها از سود 1000 میلیارد تومانی دلالان از فروش فیلترشکن‌ها در ایران حکایت دارند. این آمارها نشان می‌دهد مردم به استثنای اجبار در استفاده اداری و سازمانی دولتی از پیام رسان داخلی بله و پیام رسان‌های مشابه، استفاده از فیلترشکن را برای ماندن در پلتفرمهایی همچون اینستاگرام و واتساپ و تلگرام و توئیتر ترجیح داده‌اند.

آلمان اعلام کرد جریمه ای ۵.۱۲۵ میلیون یورویی علیه اپراتورهای اپ تلگرام  وضع کرده زیرا آنها قانون آلمان را نقض کرده اند.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از آسوشیتدپرس، «اداره فدرال دادگستری آلمان» (The Federal Office of Justice) اعلام کرد تلگرام FZ-LLC راهی قانونی برای گزارش دهی محتوای قانونی فراهم یا سازمانی در آلمان را برای دریافت ارتباطات رسمی اعلام نکرده است.

تلاش‌های مقامات آلمان برای ارائه مدارک به مقر تلگرام در دبی با وجود همکاری مقامات امارات متحده عربی مرتباً شکست خورده بود. البته به گفته اداره فدرال دادگستری آلمان این تنها دلیل صدور جریمه نبوده است.

پلیس فدرال آلمان اوایل سال جاری هشدار داده بود این اپلیکیشن به ابزاری برای افراطی گری تبدیل می‌شود و برخی از افراد برای هدف گرفتن سیاستمداران، محققان و پزشکان به دلیل نقش شأن در کنترل اپیدمی کرونا تبدیل شده است.

مارکو بوشمن وزیر دادگستری آلمان در بیانیه‌ای اعلام کرد: اپراتورهای سرویس پیام رسان و شبکه‌های اجتماعی وظیفه دارند در مقابل تهییج خشونت و نفرت در پلتفرم هایشان اقدامی انجام دهند. حتی در صورتیکه این شرکت قابل دسترسی نباشد، این الزامات قانونی و مسئولیت‌ها اجتناب ناپذیر هستند.

تلگرام می‌تواند درخواست تجدیدنظر درباره این جریمه را بدهد.