ITanalyze

دبیر شورای عالی فضای مجازی در خصوص این که پیام رسان ها اعلام کرده اند که هاتگرام و تلگرام طلایی همچنان مقصر اصلی عدم رشد آنها هستند، گفت: ما به هیج وجه معتقد نیستیم که وجود هاتگرام و طلاگرام دلیل عدم رشد پیام رسان های داخلی هستند.

به گزارش ایرنا، ابوالحسن فیروزآبادی عصر شنبه در حاشیه آئین اختتامیه نخستین همایش فعالان فضای مجازی بسیج در سالن بصیرت لانه جاسوسی در جمع خبرنگاران با تاکید بر اینکه پیام رسان های داخلی ضعیف هستند، علت آن را در کل ضعیف بودن بخش خصوصی درکشور دانست.
وی افزود: البته در جاهایی که بخش خصوصی نیز قوی است، متاسفانه آنها زیاد تمایل و رغبتی به سرمایه گذاری در بخش پیام رسان ها داخلی ندارند.
دبیر شورای عالی فضای مجازی در عین حال ضمن تاکید بر حمایت دولت از پیام رسان های داخلی گفت:ما معتقدیم این حوزه ها مشابه فولاد و پتروشیمی نیازمند ورود و حمایت دولت است و به دلیل اینکه دولت ما یک دولت نفتی و پرقدرت است باید حمایت بیشتری کند و فضای لازم را برای ایجاد پلتفرم های مناسب ملی در داخل کشور فراهم کند.
وی در خصوص چگونگی حمایت از پیام رسان های داخلی نیز گفت: ما یک مصوبه حمایتی در شورای عالی فضای مجازی داشته ایم که در حقیقت روال صدور مجوز را برای پیام رسان ها تسهیل کرده ایم که البته متاسفانه این سند اجرا نشده و هنوز این قسمت زمین مانده است.
فیروزآبادی افزود: البته بعد از صدور مجوز در حقیقت تسهیلاتی در نظر گرفته بودیم از جمله اتصال به شبکه، و ما منتظر هستیم که دو پیام رسان سروش و گپ را که از بین پنج پیام رسان انتخاب کردیم به شبکه متصل شوند که خود همین اتصال به شبکه باعث قدرت افزایی آنها خواهد شد.
وی ادامه داد: فازهای بعدی حمایتی نیز آن است که به اصطلاح سخت افزارهای بیشتری در اختیار پیام رسان های داخلی قرار دهیم البته معتقدیم بایستی بیش از اینها حمایت صورت گیرد.
دبیر شورای عالی فضای مجازی در خصوص ادعای وزارت ارتباطات مبنی بر عدم اعلام شورای فضای مجازی مبنی بر قطع دو پیام رسان طلاگرام و هاتگرام نیز گفت: ما دستور داده ایم که تا آخر آذرماه فقط اینترنت این دو پیام رسان را قطع کنند.
دبیر شورای عالی فضای مجازی افزود: ما اینترنت آنها را قطع می کنیم که در حقیقت مستقل از تلگرام کار کنند و آنها نیز قول داده اند که تا آخر آذر بتوانند آماده شوند.
وی همچنین گفت: در حقیقت پیام رسان های داخلی توقع دارند که ما مردم را مدتی از قابلیت پیام رسان های هاتگرام و تلگرام محروم کنیم که به تدریج مردم آماده پذیرش آنها شوند.
فیروز آبادی همچنین اظهارکرد: پیام رسان های داخلی متاسفانه ظرفیت پوشش جمعیت کل کشور را ندارند و ما امیدواریم که با تمهیدات و فرصتی که داده شد پوسته های تلگرامی بتوانند در آخر آذرماه خودکفا شده و نیاز ملی را برطرف کنند و ما در این مدت سکوهای دیگری نیز دیده ایم که به شبکه اضافه شده است.
وی گفت: همانطور که گفتم حمایت ها در حقیقت بیشتر این بوده است که اینها به سراغ بخش خصوصی بروند چون این کارها صدها میلیارد تومان سرمایه گذاری نیاز دارد و اگر آنها انتظار دارند با 5 میلیارد پیام رسان ملی راه اندازی کنند، در اشتباه هستند.

دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه با اشاره به اینکه طبق آمار مراجع انتظامی و امنیتی پس از فیلتر تلگرام با ادامه حیات تلگرام طلایی و هاتگرام تغییر محسوسی در ارتکاب جرایم فضای مجازی کشور ایجاد نشده، گفت: در همین مدت تلگرام توانسته از طریق پوسته‌های فارسی (تلگرام طلایی) و فیلترشکن ها، به لطف فرصت سازی و پشتیبانی داخلی با بودجه‌های بیت المال، نقش مخرب خود بر اقتصاد، فرهنگ و امنیت کشور را حفظ نماید.

جواد جاوید نیا سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در گفت‌وگو با میزان در پاسخ به سئوالی راجع به اظهارات اخیر برخی مسئولین وزارت ارتباطات در مورد تحقق، وظایف قوه قضائیه در خصوص حمایت از پیام رسان‌های داخلی اظهار کرد: قوه قضائیه وظایف خود را در قبال حمایت از پیام رسان‌های اجتماعی داخلی بطور کامل به انجام رسانده است.

وی با اشاره به بند ۶ ماده ۲ سیاست‌ها و اقدامات ساماندهی پیام رسان‌های اجتماعی، مصوب ۱۳/۳/۹۶ شورای عالی فضای مجازی، گفت: قوه قضائیه می‌بایست «به منظور صیانت از حقوق شهروندی، حریم خصوصی، امنیت عمومی و اعتمادسازی، آیین‌نامه‌ای را در راستای حمایت حقوقی از تداوم کسب و کار و فعالیت پیام‌رسان‌های اجتماعی داخلی و بازبینی مصادیق محتوای مجرمانه» تدوین و به شورای عالی فضای مجازی ارائه نماید.

دادستانی کل کشور در کمتر از یک ماه، پیش نویس «آیین نامه حمایت حقوقی از فعالیت پیام رسان‌های اجتماعی داخلی» را تدوین کرد

سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور تصریح کرد: طبق تبصره این بند نیز آیین نامه باید «به گونه‌ای تنظیم شود که ضمن صیانت از حقوق شهروندی، مسئولیت کاربر در قبال محتوایی که منتشر می‌کند و مسئولیت ارائه‌دهنده‌گان پیام رسان اجتماعی داخلی به طوری تعیین شود که امکان رقابت پیام‌رسان‌های اجتماعی داخلی با پیام‌رسان‌های اجتماعی خارجی را تقویت نماید.»

جاویدنیا با تاکید بر اینکه طبق مصوبات مرکز ملی فضای مجازی از قوه قضائیه درخواست شده است شعب ویژه‌ای را جهت رسیدگی به جرایم ارتکابی در این پیام رسان‌ها اختصاص دهد، یادآور شد: بدین لحاظ و در اجرای مصوبات شورای عالی فضای مجازی، دادستانی کل کشور در کمتر از یک ماه از ابلاغ مصوبات مذکور، پیش نویس «آیین نامه حمایت حقوقی از فعالیت پیام رسان‌های اجتماعی داخلی» را تدوین نمود که با اصلاحات جزئی در سال ۱۳۹۶ به تصویب ریاست محترم قوه قضائیه رسید و به شورای عالی فضای مجازی و مراجع قضایی سراسر کشور اعلام و ابلاغ گردید.

تاکید بر حفظ حریم خصوصی کاربران شبکه‌های اجتماعی داخلی در آیین نامه

وی ادامه داد: در این آیین نامه در خصوص تمام محور‌های مذکور در مصوبه شورای عالی فضای مجازی تعیین تکلیف شد و به صورت ویژه، حفظ حریم خصوصی کاربران شبکه‌های اجتماعی داخلی و حمایت قضایی از حقوق قانونی کاربران مورد تاکید و توجه قرار گرفته است.

سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور یکی از نکات قابل توجه در این آیین نامه را تصریح بر ضرورت اجرای اصل ۲۵ قانون اساسی در خصوص پیام‌های خصوصی تبادل شده افراد در پیام رسان‌های داخلی عنوان کرد و گفت: به موجب ماده ۳ این آیین نامه هیچ شخص و مقام دولتی و حتی تشکیلات اطلاعاتی و امنیتی بر خلاف قانون حق دسترسی به پیام‌های خصوصی کاربران پیام رسان‌های داخلی را ندارند و قوه قضائیه بر حفظ حریم خصوصی کاربران نظارت نموده و درصورت هرگونه دسترسی غیرمجاز به اطلاعات کاربران بطور قاطع با عوامل آن برخورد نموده و متخلفین را تحت تعقیب کیفری قرار خواهد داد.

توجه به تخصصی بودن رسیدگی قضایی به مسائل پیام رسان‌های اجتماعی

یکی دیگر از ویژگی‌های این آیین نامه که سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور به آن اشاره کرد، توجه به تخصصی بودن رسیدگی قضایی به مسائل پیام رسان‌های اجتماعی بود. وی در این زمینه اظهار کرد: در این راستا به موجب ماده ۱۲ این آیین نامه جرایم ارتکابی در پیام رسان‌های اجتماعی صرفا در شعب ویژه جرایم رایانه‌ای رسیدگی خواهد شد.

بیش از ۴۰۰ شعبه ویژه جرایم رایانه‌ای در دادسرا‌های سراسر کشور وجود دارد

جاویدنیا با بیان اینکه در حال حاضر بیش از ۴۰۰ شعبه ویژه جرایم رایانه‌ای در دادسرا‌های سراسر کشور وجود دارد که سعی شده است قضات آن‌ها در قالب آموزش‌های بدو و حین خدمت با آخرین تحولات جرایم رایانه‌ای و شیوه‌های نوین رسیدگی به اینگونه جرایم آشنا شوند، تاکید کرد: البته تدوین آیین نامه ویژه‌ای راجع به ضوابط و شرایط آموزش و انتصاب قضات شعب ویژه رسیدگی به جرایم رایانه‌ای در دستور کار این معاونت قرار گرفته است تا هر چه بیشتر به سمت تخصصی‌تر شدن رسیدگی‌ها در این شعب حرکت کنیم.

وی تاکید کرد: همچنین در موضوع فیلترینگ تلگرام نیز دستگاه قضایی با هماهنگی مرکز ملی فضای مجازی بطور جدی و با قاطعیت ورود کرد و دستور قضایی کامل و دقیقی توسط دادسرای عمومی و انقلاب تهران صادر شد که این اقدام نیز گام بسیار مهمی در جهت حمایت از پیام رسان‌های داخلی و صیانت از استقلال و حاکمیت ملی در فضای مجازی محسوب می‌شود.

انتقاد از عملکرد وزارت ارتباطات در خصوص حمایت از فعالیت پیام رسان‌های داخلی

دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، در خصوص نقش فعالیت تلگرام طلایی و هاتگرام که منجر به عدم موفقیت کامل فیلترینگ تلگرام شد و همچنین در واکنش به ادعای برخی مسئولین وزارت ارتباطات مبنی بر اجرای وظایف وزارت ارتباطات در خصوص حمایت از پیام رسان‌های داخلی و کوتاهی بقیه دستگاه‌ها در این امر، ضمن تاکید بر ضرورت اجرای مصوبات توسط دستگاه‌های مربوطه اظهار داشت: در مصوبات شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی، مسئولیت ویژه و وظایف گسترده‌ای برای وزارت ارتباطات مقرر شده است و تا زمانی که وزارت ارتباطات به وظایف خود در خصوص حمایت از پیام رسان‌های اجتماعی داخلی عمل نکرده باشد، اهداف این مصوبات که ایجاد مزیت رقابتی برای پیام رسان‌های داخلی نسبت به پیام رسان‌های خارجی و حفظ استقلال کشور در فضای مجازی است، قابل تحقق نخواهد بود.

وی با انتقاد از عملکرد وزارت ارتباطات در خصوص حمایت از فعالیت پیام رسان‌های داخلی به مصادیقی در این زمینه اشاره کرد و ادامه داد: وقتی در مقابل حدود ۳۰۰۰ سروری که تلگرام برای کاربران ایرانی اختصاص داده است، وزارت ارتباطات تعداد انگشت شمار سرور در اختیار پیام رسان‌های داخلی قرار می‌دهد، یا در مقابل حدود ۳۰۰ گیگ پهنای باند مصرفی تلگرام در کشور پهنای باند ناچیز ۳۵ گیگابایتی آنهم با کیفیت پایین و اختلالات جدی در اختیار پیام رسان‌های داخلی قرار می‌گیرد و یا در مقابل نیازمندی ۳۰۰ میلیارد تومانی که جهت تامین زیرساخت‌های فنی برای رقابت با تلگرام لازم است تنها وام ۵ میلیارد تومانی آن هم با تاخیر بسیار زیاد و با بهره یک و نیم میلیاردی به پیام رسان‌های داخلی پرداخت می‌شود و از سوی دیگر مصوبه اعمال محدودیت ترافیکی برای پیام رسان‌های خارجی اجرا نمی‌شود، دقیقا همانند آن است که این وزارتخانه یک جاده خاکی در اختیار این پیام رسان‌ها قرار داده باشد و از آن‌ها انتظار داشته باشد با پیام رسان‌های خارجی‌ای که اتوبان چهار بانده با تمام تجهیزات در اختیار دارند رقابت کنند.

جاویدنیا اظهارکرد: از سوی دیگر از سایر دستگاه‌ها هم انتظار دارد که در این جاده خاکی که هنوز زیرساخت آن تهیه نشده است نسبت به تبلیغ و برق رسانی و نصب تابلو‌های راهنمایی و رانندگی و ایجاد امکانات رفاهی و ... اقدام کند.

سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور اینگونه اظهارات را نوعی فرافکنی و شانه خالی کردن از کوتاهی‌های انجام شده، دانست و  بیان داشت: همانگونه که در بحث بسیار مهم و حیاتی تاخیر ۸ ساله راه اندازی شبکه ملی اطلاعات به همین شیوه رفتار می‌شود.

در طول سال‌های اخیر بخش‌های اصلی و مهم مصوبات شورای عالی فضای مجازی اجرا نشد

جاویدنیا با ابراز تاسف نسبت به اینکه در طول سال‌های اخیر عملا بخش‌های اصلی و مهم مصوبات شورای عالی فضای مجازی اجرا نشد، خاطرنشان کرد:  همانگونه که در جلسات متعدد کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه از سال ۱۳۹۲ که در خصوص فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی خارجی برگزار شده است، مسئولین دولتی علی الخصوص وزارت ارتباطات در استدلال خود برای مخالفت با فیلتر شبکه‌های غیرقابل کنترل خارجی وعده دادند، با حمایت موثر از شبکه‌های اجتماعی داخلی، زمینه جایگزینی آن‌ها را فراهم می‌کنند، اما در عمل با گذشت حدود ۵ سال این وعده‌ها هیچگاه آن طور که انتظار می‌رفت محقق نشد.

وی گفت: متاسفانه نه تنها حمایت موثری انجام نشد بلکه عده‌ای از مسئولین با کوبیدن بر طبل ناتوانی فنی پیام رسان‌های داخلی و حضور فعال در شبکه‌های اجتماعی خارجی، همنوا با دشمنان سعی کردند چنین القاء نمودند که پیام رسان‌های داخلی هیچگاه نمی‌توانند موفق شوند درحالیکه مقام معظم رهبری همواره بر اتکا به توانمندی‌های داخلی، اعتماد بنفس ملی و شعار «ما می‌توانیم» تاکید دارند و با این روحیه انقلابی بود که جوانان ما توانستند در عرصه فناوری هسته‌ای، بیو و نانو تکنولوژی و عرصه‌های نظامی شگفتی ساز شوند.

متاسفانه بسیاری از امکانات بیت المال برای فعالیت تلگرام طلایی و هاتگرام اختصاص داده شد

دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه یادآور شد: در زمان فیلتر تلگرام نیز، همین جریان تلاش کردند چنین القا کنند که هیچیک از پیام رسان‌های داخلی قادر نیستند جایگزین تلگرام شوند، اما تلگرام طلایی و هاتگرام می‌توانند و کسی نپرسید که مگر این‌ها داخلی نیستند، به جای تمرکز بر حمایت همه جانبه از پیام رسان‌های داخلی مستقل، اجازه داده شد برخی پوسته‌های تلگرام به فعالیت خود ادامه دهند و بسیاری از امکانات بیت المال برای این پوسته‌های داخلی وابسته به بیگانه اختصاص داده شد و روند رو به رشد پیام رسان‌های داخلی با وقفه و مانع جدی مواجه گردید حتی اخبار متواتری دررسانه‌ها منتشر شد که حکایت از آن داشت ادامه فعالیت تلگرام طلایی بعد از فیلتر تلگرام، سقوط ارزش مالی تلگرام را تا حدود زیادی جبران کرده است.

با ادامه حیات تلگرام طلایی و هاتگرام تغییر محسوسی در ارتکاب جرایم فضای مجازی کشور ایجاد نشده است

وی با اشاره به اینکه طبق آمار مراجع انتظامی و امنیتی پس از فیلتر تلگرام با ادامه حیات تلگرام طلایی و هاتگرام تغییر محسوسی در ارتکاب جرایم فضای مجازی کشور ایجاد نشده، ادامه داد: بنا به اذعان منابع خبری خارجی در همین مدت تلگرام توانسته از طریق پوسته‌های فارسی (تلگرام طلایی) و فیلترشکن ها، به لطف فرصت سازی و پشتیبانی داخلی با بودجه‌های بیت المال، نقش مخرب و ویرانگر خود بر اقتصاد، فرهنگ و امنیت کشور را حفظ نماید و یکی از دلایل گرانی نرخ ارز و کاهش قابل توجه ارزش پول ملی شود که همین موارد برای اثبات نقش تلگرام طلایی در احیای تلگرام و ایجاد مانع در حفظ استقلال و امنیت کشور در فضای مجازی کافی است.

پیام رسان‌های داخلی نشان دادند که می‌توانند پاسخگوی نیاز داخلی باشند

دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه تصریح کرد: پیام رسان‌های داخلی نشان دادند که در مدت کوتاهی که تلگرام واقعا فیلتر شده بود، با فعالیت شبانه روزی و کار جهادی می‌توانند پاسخگوی نیاز داخلی باشند و پیشرفت آن‌ها در جذب کاربر و رفع ایرادات نرم افزاری در مقایسه با پیشرفت بسیاری از شبکه‌های اجتماعی خارجی که به تدریج در کشور جذب کاربر کرده بودند واقعا چشم گیر بود.

اگر مشکلات پهنای باند و سرور نبود قطعا بخش مهمی از خرمشهر فضای مجازی تا کنون آزاد شده بود

وی بیان داشت: حتی می‌توان با استناد به اخبار منتشره رسمی از اختلالات جدی تلگرام در بدو جذب کاربر در ایران، ادعا کرد اگر خود تلگرام در آن ابتدا با این حجم از کاربر مواجه می‌شد، قطعا با قطع کامل خدمات مواجه می‌شد و دیگر نمی‌توانست قد راست کند؛ اما شبکه‌های اجتماعی داخلی قهرمانانه و شبانه روزی ایستادند و وقفه‌ای در کارشان ایجاد نشد و اگر مشکلات پهنای باند و سرور نبود قطعا بخش مهمی از خرمشهر فضای مجازی تا کنون آزاد و قسمت عمده عملیات شیمیایی دشمن خنثی شده بود.

مسئولین و دلسوزان با تصمیم قاطع خود جلوی ادامه حیات تلگرام در فضای مجازی کشور را بگیرند

سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور با دست مریزاد به تک تک مدیران و تیم‌های فنی شبکه‌های اجتماعی داخلی بابت این تلاش شبانه روزی افتخار آمیز، خاطرنشان کرد: باید بر دستان آن‌ها بوسه زد و همچنان نیز به توان فراتر از تصور آن‌ها امیدوار بود؛ بنابراین ضرورت دارد مسئولین و دلسوزان نظام هرچه سریعتر تدابیر جدی و قاطعانه‌ای برای جلوگیری از تداوم این روند اتخاذ نمایند و با تصمیم قاطع خود جلوی این فرصت سوزی و کمک به ادامه حیات تلگرام در فضای مجازی کشور گرفته شود.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: شورای عالی فضای مجازی فراتر از دولت است و تصمیمات درباره فعالیت پیام‌رسان‌ها در کشور در آنجا اتخاذ می‌شود.

به گزارش خانه ملت، علاءالدین بروجردی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در ارزیابی از فعالیت پیام‌رسان‌های داخلی و فیلتر تلگرام گفت: فیلتر تلگرام در چارچوب تصمیم جمهوری اسلامی اتخاذ شد و تاکنون تغییری در این تصمیم ایجاد نشده است؛ ولی با توجه به تعدد شبکه‌های اجتماعی داخلی، صحنه رقابت در کشور ایجاد شده است.

نماینده مردم بروجرد در مجلس شورای اسلامی افزود:هر شبکه‌ای که خدمات بیشتری ارائه کند، طبیعتا مشتریان بیشتری جذب خواهد کرد و این توانمندی آنهاست که باید بتوانند با ایجاد جاذبه‌های بیشتر، کاربران را به خود جذب کنند.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرد: تعداد کاربران تابعی از جاذبه‌هایی است که از سوی این پیام‌رسان‌ها تعریف می‌شود و قدرت آنها در ارائه خدمات بیشتر.

وی که معتقد است فراگیر شدن یک  پیام‌رسان‌ داخلی و ملی زمان‌بَر است، افزود: تا زمانی که یک سامانه ملی بخواهد جای خود را باز کند، هم به زمان زیادی نیاز دارد و هم باید توانمندی بیشتری داشته باشند؛ وزارت ارتباطات می‌تواند در این زمینه نقش مهمی ایفا کند.

*به گزارش وزارت اطلاعات هاتگرام و تلگرام طلایی، مجاز هستند

بروجردی درباره فعالیت هاتگرام و تلگرام طلایی تصریح کرد: مسئولان وزارت اطلاعات حدود یک سال پیش در کمیسیون امنیت ملی مجلس حاضر شده و گزارش دادند این دو مجاز هستند و آنها را جزو شبکه‌های غیرممنوع اعلام کرده بودند؛ ولی نظر رسمی را باید وزارت ارتباطات درباره فعالیت هاتگرام و تلگرام طلایی اعلام کند.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی درباره ابراز نگرانی برخی درباره نقش دولت در خصوص اوج‌گیری فعالیت هاتگرام و تلگرام طلایی، گفت: شورای عالی فضای مجازی فراتر از دولت است و تصمیمات در آنجا اتخاذ می‌شود.

هاتگرام و تلگرام طلایی فعلاً مجاز هستند

معاون وزیر ارتباطات گفت: بنابر اعلام مسئولان مرکز ملی فضای مجازی، هاتگرام و تلگرام طلایی تا آخر آذر برای مستقل شدن از تلگرام فرصت دارند و فعلاً مجاز هستند.

به گزارش فارس، نشست خبری رویداد نوآورانه پیام‌رسانی با عنوان پیام‌آورد با حضور دبیر شورای عالی فضای مجازی، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی و عضو شورای عالی فضای مجازی برگزار شد.

حمید فتاحی معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در این نشست با تأکید بر اینکه بنابر اعلام مسئولان فضای مجازی دو پیام‌رسان هاتگرام و تلگرام طلایی تا آخر آذرماه برای مستقل شدن از تلگرام مهلت دارند، گفت: هاتگرام و تلگرام طلایی فعلاً مجاز هستند و اگر تا آخر آذر مستقل نشوند و مرکز ملی فضای مجازی نیز مهلت فعالیت آنها را تمدید نکند، غیرقانونی شناخته می‌شوند.

وی یادآور شد: مشکل پیام‌رسان‌ها در کشور ابعاد مختلفی دارد که اگر به این مشکلات به صورت ریشه‌ای رسیدگی نشود، همچنان باقی خواهند ماند.

فتاحی افزود: سند شورای عالی فضای مجازی درباره پیام‌رسان‌ها تمامی ابعاد فنی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، حقوقی و کسب و کار پیام‌رسان‌ها را دیده که اگر این سند به طور کامل و صحیح اجرا و رعایت شود، منجر به اقناع کاربران در استفاده از پیام‌رسان بومی خواهد شد و دیگر لازم نیست، پیام‌رسان‌های خارجی را فیلتر کنیم تا مردم به سمت پیام‌رسان‌های داخلی سوق پیدا کنند.

این رویداد در آذرماه آغاز می‌شود و در ۱۸ اسفندماه به پایان می‌رسد.

در حالی که از سال گذشته نرم‌افزار تلگرام با حکم دادستان مسدود شد، با این حال با جایگزینی دو نرم‌افزار طلاگرام و طلگرام طلایی و همچنین استفاده گسترده از فیلترشکن‌ها، استفاده از تلگرام در ایران همچنان جریان دارد. در روزهای ملتهب بازار ارز ایران در چند مقطع این کانال‌های تلگرامی بودند که با اعلام رقم‌های غیرواقعی سعی می‌کردند، بازار را آشفته سازند. در همین راستا نشریه فارین پالیسی در گزارشی به بررسی نقش مخرب تلگرام در سقوط پول ملی ایران پرداخت. متن کامل گزارش این نشریه را در ذیل بخوانید.

هنگامی که اوایل سال جاری، ریال وارد مسیر شوم خود شد، معامله گران ارز شروع به ایجاد صدها کانال در تلگرام کردند و بلافاصله هرگونه تغییراتی را در قیمت دلار اعلام نمودند و بازارها و مشاوره تجاری بیشتری را برای روزهای آینده ارائه دادند. ایرانیان به شکلی وسیع به این کانال‌ها پیوسته‌اند -بعضی کانال‌ها بیش از دو میلیون عضو دارند- که خودشان تبدیل به یک نیرویی می‌شوند که می‌توانند بر نرخ ارز تأثیرگذار باشند. 
آقای حسن روحانی، رییس‌جمهوری ایران، انتخاب خود را تا حد زیادی به نرم‌افزار تلگرام مدیون است. در طول انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال 2017، ایرانیان به این برنامه به‌عنوان یک منبع نادر برای خبرهای بدون سانسور در مورد رقابت انتخاباتی مراجعه کردند، درحالی‌که روحانی نامزد مورد علاقه طیف تندروها نبود. فقط یک سال بعد، ممکن است تلگرام درنهایت منجر به سقوط روحانی شود. این نرم‌افزار در مرکز مسأله سقوط بهای پول ملی ایران قرار دارد. ریال ایران به‌طورکلی تا ماه می، یعنی زمانی که دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، از معاهده هسته‌ای ایران خارج شد، در مسیری پایدار قرار داشت. قبل از خروج ایالات‌متحده، یک دلار آمریکا حدود  37هزار ریال ارزش داشت. بلافاصله پس از آن، یک دلار به حدود  44هزار‌ریال رسید. ریال از آن زمان روند کاهشی خود را ادامه داد و در ابتدا 50 هزار و سپس 80 هزار ریال و سپس در زمان سخنرانی روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ماه سپتامبر به 190 هزار در برابر هر دلار رسید. در حال حاضر، هر دلار برابر با 125هزار ریال است. 
اما این مسأله فقط ناشی از تحریم‌های ایالات‌متحده و ضعف‌های بنیادی اقتصاد ایران که به کاهش نرخ ارز ایران کمک کرده‌اند نیست. این مسأله همچنین دوری مستقیم و ناشی از شایعات و اخبار دروغین در تلگرام است که توسط معامله‌گران و واسطه‌گران ایرانی برای به دست آوردن سود منتشر می‌شود.

نقش تلگرام در سقوط مداوم ارزش ریال ایران
به محض این‌که مشخص شد، ایالات‌متحده قرار است تحریم‌ها را دوباره اعمال کند، بسیاری از ایرانیان طبقه متوسط و ثروتمند به وسوسه درگیر شدن در تجارت ارز افتادند، و به این نتیجه رسیدند که ارزش ریال به زودی کاهش خواهد یافت. برای همه این ایرانی‌ها، هدف خرید دلار بود. بعضی از ایرانیان حتی خانه‌هایشان را فروختند و درآمد حاصل را در دلار سرمایه‌گذاری کردند تا به حفظ ارزش دارایی‌های خود یا صرفاً برای تأمین سود بپردازند. فروش فوری ریال ایران حتی بیشتر از قبل، ریال را تضعیف و دولت ایران سعی کرد آن را به روش‌های مختلف متوقف کند، از جمله ممنوعیت فروش رسمی ارز خارجی؛ اما این فقط باعث شد که بازار ارز کمتر شفاف باشد و به همین ترتیب بیشتر از قبل از آن بهره‌برداری شود.همواره میان معامله گران پیچیده ارز و کسانی که از جهل و نگرانی به آن پناه می‌برند شکاف وجود دارد اما بازار غیررسمی آن شکاف را گسترش داد. این موضوع به‌ویژه در خیابان فردوسی تهران که مرکز اقتصاد غیررسمی تبادل ارز در ایران است؛ جایی که هرکسی می‌تواند ریال نقد را بیاورد و با اسکناس‌های ایالات‌متحده به خانه رود، مشهود است.
در یک نمونه از این معاملات فردوسی، من به یاد دارم که یک زن سالخورده، معادل درآمد سالانه خود را آورده و آن را با نرخ 170هزار ریال به دلار مبادله کرد؛ نرخی به‌طور قابل‌توجه کمتر از آنچه نرخ ریال در آن زمان بود، حتی وقتی اتفاق‌نظر بر آن بود ارزش واقعی ریال آن‌قدرها هم پایین نیست.
معامله گران مالی حرفه‌ای ایران از تلگرام به‌طور فزاینده‌ای برای بهره‌برداری از عدم شفافیت بازار سیاه استفاده می‌کنند تا سود خود را به بهای زیان مشتریان ایرانی و همچنین نارضایتی دولت ایران افزایش دهند. این نرم‌افزار به‌عنوان یکی از شبکه‌های اجتماعی یا پیام‌رسان و به طور خاص، با استفاده از اخباری که در «کانال»‌های آن منتشر می‌شود واجازه می‌دهد اطلاعات به دست هرکسی که عضو آن کانال شده برسد، تبدیل به یکی از منابع قابل‌اطمینان اخبار برای ایرانیان شده و جای رسانه‌های دولتی و حتی روزنامه‌های مستقل را گرفته است.
معامله گران ارزی که این کانال‌های اطلاعاتی را اداره می‌کنند، به‌طور فزاینده‌ای از آن‌ها برای پخش اخبار اقتصادی تحریف‌شده استفاده می‌کنند؛ مثلاً در هفته‌های اخیر، زمانی که ریال شروع به تقویت خود کرد، کانال‌های معاملاتی تلگرام با اخبار مثبت مقابله کردند. بعضی‌ها به راحتی گزارش تغییر قیمت‌ها را به تأخیر می‌اندازند. دیگران حتی قیمت‌های کاملاً کاذب را اعلام می‌کنند. بسیاری از کانال‌ها نیز روند مثبت را به نفع ترویج تحلیل‌های منفی در مورد اثرات تحریم‌های نفتی ایالات‌متحده بر ریال ایران نادیده گرفتند.

مقابله با اخبار جعلی در تلگرام
از سوی دیگر، رسانه‌های خبری رسمی ایران تلاش کرده‌اند تا این گزارش‌های دروغین را با تأکید بر ورود اخیر اخبار مثبت در مورد آینده ریال و به‌طور صریح اطلاع در مورد دروغ‌پراکنی در گزارش‌های تلگرامی خنثی کنند؛ اما بسیاری از ایرانیان عادی مطمئن نیستند که چگونه در برابر گزارش‌های متناقض واکنش نشان دهند و به‌جای آنکه دلارهایی که قبلاً خریده‌اند را به ریال تبدیل کنند، همچنان به آن‌ها وفادار می‌مانند.
به تازگی، کانال‌های جدید تلگرام ظهور کرده‌اند که به نظر می‌رسد به‌طور خاص طراحی‌شده تا به مقابله ضدکانال‌های محبوب ایجادشده توسط معامله‌گران ارز بپردازند. یکی از کانال‌های جدید، «دلار-ریال» نامیده می‌شود و به نظر می‌رسد که هدف صریح آن حمایت از یک ریال قوی است، درحالی‌که به واسطه‌های ارزی به‌عنوان خائن و عوامل خارجی حمله می‌کند. 
این کانال همچنین موفق به جذب بیش از 2 میلیون عضو شد، که نشان می‌دهد جامعه ایرانی از دستکاری‌های عامدانه بازار ارز ایران توسط بازیگران سودجو به شدت به ستوه آمده است. (به دلایل ناشناخته این کانال اخیراً مسدود شده است، پس‌ازآن سازندگان آن یک کانال جدید را راه‌اندازی کردند که در حال حاضر 55هزار عضو دارد.)
دولت ایران هرگونه اقدامی را که می‌تواند صورت می‌دهد تا ارزش ریال را تضمین کند. بر اساس تحلیل‌های تعدادی از اقتصاددانان ایران، مبانی اقتصادی نشان می‌دهند که دلار باید حدود 80تا 90هزار ریال ارزش‌گذاری و معامله شود. این نرخ همان نرخی است که سیستم رسمی مبادله ارز خارجی آنلاین NIMA - که معامله‌گران ارز و همچنین عمده صادرکنندگان و واردکنندگان، معاملات کلان انجام می‌دهند - تمایل به ارزش‌گذاری ریال در آن سطح دارد. اخیراً سیاست بانک مرکزی محدود کردن استفاده از کارت‌های اعتباری ریالی است که معامله‌گران ارز از آن‌ها برای خرید مبالغ بزرگ دلار استفاده می‌کنند.
اما این‌که ریال غالباً ارزان‌تر از آن چیزی که باید باشد، ارزش‌گذاری می‌شود، نتیجه حدس و گمان و پیش‌بینی است؛ ازجمله اثرات روحی تبلیغات، چه از دولت ایالات‌متحده و چه از سوی کانال‌های تلگرام در ایران. مقامات ایرانی مدت‌زمان کوتاهی است که این موضوع را درک کرده‌اند؛ اما تاکنون، هنوز هم مداوم اطلاعاتی که به همان اندازه اخبار جعلی تولیدشده توسط دشمنان مؤثر است، در ایران بازنشر می‌شود. (منبع:صبح نو)

عضو فراکسیون ولایی مجلس با اشاره به اینکه یک چهارم پهنای باند هاتگرام و طلاگرام را هم به پیام‌رسان‌های داخلی ندادند، درباره احتمال فیلتر این دو پیام‌رسان اعلام نظر کرد.

مجتبی ذوالنوری در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت درباره چرایی عدم موفقیت در فیلترینگ تلگرام و کوچ مردم به پیام‌رسان‌های داخلی گفت: مسیر فیلترینگ از نقطه صحیحی آغاز شد و همه چیز به درستی در حال طی شدن بود ولی در میانه راه، ناگهان یک مانع از فرعی آمد و راه را بست که همان هاتگرام و طلاگرام بود.

نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی افزود: این امر برخاسته از خواست دولت بود؛ آنها مردم را با ایجاد دل نگرانی درباره حفظ اطلاعات شخصی‌شان می‌ترساندند تا جلوی کوچ کاربران به پیام‌رسان‌های داخلی را بگیرند؛ اینگونه جلوه می‌دادند که پیام‌رسان داخلی امین مردم نیست و آتو می‌گیرد ولی گویی آژانس امنیت ملی آمریکا که تمام این اطلاعات را ذخیره می‌کند، امین مردم است!

ذخیره یک نسخه از اطلاعات کاربران هاتگرام و طلاگرام در داخل کشور

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بیان کرد: آیا اکنون که هاتگرام و طلاگرام از سوی یک دستگاه امنیتی در داخل کشور راه‌اندازی شده و کاربران از طریق این دو وارد تلگرام می‌شوند و به طور طبیعی یک نسخه از اطلاعات آنها در داخل ذخیره می‌شود، دیگر آن نگرانی درباره حفظ اطلاعات مردم وجود ندارد؟

وی با بیان اینکه تلگرام چه هاتگرام باشد یا طلاگرام، تلگرام است؛ ادامه داد: این دو، راه رسیدن به تلگرام هستند؛ خودشان پیام‌رسان نیستند بلکه فیلتری هستند برای رسیدن به تلگرام و بنابراین باز هم عیوب تلگرام سر جایش است.

10 میلیون کوچ به پیام‌رسان‌های داخلی در موج اول

عضو فراکسیون ولایی مجلس افزود: هاتگرام و طلاگرام به عنوان دو اَبَر فیلترشکن هستند که کاربران از طریق آنها به تلگرام دسترسی پیدا می‌کنند؛ لذا وقتی دولت این دسترسی گسترده را ایجاد کرد، جلوی کوچ مردم به پیام‌رسان‌های داخلی گرفته شد.

وی بیان کرد: با وجود این، در همان موج اول حدود 10 میلیون کوچ به پیام‌رسان‌های داخلی ثبت شد که کم نبود ولی به دلیل آنکه پهنای باند را برای آنها افزایش ندادند و سرویس‌دهی نکردند و از سوی دیگر در بحث امنیت اطلاعات کاربران فضای روانی درست کردند، این کوچ به کمال اتفاق نیفتاد.

یک چهارم پهنای باند هاتگرام و طلاگرام را هم به پیام‌رسان‌های داخلی ندادند

ذوالنوری بیان کرد: اگر یک چهارم آن پهنای باندی که در اختیار هاتگرام و طلاگرام قرار گرفته در اختیار پیام‌رسان‌های داخلی بود، اکنون بیش از این دو کاربر می‌داشتند.

وی توضیح داد: وقتی کاری شروع می‌شود، موج اول آن بسیار مهم است؛ ولی وزارت ارتباطات قفل اول را برای پیام‌رسان‌های داخلی باز نکرد که همین امر القای ناتوانی پیام‌رسان‌های داخلی را به دنبال داشت و در مردم زدگی ایجاد کرد.

عضو فراکسیون روحانیت مجلس از وزارت ارتباطات خواست توضیح دهد چه حمایتی از پیام‌رسان‌های داخلی داشته است و افزود: زیرساخت‌هایی که برای تلگرام فراهم کردند برای پیام‌رسان‌های داخلی ایجاد نشد و آن تقویت مورد نظر در داخل اتفاق نیفتاد.

وی با تاکید بر اینکه باید پیام‌رسان‌های داخلی تقویت شوند، گفت: در حال حاضر طرحی قوی و مفید درباره تقویت پیام‌رسان‌های داخلی در کمیسیون فرهنگی مجلس در حال بررسی است که امیدواریم هم به تقویت پیام‌رسان‌های داخلی کمک کند و هم ارائه سرویس به کاربران را تقویت سازد.

ذوالنوری همچنین به راهکار خود در این حوزه اشاره کرد و افزود: پیش از آنکه به شبکه ملی دست پیدا کنیم، به راحتی می‌توان با قیمت بسیار پایین‌تر و سرعت بسیار بالاتر در این حوزه خدمات‌دهی کرد و این امر از نظر فنی شدنی است؛ ولی اکنون اراده بر این نیست.

هاتگرام و تلگرام طلایی فیلتر می‌شود؟

وی درباره دلیل این امر توضیح داد: در حال حاضر درآمد حاصل از فروش پهنای باند و اخذ هزینه از اپراتور و کاربر، بی حساب و کتاب و بسیار چشمگیر است و بنده معتقدم بحث هاتگرام و طلاگرام و نیز عدم تقویت پیام‌رسان‌های داخلی و همچنین تاکید بر وجود برخی پیام‌رسان‌های خارجی، خالی از منافع مادی برای دولت نیست.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره احتمال فیلتر شدن هاتگرام و تلگرام طلایی نیز گفت: این امر بستگی به عزم و اراده دولت دارد؛ دولت تاکنون بر اساس رفع دغدغه‌ها در این زمینه جلو نرفته و اقدام اساسی صورت نگرفته است./

مدیران پیام‌رسان‌های داخلی در نشستی از عدم حمایت کافی در حوزه سخت‌افزار و عدم اجرای کامل مصوبه شورای عالی فضای مجازی برای حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی گلایه کردند.

به گزارش تسنیم نشست تحلیلی بررسی چرایی عدم مهاجرت مردم به پیام‌رسان‌های داخلی توسط اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان و با حضور حمید فتاحی؛ معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، احسان قاضی‌زاده هاشمی؛ رییس فراکسیون فضای مجازی مجلس شورای اسلامی، مهدی داوری؛ مدیرعامل پیام‌رسان بیسفون‌پلاس، محسن غفاری؛ مدیرعامل پیام‌رسان ایتا و ایمان عیسی‌زاده؛ مدیر فنی پیام‌رسان سروش برگزار شد.

***مأمور حمایت از پیام‌رسان‌های ایرانی در وزارت ارتباطات شدم

حمید فتاحی در این نشست گفت: ما در داخل کشور شبکه‌های اجتماعی زیادی داریم که در مجموع 30 تا 40 میلیون کاربر در آنها فعال هستند و تنها بعضی از آنها موفق هستند.

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درباره علل عدم اقبال کافی مردم به پیام‌رسان‌های داخلی اظهار کرد: از سال گذشته سند حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی که نتیجه تلاش 18 ماهه دستگاه‌های مختلف کشور بود، در شورای عالی فضای مجازی تصویب و به رهبر معظم انقلاب تقدیم شد و سپس رییس جمهور نیز آن را ابلاغ کرد؛ در سند مذکور ابعاد زیادی آمده و برای همه نهادها و دستگاه‌ها تکالیفی تعیین شده بود که در مرکز ملی فضای مجازی وظایف مشخص و به همه نهادهای مسئول ابلاغ شد؛ از این موارد 5-6 مورد به وزارت ارتباطات مربوط می‌شد و به همین دلیل بنده در این وزارتخانه مأمور به سرانجام رساندن آن شدم.

***دستگاه‌ها به وظایف خود عمل نکردند!

وی ادامه داد: در سند مذکور دستگاه‌های دیگر به وظایف خود آنچنان که باید عمل نکردند که اگر آنها هم به وظایف‌شان عمل می‌کردند، حتما مردم به پیام‌رسان‌های داخلی مهاجرت می‌کردند یا اقبال قابل قبولی انجام می‌شد؛ در حال حاضر هم که تصمیم بر حذف پنج پیام‌رسان از گردونه حمایت شده، حمایت‌ها از سوی وزارت ارتباطات همچنان ادامه پیدا می‌کند و غیر از آن هم اگر هر کمکی نیاز داشته باشند و امکان آن برای ما موجود باشد، دریغ نخواهیم کرد.

او افزود: پیام‌رسان‌های داخلی از زمان اجرای این سند که دی‌ماه سال گذشته بود، رشد 12-10 برابری داشتند که بسیار ارزشمند است؛ همچنین در تمام شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در این حوزه تا امروز یک تولید دانش جدید صورت گرفته است.

***اقبال کم مردم به پیام‌رسان‌های داخلی ربطی به مسائل فنی ندارد

ایمان عیسی‌زاده در ادامه این نشست ابراز کرد: ما در دوران بعد از فیلترینگ تلگرام 30 سرور داشتیم و 10 میلیون کاربر را پوشش دادیم؛ در روزهای اولیه اختلال‌هایی در سروش مشاهده شد که آن هم به دلیل هجوم گسترده و یکباره مردم به پیام‌رسان ما بود؛ با وجود اینکه 30 سرور برای پشتیبانی از 10 میلیون کاربر بسیار کم است اما ما توانستیم به مرور و با رفع نقایص و ارتقاء توانمندی‌های پیام‌رسان سروش، اختلالات را رفع کنیم و سرویس خوبی به کاربران ارائه دهیم.

وی ادامه داد: متأسفانه ما از نظر سخت‌افزاری امکانات خیلی بیشتری نیاز داریم که باید در این زمینه حمایت‌های بیشتری صورت گیرد؛ وظیفه ما به عنوان پیام‌رسان این است که به فکر ساختار نرم‌افزار و قابلیت‌های پیام‌رسان خود باشیم اما متأسفانه در حال حاضر همه دغدغه و درگیری ما این شده که سخت‌افزارهای ما بتوانند سرویس خوب به کاربر ارائه کنند.

مدیر فنی پیام‌رسان سروش تأکید کرد: اینکه چرا مردم در حد انتظار به پیام‌رسان‌های داخلی اقبال نشان ندادند، ربطی به مسائل فنی ندارد بلکه دلایل اجتماعی دیگری دارد که قبلا بیان شده است؛ یکی از ایرادات اصلی مرکز ملی فضای مجازی، نقش کم‌رنگ وزارت ارتباطات در این مرکز است.

***مسئولان مرکز ملی فضای مجازی حتی از نزدیک در جریان کار ما قرار نگرفتند!

محسن غفاری نیز در این نشست اظهار کرد: یکی از ایرادات اساسی مرکز ملی فضای مجازی این است که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان صاحب و مدیر ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور نقش کافی در این مرکز و در تصمیم‌گیری‌ها نیز مشارکت چندانی ندارد؛ این اشتباه بزرگی است که وزارت ارتباطات در مرکز ملی فضای مجازی در جریان بسیاری از مسائل نباشد.

مدیر پیام‌رسان ایتا درباره تصمیم اخیر مرکز ملی فضای مجازی ابراز کرد: آیتم‌هایی که بر مبنای آن این تصمیم گرفته شد، شفاف نیست و ما از آنها اطلاع نداریم؛ دوستان مرکز ملی حتی نیامدند تا از نزدیک در جریان کار ما قرار گیرند؛ آنها باید به ما اطلاع می‌دادند و ما را در جریان جزئیات و آیتم‌های این تصمیم قرار می‌دادند.

وی خاطر نشان کرد: با این حال ما امیدوار هستیم، این دو پیام‌رسانی که انتخاب شدند، بتوانند در این جنگ رسانه‌ای که دشمن علیه ما راه انداخته، کشور را از ابزارهای خارجی مستقل کنند.

مدیر پیام‌رسان ایتا درباره علل عدم اقبال کافی مردم به پیام‌رسان‌های داخلی گفت: اول باید تأکید کنم که با نصب 33 میلیونی کاربران در دو نرم‌افزار هاتگرام و تلگرام طلایی، مشخص شد که مردم به نظام جمهوری اسلامی اعتماد دارند اما پیام‌رسان‌های داخلی باید تقویت می‌شدند.

او افزود: درست است که حمایت‌های وزارت ارتباطات طبق تکالیف مرکز ملی به صورت کامل انجام شد اما باید حمایت‌های بیشتری در این زمینه انجام شود؛ آنطور که گفته شد، قرار بود هاتگرام و تلگرام طلایی تا جذب هشت میلیون کاربر ادامه فعالیت دهند تا در این مدت پیام‌رسان‌های داخلی بتوانند خود را تقویت کنند اما وقتی فعالیت آنها ادامه پیدا کرد، طبیعی است که مردم احساس نیاز نکنند که به یک ابزار داخلی مراجعه کنند، چرا که تلگرام نیاز آنها را برطرف می‌کند.

***10 درصد از تکالیف سند شورای عالی فضای مجازی عملی شد

مهدی داوری هم با بیان اینکه برای موفقیت پیام‌رسان‌های داخلی باید همه خواستار این مهم باشیم و یک عزم ملی می‌طلبد، اظهار کرد: در حال حاضر من آن را نمی‌بینم؛ این یک واقعیت است که ما به ابزارهای خارجی معتاد هستیم و برای ترک این اعتیاد یک عزم جدی لازم است اما نه تنها چنین عزمی وجود ندارد بلکه به همان حداقل تکالیفی که در سند شورای عالی فضای مجازی آمده بود، عمل نشده و حداکثر 10 درصد از آن موارد عملی شده‌اند.

وی افزود: وزارت ارتباطات تا جایی که توانست کمک کرد اما متأسفانه بقیه دستگاه‌ها به تکالیف خود عمل نکردند و حتی یک قدم هم برنداشتند؛ از سال 91 که ما فعالیت خود را آغاز کردیم، دستگاه‌های مذکور حتی یک بار نیامدند از مجموعه ما بازدید کنند تا در جریان نوع فعالیت ما قرار گیرند و فقط از سروش و گپ بازدید کردند.

***تصمیمات سینوسی مسئولان مردم را بی‌اعتماد می‌کند

احسان قاضی‌زاده هاشمی در ادامه این نشست اظهار کرد: در اسفند سال گذشته و با توجه به مسائلی که در آن زمان پیرامون اهمیت پیام‌رسان‌ها مطرح شد، در یک جلسه چند ساعته غیرعلنی با مسئولان مرکز ملی فضای مجازی که در مجلس داشتیم، گزارش‌های مطرح شده در آن جلسه، نمایندگان را تحت تأثیر قرار داد.

رییس فراکسیون فضای مجازی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: به همین دلیل قرار شد در ابتدای سال جدید، کمیسیون ویژه فضای مجازی در مجلس تشکیل شود که بعد تبدیل به یک کمیته ذیل کمیسیون فرهنگی شد.

وی ادامه داد: این کمیته کافی نبود، لذا ما بر آن شدیم تا فراکسیونی با 71 عضو از نمایندگان تشکیل دهیم که همه حوزه‌های مرتبط با فضای مجازی در آن باشند؛ متأسفانه در کشور ما قوانین خاص فضای مجازی بسیار کم است و باید در این زمینه تلاش کنیم.

قاضی‌زاده هاشمی گفت: در یکسال اخیر که بحث پیام‌رسان‌های داخلی مطرح شده است، تصمیمات متناقض زیادی در این زمینه گرفته شده و در مجموع فضای بی‌ثباتی از نظر سیاستگذاری ایجاد کرده‌ایم؛ تصمیمات سینوسی مسئولان، بیش از آنکه به خود پیام‌رسان‌های داخلی لطمه می‌زند، اعتماد مردم را خدشه‌دار می‌کند.

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات معتقد است اگر سایر دستگاه ها به وظایف شان در حمایت از پیام رسان های داخلی عمل می کردند، حتما مردم به پیام رسان های داخلی مهاجرت می کردند.
فناوران- براساس مصوبه «سیاست ها و اقدامات ساماندهی پیام رسان های اجتماعی» شورای عالی فضای مجازی، دستگاه ها و نهادهایی همچون وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صدا و سیما، قوه قضاییه، مرکز ملی فضای مجازی و بانک مرکزی مسوولیت مستقیم در خصوص پیام رسان ها داشته و وظایفی روی دوش آنها بوده است.
براساس گزارش روابط عمومی وزارت ارتباطات، حمید فتاحی رییس هیات مدیره شرکت زیرساخت در نشستی که به میزبانی اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان برگزار شد، گفته است که وزارت ارتباطات وظایف خود را انجام داده اما دستگاه های دیگر آن طور که باید عمل نمردند و به همین دلیل پیام رسان های داخلی با اقبال مواجه نشدند.
فتاحی در این باره گفت: از سال گذشته سند حمایت از پیام رسان های داخلی که نتیجه تلاش ۱۸ ماهه دستگاه های مختلف کشور بود، در شورای عالی فضای مجازی تصویب و به رهبر معظم انقلاب تقدیم شد و سپس رییس جمهور نیز آن را ابلاغ کرد. در سند مذکور ابعاد زیادی آمده و برای همه نهادها و دستگاه ها تکالیفی تعیین شده بود که در مرکز ملی فضای مجازی وظایف مشخص و به همه نهادهای مسوول ابلاغ شد. از این موارد 5–6 مورد به وزارت ارتباطات مربوط می شد و به همین دلیل بنده در این وزارتخانه مأمور به سرانجام رساندن آن شدم و چنین نیز کردم.
معاون وزیر ارتباطات ادامه داد: در سند مذکور دستگاه های دیگر به وظایف خود آنچنان که باید عمل نکردند که اگر آنها هم به وظایفشان عمل می کردند، حتما مردم به پیام رسان های داخلی مهاجرت می کردند یا اقبال قابل قبولی انجام می شد. در حال حاضر هم که تصمیم بر حذف ۵ پیام رسان از گردونه حمایت شده، حمایت ها از سوی وزارت ارتباطات همچنان ادامه پیدا می کند و غیر از آن هم اگر هر کمکی نیاز داشته باشند و امکان آن برای ما موجود باشد، دریغ نخواهیم کرد.
وی افزود: پیام رسان های داخلی از زمان اجرای این سند که دی ماه سال گذشته بود، رشد 12_10 برابری داشتند که بسیار ارزشمند است. همچنین در تمام شرکت های دانش بنیان فعال در این حوزه تا امروز یک تولید دانش جدید صورت گرفته است.
 چگونه خارجی ها بدون حمایت دولتی، موفقند؟
رییس فراکسیون فضای مجازی مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست توصیه کرد وزارت ارتباطات از پیام رسان های داخلی حمایت یکسانی انجام دهد و از این که تنها به دو پیام رسان نگاه ویژه کنند پرهیز شود.
به گزارش سایت جامعه اسلامی دانشجویان، احسان قاضی زاده هاشمی افزود: در ساماندهی پیام رسان های داخلی کمبود قانون داریم و تنها چهار قانون اختصاصی درباره فضای مجازی داریم و در صورت نیاز به سایر قوانین فرهنگی یا تجاری استناد می شود.
وی ادامه داد: متن اولیه طرحی با عنوان حمایت از پیام رسان های داخلی در مجلس در حال نگارش است که برای بهبود این طرح نیازمند اعلام نظر کارشناسان پیام رسان های داخلی هستیم.
قاضی زاده از حمایت ۱۰۰ درصدی از پیام رسان های داخلی انتقاد کرده و تأکید کرد: پیام رسان های داخلی باید به فعالیت خود به دیده یک کسب وکار تجاری نگاه کرده و برای درآمدزایی، برنامه ریزی کنند؛ در مورد سایر پیام رسان های خارجی یا سرویس های خدماتی فعال در فضای مجازی، شاهد این هستیم که بدون دریافت حمایت دولتی، به راحتی در فضای اقتصادی ایران فعالیت می کنند.
رییس فراکسیون فضای مجازی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: پیام رسان های داخلی اعتماد عمومی را که مهم ترین سرمایه یک شرکت است از دست داده اند و باید برای جلب اعتماد عمومی از ابزارهای بازاریابی و فنی استفاده کنند.

 مدیران پیام رسان ها چه گفتند؟

در ادامه این نشست، ایمان عیسی زاده مدیر فنی پیام رسان منتخب سروش نیز گفت: از نظر سخت افزاری امکانات خیلی بیشتری نیاز داریم که باید در این زمینه حمایت های بیشتری صورت گیرد. وظیفه ما به عنوان پیام رسان این است که به فکر ساختار نرم افزار و قابلیت های پیام رسان خود باشیم اما متاسفانه در حال حاضر همه دغدغه و درگیری ما این شده که سخت افزارهای ما بتوانند سرویس خوب به کاربر ارایه کنند.
 مدیر فنی پیام رسان منتخب سروش تاکید کرد: اینکه چرا مردم در حد انتظار به پیام رسان های داخلی اقبال نشان ندادند، ربطی به مسایل فنی ندارد بلکه دلایل اجتماعی دیگری دارد که قبلا بیان شده است. یکی از ایرادات اصلی مرکز ملی فضای مجازی، نقش کم رنگ وزارت ارتباطات در این مرکز است.
محسن غفاری مدیر پیام رسان ایتا نیز در این نشست گفت: یکی از ایرادات اساسی مرکز ملی فضای مجازی این است که وزارت ارتباطات به عنوان صاحب و مدیر ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور نقش کافی در این مرکز ندارد و در تصمیم گیری ها نیز مشارکت چندانی ندارد. این اشتباه بزرگی است که وزارت ارتباطات در مرکز ملی فضای مجازی در جریان بسیاری از مسایل نباشد.
وی در خصوص تصمیم اخیر مرکز ملی فضای مجازی گفت: آیتم هایی که بر مبنای آن این تصمیم گرفته شد، شفاف نیست و ما از آنها اطلاع نداریم. دوستان مرکز ملی حتی نیامدند تا از نزدیک در جریان کار ما قرار گیرند. آنها باید به ما اطلاع می دادند و ما را در جریان جزئیات و آیتم های این تصمیم قرار می دادند. با این حال ما امیدوار هستیم، این دو پیام رسانی که انتخاب شدند، بتوانند در این جنگ رسانه ای که دشمن  علیه ما راه انداخته، کشور را از ابزارهای خارجی مستقل کنند.
مدیر پیام رسان ایتا در خصوص علل عدم اقبال کافی مردم به پیام رسان های داخلی گفت: اول باید تأکید کنم که با نصب 33 میلیونی کاربران در دو نرم افزار هاتگرام و تلگرام طلایی، مشخص شد که مردم به نظام جمهوری اسلامی اعتماد دارند اما پیام رسان های داخلی باید تقویت می شدند. درست است که حمایت های وزارت ارتباطات طبق تکالیف مرکز ملی به صورت کامل انجام شد اما باید حمایت های بیشتری در این زمینه انجام شود. آنطور که گفته شده بود، قرار بود هاتگرام و تلگرام طلایی تا جذب 8 میلیون کاربر ادامه فعالیت دهند تا در این مدت پیام رسان های داخلی بتوانند خود را تقویت کنند. اما وقتی فعالیت آنها ادامه پیدا کرد، طبیعی است که مردم احساس نیاز نکنند که به یک ابزار داخلی مراجعه کنند، چرا که تلگرام نیاز آنها را برطرف می کند.
مهدی داوری مدیر پیام رسان بیسفون پلاس نیز گفت: برای اینکه پیام رسان های داخلی موفق شوند، باید همه بخواهیم و به یک عزم ملی نیاز است که در حال حاضر من آن را نمی بینم. این یک واقعیت است که ما به ابزارهای خارجی معتاد هستیم و برای ترک این اعتیاد یک عزم جدی لازم است اما نه تنها چنین عزمی وجود ندارد بلکه به همان حداقل تکالیفی که در سند شورای عالی فضای مجازی آمده بود، عمل نشده و حداکثر 10 درصد از آن موارد عملی شده اند. وی افزود: وزارت ارتباطات تا جایی که توانست کمک کرد اما متاسفانه بقیه دستگاه ها به تکالیف خود عمل نکردند و حتی یک قدم هم برنداشتند. از سال 91 که ما فعالیت خود را آغاز کردیم، دستگاه های مذکور حتی یک بار نیامدند از مجموعه ما بازدید کنند تا در جریان نوع فعالیت ما قرار گیرند و فقط از سروش و گپ بازدید کردند.

اشکان خسروپور- نسخه‌های فرعی تلگرام تا حدود یک‌ماه دیگر مستقل می‌شوند، ارتباط‌شان با تلگرام قطع شده و به‌صورت یک پیام‌رسان مستقل کار می‌کنند.

ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای‌عالی فضای مجازی این خبر را روز گذشته اعلام کرده است. او گفته، روند آزمایشی این استقلال پیش‌تر طی شده که موفقیت‌آمیز نیز بوده است و در آذرماه قرار است با فراهم کردن امکانات کامل، این قطع ارتباط دائمی شود.

او از این قطع ارتباط به‌عنوان «موفقیت پیام‌رسان‌های بومی» نام برده که در نهایت باعث افزایش قابل‌توجه کاربران پیام‌رسان‌های داخلی خواهد شد. اعلام استقلال از تلگرام به‌معنای قطع ارتباط چند میلیون کاربر از برنامه تلگرام خواهد بود؛ برنامه‌ای که از همان آغاز فعالیتش کارشناسان فضای مجازی درباره آن تردیدهای جدی بازگو کرده بودند.

استقلال پرمناقشه

عبارت «مستقل شدن» که اخیرا فیروزآبادی درباره آن سخن به میان آورده، به‌معنای قطع دسترسی نسخه‌های فرعی تلگرام (به‌طور مشخص تلگرام طلایی و هاتگرام) به سرورهای تلگرام است. در این حالت، کاربرانی که این نرم‌افزار را نصب کرده باشند، با هم در ارتباط می‌مانند اما دیگر به سرویس‌های تلگرام دسترسی ندارند.

در عین حال، نمی‌توانند با کاربران تلگرام اصلی (نزدیک به ۴۰ میلیون کاربر) در تماس باشند. کارشناسان  مشکل دیگری را نیز مطرح می‌کنند که می‌تواند نشان‌دهنده نقض حریم شخصی کاربرانی باشد که در این شبکه‌ها عضو شده‌اند. یاشار شاهین‌زاده، کارشناس امنیت سایبری به همشهری می‌گوید: «تلگرام طلایی به جز سرورهای اصلی تلگرام با سرورهای خودش هم در ارتباط است که در آن برنامه شماره تلفن، کانال‌های عضو و ادمین‌ها وجود دارد.

در این فرایند انتقال قرار است تمام این اطلاعات به جای دیگری منتقل شود. فرایند انتقال از نظر فنی طوری صورت می‌گیرد که خیلی از کاربرها متوجه نمی‌شوند به یک سرور جدید منتقل شده‌اند.» علیرضا ابراهیمی، کارشناس امنیت اینترنت نیز هرچند این انتقال را از نظر فنی شدنی می‌داند اما معتقد است فرایندی زمانبر و پرهزینه خواهد بود.

مشکلات امنیتی جدی

نگرانی‌های عمده‌ای که کارشناسان شبکه‌های اجتماعی تا به حال مطرح کرده‌اند، مربوط به حفظ حریم خصوصی کاربرانی است که عضو این شبکه هستند. بررسی کدهای یکی از نسخه‌های فرعی تلگرام توسط کارشناسان امنیت شبکه نشان داده که کارهایی مثل مدیریت حضور کاربران در گروه‌ها، حذف ادمین کانال و... در نسخه‌های فرعی تلگرام کاملا امکان‌پذیر است.

یکی از مشاورهای تلگرام طلایی پیش‌تر درباره میزان دسترسی‌های‌شان به همشهری گفته بود: «ما درست مثل یک کاربر عادی به محتوای کانال‌ها و گروه‌های عمومی دسترسی داریم اما در گروه‌های خصوصی نمی‌توانیم چیزی را بخوانیم. خواندن پیام‌های شخصی افراد نیز غیرممکن است چون تلگرام پیام‌ها را رمزگذاری می‌کند.» این در حالی است که یاشار شاهین‌نژاد، کارشناس امنیت سایبری دراین‌باره به همشهری می‌گوید: «پیام‌های افراد در مسیر ارتباط رمزگذاری می‌شوند اما اطلاعاتی که در داخل گوشی کاربر وجود دارد، رمزگذاری‌شده نیست و نرم‌افزار با دسترسی‌هایی که می‌گیرد، می‌تواند آنها را بخواند.»

۲۰۰۰ سرور و اینترنت بی‌فیلتر

استفاده از اینترنت بدون فیلتر، دریافت مجوز ورود سرور و در اختیار داشتن تأییدیه قوه قضاییه باعث شده بخش جدی از فعالان حاضر در پیام‌رسان‌های داخلی نسبت به رقابت با این نرم‌افزار در یک شرایط نابرابر ابراز نگرانی کنند. پیش‌تر محمدرسول کاظمی، مدیر پیام‌رسان آی‌گپ به همشهری از ورود ۲ هزار سرور با ارز دولتی برای این پیام‌رسان‌ها خبر داده و گفته بود: «از نظر فنی دور زدن فیلترینگ امکان‌پذیر بود اما چون جرم تلقی می‌شد، آن را انجام ندادیم. این در حالی است که به ما یا هیچ‌کدام از پیام‌رسان‌ها چنین سامانه‌ای داده نشده؛ ‌آن هم درحالی‌که چندین‌بار چنین درخواستی را مطرح کرده بودیم.»
علی فتاحی، معاون وزیر ارتباطات دراین‌باره می‌گوید: «وزارت ارتباطات در شروع، ادامه و تصمیم‌گیری درباره فعالیت نسخه‌های فرعی تلگرام نقشی نداشته است اما بنا به تصمیم و ابلاغی که مرکز فضای مجازی داشته به فعالیت‌شان ادامه می‌دهند. درباره فعالیت آنها وزارت ارتباطات هیچ نقشی ندارد.»

     روش کار نسخه‌های فرعی تلگرام

تلگرام برای اینکه بتواند فعالیتش را در مناطق مختلف جهان گسترش بدهد، کدهای اصلی برنامه‌اش را در اختیار برنامه‌نویس‌ها قرار می‌دهد. آنها با تغییر این کدها، ویژگی‌های خاصی  را به کاربر ارائه می‌کنند. در عین‌حال، مکالمه افراد و اطلاعات داخلی برنامه‌ها در اختیار این سیستم‌ها قرار می‌گیرد. ‌ طلاگرام و هاتگرام  از همین ویژگی استفاده می‌کنند. آنها با ساختن یک پوسته جداگانه و جدید، اطلاعات را از سرورهای تلگرام دریافت کرده، آن را در اختیار کاربر می‌گذارند.

با توجه به شیوه کارکرد این نسخه‌های تلگرامی، نمی‌توان آنها را به‌عنوان پیام‌رسان بومی تلقی کرد. تا به حال نیز در تمام بیانیه‌های وزارت ارتباطات، مرکز ملی فضای مجازی یا سازمان فناوری اطلاعات ایران، زمانی که به پیام‌رسان‌های بومی اشاره می‌شود، هیچ نشانی از این نسخه‌های فرعی تلگرامی نیست. (منبع:همشهری)

معاون مرکز ملی فضای مجازی درگفتگویی درباره دلایل اقدام این مرکز برای توقف حمایت از ۵ پیام‌رسان بومی، تعیین تکلیف نسخه های فارسی تلگرام وآخرین وضعیت فیلترینگ این شبکه خارجی توضیح داد.

خبرگزاری مهر؛ معصومه بخشی پور - روز گذشته معاون وزیر ارتباطات از پایان حمایت از ۵ پیام رسان بومی که دریک سال اخیر به عنوان جایگزینی برای شبکه خارجی تلگرام فعالیت می کردند، خبر داد. طبق این اعلام با تصمیم مرکز ملی فضای مجازی، مقرر شد از این پس تنها ۲ پیام رسان بومی «سروش» و «گپ» که حدود ۸۵ درصد کاربران پیام رسانهای داخلی را از آن خود کرده و عملکرد موفق تری داشتند، همچنان مورد حمایت وزارت ارتباطات و مرکز ملی فضای مجازی باشند.

از این رو با عباس آسوشه، معاون مرکز ملی فضای مجازی درباره حذف سایر پیام رسانهای بومی و دلایل این انتخاب، فعالیت بدون فیلتر نسخه های فارسی تلگرام در کشور و انتشار برخی اخبار درباره رفع فیلتر این شبکه اجتماعی خارجی به گفتگو نشستیم که مشروح آن در زیر می آید:

* موضوع مورد توجه فعلی درخصوص فعالیت پیام رسانهای داخلی در کشور، به تصمیم مرکز ملی فضای مجازی برای لغو حمایت از ۵ پیام رسان و ادامه حمایت از ۲ پیام رسان برمی گردد. این تصمیم با چه هدفی گرفته شده است و فعالیت سایر پیام رسانهای بومی در کشور به چه نحوی ادامه پیدا خواهد کرد؟

پیام رسانهای دیگر می توانند به کارشان ادامه بدهند. نکته این است که ۷ پیام رسان بومی در مرحله نخست مورد حمایت قرار گرفتند، اما به دلیل وجود منابع محدود و با توجه به اینکه در دور دوم، انتظار ما این است که حجم ترافیکی و تعداد کاربران پیام رسانهای بومی بالاتر روند، محدوده حمایت را تنگ تر کرده تا بتوانیم حمایتهای بهتری انجام دهیم. اما این به این معنی نیست که مابقی پیام رسانها نمی توانند به فعالیتشان ادامه دهند.

* یعنی از ابتدا به پیام رسانهای بومی گفته شده بود که مورد ارزیابی قرار گرفته و ممکن است از گردونه حمایت حذف شوند؟

بله گفته شده بود که این مرحله، مرحله اول حمایت خواهد بود. ما در جلسات متعددی که با پیام رسانها داشتیم به آنها گفته بودیم که شما را ارزیابی می کنیم و بعد از ارزیابی در یک لیست، پیام رسانها را براساس رتبه اول، دوم و سوم تعیین و مشخص خواهیم کرد. بعد از انجام این ارزیابی نیز در جلسات حضوری، این رتبه بندی را به آنها ابلاغ کرده و گفتیم که در کدام بخش از این رتبه بندی قرار گرفتند.

* این ارزیابی صورت گرفته، بر چه مبنایی انجام شد؟

در این زمینه ۳ محور ارزیابی وجود داشت که شامل امتیاز طراحی، امتیاز امنیتی و امتیاز اجرایی می شد. این ۳ امتیاز با جزئیات مورد نیاز ، مورد بررسی قرارگرفت و در نهایت دو پیام رسان «سروش» و «گپ» رتبه های اول و دوم را به دست آورده و مقرر شد در مرحله دوم، فقط این دو پیام رسان، مورد حمایت قرار گیرند. بنابراین پیام رسانهای دیگر نیز می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند و ممنوعیتی به جهت ادامه کار، برای آنها وجود نخواهد داشت.

*حمایتهای جدید از دو پیام رسان منتخب چگونه خواهد بود؟

حمایتهای جدید به مباحث ترافیکی و قدرت انجام محاسبات و سرورهای مورد نیاز برمی گردد. به این معنی که با این دو پیام رسان توافق شده که میزان سرورهای مورد نیاز و نیز مقدار منابع ذخیره سازی مورد نیازشان را به ما اعلام کنند. در حال آماده سازی بستر ارائه سرویس به این دو پیام رسان از جهت ترافیکی و ارتباط با شبکه مورد نیازشان توسط وزارت ارتباطات هستیم.

آیا از نظر مالی نیز مجددا این دو پیام رسان مورد حمایت قرار می گیرند؟

نه؛ قرارمان این نیست که در بخش دوم حمایت، بحث مالی داشته باشیم. چرا که پرداخت وام به پیام رسانهای بومی انجام شده و برگردان این وام هنوز انجام نشده است. به همین دلیل ما بحث حمایت مالی نخواهیم داشت و عمدتا به صورت سرویس و خدمات مورد نیاز، از آنها حمایت خواهیم کرد.

* آیا ابلاغیه لغو حمایت از ۵ پیام رسان، تنها به وزارت ارتباطات ارائه شده است؟

نه این طور نیست. مصوبه دیگری نیز داشتیم که بخش های دولتی نیز حمایت خود را از دو پیام رسان منتخب آغاز کنند و نسبت به ارائه خدمات دولت الکترونیک با این دو پیام رسان، توافق های لازم را انجام دهند.

* آیا در شرایط فعلی این دو پیام رسان، پتانسیل ارائه خدمات دولت الکترونیک را دارند؟

بله دارند. براساس بررسی های صورت گرفته، دو پیام رسان سروش و گپ نسبت به سایر پیام رسانهای بومی از حیث بسترسازی برای ارائه خدمات دولت الکترونیک در جایگاه بهتری قرار دارند. از سوی دیگر با توجه به انتقال نقاط ضعفشان، این پیام رسانها برنامه های لازم را ترتیب داده و برنامه ریزی کردند که بتوانند این پتانسیل را بهتر ایجاد کنند.

* وضعیت تعداد کاربران پیام رسانهای بومی در کشور چگونه است و به اهداف مدنظر برای جایگزینی این پیام رسانها به جای تلگرام رسیده ایم؟

آمارها تا حدودی نسبت به آخرین بررسی های انجام شده، متفاوت است و این تغییر به شرایط مختلفی اعم از شرایط فیلترینگ که باید اتفاق می افتاد و نیافتاد و نیز حضور سرویس هایی مانند طلاگرام و هاتگرام بازمی گردد. از سوی دیگر مساله ارائه خدمات دولت الکترونیک که نیاز به زمان و برنامه ریزی داشت نیز دلیل دیگر این موضوع است. این دلایل را اگر کنار هم بگذاریم می توانیم درباره کاهش تعداد کاربران پیام رسانهای بومی، دلیل داشته باشیم. هم اکنون تعداد کاربران پیام رسانها نسبت به آنچه که ۳ ماه پیش بررسی شده، مقداری کاهش را نشان می دهد اما پیش بینی ما این است که این کاهش به سرعت قابل جبران خواهد بود، به شرط اینکه تصمیم گیری نهایی اتفاق بیافتد و به زمان بندی اعلام شده در رسانه ها برای فعالیت هاتگرام و تلگرام طلایی پایبند باشیم.

* زمان بندی برای پایان فعالیت هاتگرام و طلاگرام چه زمانی است و آیا قرار است این دو پیام رسان فیلتر شوند؟

منظور از اعلام زمان بندی، فیلترینگ نیست؛ بلکه تعیین تکلیف این نسخه های فارسی تلگرام است. در کنار این تعیین تکلیف، باید فیلترینگ به درستی انجام شود و بخش های دولتی نیز همت کرده و خدمات دولت الکترونیک را با تمرکز بر این دو پیام رسان در اختیار مردم قرار دهند. قرار است که تا انتهای آبان ماه و ابتدای آذرماه، فعالیت دو پیام رسان هاتگرام و تلگرام طلایی تعیین تکلیف شود.

 قرار بود نسخه های فارسی تلگرام به پیام رسان بومی تبدیل شوند، آیا این موضوع با لغو حمایت از پیام رسانهای بومی منافات ندارد؟

- بله دقیقا باید این اتفاق بیافتد و این دو پیام رسان به پیام رسان بومی تبدیل شوند و مانند سایر پیام رسانهای بومی به فعالیت خود ادامه می دهند. ما وقتی گفتیم که از دو پیام رسان حمایت می کنیم به این معنی نیست که تا ابد این حمایت فقط از دو پیام رسان صورت می گیرد. بلکه اگر مجموعه ای بیاید و توانمندیها و ظرفیت خود را به ما ثابت کند، ما آن را مورد حمایت قرار خواهیم داد. به همین دلیل بررسی دوره ای از عملکرد پیام رسانها را در دستور کار قرار داریم و جایگاه مجموعه پیام رسانها را دوباره آنالیز خواهیم کرد. در دوره بعدی ارزیابی چنانچه پیام رسانهای منتخب فعلی مسیر کسب و کارشان تغییر کرد و سایر پیام رسانها نیز به کیفیت مدنظر ما رسیدند، پیام رسانهای دیگری را در جایگاه اول و دوم قرار می دهیم و به طور قطع سمت و سوی این حمایت تغییر خواهد کرد.

* ارزیابی مرحله بعدی، چقدر زمان می برد؟

- در کمتر از یک سال آینده و پیش بینی این است که طی ۶ ماه، به محض آنکه خدمات و حمایتهای فاز دوم انجام شد و ما به این نتیجه برسیم که پیام رسانهایی که خدمت فاز دوم را گرفتند آماده ارزیابی هستند، دوباره ارزیابی را انجام خواهیم داد. بنابراین مابقی پیام رسانها نباید ناامید باشند. بلکه می توانند به فعالیتشان ادامه دهند و ما امیدواریم که در فازهای بعدی بررسی، امتیازهای بهتری را کسب کنند.

* درحال حاضر پیام رسان های بومی چه تعداد کاربر جذب کرده اند؟

- نتایج آخرین مرحله ارزیابی مرکز ملی فضای مجازی نشان می دهد که حدود ۲۵ میلیون کاربر ایرانی پیام رسانهای بومی را نصب کردند. این تعداد به صورت همزمان فعال نیستند و البته شاهد هستیم که سرعت و تعداد نصب کاهش پیدا کرده است که دلایل آن را توضیح دادم.

* از این تعداد چند درصد کاربران را دو پیام رسان منتخب دراختیار دارند؟

- حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد این کاربران، مختص دو پیام رسان سروش و گپ است.

* به عنوان آخرین سوال، برخی اخبار غیررسمی از لغو فیلتر تلگرام حکایت دارد، آیا برنامه ای در این زمینه در مرکز ملی فضای مجازی در دست بررسی نیست؟

- من این مورد را نشنیدم و شایعه است.

گفته می شود به دلیل برنامه ریزی برای رفع فیلتر تلگرام، برخی سایتها و کانالهای خبری که تا پیش از این از تلگرام خارج شده اند به سمت تلگرام برگشته اند ؟

- دلیل این حرکت که از سوی برخی انجام شده، اینطور عنوان شده است که با توجه به اینکه فعالیت هاتگرام و تلگرام طلایی قانونی شد پس ما به تلگرام بازمی گردیم که چنین چیزی اصلا نیست. چرا که تاکنون هیچ اطلاعیه ای مبنی بر برداشتن ممنوعیت استفاده از تلگرام، طلاگرام و هاتگرام برای مجموعه های دولتی و غیردولتی و تشکل ها صادر نشده است. بلکه در اطلاعیه ای گفته شد که با توجه به شرایط خاصی که در کشور وجود دارد، جلوی فعالیت طلاگرام و هاتگرام تا این تاریخ گرفته نمی شود. اما اصلا گفته نشد که خبرگزاریها و کسب و کارها به سمت تلگرام برگردند.

معصومه بخشی پور

دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: هات‌گرام و تلگرام طلایی برای استقلال از تلگرام تا پایان آذر فرصت دارند و اخبار منتشر شده درباره مهلت فعالیت آنها تا پایان سال شایعه است.

به گزارش فارس، سید ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی در حاشیه نشست خبری همایش رسانه‌های نوین و شکل‌دهی نهادهای اجتماعی در جمع خبرنگاران درباره انتخاب دو پیام‌رسان سروش و گپ به عنوان منتخب از بین پنج پیام‌رسان بومی اظهار داشت: برای حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی تعرفه را کاهش دادیم و امکاناتی از جمله فضای دیتاسنتری، اینترنت رایگان و 5 میلیارد تومان تسهیلات به همه اختصاص پیدا کرد که بسته به نیاز از آن استفاده کردند، اما در عمل 5 یا 7 پیام‌رسانی که به صورت مستقیم و غیرمستقیم تایید کرده بودیم، همه نمی‌توانستند تمام بازار را در اختیار بگیرند و دو یا سه پیام‌رسان موفق‌تر می‌‌شوند و بقیه کنار می‌رفتند. 

وی ادامه داد: یک استراتژی این بود که پیام‌رسان‌های بومی در بخش‌های مختلفی فعالیت کنند که این روش را انتخاب نکردند و استراتژی دیگر ادغام پیام‌رسان‌ها در یکدیگر بود که در این مورد نیز توافق نکردند و در عمل به دلایل زیادی شاهدیم که پیام‌رسان‌های بومی نتوانستند به خوبی عمل کنند. 

فیروزآبادی با اشاره به اینکه کلاینت‌های فارسی به صورت موقت برای دوره کوچ 42 میلیون کاربر ایرانی از تلگرام فعالیت کردند، گفت: با توجه به تفاوت‌های کلاینت‌های فارسی از لحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، آنهایی که در مجموع ویژگی‌های بهتری داشتند شامل هات‌گرام و طلاگرام اجازه گرفتند که تا شهریور فعالیت کنند و به دلیل تحریم‌ها تا آخر آذر فرصت آنها تمدید شد. 

*هاتگرام و طلاگرام مدعی موفقیت در استقلال از تلگرام به صورت آزمایشگاهی هستند 

وی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر وضعیت استقلال آنها از تلگرام چه پیشرفتی داشته گفت: گزارشی که دریافت کرده‌ایم این است که به صورت آزمایشگاهی مدعی استقلال هستند که البته برای پیاده‌سازی نیاز به دیتا سنترهای خاصی دارند که  وزارت ارتباطات در این باره مناقصه اعلام کرده تا سخت‌افزار لازم را فراهم کند. 

وی در پاسخ به این سوال که اگر هات‌گرام و تلگرام طلایی تا پایان آذر به استقلال نرسند، فیلتر می‌شوند؟ گفت: تصمیم‌گیری در این حوزه به عهده نهاد قضایی است و به عهده مرکز ملی فضای مجازی نیست، البته نهاد قضایی در این باره نظر مرکز را می‌پرسد. 

وی در پاسخ به سوال فارس درباره اینکه مهلت هات‌گرام و تلگرام طلایی تا پایان آذر اعلام شده بود اما پس از آ‌ن اخباری درباره تمدید مهلت فعالیت این دو پیام‌رسان تا پایان سال منتشر شد، گفت: آن اخبار شایعه بود و از طرف ما اعلام نشده است و این موضوع فعلا شایعه است. 

دبیر شورای عالی فضای مجازی در پاسخ به سوال دیگر فارس درباره اینکه طبق اخبار اعلام شده پس از اعلام سروش و گپ به عنوان پیام‌رسان‌های موفق‌تر اعلام شده که حمایت از دیگر پیام‌رسان ها لغو می‌شود، گفت: حمایت‌ها قطع نشده آنها در دیتاسنترها همچنان مستقرند و تعرفه نیم‌بها برایشان محاسبه می‌‌شود و امکانات قبلی نیز همچنان به آنها تخصیص داده می‌شود، اما از این دو پیام رسان قرار است حمایت بیشتری شود و امکانات سخت‌افزاری بیشتری شامل دیتاسنتر مخصوص در حوالی تهران و تمرکز سیستم‌ها در آن دیتاسنترها به آنها تعلق گیرد.

*حمایت از پیام‌رسان‌ها از بودجه عمومی است و باید هدفمند باشد

وی در پاسخ به این سوال که آیا حمایت‌ها از پیام‌رسان‌های داخلی را خوب ارزیابی می‌کنید، گفت: باید شرایط کشور را نیز در نظر داشت؛ معتقدیم پیام‌رسان‌ها را باید تا جایی حمایت کرد که مثل صنعت خودرو نشوند که 40 سال حمایت شدند و اکنون وضعیت‌شان این است، حمایت باید معنی‌دار، مدت‌دار و دارای افق روشن باشد و از یک تاریخی به بعد نیاز به حمایت نداشته باشند و حتی بتوانند هزینه صرف شده را به خزانه ملی برگردانند زیرا در واقع این حمایت‌ها از بودجه عمومی صرف می‌شود و باید برگردد. 

فیروزآبادی گفت: امیدواریم دچار مشکلاتی که در سایر صنعت‌ها شدیم در حوزه پیام‌رسان‌ها نشویم. 

وی گفت: مجموعه کارهایی که در یک و نیم سال اخیر صورت گرفت شاید باعث ناراحتی‌ برخی‌ها شده باشد، اما در مجموع روند مثبتی در حوزه سخت‌افزار و نرم‌افزار را شاهد بوده‌ا یم و دیدیم که مردم یاد گرفتند از پلت‌فرم ایرانی استفاده کنند و اگر در نهایت هات گرام و طلاگرامی مثل سروش و گپ موفق داشته باشیم اقدام مثبتی است و به همین علت، یک مرتبه شاهد رشته استفاده مردم از پیام‌رسان‌های داخلی بودیم. 

*دستگاه‌های فیلتر وزارت ارتباطات گاهی خوب و گاهی شل کار می‌کند

وی در پاسخ به این سوال که اختلال‌هایی در VPNها و پروکسی‌های تلگرام دیده می‌شود آیا وزارت ارتباطات دستور جدیدی برای بستن فیلترشکن‌ها دارد؟ گفت: دستگاه‌های فیلتر وزارت ارتباطات گاهی خوب کار می‌کند و گاهی شل کار می‌کند؛ این موضوع را از خودشان سوال کنید.

*اعلام رضایت یا عدم رضایت از پیشرفت شبکه ملی اطلاعات پس از دریافت گزارش وزارت ارتباطات

فیروزآبادی در پاسخ به سوالی درباره میزان پیشرفت شبکه ملی اطلاعات گفت: مرکز ملی فضای مجازی از طرف شورای عالی فضای مجازی به عنوان ناظر شبکه ملی اطلاعات تعیین شده است. 

وی گفت: طبق اظهارات وزیر ارتباطات این شبکه قرار بوده در 2 مرحله اجرایی شود که مرحله اول آن در سه فاز در دولت یازدهم انجام شده است؛ در این فاز تعداد IXPها (مراکز تبادل ترافیک برای هدایت و مدیریت ترافیک داخل کشور) به هفت مرکز رسیده و در نتیجه آن ترافیک داخلی از 100 گیگ به 800 گیگ افزایش یافته است. در همین مرحله قرار شد NIX (برای سوئیچ کردن بسته‌های اطلاعاتی) داشته باشیم که پایه‌های این کار برای ارتباط دستگاه های دولتی نیز در دولت یازدهم اجرایی شد و عملی شدن سرویس‌ها در دولت دوازدهم در حال انجام است. 

دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: هسته اصلی شبکه ملی اطلاعات IXP و NIX بود و مرحله دوم مرحله عملیاتی شدن تمام این اقدامات است. در ابتدای دولت دوازدهم اعلام شد که طبق حوزه‌هایی که در سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات آ‌مده حدود 80 مورد باید در این شبکه انجام شود که خروجی شبکه ملی اطلاعات مشخص شود.

وی ادامه داد: این 80 مورد به طور پراکنده در حال انجام است. در گزارش‌گیری‌هایی که داشتیم جدول زمانی وجود داشت که مشخص شود خروجی این 80 مورد چیست. این موارد مفهومی بود و خروجی‌ها باید سیستمی باشد. آخرین صحبت با وزارت ارتباطات مربوط به دی ماه سال قبل است و مقرر شد که وزارت ارتباطات وضعیت جدید را با خروجی سیستمی اعلام کند. بنابراین اکنون خیلی نمی‌توانیم روشن بگوییم که مرحله 2 در چه وضعیتی است و اعلام رضایت یا عدم رضایت از پیشرفت شبکه ملی اطلاعات پس از دریافت گزارش وزارت ارتباطات خواهد بود.

طی سال‌های اخیر صدها جلسه پیرامون شبکه‌های مجازی، لزوم مدیریت داخلی آنها و نظارت بر محتوای منتشر شده این فضا در مجلس برگزار شده و بارها به مسئولان نیز تذکرات جدی داده شده اما اقداماتی که انجام شده در جهت جلوگیری از خسارت‌های شبکه های مجازی نبوده است.

حجت‌الاسلام و المسلمین نصرالله پژمان‌فر نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی و رئیس کمیته فضای مجازی مجلس با اشاره به جنگ سایبری و خطرات شبکه‌های مجازی گفت: آنچیزی که مسلم است دشمن از همه ابزارهای پیش‌رو برای مبارزه با کسانی که استقلال می‌خواهند استفاده خواهد کرد، در ۴۰ سال بعد از انقلاب به سبب دستاوردهایی که در حوزه نظامی و هسته‌ای پدید آمد عملا ورود به این حوزه‌ها برای دشمن فراهم نبود لذا از حوزه فرهنگی در جنگ نرم به میدان مبارزه علیه ملت ایران آمد و اکنون به جز شبکه‌های ماهواره‌ای، فضای رسانه و شبکه‌های مجازی را عرصه جولان خود کرده است.

وی افزود: فضای مجازی کنونی که در ایران استفاده می‌شود اعم از تلگرام و پوسته‌های آن؛ اینستاگرام و تویئیتر توسط بیگانگان مدیریت می‌شود و مردم به سبب فراهم بودن زیرساخت‌های استفاده از اینترنت، دسترسی سهل‌الوصولی به چنین شبکه‌هایی دارند، نکته قابل توجه آن است که اهمیت شبکه‌های مجازی و خطراتی که می‌تواند نظام فکری، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ایران را تهدید کند جدی گرفته نمی‌شود.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی پدافند غیر عامل کشور، نماینده مشهد در مجلس خاطرنشان می‌کند: طی سال‌های اخیر صدها جلسه پیرامون شبکه‌های مجازی، لزوم مدیریت داخلی آنها و نظارت بر محتوای منتشر شده این فضا در مجلس برگزار شده و بارها به مسئولان نیز تذکرات جدی داده شده اما اقداماتی که انجام شده در جهت جلوگیری از خسارت‌های شبکه های مجازی نبوده است.

رئیس کمیته فضای مجازی مجلس همچنین با اشاره به لزوم قانونگذاری در حوزه شبکه‌های مجازی گفت: ابعاد به‌کارگیری اینترنت امروز در زندگی اجتماعی ایرانیان نقش پیچیده‌ای داشته و حضور آن در زندگی اکثریت مردم تبعات مختلفی به دنبال داشته است، بنابراین همانطور که در فضای حاکمیتی از حریم خصوصی افراد مراقبت می‎شود و قوانینی در این‌باره تصویب شده است، این حریم باید در فضای مجازی نیز حفظ و رعایت شده و برای آن قوانینی تدوین و تصویب کرد که بتواند تبعات منفی حضور شبکه‌های مجازی را در امنیت اجتماعی مردم کاهش دهد.

وی در ادامه با اشاره به نبود قوانین  جهت حمایت از حقوق افراد در فضای مجازی گفت: کشورهای مختلف قوانین مستحکمی در جهت حمایت از اقشار خود به تصویب رسانده و نظارت بر محتوای فضای سایبری خود دارند چنانکه در ایالات متحده آمریکا قوانین متعدد و متناسبی برای حضور کودکان در اینترنت اعمال می‌شود و حضور نوجوانان نیز تابع قوانینی است که در جهت امنیت روانی و اجتماعی آنها صورت می‌گیرد.

پژمان‌فر تاکید کرد: متاسفانه در ایران قانونی که بتواند برای افراد در فضای مجازی ایجاد امنیت کند وجود نداشته و به‌همین دلیل افراد فراوانی از آن آسیب‌ دیده‎اند؛ چنانکه پرونده‌های موجود در دادسرای جرایم رایانه‌ای روز‌به‌روز حجیم‌تر شده است.

رئیس کمیته فضای مجازی مجلس  همچنین از تدوین طرحی پیرامون ساماندهی شبکه های مجازی در مجلس خبر داد و گفت: این طرح با مشارکت مرکژ پژوهش‌های مجلس مراحل کارشناسی خود را پشت سر گذاشته و به زودی برای تصویب به صحن علنی مجلس خواهد آمد.

 عضو کمیسیون فرهنگی مجلس همچنین با اشاره به راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات اضافه کرد: در حالیکه لزوم راه‌اندازی شبکه اطلاعات و اینترنت ملی بارها توسط مقام معظم رهبری مورد تاکید قرار گرفته که پرونده آن باز مانده و سرانجام مشخصی نداشته است، چنانکه طی ۴ سال گذشته همواره این موضوع با مسئولان مطرح شده و هیچگاه وعده‌های داده شده محقق نشده است.

پژمان‌فر خاطر‌نشان کرد: آنچه تاکنون در راستای راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات انجام شده به معنای دستیابی به این شبکه نیست چراکه ایجاد زیرساخت بدون رفتار نظام‌مند محقق نخواهد شد.

این نماینده همچنین با اشاره به فعالیت مستمر  هاتگرام و طلاگرام گفت: اینکه پوسته‌های حمایت شده تلگرام با دیتای ۴۰ میلیونی هنوز در کشور ما وجود دارد، ضعف شورای عالی فضای مجازی، ضعف وزارت ارتباطات و وزارت اطلاعات و اراده برای آزادسازی چنین فضاهایی است.

رئیس کمیته فضای مجازی مجلس با اشاره به عملکرد شورای عالی فضای مجازی گفت: وضعیت شبکه‌های مجازی و نظارت بر محتوای آنها موضوعاتی است که باید در شورای عالی فضای مجازی برای آن برنامه‌ریزی شود و صرف توصیه و برگزاری جلسه نمی‌تواند از اقدامات درحال انجام در شبکه‌های مجازی جلوگیری کند، البته شخص اینجانب مدتی در این شورا بوده‌ام اما نتیجه پیگیری و حساسیت آن بود که جلسه ای که باید ۱۵ روز یکبار برگزار می‌شد سه ماه یکبار هم انجام نمی‌شد که  نشان دهنده آن است که اراده‌ چندانی برای کنترل فضای مجازی وجود ندارد.

درباره اما و اگرهای جنگ سایبری و وضعیت شبکه‌های پیام‌رسان موبایلی با مهندس منصور امینی مدیر سازمان فضای مجازی سراج  به گفتگو نشسته‌ایم که ماحصل آن را در ذیل مرور می‌کنید:

 

علی رغم اتمام مهلت قانونی برای پایان یافتن فعالیت نسخه‌های فارسی تلگرام مثل طلاگرام و هاتگرام شاهد ادامه فعالیت این برنامه‌ها هستیم. نظر شما در این خصوص چیست؟

تاکنون دو مرتبه هزینه فیلتر تلگرام پرداخت شده  ولی فیلترینگ کامل اعمال نشده است. یک بار در دی‌ماه ۹۶ و دیگری در بهار ۹۷؛ در هر دو مورد نیز دولت با فرآیند فیلترینگ همراه نشد و در نتیجه علی‌رغم هزینه شدن از نام نظام و قوا، فیلترینگ اتفاق نیفتاد. این نسخه‌های فارسی از ابتدا باید بسته می‌شد تا جریان مهاجرت مردم از تلگرام به راحتی صورت پذیرد.

به نظر می رسد دولت پای کار حذف واقعی تلگرام از فضای رسانه‌ای کشور نیامده است. از یک سو همچنان راه‌های دسترسی به این پیام‌رسان (مانند وی‌پی‌ان‌‌ها  و نسخه‌های فارسی) باز است و از سوی دیگر از پیام‌رسان‌های داخلی نیز حمایت کافی صورت نمی‌گیرد.

بعضی در توجیه این نسخه‌های فارسی می‌گویند هنوز پیام‌رسان‌های داخلی توان تحمل بار کل کاربران تلگرام را ندارند. این موضوع امروز رد شده است و به راحتی بیش از چند میلیون کاربر در پیام‌رسان‌های ایرانی جذب و فعال شده‌اند و در صورتی که حمایتی در حد چند درصد از حمایت‌های سابق از تلگرام، از این پیام‌رسان‌ها صورت بگیرد می‌توانند جایگزین تلگرام شده و خدماتی به مراتب با کیفیت‌تر از آن به مردم ارائه دهند.

  

اخیرا مقام معظم رهبری در کنار جنگ اقتصادی به یک جنگ رسانه‌ای تمام عیار اشاره کردند. آیا تلگرام ابزار دشمن در این جنگ رسانه‌ای نیست؟

تلگرام قصه پر غصه‌ای است که اگر کسی آن را بنویسد می‌تواند تجربه‌ای برای آینده باشد. از روز اول حمایت فنی از این سرویس صورت پذیرفت و همه کاربران پیام‌رسان‌ها روی این سرویس‌ها کوچانده شدند.حتی خبر از جلسات مسئولین ما با مدیران این پیامرسان به گوش رسید (که هنوز در مورد مدیران پیامرسان‌های داخلی این جلسات محقق نشده است) و همانطور که گفتم امروز نیز همچنان حمایت‌های غیرمستقیم مسئولان منجر به زنده ماندن و سرپاماندن تلگرام در ایران شده است.

در خصوص اینکه چرا تلگرام ابزار رسانه‌ای دشمن است می‌توان دلایل زیادی مطرح کرد که چند نمونه را عرض می‌کنم:

oاول آنکه تلگرام یک رسانه از نوع وب ۱ است یعنی یک طرفه است و به راحتی پیام از سوی یک مرجع (مثلا یک کانال فاسد) به انبوهی از کاربران ارائه می‌شود. این امر منجر به ایجاد بستر برای شایعات و شبهه‌افکنی و خبررسانی‌های دروغ می‌شود.

oدوم تلگرام به گونه‌ای همه کاربران و تولیدات فارسی را در خود محدود کرده است که صدای ما به گوش هیچ کس در جهان نرسد. برخلاف سایر شبکه‌ها و پیام‌رسان‌ها، تلگرام به دلیل محدودیت جغرافیایی در تعامل کاربران، عملا رسانه‌ای بسته برای محیط داخل کشور است و در نتیجه امکان تعامل با مردم و نخبگان جهان از طریق این پیام‌رسان وجود ندارد.

oسوم اینکه تلگرام در نقاط دیگر جهان اینقدر شناخته شده نیست و کاربر ندارد. در نتیجه بسیاری از مردم جهان مخاطب آن نیستند و عملا ما یک پیام‌رسان شبه انحصاری (آن هم با مدیریت یک شرکت خارجی) ایجاد کرده‌ایم.

oچهارم عدم تبعیت تلگرام از حاکمیت و قوانین کشور است. تاحدی که وزیر ارتباطات کشور ما باید در ماجرای دی‌ماه ۹۶، به مدیر تلگرام توییت بزند و درخواست بسته شدن یک کانال را بدهد و این توییت هم اجابت نشود. یعنی وزیر ما قدرت ندارد برای تلگرام تعیین تکلیف کند. همینطور است قوانین و اصول کشور. پس ما با یک رسانه بدون چارچوب و قاعده روبرو هستیم و هر زمان ممکن است زیر میز بزند و ما هم کاری نتوانیم بکنیم.

با کمی تامل می توان ده‌ها دلیل دیگر نیز بیان کرد که چرا تلگرام محور این جنگ رسانه‌ای دشمن است. اگر تلگرام بسته شود در سایر فضاها امکان دیالوگ و گفتگو وجود دارد و شبهات نمی‌توانند به این راحتی گسترش یافته و نفوذ آن‌ها بسیار بسیار کمتر می‌شود.

چندی پیش یکی از مسئولان گفته بود من به فرزندم اجازه استفاده از اینستاگرام را نمی دهم. چرا همین برنامه بدون فیلترینگ در اختیار عموم جوانان و نوجوانان است؟

ماجرا از اینستاگرام بزرگ‌تر است. متاسفانه ما کسی را در کشور نداریم که برای اینترنت و فضای مجازی نوجوانان و کودکان فکری بکند. زیرساخت لازم را ایجاد کند. ابزار لازم را تولید کند و از تولید نرم‌افزارهای متناسب حمایت کند. 

نتیجه می شود وضعیت امروز که کودک و نوجوان ما همان فضای مجازی را می بیند که من و شما می‌بینیم. هیچ حد و حصر سنی بر این فضا حاکم نیست. 

حال، می توان مصادیق زیادی برای این بی‌قاعدگی گفت که یکی از آنها ایسنتاگرام است. اینستاگرام یک شبکه اجتماعی است که از نظر فرهنگی (نه سیاسی و امنیتی و ...) آثار بسیار مخرب‌تری از تلگرام دارد. اینستاگرام چون تصویری است و مبنای آن دیده شدن و سلبریتی شدن است فرهنگ خود‌محوری و خودآرایی (در همه شئون) را ترویج می‌دهد و می‌بینید عملا حریم خصوصی را تا حد زیادی کمرنگ کرده است.

بسیاری از کاربران، تمام زندگی‌شان را در اینستاگرام منعکس می‌کنند و تا خصوصی‌ترین لحظاتشان نیز در این فضا منتشر می‌شود. این را مقایسه کنید با اینکه ما می‌گوییم در اسلام خلوت و انس با خدا در خلوت و حریم شخصی افراد چقدر سفارش شده و لازم است.

به نظر ما از نظر فرهنگی خطر اینستاگرام از تلگرام بسیار بیشتر است و بایستی هرچه زودتر برای آن فکری کرد. برخلاف تلگرام که مشکل اصلی آن حاکمیت‌ناپذیری‌اش بود، اینستاگرام مشکل اصلی‌اش ساختار و چارچوب آن است و هر چقدر هم بخواهد با قوانین ما همراه شود همچنان این مشکلات فرهنگی را با خود یدک می‌کشد.

 

 به نظر شما دولت، مجلس، قوه قضاییه و شورای عالی فضای مجازی توانسته‌اند در زمینه مدیریت فضای سایبری کشور به‌ویژه در حوزه رسانه‌ای موفق باشند؟

در مجموع خیر؛ اگر این مدیریت صورت می‌پذیرفت امروز می‌باید حکمرانی رسانه‌ای این فضا (حداقل رسانه‌ای آن) در اختیار ما می‌بود. ولی واقعیت این است که این حکمرانی وجود ندارد و امروز فضای مجازی مانند ۵ سال قبل و ۱۰ سال قبل بدون صاحب است.

 البته بین این مجموعه‌ها که گفتید نقش اصلی و قدرت اصلی در اختیار دولت است. مجلس و قوه قضاییه و شورای عالی فضای مجازی؛ تا زمانی که دولت پای کار نیاید نمی‌توانند کار زیادی بکنند. قوه قضاییه و شورای عالی فضای مجازی حرکت‌های مثبتی داشته‌اند (البته بسیار کند ولی وجود داشته است) ولی متاسفانه مجلس که در این حوزه منفعل است و دولت نیز به دلیل اختلاف سلیقه‌ها و نظرات مختلف، ورود قوی در این عرصه نداشته است.

اینجانب عقیده دارم اگر دولت بخواهد و پای کار بیاید در کمتر از یک سال می‌تواند بخش زیادی از مسائل فضای مجازی که امروز با آن دست به گریبانیم را سامان دهد چه در حوزه رسانه و چه در سایر حوزه‌ها.

 

 به عنوان سوال پایانی، آیا حمایت‌ها از نسخه‌های داخلی شبکه‌های اجتماعی کافی بوده است؟

قبلا هم اشاره کردم متاسفانه ‌پیام‌رسان‌های داخلی به شدت مظلوم واقع شدند. از یک سو طوری تبلیغ شد که گویا انواع حمایت‌ها از اینها صورت می‌گیرد ولی از سوی دیگر در پشت پرده، حداقل حمایت‌ها نیز صورت نگرفت. تا جایی که من خبر دارم بسیاری از این حمایت‌های مورد نیاز، مالی نیست و بعضا پشتیبانی‌های معنوی و حاکمیتی است که این هم صورت نگرفته و انواع کارشکنی‌ها در مسیر کاری این شبکه‌ها وجود دارد. 

اصلا مسئولان، این پیام‌رسان‌ها را جدی نگرفته‌اند و به آنها اعتماد نکرده‌اند. وقتی مسئولین ما به جوانان خودمان اعتماد ندارند چگونه توقع داریم کارهای بزرگ بکنیم و قله‌های رفیع را فتح کنیم. اگر ده درصد اعتمادی که رهبری به جوانان می‌کنند هر یک از مسئولان ما به جوانان داشتند وضعیت امروز خیلی متفاوت بود.

(منبع:پایگاه اطلاع‌رسانی پدافند سایبری)

رییس پلیس فتا تهران بزرگ نسبت به سوءاستفاده از اطلاعات شخصی و محرمانه افراد در نسخه‌های جعلی تلگرام هشدار داد.

سرهنگ تورج کاظمی (رییس پلیس فتا تهران بزرگ) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره نسخه‌های جعلی تلگرام گفت: بعد از فیلتر تلگرام، کاربران از نسخه‌های مشابه این پیام‌رسان استفاده می‌کنند و توصیه ما این است که برای اینکه داده‌ها و اطلاعات شخصی و محرمانه افراد حفظ شود از شبکه‌های اجتماعی خارج از کشور که به طور مداوم تبلیغ می‌شود، استفاده نکنند، چراکه دسترسی به ادمین‌های ایجاد کننده این شبکه‌های اجتماعی برای ما میسر نیست.

وی ادامه داد: از آنجا که امکان تایید و رد این شبکه‌‌ها وجود ندارد، بنابراین توصیه می‌کنیم که افراد از این شبکه‌های اجتماعی استفاده نکنند، چراکه سوءاستفاده‌های متفاوتی می‌توان از این طریق انجام داد و کاربران را مورد تهدید قرار داد.  در این زمینه پرونده خاصی تاکنون به ما ارجاع داده نشده است، اما به دلیل اینکه از این طریق احتمال سوءاستفاده و فریب کاربر وجود دارد و ضمن اینکه ما دسترسی به ادمین این گونه شبکه‌ها نداریم، توصیه می‌کنیم مورد استفاده قرار نگیرد.

رییس پلیس فتا تهران بزرگ در خصوص کلاهبرداری از طریق سایت دیوار و شیپور تاکید کرد: نظارت کاملی بر سایت دیوار و شیپور داریم و در صورتی که احساس کنیم نیاز به تذکر و هشدار است و این سایت‌ها باید مواردی را رعایت کنند، حتما با هماهنگی مرجع قضایی نسبت به احضار آنها اقدام کرده و موارد خاص را به آنها تاکید می‌کنیم، اما این سایت‌ها هیچ وقت در این خصوص اقدامی را انجام نداده و موارد خاص را به ما اعلام نکرده‌اند.

سرهنگ کاظمی ادامه داد: متاسفانه کاربران در این حوزه بی‌توجهی و بی‌دقتی می‌کنند و بیشترین علت سوءاستفاده از افراد در این سایت‌ها، طمع زیاد است. توصیه می‌کنیم، کاربران حتما در خصوص آگهی‌هایی که در این گونه سایت‌ها می‌شود، دقت بیشتری داشته باشند و چنانچه تمایل به معامله‌ای دارند قبل از اینکه جنسی در اختیار آنها قرار بگیرد، از پرداخت پول خودداری کنند. بیشتر کلاهبرداری‌ها در این حوزه صورت می‌گیرد و کاربر بدون اینکه جنسی را تحویل بگیرد، پول را پرداخت کرده و با پرداخت پول، کلاهبردار به اهداف خود می‌رسد.

وی در خصوص سیم‌کارت‌های بدون نام و نشان نیز توضیح داد: بیشتر سوءاستفاده‌هایی که از طریق این سیم‌کارت‌ها صورت می‌گیرد در حوزه مزاحمت برای افراد است. صاحبان این سیم‌کارت‌های بی‌نام و نشان بیشتر مجرمان هستند تا از این طریق بتوانند به اهداف خود با پنهان هویت خود در فضای مجازی برسند. یکی از ویژگی‌های جرائم سایبری پنهان بودن هویت است و مجرمان از این طریق به راحتی می‌توانند بدون اینکه هویت خود را مشخص کنند در فضای مجازی اقدامات مجرمانه خود را انجام دهند. متاسفانه وجود این سیم‌کارت‌های بدون نام و نشان کار پلیس را در شناسایی و برخورد با مجرمان نیز سخت‌تر کرده‌است.

رییس پلیس فتا تهران بزرگ در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره پولشویی در فضای مجازی گفت: سایت‌های شرط‌بندی به دلیل اینکه به راحتی می‌توانند، وجوه شهروندان را غارت کنند، محل مناسبی برای پولشویی مجرمان هستند و از این طریق مجرمان نیز اقدام به پول‌شویی می‌کنند و افرادی که پول سرقتی دارند، این پول را در این سایت‌ها وارد کرده و مبالغ مورد نظر خود را خارج می‌کنند و از این طریق پولشویی صورت گرفته و امکان شناسایی مجرمان را نیز سخت می‌کند.

وی ادامه داد: ما تلاش می‌کنیم تا این افراد را از طریق مبادی مربوطه از جمله سیستم‌های مالی، اعتباری و بانک‌ها اقدامات لازم را برای شناسایی و برخورد این افراد انجام داده و به محاکم قضایی معرفی می‌کنیم.

سرهنگ کاظمی با بیان اینکه فضای مجازی یک فضای بدون نظارت کامل و مشخص است، گفت: در تمام دنیا از جمله کشور ما ایجاد یک سایت یا صفحه مجازی نیاز به متولی خاصی ندارد، حال این صفحه می‌تواند صفحه همسریابی یا دوست‌یابی باشد. در این فضای لایتناهی هر کسی می‌تواند یک صفحه ایجاد کرده و هر کاربری نیز این صفحه ایجاد شده را مشاهده کند؛ پس قاعدتا نمی‌توانیم بگوییم که باید متولی خاصی برای این منظور باشد یا فردی یا دستگاهی بر آن نظارت داشته باشد، چراکه همانطور که گفتم در دنیا برای ایجاد یک صفحه مبادی ورودی خاصی لازم نیست و نباید برای آن از موسسه یا ارگانی مجوز دریافت کرد.

سرهنگ کاظمی تصریح کرد: برای مدت کوتاه یک ماهه یا چند ماهه می‌توان بدون اینکه هزینه‌ای برای آن تقبل کرد، یک سایت را راه‌اندازی کرد و بر این اساس هر کسی در هر نقطه‌ای از دنیا می‌تواند صفحه‌ای را بدون اینکه مجوزی دریافت کند، ایجاد کند. بنابراین کاربران باید دقت بیشتری داشته باشند تا از در دام صفحات مربوط به کلاهبرداری و موارد غیرقانونی گرفتار نشوند.

وی همچنین در خصوص کانال‌هایی که کاربر را ترغیب به خودکشی می‌کنند، گفت: ما همه کانال‌های مختلف در شبکه‌های مجازی را رصد می‌کنیم و تا جایی که امکان داشته باشد در صورت مشاهده چنین کانال‌هایی به مبادی مربوطه اعلام کرده و برای فیلترینگ این نوع کانال‌ها اقدام می‌کنیم، از آنجا که این نوع کانال‌ها در داخل کشور اداره نمی‌شوند، امکان مسدودسازی آنها به صورت کامل وجود ندارد و تنها اقدامی که می‌توانیم انجام دهیم این است که این سایت‌ها را معرفی کنیم تا فیلتر شوند.

رییس پلیس فتا تهران بزرگ ادامه داد: در حوزه تهران بزرگ مورد خاصی در این زمینه در سال جاری دیده نشده، البته ممکن است مواردی در دیگر استان‌ها وجود داشته و از طریق پلیس‌های فتا در سراسر کشور شناسایی شده‌ و به سازمان مربوطه برای فیلترینگ اعلام شده باشند.

مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم در نامه ای به رئیس قوه قضاییه وضعیت فضای مجازی در کشور را بغرنج و اسف بار دانست و اجرای فوری قانون مسدود‌سازی تلگرام ، اینستا‌گرام و جلوگیری کامل از فعالیت‌ فیلتر‌شکن‌ها را خواستار شد.

به گزارش فارس متن نامه مجمع نمایندگان طلاب و  و فضلای حوزه علمیه قم به رئیس قوه قضائیه به شرح زیر است: 

جناب آیت‌الله آملی لاریجانی (دام ظله)

ریاست محترم قوه قضائیه

سلام علیکم

وضعیت بغرنج و أسف‌بار حاکم بر فضای مجازی، و وابستگی کشور در این حوزه بسیار مهم و راهبردی، زمینه‌ساز تشدید جنگ رسانه‌ای و افزایش ‌فشارها و مشکلات اقتصادی بر ملت ایران شده است، و به نظر می‌رسد در صورت عدم اقدام مناسب، مخاطرات جدی‌‌تری نیز فراروی کشور قرار خواهد گرفت.

به رغم وجود ظرفیت‌ها و توانمندی‌های چشم‌گیر داخلی، و با وجود گذشت حدود هفت سال از تشکیل شورای عالی فضای مجازی با اهداف روشن ابلاغی از سوی رهبری معظم انقلاب، متأسفانه امروز فضای مجازی از عقب‌مانده‌ترین و وابسته‌ترین عرصه‌های کشور است.

علت اصلی این وابستگی، تفکر و جریانی است که از حدود دویست سال قبل در کشور ریشه‌ دوانده، و انقلاب اسلامی در تقابل با آن شکل گرفت؛ جریانی که اولا درمان مشکلات کشور را در خارج می‌جوید؛ ثانیا، ‌نگاهش به تجدد، سطحی و غیرعمیق است.

جریانی که پیشرفت در حوزه فضای مجازی را توسعه ظاهری این فناوری در کشور دانسته، رشد مصرف‌‌گرایی و افزایش امکانات فضای مجازی هرچند در بستر خارجی را نشانه توسعه‌یافتگی تلقی می‌کند.

از مهم‌ترین عرصه‌های فضای مجازی، شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها است. با وجود قابلیت‌های مهم داخلی و به رغم راه‌اندازی شبکه پیام‌‌رسان داخلی قبل از فراگیری شبکه‌های خارجی، جریان حاکم بر وزارت ارتباطات ـ در سایه انفعال دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی ـ با بی‌اعتنایی به ظرفیت داخلی، و متقابلا، فراهم‌سازی آزادی عمل برای پیام‌رسان‌های خارجی، بلکه حمایت مؤثر از برخی از آنها، با نقض قوانین نظام اسلامی، کشور را به جولانگاه شبکه‌های خارجی و مخالف نظام تبدیل کرده است.

از مهم‌ترین این شبکه‌ها، تلگرام و اینستاگرام هستند که زمینه‌‌های شکل‌گیری و بروز آسیب‌های متعدد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی را رقم زد‌ه‌اند.

از جمله آسیب‌ها، می‌توان به دسترسی دشمنان به داده‌های عظیم (Big Data) اشاره نمود. پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان، حکم مسدود‌سازی تلگرام در اردیبهشت‌ماه سال جاری، از سوی قوه قضائیه ـ با هدف جلوگیری از آسیب‌های متعدد  این شبکه و جایگزینی پیام‌رسان‌های داخلی ـ صادر شد.  

باتوجه به القای قطعی بودن فیلتر تلگرام، و در کمتر از ۱۰ روز محدودیت‌های اعمال‌شده بر  این شبکه، گزارش‌ها و آمار رسمی، نشان‌دهنده اقبال روزافزون مردم به پیام‌رسان‌های داخلی بود؛ اما، متأسفانه این روند پس از مدتی کُند، و درنهایت متوقف گردید. مهم‌ترین دلیل توقف رشد پیام‌رسان‌های داخلی عبارت بود از: باز شدن مجدد فیلترشکن‌ها و تبلیغات و سوق دادن مردم به سمت پوسته‌های فارسی تلگرام؛ یعنی «تلگرام‌ طلایی» و «هات‌گرام».

علت اصلی صدور مجوز فعالیت به دو پوسته تلگرامی و تمدید این مجوز، «عدم ظرفیت و توانمندی شبکه‌های داخلی جهت پاسخ‌گویی به نیازهای ده‌ها میلیون کاربر ایرانی» عنوان شده است.

با پی‌گیری‌‌های به عمل آمده و تحقیقات میدانی انجام شده، بدست آمد: شبکه‌های پیام‌رسان ایرانی ظرفیت تأمین نیازهای داخلی را دارند؛ اما برخی از دست اندرکاران، با عدم ارائه امکانات لازم به آنها، از جمله امکاناتی که دراختیار تلگرام‌طلایی و هاتگرام گذاشته شده، درصدد ناتوانمند نشان‌دادن آنها در پاسخ‌گویی به نیازهای داخلی هستند. (توضیحات بیشتر و مستندات در این زمینه، در نامه تفصیلی آورده شده است).

با توجه به برخی شواهد و اخبار، به نظر می‌رسد تلاش عده‌ای بر آن است تا با خرید زمان و تمدید مهلت فعالیت دو پوسته تلگرامی، عضویت اکثریت مردم در این شبکه باقی باشد تا تلگرام به نقطه فرار (از طریق فناوری بلاک‌چین) برسد؛ نقطه فرار به معنای بسیار سخت شدن مسدود‌سازی است.

از علل این تغییر وضعیت، توزیع ارز دیجیتال «گرام» است که با راه‌اندازی آن، وضعیت بحرانی اقتصاد کشور وارد مراحل پیچیده‌تری  می‌شود. افراد مذکور،‌ در صورت شکست پروژه رسیدن تلگرام به نقطه فرار، به‌دنبال جایگزینی پیام‌‌رسان خارجی دیگر (سیگنال یا دیالوگ یا…) هستند تا  بیش از ۳۰ میلیون کاربری را که در تلگرام نگه داشته‌اند، به آن پیام‌رسان خارجی سوق دهند!!!

جناب آیت‌الله آملی لاریجانی، ریاست محترم قوه قضائیه! با ملاحظه مطالب ذکر شده، طلاب و فضلای انقلابی حوزه‌ علمیه قم ـ که جمعی از آنها از شاگردان حضرتعالی هستند ـ دو خواسته مشخص از مجموعه تحت امر جنابعالی دارند:

اجرای فوری قانون مسدود‌سازی تلگرام، و جلوگیری کامل از فعالیت‌ فیلتر‌شکن‌ها، به‌ویژه فعالیت دو پوسته تلگرام ‌طلایی و هاتگرام؛
فراهم کردن مقدمات مسدودسازی شبکه‌های خارجی مغایر با قوانین کشور، به‌ویژه اینستاگرام (که فساد آن از جهاتی بیش از تلگرام است).

در پایان، ذکر چند مطلب را لازم می‌دانیم:

چنان‌که روشن است، نویسندگان این نامه، معتقد به برخورد صرفاً سلبی نیستند؛ بلکه بر این باورند، توان و ظرفیت داخلی برای پاسخ‌گویی به نیاز داخلی در زمینه استفاده از شبکه‌‌های اجتماعی کاملاً موجود است.

در همین راستا، پیگیری این موارد را لازم می‌دانند: أ) ارائه امکانات لازم مانند سرور و پهنای باند اختصاص‌یافته به پوسته‌های تلگرامی به پیام‌رسان‌های داخلی؛ ب) الزام اپراتورهای کشور به حمایت و همکاری با پیام‌رسان‌های داخلی؛ ج) حمایت رسانه‌ای به‌ویژه رسانه ملی از پیام‌رسان‌های داخلی؛ د) ارتقای کمی و کیفی پیام‌رسان‌های داخلی در فضای رقابتی با همکاری دولت و بخش خصوصی؛ با توجه به اینکه فضای مجازی به صورت عام، و شبکه‌های اجتماعی به صورت خاص به‌دلیل تأثیرات فراوان آن در عرصه‌های گوناگون، از موضوعات و مسائل ملی هستند، نباید به‌‌‌آنها به‌عنوان مسئله‌ای جزئی و خُرد نگریسته شود؛ بنابراین، مسئولان فضای مجازی کشور باید تمام تلاش و همت خود را در راستای حمایت از این شبکه‌ها و رفع برخی نقایص به‌کار گیرند.

قطعا، پیشرفت کشور در زمینه شبکه‌های اجتماعی به صورت خاص، و فضای مجازی به صورت عام، نیازمند حمایت‌های جدی دولت و مسئولان است؛ متأسفانه، عملکرد مسئولان وزارت ارتباطات، موجب قوت گرفتن این ذهنیت شده است که این وزرات خانه به دلایلی از جمله کسب درآمد بیشتر از طریق فروش پهنای باند خارجی و نیز دستیابی به منافع جناحی و سیاسی، حامی شبکه‌های خارجی و مانعی برای توسعه شبکه‌های داخلی است؛ بنابراین، لازم است بر عملکرد این وزارت‌خانه در نحوه تعامل با شبکه‌های داخلی نظارت بسیار جدی صورت گیرد؛ به رغم آن که مشکل اصلی کشور، مسائل اقتصادی است، اما همان‌گونه که مقام معظم رهبری در سخنرانی‌های اخیرشان فرمودند: «دشمن از ابزار رسانه، برای اثرگذاری بر افکار عمومی استفاده می‌کند» و «در کنار جنگ اقتصادی، یک جنگ مهم رسانه‌ای و تبلیغاتی نیز در جریان است که بیشتر اوقات از آن غفلت می‌شود».

اساساً، شبکه‌‌‌های اجتماعی تلگرام و اینتساگرام، از عواملی هستند که دشمن با تکیه بر آنها از طریق دسترسی به اطلاعات و داده‌های عظیم (Big Data) می‌تواند جنگ اقتصادی را به نفع خود ادامه دهد.

از مجموع گزارش‌ها و شواهد می‌توان اطمینان پیدا کرد بخشی از مشکلات و ناهنجاری‌های اقتصادی کنونی، با تسلط دشمن بر فضای مجازی و بیگ‌ دیتای کشور مرتبط است.

از سوی دیگر، با اقداماتی که مدیر تلگرام وعده آن را داده یعنی ارائه خدمات در بستر فناوری بلاک‌چین، و رواج پول مجازی «گرام»، در صورت عدم اقدام فوری در مسدود‌سازی تلگرام، بحران اقتصادی می‌تواند کشور و نظام را به مرحله خطرناک‌تری پیش برد؛ طلاب و فضلای انقلابی متخصص در حوزه فضای مجازی، آماد‌گی دارند برای اثبات تمام مواردی که در این نوشته ذکر شد (و نیز برخی مسائل خاص که نمی‌توان در این نامه بیان کرد)، با متولیان و مسئولان فضای مجازی ـ اعم از مدیران وزارت ارتباطات و دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی ـ جلسه مباحثه و مناظره در حضور حضرتعالی تشکیل دهند.

توضیحات بیشتر درباره آنچه ذکر شد، در نامه تفصیلی خدمتتان تقدیم می‌شود.

مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم

آبان ۱۳۹۷

اشکان خسروپور - بررسی فنی ادعای مدیران کانال‌های تلگرامی که می‌گویند نسخه‌های کپی تلگرام با دسترسی‌های غیرعادی در حال کم و زیاد کردن کاربران کانال‌های این پیام رسان هستند.
دسترسی‌های غیرعادی نسخه‌های فرعی یا کپی تلگرام به اطلاعات کاربران همیشه یکی از مهم‌ترین سوژه‌های مورد توجه فعالان فضای مجازی در چند‌ماه اخیر بوده است. در آخرین واکنش، یکی از نمایندگان سابق مجلس با اشاره به کم شدن تعداد کاربرانش ادعا کرده که صرفا کسانی که عضو نسخه‌های کپی تلگرام بوده‌اند از کانال‌هایی خاص کم شده‌اند. این ادعا در حالی مطرح می‌شود که کانال‌های مختلفی در چند‌ ماه اخیر از کم شدن ناگهانی و غیرعادی کاربرانشان شکایت داشته‌اند. کارشناسان فنی در گفت‌وگو با همشهری تأیید کرده‌اند که از نظر فنی امکان دستکاری تمام امکانات تلگرام از طریق نسخه‌های فرعی تلگرام با توجه به بررسی کدهای آنها وجود دارد.

بلاک شدن کاربران 
مشکل از حدود 2‌ماه پیش آغاز شده است و فقط به یک یا 2کانال تلگرامی نیز مربوط نمی‌شود. تعداد اعضای این کانال‌ها مرتب در حال کاهش است؛ آن‌ هم درحالی‌که خود اعضا چنین درخواستی را مطرح نکرده‌اند. آنها وقتی خواسته‌اند دوباره وارد کانال دلخواه‌شان شوند، با پیام خطا روبه‌رو شده و اینطور به‌نظرشان می‌رسید که از دسترسی به محتوای کانال – حتی درصورت تأیید ادمین– منع شده‌اند. نقطه مشترک بین تمام کاربرانی که با این مشکل مواجه شده‌اند، استفاده‌شان از نسخه‌های فرعی تلگرام یعنی هاتگرام یا تلگرام طلایی بوده است. جالب اینکه، مشکل بعد از حذف نسخه فرعی تلگرام و استفاده از نمونه اصلی برطرف شده ‌است.

بررسی فنی یک ادعا
گروهی اعتقاد دارند که نسخه‌های کپی تلگرام می‌توانند به‌صورت کامل کانال‌های دیده شده توسط کاربران خود را کنترل کنند. این مسئله به‌معنای آن است که مثلا کانال‌هایی در تلگرام اصلی وجود دارد اما در نسخه‌های کپی تلگرام که بدون مشکل فیلترینگ کار می‌کنند دیده نمی‌شوند؛ مثلا در این نسخه‌ها می‌توان به‌صورت ناگهانی کانال‌هایی با تعداد اعضای بالا تشکیل داد و افراد را به‌صورت خودکار عضو آنها کرد و یا اعضای کانال‌ها را کم یا زیاد کرد.
رمزگذاری پیام‌ها در تلگرام یکی از نکاتی است که گردانندگان نسخه‌های کپی یا پوسته‌های تلگرام بر آن تأکید می‌کنند و می‌گویند که حتی اگر بخواهند به اطلاعاتی دسترسی داشته باشند، چون این داده‌ها توسط تلگرام کدگذاری شده، غیرقابل خواندن است. آنها می‌گویند: نسخه‌های فرعی تلگرام در بهترین حالت فقط به داده‌های کانال‌های عمومی دسترسی دارند که آن هم تفاوتی با دسترسی مردم عادی ندارد. اما نمی‌توانند بر رفتار کاربران تأثیری گذاشته یا آنها را از حضور در یک کانال منع کنند. یکی از مشاوران پیام‌رسان تلگرام طلایی پیش‌تر درباره اینکه این نسخه فرعی چه رفتاری در قبال اعضای کانال‌ها می‌تواند ارائه کند، به همشهری گفته بود: «ما امکان شناسایی شخص را نداریم اما می‌توانیم دسترسی به محتوای نامطلوب را محدود کنیم یا جلوی آن را بگیریم. اگر فرضا یک گروه با محتوای مستهجن یا تروریستی وجود داشته باشد، با استفاده از «اصول» یا Policy تلگرام این دسترسی‌ها را محدود می‌کنیم. در واقع این ما نیستیم که چنین کاری می‌کنیم. خود تلگرام بنابر اصول سختگیرانه‌اش، بر محتواهای غیرعادی، محدودیت ایجاد می‌کند.»
علیرضا ابراهیمی که پیش‌تر کدنویسی‌های نسخه‌های فرعی تلگرام را از نظر رفتار این نسخه‌ها با کاربر در گروه‌ها و کانال‌ها بررسی کرده، اما می‌گوید: «از نظر فنی تقریبا هر کاری امکان‌پذیر است چون اطلاعات کاربران و کانال‌ها از یک بستر مشخص رد می‌شود و دسترسی به اطلاعات آن غیرممکن نیست. نسخه‌های فرعی تلگرام می‌توانند بدون اطلاع یا با اطلاع کاربر برخی فعالیت‌ها را انجام بدهند و این اصلا دور از انتظار نیست.» او می‌گوید: «بررسی‌ کدنویسی‌های تلگرام طلایی نشان می‌دهد، این نسخه فرعی تلگرام می‌تواند بدون اطلاع کاربر، او را در یک کانال خاص عضو کند. این کار با استفاده از تابع  add To Channel که در کلاس Sls Message Holder قرار دارد انجام می‌شود.» بررسی دقیق‌تر اطلاعات درون کدنویسی‌های تلگرام طلایی نشان می‌دهد، این نسخه فرعی تلگرام می‌تواند یک کاربر را بدون اطلاع و تمایل او از کانال موردنظر خارج کرده و سابقه کانال را نیز پاک کند. این برنامه می‌تواند مدیر یا ادمین کانال را نیز از برنامه بیرون بفرستد.
یاشار شاهین‌زاده، کارشناس امنیت سایبری که پیش‌تر بخشی از روش کار این نسخه‌های فرعی را بررسی کرده، به همشهری می‌گوید: «نکته مهمی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که تمامی این فعالیت‌ها بدون اطلاع و رضایت کاربر انجام می‌پذیرند. در حقیقت از منابع شبکه و اکانت تلگرام کاربر برای رسیدن مقاصد دلخواهشان استفاده می‌کنند. پیش از اجرای این اقدامات هیچ نیازی به تأیید کاربر یا اطلاع او از اینکه چه اتفاقی در حال رخ دادن است، وجود ندارد.»


بررسی کدهای یک کپی تلگرام
در بررسی کدهای یک نسخه‌ مشهور کپی تلگرام، کارشناسان فنی 3نوع قابلیت غیرمتعارف را کشف کرده‌اند. علیرضا ابراهیمی، یاشار شاهین‌زاده و حسن کرامت‌پور کدهای دیکامپایل شده یکی از نسخه‌های مشهور کپی تلگرام که امکان دسترسی بدون فیلتر به کاربران را می‌دهد، بررسی کرده‌اند.
دسته اول فعالیت‌های غیرمتعارف مواردی است که با دریافت نوتیفیکشن‌ها فعال می‌شوند، دسته دوم به‌صورت سرویس در کلاینت تلگرام طلایی در حال اجرا هستند و به‌صورت دوره‌ای گزارش‌هایی برای سرور تلگرام طلایی می‌فرستند و درنهایت قابلیت‌هایی که با یک رخداد خاص مثلا دریافت پیام خاصی فعال می‌شوند. نسخه مورد بررسی قرار گرفته یک کتابخانه push notification به‌نام One Signal استفاده و دستورات خود را از طریق آن دریافت می‌کند. کلاس handleRequest و تابع handlePush مسئول تشخیص و اجرای دستورات سرور هستند. اینها مواردی درباره مدیریت کانال‌های تلگرام به‌حساب می‌آید.

   با گرفتن نوتیفیکیشن نوع۲، تلگرام طلایی می‌تواند بدون اطلاع کاربر، او را در یک کانال خاص عضو کند. این کار با استفاده از تابع add To Channel که در کلاس Sls Message Holder قرار دارد انجام می‌شود.


   با دریافت نوتیفیکیشن از نوع۹ نسخه کپی تلگرام با اطلاعات دریافتی در نوتیفیکیشن می‌تواند بدون اطلاع کاربر یک رکورد به دفترچه تلفن کاربر اضافه کند و این کار با استفاده از تابع add Contact که در کلاس Utilities قرار دارد، انجام می‌شود.

   نوتیفیکیشن نوع۱۵ به سازندگان نسخه کپی تلگرام این امکان را می‌دهد تا یک کاربر را بدون اطلاع و تمایل او از کانال مورد نظرشان خارج کرده و همینطور سابقه کانال را هم پاک کنند.

   امکانی که وجود دارد

کارشناسان فنی در حوزه شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی مدت‌هاست تأکید می‌کنند که از نظر فنی امکان هرگونه تصرف در محتوای تلگرام با استفاده از نسخه‌های کپی تلگرام وجود دارد. مدیران نسخه‌های فرعی تلگرام نیز این امکان را کتمان نمی‌کنند اما می‌گویند: به‌دلیل اینکه سابقه خوبی در حوزه خدمات مجازی دارند، از این کار اشتباه اجتناب می‌کنند. محمدرسول کاظمی، مدیر یکی از پیام‌رسان‌های داخلی(آی‌گپ) درباره اینکه پوسته‌های فرعی چقدر امکان دخل و تصرف به اطلاعات کاربران را دارند، می‌گوید: «اطلاعات این پوسته‌ها از روی یک بستر رد می‌شود که فیلتر نیست و در دسترس است. اینکه از نظر فنی می‌توان روی این بستر هر کاری را انجام داد، ‌بر کسی پوشیده نیست. (منبع:همشهری)

کارشناسان امنیت سایبری تعدادی شرکت را شناسایی کردند که ترافیک کاربران ایرانی تلگرام را به‌منظور سرقت اطلاعات پایش می‌کردند.
کارشناسان شرکت امنیت سایبری سیسکو تالوس (Cisco Talos) در گزارشی اعلام کردند که  یک‌سری شرکت‌ با انگیزه جاسوسی سایبری از سال ۲۰۱۷ فعال بودند و تلاش می‌کردند به اطلاعات ۴۰ میلیون کاربر ایرانی در تلگرام دسترسی پیدا کنند.
در بررسی‌های صورت‌گرفته توسط کارشناسان مشخص شد که هکرهای فعال در این شرکت‌ها با ایجاد صفحات جعلی برای ورود و همچنین بدافزارهایی دارای ظاهر نرم‌افزارهای قانونی، سعی در فریب کاربران دارند. هکرها با استفاده از پروتکل http، ترافیک کاربران را زیر نظر گرفته و افرادی را که در این شبکه‌های اجتماعی فعال هستند، شناسایی می‌کردند. در ابتدای امر، هکرها نرم‌افزار جعلی تلگرام را طراحی کرده و با دور زدن فروشگاه اینترنتی گوگل کاربران را به دانلود آنها تشویق می‌کنند. در گام بعدی وقتی کاربری به دام افتاد و از نسخه جعلی تلگرام استفاده کرد، هکرها با سرقت اطلاعات مخاطبان، گستره نفوذ خود را وسیع‌تر می‌کردند.
علاوه‌بر تلگرام، مجرمان سایبری روی سرقت اطلاعات افراد از اینستاگرام نیز سرمایه‌گذاری کرده‌اند. در این نوع از نفوذ نیز همانند روش بالا، کاربران یک برنامه اینستاگرام تقلبی طراحی کرده و از طریق مبادی رسمی و غیر رسمی با عناوینی مانند به‌روزرسانی، کاربران را به دانلود آنها سوق می‌دهند. از این طریق اطلاعاتی مانند نام کاربری و گذرواژه کاربران سرقت می‌شود.
چندی پیش نیز شرکت کسپرسکی از وجود یک آسیب‌پذیری روز صفرم در تلگرام دسکتاپ خبر داده‌بود. این آسیب‌پذیری نوعی درِ پشتی است که از مارس ۲۰۱۷ برای استخراج بیت‌کوین به کار می‌رفت. این روزها، استخراج بیت‌کوین از طریق بدافزارها بسیار رونق گرفته‌است. محققان کسپرسکی می‌گویند در این آسیب‌پذیری از متد راست به چپ (مخصوص زبان‌هایی که از راست به چپ نوشته می‌شوند، مانند عربی و عبری) استفاده شده‌‌است.
یک مهندس آمریکایی به نام ناتالیل ساچی در توییتر خود نوشت: تلگرام پیام‌های شما را در بانک حفاظت‌نشده اطلاعات «SQLite» نگهداری می‌کند که من به آسانی آن را باز کردم.
همچنین وی عملکرد گفت‌وگوی محرمانه را در تلگرام، تست کرد و معلوم شد همه پیام‌ها ازجمله پیام‌های محرمانه وارد یک بانک اطلاعات می‌شوند و این شخص پس از تغییر نوع فایل حتی توانست به تصاویر ارسالی در پیام‌های کاربران دسترسی پیدا کند.
منبع:سایبربان
 

مدیرعامل خبرگزاری فارس گفت: وزارت ارتباطات و قوه قضائیه، ۲ پیام‌رسان طلاگرام و هاتگرام را قانونی می‌دانند و فیلتر نکرده‌اند، بنابراین برای فعالیت در این پیام‌رسان‌ها، منعی برای خبرگزاری فارس نیست.

به گزارش فارس، پیام تیرانداز در جلسه شورای مدیران خبرگزاری فارس گفت: مهلت اعلام شده به نسخه های داخلی تلگرام پایان یافته و با توجه به ادامه فعالیت عادی و بدون اعمال فیلترینگ این پیام رسان ها، ظاهرا مشکل مجوز آنها توسط وزارت ارتباطات برطرف شده است و بنابراین ما هم منعی هم برای ادامه فعالیت در آنها نمی بینیم.

وی با اشاره به مخاطرات پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی که نظارت بر آنها ممکن نیست، گفت: به مخاطره افتادن امنیت ملی و  روانی مردم با فضاسازی و دروغ پردازی دشمنان ایران، فقط بخش کوچکی از تهدیدهای این شبکه ها است.

تیرانداز خروج اطلاعات و داده کاوی صورت گرفته برپایه آن را انگیزه اصلی مالکان این شبکه ها از ارائه خدمات رایگان دانست و افزود: با توجه به پشت پرده اصلی گردانندگان این شبکه ها و ماهیت استکباری آنها، اکثر تحلیل هایی که از این اطلاعات انبوه به دست می آورند را در اختیار شبکه های جاسوسی قرار داده و علیه مردم کشور به کار می برند.

مدیرعامل خبرگزاری فارس همچنین با اشاره به سازوکار شبکه های اجتماعی نظیر اینستاگرام و اثرات ضد فرهنگی آن، خطر عدم نظارت بر این شبکه ها را متوجه فرهنگ کشور ارزیابی کرد و آن را بسیار خطرناک تر از تلگرام دانست.

تیرانداز افزود: متاسفانه دولت علیرغم وعده های خود نتوانست، به درستی از پیام رسان‌های داخلی حمایت کند و این امر باعث شد بخش زیادی از مردم به سمت نسخه‌های مشابه و داخلی تلگرام هدایت شوند.

وی افزود: اینکه عده ای می‌گویند خروج از تلگرام توسط بخش هایی از دولت برای خارج کردن رسانه های انقلابی از پیام رسان های فراگیر، طراحی شده است را قبول نداریم اما معتقدیم دولت می توانست مساله فراگیر شدن و استفاده از پیام‌رسان‌های بومی را بهتر مدیریت کند.

مدیرعامل خبرگزاری فارس در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: به رغم  همه تهدیدات، رسانه باید بتواند از تمام ظرفیت‌های قانونی برای ارتباط با مخاطبان استفاده کند، و چه بسا در بستری که فضای عمومی را پر از شایعه و فضای روانی می کند، نقش روشنگری خود را فعالانه تر ایفا نماید،  بنابراین خبرگزاری فارس همچنان در همه پیام رسان‌های قانونی از جمله هاتگرام و طلاگرام که بیش از ۳۰ میلیون کاربر دارد، فعالیتش را ادامه می دهد.

وی در تشریح دلایل خروج خبرگزاری فارس از تلگرام، این اقدام را همراهی در جهت فراگیر شدن استفاده از پیام‌رسان های داخلی بیان کرد و افزود: امیدواریم با تدابیر و پشتیبانی‌های مسئولین، ظرفیت پیام رسان های داخلی مردم را بی نیاز از نسخه های خارجی نماید.

تیرانداز بر عدم بازگشت خبرگزاری فارس به پیام رسان اصلی تلگرام تاکید کرد و افزود: هیچ برنامه ای برای بازگشت به تلگرام نداریم اما با توجه درخواستهای متعدد مخاطبان و فعالیت قانونی و بدون مشکل هاتگرام و طلاگرام، در کنار فعالیت در سایر پیام رسانهای داخلی، در این دو پیام رسان نیز فعالیت خواهیم کرد.

مدیرعامل خبرگزاری فارس در عین حال تصریح کرد: اگر نهادهای قانونی درباره فعالیت این دو پیام‌رسان، تصمیم دیگری بگیرند طبعاً خبرگزاری هم از آن تبعیت خواهد کرد.