ITanalyze

روزی که اطلاعات کاربران تلگرام لو رفت و سر و صدای زیادی به پا کرد. اما جالب است بدانید کارشناسان سایبری معتقدند اطلاعات کاربران تلگرام می‌تواند از طریق ترفندی به اسم Crawler لو رفته باشد. خطری که اطلاعات اعضای اینستاگرام را هم در همان برهه تهدید کرد.

«مجتبی مصطفوی» از کارشناسان امنیت سایری است. او به شکل و نحوه لو رفتن اطلاعات کاربران تلگرام نگاه دیگری دارد. اغلب نگاه‌ها زمانی که این خبر بسیار داغ بود به این سمت رفت که استفاده از نسخه‌های غیر رسمی تلگرام به لو رفتن اطلاعات منجرشده است.
این حدس البته درست است، اما در نظر گرفتن نگاه یک کارشناس امنیت سایبری که در مجموعه بزرگی کار می‌کند هم می‌توان مدنظر قرار داد. مجید مصطفوی افزود: با نگاهی که من به این ماجرا داشتم، به نظر می‌رسد فردی که اطلاعات را در فضای مجازی نشر داده، از ترفند کرال Crawler استفاده کرده است.
او در توضیح بیشتر گفت: این ترفند خیلی زمان‌بر است اما اطلاعات خوبی در نتیجه آن بیرون می‌آید. نحوه کار به این شکل است که فردی تعداد زیادی شماره تماس‌ را به اشکال مختلف ذخیره و هر کدام که اطلاعات تلگرام داشته باشند را دریافت می‌کند. دریافت اطلاعات همراه با آی دی و عکس است.

این فرد توانسته از این راه اطلاعات ۴۰ میلیون ایرانی را به دست بیاورد. عکس‌هایی در خصوص جزییات این ماجرا منتشر شد که نشان می‌دهد نه تنها اطلاعات تلگرام بلکه اطلاعات اینستاگرام نیز در معرض خطر است اما خبری از آن درز نکرد.
مصطفوی گفت: دیتابیسی (پایگاه داده) که این فرد جمع آوری کرده و قصد فروشش را دارد برای کارهای مخبری مانند حمله و سو استفاده از افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد. به دست آوردن این حجم از اطلاعات بسیار سخت است و به همین دلیل افراد حاضرند به خاطر آن پول پرداخت کنند.
این کارشناس امینت سایبری با تاکید بر احتمال به دست آوردن اطلاعات از این طریق بسیار قوی است و تا الان هم کسی به این شکل به آن نپرداخته گفت: در خصوص افشای اطلاعات به دلیل استفاده از تلگرام طلایی و هاتگرام هم باید بگویم، نمی‌دانم تا چه حد درست است یا نه، اما بارها تاکید شده است که نسخه غیر رسمی هیچ اپلیکیشنی را خریداری نکنند.   
او در خصوص این که فیلترینگ چقدر در افشای اطلاعات موثر بوده، گفت: اگر این حمله کرال باشد ربطی به فیلترینگ ندارند. اما در کل کاری که فیلترشکن با اینترنت ما کرد بسیار سخت و دردناک بود. اکنون تعداد زیادی بدافزار با اسم فیلترشکن وارد سیستم و گوشی مردم شده‌اند. کشور آمار درستی از ترافیک خود ندارد چرا بخش عمده‌ای از ترافیک به دلیل روشن کردن فیلترشکن به خارج از کشور می‌رود و برمی‌گردد. تمام این‌ها مشکلاتی است که فیلترینگ برای ما رقم زده است.
«فرزین کریمی» که او نیز از کارشناسان امنیت سایبری است در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا، از بعد دیگری به ماجرای افشای اطلاعات نگاه کرد و گفت: ریت فرومز جایی است که اطلاعات به دست آمده از سراسر وب در آن‌جا مورد خرید و فروش قرار می‌گیرید. اطلاعات کاربران ایرانی تلگرام نیز در همین بستر به فروش گذاشته شد.
اطلاعاتی که نشر پیدا کرده است را می‌توان به صورت پیش فرض از تلگرام هم به دست آورد اما روال کار به این شکل اتفاق افتاده که  یک نفر با ابزارهای مختلفی که وجود دارد در سطح اینترنت دیتابیس عمومی را جستجو و به چنین چیزی برخورد کرده است. آن را نیز بسط داده و توانسته با کمک موتور جستجو که روی داده‌های حجیم سوار می‌شود به چنین دیتابیس بزرگی دست پیدا کند.  
وی اشاه کرد: در پیام‌رسان تلگرام تنظیمات امنیتی وجود دارد که اگر کاربران آن را به درستی انجام بدهند، این قبیل اتفاقات رخ نمی‌دهد.
هر دوی این کارشناسان معتقد هستند با قطعیت نمی‌توان گفت فردی اطلاعات را به دست آورده و آن را در سایت شکار برای فروش گذاشته، خارجی است یا داخلی. تمام چیزی که در دسترس داریم این است سایتی که اطلاعات در آن برای فروش گذاشته شده، در داخل کشور میزبانی شده است.

مظاهر گودرزی - مدارس یکی از آن جا‌هایی بود که به دنبال شیوع هرچه بیشتر کرونا در هفته‌های پایانی سالِ گذشته به استقبال تعطیلی رفت، چیزی نزدیک به دو هفته مدارس زودتر تعطیل شدند تا دانش‌آموزان و معلم‌ها از گزند این ویروسِ بدون ملاحظه در امان بمانند. ویروسی که حالا سبب‌ساز ادامه تعطیلی‌ها بعد از ایام نوروز شده است تا مسئولانِ آموزش و پرورش خیلی جدی‌تر موضوع آموزش مجازی را دنبال کنند.
«من یک دانش‌آموز دارم که از یک روستایی به مدرسه ما می‌آمد که تنها دانش‌آموز آن روستا بود، یک دختر خانمی بود. از روزی که مدارس برای کرونا تعطیل شد و همه دانش‌آموز‌های مدرسه شبانه‌روزی ما مجبور شدند به روستا‌های خود برگردند اصلا از او خبری ندارم، توی هیچ یک از گروه‌های ما هم نیست. بسیاری از این دانش‌آموز‌ها نه گوشی دارند، نه اینترنت دارند و نه حتی هزینه اینترنت دارند که بخواهند از آموزش مجازی استفاده کنند.» این تنها بخشی از صحبت‌های یک معلم در مناطق روستایی کردستان بود که شرح روز‌های خانه‌نشینی و آموزش مجازی در دوران کرونایی را برای «همدلی» گفت.
مدارس یکی از آن جا‌هایی بود که به دنبال شیوع هرچه بیشتر کرونا در هفته‌های پایانی سالِ گذشته به استقبال تعطیلی رفت، چیزی نزدیک به دو هفته مدارس زودتر تعطیل شدند تا دانش‌آموزان و معلم‌ها از گزند این ویروسِ بدون ملاحظه در امان بمانند. ویروسی که حالا سبب‌ساز ادامه تعطیلی‌ها بعد از ایام نوروز شده است تا مسئولانِ آموزش و پرورش خیلی جدی‌تر موضوع آموزش مجازی را دنبال کنند. آموزشی که به نظر می‌رسد با همه کم و کاستی‌هایی که دارد تنها در بخش‌های شهری یا در روستا‌هایی که دسترسی به اینترنت دارند کمی جوابگو بوده است، اما دانش‌آموزان در مناطق دورافتاده چندان نتوانسته‌اند بهره‌ای از این سبک از آموزش داشته باشند.
روز‌های پایانی سالِ گذشته آموزش و پرورش ادامه کلاس‌های درس و مباحث آموزشی را به رسانه ملی و شبکه آموزش منتقل کرد. در کنار آن معلم‌ها و مدیر‌های مدارس با استفاده از امکانات فضای مجازی و نرم‌افزار‌های مرسوم به پیام‌رسان‌ها توانستند بخشی از آموزش از راه دور را به عهده بگیرند تا شرایط تحصیلی دانش‌آموزان کمتر متاثر از کرونا قرار بگیرد. واتس‌آپ و تلگرام که هرچه گروهی از آن روی برگرداندند، گویی اقبال عمومی به این نرم‌افزار بیشتر شد، جدا از کیفیت آموزش، سهم قابل قبولی در آموزش از راه دور داشتند. حالا به نظر می‌رسد با ادامه داشتن تعطیلات کرونایی مسئولان آموزش و پرورش به فکر افتادند تا با استفاده از شبکه یکپارچه شاد (شبکه اجتماعی دانش‌آموزان) که مبتنی بر نرم‌افزار‌های پیام رسان داخلی مانند بله، روبیکا، گپ وسروش است ادامه آموزش مجازی را دنبال کنند. آموزشی که به نظر می‌رسد دانش‌آموزان مناطق در افتاده از آن بی بهره هستند.

نداشتن تلفن همراه مشکلی سد راه آموزش مجازی

در همین رابطه برای اینکه مشکلات و گرفتاری‌های مربوط به آموزش مجازی در مناطق دور افتاده را بدانیم، با یکی از معلم‌های مناطق اطراف استان کردستان گفتگو کردیم. او و همسرش هر دو برای مقطع تحصیلی دبیرستان در یک مدرسه شبانه روزی مشغول به خدمت هستند، مدرسه‌ای که از روستا‌های دور و نزدیک پذیرای دانش‌آموزانی هست که حالا به سبب شیوع کرونا مجبور شدند مدرسه را ترک کنند و به روستا‌های خود برگردند.

معلمی که در گفتگو با «همدلی» نخواست نامش ذکر شود، می‌گوید: «این شیوه از آموزش کیفیت بالایی ندارد، شاید بچه‌های قوی بتوانند خودشان را به درس برسانند، اما بچه‌های ضعیف‌تر که سر کلاس گاهی مجبور هستیم بار‌ها به آن‌ها مطلب را توضیح دهیم، آن‌ها در این موقعیت کاملا ضرر می‌کنند.».

اما جدا از کیفیت آموزش مجازی این معلم برای ما از نبود امکانات و عدم دسترسی دانش‌آموزانش به تلفن همراه و دسترسی به شبکه‌های مجازی می‌گوید، وی در این خصوص ادامه می‌دهد: «از کلاسی که ۳۲ نفر دانش‌آموز داشت تنها ۱۶ نفر از آن‌ها الان در گروه تلگرامی که آنجا درس می‌دهم حضور دارند، من از همکاران خودم هم پرسیدم فکر می‌کنم در بهترین حالت حدود ۶۰ درصد بچه‌ها توانسته‌اند به آموزش مجازی دسترسی پیدا کنند.»

او عنوان می‌کند: «شاید باور نکنید، در منطقه ما تعداد بسیار کمی از بچه‌های مدرسه هستند که گوشی هوشمند داشته باشند، آن هم از خانواده‌هایی که موقعیت اقتصادی بهتری دارند؛ بقیه بچه‌ها گوشی ندارند. در این وضعیت جدید هم که ایجاد شد، مدیر مدرسه به خانواده ها‌ی آن‌ها زنگ زد و آن‌ها را توجیه کرد که در شرایط فعلی باید نرم‌افزار‌هایی مثل تلگرام و واتس‌آپ نصب کنند و در ساعاتی خاص موبایل‌شان را در اختیار فرزندان خودشان قرار دهند که آن‌ها بتوانند دسترسی به مطالب ما داشته باشد.»

او در همین خصوص با خنده یک خاطره برای ما می‌گوید: «به شما یک خاطره جالب بگویم، من با دانش‌آموز‌های خودم رفیق هستم و تمام تلاشم این است که به آن‌ها نزدیک باشم تا بتوانم آن‌ها را برای درس خواندن سر ذوق بیاورم با همان روحیه در آموزش مجازی هم حضور داشتم، گاهی خاطره‌ای برای آن‌ها می‌نوشتم و برای آن‌ها در گروه می‌فرستادم، یعنی همان کاری که معلم‌ها معمولا سر کلاس انجام می‌دهند. یک بار مدیر مدرسه زنگ زد گفت یکی از پدر‌ها زنگ زده گفته این معلم شما سر کلاس هم اینطوری به بچه‌ها درس می‌دهد، اصلا نخواستیم. چرا که موبایلی که در اختیار دانش‌آموز‌ها است اکثرا موبایل برادر، پدر و مادر آن‌ها هست، آن‌ها هم گاهی وارد گروه می‌شوند و نحوه تدریس و مطالب را نگاه می‌کنند و همچنین مشکلی ایجاد شده بود. از آن روز به بعد دیگه چیز اضافی توی گروه ننوشتم (با خنده).»
وی در مورد عدم دسترسی به امکانات به «همدلی» می‌گوید: «یکی از دانش‌آموز‌های من یک دختر خانمی است که در یک روستای دور افتاده زندگی می‌کند. چند روز قبل به من تلفن زنگ زد و گفت به خدا شبکه آموزش هم نمی‌توانم اینجا بگیریم که حداقل از آن طریق از درس عقب نمانم. من تنها راه حلی که برایش پیدا کردم این بود که یک سری کتاب برایش تهیه کنم و بفرستم، اما در این وضعیت همه فروشگاه‌های کتاب هم در شهر ما بسته هستند.»

کندی سرعت اینترنت آموزش مجازی را سخت کرده است
این معلم که در مناطق اطراف کردستان زندگی و معلمی می‌کند، در خصوص دسترسی به اینترنت به ما می‌گوید: «مشکل اساسی دیگر این است که وقتی مدرسه‌ها تعطیل شد و بیشتر معلم‌ها برای رعایت قرنطینه به خانه‌هایشان رفتند، آنجا در مناطق روستایی دسترسی به اینترنت پر سرعت برای آن‌ها امکان ندارد، از آن بدتر، خود دانش‌آموز‌ها هم به اینترنت با کیفیت خوب دسترسی ندارند. منطقه ما روستایی است. چند روستا هستند که کلا اینترنت ندارند. یکی از والدین به من زنگ زده و گفت که شما هم باید مانند شبکه آموزش فیلم ضبط کنید و بفرستید برای من، من هم همان فیلم را برای دخترم نمایش می‌دهم. گفتم آخر اگر من فیلم بگیرم می‌شود محدود 600 مگابایت، من با اینترنت اینجا، حتی یک روز هم نمی‌توانم این فیلم راآپلود کنم و شما هم نمی‌توانید دانلود کنید.»
وی با انتقاد از دستورالعمل‌های جدید مبنی بر استفاده اجباری از پیام‌رسان‌های داخلی بیان می‌کند: «حالا بگذریم از برخی شنیده‌ها که می‌گویند باید حتما از شبکه‌های داخلی استفاده کنید. ببینید اینجا همه مدیرها، معلم‌ها همان تعداد اندک از دانش‌آموزها، همگی تحت گروه‌های تلگرامی هستند و با تمام شرایط سخت تا به اینجا کار را جلو برده‌ایم. یعنی به جای تشکر از این تلگرام بیچاره که با این وضعیت باز بهتر از سایر نرم‌افزار‌ها کار می‌کند و عمومیت دارد، می‌خواهند به شیوه بخشنامه‌ای استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی را اجباری کنند که توانایی کمتری از فضای تلگرام دارد.»
اینطور که به نظر می‌رسد شرایط آموزش مجازی برای دانش‌آموز‌ها و معلم‌ها در مناطق دورافتاده چندان مناسب نیست و حتی برخی از دانش‌آموزان هیچ دسترسی به پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی و تلفن همراه ندارند، این‌ها در کنار اینترنت ضعیف خود سبب‌ساز آن شده که تعدادی از آن‌ها که کم‌شمار هم نیستند سهم‌شان از آموزش در روز‌های قرنطینه و کرونازده تقریبا هیچ باشد. (منبع:روزنامه همدلی)

حجت‌الاسلام احد آزادی‌خواه عضو هیات رییسه کمیسیون فرهنگی مجلس با انتقاد از عملکرد وزیر ارتباطات تصریح کرد: در حوزه وزارت ارتباطات ما کار نکرده بسیار داریم؛ تخصصی‌ترین حوزه در فضای مجازی امروزه وزارت ارتباطات است که متأسفانه در حوزه فضای مجازی رسیدگی و کنترل‌های لازم انجام‌نشده است که همین باعث هک و از بین رفتن بسیاری از اطلاعات کاربران شده است.
آزادی‌خواه در گفت‌وگو با «نماینده» با اشاره به درز اطلاعات کاربران ایرانی در نسخه‌های غیررسمی تلگرام، اظهار داشت: متأسفانه در حوزه فضای مجازی دچار یک آشفتگی و تشتت مدیریت هستیم، علیرغم همه اماواگرها متأسفانه امنیتی در حوزه فضای مجازی در کشور ما وجود ندارد.

وی تصریح کرد: هنوز تکلیف سرورهای تلگرام مشخص نیست که در داخل یا خارج از کشور است یا تحت مدیریت چه کسی است و چه کسانی هستند که دسترسی به اطلاعات دارند، این‌ها ابهاماتی است که در فضای مجازی وجود دارد؛ بنده در تأیید یا رد این موضوع قصد اظهارنظر ندارم اما متأسفانه این‌گونه به نظر می‌آید که درز اطلاعات رخ‌داده است.

عضو هیئت رئیسه کمیسیون فرهنگی بیان کرد: بنده به‌عنوان یکی از اعضای کمیسیون فرهنگی تأکید می‌کنم که فضای مجازی دستخوش آسیب‌های فراوان اجتماعی شده است و باید شورای عالی فضای مجازی مدیریت راهبردی، جامع و هماهنگ‌تری را تدبیر کند که ما را از آسیب این‌گونه خطرات در امان نگه دارد.

آزادی‌خواه با انتقاد از عملکرد وزیر ارتباطات تصریح کرد: در حوزه وزارت ارتباطات ما کار نکرده بسیار داریم؛ تخصصی‌ترین حوزه در فضای مجازی امروزه وزارت ارتباطات است که متأسفانه در حوزه فضای مجازی رسیدگی و کنترل‌های لازم انجام‌نشده است که همین باعث هک و از بین رفتن بسیاری از اطلاعات کاربران شده است.

وی خاطرنشان کرد: اگر شبکه ملی را تقویت می‌کردیم این مشکلات پیش نمی‌آمد و متأسفانه یکی از برنامه‌هایی که وزیر ارتباطات در زمان رأی اعتماد ارائه کرد تقویت شبکه ملی اطلاعات بود که متأسفانه به آن توجهی نشد و باعث به وجود آمدن این مشکلات شده است.

آزادی‌خواه ادامه داد: کمتر کشوری پیدا می‌شود که مانند کشور ما  که در فضای مجازی دچار ولنگاری باشد. ما اعتقادی به فیلترینگ نداریم و نمی‌گوییم راهکار فیلترینگ است، اما ایجاد مدیریت به‌جای محدودیت را قائل هستیم؛ باید فضای مجازی  در کشور را  طوری مدیریت کنیم که محدودیت برای جوانان ایجاد نکنیم.

وی گفت: بنای مدیریت این است که اگر کشوری توانش را دارد، شبکه ملی اطلاعات را ایجاد کند و بتواند پیام‌رسان‌های داخلی را تقویت کند تا بتواند وارد بازار رقابت با سایر کشورها بشود. این یکی از بزرگ‌ترین کارهای نکرده وزارت ارتباطات است که انتظار از وزیر ارتباطات این بود که شبکه ملی اطلاعات را تقویت کند اما متأسفانه این کار به سرانجام نرسیده است.

عضو کمیسیون فرهنگی خاطرنشان کرد: ما امروزه نباید در فضای مجازی کم‌کاری و وقت‌کشی کنیم زیرا همه اقشار و سنین جامعه ما شب و روز درگیر با فضای مجازی هستند و تجارت‌های فراملی وارد بازار فضای مجازی شده است که این‌ها به این معنی است که فضای مجازی امروز نیازمند امنیت و اطمینان است و این مهم اتفاق نمی‌افتد مگر اینکه شبکه ملی را راه‌اندازی کنیم که تاکنون به آن اهمیتی داده نشده است.

رییس فراکسیون حقوق شهروندی مجلس به خطر افتادن اطلاعات خصوصی تعدادی از کاربران ایرانی تلگرام را فاجعه توصیف کرد و خواستار ارائه گزارش رییس جمهور در این باره شد.
به گزارش ایسنا، «عبدالکریم حسین زاده»، رییس فراکسیون حقوق شهروندی مجلس در صفحه شخصی خود در اینستاگرام با اشاره به آن چه «حراج اطلاعات خصوصی» 42 میلیون کاربر ایرانی تلگرام خوانده، «فیلترینگ و فعالیت پوسته های فارسی تلگرام در فضای غیرشفاف» را بی تاثیر ندانسته و نوشته است: رییس جمهوری برای حفاظت از حقوق شهروندی ایرانیان، باید در مورد این فاجعه ملی دستور رسیدگی، درباره عوامل ناامن کردن فضای مجازی به ملت گزارش دهد.

مرکز ماهر (وابسته به سازمان فناوری اطلاعات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات) با اعلام هشدار به افشای اطلاعات گسترده ایام اخیر به تمامی دستگاه های دولتی و حاکمیتی و صاحبان کسب و کارها، از آغاز رصد کشف بانک های اطلاعاتی باز (حفاظت نشده) خبر داد.
در پی درز و افشای اطلاعات شمار زیادی از کاربران ایرانی تلگرام و کاربران یکی از بازارهای ایرانی نرم افزارهای آیفون، مرکز مدیریت امداد و هماهنگی عملیات رخدادهای رایانه ای بیانیه داد.
در این بیانیه آمده است: با توجه به گسترش استفاده از فناوری اطلاعات در دوران کرونا و همچنین در ادامه درز گسترده و تاسف بار اطلاعات کاربران و شهروندان ایرانی و نقض حریم خصوصی آنها که متاسفانه تاکنون بارها اتفاق افتاده است؛ در این ایام نیز بانک اطلاعاتی حاوی اطلاعات میلیون ها کاربر ایرانی تلگرام و سپس حجم بزرگی از کاربران یکی از بازارهای ایرانی نرم افزارهای آیفون افشا شده و در فضای مجازی در حال فروش است.
این موضوع و امثال آن علاوه بر نقض حریم خصوصی شهروندان، منجر به بروز تهدیدات مختلفی علیه افراد، سازمان ها، کسب و کارها و ... می شود.
در این رابطه نکات زیر لازم به توضیح است:
۱. منشا مشترک اتفاقات اخیر، وجود بانک های اطلاعات کاملا حفاظت نشده یا دارای حفاظت خیلی ضعیف در سطح اینترنت است که باعث می شود افراد سوءاستفاه گر بتوانند به راحتی به این بانک ها دسترسی پیدا کرده و باعث بروز مشکلات جدی برای مردم و کسب و کارها شوند.
این نوع از سهل انگاری ها به دلیل پیامدهای گسترده اش قابل چشم پوشی نیست و لازم است تا جدی تر از گذشته مورد توجه قرار گیرند.
متاسفانه علیرغم هشدارهای متعدد «مرکز ماهر» در زمینه وجود این بانک ها در اینترنت که در گذشته به صاحبان آنها و همچنین سایر مبادی قانونی مرتبط اطلاع داده می شد، برخی از این بانک ها با سهل انگاری نسبت به این هشدارها باعث مشکلات این ایام شده اند.
۲. با توجه به شرایط حساس کنونی و افزایش استفاده از فضای مجازی و فناوری اطلاعات در دوران شیوع کرونا، «مرکز ماهر» بر اساس مسئولیت اجتماعی خود و فراتر از مسئولیت هایی که در قانون بر عهده آن گذاشته شده است، دور جدید رصدهای خود را جهت کشف بانک های اطلاعاتی باز (حفاظت نشده) از روز ۱۲ فروردین آغاز کرده است؛ که تمام پلتفرم های اصلی بانک اطلاعاتی اعم از انواع مبتنی بر SQL یا NoSQL را در بر خواهد گرفت.
بر این اساس تمام بانک های اطلاعاتی که فاقد امنیت لازم باشند و در این رصدها شناسایی شوند؛ به صورت آنی به صورت عمومی یا به صورت اختصاصی به صاحبان آنها (در صورت قابل شناسایی بودن) هشدار داده خواهد شد.
از آن جایی که حفاظت از داده های شهروندان یک وظیفه ملی است؛ لذا لازم است تا در صورتی که ظرف مدت ۴۸ ساعت در رصد مجدد همچنان مشکل به قوت خود باقی باشد، به منظور حفظ داده های شهروندان و حفاظت از حریم خصوص شهروندان اقدام به معرفی به مراجع قضایی کنیم. (به منظور دریافت هشدارها می توانید در سامانه IranNoafarin.ir اطلاعات خود را ثبت کنید.)
همچنین لازم به یادآوری است که بر اساس «نظام ملی پیشگیری و مقابله با حوادث فضای مجازی» مصوب «شورای عالی فضای مجازی»، پیشگیری و مقابله با حوادث سایبری، تقسیم کار ملی شده است و حملات و نقض های امنیتی زیرساخت های حیاتی کشور مانند حوزه های مالی و بانکی، انرژی، حمل و نقل، ثبت احوال و ... به «مرکز راهبردی افتا ریاست جمهوری» سپرده شده است.
بر اساس همین مصوبه، مقابله با حوادث و حملات در حوزه «شهروندان و کسب و کارهای خصوصی» (شامل داده های مربوط به اپلیکیشن ها و بانک های داده غیردولتی) به «پلیس فتا» سپرده شده و مسئولیت حوادث و حملات سایبری بخش های غیرحساس دولتی نیز بر عهده وزارت ارتباطات و «مرکز ماهر» قرار دارد.
اما در این موقعیت حساس و بنا به ضرورت این ایام، همکاری و همدلی با سایر نهادهای مسئول را که همواره جزو وظایف خود دانسته ایم؛ ما را بر آن داشت تا فراتر از تقسیم کار ملی، توان خود را در «مرکز ماهر» در جهت منافع عمومی کشور به کار گیریم.
انشاءالله بتوانیم در سایه همکاری و همدلی همه نهادهای مسئول در امنیت سایبری کشور، اقدامات ضروری و مناسب را در راستای رسیدن به سطح مطلوب امنیت سایبری در گستره ملی، شناسایی، برنامه ریزی و اجرا کنیم.
در انتها امید می رود صاحبان بانک های اطلاعاتی که داده ها و اطلاعات شخصی مردم به صورت امانت در اختیار آنها است نسبت به حفظ این امانت و حریم خصوصی شهروندان هم بر اساس قانون و هم بر اساس مسئولیت اجتماعی، حساسیت لازم را داشته باشند و در این راه هشدارهای اعلام شده را جدی تلقی کنند.

در همین رابطه: نشت اطلاعات تلگرام چه تبعاتی دارد؟

اطلاعات ۴۲ میلیون کاربر ایرانی تلگرام در بازار سیاه اینترنت برای فروش گذاشته شده و تنها اقدامی که اکنون می توان انجام داد، حذف پوسته های غیررسمی دردسرساز است تا در آینده اطلاعات کمتری از کاربران در معرض خطر قرار گیرد.
در این راستا میلاد نوری - کارشناس فناوری اطلاعات- در گفتگو با ایسنا، با اشاره به اظهارات سخنگوی تلگرام که اطلاعات فاش شده از یکی از پوسته های غیررسمی تلگرام لو رفته است، گفت: در حال حاضر این نگرانی وجود دارد که این دیتا به صورت کامل به دست یک سری افراد رسیده باشد که اکنون تنها قسمت اطلاعات کاربری را منتشر کردند و برای فروش قرار دادند. اگر دیتای آن پوسته لو رفته باشد، این دیتا شامل چت های کاربران، اطلاعاتی که در گروه های خصوصی داشتند و عکس هایی که رد و بدل کردند و در اختیار آن پوسته ها قرار داشته هم می شود.
وی درباره اطلاعاتی که برای فروش قرار گفته است توضیح داد: هر کاربر در تلگرام به غیر از اطلاعاتی مانند شماره تلفن، عکس و آی دی تلگرامی، یک یوزر آی دی دارد که یک عدد است و تا زمانی که اکانت پاک و دوباره ساخته شود، تغییر نمی کند. زمانی که شما به شخصی پیام می دهید یا در یک گروه و کانال عضو می شوید، ادمین کانال و سایر اعضای گروه، یوزر شما را دارند و با نشت اخیر اطلاعات، با استفاده از یوزرآی دی می توانند به شماره شما دسترسی داشته باشند. همچنین در رباتی که چند میلیون عضو دارد، ادمین می تواند با استفاده از این اطلاعات لو رفته، شماره موبایل افراد را پیدا کند.
این کارشناس فناوری اطلاعات با بیان اینکه اکنون اطلاعات تعداد زیادی از مردم دست کسانی است که صرفا بخشی از آن را عمومی کردند، افزود: این اتفاق، همه مشکل نیست. این اطلاعات در کنار دیتابیس اپراتور تلفن همراهی که مدتی پیش لو رفته بود، می تواند با استفاده از شماره موبایل، آدرس و کد پستی را بدهد. در کنار دیتابیس سایت فروش اینترنتی بلیت می تواند اطلاعات سفرهای شما را بدهد و در کنار دیتابیس تاکسی اینترنتی از رانندگانش می تواند درآمد راننده و لیست سفرها را به دست آورد.

• استفاده از اطلاعات برای مهندسی اجتماعی

نوری با بیان اینکه بسیاری از مشکلاتی که در کلاهبرداری های اینترنتی پیش می آید، ازطریق هک اجتماعی اتفاق می افتد، توضیح داد: این بدین معناست که هکر بتواند از نظر اجتماعی تیم پشتیبانی شرکت های خارجی یا داخلی را فریب دهد و خود را جای فرد دیگری جا بزند، یا زمانی که برای کلاهبرداری و فیشینگ نیاز به جلب اعتماد دارد و هرچه این اطلاعات بیشتر باشد، فضا برای کلاهبرداران بازتر می شود.
وی با اشاره به مشکل عدم حفظ امنیت، اظهار کرد: سامانه ای به نام شکار که هنوز مشخص نشده به کجا مرتبط است، راه اندازی شده و ظاهرا اطلاعات را از پوسته های تلگرام جمع آوری کرده است. برای دسترسی به اطلاعات، آن ها را روی ابزاری به نام Elasticsearch قرار دادند و به دلیل سهل انگاری یا دانش کم از نظر امنیتی، پسوردی هم برای آن نگذاشتند و بدین ترتیب بسیاری توانستند به آن دسترسی پیدا کنند.
این کارشناس فناوری اطلاعات ادامه داد: این اطلاعات بیش از ۱۰ روز در در این دیتابیس در اختیار عموم قرار داشته و کسانی که به آن ها دسترسی پیدا کردند، آن را برای فروش گذاشتند. شخص خارجی که اطلاعات را پیدا کرده، ابتدا آن را به قیمت ۵۰۰ دلار برای فروش گذاشته بود و اکنون به نظر می رسد این اطلاعات به دست افرادی که کار فیشینگ و کلاهبرداری می کنند رسیده است و آن ها این اطلاعات را در گروه هایشان با قیمت یک میلیون تومان خرید و فروش می کنند.

• فیلترینگ تلگرام، مردم را به سمت تلگرام های غیررسمی برد

نوری در پاسخ به اینکه آیا اطلاع به کاربران از جهت ناامن بودن این نسخه های تلگرام، توجیه مناسبی است؟ گفت: این کار مثل این است که سایتی را فیلتر کنند و بگویند از فیلترشکن استفاده نکنید. تعداد زیادی از کاربران به دلیل فیلترینگ به سمت تلگرام های غیررسمی رفتند. آن زمان هاتگرام و تلگرام طلایی با استفاده از یک پروکسی داخلی، به این بهانه که تلگرام بدون فیلتر هستند، مشوقی بودند که کاربر سمت آن ها برود.
وی ادامه داد: این در حالی است که طبق قوانین جرائم رایانه ای فروش ابزار دور زدن فیلترینگ جرم است؛ یا همان کاری که تلگرام طلایی انجام می دهد و قرار دادن پروکسی در اپلیکیشن، صرف نظر از درستی یا نادرستی قانون موجود، خلاف قانون است. البته برخوردهای متناقض زیادی در این حوزه وجود دارد؛ مانند سایت های فروش فیلترشکن که تراکنش های میلیاردی دارند و با درگاه های بانکی و هویت مشخص، در حاشیه امن کارشان را انجام می دهند.
این کارشناس فناوری اطلاعات با بیان اینکه مدتی پس از تلاش ناموفق برای استقلال پوسته های تلگرام، درنهایت گوگل پلی آن ها را به دلیل مشکلات امنیتی حذف کرد، افزود: حتی پاول دوروف، مدیر تلگرام هم در جواب یک کاربر ایرانی که درباره امنیت پوسته های فارسی پیام رسان ها پرسیده بود اعلام کرد که این ها ناامن هستند و حتی قوانین تلگرام را هم رعایت نمی کنند. تلگرام صرفا به این دلیل که کاربران بتوانند قابلیتی را به اپلیکیشن اضافه و کم کنند، اپلیکیشن خود را به صورت متن باز قرار داده، اما بسیاری از این قابلیت سوءاستفاده کرده و با ساختن تلگرام های جدید، اطلاعات و چت کاربران را ذخیره کردند.

• نشت اطلاعات می تواند سهل انگاری باشد یا عمدی

نوری خاطرنشان کرد: برخی نسخه های غیر رسمی تلگرام تحت مالکیت شرکت های بزرگتر، شاید متخصص های زیادی داشته باشند، اما در بازه ای هرکس با هر سطحی از دانش به دلیل کسب درآمد، یک تلگرام ناشناس راه انداخت و اصلا معلوم نبود دیتایی که روی سرور این تلگرام ها ذخیره می شد، چه سطحی از امنیت را دارد. با فیلتر تلگرام باعث شدیم دیتای مردم به جای اینکه دست تلگرام باشد، دست افرادی باشد که معلوم نیست چه سطحی از دانش دارند و می خواهند با این دیتا چه کار کنند. در چنین شرایطی نشت اطلاعات ممکن است به دلیل سهل انگاری امنیتی اتفاق بیفتد یا کسی عمدا این کار را انجام دهد.
وی با اشاره به نصب ۲۰ میلیونی پوسته های غیررسمی تلگرام در ایران بیان کرد: خطر استفاده از تلگرام های غیررسمی هم مانند ویروس کرونا است. اگر خود شما رعایت کنید، اما دیگران رعایت نکنند، شما همچنان در خطرید. اگر ۱۰۰ مخاطب داشته باشید که ۱۰ نفر آن ها از تلگرام ناامن استفاده می کنند، چت های شما با ۱۰ نفر دراختیار پوسته های تلگرام است و زمانی که یک نفر از دو طرفی که با هم گفتگو می کنند، به این پوسته ها دسترسی بدهد، اطلاعات دو نفر در معرض خطر است.
این کارشناس فناوری اطلاعات در پاسخ به اینکه اکنون با نشت این اطلاعات چه کاری می توان کرد؟ گفت: این دیتا لو رفته و در حال حاضر درباره این اطلاعات نمی توان اقدامی انجام داد. اگر فردی اکانت خود را پاک کند و یک آی دی جدید بسازد هم با استفاده از شماره می توان به یوزر آی دی جدید وی رسید. تنها کاری که می توان کرد این است که از پوسته های غیررسمی تلگرام استفاده نکنید که از این به بعد اطلاعاتتان لو نرود، زیرا وقتی یک نفر یک تلگرام غیررسمی و ناامن را نصب می کند، اطلاعات همه مخاطبانش، گفت وگویش با آن ها و همه گروه ها و کانال ها به خطر می افتد.

در همین رابطه: سیب اپ با انتشار بیانیه ای نشت اطلاعات کاربرانش را تایید کرد
روز گذشته در گزارشی به افشای اطلاعات ۴۲ میلیون کاربر ایرانی تلگرام و فروش آن به مبلغ ۵۰۰ دلار در بازار سیاه اشاره کردیم؛ حال همان فروشنده مدعی است که اطلاعات ۵ میلیون کاربر سیب اپ را هم می فروشد.
اپلیکیشن سیب اپ یک فروشگاه نرم افزاری ایرانی است که در دوران تحریم امکان دانلود اپلیکیشن های آیفون و آیپد را برای کاربران داخل ایران فراهم می کند و البته کاربران باید برای استفاده از این اپلیکیشن حق اشتراک بپردازند. بر اساس گزارش های دریافتی، اطلاعات ۵ میلیون کاربر این فروشگاه شامل نام، شماره تلفن و نشانی ایمیل آن ها برای فروش در اختیار سارقین اینترنتی قرار گرفته است.
سیب اپ با انتشار بیانیه ای، پس از پذیرش این اتفاق، علت بروز این مشکل را پیکربندی فایروال ذکر کرده و اعلام کرده است که اقدامات لازم را برای جلوگیری از تکرار چنین اتفاقی انجام می دهد. در ادامه متن کامل بیانیه سیب اپ را درباره این موضوع مشاهده خواهید کرد:
این ماجرا با توییت یکی از کاربران ایرانی توییتر علنی شد که اعلام کرد هکری که اطلاعات کاربران ایرانی تلگرام را می فروشد، اکنون مدعی شده که به اطلاعات ۵ میلیون از کاربران سیب اپ (از تاریخ ۴ فروردین) دسترسی دارد. البته سیب اپ در بیانیه خود به این موضوع اشاره کرده است که اطلاعات فاش شده تنها به تعدای ایمیل و شماره تلفن محدود است. در ادامه حساب کاربری این فروشگاه توییت دیگری منتشر کرده و آن را توضیحات تکمیلی بیانیه اول دانسته است:
پس از این اتفاقات، یکی از کاربران ایرانی در توییتی خطاب به امیر ناظمی (معاون وزیر ارتباطات) ضمن شکایت از حوادث اخیر خواستار توضیح وزارت ارتباطات درباره این اتفاق شد و ناظمی نیز در پاسخ اعلام کرد که وظیفه تامین امنیت کسب وکارهای مجازی بر عهده نیروی انتظامی است و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در این زمینه مسئولیتی ندارد.
امیدواریم با توجه به تعهد سیب اپ به مسئولیت پذیری و جدیت نهادهای مسئول در حراست از حریم خصوصی کاربران در فضای مجازی، بار دیگر شاهد وقوع چنین اتفاقاتی برای کاربران ایرانی نباشیم.

معاون وزیر ارتباطات در واکنش به افشای اطلاعات برخی کاربران ایرانی نسخه‌های تلگرام، گفت: شواهدی داریم که نشان می‌دهد این اطلاعات به شیوه‌ دیگری جمع‌آوری شده است.

به گزارش فارس، امیر ناظمی معاون وزیر ارتباطات از گزارش مرکز ماهر خبر انتشار اطلاعات برخی کاربران ایرانی نسخه‌های تلگرام خبر داد.

وی در توئیتی نوشت: در دی۹۶ در مورد عدم امنیت پوسته‌های تلگرام هشدار دادیم. البته شواهدی وجود دارد که این اطلاعات به شیوه‌ دیگری جمع‌آوری شده است! سایت ادعا شده با نام شکار که در شرکت رسپینا میزبانی می‌شده، شناسایی شد.گزارش برای رسیدگی قضایی به دادستانی ارجاع خواهد شد.

اخیرا خبری از انتشار اطلاعات برخی کاربران ایرانی از نسخه‌های تلگرام منتشر شده است.

به گزارش ایرنا، توییت امیر ناظمی رییس سازمان فناوری اطلاعات ایران تا کنون تنها اظهارنظری است که از سوی مسوولان حفاظت از امنیت کاربران فضای مجازی منتشر شده و هنوز سوالات مهمی مانند این که سامانه شکار تحت مدیریت چه کسی است، سرنوشت اطلاعات چه می‌شود؟ فعالیت مرکز ماهر اکنون به چه نتیجه ‌ای رسیده، کدام سازمان در حفاظت از امنیت داده‌ها اهمال کرده‌اند؟ بی‌پاسخ مانده است.

اطلاعاتی که در حال حاضر در سطح اینترنت به فروش می‌رسد حاصل نشتی از سوی تلگرام اصلی نیست و به شکل دیگری جمع‌آوری شده است. این را مدیران تلگرام تایید کرده‌اند.

این اطلاعات نه تنها شامل آی‌دی تلگرام است بلکه اطلاعات دیگری مانند شماره تماس، عکس پروفایل و اطلاعات دیگری را همراه خود دارد. شنیده‌ها حاکی از آن است که نه تنها اطلاعات افرادی که از این پوسته‌ها استفاده کردند در حال فروش است، بلکه دیتای تمام مخاطبین آنها نیزدر این ۴۲ میلیون دیتا، وجود دارد.

 اکنون این دیتابیسی که از فروش آن صحبت می‌شود در سامانه «شکار» در دسترس نیست، اما کارشناسان فضای امنیت سایبری معتقدند، این دیتاها وجود دارند و بطور کامل نمی‌توان آنها را حذف کرد.

سه سال قبل زمانی که تلگرام فیلتر شد، پوسته فارسی تلگرام به نام‌های هاتگرام، طلاگرام، تلگرام طلایی و... وارد بازار شدند و از آن جایی که تمام امکانات تلگرام را داشتند و فیلتر نبودند، کاربران زیادی آن را نصب کردند. دی ماه سال ۹۶ مرکز ماهر اعلام کرد این پوسته‌ها از امنیت کافی برخوردار نیستند و کاربران نباید از آن استفاده کنند.

وزیر ارتباطات نیز اوایل پارسال این موضوع را مورد تاکید قرارداد و گفت: دی ماه ۹۶ اعلام شد «همه» پوسته‌های فارسی تلگرام فاقد امنیت هستند و البته بر اساس جمع‌بندی مرکزملی فضای‌مجازی عمل کردیم، اما این هشدارها زمانی اتفاق افتاد که تعداد زیادی از کاربران به استفاده از این اپلیکیشن‌ها عادت کرده بودند و دیتابیس‌شان هم در آنها ذخیره شده بود. این پوسته‌های فارسی تلگرام پس از مدتی به طور کامل از گوگل پلی و کافه بازار نیز حذف شدند.

تلگرام به دنبال آن است تا رای اخیر قاضی مبنی بر توقف توزیع توکن‌های گرام به سرمایه‌گذاران اولیه‌اش را برگرداند. ۲۴ مارس (۶ فروردین)، قاضی دادگاه با درخواست کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا مبنی بر توقف عرضه گرام موافقت کرده بود.

به گزارش کوین تلگراف، بلافاصله پس از ابلاغ حکم دادگاه، تلگرام با ارسال درخواست تجدیدنظر به دادگاه استیناف فدرال، نسبت به لغو این درخواست اقدامی متقابل انجام داد. دادگاه در دستور خود از تلگرام خواسته بود تا آغاز رسمی روند رسیدگی به پرونده در دادگاه، عرضه توکن‌هایش را متوقف کند.

بر اساس دستور دادگاه، این نهاد قضایی، با تکیه بر مستندات کمیسیون بورس و اوراق بهادار، از توزیع گرام به سرمایه‌گذاران اولیه جلوگیری کرد. طبق گزارش‌ها، تست هاوی (Howey Test) مهم‌ترین عامل در ممنوعیت توزیع (موقت) ارز دیجیتال تگرام بوده است. در بخشی از دستور دادگاه می‌خوانیم:

طبق یافته‌های دادگاه، SEC در اثبات این مسئله که قراردادهای مربوطه بخشی از یک طرح بزرگتر برای توزیع گرام‌ها در یک بازار همگانی است، موفق عمل کرده است و بر طبق تست هاوی، عرضه توکن تلگرام، فروش اوراق بهادار است.

با وجود اینکه پیش از آغاز روند رسمی دادگاه، چنین خبری برای تلگرام، نکته‌ای منفی به حساب می‌آید، اما برخی نیز دادخواست استیناف تلگرام را نکته‌ای مثبت در نظر می‌گیرند. فلیپ موستاکیس (Philip Moustakis)، وکیل و مشاور سابق کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا در این خصوص گفت که این موضوع می‌تواند یک میانبر برای تیم حقوقی تلگرام ایجاد کند.

به طور معمول درخواست استیناف نشانه‌ای از سو تشخیص است چرا که دادگاه استیناف یک دادگاه عالی است؛ یعنی تلگرام مجبور خواهد بود به دادگاه ناحیه‌ای نشان دهد که یک حقیقت روشنِ قانونی نادیده گرفته شده یا به اشتباه مورد استفاده قرار گرفته است.

دادگاه، پس از درخواست کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا در ماه اکتبر سال گذشته میلادی (مهر ۱۳۹۷)، توزیع ارز دیجیتال را ممنوع کرده است. طبق ادعای این کمیسیون، فروش ۱.۷ میلیارد دلار توکن در عرضه اولیه سکه تلگرام، فروش بدون مجوز اوراق بهادار بوده است.

تلگرام و تیم حقوقی‌اش هنوز در خصوص حکم تازه دادگاه و اقدامات مقابله‌ایِ خود با رسانه‌ها صحبتی نکرده است. (منبع:ارزدیجیتال)

وزارت آموزش و پرورش فروردین سال ۹۷ اعلام کرد که استفاده از پیام‌رسان ‌های خارجی در سطح این وزارتخانه از صف تا ستاد مجاز نیست و حالا بعد از ۲۱ ماه این موضوع هنوز تحقق نیافته است.

اهمیت روی پای خود ایستادن در این روزهای تحریم بیش از پیش نمایان است و یکی از این روی پا ایستادن‌ها به دنیای مجازی باز می‌گردد.

فضای مجازی، جهان گسترده‌ای است که برای یافتن مسیر صحیح نیازمند راهنمایی کاربلد است اما این موضوع یک سوی قضیه است و در آن سو، زیرساخت‌ها و بسترها وجود دارد.

در این روزها که موضوع تحریم به شکل جدی‌تری به بحث فضای مجازی رسوخ کرده است اهمیت پیام‌رسان‌های داخلی بیش از پیش آشکار شده است.

این در حالی است که مخاطبان خبرگزاری فارس، در سامانه فارس من سوژه‌ای را به نام «چرا هنوز مدارس در پیام‌رسان‌های خارجی فعال‌اند؟» به  ثبت رسانده و عنوان کرده بودند که: با وجودی که مدارس از فعالیت در پیام‌رسان‌های خارجی منع شده‌اند ولی همچنان کانال مدارس در این پیام رسان‌ها فعال است و والدین را مجبور می‌کنند که از این پیام رسان‌ها استفاده‌کنند. این در حالی است که پیام‌رسان‌های داخلی پیشرفت خیلی خوبی داشته‌اند و حداقل در این سطح به راحتی پاسخگو هستند.

در آموزش و پرورش شاپور محمدزاده مدیرکل دفتر وزارتی ۱۴ فروردین ۹۷ در بخشنامه‌ای به معاونت‌ها، مراکز و سازمان‌های تابع، ادارات ‌کل و ادارات کل استان‌ها اعلام کرد: استفاده از شبکه‌های اجتماعی و بسترهای نرم‌افزاری پیام‌رسان‌های خارجی برای انتشار یا به اشتراک گذاردن اطلاعات سازمانی، اطلاع‌رسانی و انجام امور روابط عمومی سازمانی و اطلاع‌رسانی اخبار، بهره‌برداری اداری مانند دبیرخانه، تبلیغات، فراخوان‌ها و همچنین اطلاع‌رسانی تکالیف دانش‌آموزی، انتقال عملکرد آموزشی دانش‌آموزان و عملکرد مدارس اعم از دولتی، غیردولتی، هیأت امنایی و ... مجاز نیست و در هر سطحی پیگرد قانونی دارد.

این بخشنامه در شرایطی ابلاغ شد که نه تنها ادارات آموزش و پرورش بلکه مدارس از کانال‌های پیام‌رسان‌های خارجی برای اطلاع‌رسانی و ارتباط گیری با والدین استفاده می‌کردند.

سید محمد بطحایی وزیر سابق آموزش و پرورش ۲۱ فروردین در هشتمین همایش راه روشن اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان که در اردوگاه شهید باهنر تهران برگزار شد، با اشاره به فرصت‌ها و تهدیدات فضای مجازی برای دانش‌آموزان گفت: «باید تلاش کنیم تهدیدات فضای مجازی را به فرصت تبدیل کنیم و کمک کنیم پیام رسان‌های داخلی بین مردم جا باز کنند».

وی ادامه داد: «پیام رسان‌های داخلی به سرعت در حال رشد هستند و در حوزه فعالیت‌های آموزش و پرورش نیز به سرعت آنها را جایگزین نمونه‌های خارجی خواهیم کرد».

بطحایی همان‌روز در جمع خبرنگاران با اشاره به سیاست جایگزینی پیام‌رسان‌های داخلی در آموزش و پرورش گفت: «بخشنامه‌ای را چند روز پیش صادر کردیم و در آن تاکید شده است که با توجه به سیاست‌های کلی نظام نباید برای پیام رسان های خارجی انحصار وجود داشته باشد».

وی ادامه داد: «با برخی از پیام رسان های داخلی مذاکرات را شروع کردیم و تا چند روز آینده با دو پیام رسان داخلی قراردادی را منعقد خواهیم کرد؛ تمام واحدهای اداری باید برای امور اداری از پیام رسان داخلی استفاده کنند».

بطحایی با اشاره به صدمات تربیتی پیام رسان‌های خارجی به دانش آموزان بیان داشت: «از دانش‌آموزان می خواهم پیام رسان‌های داخلی را جایگزین نمونه‌های خارجی کنند؛ برخی اختلالات فنی پیام رسان های داخلی در حال مرتفع شدن است و به زودی جایگزین پیام رسان های خارجی در آموزش و پرورش خواهد شد».

چند روز بعد بطحایی یعنی همزمان با روز مبعث پیامبر (ص) در صفحه شخصی خود در پیام‌رسان توئیتر نوشت: مبعث رسول مهربانی ها مبارک باد. از امروز کانال اطلاع رسانی خود را به یک پیام رسان داخلی به آدرس زیر منتقل کردم. http://sapp.ir/smbathaei 

آن زمان وزیر سابق آموزش و پرورش وارد یک پیام‌رسان داخلی شد اما به جز دو مطلب که آن هم از پیام‌رسان توئیتر کپی کرده بود، مطلب دیگری در صفحه شخصی خود در این پیام‌رسان داخلی‌ قرار نداد و بعدها هم همان پیام‌رسان توئیتر و اینستاگرام مرجع پیام‌رسانی بطحایی بود.

علیرضا کاظمی معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش سوم اردیبهشت ماه امسال در خصوص برنامه این وزارتخانه در استفاده از پیام‌رسان داخلی، اظهار داشت: «با دستور وزیر آموزش و پرورش، کوچ معلمان و دانش‌آموزان از تلگرام به پیام‌رسان داخلی آغاز شده است».

وی ادامه داد: «در آینده نزدیک خواهید دید که سهم دانش‌آموزان و فرهنگیان در پیام‌رسان داخلی، سهم بالایی خواهد بود».

مرکز اطلاع رسانی وزارت آموزش و پرورش هم در آخرین ساعات روز ۸ اردیبهشت ماه اعلام کرد که کانال وزارت آموزش و پرورش در پیام رسان سروش راه اندازی شد  sapp.ir/medu اما این کانال هم ناکام ماند.

سید محمد بطحایی وزیر آموزش و پرورش ۱۱ اردیبهشت ۹۷ در جمع خبرنگاران گفت: «دولت همه دستگاه‌های را مکلف کرده است که از پیام رسان داخلی استفاده کنند و ما نیز در آموزش و پرش طی دو بخشنامه به توجیه مدیران پرداختیم و پیگیری می‌کنیم که تمام ارتباطات اداری از پیام رسان خارجی قطع شود» اما این موضوع تحقق نیافت.

به رغم بخشنامه‌ها و مصاحبه‌های متعدد مسؤولان نقش پیام‌رسان‌های داخلی در آموزش و پرورش پررنگ نیست.

علیرضا کاظمی معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش مهر امسال در گفت‌وگو با خبرنگار آموزش و پرورش خبرگزاری اظهار کرد: «به معلمان و مدیران توصیه می‌کنیم که در فضای کلاس درس و رودررو با دانش‌آموزان، تکالیف و توصیه‌ها را اعلام کنند».

وی ادامه داد: «تلگرام، فضای مناسبی برای ارتباط دانش‌آموزان نیست و دستگاه‌های دولتی برای استفاده از آن نهی شده‌اند و قطعاً تا زمانی که تکلیف آن مشخص نشود، مدیران نباید از این فضا برای اطلاع‌رسانی استفاده کنند».

کاظمی در واکنش به این جمله که معلمان عنوان می‌کنند در روزهای تعطیل به ویژه تعطیلات اضطراری استفاده از پیام‌رسان برای ارتباط با دانش‌آموزان به آنها کمک می‌کند، گفت: «معلمان می‌توانند از شبکه‌های پیام رسان داخلی استفاده کنند که در اختیار نظام جمهوری اسلامی ایران است و فضای امنی است».

وی تصریح کرد: «اینکه دانش‌آموز از فیلترشکن استفاده کند، ممکن است حتی موجب شود وارد فضاهای نادرست هم شود پس هم امنیت ندارد و هم نگرانی دارد؛ به همین دلیل توصیه می‌کنیم از پیام‌رسان داخلی استفاده شود؛ استفاده از فضای مجازی در چارچوب ضوابط و مقررات، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها مورد تأکید است».

به گزارش فارس، حالا از آن بخشنامه آموزش و پرورش درباره ممنوعیت استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی ۲۱ ماه می‌گذارد اما هنوز تعدادی از معاونت‌ها، ادارات و مدارس از پیام‌رسان خارجی استفاده می‌کنند. حتی مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی آموزش و پرورش هم از پیام‌رسان خارجی برای اطلاع‌رسانی برنامه‌ها استفاده می‌کند.

به نظر می‌رسد کوچ معلمان و دانش‌آموزان و در کل وزارت آموزش و پرورش به پیام‌رسان داخلی ناکام مانده است و دستگاه تعلیم و تربیت باید در این خصوص فکری کند. 

رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در خصوص احتمال رفع فیلتر تلگرام با توجه به اتفاقات اخیر در ارتباط با این پیامرسان گفت: فعلاً  این احتمال وجود ندارد، بحثی هم در خصوص تلگرام مطرح نشده و مسدود است و فعلاً کاری نمی‌توان کرد.

محمد جواد کولیوند در گفت و گو با ایسنا، در خصوص آخرین تصمیم‌ها برای برگزاری الکترونیکی انتخابات گفت: این موضوع باید توسط شورای نگهبان تأیید شود، الان تمام فرآیند انتخابات به جز اخذ و تجمیع رأی الکترونیکی است.

کولیوند افزود: وزارت کشور در این خصوص با شورای نگهبان ارتباط گرفته و منتظر نتیجه نهایی هستیم.

وی خاطرنشان کرد: سخت افزار و نرم افزارهای لازم برای الکترونیکی شدن کامل انتخابات آماده شده و وزارت کشور  با بخش آی‌تی شورای نگهبان هم مراوداتی داشته است، امیدواریم دو موضوع اخذ و تجمیع رأی هم نهایی و تمام فرآیند الکترونیکی شود.

این نماینده مجلس در پاسخ به اینکه  در صورت الکترونیکی شدن اخذ رأی، مشکل افرادی که هنوز کارت‌ ملی هوشمند خود را علی‌رغم ثبت‌نام دریافت نکرده‌اند چگونه حل خواهد شد هم اعلام کرد: برای رأی دادن به صورت الکترونیکی شماره ملی مهم است ولی پیگیری‌هایی در خصوص کارت ملی هوشمند انجام داده‌ایم و با ثبت احوال هم جلسه داشتیم و از محدودیت‌های آنان مطلع شدیم و در حال پیگیری برای رفع مشکل هستیم.

رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در خصوص احتمال رفع فیلتر تلگرام با توجه به اتفاقات اخیر در ارتباط با این پیامرسان هم گفت: فعلاً  این احتمال وجود ندارد، بحثی هم در خصوص تلگرام مطرح نشده و مسدود است و فعلاً کاری نمی‌توان کرد.

کمیسیون بورس و اوراق قرضه آمریکا ارائه ۱.۷ میلیارد دلار ارز دیجیتالی ثبت نشده، توسط گروه خدمات پیام‌رسانی تلگرام و زیرمجموعه صادرکننده آن، تون، را تعلیق کرد.

به گزارش خبرنگار مهر به نقل از رویترز، کمیسیون بورس و اوراق قرضه آمریکا اعلام کرد که ارائه ۱.۷ میلیارد دلار ارز دیجیتالی ثبت نشده، توسط گروه خدمات پیام‌رسانی تلگرام و زیرمجموعه صادرکننده آن، «تون»، را تعلیق کرده است.

این کمیسیون اعلام کرد فرمان تعلیق فرایند فروش این دو نهاد خارجی را که نتوانسته‌اند مجوز فروش ۲.۹ میلیارد دلار سکه مجازی «گِرَم» را دریافت کنند، صادر کرده است. ۱ میلیارد دلار از این سکه‌ها قرار بود به خریداران آمریکایی فروخته شود.

این جدیدترین اقدام دستگاه نظارت آمریکا برای محدود کردن صنعت نوظهور ارز دیجیتالی است.

این کمیسیون اعلام کرد که عرضه اولیه سکه مجازی به عنوان عرضه نوعی از اوراق قرضه در نظر گرفته می‌شود و باید طبق قوانین کمیسیون بورس و اوراق برای آن مجوز دریافت شود.

در همین رابطه: منع عرضه و فروش رمزارز تلگرام در آمریکا
ایرنا- کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا به دلیل آنچه نقض قانون اوراق بهادار دانست، با اقدام از طریق مراجع قانونی توزیع و فروش رمز ارز تلگرام را در آمریکا ممنوع کرد.

به گزارش پایگاه اینترنتی انگجت، طرح و نقشه‌های تلگرام برای راه‌اندازی شبکه‌های رمزارز و بلاک چین در خطر هستند. کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) یک قرار منع موقت علیه این کمپانی دریافت کرده است که مانع از توزیع و فروش توکن‌های رمزارز گرام (Gram) تلگرام در آمریکا می‌شود.

 توکن‌ در معنای عامیانه به سهام دیجیتال یک شرکت گفته می‌شود که به عنوان جذب سرمایه برای پروژه مدنظر عرضه می‌گردد.

به گفته نهادهای تنظیم مقررات، این شرکت فعال در حوزه شبکه‌های اجتماعی به ۱۷۱ خریدار اولیه از سراسر جهان ۲.۹ میلیارد رمزارز گرام فروخته و در این فرآیند ۱.۷ میلیارد دلار به جیب زده است. ۱ میلیارد از این توکن‌ها را مردم آمریکا خریداری کرده‌اند.

کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا که رمزارز گرام را نوعی از اوراق بهادار تلقی می‌کند، معتقد است که تلگرام با خودداری از ثبت برنامه این عرضه (offering) در اداره این کمیسیون، قانون اوراق بهادار ۱۹۳۳ را نقض کرده است. روشن نیست که این قانون منع موقت چه تاثیری بر آغاز به کار کلی گرام خواهد داشت.

به گفته زاخاری فالون دادستان اسبق کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا، این حکم می‌تواند کمپانی تلگرام را در فروش توکن‌های این رمزارز در دیگر کشورها نیز با مشکلاتی روبه رو کند.

به گزارش ماه اوت (مرداد-شهریور) روزنامه نیویورک تایمز، تلگرام متعهد شده است که تا ۳۱ اکتبر (۹ آبان) رمزارز گرام را عرضه کند و در غیر این‌صورت سرمایه‌های سرمایه‌گذاران این پروژه را به آن‌ها بازخواهد گرداند.

استفانی آواکیان رئیس بخش اعمال قوانین کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا در این باره می‌گوید: «هدف از اقدام فوری امروز ما جلوگیری از آن است که تلگرام بازارهای آمریکا را با توکن‌های دیجیتالی که به عقیده ما به طور غیرقانونی به فروش رسیده‌اند، پر کند. ما معتقدیم که متهمان اطلاعات کافی را در مورد گرام‌ها و عملیات، وضعیت مالی، فاکتورهای خطر و مدیریت کسب و کار تلگرام در اختیار سرمایه‌گذاران قرار نداده‌اند؛ براساس قوانین اوراق بهادار ارائه این اطلاعات ضروری است.»

به گفته این نهاد آمریکایی، کمپانی‌ها نمی‌توانند با زدن برچسب رمزارز یا توکن دیجیتال به محصولات خود، قوانین فدرال اوراق بهادار را دور بزنند.

یک کارشناس گفت: در آینده نزدیک پیشران‌های فناوری و تحولات اجتماعی حاصل از شکاف نسلی موجب غافلگیری شدیدی در میان سیاستگذاران و مدیران بانکی کشور خواهد شد
به گزارش  فارس، مهدی قلی‌زاده زاوشتی در جلسه دفاع رساله دکترای تخصصی با موضوع طراحی مدل آینده نگاری راهبردی در صنعت بانکداری جمهوری اسلامی ایران در دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، درباره آینده بانک‌ها در ایران اظهار داشت: در آینده نزدیک پیشران‌های فناوری و تحولات اجتماعی حاصل از شکاف نسلی موجب غافلگیری شدیدی در میان سیاستگذاران و مدیران بانکی کشور خواهد شد به طوری که علائم ضعیف این تحولات در طول دو سال اخیر به شدت در حال تقویت هستند.

به گفته وی تحولات پیش روی نظام بانکی در حال حاضر در دوره نهفتگی تاثیرات قرار دارند که موجب فریب مدیران و سیاستگذاران می شود. ولی رشد این فناوری ها شتابان و به سرعت روی خواهد داد. همانطور که بحث رمزارزها در یک سال اخیر به نوعی رشد کرد که در دور افتاده ترین مناطق کشور و استان های مرزی بیشترین حجم استخراج رمزارزها در حال انجام است. در صورت عدم وجود سیاستگذاری پیش نگر در حوزه تحولات بانکی و فقدان آمادگی بانک ها این موضوع می تواند به عنوان ابزار تهدید جدی در جنگ اقتصادی باشد.

* تاثیر گرام و لیبرا در کاهش اعتبار پول ملی

قلیزاده گفت: با نهایی شدن پروژه های رمز ارز تلگرام و فیس بوک (گرام و لیبرا) بسیاری از کاربران پلتفرم های تلگرام و اینستگرام امکان استفاده از تبادلات خود با رمزارزها را خواهند داشت که این موضوع تاثیرات خود را در کاهش اعتبار پول ملی و تبعات سیاسی اجتماعی متعاقب آن مشاهده خواهد شد.

این کارشناس آینده پژوهی مهم ترین چالش های پیش روی بانک ها را علاوه بر مسائل جاری مانند وصول مطالبات، املاک مازاد، ارزش‌گذاری دارایی‌ها و ادغام بانک‌ها، موضوعات مرتبط به تحولات حوزه فناوری مانند رمزارزها، تهدیدات سایبری، هوش مصنوعی و بلاکچین دامست.

* فین‌تک‌ها جای بانک‌ها را می‌گیرند

وی بیان کرد: شرکت های چابک فناوری های مالی (فین تک) جایگزین ساختارهای پرهزینه بانک ها می شوند و خدماتی را ارائه می دهند که بسیار کم هزینه تر و راحت تر از بانک بوده و رضایت مشتری رو جلب می‌کند. همچنین در سطح بین المللی انتقال پول را بدون محدودیت های تحریمها انجام می دهند و در حال ورود به اعتبارات و تسهیلات هم هستند. در نهایت تمام خدمات یک بانک در گوشی همراه مشتری با کمترین هزینه و زمان ارائه خواهد شد.

قلی‌زاده ادامه داد: در کل روندی که نفوذ تاکسی اینترنتی در ایران طی کرد و موجب تغییر مشاغل بسیاری از افراد شد، پلتفرم های مالی هم همچین روندی را ایجاد خواهند کرد و مشاغل سنتی بانکی و مالی در پنج سال آینده به شدت کاهش پیدا خواهد کرد اما مشاغل جدیدی از جمله در بحث تحلیل داده، هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و علوم شناختی به شدت جذابیت پیدا خواهند کرد.

این کارشناس خاطر نشان کرد: صنعت بانکداری ایران در مقایسه با صنایع دیگر از شرایط ویژه‌ای برخوردار است؛ از یک سو این صنعت بر اقتصاد کشور تاثیرگذار است و اینکه در شرایط فعلی کشور که در معرض تحریمهای مختلف قرار دارد میتواند به عنوان اهرم فشار بر کشور مورد استفاده قرار گیرد، دارای اهمیتی راهبردی است.

وی افزود: از سوی دیگر این صنعت راهبردی هر روز با تغییراتی در محصولات جدید، فناوریها و شرایط مواجه است که باید خود را با این تغییرات انطباق دهد. آینده‌نگاری راهبردی ابزار مناسب و قدرتمندی است که مدیران و فعالان صنعت بانکداری در سطوح مختلف میتوانند با بهره‌مندی از آن سرعت و کیفیت انطباق خود با این شرایط را افزایش دهند.

وی ادامه داد: در شرایط مبهمی که برای آینده صنعت بانکی وجود دارد آینده پژوهی به عنوان یک فعالیت محوری می تواند به حوزه برنامه ریزی، مدیریت ریسک، بازاریابی، تحقیق و توسعه، پژوهش و مطالعات اقتصادی کمک کند. اما متاسفانه در شرایط فعلی شاهد این موضوع هستیم که حوزه پژوهش در بانک ها روز به روز ضعیف تر می شود.

با فیلتر شدن تلگرام، استفاده از تلگرام دچار فراز و فرودهایی شد. برخی از کانال‌ها اعضای خود را از دست دادند و برخی دیگر همچنان پرطرفدار باقی ماندند. در این گزارش، وضعیت برخی از این کانال‌های تلگرامی مورد بررسی قرار گرفته است.

معاون دادستان کل کشور می‌گوید: تلگرام توانست در زمینه سلایق مردم و پوشاکی که مورد تقاضاست، اطلاعاتی جمع‌آوری کند و با استفاده از آن با چند شرکت تولید پوشاک خارجی در کشورهای همسایه وارد معامله شود و با ایجاد شراکت، بازار خوبی در کشورمان به‌دست آورند.

این روزها فضای مجازی و همچنین داده‌ها و اطلاعات، نقش مهمی در اقتصاد دارند و نگاه‌های مختلفی درباره آن‌ها وجود دارد. برخی اعتقاد دارند برای حفظ امنیت اقتصادی افراد جامعه و کسب‌وکارها، بهتر است استفاده از خدمات خارجی این حوزه، محدود شوند. در دیدگاه دیگر، ایجاد چنین محدودیت‌هایی در تضاد با تسهیل فضای کسب‌وکار و حذف موانع تولید تلقی می‌شود.

ایرنا در گفت‌وگو با جواد جاویدنیا، معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی، از نقش این معاونت در ایجاد تعادل بین این دو مقوله پرسید، این‌که چگونه می‌توان در استفاده از فضای مجازی و خدمات سرویس‌های خارجی این حوزه، بین حفظ امنیت اقتصادی و رفع موانع تولید به توازن رسید، محور اصلی این گفت‌وگو بود.

جاویدنیا درباره دوگانه تهدید و تسهیل استفاده از سرویس‌های خارجی برای کسب‌وکارهای ایرانی گفت: این یک بحث فنی است و ما باید ببینیم چه کاری می‌توانیم انجام دهیم تا اطلاعات کسب‌وکارهای ما در بسترهای خارجی درز نکند و در اختیار بیگانگان قرار نگیرد. بهترین پاسخ به این صورت مسأله، شبکه ملی اطلاعات است.

داده‌های استارت‌آپ‌های ایرانی را به دست رقبا ندهیم

وی درباره شبکه ملی اطلاعات و اهمیت آن در امنیت اقتصادی کشور گفت: در شبکه ملی اطلاعات گفته می‌شود که خدمات پایه و خدمات ارتباطی در تمام سطوح و لایه‌ها در فضاهایی انجام شود که تحت اختیار و حاکمیت کشور هستند، یعنی اگر بانک اطلاعاتی، جست‌وجوگر، پست الکترونیک، خدمات پرداخت و مانند این‌ها نیاز است، همه را خودمان ایجاد کنیم. در واقع همه این‌ها در قالب یک مجموعه هستند و ما حتی می‌توانیم مباحث مربوط به سیستم عامل‌ها، اعم از اندروید، ویندوز، مک و… را هم در نظر بگیریم.

وی ادامه داد: اگر در هر یک از این موارد نقص داشته باشیم، امنیت اقتصادی به‌طور کامل برای کشورمان محقق نخواهد شد و اطلاعات فعالان اقتصادی و مردم، از این نظر که چه نیازمندی‌هایی دارند، در اختیار سایرین قرار می‌گیرد. این اطلاعات می‌تواند بخشی از داده‌های مشتریان یک استارت‌آپ خاص یا شرکت خاص باشد که در این زمینه فعالیت دارد و از این نظر، اهمیت پیدا می‌کند که استارت‌آپ یا شرکت ایرانی می‌خواهد با نمونه خارجی رقابت کند و بخش دیگر اهمیت موضوع آنجایی است که اطلاعات و سلایق مردم می‌تواند به کلیت اقتصاد کشور کمک کند.

تلگرام چگونه برای پوشاک خارجی در ایران بازارسازی کرد؟

جاویدنیا در ادامه، نمونه‌ای از استفاده شرکت‌های خارجی از اطلاعات کاربران در رقابت با تولیدکنندگان داخلی را یادآوردی کرد و گفت: همان‌طور که شنیده شد، تلگرام توانست در زمینه سلایق مردم و پوشاکی که مورد تقاضاست، اطلاعاتی جمع‌آوری کند و با استفاده از آن با چند شرکت تولید پوشاک خارجی در کشورهای همسایه وارد معامله شود و با ایجاد شراکت، بازار خوبی در کشورمان به‌دست آورند. در تمام این موارد، بهترین پاسخی که برای ایجاد تعادل مورد نظر وجود دارد، شبکه ملی اطلاعات است که اجرای کامل آن می‌تواند حفاظت و صیانت از فعالان اقتصادی و مردم را به دنبال داشته باشد.

فضای مجازی باید در خدمت تولید داخلی باشد

معاون امور فضای مجازی دادستان کل کشور در پاسخ به انتقادهای مطرح شده درباره ایجاد دوباره فضاها، ابزارها و خدماتی که پیش از این در دنیا ایجاد شده‌، گفت: بسیاری از کشورها در این زمینه به دنبال استقلال هستند و برای داده‌های خود ارزش قائلند؛ حتی برخی حرکت در این مسیر را نیز آغاز کردند. بحث شبکه ملی اطلاعات در ایران حداقل نسبت به سایر کشورهای منطقه، زودتر آغاز شده بود، اما کشورهایی مثل چین و روسیه آن را با قدرت بیشتری پیش بردند.

وی ادامه داد: تعبیری که کسب‌وکارها درباره فضای مجازی چین به کار می‌برند این است که فضای مجازی چین، فضای کسب‌وکار است یعنی فضایی است که کسب‌وکار داخلی می‌تواند در آن پا بگیرد و به تعبیری، نیازمندی‌های خودش را داشته باشد و مردم هم از آن استفاده می‌کنند و نیازمندی‌هایشان را مرتفع می‌کنند. در این فضا شرکت‌های خارجی هیچ مزیتی نسبت به شرکت‌های داخلی‌ها ندارند و بلکه سخت‌گیری‌ها نسبت به شرکت‌های خارجی بیشتر است.

جاویدنیا با اشاره به وضعیت ایران در این زمینه گفت: در کشور ما شرایط کاملاً برعکس است، یعنی ما تمام تلاش خود را روی لایه ارتباطی و رساندن اینترنت پرسرعت به دورافتاده‌ترین نقاط کشور گذاشتیم. البته این کار خوبی است و آن را نفی نمی‌کنیم، اما در عمل، بستر کسب درآمد در فضای مجازی را برای کشورهای بیگانه، بدون کمترین ایجاد اشتغال و پرداخت مالیات ایجاد کرده‌ایم.

به دنبال سهم ایران در اقتصاد دیجیتال هستیم

جاویدنیا درباره تأثیر شبکه ملی اطلاعات بر اقتصاد کشور گفت: ما برای شبکه ملی اطلاعات طراحی داریم و سند تبیین الزامات، که توسط شورای عالی فضای مجازی تدوین شده، بسیاری از الزامات صریحاً در آنجا ذکر شده است. باید از تجربه سایر کشورها هم در این زمینه استفاده کنیم و سهم خود را از اقتصاد دیجیتال ابتدا در کشور خودمان و بعد از این در دنیا، به‌دست آوریم که در دستیابی به این هدف با وجود توانایی‌هایی کشور و دانش جوانان ایرانی، موفق خواهیم بود.

بالاخره سرنوشت پوسته‌های تلگرام مشخص شد و این دو پیام‌رسان که بعد از مسدودسازی تلگرام نقش واسطه را ایفا می‌کردند، به پایان کار خود رسیدند. آن‌طورکه رسانه‌ها به‌نقل از مدیران، خاموشی این دو پوسته را در 31خرداد اعلام کردند و هدف از این کار را تمکین به قانون داخلی و راه‌اندازی نرم‌افراز بومی دانستند.

  یکی از مدیران شرکت راهکار سرزمین هوشمند، صاحب هاتگرام و تلگرام طلایی، درباره ادامه فعالیت دو پوسته تلگرام، یعنی هاتگرام و تلگرام طلایی، اعلام کرد: «سرورهای این دو پوسته تلگرام، هاتگرام و تلگرام طلایی، تا دقایقی دیگر (جمعه‌شب) خاموش می‌شود. بنا داریم پیام‌رسان بومی مستقلی از تلگرام را به‌زودی به بازار عرضه کنیم؛ اما چون در تعداد سرورها محدودیت داریم، باید در ابتدا زیرساخت نرم‌افزاری تلگرام طلایی و هاتگرام از این سرورها پاک شود تا بتوانیم پروژه بومی را روی آن راه‌اندازی کنیم. همچنین، چون نسخه بومی را باید گوگل‌پلی تأیید کند، ارائه این نسخه مدتی طول می‌کشد. هدف ما از قطع‌کردن سرورهای تلگرام طلایی و هاتگرام از نسخه اصلی تلگرام، تمکین به قانون داخلی کشور است». از صبح روز گذشته نیز، کسانی که این نرم‌افزار را روی گوشی‌های خود داشتند، با این پیام مواجه شدند: «پس از سال‌ها همراهی، ساعتی دیگر با مهلت قضایی سرویس‌دهی هاتگرام و تلگرام طلایی متوقف می‌شود. به‌زودی، با خدمتی جدید و بومی درکنار شما خواهیم بود. ما را از مبادی رسمی دنبال کنید».
تلگرام یک سال پیش با دستور قضایی مسدود شد؛ اما با کارشکنی‌های دولتی، این اتفاق به‌سرانجام نرسید و با ظهور دو پوسته تلگرام ‌طلایی و هاتگرام، عملا این مسدودسازی به شکست انجامید. حالا قرار است شرکت سرزمین راهکار هوشمند پیام‌رسانی جدید و بومی را برای کاربرانش منتشر کند. برای آگاهی از جزئیات این اتفاق، با یکی از مدیران این شرکت هم صحبت شدیم. 

در بیانیه اخیر، شما خاموشی تلگرام طلایی را پایان مهلت قضایی اعلام کردید؟

بله، جمع‌بندی کردیم و تا این تاریخی که بیانیه صادر شد، اجازه عرضه این پیام‌رسان را داشتیم و دراصل، این مهلت هم برای دوره گذار طراحی شده بود که افرادی که کسب‌و‌کار در فضای تلگرام داشتند یا کاربران و سرویس‌دهندگان داخلی دیگر بتوانند خودشان را با فضای جدید وفق بدهند. ازاین‌رو، این مهلت تمدید شد.

گفته می‌شد قرار است تلگرام طلایی و هاتگرام در یک زمانی به پیام‌رسانی مستقل تبدیل شوند و بعد، بحث جداسازی انجام شود؛ ولی شما ابتدا خاموش کردید؟
خیر، از ابتدا هم قرار بر این بود که اول نرم‌افزار را خاموش کنیم و بعد مدل بومی خودمان را ارائه دهیم.

زمانبندی ارائه این پیام‌رسان بومی چقدر است؟
فعلا نمی‌توانم زمانبندی دقیقی ارائه دهم؛ ولی خیلی سریع و به‌زودی ارائه می‌شود. ما در حال کار روی عنوان تجاری آن هستیم. اسمی هم که ارائه خواهد شد، اصلا شبیه تلگرام یا دیگر عناوین این مدلی نیست و هر چیزی که به تلگرام ربط داشته باشد، ما نخواهیم داشت. ظاهرا پیام‌رسان جدید متفاوت است و شباهت‌هایی نیز بین پیام‌رسان‌ها وجود دارد. البته، ما باید به کاربر حق انتخاب دهیم. کاربری که تا الان به هر دلیلی از این دوره گذار استفاده کرده، حق انتخاب دارد و تا زمانی‌که نرم‌افزار خودمان را ارائه دهیم، می‌تواند از سایر عناوین موجود استفاده کند و درنهایت، از میان همه و آنچه ما ارائه می‌دهیم، انتخاب کند. ما چیزی را بدون اجازه و انتخاب کاربر چیزی را به آن ارائه نمی‌کنیم.

خدمات و امکانات هم باید درحدی باشد که مخاطب راضی باشد. به‌لحاظ فنی این توانایی را دارید؟

ما برای خدمات بضاعتی داریم و این بضاعت در حوزه پیام‌رسانی، جدا از اینکه توانی برای توسعه می‌خواهد، نیازمندی‌های دیگری هم می‌خواهد و به چیزهای دیگری هم نیازمند است. مجموع کارهایی که ما برای توسعه این پیام‌رسان بومی انجام خواهیم داد، در حد بضاعت ما و مثل سایر پیام‌رسان‌هاست. همچنین عدد و رقم توسعه نرم‌افزاری در دنیا مشخص است. 

شما برای جداسازی متکی به خودتان هستید یا همچنان محتاج حمایت دولت هستید؟

بحث بومی‌سازی به‌معنای رقابت با سایر نرم‌افزارهایی است که با کمک حاکمیت‌های دیگر بالا آمده‌اند و برای همه پیام‌رسان‌ها نیاز به کمک وجود دارد. ما تا الان تسهیلاتی یا عدد و رقمی که مالکیتش به ما منتقل شود یا کمکی به ما کند، دریافت نکردیم؛ یعنی آن تسهیلاتی که در حوزه پیام‌رسان‌ها دادند، ما نداشتیم. عدد و رقم داشتن کلاینت تلگرام مشخص است و با‌توجه‌به ابعاد میلیونی و صفرکردن پراکسی این هزینه بیشتر خواهد بود. 

این عدد و رقمی که شما برای ارائه پیام‌رسان بومی می‌خواهید، چقدر است؟

الان عدد و رقم مشخصی در ذهن ندارم؛ ولی نرم‌افزارهای مهم دنیا مثل تلگرم واتساپ اعلام کردند چقدر هزنیه برای توسعه و نیروی انسانی داشته‌اند.

یکی از مباحثی که مطرح شد، بحث نپذیرفتن این پیام‌رسان جدید به‌وسیله‌ گوگل بود. چقدر این مسأله که گوگل نپذیرد، جدی است و شما چه کارهایی در‌این‌زمینه کردید؟
ما هم مثل سایر پیام‌رسان‌ها، اکانتی گرفتیم و ثبت کردیم؛ ولی نکته‌ مهم این است که گوگل الان خیلی از نرم‌افزارهای ایرانی را تهدید می‌کند. برخی در خارج کشور هستند و مشکلی ندارند؛ ولی نرم‌افزارهایی که مثل ما در ایران هستند و توسعه پیدا می‌کنند، خیلی بیشتر در خطر هستند. اگر بخواهیم مستقیم در بستر گوگل نرم‌افزاری را ثبت و ارائه کنیم، هزینه‌های آن خیلی بیشتر شده است. در چند وقت اخیر که رصد کردیم، تهدیدها بیشتر شده است. نکته جالب اینجاست از شما تأیید می‌گیرد درباره سیاست‌هایش و با این تأیید درواقع، تأیید تغییر سیاست‌های آینده‌اش را هم از شما می‌گیرد و هرکاری دلش بخواهد می‌کند.

چون گوگل شما را یک‌بار نرم‌افزار مخرب تشخیص داده و حذف کرده، مشکلی برای ثبت جدید ندارید؟

این نرم‌افزار دیگر ارتباطی ندارد و کاملا متفاوت است.

 بعد از مسدودسازی تلگرام، نرم‌افزارهای جایگزین توانایی پشتیبانی از تعداد فراوان کاربر را نداشتند. وقتی شما به‌عنوان جایگزین وارد شدید، همه جذب شما شدند. الان که می‌خواهید جدا شوید، توانایی پشتیبانی از 35میلیون کاربر را دارید؟
واقعیت این است که ازلحاظ فنی خیالمان راحت است؛ ولی ازلحاظ تأمین زیرساختی، ما هم مثل سایر پیام‌رسان‌ها هستیم و همان نکاتی را داریم که سایرین دارند.

البته، شما فرق دارید. در آن دوره که همه از دور خارج شدند، پیام‌رسان شما یکه‌تاز بود؛ چون به تلگرام وصل بودید؟

بله، آن موقع زیرساخت مستقل نداشتیم.

الان جداسازی این امکان را به شما داده زیرساخت مستقل داشته باشید؟

جداسازی این امکان را به ما نمی‌دهد؛ بلکه داشتن زیرساخت این امکان را می‌دهد. ما بضاعتی داریم نزدیک و حتی کمتر از پیام‌رسان‌های دیگر. سعی می‌کنیم بهینه کار کنیم که این اتفاق بیفتد. اگر این اتفاق خیلی بزرگ باشد، طبیعتا ما هم دچار مشکلاتی خواهیم شد؛ ولی سعی بر این است سرویس پایداری ارائه دهیم. 

زمانبندی عرضه این نرم‌افزار را مشخص کرده‌اید؟ مشخصا می‌توانیم بدانیم کی عرضه می‌شود؟

بله، مشخص است. وقتی نسخه اولیه را ارائه دهیم، کاربران کار می‌کنند تا مشکلاتش مشخص شود. مسأله فنی کار تقریبا آماده است و در آینده‌ی نزدیک، تمام است. ما باید تأیید گوگل را بگیریم و آنچه باقی می‌ماند، در حد سفت‌کردن چند تا پیچ است.

می‌توانیم انتظار داشته باشیم این پیام‌رسان در یکی‌دو ماه آینده بالا بیاید؟

بله، حتما.

منبع : صبح نو        

یکی از مدیران هاتگرام و تلگرام طلایی گفت: این دو پوسته امشب برای همیشه خاموش می‌شوند و به زودی پیام‌رسان مستقل ارائه می‌شود.

یکی از مدیران شرکت راهکار سرزمین هوشمند (صاحب هاتگرام و تلگرام طلایی) در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، در خصوص ادامه دو فعالیت پوسته تلگرام (هاتگرام-تلگرام طلایی) اعلام کرد: سرور‌های این دو پوسته تلگرام (هاتگرام-تلگرام طلایی) تا دقایقی دیگر خاموش می‌شود.

وی در ادامه افزود: بنا داریم تا یک پیام‌رسان بومی مستقل از تلگرام را به زودی به بازار عرضه کنیم، اما چون در تعداد سرور‌ها محدودیت داریم باید در ابتدا زیرساخت نرم‌افزاری تلگرام طلایی و هاتگرام از این سرور‌ها پاک شود تا بتوانیم پروژه بومی را بر روی آن راه‌اندازی کنیم. همچنین چون نسخه بومی باید توسط گوگل پلی تایید شود، ارائه این نسخه مدتی طول می‌کشد.

این مدیر شرکت راهکار سرزمین هوشمند تاکید کرد: هدف ما از قطع کردن سرور‌های تلگرام طلایی و هاتگرام از نسخه اصلی تلگرام تمکین به قانون داخلی کشور است.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل گفت: اولین خطر سایبری کشور تلگرام و شبکه‌های اجتماعی است اما وزارت ارتباطات عملاً فیلترینگ تلگرام را اجرا نکرده است.

سردار سرتیپ پاسدار غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، در رابطه با رفتار آمریکایی‌ها با کشور ما در سال گذشته، گفت: اگر بخواهم در یک نگاه گذرا به سال ۹۷ نگاه کنیم، با بسته‌ای از تهدیدات توسط آمریکایی‌ها مواجه می‌شویم. حال که این سال تمام شده است می‌توانیم برگردیم و به پشت سرمان نگاه کنیم و ببینیم که آن‌ها چه برنامه‌هایی برای ما داشتند و چه اقداماتی انجام دادند. دشمن فکر می‌کرد می‌تواند با رها کردن ما در گودال برجام به تعبیری خودش بیرون برود و از بیرون مجدداً تحریم‌ها و فشار‌ها را خارج از مباحث برجام بر ما تحمیل کند و تا اندازه‌ای هم رژیم صهیونیستی، عربستان و برخی از عناصر داخلی مثل منافقین و امثالهم آمدند تحت سازماندهی آمریکایی‌ها و میز مذاکره مقابله با ایران را شکل دادند و آقای برایان هوگ را مسئول آن قرار دادند و یک میز هم در سیا شکل دادند و  آقای مایکل را مسئول آن قرار دادند که میز اول اقدامات اطلاعاتی را انجام دهد و میز دوم هم اقدام اقدامات اقتصادی را علیه ما تنظیم کند.

سردار جلالی در ادامه بیان کرد: ما با تهدیداتی به نام تهدیدات سایبری مواجه بودیم. برآورد ما این بود که این چنین تهدیدی شکل خواهد گرفت، هرچند هنوز هم شکل نگرفته است و ما احتمال می‌دادیم چنین اتفاقی رخ دهد و دیدیم در ابتدای سال در ونزوئلا همان برآورد‌هایی که ما می‌کردیم علیه ما اتفاق بیفتد، آنجا اتفاق افتاد، یعنی حمله سایبری به برق، بانک با محوریت شبکه‌های اجتماعی و حوزه‌های مردمی، دوقطبی‌سازی مردم و مقابل هم قرار دادن آنان اتفاقی بود که در ونزوئلا اتفاق افتاد و ممکن است کپی آن هم با بخشی از تحریم‌ها علیه ما به کارگیری شود.

برگزاری ۶۰ مانور  در تمام دستگاه‌ها در نیمه دوم سال گذشته

رئیس سازمان پدافند غیرعامل  در ادامه گفت: بنابراین لازم بود که آمادگی‌ها ارتقا پیدا کند. ضعف‌ها و آسیب‌ها بررسی شود و بنابر مصوبه مرکز ملی فضای مجازی مجموعه‌هایی از رزمایش‌ها، بررسی آمادگی‌ها، بررسی ضعف‌ها و کاستی‌ها به سازمان پدافند غیرعامل ابلاغ شد و ما از اواسط سال گذشته شروع کردیم و تا الآن هم ادامه دارد و تا پایان سال جاری هم همچنان ادامه می‌دهیم. در واقع رزمایش‌های تخصصی در حوزه‌های زیرساختی متکی بر شبکه‌های اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در این خصوص برگزار شد که اگر تحت شرایطی توسط دشمن تحت تاثیر و تحریم قرار گیرد و قطع شود، ما بتوانیم کارکردهایمان را حفظ کنیم و خدماتی را که مردم به آن نیاز دارند، ارائه کنیم. فکر می‌کنم ما در نیمه دوم سال ۹۷ قریب به ۶۰ مانور  در تمام دستگاه‌ها در حوزه انرژی، بانک‌ها، حمل‌ونقل و ارتباطات انجام دادیم و شاید همین اندازه مانور هم باقی بماند برای سال جاری که بخواهیم انجام دهیم. بنابراین در این رزمایش‌ها ضعف‌ها و اشکالات زیادی احصا شد و ابلاغ کردیم. ضعف‌ها را دوستانمان برطرف کردند و در دوره دوم رزمایش‌ها، اشکالات قبل را کنترل می‌کنیم. کشف آسیب‌

سردار جلالی با تاکید بر اینکه به دلایل امنیتی نمی‌تواند نقاط ضعف حوزه سایبری را بیان کند اما می‌تواند بگوید چه نقاطی باید بیشتر به آن توجه شود، گفت: ما احساس می‌کنیم که توسعه شبکه ملی اطلاعات در فضای امروز یک ضرورت جدی و اساسی است. خدمات مبتنی بر اینترنت که امروزه خوشبختانه زیاد هم شده است مثل خدمات بانکی، آموزشی و سایر خدمات و مشاغل اگر تحت شرایطی قطع و دچار خدشه شود ما باید بتوانیم این‌ها را در شبکه ملی اطلاعات تداوم دهیم و دنبال کنیم؛ بنابراین ایجاد شبکه ملی اطلاعات امروز ضرورتش بیشتر از قبل  احساس می‌شود. ارتقا آمادگی‌ها در شبکه ملی اطلاعات در سال ۹۸ را طرح‌ریزی و برنامه‌ریزی کردیم تا این آمادگی‌ها، سطح تاب‌آوری و تداوم کارکرد را ارتقا و افزایش دهیم و اگر تحت هر شرایطی دچار مشکل شدیم بتوانیم از شبکه ملی به عنوان یک زیرساخت ملی پشتیبان استفاده کنیم.

واگذاری شبکه‌های اجتماعی پرمخاطب داخل کشور به عناصر خارجی باعث می‌شود فضای مجازی به یک بمب شیمیایی تبدیل شود

وی در ادامه افزود: نکته دوم اینکه واگذاری شبکه‌های اجتماعی پرمخاطب داخل کشور به عناصر خارجی و خارج از کنترل دستگاه‌های اجرایی نظام جمهوری اسلامی باعث می‌شود فضای مجازی تبدیل شد به همین واژه‌ای که حضرت آقا اشاره کردند؛ تبدیل به یک بمب شیمیایی می‌شوند، یعنی می‌توانند جمعیت را تحت تاثیر دو عملیات قرار دهد؛ یکی عملیات شناختی یعنی تغییر باور و اثرگذاری بر مکانیسم‌های تصمیم‌گیری مردم و دوم عملیات روانی و رسانه‌ای با هدف هدایت افکار عمومی به سمت خواسته‌های خود یا تبیین مفاهیم اساسی جنگ اقتصادی در حوزه عملیات روانی. بنابراین این دو بر بستر شبکه‌های اجتماعی در سال ۹۷ اتفاق افتاد و ممکن است در ۹۸ هم اتفاق بیفتد و یک درس جدی که ما از این حوادث می‌گیریم این است که شبکه‌های اجتماعی درون کشور باید ملی باشند. داخل کشور می‌توانند بخش‌های خصوصی یا دولتی یا هرنوع بخش دیگری این ابزارها را ایجاد کنند یا به آنها واگذار شود، ولی باید در کنترل دستگاه‌های اجرایی جمهوری اسلامی باشد تا بتوان آن را پیگیری و مدیریت کرد. نباید اجازه دهیم که مردم‌ را با شبکه‌های اجتماعی از بیرون سازماندهی کنند و افکار عمومی را شکل دهند و آن‌ها را به تصمیماتی علیه این کشور و حکومت متقاعد سازند. در فرانسه و آمریکا هم همین اتفاق می‌افتد؛ یعنی شبکه‌های اجتماعی افکار عمومی را می‌برند به سمت مخالفت با درگیری، حالا بعضی ممکن است از جا‌هایی خط بگیرند مثلاً رئیس جمهور فرانسه می‌گوید فیسبوک و توییتر مردم را علیه حکومت فرانسه تحریک کردند و جلیقه زرد‌ها را تحت تاثیر آن می‌داند که البته تا اندازه‌ای هم بی‌راه نمی‌گوید.

برگزاری بیش از ۹۰۰ مانور پدافند غیرعامل و مانور ویژه "رزمایش‌های مولد‌های برق اضطراری" در سال جاری

رئیس سازمان پدافند غیرعامل ادامه داد: در اینجا ما چهار دسته عملیاتی داریم؛ قرارگاه پدافند سایبری، قرارگاه پدافند زیستی، قرارگاه پدافند شیمیایی و قرارگاه پدافند هسته‌ای که ایجاد، آمادگی، طرح‌ریزی، آموزش و رزمایش در چهار حوزه سایبری، زیستی، شیمیایی و هسته‌ای در دستور کار ما قرار گرفته است. نزدیک به نهصد مانور در سال ۹۸ پیش‌بینی کردیم. شاید قریب به صد و ده-دوازده مانور در حوزه سایبری برای ارتقا آمادگی زیرساخت آمادگی سایبری پیش‌بینی کردیم؛ مانور‌های پدافند زیستی در چند استان که حوزه مسائل زیستی اولویت یک آنها است مثل سه استان‌ شمالی و استان‌هایی مثل قم و اصفهان و سیستان بلوچستان که در موضوع زیستی که اولویت‌ بالایی برای ما دارند، امسال برایشان رزمایش پیش بینی کردیم. در حوزه پدافند هسته‌ای، برای نیروگاه انرژی هسته‌ای بوشهر پیش‌بینی مانور کردیم که در مانور بوشهر تاکید بر حوزه‌های مردمی است یعنی فرض را بر این می‌گذاریم که اگر به هر دلیلی نیروگاه دچار نشت هسته‌ای شد  آمادگی‌های مربوطه به حوزه مردم را به خود مردم آموزش دهیم و اینکه زیرساخت‌ها و عناصر شهری چه وظایفی را باید انجام دهند را تنظیم و دنبال می‌کنیم. همچنین مراکز شیمیایی مثلاً ما در ماهشهر که قطب شیمیایی کشور هست، در اصفهان، در اهواز، در عسلویه و مراکزی که تمرکز زیرساختی‌های شیمیایی دارد، برنامه‌های رزمایشی پیش بینی کردیم که آمادگی‌ها را کنترل کنیم. امسال یک برنامه ویژه‌ داریم تحت عنوان "رزمایش‌های مولد‌های برق اضطراری" که تجربه هم نشان داده است مانند حادثه ونزوئلا که وابستگی همه زیرساخت‌ها به برق کاملاً وجود داشت و هم در حادثه اهواز خودمان که در سال ۹۵ اتفاق افتاد. در واقع ما الزام وجود مولد‌های برق اضطراری یا همان ژنراتور‌ها در زیرساخت‌های حیاتی سازمان‌های مهم حتی قابل حفاظت را دنبال می‌کنیم؛ مثل بانک‌ها، بیمارستان‌ها، پمپ بنزین‌ها، مراکز اداری، مراکز خدماتی و مثلاً مراکز آب، برق، تصفیه و چیز‌هایی از این قبیل را دنبال می‌کنیم که آمادگی باشد که اگر تحت هر شرایطی برق دچار نوساناتی شد ما بتوانیم لایه دومی از برق را داشته باشیم. این موضوع امسال به طور ویژه تحت توجه خواهد بود.

وزارت ارتباطات مجری شبکه ملی اطلاعات است

در ادامه سردار جلالی در خصوص اختلافات موجود پیرامون شبکه ملی اطلاعات توضیح داد: شبکه ملی اطلاعات یک سند مصوب شورای عالی فضای مجازی دارد که قضاوت و شاخص‌مان بر مبنای آن سند است؛ ممکن است هر کسی برآورد و برداشت خاص خود را از آن داشته باشد و طبیعتاً بر طبق آن سندی که مصوب شده و الزامات را تعیین کرده است، وزارت ارتباطات مسئول اجرای این الزامات است و در بخش‌هایی خود وزارت ارتباطات مسئول است و در بخش‌هایی هم هماهنگ‌کننده است. بنابراین حالا که شرایطی پیش آمده است که باید کاربردی و کارکردی بودن شبکه ملی اطلاعات ارائه شود، باید همه همکاری کنند. طبیعتاً امروز یکی از ضروریات دفاعی کشور در حوزه سایبری استحکام، پایداری و تداوم کارکرد و تاب آوردن شبکه ملی اطلاعات است. شبکه ملی اطلاعات جزو برنامه‌های سال ۹۷ ما بود که با هماهنگی وزارت ارتباطات و مرکز ملی فضای مجازی رزمایش برگزار کنیم و آمادگی‌های آن را در حوزه‌های مختلف کنترل کنیم. این طرح تایید شد و آن را و در اختیار وزارت ارتباطات قرار دادیم. دوستان در حال بررسی هستند و در سال ۹۸ حتماً جزو برنامه‌های ما است که این کار انجام شود تا بفهمیم چه جاهایی درست است و قابل کار و چه مواردی احتمالاً نقص دارد و باید آن نقص برطرف شود.

وی ادامه داد: ممکن است برخی اظهارنظرهای وزیر محترم ارتباطات درست باشد مثلاً فرض کنید ما در شبکه ملی اطلاعات می‌گوییم اگر ما دچار حادثه اینترنتی شدیم و نتوانستیم از اینترنت جهانی استفاده کنیم، خدمات بانکی ما باید جوابگو باشد و نمی‌شود زمانی که قطع شد بگوییم دیگر بانکی در کار نیست، به بانک هم مراجعه کنیم و پاسخگوی ما نباشند این زمانی صحت دارد که وزارت ارتباطات بگوید من تا درب بانک اینترنت را می‌آورم، اما اگر اپلیکیشن بانک اشکال داشت دیگر به عهده من نیست؛ نظر وزارت ارتباطات این است و ممکن است این نظر هم درست باشد. اما این ایراد را ما رفع می‌کنیم؛ مثلاً در سال ۹۷  حدود شش-هفت بانک بزرگ کشور را رزمایش و اشکال‌های آن را استخراج کردیم و به آن‌ها ارائه دادیم و آنان می‌گویند ما همه را اصلاح کردیم. در سال جدید مجدد کنترل می‌کنیم که آیا این‌ها برقرار هست یا برقرار نیست، بعضی خدمات زیربنایی مثل سیستم عامل، ایمیل، ایمیل بومی، موتور جستجوگر بومی کار وزارت ارتباطات است و در واقع شبکه ملی اطلاعات اساساً با این‌ها تعریف می‌شود و شبکه ملی ارتباطات نیست که فقط ارتباطات را تعریف کند؛ شبکه ملی اطلاعات است یعنی هم باید ارتباط برقرار باشد و هم اطلاعات در آن تبادل شود، اگر قرار باشد تبادل نشود طبیعتاً آن ویژگی خود را پیدا نمی‌کند. در نهایت برای آنکه برداشت‌های متفاوت وجود نداشته باشد ما ارجاع می‌دهیم به سند پشتیبان الزامات شبکه ملی اطلاعات مصوب شورای عالی فضای مجازی و آن را ملاک قرار می‌دهیم؛ هر آنچه در آن قید‌ شده همان ملاک است و همان را انشااللّه عمل خواهیم کرد.

سردار جلالی با بیان اینکه پس از اجرای رزمایش نظر خود را در خصوص شبکه ملی اطلاعات اعلام خواهد کرد گفت: ما یک پیش قضاوتی داریم ولی ممکن است برخی از آن‌ها درست نباشد و این را با حضور در رزمایش کنترل خواهیم کرد.

وجود هاتگرام و تلگرام طلایی از تهدیدات تلگرام کم نکرده و حتی بیشتر هم کرده است/ شبکه‌های اجتماعی دیگر صرفاً پیام‌رسان نیستند

سردار جلالی با تأکید بر اینکه وجود هاتگرام و تلگرام طلایی از تهدیدات تلگرام کم نکرده و حتی بیشتر هم کرده است، گفت: در واقع چندین آشوب در سال گذشته در داخل کشور داشتیم که محمل و بستر آن شبکه‌های اجتماعی خارجی بود؛ شبکه‌های اجتماعی که خارج از کشور برنامه‌ریزی و کنترل می‌شوند. بنابراین ادله نمی‌خواهد که  این‌ها می‌توانند آشوب به پا کنند و هدایت‌کننده مرم باشد، بالاخره این اتفاقات سال گذشته به وجود آمد و همه دستگاه‌های اطلاعاتی می‌دانند که این حوادث زیر سر این سیستم است و در واقع شبکه‌های بیرون آدم‌هایی را سازماندهی و تجهیز می‌کنند و آموزش می‌دهند و حتی منابع پولی آن‌ها را جابجا می‌کنند برای اینکه بتوانند کار‌های تروریستی انجام دهند.

وی همچنین تأکید کرد: شبکه‌های اجتماعی از آن عبارت پیام‌رسان اولیه که صرفاً مسنجر باشد و فقط پیام برساند تغییر کرده است و کارکرد‌های دیگر به آن اضافه شده است مثلاً جدا از ارسال پیام که حوزه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی باشد، یک ابزار رسانه شده‌اند. ابزار رسانه یعنی جامعه مخاطب خود که مردم ما هستند و کار عملیات روانی روی آنان انجام می‌شود، دو اتفاق برایشان می‌افتد؛ یکی اینکه اقدام شناختی یعنی شکل‌دهی مؤلفه‌های اصلی افکار در ذهن مردم و دوم هدایت مردم در صحنه آشوب و کشاندن آنان به این صحنه که  مفصل هست، اما من در همین اندازه توضیح می‌دهم این اقدام بر بستر شبکه‌های اجتماعی اتفاق می‌افتد. اضافه بر این‌ها یک سری مشاغل در قالب خدمات عمومی که مشاغل جزئی هستند بر بستر شبکه‌های اجتماعی شکل می‌گیرد، مثل تاکسی، املاک، غذا، ساندویچ، پیک و امثالهم که چیزی حدود صد و هفتاد-هشتاد نوع از این خدمات شناسایی شده است و این‌ها در این بستر شکل می‌گیرد. نکته بعد این است که تلگرام تلاش می‌کند نظام بانکی هم راه بیندازد؛ شما وقتی کاری انجام می‌دهید پولی را هم دریافت می‌کنید به طوری که هم پول بدهی و بتوانی پول هم دریافت کنی، یک نظام پولی بین‌المللی در آن طراحی شده است که بتوان از طریق آن ارز را رمزگذاری کرد. ویژگی مشترک این‌ها این است که هیچ کدام از آن‌ها مقررات، ضوابط و رگولاتوری آن در داخل کشور نیست بخشی از آن درون رگولاتوری در اپلیکیشن‌ها اتفاق می‌افتد و بخشی درون رگولاتوریی درون شبکه اتفاق می‌افتد؛ بنابراین یک نوعی کاهش کنترل دولت بر این حوزه‌ها را شکل می‌دهد، به تعبیری که مداخلات پولی در حوزه بانک مرکزی و ارز برای ما خطرناک می‌شود.

در سال جاری یکی از خطرات مهم برای کشور ایجاد آشوب از طریق شبکه‌های اجتماعی است

سردار جلالی تأکید کرد: بنابراین دیگر پیامرسان صرفاً چهار تا پیام ببر و پیام بیار نیست بلکه دستگاهی شده است که می‌تواند در حوزه امنیتی آشوب ایجاد کند و افکار عمومی را شکل دهد و در حوزه عملیات روانی می‌تواند مردم را هدایت کند و درگیر کند، در حوزه‌های کاری کار تولید کند، در حوزه‌‌های بانکی دریافت و پرداخت داشته باشد و مقررات و ضوابطش را هم خودش بداند یعنی خودش بشود یک دولت، دولتی که در درون دولت ما شکل گرفته است و نفی حاکمیت را انجام می‌دهد. در واقع قوه قضائیه با وضع موجود قادر نیست درباره پیشگیری از جرم در شبکه تلگرام کاری انجام دهد چراکه تلگرامی‌ها نه اینجا هستند و نه نماینده دارند و نه زیرساخت‌شان اینجاست و نه متعهد هستند که انجام دهند؛ بنابراین هر نوع جرمی می‌تواند برایش رخ دهد و نمی‌تواند مجرم را پیگیری کند و در این زمینه نقض حاکمیت شکل می‌گیرد. این هاتگرام و طلاگرام هیچ ارزش امنیتی نتوانستند تولید کنند. مثلاً چهار تا سایتی مانند آمدنیوز را حذف کردند و دوباره در تلگرام ایکس آن را باز کردند و این ارزشی ندارد. وقتی تلگرام ایکس را وصل می‌کنید دیگر نیاز به هاتگرام هم نداریم یعنی خود تلگرام را مستقیم می‌گیرید و وقتی شما این طور می‌توانید به تلگرام دستیابی کنید یعنی اینکه تلگرام هست و هیچ چه کاهش خطری نداشته است.

وی در ادامه توضیح داد: یعنی در سال ۹۸ یکی از خطرات مهمی که برای کشور می‌تواند محتمل باشد در حوزه اقتصادی و کشاندن مردم به حوزه مقابله با دولت در حوزه جنگ اقتصادی است. در حوزه سیاسی، فرهنگی و اجتماعی مردم را تحریک و بسیج می‌کنند و به خیابان و آشوب و درگیری با دولت به هر بهانه‌ای می‌کشانند. به عنوان مثال ابتدای امسال سیل آمدو به جای اینکه همدردی کنند با مردم آسیب دیده و به مدیریت بحران کمک کنند، خبر‌هایی منتشر می‌کنند که در مجموع ناکارآمدی دولت، فرماندار، استاندار و فرماندهان نظامی را نشان می‌دهد و هر اقدامی انجام می‌شود دائم منفی بافی می‌کنند، یعنی عملیات روانی بر مردم سیل زده که نیاز به یک فضا برای استراحت، غذا و درمان دارند. بنابراین هیچ خطری کم نشده بلکه به نظر من خطرش به شدت افزایش پیدا کرده است و اولین خطر سایبری سال ۹۸ از نظر سازمان پدافند غیرعامل شبکه تلگرام و شبکه‌های اجتماعی خارج از کنترل دولت و کشور است که حتماً باید فکری به حال آن شود و یک موضوع کاملاً جدی و اساسی است، با اینکه تلاشی را شروع کردند هیچ موضوعی به نظر من حل نشده است بله زخم آن هم تازه شده است و باید به آن پرداخته شود.

آقای آذری جهرمی عملاً فیلترینگ تلگرام را اجرا نکرده است

رئیس سازمان پدافند غیرعامل در پاسخ به این سوال که در حال حاضر که تلگرام فیلتر شده است، چرا می‌گویید خطرش کاهش نیافته است، گفت: آقای آذری جهرمی این کار را نکرده است، فیلتر دو نوع است یک فیلتر آی‌پی است و یک فیلتر هم اکانت، در فیلتر آی پی، آپی تلگرام را به اپراتور‌ها و آی‌اس‌پی‌ها داده شد و آن‌ها بستند ولی فیلتر اکانت انجام نشده است و تلگرام محتوای خود را در گوگل قرار می‌دهد و در بستر گوگل منتقل می‌کند، این‌ها گوگل را که فیلتر نمی‌کنند و از زیرساخت‌ها و ابزار‌های گوگل استفاده می‌کنند و  این محتوا بدون فیلتر در دسترس‌شان قرار می‌گیرد.

سردار جلالی در توضیح این رویه گفت: اگر شما در گوگل بزنید تلگرام، مسدود است، ولی اگر شما از آن طرف وارد تلگرام شوید همچنان باز است یعنی محتوای تلگرام همه در گوگل وجود دارد و در کانال‌ها کار می‌شود، مثل اینکه بگوییم اسم شما حسنی است و بگویم حسنی را راه ندهید و شما بگویید اسم من حسینی است و بگویم خب راه بدهید، در این حال شما آمدی داخل و فرقی نمی‌کند حسنی باشی یا حسینی؛ موضوع خودت بودی که نباید می‌آمدی داخل اما حالا که آمدی داخل، چه اسمت حسنی باشد چه حسینی باشد. مشکل وزارت ارتباطات است، این موضوع یک مقدار پیچیده و فنی است که ان‌شااللّه به جای خودش توضیح داده خواهد شد.

وزیر ارتباطات گفت: تامین محتوای شبکه ملی اطلاعات برعهده وزارتخانه من نیست و تهیه محتوا از وظایف سایر دستگاه‌هاست.

سیدحسین نقوی‌حسینی سخنگوی فراکسیون نمایندگان ولایی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به نشست امروز این فراکسوین گفت: جلسه امروز با حضور محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد.

وی افزود: در این جلسه مباحثی همچون بحث مدیریت فضای مجازی و شبکه‌های فعال آن و نحوه مدیریت تلگرام، در مورد پیام رسان‌های داخلی و شرایط فعلی آن‌ها و نقش آن‌ها در فضای مجازی،  جرایم فضای مجازی که هر روز از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود چه تصمیماتی گرفته شده است؟،  آخرین تصمیمات در مورد کنترل و مدیریت فضای مجازی چیست؟ شبکه ملی اطلاعات و مراحل تکمیل آن به کجا رسیده و در چه شرایطی هستیم، آخرین وضعیت تهدیدات سایبری و برنامه مقابله با آن چیست؟ یک پویش مردمی در جامعه شروع شد، ولی اقدامات شما و همکاران دولتی شما در تلگرام ماندید و مجددا شرایط را به قبل برگرداندید و مردم را هم به همان وضع برگرداندید و اکنون خسارات و زیان‌های آن متوجه همه جامعه است و ... مطرح شد.

نقوی حسینی تصریح کرد: در ادامه جلسه محمدجواد آذری جهرمی به توضیح پیرامون موضوعات مطرح شده پرداخت و گفت که از فراکسیون نمایندگان ولایی تقدیر و تشکر می‌کنم که این فرصت را در اختیار بنده گذاشتند و از این که این فراکسیون فرصت را به یک وزیر جوان دادند تا خدمت کند و در رأی اعتماد و کمک‌های بعدی مسیر خدمت را باز کرد تشکر می‌کنم.

وی ادامه داد: وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بیان کرد که در تعریف شبکه ملی اطلاعات برداشت‌های مختلفی از آن وجود دارد، اما مسئولان مربوط در شورای عالی فضای مجازی هرچه تصویب کنند، ملاک برای معرفی شبکه ملی اطلاعات است که مطابق سند مصوب شورای فضای مجازی عمل می‌گردد.

سخنگوی فراکسیون نمایندگان ولایی اظهار کرد: همچنین جهرمی اعلام کرد که شبکه ملی اطلاعات، زیرساخت فضای مجازی کشور است و وزارتخانه اینجانب فقط مسئولیت تامین همین زیرساخت را دارد، محتوی به عهده وزارتخانه ارتباطات و فناوری اطلاعات نیست. ما ابتدا سند الزام تامین زیرساخت شبکه ملی اطلاعات را تهیه و در شورای فضای مجازی به تصویب رسید، اما در لایه محتوی حتی سندی هم نداریم لذا آنچه به عهده ما بوده سند آن تصویب شده و ما مطابق همان سند عمل می‌کنیم.

وی در ادامه افزود: آذری جهرمی بیان کرد که وزارتخانه ارتباطات و فناوری اطلاعات شرایط فعلی را با شرایط مطلوب سند، تطبیق داده و در جهت آماده سازی شرایط اقدام کرده است، آنچه بنده و معاونین گزارش می‌دهند که چه درصدی از پیشرفت داشته‌ایم براساس این اجراست؛ اگر ما ادعا می‌کنیم ۸۰ درصد پیشرفت داشته ایم، براساس این اقدامات است و هر مرجع و منبعی می‌خواهد ارزیابی کند در خدمت هستیم. هر آنچه مرکز ملی فضای مجازی از اجرا را تایید کند، ما هم موافقیم در خلا که کار انجام نشده، روی زمین انجام شده است و اهتمام ویژه بنده و همکارانم حول محور شبکه ملی اطلاعات است.

نقوی حسینی گفت: وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت که آینده جهان در فضای مجازی است و رهبر انقلاب اسلامی ده سال قبل به اهمیت آن پی‌برده بودند و تاکید فرمودند و پیش بینی‌های لازم را کردند، اما تکلیف ما در این زمینه تامین زیرساخت هاست نه همه شبکه ملی اطلاعات. شبکه ملی اطلاعات فقط زیرساخت نیست بلکه محتوا از وظایف سایر دستگاه هاست. محتوی مربوط به حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، آموزشی، تربیتی و ... است.

وی تصریح کرد: آذری جهرمی همچنین تاکید کرد که راه حل ما برای مدیریت فضای مجازی در آینده شبکه ملی اطلاعات است، ولی وزیر ارتباطات فقط مسئول زیرساخت آن است. اگر موضوعات آموزشی، جرایم، حمل و نقل و ... وارد فضای مجازی شد، وزیر ارتباطات مسئول آن نیست ما فقط امکانات زیرساختی را فراهم می‌کنیم.

سخنگوی فراکسیون نمایندگان ولایی خاطرنشان کرد: آذری جهرمی بیان کرد که نکته دوم این است که مسائل مربوط به تلگرام، قبل از صدور حکم قضایی در برخی دستگاه‌ها این بود که پوسته‌های تلگرام را بیاورند و تلگرام را حذف کنند، بعد از صدور حکم قضایی قرار بر این شد که پیام‌رسان‌های داخلی تقویت شوند؛ بنده همیشه مخالف این بودم که پوسته‌های تلگرام در کنار پیام رسان‌های داخلی باشد، ولی بنده مجری مصوبات شورای فضای مجازی هستم. تقویت و حمایت از پیام رسانه‌های داخلی محور فعالیت‌های ماست.

روز گذشته، آقای محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در حاشیه سفر استانی به استان البرز، درباره تبعات فیلترینگ تلگرام گفت: «با وجود پیش‌بینی‌های ما درباره نتیجه فیلترینگ تلگرام، عده‌ای علاقه دارند چشم‌هایشان را روی نتیجه‌ای ببندند که بیان کرده بودیم و بگویند در روش اشتباهاتی صورت گرفته و درست عمل نشده است و اصل موضوع مشکلی ندارد. در بحث اینکه فیلترشدن تلگرام چقدر به بخش‌های مختلف کشور، به‌ویژه حوزه کسب‌وکار، آسیب زده، ارزیابی دقیقی نشده است. دولت با فیلترشدن تلگرام مخالف بود؛ ولی سیستم قضایی و دستگاه‌های امنیتی در مقطعی به این نتیجه رسیدند که باید با پیام‌رسان تلگرام برخورد جدی شود و با وجود اینکه دولت با این شکل برخورد مخالف بود، این اتفاق افتاد. اینکه استفاده از تلگرام ممکن است عوارضی داشته باشد و افسارگسیختگی‌هایی ایجاد کند، محل اختلاف نیست؛ ولی اینکه آیا پالایش شبکه‌های اجتماعی با این شیوه نتیجه مؤثری دارد، محل اختلاف است. امروز یکی از ابزارهای مسیریابی که پایگاهش در رژیم اشغالگر قدس است، به قطب مسیریابی کشور تبدیل می‌شود؛ ولی بدون اینکه برخورد سلبی با آن شود، شرکت‌های داخلی وارد رقابت با این مسیریاب می‌شوند و حاصل فعالیت آن‌ها این است که این مسیریاب کم‌کم دارد از عرصه مصرف مردم خارج می‌شود و گرایش مردم به استفاده از نمونه داخلی آن متمرکز شده است». حال بعد از سخنان وزیر ارتباطات این گزارش را بخوانید و ببینید چگونه مجموعه‌ای از عوامل با یکدیگر تصمیمی حاکمیتی را به‌شکست کشاندند.

چند هفته‌ای از ماجرای دست‌درازی گوگل به گوشی‌های تلفن‌همراه ایرانیان و حذف دو پیام‌رسان تلگرام ‌طلایی و هاتگرام می‌گذرد. بعد از جنجال اولیه، آنچه مدنظر قرار گرفت، اظهارنظر قدیمی آقای سیدمحمود علوی، وزیر اطلاعات بود. وی گفته بود تلگرام طلایی قانونی و متعلق به جمهوری اسلامی است؛ اما بعد از این جنجال‌ها، علوی گفته پیشین خود را تکذیب کرده است. این در حالی است که در تمام ماه‌های منتهی به این اتفاق، سکوت پیشه کرده بود و با همکاری وزارت ارتباطات، این دو پوسته تلگرام را ترویج هم می‌کرد؛ نکته‌ای که آقای علاءالدین بروجردی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران مورخ 11/02/98  بر آن تأکید می‌کند: «مسوولان وزارت اطلاعات پس از فیلتر تلگرام، در کمیسیون امنیت ملی مجلس حاضر شدند و گزارش دادند هاتگرام و تلگرام طلایی مجاز هستند و آن‌ها را جزو شبکه‌های غیرممنوع اعلام کرده بودند و اظهارات قبلی ما درباره فعالیت این دو شبکه بر همان مبنا بود. اکنون با شرایط پیش‌آمده باید مسوولان ذی‌ربط، اعم از وزارت اطلاعات و وزارت ارتباطات، در‌این‌باره پاسخگو باشند و توضیح دهند مبنای این اتفاقات چیست. اینکه پسِ پرده این موضوع چیست، مسوولان ذی‌ربط باید به افکار عمومی پاسخ دهند؛ زیرا این دو اپلیکیشن با این حجم از کاربر نمی‌توانستند در این مدت به‌صورت مخفیانه فعالیت کرده باشند». بروجردی با اشاره به سکوت وزارت اطلاعات و رویکرد وزارت ارتباطات مبنی بر اینکه هشدار‌های لازم از قبل داده شده بود، ادامه داد: «سکوت نمی‌تواند افکار عمومی را قانع کند؛ بلکه باید دلیل این اقدام جدید توضیح داده شود». حالا هم وزیر اطلاعات و هم وزیر ارتباطات زیر حرف خود زده و مدعی‌اند هیچ حمایتی از این دو پوسته نکرده‌اند. در این گزارش، اقداماتی را مرور می‌کنیم که باعث شد مسدودسازی تلگرام به شکست کشانده شود.
 
1-وقتی تلگرام مسدود شد، پیام‌رسان‌های داخلی موردتوجه و رجوع مردم قرار گرفت و روند عضوشدن در این آن‌ها اوج گرفت؛ اما مدتی بعد، سروکله دو پیام‌رسان تلگرام طلایی و هاتگرام پیدا شد که همان پوسته‌های تلگرام بودند و مزیتشان این بود که فیلتر نبود. در‌حالی‌که تمام پوسته‌های متصل به تلگرام فیلتر شدند، این دو پوسته بدون هیچ مشکلی در حال جذب کاربر بودند و درنهایت، در بازه‌ای کوتاه‌مدت، 25میلیون کاربر جذب کردند و هم‌اکنون نیز حدود 40میلیون کاربر فعال دارند. به‌نظر می ‌سد این دو پیام‌رسان بدون حمایت‌های داخلی توان رشد به این سریعی را نداشتند و در همان زمان هم اعلام شد این دو پیام‌رسان وام‌های میلیونی دریافت کردند که البته با تکذیب معاون وزیر ارتباطات روبه‌رو شد. البته، اگر این تکذیب را بخوانید، درمی‌یابید ایشان در اصل حمایت از این پوسته را تأیید کرده‌ و گفته‌اند یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان موردتأیید معاونت علمی-فناوری ریاست‌جمهوری مجموعه‌ای از محصولات دانشی دارد که یکی از آن‌ها پیام‌رسان‌های هاتگرام و طلاگرام است. این شرکت ممکن است برای محصول دیگری وامی از جایی گرفته باشد که ما اطلاعی از این موضوع نداریم؛ اما درباره هاتگرام و طلاگرام تاکنون تقاضایی نداشته و وزارت ارتباطات به این محصولات وامی نداده است (20/09/97). بااین‌حال، چند ماه قبل آقای عباس عسگری، از مدیران پیام‌رسان سروش، در توییتر نوشت: «معادل 400میلیارد تومان به تلگرام طلایی کمک شده است. از این تجهیزات CDNهای تلگرام در ایران چیزی به پیام‌رسان‌های داخلی هم می‌رسد؟ یک زمانی صحبت ٨٠میلیارد تجهیزات دولتی برای این موضوع بود». گذشته از این‌ها، یادمان نرفته آقای عبدالصمد خرم‌آبادی، دبیر سابق کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، درباره اختصاص سرور به تلگرام طلایی نیز اظهارنظر کرده بود. وی در تاریخ ۱۳۹۷/۳/۲۷ در کانال شخصی خود نوشت: «وقتی تلگرام در ایران فیلتر شد، برخی به‌سرعت برای کمک به این پیام‌رسان دست ‌به کار شدند. وعده پیام‌رسان بومی به مردم داده شد که تلگرام طلایی را مانند دامی بر سر این وعده قرار دادند و به آن 200 سرور داده شده و به این وسیله تلگرام زنده مانده است. محل تأمین هزینه این سرورها از بیت‌المال است».
حال شواهد نشان می‌دهد این حمایت از تلگرام طلایی با استفاده از منابع دولتی بوده است. طبق اطلاعاتی که «صبح‌نو» به آن دست یافته، برای حمایت از این دو پیام‌رسان، منابعی مالی از داخل اختصاص یافته و بخش دولتی حمایت خود را از این دو پوسته تلگرام ضمانت کرده است.

2-تلگرام وقتی با حکم قضایی مسدود شد، حدود 35میلیون کاربر داشت. طبق ایده مسوولان دولتی، با مسدودشدن تلگرام اصلی این افراد به‌سوی استفاده از vpnها سوق داده می‌شوند و عملا پیام‌رسان‌های داخلی نمی‌توانند کاربر جدید جذب کنند. پس با ایده جلوگیری از جذب مجدد این افراد، ایده راه‌اندازی و تقویت دو پوسته تلگرام در دستورکار قرار می‌گیرد و از عوارض استفاده از vpnها هم جلوگیری خواهد شد؛ ایده‌ای که مشخص شد درنهایت شکست می‌خورد؛ اما در آن زمان اجرایی شد و زمان‌بندی‌های متعدد برای مستقل‌شدن این دو پوسته از تلگرام هم برای همین مسأله بود. این امر درنهایت به‌گفته مسوولان، در سطح آزمایشگاهی به‌سرانجام رسید؛ اما به‌صورت عملی درنهایت اجرایی نشد. اواخر آبان97 بود که معاون ملی فضای مجازی در گفت‌وگو با خبرگزاری «مهر» اعلام کرد این دو پیام‌رسان تا آذر برای مستقل‌شدن فرصت دارند؛ یعنی آذر97: «منظور از اعلام زمان‌بندی، فیلترینگ نیست؛ بلکه تعیین تکلیف این نسخه‌های فارسی تلگرام است. درکنار این تعیین تکلیف، باید فیلترینگ به‌درستی انجام شود و بخش‌های دولتی نیز همت کنند و خدمات دولت الکترونیک را با تمرکز بر این دو پیام‌رسان دراختیار مردم قرار دهند. قرار است تا انتهای آبان و ابتدای آذر، فعالیت دو پیام‌رسان هاتگرام و تلگرام طلایی تعیین تکلیف شود». 6آذر97 معاون وزیر ارتباطات گفت: بنابر اعلام مسوولان مرکز ملی فضای مجازی، هاتگرام و تلگرام طلایی تا آخر آذر برای مستقل‌شدن از تلگرام فرصت دارند و فعلا مجاز هستند». می‌بینید که فرصت به دو پوسته همچنان تمدید می‌شدند. آذر هم تمام شد و این دو پوسته بدون تعیین تکلیف ادامه فعالیت می‌دادند تا اینکه آقای امیر خوراکیان، معاون فرهنگی، اجتماعی و امور محتوایی مرکز ملی فضای مجازی، در 13اسفند97 در گفت‌وگو با «باشگاه خبرنگاران» گفت: «قوه قضاییه به هاتگرام و تلگرام طلایی فرصت داده و درباره مسدودسازی آن‌ها هم این قوه باید تصمیم بگیرد». این اتفاق گویا با دستور رییس وقت قوه قضاییه انجام شده بود و خب تا زمان دست‌درازی گوگل به حریم شخصی کاربران ایرانی هم ادامه داشت.

3-از ابتدای مسدودسازی تلگرام، وزیر ارتباطات و رییس‌جمهوری معتقد بودند به‌دلیل سازگاری مردم با تلگرام، به زمان بیشتری برای جداکردن آنان از این پیام‌رسان و سوق‌دادنشان به پیام‌رسان‌های داخلی نیاز دارند. در این فاصله هم می‌توان پیام‌رسان‌های داخلی را تقویت کرد و همزمان با حمایت از تلگرام طلایی و هاتگرام، مردم کم‌کم آماده جداشدن و انتقال به پیام‌رسان‌های داخلی می‌شوند؛ امری که درنهایت فقط آن بخش حمایت از پوسته تلگرام محقق شد و عملا با این کار، پروژه حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی با سر به زمین خورد و همان تعداد کاربری که در زمان مسدودسازی تلگرام جذب پیام‌رسان‌های داخلی شده بودند، عملا با تقویت پوسته‌های تلگرام به‌وسیله دولت از آن‌ها خارج شدند. این همه فرصت‌سوزی در شرایطی بود که دولت فقط در لفظ و به‌صورت صوری بحث حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی را اجرا می‌کرد و عملا یک‌به‌یک در حال خارج‌کردن آن‌ها از دور رقابت با تلگرام طلایی بود.
بازگردیم به ابتدای مطلب و اصل ماجرا. گفتیم گوگل این‌بار مستقیما وارد گوشی‌های کاربران می‌شود و تلگرام طلایی را حذف می‌کند؛ اقدامی که فراتر از یک اخطار باید ارزیابی شود. این اقدام قطعا خدشه به حاکمیت ملی ماست. در شرایطی که ما همچنان در راه‌اندازی شبکه ملی تعلل می‌کنیم، این‌بار حاکمیت استعمار در فضای مجازی روبه‌روی ما قرار گرفته و با رفتاری ظاهری سعی می‌کند راه‌های ورود خود را مستحکم کند؛ در‌حالی‌که برنامه پنجم توسعه وزارت ارتباطات را در‌این‌باره مکلف به اجرا کرده است؛ ولی فعلا اقدام درخوری انجام نشده است: «این شبکه بنابر تکالیف قانونی و مصوبات شورای عالی فضای مجازی باید تحت نظارت مرکز ملی فضای مجازی، به‌وسیله وزارت ارتباطات و فناوری ایجاد شود و پس از صدور مجوز ازطریق مرکز ملی فضای مجازی آغاز به کار کند و خدمات خود را به عنوان زیرساخت ارتباطی فضای مجازی، به آحاد ملت اعم از کاربران حقیقی و حقوقی در بخش‌های مختلف دولتی، عمومی و خصوصی ارائه کند». در دی۱۳۹۲، شورای عالی فضای مجازی الزاماتی برای شبکه ملی اطلاعات معین کرد که به‌نوعی آن را متعین می‌کرد. در این جلسه، مقرر شد مجری این شبکه، یعنی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، در مراحل مختلف اجرای طرح گزارش اقدامات را برای شورای عالی فضای مجازی ارائه کند و انطباق فعالیت‌های انجام‌شده با مصوبات شورا به‌وسیله مرکز ملی فضای مجازی به‌عنوان بازوی عملیاتی شورا بررسی و گزارش نظارت برای شورای عالی فضای مجازی ارائه شود. 
اکنون سوال این است که چه هماهنگی‌هایی بر شکست فیلترینگ تلگرام صورت گرفته است؟ وقتی وزیر مربوطه به صراحت با آن مخالفت می‌کند و بر تصمیمات بالادستی تن نمی‌دهد،چگونه باید امیدوار بود که سیاست واحد در برابر فضای مجازی به جریان بیفتد و منافع ملی تامین شود؟
این را باید گذاشت درکنار برخی اخبار این روزها و بعد به تحلیل نشست. احتمالا در ماه‌های آینده، تلگرام ارز مجازی خود را نهایی می‌کند و در فقدان پیام‌رسان بومی داخلی، این تلگرام است که میدان‌دار فضای مجازی ما خواهد شد. مسوولان حاکمیتی باید یک‌بار برای همیشه تکلیف مردم را روشن کنند. آنچه موردنیاز مردم است، دسترسی پایدار در فضای مجازی است که هرازچندگاهی به‌دلیل مسائل و معضلات پیام‌رسان‌های خارجی به کوچ از این شبکه‌ها مجبور نشوند. راه‌حل این مسأله هم تقویت زیرساخت‌های بومی است، نه گره‌زدن سرنوشت 40میلیون کاربر به یک پوسته که هرآن ممکن است گوگل و اندروید آن را ببندند. 
 (منبع:صبح نو)

پس از حذف اپلیکیشن‌های ایرانی هاتگرام و تلگرام طلایی از سیستم عامل اندروید توسط گوگل، موبوگرام نیز از گوگل‌پلی حذف شد و در فاصله بین این دو اقدام بسیاری از کلاینت‌های فارسی تلگرام نیز حذف شدند. گویا گوگل دست به انحصارگرایی در دانلود برنامه‌ها زده است.

به گزارش فارس، پس از حذف اپلیکیشن‌های ایرانی هاتگرام و تلگرام طلایی از سیستم عامل اندروید توسط گوگل، گوگل موبوگرام را نیز از گوگل پلی حذف کرده است.

کاربران گوشی‌های اندروید در پیام‌هایی با محدودیت دسترسی به موبوگرام مواجه شده‌اند و‌ هنگام نصب این برنامه سیستم عامل اندروید بابت غیرمطمئن بودن منبع هشدار می‌دهد.

اردیبهشت‌ماه امسال اپلیکیشن‌های ایرانی هاتگرام و تلگرام به همراه چند اپلیکیشن‌ دیگر توسط گوگل از روی سیستم عامل گوشی کاربران حذف شدند.

علت این اقدام آلودگی به نرم افزار جاسوسی بیان شده بود؛ هر چند که مدیر تلگرام گفته که گوگل توضیحی در پاسخ به پیگیری‌ها نداده است. این دخالت یک شرکت خارجی در گوشی کاربران ایرانی تلنگر جدی به همراه داشت و بسیار خبر ساز شد؛ انتقادات مختلفی از راهبرد دولت درباره فعالیت یک پیام‌رسان‌ خارجی در کشور رقم زد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که اکنون دیگر گویا گوگل اصرار به حذف‌‌‌ دوباره این اپلیکیشن‌‌ها از گوشی‌ها ندارد و فقط در لیست هشدار قرار دارند که از این رو برخی کاربران فعلا همچنان از آنها استفاده می‌کنند.

در حال حاضر گوگل اقدام به حذف موبوگرام از گوشی‌ها نکرده است؛ اما مشابه این روال برای هاتگرام و تلگرام طلایی هم رخ داد که مرحله آخر حذف از گوشی‌ها بود.

پیگیری‌ها از یکی از فعالان کلاینت‌های فارسی تلگرام، حکایت از این دارد که در فاصله بین حذف هاتگرام و تلگرام طلایی از گوشی‌ها و حذف موبوگرام از گوگل پلی بسیاری از دیگر کلاینت‌های فارسی تلگرام نیز حذف شدند.

با این شواهد به نظر می رسد گوگل سیاستی در پیش گرفته که یا اپلیکیشن‌ها یا حتما به صورت انحصاری از گوگل پلی نصب شوند یا اگر از منبع دیگری دانلود می شوند الزاما در گوگل پلی باشند.

جدیدترین پژوهش‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که حذف تلگرام طلایی و هاتگرام از روی گوشی‌های موبایل، تأثیر محسوسی بر میزان استفاده از تلگرام داشته است.

پردازش آمار منتشرشده توسط آزمایشگاه شبکه اجتماعی دانشگاه تهران نشان می‌دهد در مقایسه میزان بازدید مجموع مطالب تلگرامی در ماه‌های فروردین و اردیبهشت ۹۸، اردیبهشت‌ماه به‌طور میانگین بیش از ۹۴ میلیون بار در هر روز کاهش داشته است.

این آمار در مقایسه با بازدیدهای اسفندماه نیز افت ۶۵ میلیون بازدید در هر روز را نشان می‌دهد. این در حالی است که میزان تولیدات کانال‌های تلگرامی در اردیبهشت‌ماه در مقایسه با فروردین، ۱۱۳ میلیون بار در هر روز افزایش داشته است.

معنای این اتفاق آن است که دسترسی ادمین‌های کانال‌های تلگرامی به تلگرام قطع نشده و آن‌ها به تولید محتوای خود در این شبکه اجتماعی با گستردگی بیشتر ادامه داده‌اند، اما دسترسی بخشی از مردم به تلگرام قطع شده و همین امر باعث کاهش چشمگیر بازدید مطالب کانال‌های تلگرامی شده است.

مقایسه کل بازدیدهای کانال‌های تلگرامی دو هفته پس از حذف هاتگرام و تلگرام طلایی با دو هفته قبل از آن، نشان می‌دهد که تا دو هفته بعد از حذف تلگرام، به‌طور میانگین در هر روز ۱۳۶ میلیون بار مطالب کل کانال‌های تلگرامی بازدید کمتری داشته است و شاهد افت ۱۱ درصدی بازدیدها، در دو هفته بعد از حذف تلگرام طلایی و هاتگرام بوده‌ایم.

همان‌طور که از نمودار بالا مشخص است، در روز پنج‌شنبه، پنجم اردیبهشت‌ماه که همزمان با روز حذف تلگرام طلایی و هاتگرام از روی گوشی‌های تلفن همراه بوده است، شاهد افت شدید بازدید مطالب کانال‌های تلگرامی بوده‌ایم و این وضعیت تا حدود ۱۰ روز بعد از آن یعنی ۱۵ اردیبهشت‌ماه ادامه داشته است و بازدیدهای اردیبهشت‌ماه تقریباً در تمامی این ۱۰ روز، پایین میانگین بوده است. اما از بعد از اردیبهشت‌ماه، شاهد افزایش بازدیدهای مطالب کانال‌های تلگرامی بوده‌ایم که این امر نشان می‌دهد کاربران تلگرامی از بعد از ۱۵ اردیبهشت‌ماه با نصب فیلترشکن از طریق اپلیکیشن اصلی تلگرام به این شبکه دسترسی پیدا کرده‌اند.

به گزارش ایرنا حال باید منتظر ماند و دید وضعیت بازدید کانال‌های تلگرامی در خردادماه به چه صورتی در خواهد آمد و آیا مجدداً شاهد بازگشت بازدید کانال‌های تلگرامی به قبل از آن هستیم؟

مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت با بیان اینکه همواره اتصال مستقیم به تلگرام امن‌تر از اتصال از طریق پوسته‌هاست، گفت: اینکه تلگرام‌های فارسی جاسوس‌افزار باشند، ثابت‌شده نیست و اقدام گوگل برای حذف اپلیکیشن‌های ایرانی تروریسم اقتصادی است.

به گزارش ایسنا، حمید فتاحی در جمع خبرنگاران درباره برنامه‌های خود برای شرکت ارتباطات زیرساخت توضیح داد: اهداف ما با محوریت کاهش انحصار است. یکی از پروژه‌های بزرگی که سال گذشته مصوب و امسال عملیاتی خواهد شد، موضوع واگذاری صوت بین‌الملل است تا تصدی‌گری حاکمیتی را کاهش دهد. همچنین افزایش کیفیت ارتباطات چه در حوزه بین‌الملل و چه شبکه ملی اطلاعات که هسته اصلی آن بر عهده شرکت ارتباطات زیرساخت است و توسعه خدمات و سرویس‌های جدید جزو برنامه‌های ماست ۰ همچنین برای توزیع ترانزیت بین‌الملل هم برنامه‌هایی داریم برای اینکه ایران بتواند هاب منطقه‌ای ترانزیت دیتا شود.

وی با اشاره به نقش وزارت ارتباطات در بروز نسخه‌های فارسی تلگرام، گفت: ما در دی ماه ۱۳۹۶ درباره ناامن بودن کل پوسته‌های تلگرام بیانیه دادیم. منطقی است که اتصال مستقیم به تلگرام امن‌تر از اتصال از طریق پوسته‌ها و نه فقط کلاینت‌هایی است که فراگیر شده بود. اما اینکه گوگل به بهانه جاسوسی بودن تلگرام‌های فارسی، آنها را حذف کرده، ادعای گوگل است که باید از مرکز ملی فضای مجازی پیگیر شد، زیرا رئیس مرکز درباره این پیام‌رسان‌ها و مجوزهایی که داشتند، اظهار نظر کرده و درباره‌ی شایعات و اخبار نسبت به اینکه وزارت ارتباطات در اختیار آنها سرور گذاشته و امکانات ترجیحی داده، شفاف توضیح داده است.

مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت با بیان اینکه گوگل با قدرتی که داشته، نه فقط پوسته‌های تلگرام، بلکه اپلیکیشن‌های دیگری را هم حذف کرده، افزود: گوگل حتی تهدید کرده که ممکن است اپ‌های دیگری را هم حذف کند. ما به این اقدامات، تروریسم اقتصادی در حوزه فناوری اطلاعات می‌گوئیم، یعنی ورود یک‌طرفه و چون مالکیت پلت‌فرم را در اختیار دارد، به کاربر زور بگوید و هر اتفاقی را رقم بزند. کاری که اپل کرد هم همین‌طور بود و این شرکت هر کاری از دستش برآمد برای ضربه زدن به کسب و کارهای ایرانی انجام داد و این تروریسم اقتصادی است.

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پاسخ به احتمال جاسوس‌افزار بودن تلگرام‌های فارسی، بیان کرد: اینکه این نسخه‌ها جاسوس‌افزار باشند ثابت‌شده نیست و اقدام گوگل برای حذف اپلیکیشن‌های ایرانی هم معطوف به دو پوسته پیام‌رسان نیست و اپلیکیشن‌های دیگری را هم در حوزه تجاری و بانکی دچار آسیب کرده است. البته ما در مرکز ماهر بیانیه دادیم که ارتباط از طریق کلاینت‌ها ناامن‌تر از اتصال خود تلگرام است، اما وقتی تلگرام API باز می‌گذارد، حتماً تدابیر حریم خصوصی را هم برای کاربر دیده که این حریم خدشه‌دار نشود و سیاست کاربری که نسخه‌های فارسی تلگرام بعداً منتشر کردند هم نشان می‌داد که اینها برایشان مهم است.

در زمینه ارائه اینترنت ثابت کاهش قیمت داشتیم

فتاحی درباره قیمت ارائه خدمات پهن‌باند به شرکت‌های ثابت بیان کرد: اعتراض از سمت شرکت‌های ثابت کم و بیش هست، اما نکته این است که ما در همین سال گذشته نزدیک ۵۰ درصد در دو سه مرحله کاهش قیمت داشتیم، علی‌رغم اینکه خریدهای ما همه ارزی است و در این مدت اخیر هم قیمت ارز سه یا چهار برابر شده. ما تلاش کردیم مدل‌های خریدمان را در شرکت ارتباطات زیرساخت به سمتی ببریم که بتوانیم با بهترین کیفیت و کمترین قیمت خرید کنیم که آن را در اختیار اپراتورهای لایه دسترسی هم قرار دهیم و اکنون در مقایسه با سایر مناطق دنیا و هزینه‌هایی که برای این موضوع توسط اپراتورها پرداخت می‌شود، در وضعیت خوبی هستیم. اما باز هم نگاه ما این است که تا جایی که می‌توانیم برای اپراتور لایه دسترسی این تسهیلات را ایجاد و تخفیف‌ها را اعمال کنیم.

وی با اشاره به واگذاری مکالمات بین‌الملل به بخش خصوصی، اظهار کرد: کمیسیون تنظیم مقررات برای VOIP اپراتورهایی که پروانه دارند و در این حوزه فعالیت می‌کنند، چارچوبی گذاشته است. مصوبات کمیسیون در این زمینه تصویب شده و ما منتظر ابلاغ هستیم و پس از آن شرکت زیرساخت از حوزه مکالمات بین‌الملل و انحصاری که تاکنون بوده خارج می‌شود و آنهایی که پروانه دارند سفارش می‌گیرند و قرارداد تجاری می‌بندند. اصل موضوع، انحصارزدایی رقابت است و با رقابت در کیفیت و قیمت، آنهایی که تجربه بیشتری دارند، حتماً خودشان موفق‌تر خواهند بود و ما برایشان ارجحیتی قرار نمی‌دهیم.

مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت با اشاره به افزایش تعرفه مکالمات بین‌الملل بیان کرد: قیمت مکالمات تابعی از ارز است. وقتی مکالمه را به سمت خارج از کشور می‌بریم، قیمتی که کاربر پرداخت می‌کند بابت ترافیک صادره است و چون این ترافیک را به اپراتورهای بین‌المللی تحویل می‌دهیم، همه تابعی از قیمت ارز است و به همان میزانی که قیمت ارز افزایش داشته، این تعرفه هم افزایش یافته است. به همین دلیل ما برای تعیین قیمت به سازمان تنظیم مقررات درخواست دادیم و با سازمان حمایت از مصرف‌کننده هم مکاتباتی داریم، چون باید مجوز از آنها هم بگیریم. در حال حاضر تعرفه‌ها در همه سطح‌ها حدود دو برابر شده است.

سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل گفت: اگر بخواهیم فیلترینگ هوشمند هم اجرا کنیم چون اینستاگرام التزامی ندارد، رمزنگاری می‌کند تا فیلترینگ هوشمند اصلاً کار نکند.

امروز که فضای مجازی به فضایی همه‌گیر در بین مردم تبدیل شده، تقریباً روزی نیست که با فضای مجازی و مسائل مطرح شده در آن سر وکار نداشته باشیم؛ مسائلی که گاهی حتی تبدیل به یک مسئله و موضوع مهم و ملی می‌شود مانند قتل طلبه همدانی و پست‌هایی که قاتل در اینستاگرام منتشر کرد تا آهنگ مبتذل خواننده خارج نشین که در مدارس کشور پخش و دانش‌آموزان با آن همخوانی کردند. 

فارغ از این موضوعات، امروزه نقش و جایگاه فضای مجازی در عرصه‌های گوناگون سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی بر کسی پوشیده نیست و کمتر دولت پیشرفته و توسعه‌یافته‌ای پیدا می‌شود که در برنامه‌ریزی‌ها و تصمیم‌گیری‌های خود در عرصه‌های یاد شده، نقشی برای فضای مجازی قائل نباشد. 

به تصریح بسیاری از کارشناسان، امروزه نحوه مواجه دولت‌ها با فضای مجازی و میزان وابستگی به خارج در استفاده از این فضا، از تعیین مولفه‌های قدرت به شمار می‌رود. 

فضای مجازی مانند دو لبه یک شمشیر، فرصت‌ها و تهدیدهایی را با خود به همراه دارد و  در استفاده و بهره‌مندی از فرصت‌های این فضا یا آسیب دیدن از تهدیدهای آن، به میزان خوانش مشترک دولت و مردم از فضای مجازی بستگی دارد. 

با توجه به اهمیت فضای مجازی در دنیای امروز، جواد جاویدنیا سرپرست معاونت دادستانی کل کشور در امور فضای مجازی، در گفت‌وگویی درباره نقش فضای مجازی در تسهیل وقوع جرایم، اهمیت و نحوه رصد فضای مجازی،  خروج اطلاعات از کشور به واسطه وابستگی به نرم‌افزارهای خارجی، درآمد میلیارد گوگل از ایران، شکست فیلترینگ هوشمند، نحوه تامین امنیت در فضای مجازی، تلگرام و مذاکره با مدیر آن برای فعالیت قانونمند در ایران و برخی مسائل دیگر توضیح داد که به مشروح آن به شرح پیش رو است؛

روزانه 250 میلیون پست در اینستاگرام منتشر می‌شود

سوال: بعد از اتفاقی که در همدان رخ داد، سوالی مطرح شد مبنی بر اینکه چرا فضای مجازی به بستری کاملا مهیا برای ارتکاب انواع جرایم تبدیل شده است؟

جاویدنیا: در این خصوص نکته‌ای که باید توجه کنیم این است که وقتی یک موج ایجاد می‌شود تحلیل دقیق مسائل رخ نمی‌دهد و واقعیات در موج‌ها گم می‌شود. یکی از واقعیات این است که درخصوص ماجرای همدان، این فرد عکس‌ها را بعد از حادثه بارگذاری کرده‌ بود. هرچند نافی سوال و دغدغه شما نیست. فضای شبکه اجتماعی، فضایی بسیار وسیع است که حدود 25 میلیون اکانت داخل کشور داریم و حدود  250 میلیون پست روزانه در اینستاگرام منتشر می‌شود. اینها نیازمند یک رصد هوشمند است. رصد هوشمند هم اگر بخواهد اتفاق بیفتد نیازمند یکسری زیرساخت‌ها و ایجاد دسترسی از سوی آن شبکه است.

دنیا به این سمت می‌رود که مثلا در کشور انگلستان مدیران شبکه‌های اجتماعی را مکلف کرده‌اند که خودتان این طیف از پست‌ها را باید رصد و حذف کنید. هیچ دولتی این بار سنگین مالی را برای خودش ایجاد نمی‌کند که تأمین امنیت یک پلت‌فرم کلا بر دوش خودش بیفتد. پلیس در واقع باید موضعی که به او اعلام می‌شود را بررسی کند.

کمک گروه‌های داوطلب به پلیس و قوه‌قضاییه برای رصد فضای مجازی

در کشور ما با استفاده از گروه‌های داوطلب، بخش‌های مختلفی هستند که با پلیس و مرجع قضایی همکاری، رصد و گزارش می‌کنند. اما بحث این است که فضایی با این وسعت برای رصد چه تعداد نیروی انسانی مستقیم می‌خواهد؟ الان پلیس یک موضوع را رصد می‌کند و برخورد می‌کند اما هنوز از این موضوع فارغ نشده، موضوع دیگری رخ می‌دهد. مدیریت این شبکه اجتماعی هم هیچ همکاری نمی‌کند و فرد متخلف وقتی با برخورد روبه‌رو شد، با صفحه جدید یا در خارج از کشور با صفحه قبلی ادامه فعالیت می‌دهد و این هم به دلیل این است که مدیریت در اختیار ما نیست.

اینکه رهبری دستور دادند پلیس بیاید و امنیت این فضا را برعهده بگیرد، تفسیر این بحث در این حد که پلیس فقط یک رصدکننده باشد، قطعا پایین آوردن اهمیت کار است. یعنی پلیس باید مدیریت را برعهده بگیرد و اگر پلت‌فرم یا هماه شبکه اجتماعی، قواعد نظارتی را نپذیرفت با آن برخورد صورت گیرد. کشورهای دیگر این کار را کرده‌اند و حتی مسدودسازی کرده‌اند و در نهایت آن شبکه به رعایت قوانین آن کشور تن داده‌اند.

اهمیت بیگ‌دیتای خروجی از کشور، بیشتر از نفت است

در کنار مسائل امنیتی و درآمدهای میلیاردی که این پلت‌فرمها از کشورهای مختلف کسب می‌کنند، بیگ‌دیتای خروجی از کشور هم بسیار مهم است و چه بسا از نفت هم مهم‌تر است. چون اگر نفت را ببرند فقط یک ماده را برده‌اند اما اگر بیگ دیتا را ببرند، جزئی‌ترین اطلاعات شهروندان یک کشور را برده‌اند و در اختیار سرویسی قرار داده‌اند که این پلت‌فرم‌ها را پشتیبانی میکنند. کشورهایی که به دنبال استقلال در فضای مجازی هستند به هیچ‌وجه اجازه نمی‌دهند این اطلاعات به راحتی در اختیار دیگران قرار گیرد.

اگر فقط از منظر کاربران به ماجرا نگاه کنیم، آنها می‌گویند ما فقط یک سلام‌علیک و حرف‌های معمول تبادل می‌کنیم اما من ماجرا را از منظر مدیر پلت‌فرمی می‌بینم که می‌گوید دارایی ما حرف‌‌های بی‌ربط و  بی‌ارزش کاربران است. از مجموعه این حرف‌هایی که از نظر من ارزش ندارد، اطلاعات مهمی خارج می‌شود و تحلیل بزرگی روی اینها صورت می‌گیرد.

همین نگاه می‌طلبد امکانات واقعی برای رصد با همکاری پلت‌فرم در اختیار مراجع قضایی و مانیتی قرار گیرد تا مدیریت بهتری داشته باشیم.

سوال: این شبکه‌های اجتماعی از جمله اینستاگرام در کشورهای دیگری هم فعال هستند، حاکمیت کشورهای دیگر با معضلات و آسیب‌های مرتبط با این شبکه‌ها چگونه رفتار می‌کنند؟

جاویدنیا: خب آنها بستر همکاری با مدیران شبکه‌های اجتماعی را دارند و حداقل این همکاری‌ها این است که یک دفتر نمایندگی یا ارتباط مستقیم دارند و می‌توانند اطلاعات اکانت و آی‌پی و جزئیات کاربر موردنظر را از مدیریت این شبکه‌ها اخذ کنند. اگر بخواهند کسی را بلاک کنند این کار را انجام می‌دهند و یک تعامل دوطرفه بین حاکمیت کشور و مدیریت آن شبکه برقرار است.

اخیرا حتی در انگلیس قانونی مصوب کردند که با وجود تعامل موجود، مدیر پیام‌رسان موظف است محتوای خشونت‌آمیز را حذف کند و در غیر این صورت برای مدیر پیام‌رسان که حتی ممکن است آمریکایی باشد، مجازات در نظر گرفتهاند. اما با وجود همه این تعامل در یک سطح از امنیت ظاهری جامعه طبق نرم و مقررات خود، اپلیکیشن تمکین می‌کند و محتوای موردنظر  را حذف می‌کند. آنجا مثل ایران اینستاگرام فراگیر نیست و جو عمومی کنترل شده است.

نخست‌وزیر فرانسه می‌گوید ما هم باید به سمت استفاده از «اینترنت چینی» حرکت کنیم

با این وجود نخست وزیر فرانسه در اجلاس حاکمیت اینترنت می‌گوید ما دو نوع اینترنت داریم؛ چینی و آمریکایی و ما باید به سمت اینترنت چینی حرکت کنیم. اینترنت چینی چیست؟ اساسا این است که اولا خدمات پایه مورد نیاز کشور را در داخل کشور ارائه دهد و اگر فلان شرکت خارجی نخواست یا نتوانست خدمات دهد، بتواند بگوید نیازی نیست تو اصلا اینجا فعلالیت کنی. ثانیا اگر دید یک نرم‌افزار خارجی در خدمات ملی اخلال ایجاد می‌کند و نظم کشورش مختل شده است، بتواند رأسا تصمیم‌گیری و اعمال حاکمیت کند؛ درباره گوگل همین اتفاق افتاد. 6 ماه فرصت دادند و موتور جستجوی چینی را طراحی کردند. اطلاعات را آپلود کردند و بعد به گوگل گفتند اطلاعاتی که می‌گوییم را باید حذف کنی و به زبان چینی خدمات ارائه دهی. گفتند این محتوایی که مطابق قوانین ما نیست باید رعایت کنید وگرنه می‌بیندیم. گوگل ابتدا فکر کرد شوخی هست و چینی‌ها نمی‌توانند این کار را کنند و اگر هم واقعا این تصمیم عملی شود، شهروندان چینی‌ تجمع میکنند و معضل امنیتب ایجاد می‌شود اما در موعد مقرر گوگل قطع شد و موتور جستجوی چینی کار خود را آغاز کرد و مردم هم استفاده کردند.

درآمد یک میلیاردی گوگل از تبلیغات روزانه در فضای مجازی ایران

گوگل الان روزانه یک میلیارد تومان از ایران درآمد تبلیغاتی دارد. نه قوانین کشور ما را رعایت می‌کند. نه مالیاتی می‌دهد و نه اشتغالزایی دارد دست ما هم بالاست و اگر بخواهیم قطعش کنیم،‌نه اینکه نتوانیم ولی به هر حال برخی خدمات داخلی کشور، ممکن است با مشکل روبه‌رو شود.

سوال: این انگیزه که تعاملی بین ایران و شبکه‌هایی مثل اینستاگرام داشته باشه باشیم، وجود داشته که آنها قبول نکرده باشند؟

جاویدنیا: تلگرام آغاز این مذاکرات بود که چند سال پیش انجام شد و اعلام هم کردند. با همین استدلال سعی کردند از صدور دستور فیلترینگ خودداری شود. وقتی خودت دست پری نداشته باشی و آنها بتوانند با منافع شما بازی کنند قطعا این مذاکره، مذاکره‌ای شکننده خواهد بود. از همان زمان تأکید این بود که یک نرم‌افزار قوی داخلی داشته باشیم که هروقت تلگرام نخواست همکاری کند و خدمات بدهد، مردم با انگیزه خودشان به این سمت بیایند. خیلی از خدمات مانند خدمات بانکی، حمل‌ونقل و مسائل دیگر که الان روی بسیاری از نرم‌افزارها هست مدنظر بود.

این یکی از مواردی بود که بعدا در جریان دی 96 خودش را نشان داد و همکاری نکرد و بسیاری از کانال‌ها فعال بودند که مسدود نشدند و به شدت هجمه کردند و به آتش اغتشاشات دامن زدند و در مقطعی تلگرام فیلتر شد.

چرا فیلترینگ هوشمند اینستاگرام شکست خورد؟

در مورد اینستاگرام هم دقیقا همین امر مطرح شده بود؛ یعنی در مصوبات کمیته فیلترینگ وجود دارد. یک مقطعی بحث فیلترینگ هوشمند مطرح شد. دادستانی کل مخالف این امر بود زیرا اعتقادمان بر این بود مادامی که دست پری از این طرف نداشته باشیم، اگر بخواهیم فیلترینگ هوشمند هم اجرا کنیم چون او التزامی به شما ندارد، رمزنگاری می‌کند تا فیلترینگ هوشمند اصلاً کار نکند.  این کار انجام نشد و فیلترینگ هوشمند شکست خورد و سپس بحث یک سری مذاکرات پیش آمد. در مذاکرات هم چون دوستان با دست خالی جلو رفتند، گفت اصلاً من برای مذاکره نمی‌‌آیم. گفتند فیلتر می‌کنیم، گفت فیلتر کنید مشکلی ندارد و هر کاری می‌خواهید بکنید؛ من نمی‌توانم مطابق قواعد شما کار کنم.

چرا اینطور هست؟ چون ما پشتوانه خود را قوی نکردیم. بنابراین روند عقلانیت در این زمینه پیش گرفته شده است. این که مجبور می‌شویم به عنوان دستگاه قضایی مسئله محدودسازی را مطرح نکنیم، هیچ وقت با این نگاه نبوده که مردم کلاً از یک سرویس محروم باشند. باید سرویس وجود داشته باشد و مردم استفاده کنند اما با چه شرایط و به چه قیمتی؟ متصدی اصلی زیرساخت فضای مجازی کشور، باید یک بستر امنی را برای کسانی که می‌خواهند در این فضا فعالیت کنند، فراهم کند. حالا ما این کار را انجام ندادیم و گفتیم اشکالی ندارد آقای آمریکایی شما برای ما یک شهرکی درست کن و ما می‌رویم آنجا زندگی می‌کنیم. بعد که درباره قانون صحبت می‌کنیم می‌گوید من قوانین خودم را دارم. 

متصدی امنیت در فضای مجازی کیست؟  در کشور ما، اول یک جریان یا تکنولوژی جدیدی ایجاد می‌شود و بعداً تازه به فکر این می‌افتیم که برویم بررسی کنیم ببینیم سایر کشورها چه کردند و چه اقداماتی در این فضا انجام شده است. نمی‌توانیم در فضای مجازی مانند فضای فیزیکی، گشت فیزیکی بگذاریم. امنیت فضای مجازی ملازمه با این دارد که ابزارها در اختیار باشد. شما الان از پلیس و نیروی انتظامی امنیت می‌خواهید؛ اولین کاری که انجام می‌شود مشخص کردن مرزهای زمینی و هوایی و سپس بحث گذرنامه و احراز هویت برای کسانی است که می‌خواهند وارد کشور شوند. بنابراین اساس امنیت، مشخص شدن مرزهاست. 

در دنیا امنیت فضای مجازی در اختیار نیروهای مسلح است

آیا مامورین نیروی انتظامی بدون اینکه بر گذرگاه‌های شهر تسلط داشته باشند می‌توانند امنیت شهر را تامین کنند؟ در کشورهای دنیا به خاطر همین موضوع، بحث مرزبانی و امنیت فضای مجازی در اختیار نیروهای مسلح است و وزارت ارتباطات و متولی زیرساخت فقط ارتباط را برقرار می‌کند. متولی این نیست که فلان آی پی، حق ورود و خروج به کشور دارد یا ندارد. اینها را در هیچ کشور دنیا در اختیار وزارت ارتباطات قرار نمی‌دهند. مثل این می‌ماند که امنیت یک ساختمان، در اختیار مهندس آن ساختمان باشد. مهندس فقط امنیت را از جهت رعایت مسائل زیربنایی بر عهده دارد. 

ما بحث اقتصاد و امنیت فضای مجازی را ندیدیم و فقط از منظر ارتباط به آن نگاه کردیم. محدودیت‌ها و غیره را در همین منظر تعریف کردیم. هروقت و هر جایی پلیس خواسته ممنوعیت ایجاد کند، اعتراض کردند که چرا جلوی آزادی مردم را می‌گیرید؟ در فضای فیزیکی پلیس اگر یک جایی سرقت مسلحانه انجام شده باشد، محدودیت در عبور و مرور برگزار می‌کند تا مجرم را شناسایی کند. آیا در این مورد هم به پلیس انگ محدودیت آزادی می‌زنند؟ 
الان بحث‌ محدودیت‌ها در فضای مجازی در برخی کشورهای دنیا، دیگر فقط دولتی نیست و برخی خانواده‌ها هم آمدند و یکسری تشکل‌ها ایجاد کردند و گفتند فلان قضیه لطمه می‌زند و از دولت خواستند محدودیت ایجاد کند. چون امروز همه چیز از منظر خاصی نگاه می‌شود و متاسفانه جنبه‌های سیاسی نیز پیدا کرده است.

سوال: فکر می‌کنید ما در کدام بخش ضعف داشتیم؟ 

جاویدنیا: قطعاً ما در کار رسانه‌ای ضعیف عمل کردیم و شکی در آن نیست. رسانه‌های ما وقتی می‌خواهند در این موضوع اطلاعرسانی کنند باید جوانب قضیه را هم در نظر بگیرند. در برخی بخش‌ها اطلاعات ناقص به مردم می‌رسد. می‌گوییم در آمریکا هم فیلترینگ هست اما می‌گویند نه آقا چنین چیزی نیست. در بحث امنیت هیچ کشوری شوخی ندارد و به هیچ بخشی از دولت هم اجازه نمی‌دهند در این قضیه ورود کند.  

بنابراین یک کار رسانه‌ای و علمی انجام نشده و برخی بخش‌ها نیز عملکرد بسته و بدون رعایت پیوست‌های رسانه‌ای داشته است.  بعضاً نیز عملکردها مطلوب نبوده و شاید یک سایتی نباید فیلتر می‌شده، فیلتر شده و این تصور ایجاد شده که آزادی بیان خدشه دار شده است. برخی از متخصصان امر هم مفاهیم را متوجه می‌شوند اما نمی‌توانند به درستی به لایه‌های مردم منتقل کنند.

به عنوان مثال در همین بحث کسب و کارهایی که گفتند در جریان فیلتر تلگرام لطمه خورده است. وقتی یک بازاری محل جولان افراد خلافکار می‌شود و هر چه تلاش می‌کنیم قوانین کشور را رعایت نمی‌کنند و امنیت مردم در خطر است و مدیر بازار هم همکاری نمی‌کند، چه باید کرد؟ حرف ما این است یک بازار امن داخلی ایجاد شود و مردم هم به آنجا منتقل شود. از آن طرف بازار امن داخلی می‌خواهیم ایجاد کنیم اما آن پیمانکار یا کسی که می‌خواهد اجرا کند، یا قبول ندارد یا به هر دلیلی کار را انجام نمی‌دهد. ما می‌بینیم یک تعداد افراد در آن بازار درآمد دارند اما در مقابلش میلیاردها دلار از آن بازار مالیات پرداخت نمی‌‌شود و از جیب بقیه ملت اجحاف می‌شود. وقتی اینجا بحث حاکمیت مطرح می‌شود، ما مجبور هستیم بین بد و بدتر یک چیزی را انتخاب کنیم و ناچاریم به لحاظ حفظ منافع کل مردم با آن برخورد کنیم.

یک گزارش میدانی از حاشیه دادگاه خانواده تهیه کنید تا عمق آسیب‌ها را دریابید

یکی از نرم‌افزارهای داخلی مشابه اینستاگرام است اما هنوز خیلی شناخته شده نیست. این نرم‌افزار توسط جوانی طراحی شده که در زیرزمین خانه‌شان با دو لپ‌تاپ کار می‌کند و بین 100 هزار تا 200 هزار مشترک هم دارد و سوال این است جوانی که توانسته این پتانسیل را ایجاد کند آیا نمی‌تواند حجم گسترده‌تری با پشتیبانی بهتری ایجاد کند.

ممکن است خانواده‌ها و فرزندانشان در فضای مجازی با مشکلاتی همچون اخاذی و مسائل اخلاقی روبرو شوند، که من معتقدم که این اتفاق افتاده است.‌خانواده‌ای که در حال دچار شدن به مشکل آبرویی‌ است نوعا از طرح شکایت ابا دارد، اینها می‌ترسند که موضوع پخش شود و متأسفانه آمار در این زمینه کم نیست. یک گزارش میدانی از حاشیه دادگاه خانواده تهیه کنید و خواهید دید که واقعا چقدر آسیب‌ها زیاد است.

عقیده برخی در این خصوص این است که پیشرفت تکنولوژی چنین آسیب‌ها و ریخت و پاشهایی را با خود همراه دارد و بعدها کم‌کم جامعه خودش رشد پیدا می‌کند؛ من به یکی از اینها که چنین عقیده‌ای دارد گفتم خدا کند شما که این حرف را می‌زنید آسیب نبینید چرا که پدر و مادر بچه‌اش را در این شرایط سخت فرهنگی و اقتصادی بزرگ می‌کند به امید اینکه قرار است این بچه در آینده آبروی او باشد. حال اگر کار به جایی برسد که این بچه در این فضا مورد تعرض و اخاذی قرار بگیرد و عکس‌هایش بیرون برود تبدیل به فردی افسرده می‌شود که باید کلی امکانات پزشکی را فراهم کنیم که در همان وضعیت بماند و کارش به خودکشی نشود.

تعداد خودکشی نوجوانان در سال گذشته 570 مورد بوده است که علت این خودکشی‌ها واقعا قابل تامل است. نوجوان که مشکل بیکاری ندارد، نوع اینها مشکلاتی است که در فضای مجازی ایجاد می‌شود، چراکه فرد می‌بیند شخص هم سن و سال خودش در یک فضای لاکچری و با امکانات رفاهی خاص زندگی می‌کند.ایجاد ارتباطات عاطفی زودتر از موعد از دیگر آسیب‌های متوجه نوجوانان در فضای مجازی است که فضای مجازی افراد را در سنین پایین در معرض این عواطف قرار می‌دهد. در چنین شرایطی نوجوان به یکباره از طرف مقابلش با بی‌مهری مواجه می‌شود و زندگی را برای خود تمام شده محسوب می‌کند.

سررشته اکثر تلاطم‌های بازار مسکن، خودرو و طلا در گروه‌های تلگرامی است

آسیب‌های امنیتی و اقتصادی فضای مجازی، فعالیت توئیتر در آشوب‌های سال 88 و پمپاژ اخبار منفی به فضای مجازی در سال 96، شایعه سرریز شدن فلان سد و یا ترک برداشتنش نیز نمونه دیگر است که برای جامعه بار روانی ایجاد می‌کند. وقتی در فضای مجازی مدیریت و احراز هویت نداریم هر کسی هر حرفی در این فضا می‌زند؛ سررشته اکثر تلاطمات بازار دلار، مسکن و خودرو در گروه‌های تلگرامی است.

برخی می‌گویند این مباحث از قبل هم بوده است، ما نیز این سخن را نفی نمی‌کنیم، اما در گذشته اگر می‌خواستیم بین 400 نفر در سراسر کشور که هر کدام در یک شهر هستند هماهنگی ایجاد کنیم که همصدا بروند در یک نرم‌افزاری قیمت واحدی را انتشار بدهند چنین پتانسیلی وجود نداشت. نمی‌گوییم دولت و دستگاه‌های قضایی و امنیتی می‌توانند تجسس کنند، ما قوانین بسیار سختی داریم که مقام معظم رهبری هم تاکید کردند که این کار اصلا خلاف شرع و حرام است، اما در جایی که اتفاقاتی اینچنین بیفتد در فضای مجازی داخلی خیلی راحت‌تر می‌شود آن را شناسایی کرد و دیگر کسی هم این ریسک را نمی‌کند که بخواهد در این فضا کار خلافی انجام دهد.

دولت به هر ترتیبی که است باید مانع فیلترشکن‌ها بشود؛ دور زدن فضای مجازی با استفاده از فیلترشکن در حکم ورود و خروج قاچاق از مرز است و دولت به هرترتیبی که هست باید مانع شود. ما می‌توانیم کنترل و نظارت بیشتری داشته باشیم تا امنیت مردم نیز بیشتر تأمین شود. در این صورت خود مردم متوجه می‌شوند که بسیاری از این لطمات از کجا وارد می‌شود و این حضورشان در نرم‌افزارهای خارجی چه امتیازاتی به آنها(خارجی‌ها) می‌دهد.

برخی از مردم معتقدند فناوریهای داخلی ضعیف هستند و قیاس آن با وضعیت خودروهای داخلی مؤید این ادعاست و می‌گویند ما در صنعت خودرو چه تولید داخلی مناسبی داریم که بخواهیم در حوزه‌های دیگر هم به تولید داخل اعتماد کنیم. جواب این است که این حوزه خیلی متفاوت است. بستر آن اصلا دولتی نیست، کسانی که در این فضا و روی محتوای پلت‌فرم کار می‌کنند جوانان خوش‌فکر و باذوقی هستند که کارهای بسیار بزرگی در دنیا انجام داده‌اند و می‌توانند خدمات بسیار بهتری را در صورت همکاری مردم ارائه کنند و دولت فقط زیرساخت‌ها، دیتابیس لازم و فیبر نوری این فضا را تهیه می‌کند.

یک احتمال؛ ترور طلبه همدانی سناریو بوده است

سوال: آیا پلیس با پایش قاتل طلبه همدانی که سابقه‌دار هم بوده است امکان پیشگیری از وقوع این اتفاق را نداشت؟

جاویدنیا: قاتل طلبه همدانی فردی سابقه‌دار بود که تحت تعقیب و متواری بوده و حکم جلبش از طرف دادسرا صادر شده بوده است، اما سوال این است که ما چگونه باید در فضایی که هیچ چیز آن دست ما نیست و 25 میلیون اکانت ایرانی و 250 میلیون پست دارد دنبال این فرد بچرخیم.

مجرمان نوعا به اسم خودشان در این فضا حضور نمی‌یابند و احتمال آن خیلی پایین است که افراد با مشخصات اصلی خودشان این کار را انجام دهند؛ در رابطه با اتفاق مذکور این تحلیل وجود دارد که ماجرا از قبل تعیین شده و برای به راه انداختن یک جریان بوده است. آن پستی که یکی از بازیگران منتشر کرد مشخص شد که آن پست اصلی (توییت اول علیه طلبه مازندرانی) از طرف منافقین با عکس شخص دیگری آمده است و این شخص (قاتل) با این ادعا که این روحانی، صاحب همان اکانتی بوده است که چنین حرفی را بیان کرده، او را به خاک و خون کشید و بعد عکس‌هایش را با اسلحه منتشر و افتخار هم می‌کند. این خیلی ساده‌لوحانه است که فکر کنیم یک شخصی همین طوری بیاید و خودش را هم معرفی کند و بگوید بیایید مرا بگیرید. حتی اگر این شخص، هویتش پیدا می‌شد، برقراری ارتباط بین این اکانت و مکان فیزیکی که مستقر است مستلزم یک فرآیند پیچیده است و به راحتی انجام نمی‌شود. می‌بینیم که خیلی از افراد و کسانی که آن خبر را در توییتر منتشر کردند، اکانت اولیه‌شان ننوشته‌اند که من از آلبانی پست منتشر می‌کنم. 

در این بستر پیدا کردن این افراد مانند جست‌وجوی سوزن در انبار کاه است؛ با تجربه قضایی که دارم می‌گویم که در خوشبینانه‌ترین حالت از صددرصد افراد شاید 5 درصد آنها باهویت اصلی خود در فضای مجازی مرتکب خلاف می‌شوند. به خاطر همین می‌گویم که هم عمل ارتکابی و هم شیوه انتشار و تبلیغ به هیچ‌وجه شکل و حالت طبیعی نداشته

پاول دوروف، بنیان گذار پیام رسان تلگرام، در واکنش به رسوایی جاسوس افزار واتس اپ، در مطلبی به نقاط ضعف این پلتفرم و سیاست های فیس بوک نقد کرده و برای تک تک جملاتش در این نوشته، مرجع ذکر کرده است. این مطلب را می خوانید:
دنیا از شنیدن این خبر که واتس‌اپ، هر تصویری را تبدیل به جاسوس افزار می‌کند، حیرت زده شده است. هر چیزی روی گوشی شما، شامل تصاویر، ایمیل‌ها و متن‌ها، فقط به این دلیل که واتس‌اپ را نصب کرده‌اید، در دسترس مهاجمان قرار داشته است.
این اخبار البته من را متعجب نکرد. پارسال واتس‌اپ وادار به تایید مساله‌ای مشابه شد؛ یک تماس تصویری از طریق واتس‌اپ برای هکرها کافی بود که به تمامی داده‌های روی گوشی شما دسترسی بیابند.
هر بار که واتس‌اپ یک آسیب‌پذیری بحرانی را در اپ‌اش اصلاح می‌کند، یک مشکل جدید به جای آن پدیدار می‌شود. همه مشکلات امنیتی آنها برای کنترل کاربر مناسب است و همه مانند Backdoor عمل می‌کنند.
بر خلاف تلگرام، واتس‌اپ منبع‌باز نیست؛ بنابراین محققان امنیت به آسانی قادر به بررسی اینکه در کد آن، Backdoor وجود دارد، نخواهند بود. آنها دقیقا برعکس عمل می‌کنند؛ واتس‌اپ عامدانه دسترسی به کدهایش را نمی‌دهد تا هیچ کس قادر به بررسی آنها نباشد.
واتس‌اپ و شرکت مادرش، فیس‌بوک، شاید حتی از سوی روال‌های امنیتی مانند دستور سکوت (gag order) اف‌بی‌آی وادار به نصب در پشتی (Backdoor) شده باشند.در آمریکا، برقراری یک ارتباط امن ساده نیست. در سال 2016 تیمی از تلگرام یک هفته در آمریکا مستقر بود و در این مدت 3 تلاش برای نفود به تلگرام از سوی اف‌بی‌آی انجام شد. حال تصور کنید 10 سال کار کردن در چنین فضایی چه تبعاتی برای شرکت‌های مستقر در آمریکا خواهد داشت.
البته توجیهات نهادهای امنیتی را برای نصب در پشتی برای مقابله با تهدیدهای تروریستی درک می‌کنم؛ اما مشکل چنین Backdoorهایی این است که مجرمان سایبری و دولت‌های تمامیت‌خواه نیز می‌توانند از آنها استفاده کنند. عجیب نیست که دیکتاتورها واتس‌اپ را دوست دارند؛ ضعف امنیتی واتس‌اپ به آنان امکان می‌دهد که از شهروندان‌شان جاسوسی کنند. به همین دلیل هم واتس‌اپ همچنان در کشورهایی مثل روسیه و ... آزاد و در دسترس است؛ در حالی که تلگرام به دستور مقامات ممنوع شده است.
در واقع من در واکنش به فشارهای مقامات روس کار روی تلگرام را آغاز کردم. آن زمان در سال 2012، واتس‌اپ فقط پیام‌ها را به صورت متن ساده تبادل می‌کرد که دیوانگی بود. نه تنها دولت‌ها و هکرها، بلکه حتی اپراتورهای موبایل و ادمین‌های وای‌فای نیز به تمامی متن‌های تبادل شده روی واتس‌اپ دسترسی داشتند.
واتس‌اپ، بعدها گونه‌ای از رمز‌گذاری را به سرویس‌اش افزود که به سرعت مشخص شد صرفا یک ترفند تبلیغاتی بوده است. چون کلید رمزگشایی پیام‌ها در دسترس بعضی از دولت‌ها از جمله دولت روسیه بود. بعد، با محبوب شدن تلگرام، بنیان‌گذاران واتس‌اپ، این پیام رسان را به فیس‌بوک فروختند و اعلام کردند که «حریم خصوصی در دی‌ان‌ای آنهاست». اگر چنین ادعایی صحت داشته باشد هم احتمالا ژن آنها ساکت (dormant) یا ژن باخته (recessive) است.
3 سال پیش واتس‌اپ اعلام کرد که رمزگذاری سرتاسری (endto end encryption) را به کار گرفته است و دیگر هیچ شخص ثالثی به پیام‌ها دسترسی ندارد. این اعلامیه همراه شد با درخواست‌های متعدد و تشویق کاربران واتس‌اپ که چت‌های‌شان را در ابر پشتیبان‌گیری کنند. اما واتس‌اپ به کاربرانش نمی‌گفت که وقتی از چت‌ها پشتیبان بگیرند، این پشتیبان‌ها دیگر با رمزگذاری سرتاسری محافظت نمی‌شود و می‌تواند در دسترس هکرها و مقامات حکومتی قرار بگیرد. چه بازاریابی درخشانی! و برخی از مردم ساده‌دل هم در نتیجه این اقدام، هم اکنون دوران محکومیت خود را در زندان می‌گذرانند.
آنهایی هم که مقاوم‌تر بوده‌اند و به درخواست‌های بک‌آپ‌گیری تن ندادند نیز همچنان با ترفندهایی قابل ردیابی هستند؛ ترفندهایی از جمله دسترسی به پشتیبان فهرست مخاطبان تا تغییرات نامحسوس کلید رمز. فراداده‌هایی که به دست کاربران واتس‌اپ تولید می‌شود لاگ‌هایی که نشان می‌دهد که چه کسی با چه کسی و در چه زمانی چت کرده است از سوی شرکت مادر واتس‌اپ به انواع نهادهای امنیتی و غیر امنیتی درز داده شده است. اما مهم‌تر از همه اینها، ملغمه‌ای از آسیب‌پذیری‌های بحرانی، یکی پس از دیگری در این پیام‌رسان پدیدار می‌شود.
واتس‌اپ دارای تاریخچه مشخصی است – از شروع فعالیت بدون هیچ‌گونه رمزگذاری تا مشکلات امنیتی پی‌درپی مناسب برای اهداف نظارتی و جاسوسی. به عقب که نگاه کنیم، حتی یک روز در تاریخ 10 ساله واتس‌اپ نبوده که این سرویس امن بوده باشد. به همین دلیل است که گمان نمی‌کنم با روزآمدسازی اپ موبایل واتس‌اپ، بتوان آن را برای همگان امن کرد. واتس‌اپ اگر می‌خواهد به یک سرویس مبتنی بر حریم خصوصی تبدیل شود، باید ریسک از دست دادن تمامی بازار و کشمکش با مقامات کشور محل استقرارش را بپذیرد و به نظر نمی‌رسد که آنها برای چنین ریسکی آماده باشند.
سال گذشته، بنیان‌گذاران واتس‌اپ به دلیل نگرانی درباره حریم خصوصی کاربران این شرکت را ترک کردند. آنان واقعا گرفتار دستورسکوت و پیمان‌نامه‌های عدم افشای اطلاعات (NDA) هستند؛ بنابراین، بدون به مخاطره انداختن آینده و آزادی‌شان، قادر به صحبت آزاد درباره Backdoor‌ها در ملا عام نیستند. البته این بنیان‌گذاران می‌توانستند اعتراف کنند که حریم خصوصی کاربران‌شان را فروخته‌‌اند.
بی‌میلی بنیان‌گذاران واتس‌اپ در ارایه اطلاعات بیشتر، برای من قابل درک است. به خطر انداختن آسایش فردی آسان نیست. چندین سال قبل من به دلیل تبعیت نکردن از دستور دولت برای ارایه اطلاعات شبکه اجتماعی VK مجبور شدم کشورم را ترک کنم. برای من خوشایند نبود؛ اما آیا دوباره هم همین کار را خواهم کرد؟ با کمال میل. هر کدام از ما بالاخره یک روزی می‌میریم؛ ولی نسل بشر حالاحالاها در زمین مقیم است. به همین دلیل است که اعتقاد دارم مال‌اندوزی، شهرت یا قدرت مهم نیست و خدمت به بشریت تنها چیزی است که در طولانی مدت ارزش و اهمیت دارد.
و همچنان، بر خلاف نیت‌های‌مان، احساس می‌کنم که در ماجرای جاسوس افزار واس‌اپ ما بشریت را مایوس کرده‌ایم. بسیاری از مردم نمی‌توانند دست از واتس‌اپ بکشند چون دوستان و فامیل‌شان همچنان در آنجا هستند. این بدان معنی است که ما در تلگرام، در ترغیت افراد به تغییر پیام‌رسان‌شان خوب عمل نکرده‌ایم. اگر چه در 5 سال گذشته صدها میلیون کاربر را جذب کرده‌ایم، این مقدار هنوز کافی نیست. عمده کاربران اینترنت همچنان در دست امپراتوری فیس‌بوک/واتس‌اپ/ اینستاگرام گروگان هستند. بسیاری از کاربران تلگرام، همچنان از واتس‌اپ استفاده می‌کنند؛ یعنی که گوشی‌شان همچنان آسیب‌پذیر است. حتی آنها که کاملا از واتس‌اپ دل کنده‌اند، احتمال دارد که همچنان از اینستاگرام و فیس‌بوک استفاده کنند که هر دو این اپلیکیشن‌ها همچنان گمان می‌کنند ذخیره گذرواژه‌ها به صورت متنی ساده، ایرادی ندارد. (من هنوز باورم نمی‌شود که یک شرکت فناوری چنین عملکردی داشته باشد و گیر نیفتد.)
تلگرام، که هم اکنون حدود 6 سال از عمرش می‌گذرد، تا کنون شاهد نشت عمده اطلاعات یا ضعف‌های امنیتی مشابه آنچه واتس‌اپ هر چندماه یک‌بار درگیرش می‌شود، نبوده است. در این 6 سال ما حتی یک بایت از داده‌های‌مان را برای شرکت‌ها یا اشخاص ثالث افشا نکرده‌ایم؛ در حالی که فیس‌بوک/ واتس‌اپ در همین مدت تقریبا همه چیز را با هر نهادی که مدعی بوده با دولت‌ها کار می‌کند، به اشتراک گذاشته است.
افراد اندکی خارج از جامعه علاقه‌مندان تلگرام می‌دانند که بسیاری از امکانات جدید پیام‌رسان‌ها، ابتدا از سوی تلگرام عرضه می‌شود و بعد واتس‌اپ آنها را به شکلی ناشیانه کپی می‌کند. اخیرا هم ما شاهد تلاش فیس‌بوک برای کپی کل فلسفه تلگرام بوده‌ایم؛ جایی که زاکربرگ ناگهان به اهمیت خریم خصوصی و سرعت صحه گذاشت و در سخنرانی‌اش در کنفرانس F8 بر واژه واژه توضیحات تلگرام تاکید کرد.
اما نالیدن از دورویی اف‌بی‌آی و نبود خلاقیت دردی را دوا نمی‌کند. باید اعترام کنیم که فیس‌بوک راهبردی کارآمد دارد. ببینید آنها چه بلایی سر اسنپ‌چت آوردند.
ما در تلگرام باید مسوولیت‌مان در ساخت آینده را بپذیریم. آینده شاهد انحصار ما یا فیس‌بوک خواهد بود؛ یعنی یا آزادی و حریم خصوصی و یا نفاق و طمع‌کاری. تیم ما در 13 سال گذشته با فیس‌بوک در حال رقابت بوده است. ما تاکنون یک بار آنها را در بازار شبکه‌های اجتماعی شرق اروپا شکست داده‌ایم و بار دیگر آنها را در بازار جهانی پیام‌رسان‌ها شکست خواهیم داد. باید این کار را بکنیم.
این البته آسان نیست. دپارتمان بازاریابی فیس‌بوک خیلی عظیم است. ما هم در تلگرام تقریبا هیچ بازاریابی خاصی نمی‌کنیم. ما نمی‌خواهیم به روزنامه‌نگاران و محققان پول بدهیم که درباره تلگرام مطلب بنویسند و در این راه، فقط به میلیون کاربرمان متکی هستیم. اگر شما تلگرام را دوست داشته باشید، به دوستان‌تان پیشنهادش می‌کنید و اگر هر کاربر تلگرام 3 نفر از دوستانش را به حذف واتس‌اپ و نقل مکان دائمی به تلگرام ترغیب کند، تلگرام به سرعت به محبوبیتی بیش از واتس‌اپ دست خواهد یافت.
دوران طمع‌کاری و نفاق به پایان خواهد رسید و عصر آزادی و حریم خصوصی آغاز خواهد شد. آن روز از آنچه به نظر می‌رسد نزدیک‌تر است.(منبع:فناوران)

به گزارش  باشگاه خبرنگاران جوان، قسمت سی و ششم از سری دوم برنامه گفتگو محور «۱۰:۱۰ دقیقه» با حضور جواد جاویدنیا سرپرست امور فضای مجازی در دادستانی کل کشور  برگزار شد.

گفتنی است؛ برنامه «۱۰:۱۰ دقیقه» یک گفت‌وگوی رو در روست که قرار است به شفافیت فضای سیاسی و اجتماعی کشور کمک کند و ابهامات موجود در ذهن مخاطبان در حوزه‌های مختلف را با حضور یک میهمان شاخص مرتبط با آن حوزه، به صورت صریح در یک زمان ۴۵ دقیقه بررسی کند.

این برنامه که در باشگاه خبرنگاران جوان با اجرای وحید ایمانی، تولید می‌شود یکشنبه‌شب‌ها ساعت ۱۰:۱۰ دقیقه شب روی سایت این مجموعه قرار می‌گیرد. لذا مخاطبان می‌توانند با مراجعه به صفحه اول سایت باشگاه خبرنگاران جوان به نشانی www.yjc.ir به تماشای آن بنشینند.

در ادامه متن کامل این گفت‌وگو را می‌خوانید:

چرا مسئولیت معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور را پذیرفتید و شما را در این سمت منصوب کردند؟ برخی افراد می‌گویند آقای خرم آبادی معاون پیشین دادستان کل کشور انتقاد‌های تند و تیزی نسبت به فضای مجازی و مسئولین مرتبط با این حوزه داشتند و شما را در این سمت منصوب کردند تا کمی تعاملات تعدیل پیدا کند...

جاویدنیا: بنده از سال ۸۵ در مشهد درگیر بحث فضای مجازی بودم و در خصوص بحث شرکت‌های هرمی که اوج آن در سال ۸۵ و ۸۶ مطرح بود، در این زمینه ورود پیدا کردم. علاوه بر این پیش زمینه علاقه مندی به رشته کامپیوتر و بحث فضای مجازی را هم داشتم، زیرا رشته تحصیلی بنده در دبیرستان ریاضی بود و این علاقه مندی را دنبال کردم؛ در مقطع کارشناسی نیز در خصوص جنبه‌های حقوقی تجارت الکترونیک کار کردم و در مقطع کارشناسی ارشد که همزمان با کار بود جنبه‌های کیفری تجارت الکترونیک را ادامه دادم که نتیجه آن انتشار یک کتاب بود.

در مقطع دکترا با وجود اینکه تنها یک رشته فقهی داشتیم و آن هم مبانی حقوق اسلامی بود بر روی جنبه‌های فقهی و حقوقی فیلترینگ کار کردم.

در سال ۸۵ و ۸۶ که درباره شرکت‌های هرمی کار می‌کردید، در قوه قضاییه حضور داشتید؟

جاویدنیا: بله، در مشهد به عنوان قاضی ویژه شرکت های هرمی و جرائم رایانه‌ای مشغول بودم و تجربیات زیادی کسب کردم. علاوه بر این در دوره‌های مختلفی چه در داخل و چه خارج کشور شرکت کردم و این توانایی برای من حاصل شد. مسئولین به ویژه حاج آقای منتظری نیز نسبت به بنده نظر لطف داشتند و با توجه به گزینه‌های مختلفی که وجود داشت، بنده را برای این مسئولیت انتخاب کردند.

در خارج از کشور چه دوره‌هایی را طی کردید؟ این دوره‌ها در خصوص حقوق بود و یا نرم افزار و بحث فضای مجازی؟

جاویدنیا: دوره آشنایی با فضای مجازی ژاپن را گذراندم که در واقع یک ماموریت آموزشی بود و همراه دوستان و مسئولان قضایی در آن شرکت کردیم.

کنار گذاشته شدن خرم آبادی به خاطر انتقادات را تایید نمی کنم

آقای خرم آبادی را کنار گذاشتند، زیرا انتقادات تند و تیزی داشتند؛ شما آمدید که این انتقادات را نداشته باشید یا موضوع چیز دیگری است؟

جاویدنیا: این موضوع را باید از مسئولینی که این انتصاب را انجام دادند سوال کنید. طبیعتا دکتر خرم آبادی مدت زمان زیادی در این سمت مشغول به فعالیت بود و انصافا هم کار‌های شایسته و اقدامات خیلی خوبی داشتند. در همه جا نیاز به تغییرات و جوانگرایی وجود دارد و بنده فکر می‌کنم علت اصلی این تغییر هم همین موضوع باشد.

این انتصاب به انتقادات تند و تیز آقای خرم آبادی ارتباطی نداشت؟

جاویدنیا: بنده فکر نمی‌کنم خیلی بتوانیم این مطلب را تایید کنیم.

زمانی جرائم فضای مجازی به کلاهبرداری‌ها و یا نهایتا به انتشار عکس‌های خصوصی مردم در فضای مجازی محدود می‌شد؛ امروز این جرائم گسترش پیدا کرده است و رسما در این فضا اسلحه و مواد خرید و فروش می‌شود. فضای مجازی درگیر یک هرج و مرج خاصی شده است که به واسطه همین هرج و مرج‌ها یک طلبه جوان همدانی به قتل می‌رسد. طلبه‌ای که هیچ مسئولیتی نداشته و این موضوع نشان می‌دهد باید در بعضی جا‌ها اتفاق‌های رخ می‌داد که رخ نداده که امروز منجر به وقوع این حادثه شده است. اخیرا هم مقام معظم رهبری در دیداری که با پرسنل نیروی انتظامی داشتند به موضوع فروش اسلحه در فضای مجازی عتاب زدند. اکنون سوال این است که چه کسی مسئول فضای مجازی است و یا چه کسی به مسئولیت خود درست عمل نمی‌کند که اوضاع به اینجا رسیده است؟

جاویدنیا: سوال شما بسیار گسترده است و اگر بخواهم کامل به تمام ابعاد آن جواب بدهم زمان زیادی می‌برد و سعی می‌کنم به اختصار به آن پاسخ بدهم. فضای مجازی از زیر ساخت‌هایی تشکیل شده است و برای اینکه ما شاهد امنیت در این فضا باشیم باید ابتدا بر زیر ساخت‌های آن حاکم شویم.

اگر بخواهیم در فضای مجازی امنیت ایجاد کنیم، اما ندانیم که چه اتفاقی در این فضا رخ می‌دهد و بر زیر ساخت‌ها تسلط نداشته باشیم قاعدتا نمی‌توانیم آن را امن کنیم؛ نه در کشور ما بلکه دربسیاری کشور‌ها مهم این است که یک امنیت قابل قبولی برای شهروندان خود در این فضا ایجاد شود.

هر شرکت و نرم افزاری هم که قرار باشد از خارج کشور در پهنه فضای مجازی یک کشور دیگر فعالیت داشته باشد و  خدمات ارائه دهند؛ طبق قوانین سنتی باید دفتر نمایندگی در کشور مقصد تاسیس شود و در قالب قوانین مالیاتی، اقتصادی و امنیتی آن کشور فعالیت کند.

تلگرام و اینستاگرام این کار را در کشور ما انجام ندادند و در حال حاضر در عالی‌ترین سطح در حال فعالیت هستند...

جاویدنیا: بنده سوابق ۵ ساله کارگروه کمیته تعیین مصادیق مجرمانه را بررسی کردم؛ اولین پیشنهادی که در خصوص تلگرام و اینستاگرام مطرح شده است، در نظر گرفتن جایگزین‌های مناسب داخلی برای آن‌ها بود و این موضوع در جلسات مختلف، مکرر به وزارت ارتباطات به عنوان دستگاهی که زیر ساخت فضای مجازی کشور را برعهده دارد تکلیف شده است تا زمینه آن را فراهم کند.

حالا یا باید این زمینه را خودشان ایجاد کنند و یا اینکه شرایط را فراهم کنند که افراد و شرکت‌های خصوصی بتواند این خدمات را ارائه دهند؛ اما متاسفانه هیچ کدام از این دو بحث انجام نشده و امروز به شرایطی رسیدیم که می‌دانیم یک خدمتی مورد نیاز عامه مردم بوده و نوع مطمئن و ایمن داخلی آن هم وجود ندارد و یکسری تهدید‌هایی هم برای کشور ما ایجاد می‌کند.

انجام ندادند و یا توان انجام آن را نداشتند؟ این دو موضوع با یکدیگر متفاوت است.

جاویدنیا: بنده فکر می‌کنم که اصلا شاید قبول نداشتند که می‌توانیم در کشور کاری انجام دهیم و بعضا هم ممکن است براساس منافع سیاسی و جناحی باشد.

مصوبات کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه را اجرا نکردند و حالا می گویند کدام ها؟

وزارت ارتباطات جزء قوه مجریه است و باید قوانین را اجرا کند حتی اگر آنها را قبول نداشته باشد و مخالف اعتقادات حزبی اش باشد؛ حال این فرد هر کسی می تواند باشد چه وزیر جوان ارتباطات باشد و چه هر فرد دیگری.

جاویدنیا: مصوبات کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه و شورای عالی فضای مجازی در بحث فضای مجازی اجرا نشد و امروز آقایان می‌گویند، بیایید و اعلام کنید کدام مصوبات را اجرا نکردیم ؛در صورتی که تمام دلایل وجود دارد که این مصوبات اجرا نشده است و دستگاه قضایی هم حسب وظیفه قانونی خود اقدام می کند و در موارد که مسئولی که وظایف خود را عمل نکند نسبت به طرح شکایت اقدام می‌کند.

یکی از گلایه‌های مدیران پیام‌رسان‌های داخلی این است که هاتگرام و تلگرام طلایی باعث شده است که نرم افزار‌های ما موفق نباشند و اعتقاد دارند این موضوع ناشی از  حمایت قوه قضاییه از این دو نرم افزار است.

جاویدنیا: اینکه گفته می‌شود این دو نرم افزار تحت حمایت قوه قضاییه هستند کاملا بی اساس است. قوه قضاییه از ابتدا به خصوص دادستانی کل مخالف آن‌ها است.

طلاگرام و هاتگرام تعطیل می شوند

آقای فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی گفته است که این دو نرم افزار از قوه قضاییه مجوز دارند!

جاویدنیا: علی‌رغم مخالفت‌های جدی دکتر خرم آبادی و نظر مجموعه دادستانی کل متاسفانه مسیر دیگری طی شد. با حضور ریاست قبلی قوه قضاییه جلسات کارشناسی برگزار شد و عملا توپ این تصمیم گیری به زمین قوه قضاییه افتاد.

رئیس سابق قوه قضاییه در این جلسات با توجه به نظرات کارشناسی ارائه شده تصمیمی گرفتند که از ابتدا هم قرار بود این تصمیم مقطعی و برای دوران گذر باشد. در ادامه یک سری توجیهات و تفاسیری  در خصوص آن مطرح شد؛ اما ما همچنان اعتقاد داریم این تصمیم با لحاظ تمام موارد نبود.

اکنون آخرین تصمیم این است که اگر هاتگرام و طلاگرام از تلگرام جدا نشوند باید به زودی فعالیت خود را پایان دهند.

آقای فیروز آبادی مهرماه سال گذشته اعلام کرد که دی ماه هاتگرام و تلگرام طلایی تعطیل می‌شوند؛ این موضوع چه زمانی اجرایی می‌شود؟ الان یک سال از فیلتر تلگرام می‌گذرد اما این دو نرم افزار با قوت به فعالیت خود ادامه می دهند.

جاویدنیا: البته قوت آن گرفته شده و گوگل پلی هم آنها را حدف کرده است. افرادی که از سابق این نرم افزارها را نصب داشتند از آن‌ها استفاده می‌کنند.

از نظر بنده نباید از ابتدا هم فرصتی به این دو نرم افزار داده می‌شد و هر چقدر هم فعالیت آن‌ها ادامه پیدا کند، بیشتر به ضرر ما خواهد بود. در مسائل این چنینی اعلام زمان باعث ایجاد التهاب بین مردم می‌شود.

اگر این موضوع در اختیار بنده بود اعلام می‌کردم که فعالیت هاتگرام و طلاتلگرام همین الان متوقف شود، اما زمان چیزی که در اختیار من نیست را نمی‌توانم اعلام کنم تا باعث التهاب در جامعه شود؛ واقعا هم به مصلحت جامعه نیست.

در رابطه با اتمام زمان فعالیت این دو نرم افزار هم در زمان ریاست قبلی قوه قضاییه تصمیمی گرفته شده است، اما الان نمی‌توانم آن را اعلام کنم.

تلگرام عملا فیلتر نیست

قبول دارید که تلگرام عملا فیلتر نیست؟

جاویدنیا: با این شرایطی که وجود دارد بله تلگرام فیلتر نیست. زمانی که دستور قضایی فیلتر تلگرام صادر شد، این تصمیم براساس یک اجماعی بود که بین دستگاه‌های مختلف حاصل شد و مرکز ملی فضای مجازی در دولت و بسیاری از ارگان‌ها برای اجرای آن همکاری کردند.

دستور قضایی این بود که تلگرام به گونه‌ای فیلتر شود که هیچ دسترسی به آن وجود نداشته باشد، الان وزیر ارتباطات اعلام می‌کند که ۱۲۷ پوسته برای تلگرام وجود دارد و به غیر از دو مورد که مجوز ادامه فعالیت داشتند، چرا تصمیمی برای ۱۲۵ مورد دیگر گرفته نشد و در رابطه با VPNها، فیلتر شکن‌ها و پروکسی‌ها هم چرا تصمیمی گرفته نشد؟

چرا فیلترشکن ها فیلتر نمی شوند؟

یکی از سوالات کاربران هم همین است، چرا پروکسی‌ها و فیلتر شکن فیلتر نمی‌شوند؟

جاویدنیا: این دقیقا سوال ما از وزارت ارتباطات است و بابت آن بار‌ها و بارها تذکر داده شده است.

چه پاسخی می‌دهند؟

جاویدنیا: در موارد مسایل فنی را مطرح می‌کنند. فیلترشکن‌ها با بودجه‌های خیلی خاص و کلان از سوی دولت آمریکا در حال فعالیت هستند؛ یعنی یک جنگی علیه ما وجود دارد.

برخی افراد اعتقاد دارند ما تا یک سطحی می‌توانیم فیلترینگ را انجام دهیم و بیشتر از آن نمی‌توانیم؛ در صورتی که ما این موضوع را از لحاظ کارشناسی و فنی قبول نداریم و می‌شود این کار را انجام داد و حال چرا این کار انجام نمی‌شود جای سوال دارد و باید از دولت سوال شود.

به نظر شما چرا این کار انجام نمی‌شود؟

جاویدنیا: در جایگاه قضاوت بدون اینکه از طرف مقابل سوال کنیم نمی‌توانیم حکمی صادر کنیم. خیلی ساده جواب بدهم این که اختلاف دیدگاه وجود دارد.

یعنی دولت اعتقاد دارد که فیلتر شکن باید وجود داشته و از آن استفاده کرد و شما اعتقاد دارید که فیلتر شکن نباید وجود داشته باشد؟

جاویدنیا:اختلاف به این شکل نیست، بلکه اختلاف نظر در این ارتباط است که آیا می توان کار را با این شیوه ادامه داد  یا خیر!

سوال بنده این است که اگر دادستانی تذکر داد مهم نیست؟ دادستانی راحت از کنار آن می گذرد...

جاویدنیا: قطعا این گونه نیست و بنده شخصا هر اقدامی که در این زمینه لازم بود را انجام دادم و یک بخش هایی باید اقداماتی انجام دهند و پاسخگو باشند.

سوال این است که زمانی که تصمیمی گرفته می‌شود باید محکم پای آن ایستاد

جاویدنیا: بحت این است که زمانی که در خصوص فیلتر تلگرام تصمیم گرفته شد بنده سمتی نداشتم.

آیا خودتان با فیلتر تلگرام موافق هستید؟

جاویدنیا: بله.

شما در جایگاه حقوقی قرار دارید. زمانی که قوه قضاییه تصمیمی می‌گیرد باید پای آن ایستادگی کند.

جاویدنیا: درست است.

پرونده شکایت از وزیر ارتباطلات در دادسراست

ماجرای شکایت مردمی وزارت ارتباطات به کجا رسید؟ هر چند که در اخبار اشاره شده که این شکایت هدایت شده بود و افرادی آمدند و امضا‌هایی علیه وزیر ارتباطات جمع آوری کردند؛ یعنی شکایت مردمی نبوده است

جاویدنیا: سوال من این است آیا برای موضوع به این مهمی که قرار است شکایتی مطرح شود اگر برگه‌ای را جلوی شما قرار دهند آن را چشم بسته امضا می‌کنید؟ قطعا محتویات آن را می‌خوانید و اگر مطالب مورد تایید شما نباشد امضا نمی‌کنید؛ ضمن اینکه علاوه بر شکایت مطرح شده، امام جمعه وقت اهواز هم مطلبی را منعکس کردند و شکایت‌های متفرقه‌ای دیگری هم از سراسر کشور واصل شد که شکایت ها از وزیر ارتباطات و مدیر اینستاگرام بود.

ما هم طبق وظایف قانونی شکایت‌ها را به دادسرا ارسال کردیم و منتظر تصمیم دادسرا هستیم.

چه زمانی این تصمیم گرفته می‌شود؟

جاویدنیا: در خصوص مسائل قضایی دادستان کل کشور بر دادسرا‌های سراسر کشور نظارت دارد، اما برای رعایت استقلال دادسرا‌ها در روند رسیدگی هیچ دخالت مستقیمی در روند رسیدگی نمی‌کنند و قاضی و بازپرسی که پرونده به آن‌ها ارجاع شد مستقل عمل می‌کند.

خبری از احضار جهرمی ندارم

در رابطه با احضار وزیر ارتباطات اطلاع دارید؟

جاویدنیا: خیر اطلاع ندارم.

کاربران سوال کرده اند، اگر پوسته‌های تلگرام آن گونه‌ای که گوگل گفته است ابزار جاسوسی هستند چرا متوقف نمی‌شوند؟

جاویدنیا: دستور فیلتر تمام پوسته‌های تلگرام به غیر از هاتگرام و طلاتلگرام که مجوز خاص داشتند گرفته شده است و باید مسدود می‌شدند و حال که مسدود نشدند اولین سوال از وزارت ارتباطات این است که آیا این پوسته‌ها اطلاعات افراد را به خارج از کشور منتقل می‌کنند و در دسترس جاسوس قرار می‌دهند؟ وزارت ارتباطات باید پاسخگو باشد، زیرا دستور توقف آن‌ها وجود داشته و وظیفه این کار را هم داشتند و چرا اعلام می‌کنند که ما تاریخی را مطرح کردیم و اما نشد.

آیا واقعا این پوسته‌ها ابعاد جاسوسی بودند؟

جاویدنیا: جواب به این سوال ابعاد مختلفی دارد. سوال این است که اگر این پوسته‌ها ابزار جاسوسی هستند فعالیت می‌کنند و چرا این پوسته‌ها یک سال بعد از فیلتر تلگرام ادامه فعالیت داده اند و آیا تا امروز امکان تشخیص جاسوسی آن‌ها را نداشتند.

احتمال جاسوسی در پوسته‌های دیگر وجود دارد و چه بسیا بیشتر هم باشد، زیرا در این پوسته‌ها بحث عضویت اجباری در گروه‌های و کانال های خاص، ارسال پیام‌های تبلیغات ناخواسته به مخاطبان وجود دارد و چرا گوگل آن‌ها را فیلتر نمی‌کند، زیرا منافع اش با این پوسته‌ها متضاد نیست.

صحبت های شما نشان می دهد ما دربرابر اقدامات گوگل دست بسته هستیم.

جاویدنیا: تحلیل ما از این رفتار گوگل این است که گوگل قصد داشت نشان دهد و به ما بگوید که شما نسبت به فضای مجازی که از من می‌گیرید حتی به اندازه پوسته داشتن هم جمهوری اسلامی ایران را به رسمیت نمی‌شناسد؛ همان کاری که در خصوص اینستاگرام و حذف اکانت برخی از مسئولان جمهوری اسلامی ایران انجام داد و ما به شدت نسبت به این موضوع معترض هستیم.

ما که این همه شهید دادیم و برای حفظ استقلال کشور هزینه کردیم و حالا استقلال ما در فضای مجازی کجاست؟ و چرا تا الان برای آن فکری نگردیم. کشور‌هایی هستند که اقدام کردند و الان محصولاتشان با گوگل برابری می‌کند.

وظیفه قوه قضاییه راه اندازی شبکه ملی اطلاعات نیست

شما چرا در قوه قضاییه تصمیمی نگرفتید؟ شما خودتان را در این حوزه مسئول نمی‌دانید؟

جاویدنیا: آیا مسئولیت اجرایی آن با ما بوده؟ مقام معظم رهبری دستور ایجاد شبکه ملی اطلاعات را از ۸ سال قبل و پیش از آنکه چین و دیگر کشور  ایده آن را مطرح کنند، داده بودند. آیا وظیفه قوه قضاییه بوده و آن را اجرا نکرده است؟

جرائم اینستاگرام چه زمانی رسیدگی می‌شود؛ آیا قرار است اینستاگرام فیلتر شود؟

جاویدنیا: روزانه حداقل ۲۵۰ میلیون محتوا در اینستاگرام تولید می‌شود؛ اگر ۵ درصد این محتوا‌ها مجرامانه باشند. روزانه ۱۲ و نیم میلیون محتوای مجرمانه در اینستاگرام تولید می‌شود. ما چقدر باید امکانات داشته باشیم که این فضا را دائما رصد کنیم؟

کشور‌های دیگر مدیران پیام رسان‌ها را مسئول می‌دانند و به آن‌ها ابلاغ می‌کنند که این محتوا‌ها نباید در این پیام رسان وجود داشته باشد، زیرا با سیاست‌های کشور من مغایرت دارد. ما در حد توان این فضا را رصد‌ها می‌کنیم و نیروی انتظامی هم اقداماتی انجام می‌دهد.

نظارت بر اینستاگرام سخت است

برداشت من از حرف های شما اینه که اصلا نمی توانیم نظارت کنیم

اینکه نظارت نمی توانیم...زمانی که ما صفحه و پیجی را مورد به مورد رصد کنیم سرانجام می‌توانیم با تلاش زیاد به اطلاعات مدیر آن دسترسی پیدا کنیم، اما اگر به سرور‌های آن پیام رسان دسترسی داشتیم می‌توانستیم با استفاده از شماره تلفن فرد متخلف را پیدا کنیم، اما در حال حاضر هیچ امکانات در اختیار ما نیست و باید با شیوه‌های خاص پلیسی مجرمان را شناسایی کنیم و این تلاش را هم ادامه می‌دهیم.

در اخبار آمده است اینستاگرام بستر بسیاری از جرائم فضای مجازی است، آیا آن را تایید می‌کنید؟

جاویدنیا: در حال حاضر که اینستاگرام محدود تر شده است بستر جرائم به سمت اینستاگرام رفته است.

ممنوعیت جمع آوری کمک مردمی توسط سلبریتی ها قانون می شود

در رابطه با جمع آوری کمک‌های مردمی توسط سلبریتی‌ها و نحوه هزینه کرد آنها واقعیت چه بود که منجر به احضار تعداد از آن‌ها  از جمله علی دایی شد؟

جاویدنیا: احضار این افراد در رابطه با جمع آوری کمک‌های مردمی برای زلزله زدگان بود و چون در آن زمان بنده سمتی نداشتم از جزئیات آن اطلاع ندارم.

در این خصوص ادعا‌های مطرح شد که این کمک‌ها در جای خودش هزینه نشده است. در خصوص سیل اخیر تلاش کردیم با همکاری مردم و حمایت دستگاه‌های مختلف جمع آوری کمک‌ها را محدود به دستگاه‌های خاص و شفاف کنیم که موفق هم شدیم.

ممنوعیت جمع آوری کمک‌های مردمی تنها مربوط به چهره‌های معروف نبود، زیرا ما نهاد‌های مختلفی داریم که کمک‌های مردمی را جمع آوری می‌کنند و ما حساب‌های آن‌ها را بدون هیچ اغماضی مسدود کردیم و جمع آوری کمک‌ها را به کمیته امداد، بهزیستی و هلال احمر سپردیم.

کار خوبی که در خصوص سیل اخیر انجام دادید این بود که اعلام کردید هیچ سلبریتی حق جمع آوری کمک های مردمی بدون اخذ مجوز قانونی را ندارد، آیا بهتر نیست این قانون ثابت و دائمی شود؟

جاویدنیا: قانون آن در مجلس در حال تدوین است و اگر تصویب شود جمع آوری کمک‌ها در چهارچوب قانون شفاف‌تر خواهد شد.

رسیدگی به جرائم سایت‌های شیپور و دیوار به کجا رسید؟

جاویدنیا: این‌هاا اقدامات خوبی را انجام می‌دهند و همکاری خوبی با قوه قضاییه و دستگاه های نظارتی دارند.

این دو سایت؟

بله، مواردی که به آن‌ها ابلاغ می‌شود به سرعت اجرا می‌کنند و کلید واژه‌های و آگهی‌های نامطلوب را حذف می‌کنند.اما ما به یک بستر تشخیص هویت در این رابطه نیاز داریم که وزارت ارتباطات باید زیر ساخت‌های آن را فراهم کند. یک استعلام شاهکاری برای آنها قرار داده و یک مقدار هزینه‌های آن برای کسب و کار‌های خصوصی دردسر ساز است که باید هزینه‌ها تعدیل شود؛ اگر سامانه احراز هویت به طور کامل راه اندازی شود بسیاری از تخلفات را می‌توانیم مدیریت کنیم.

رد پای گروه ۴۰۰ نفره را در التهابات بازار خودرو و مسکن گرفتیم

در التهابات اخیر بازار و افزایش قیمت خودرو و مسکن یک پای قضیه سایت دیوار و شیپور بود؛ آیا این موارد رسیدگی شدند؟

جاویدنیا: جلسات متعددی در این زمینه تشکیل و عوامل اصلی شناسایی شدند. فعل اصلی این التهابات این بود که هیچ مرجع رسمی برای قیمت گذاری مسکن و خودرو وجود نداشت و هیچ نهادی نمی خواست مسئولیت آن را قبول کند و حال امیدواریم با اقداماتی که انجام شده است بیایند و این مسئولیت را قبول کنند.

البته گروه‌های تلگرامی و گروه‌های ۴۰۰ نفره وجود داشت که در قیمت گذاری‌ها نقش داشتند که ما برای برخورد با آن‌ها برنامه داریم. زمانی که بستری برای هماهنگی خریدو فروش‌ها ایجاد می‌شود باید این بستر‌ها قانونمند کنیم و ما می‌توانیم از ظرفیت این سایت‌ها برای قیمت متمرکز استفاده کنیم؛ البته در صورتی این هدف تحقق پیدا می‌کند که مسئولینی مربوطه هوشیاری به خرج دهند و به میدان بیایند.

ماجرای این گروه ۴۰۰ نفری چیست؟

جاویدنیا: چندین گروه در تلگرام وجود داشت که قیمت‌های روزانه خودرو و مسکن را تعیین می‌کردند که جزئیات آن را به لحاظ موارد قانونی نمی‌توان مطرح کنیم و برخورد جدی با آن‌ها در دستور کار است.

در این گروه‌ها اعلام می‌کردند امروز ماشین ۵۰ میلیون تومانی را ۸۰ میلیون کنیم؟

جاویدنیا: بله.

ارتباط مدیران دیوار و شیپور با گروه ۴۰۰ نفره اثبات نشد

آیا مدیران سایت‌های دیوار و شیپور با این گروه‌های تلگرامی در ارتباط بودند؟

جاویدنیا: از این سایت‌ها به عنوان ابزار کار خود استفاده می‌کردند و اگر مدیران این سایت‌ها با این گروه‌های تلگرامی متخلف در ارتباط بودند قطعا اقدام دیگری با آن‌ها می‌شد. تا جایی که ما تحقیق کردیم  خود مدیران این سایت‌ها با گروه‌های تلگرامی قیمت گذاری ارتباطی نداشتند.

لزوم استفاده از رمز دوم کارتهای بانکی چیست؟

جاویدنیا: بستر کلاه برداری در فضای مجازی به شدت افزایش پیدا کرده است. استفاده از رمز دوم پویا تا حدودی جلوی این جرائم را می‌گیرد.

بانک مرکزی هم در این رابطه اقدامات خوبی را اجرا می‌کند تا هم مردم هزینه اضافی را متحمل نشوند و هم استفاده از رمز دوم آسان باشد تا در مقابل کلاهبرداری‌ها پیشگیری کنیم.

وزیر ارتباطات اعلام کرده که قرار است در همکاری با نیروی انتظامی اقداماتی انجام دهد تا بستر وقوع جرائم  در فضای مجازی کاهش پیدا کند، آیا از این اقدامات اطلاع دارید؟

جاویدنیا: این اقدامات در خصوص رصد فضای مجازی است تا امکانات بستری برای رصد فضای مجازی مهیا شود. ما اعتقاد داریم اقدامات باید فراتر از این باشد و بسترها به گونه ای فراهم شوند  تا بتوانیم جرائم را از سر منشا پیگیری کنیم  و این گونه نباشد جرمی رخ بدهد بعد ما به دنبال این برویم که جرائم از کجا شکل می گیرد.

اخیرا یکی از کشور‌های جنوب شرق آسیایی قانونی را تصویب کرده است که اگر فردی در انتشار اخبار اعمال نظری کند به ۱۰ سال حبس محکوم شود، آیا وجود این قانون در کشور ما خالی نیست؟

جاویدنیا: ما قانون برای برخورد با نشر اکاذیب در فضای مجازی داریم، اما مجازات آن مجازات خیلی سبکی است؛ البته برای آن حبس و جرای نقدی در نظر گرفته شده است، اما زمینه به گونه ای فراهم است که اگر فردی برای اولین بار جرمی را انجام می‌دهد باید مشمول تخفیف شود به همین دلیل زمینه حبس این افراد وجود ندارد.

سلبریتی ها نمی دانند چه عملی جرم است و چه عملی ممنوع

کابران اعتقاد دارند اگر ما قوانین سفت و سختی داشتیم آیا باز هم آن خانم بازیگر اقدام با انتشار توئیت هایی می‌کرد که وجود خارجی ندارد و فیک هستند؟

جاویدنیا: قطعا باید بدانیم که حساسیت‌ها در فضای مجازی زیاد است و باید نسبت به آثار جرائم، مجازات‌ها را به گونه‌ای اصلاح کنیم که مجازات‌ها بازدارنده باشند و به خوبی اطلاع رسانی کنیم تا مردم اطلاعات کافی داشته باشند.

تا چه زمانی قرار است سلبریتی‌ها در فضای مجازی جولان دهند و هر مطلبی که خواستند انتشار دهند و هیچ هزینه‌ای هم برای آن‌ها نداشتنه باشد و قوه قضاییه هم هیچ اقدامی  نکند؟

جاویدنیا: متاسفانه در خصوص بسیاری از تخلفات در فضای مجازی آموزشی داده نشده است. در بحث پیشگیری از وقوع جرم با برخورد قانونی صرفا نمی‌توانیم از وقوع برخی جرائم پیشگیری کنیم البته برخورد‌های با افردی انجام شده، اما همچنان شاهد تکرار وقوع جرائم هستیم.

باید برخوردها در چهارچوب قانون باشد و همه در برابر قانون یکسان باشند. باید این فرهنگ در بین مردم نهادینه شود که اگر هر فردی در هر جایگاهی تخلفی انجام دادند باید پاسخگوی آن باشد، حتی اگر قانون را قبول نداشته باشند؛ چون در این جامعه حضور دارند باید قانون را اجرا کند.

در رابطه با سلبریتی‌ها هم همین موضوع مطرح است در بسیاری از موارد این سلبریتی‌ها اطلاعات اولیه در خصوص اینکه چه اقداماتی در فضای مجازی جرم است و کدام اقدامات جرم نیست، ندارند.

 اگر هر فردی اقدامی خلاف قانون انجام دهند باید با آنها برخورد قانونی شود.

جاویدنیا: این به این معنی نیست که هر کسی هر کاری می‌خواهد انجام دهد و برای او هیچ طبعاتی هم ندارد اما اگر سواد رسانه‌ای ایجاد و گسترش پیدا کند هر کسی متوجه می‌شود چه جایگاهی دارد البته اجرای قانونی هم به این امر کمک می‌کند.

نتیجه نهایی این است که باید سواد رسانه‌ای افزایش پیدا کند و همه مردم هم خودشان قانون را اجرا کنند و هم خواستار اجرای قانون باشند و اجرا نکردن قانون یک ضد ارزش شناخته شود.

موضوعی که در حیطه مسئولیت شما است چطور؟

جاویدنیا: همان قانونی که ما می‌گوییم باید اجرای شود در مواردی تعلیق تعقیب و تعلیق مجازات دارد و شرایطی برای علنی کردن و یا علنی نکردن حکم را دارد و اگر ما مواردی را می‌بینیم به معنی عدم برخورد قانونی نیست شاید برخورد قانونی انجام شده است، اما بنا به مصالحی رسانه‌ای نشده است اگر در فرد اصلاحی صورت نگیرد و جرم تکرار شد شاید برخورد شدید‌تر می‌شود این به معنای نادیهد گرفتن جرم شخصی نیست.

اگر یک شخص عادی هم برای اولین بار مرتکب جرمی شود در زمان اجرای مجازات مشمول تخفیف‌هایی می شود و این تخفیف در مجازات فقط شامل افراد و طیف خاص نمی‌شود و برای همه افراد قانون یکسان است.

خیلی ممنونم آقای دکتر. بحث خوب و گرمی بود و امیدوارم که اذیت نشده باشید.

از شما هم متشکریم که برنامه ما را دنبال کردید.تا هفته دیگر خدانگهدار.

رئیس سازمان فناوری اطلاعات با اعلام وضعیت تولید محتوای فارسی در شبکه پیام رسان تلگرام گفت: ۹۱ درصد محتوای پربازدید در شبکه اجتماعی تلگرام، غیرسیاسی است.

به گزارش وزارت ارتباطات، امیر ناظمی پر مخاطب‌ترین و پر بازدیدترین محتواها در شبکه اجتماعی تلگرام در میان کاربران ایرانی را معرفی کرد.

این آمار بر مبنای بخش‌هایی از تازه‌ترین گزارش آزمایشگاه شبکه اجتماعی دانشگاه تهران مربوط به سال ۹۷ به دست آمده است.

معاون‬ وزیر‬ ارتباطات‬ با انتشار توییتی در حساب کاربری خود نوشت: «بر اساس گزارش آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران در سال ۹۷ در میان ۲۸۱۷ پست پربازدید تلگرام سهم هر دسته آمده است. ‏سهم محتوای غیرسیاسی ۹۱ درصد است و در میان آن‌ها نیز تنها ۱.۳ درصد ماهیت براندازانه دارند. ‏»

وی تاکید کرد: بر اساس این بررسی‌ها مشخص شده که حدود ۹۹.۶ درصد پست‌های پربازدید در تلگرام غیراخلاقی نیستند و سهم مطالب غیراخلاقی تنها ۰.۳۵ است.

طبق اعلام ناظمی، ۵۷ درصد مطالب پربازدید در تلگرام به اخبار اختصاص دارد و پس از آن مطالب سرگرمی با ۲۱ درصد فراوانی، در رده بعدی محتوای پربازدید تلگرام قرار دارند.

عضو فراکسیون فضای مجازی گفت: مسئولان به پاک کردن صورت مساله نپردازند چرا که هاتگرام و طلاگرام به اطلاعات میلیون‌ها کاربر دسترسی داشته است.
سید احسان قاضی‌زاده‌هاشمی، عضو فراکسیون فضای مجازی مجلس شورای اسلامی با اشاره به ادعای شرکت گوگل درباره هاتگرام و تلگرام طلایی  اظهار کرد: مساله اعلام شده از سوی گوگل درباره طلاگرام باید مورد بررسی اساسی قرار بگیرد، چرا که افراد مختلف و وزرای مربوطه گفته اند که این پیام رسان ربطی به ایران ندارد.

وی افزود: اگر حقیقتا تلگرام طلایی و هاتگرام  متعلق به ایران نبوده پس تکلیف حریم خصوصی در این دو پیام رسان با امکان دسترسی به حساب ده‌ها میلیون کاربر تاکنون چه می‌شود؟ این‌ها سوالاتی است که بدنبال پاسخ آن‌ها هستیم.

قاضی زاده هاشمی تصریح کرد: ادعای شرکت گوگل در صورت رد یا تایید باید به شکل رسمی اعلام شود، نه این که مقامات مسئول تبری بجویند و بگویند که این دو پیام رسان هیچ ارتباطی با کشور ندارد چرا که این امر تنها پاک کردن صورت مساله است.

وی ادامه داد: در ابتدا گفته شد که پیام رسان‌های هاتگرام و طلاگرام متعلق به جمهوری اسلامی ایران هستند، اما اکنون برخی مسئولان این گفته خود را انکار می‌کنند، لذا صحبت‌هایی که درباره طلاگرام از زبان برخی وزرا بیان می‌شود کاملا با اظهارات ۷ الی ۸ ماه پیش همین افراد متناقض است.

وی افزود: در نهایت  اگر مالکیت جمهوری اسلامی ایران برای هاتگرام و طلاگرام رد شود مسئولان  باید پاسخ دهند که این دو پیام رسان تاکنون تحت چه عنوانی در کشور فعالیت کرده‌اند و آنها در تمام این مدت مشغول چه کاری بوده‌اند.

قاضی‌زاده با اشاره به فرمان مقام معظم رهبری درباره نظارت بیشر بر فضای مجازی گفت: فراکسیون فضای مجازی قصد دارد جلسه‌ای را با حضور مسئولان پلیس فتا برگزار کند چراکه این نهاد  باید در امر پیش گیری و امنیت فضای مجازی قاطعانه‌تر عمل کند.
منبع: فارس

مرکز مدیریت امداد و هماهنگی عملیات رخدادهای رایانه ای از کشف ۳۰۰ نمونه از یک اپلیکیشن مخرب در فروشگاههای اندرویدی خبر داد که با دانلود خودکار روی دستگاه کاربر، قربانی می گیرد.

به گزارش خبرنگار مهر، مرکز ماهر در اطلاعیه‌ای از شناسایی بدافزارهای RTR خبر داد و هویت توسعه دهنده این بدافزارها را فاش کرد.

بدافزارهای ‫RTR دسته‌ای از بدافزارها هستند که توسط توسعه‌دهنده متخلفی با نام مستعار RTR منتشر شده‌اند. براساس بررسی‌های انجام شده از سوی مرکز ماهر، تاکنون بیش از ۳۰۰ نمونه از بدافزارهای RTR شناسایی شده است.

برخی از این بدافزارها در فروشگاه‌های اندرویدی کافه بازار، مایکت، گوگل پلی و ایران اپس منتشر شده‌اند و برخی دیگر از طریق تبلیغات تلگرامی و دانلود خودکار توسط دیگر برنامه‌ها روی دستگاه قربانیان قرار گرفته‌اند.

به‌طور کلی بدافزارهای RTR را می‌توان در ۵ شاخه مختلف دسته‌بندی کرد:

۱. بدافزارهای مخفی شونده که از نام‌های مستهجن برای جذب مخاطب استفاده می‌کنند.

۲. نسخه‌های جعلی و غیررسمی تلگرام که از آن‌ها برای فروش عضو، ارسال تبلیغات در گروه‌ها و … استفاده می‌کنند.

۳. برنامه‌های کاربردی که اغلب با استفاده از سرویس‌های ارسال هشدار، عملیات مخرب مختلفی روی دستگاه قربانی انجام می‌دهند.

۴. بدافزارهای ارزش‌افزوده، که برای چندین شرکت مختلف ارزش‌افزوده، بدافزارهای واسطی را منتشر کرده و از این طریق به عضوگیری برای این سرویس‌ها پرداخته‌اند.

۵. برنامه‌هایی همنام با برنامه‌های محبوب و معروف خارجی مانند برخی پیام‌رسان‌ها.

هویت توسعه دهنده این بدافزار در اینجا آمده است.

عضو کمیسیون صنایع گفت: اگر حق‌الناس برای وزیر ارتباطات اهمیت داشت، از زمان طرح سوالم در شهریور عملکردش را برای مردم توضیح می‌داد نه اینکه با انواع تهدیدها و نامه‌نگاری‌ها به دنبال عدم طرح این سوال باشد.

سیده‌حمیده زرآبادی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با فارس گفت: بعد از آنکه تلگرام فیلتر شد، هاتگرام و تلگرام طلایی شروع به کار کردند، البته عملکردشان هم اینگونه است که آنها پوسته‌ای هستند که به تلگرام اصلی متصل می‌شوند.

وی افزود: موضوعی که در مورد تلگرام از گذشته وجود داشت آن بود که اطلاعاتی را که درخواست می‌کردیم، به مسئولین ایرانی نمی‌دادند و هنگام فیلتر شدن این دلیل کمتر مورد توجه قرار گرفت، ولی موضوعی که آنرا بزرگنمایی کردند مربوط به بیت‌کوین یا ارز دیجیتال یا مجازی بود که می‌گفتند اقتصاد ایران را دچار التهاب کرده یا موضوعات غیراخلاقی را به وجود آورده است که در نهایت هم موجب شد تلگرام فیلتر شود.

,ی گفت: تصمیمی که در مورد فیلتر تلگرام گرفته شد هزینه‌های زیادی مانند به هم ریختن کسب و کارهای اجتماعی و اقتصادی مردم را به دنبال داشت، البته در درازمدت هم موجب بروز مشکلات اخلاقی به دلیل استفاده از فیلترشکن و رواج آن در جامعه شد.

زرآبادی خاطرنشان کرد: هاتگرام و تلگرام طلایی 2 سوپرفیلترشکن بودند که با نصب آن در تلفن‌های همراه در حقیقت فیلترشکن برای اتصال به تلگرام اصلی به کار گرفته می‌شد.

وی افزود: سؤالی را از وزیر ارتباطات در شهریور ماه در این خصوص پرسیدم که وقتی این اپلیکیشن‌ها کار می‌کند، قطعا نیازمند یک سرور هستند که اعتبار زیادی برای آن می‌طلبد، لذا این سرور در کجا نگهداری می‌شود و به چه کسانی سرویس می‌دهد؟

نماینده مردم قزوین افزود: کار کردن هاتگرام و تلگرام طلایی مغایر حرفها و اقداماتی بود که گفته شده و انجام می‌شد، اما وزیر ارتباطات در پاسخ به سؤالم، یکسری نامه‌نگاری‌ها کرد؛ در نهایت پس از نامه نگاری‌ها و پیگیری‌ها وزیر ارتباطات با حضور در کمیسیون، به سؤالم پاسخ نداد و گفت این سوال امنیتی است و نمی‌توانم به آن پاسخ بدهم و شما هم حق ندارید در مورد این موضوع سوال کرده و مرا مورد بازخواست قرار دهید.

عضو کمیسیون صنایع مجلس تصریح کرد:‌ تعبیر من در مورد این سؤال و وقایع پس از آن، اینگونه است که با انواع و اقسام تهدیدها و نامه‌نگاری‌ها به دنبال عدم طرح این سوال بودند.

زرآبادی گفت: بعد از اینکه گوگل، هاتگرام و تلگرام طلایی را از تلفن‌های همراه مردم ایران به این دلیل که این اپلیکیشن‌ها جاسوسی است، حذف کرد، وزیر ارتباطات در توئیتر خود اعلام کرد که من از دی ۹۶ پیگیر این موضوع بودم و حق‌الناس برایم اهمیت دارد، در صورتی که اگر حق‌الناس برای وی اهمیت داشته و به موضوعات وزارتخانه‌اش اشراف لازم را داشت، از شهریور ماه عملکرد خود را در خصوص هاتگرام و تلگرام طلایی برای عموم مردم توضیح داده و روشن می‌کرد در صورتی که در این قضیه به نظرم حق‌الناس اهمیتی نداشته است.

وی در پایان گفت: نباید به نام حق‌الناس مانع از مطرح شدن سؤالم در خصوص عملکرد اپلیکیشن‌های هاتگرام و تلگرام طلایی که کلیه اطلاعات مردم در آن رصد می‌شود، شوند.

دبیر شورای عالی فضای مجازی درباره ابهامات مربوط به حمایت وزارت ارتباطات از جمله تامین پهنای باند، خرید سرور و کمک نقدی به هاتگرام توضیح داد.

سیدابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی در پاسخ به سؤال فارس،‌ درباره اینکه:« پس از حذف هاتگرام و طلاگرام از اندروید توسط گوگل انتقادها از سوء مدیریت در حمایت از پیام رسان‌های بومی بالا گرفت و بار دیگر مطرح شد که وزارت ارتباطات و وزارت اطلاعات با تهیه سرور و کمک نقدی از هاتگرام و طلاگرام حمایت کرده‌اند و اجازه نداده‌اند پیام‌ رسان‌های داخلی پا بگیرند»، گفت: این بحث‌ها سیاسی شده است. در اینکه هاتگرام وطلاگرام با مجوز به فعالیت خود ادامه داده‌اند شکی نیست و قطعا با هماهنگی قوه قضائیه به آنها مجوز داده شده است.

وی ادامه داد:‌قوه قضائیه حق قانونی دارد که مجوز بدهد و این قوه مجوز را به مرکز ملی فضای مجازی داد و مرکز نیز به این شرکت ابلاغ کرد که می‌تواند به فعالیت ادامه دهد.

دبیر شورای عالی فضای مجازی ادامه داد: برای  اینکه این شرکت بتواند فعالیت کند قطعا نیاز به پهنای باند داشت که توسط وزارت ارتباطات تامین شده و وزارت ارتباطات نیز این کار را بر اساس مجوز قوه قضائیه و مرکز ملی فضای مجازی انجام داده است.

فیروزآبادی درباره اعداد و ارقام حمایت گفت: اعداد و ارقامی که مطرح می‌شود بسیار نجومی است که صحت ندارد و برای اینکه هاتگرام و طلاگرام بتوانند مستقل شوند گفته شده به حجم سرمایه‌گذاری بالای 200 تا 250 میلیارد تومان نیاز دارند اما دولت چنین پولی را تاکنون واگذار نکرده است و شاید دلیل اینکه این پیام رسان تاکنون نتوانسته مستقل شود همین عدم توانایی شرکت در تامین پول بوده که شرکا نتوانسته‌اند فراهم کنند.

وی در پاسخ به سؤال فارس مبنی بر اینکه بنابراین وزارت ارتباطات تنها پهنای باند فراهم کرده و ادعای خرید و واردات سرور صحیح نیست،‌گفت: تا جایی که اطلاع دارم فقط پهنای باند بوده و وزارت ارتباطات سروری نخریده است.

دبیر شورای عالی فضای مجازی در پاسخ به سؤال دیگری درباره اینکه حتی گفته شده سرور به صورت امانی و دست دوم در اختیار این شرکت گذاشته شده، گفت:‌اگر بوده خیلی محدود بوده است در حالی که اکنون فضاسازی‌ها می‌گویند که صدها سرور توسط وزارت ارتباطات داده شده که اینطور نیست و وزارت ارتباطات سروری نداده است. شرکت‌ها وقتی می‌خواهند بزرگ شوند دنبال شرکا می‌گردند و این شرکت نیز برای بزرگ شدن و یک پیام رسان ملی شدن سرمایه کافی نداشت و به دنبال شریک بود که شرکایشان سرور آوردند اما شرکا وزارت ارتباطات نیست.

فیروزآبادی در پاسخ به سؤال دیگر فارس درباره اینکه هاتگرام پیش از عید حتی ادعا کرده بود آماده جداسازی و استقلال از تلگرام است که پس از حذف از اندروید توسط گوگل انتظار می‌رفت این ادعا را محقق کند آیا هنوز برنامه‌ای برای استقلال هاتگرام از تلگرام وجود دارد، گفت:‌خبرهای خوبی در راه است که به زودی اعلام می‌کنند به خصوص فشاری که آمریکایی‌ها آوردند باعث شد سرعت کار را برای استقلال افزایش دهند.

سه پیام رسان بومی منتخب در اولویت حمایت دولت قرار می‌گیرند

به گزارش مهر دبیر شورای عالی فضای مجازی در مورد تصمیم بر انتخاب سه پیام رسان بومی و دلایل این انتخاب گفت: با توجه به بررسی‌های صورت گرفته در مرکز ملی فضای مجازی و به دلیل محدودیت امکانات مقرر شد از سه پیام رسان بومی حمایت بیشتری به عمل بیاید. البته این به این معنا نیست که سایر پیام رسان ها صلاحیت نداشته یا از کار کردن نهی شوند، اما بحث این است که سه پیام رسان که از نظر امکانات فنی، جذب کاربر و سایر ویژگی‌ها عملکرد بهتری داشتند در اولویت حمایت دولت قرار گیرند.

فیروزآبادی گفت: در این راستا جلساتی را با قسمت‌های مختلف دولت برگزار خواهیم کرد تا خدمات دولتی از جمله خدمات دولت الکترونیک به تدریج روی این پیام رسان های منتخب ارائه شود.

وی با اشاره به نظارت بر عملکرد سازمان‌هایی که برای حمایت از پیام رسان های بومی تکلیف دارند، گفت: وزارت ارتباطات امکانات زیرساختی و سخت افزاری را برای این پیام رسان ها فراهم کرد و بخشی از این پروژه نیازمند تعیین بودجه است که اختلافی بین سازمان برنامه و وزارت ارتباطات برای تأمین آن وجود دارد. در این زمینه ما واسطه شده‌ایم تا مشکل حل شود.

قبول ندارم پیام رسان‌های بومی شکست خورده اند

دبیر شورای عالی فضای مجازی درباره اینکه گفته می‌شود پیام رسان های بومی شکست خورده‌اند، گفت: این موضوع را به هیچ عنوان قبول ندارم چرا که ما معتقدیم به هیچ عنوان در حوزه استقلال تکنولوژیکی و ارائه خدمات به مردم شکست نمی‌خوریم و دارای توانمندی هستیم اما در زمینه پیام رسان های بومی انتظارات بالاست و انتظار داریم به سرعت پیام رسان های داخلی بر پیام رسان های خارجی غالب شوند.

فیروزآبادی تاکید کرد: در یک سال اخیر و از زمانی که کشور پیام رسان های بومی را حمایت کرده است شاهد آن هستیم که تعداد کاربران و تنوع پیام رسان ها افزایش یافته و حرکت به سمت تخصصی شدن پیام رسان های بومی انجام می‌گیرد. شواهد نیز نشان می‌دهد که رشد ما در پیام رسان های داخلی کمتر از رشد پیام رسان های خارجی نبوده است اما انتظاری که داریم که ظرف شش ماه این پیام رسان ها به خودکفایی برسند ممکن نیست.

وی اظهار امیدواری کرد به زودی شاهد این باشیم مردم اقبالی به پیام رسان های خارجی نداشته باشند.

دبیر شورای عالی فضای مجازی در مورد اخباری مبنی بر عدم حمایت سازمان صدا و سیما و وزارت ارتباطات در زمینه حمایت از پیام رسان ها گفت: این مباحث به نوعی سیاسی شده است، این در حالی است که بر اساس بررسی‌های ما مشخص شده هر دستگاه به مقدار اختیارات خود در حمایت از پیام رسان های بومی تلاش کرده و برخی اشکالات قانونی وجود داشته که در حال حل شدن است.

فیروزآبادی گفت: سازمان صدا و سیما تشکیلات بزرگی است و تا جایی که بر عهده‌اش بود تلاش کرده طرح پیام رسان های بومی با موفقیت انجام شود. از سوی دیگر وزارت ارتباطات به دلیل آنکه در برخی موارد مجوز و یا بودجه نداشته نتوانسته برخی حمایت‌ها را از پیام رسان های بومی داشته باشد اما نباید این موضوعات را سیاسی کنیم بلکه باید مشکلات را حل کنیم.

دانیال رمضانی - ماجرای حذف تلگرام طلایی و هاتگرام توسط گوگل از روی گوشی کاربران ایرانی، حواشی بسیار جالبی را رقم زد.

تلگرام طلایی و هاتگرام که هر دو محصول یک شرکت داخلی هستند و با مجوز قوه قضاییه همچنان به تلگرام متصل هستند، هر از گاهی خبرساز می‌شوند و اصولا این مدیران دولتی و غیردولتی هستند که معمولا در نقش روابط عمومی یا سخنگوی ایشان وارد عمل شده و به اظهارنظر در خصوص حواشی پیرامون این محصولات می‌پردازند. لذا اصولا از خود شرکت سازنده و مالک این پوسته‌ها با وجود ادعای داشتن 20 تا 25 میلیون کاربر معمولا شاهد هیچ واکنشی نیستیم.

گوگل وارد می‌شود

ماجرای نحوه دسترسی تلگرام طلایی به داده‌های کاربران خود و کاربران تلگرام مدت‌ها مورد بحث و گمانه‌زنی بوده است. قبل‌تر به نقل از وزیر اطلاعات اعلام شد تلگرام‌ طلایی متعلق به جمهوری اسلامی است. ششم آذرماه سال 97 روزنامه شرق نیز به نقل از مجتبی ذوالنور، عضو فراکسیون ولایی مجلس نوشت، وی با گلایه از اینکه حتی یک‌چهارم پهنای باند هاتگرام و طلاگرام را هم به پیام‌رسان‌های داخلی ندادند، گفت: «مسیر فیلترینگ از نقطه صحیحی آغاز شد و همه‌چیز به درستی در حال طی‌شدن بود، ولی در میانه راه، ناگهان یک مانع از فرعی آمد و راه را بست که همان هاتگرام و طلاگرام بود. این امر برخاسته از خواست دولت بود؛ **آیا اکنون که هاتگرام و طلاگرام از سوی یک دستگاه امنیتی در داخل کشور راه‌اندازی شده و کاربران از طریق این دو وارد تلگرام می‌شوند و به‌طور طبیعی یک نسخه از اطلاعات آنها در داخل ذخیره می‌شود، دیگر آن نگرانی درباره حفظ اطلاعات مردم وجود ندارد؟**»

این اظهارات البته با واکنش و اقدام عملی خاصی از سوی او و دیگر نمایندگان مجلس و منتقدانی همچون رییس سازمان پدافند غیرعامل و معاون وقت فضای مجازی دادستانی کل کشور مواجه نشد تا تلگرام طلایی همچنان بدون مانعی جدی به کار خود مشغول باشد.

هفته قبل اما در خبرها اعلام شد که گوگل به عنوان مالک سیستم‌عامل اندروید، راسا وارد عمل شده و در حال حذف تلگرام طلایی و هاتگرام از روی گوشی‌های کاربران ایرانی است. این اقدام از طریق ابزاری به نام Google play protect انجام شد که یک ابزار درون‌برنامه‌ای برای پایش اپلیکیشن‌های گوگل‌پلی محسوب می‌شود.

بر این اساس گوگل در پیغامی این دو نرم‌افزار را بدافزار و ابزاری جهت دسترسی و شنود داده‌های شخصی کاربران از جمله پیامک‌ها، تصاویر و فایل‌های صوتی و ... معرفی کرده و از کاربران خود تقاضای حذف این نرم‌افزارها را برای حفظ امنیت و حریم خصوصی داشت.

**البته که این پیام گوگل کاملا موذیانه و شیطنت‌آمیز محسوب می‌شود، زیرا تقریبا با این تعریف گوگل، تمامی اپلیکیشن‌های دنیا مشمول شنود و دسترسی به اطلاعات خصوصی کاربران هستند. کما اینکه این دسترسی‌ها و گاه به مراتب بیش از آن نیز در میلیون‌ها اپلیکیشن موجود روی گوگل‌پلی مرسوم است.**

ناگفته نماند که اصولا اپلیکیشن‌ها برای ارایه خدمات خود باید به برخی داده‌های موجود روی گوشی کاربران دسترسی داشته باشند، در غیر این‌صورت اصلا امکان کار کردن ندارند.

باز گردیم به ادامه ماجرا یعنی ادعای برخی کاربران تلگرام طلایی و هاتگرام که مدعی بودند گوگل این دو اپلیکیشن را از روی گوشی‌هایشان حذف کرده است.

وزیر ارتباطات وارد می‌شود

این اخبار و شایعات در حال اوج‌گیری بود که محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات که معمولا به موج‌های ایجاد شده در شبکه‌های اجتماعی واکنش نشان می‌دهد، نیز وارد عمل شد و یک توییت بسیار پر سر و صدا زد.

متن کامل توییت او به این شرح بود: «برای حق‌الناس در دی۹۶ گفتیم «همه» پوسته‌های فارسی تلگرام فاقد امنیت هستند و البته بر اساس جمع‌بندی مرکز ملی فضای‌مجازی عمل کردیم. اکنون ۱۲۷ پوسته غیررسمی در کشور هست. باحذف دوتا از آنها باید دید مدعیان داخلی و خارجی از بقیه و محل تامین بودجه آنها خواهند گفت یا روزه سکوت خواهند گرفت؟»

این توییت وزیر ارتباطات اما با واکنش‌های تند و تامل‌برانگیز کاربران زیادی مواجه شد که برای جلوگیری از اطاله کلام از یکسو و غیرقابل انتشار بودن محتوای برخی از آنها به علت اتهامات موجود در آنها، از خیر آن می‌گذریم.

اگرچه که برخی از کاربران از وزیر ارتباطات پرسیده بودند که اگر حق‌الناس زیر سوال رفته، پس نقش و اقدام وزارت ارتباطات در این خصوص چیست؟

اما پست وزیر ارتباطات در توییتر یک پیام مهم دیگر داشت. او گفته بود برای حق‌الناس از دو سال قبل (دی‌ماه 96) هم گفته بودیم که این پوسته‌ها ناامن هستند.

**با استناد به توییت اخیر وزیر ارتباطات و تایید و تاکید دوباره او که دو سال است می‌گوییم این پوسته‌ها ناامن هستند، لذا به تبع آن می‌توان این برداشت را داشت که پس اقدام گوگل در حذف تلگرام‌طلایی و هاتگرام نیز در راستای حق‌الناس و دفاع از امنیت کاربران ایرانی این اپلیکیشن‌ها بوده است!**

متعاقب این بحث و جدل‌ها در اتفاقی جالب کافه‌بازار که یک پلتفرم داخلی اندرویدی و مورد وثوق وزارت ارتباطات نیز محسوب می‌شود، دو اپلیکیشن تلگرام‌طلایی و هاتگرام که مورد تایید مسوولان کشور هستند را حذف کرد و به کاربران متقاضی این اپ‌ها این پیام را به نمایش گذاشت: «متاسفانه برنامه مورد نظر شما یافت نشد.»

معاون وزیر ارتباطات وارد می‌شود

در حالی‌که موج انتقادات به وزیر ارتباطات و نحوه برخورد دوگانه با تلگرام طلایی که از یکسو مورد تایید مسوولان است و از یکسو مسوولان دیگر آن را ناامن می‌دانند، بالا می‌گرفت، وزیر ارتباطات (ظاهرا برای کاهش فشارها) یک توییت دیگر با این مضمون منتشر کرد:

«گزارش سازمان فناوری اطلاعات حاکی از آن است که حذف برنامه‌های ایرانی در سیستم‌عامل اندروید صرفا محدود به پوسته‌های یک پیام‌رسان نبوده است بلکه برخی برنامه‌های کسب‌و‌کارهای ایرانی را نیز در برگرفته است. تروریسم اقتصادی آمریکا در حال تسری به اقتصاد فضای مجازی است!»

**اگرچه هیچ جزئیاتی از گزارش مذکور که ظاهرا سازمان فناوری اطلاعات تهیه کرده منتشر نشد و نامی هم از دیگر برنامه‌های کسب‌وکارهای ایرانی که به جز دو پوسته مذکور مشمول حذف شده‌اند، ارایه نشد.**

متعاقب این توییت، رییس سازمان فناوری اطلاعات و معاون وزیر ارتباطات نیز توییتی با این مضمون منتشر کرد: «دوسال است که پژوهشگاه فاوا در حال طراحی از سیستم‌عامل بومی است تا تاب‌آوری کشور در برابر تروریسم اقتصادی آمریکا تقویت شود. فراخوانی برای همکاری متخصصان در این زمینه منتشر می‌شود تا #همه‌باهم از کسب‌وکارهای بومی در برابر یک‌جانبه‌گرایی‌ها دفاع کنیم. راه سخت اما ناگزیر است!»

به این ترتیب بخشی از کارشناسان و فعالان توییتری نیز که روی عباراتی همچون سیستم‌عامل بومی و ملی حساسیت دارند، سرگرم این بخش از ماجرا شدند.

**بماند که تقریبا ساخت سیستم‌عامل بومی برای گوشی‌های موبایل تقریبا موضوعی انحرافی و منتفی است و در حالت خوشبینانه اگر در دستور کار هم قرار گیرد یا به عمر دولت و مدیران فعلی قد نمی‌دهد و در حالت خوشبینانه‌تر اگر هم عملیاتی شود، به سرنوشت دیگر نمونه‌های بومی و ملی که از آنها استقبال نشد، دچار خواهد شد.**

آیا گوگل مراقب امنیت ایرانی‌ها است؟

اما فارغ از سرنوشت، سیستم‌عامل بومی! و تلگرام طلایی که از این بالا و پایین‌ها زیاد دیده و روزهای به مراتب سخت‌تر را بدون دغدغه پشت سر گذاشته، ما همچنان با انبوهی از دوگانگی‌ها و پرسش‌های بی‌پاسخ درخصوص انواع اپلیکیشن‌ها و پیام‌رسان‌هایی مواجه هستیم که یک مسوول آن را تایید می‌کند و مسوول دیگر آن را ناامن می‌داند. اتفاقی که مشابه آن تقریبا در هیچ کشور دیگری پیدا نمی‌شود.

از سوی دیگر یکی از دلایل فیلترینگ تلگرام بحث انتقال داده‌های مردم به خارج از مرزهای کشور و به دست افراد مجهول‌الهویه بود که امروز می‌دانیم فردی به نام پاول دوروف که البته یک بار نیز برای مذاکره با وزیر ارتباطات به تهران آمده، صرفا ویترین کار محسوب می‌شود.

لیکن اکنون و با منتفی شدن جدایی تلگرام طلایی، هاتگرام، موبوگرام و دیگر 127 پوسته مورد اعلام وزیر ارتباطات به تلگرام، این پرسش نیز همچنان باقی می‌ماند که آیا واقعا دعوا و محل اشکال خروج اطلاعات کاربران به خارج از کشور بود یا آنکه امکان دسترسی طرف‌های مختلف به این داده‌ها مساله بود؟

اما باز گردیم به پرسش مهم و تیتر این مطلب که آیا واقعا گوگل مسوول تامین امنیت ایرانی‌ها است و به حق‌الناس اهمیت می‌دهد و باید از این بابت و در سایه بلاتکلیفی‌های داخلی از او قدردان باشیم؟!

پاسخ کوتاه این پرسش این است: قطعا نه! گوگل یک شیطان تمام‌عیار است و نه تنها به امنیت کاربران خود در سراسر جهان کوچک‌ترین و کمترین اهمیتی نمی‌دهد، بلکه تمام اطلاعات کاربران خود در سراسر دنیا را خرید و فروش می‌کند و امروز یکی از گنجینه‌های بی‌نظیر و باارزش‌ترین دارایی‌های جاسوسی و امنیتی نهادهای اطلاعاتی آمریکا به شمار می‌رود.

خدمات به ظاهر رایگان گوگل به کاربرانش در حکم پروراندن آنها برای ذبح‌شان است و امروز هیچ‌کس در دنیا تردیدی در این خصوص ندارد.

به عبارت دیگر پرونده گوگل و زیرمجموعه‌هایش به قدری تاریک و سیاه است که اصولا نمی‌توان از عنوان یک "شرکت" برای آن استفاده کرد و باید دنبال نام دیگری برای او بود.

**هنر شرکتی که درآمدش از مجموع درآمد ناخالص چند کشور نیز فراتر می‌رود، در اعتمادسازی و فراهم‌آوردن لشگری از عالی‌ترین متخصصان در حوزه‌های متعدد از روان‌شناسی، تبلیغات و ارتباطات گرفته تا امنیت، فروش و بازاریابی و غیره است.

گوگل از یکسو به کاربرانش در سراسر دنیا این پیام را ارسال می‌کند که مثلا فلان اپلیکیشن (که متعلق به گوگل نیست) و روی گوشی شما نصب است ناامن بوده و در حال جاسوسی از شما است تا نشان دهد چقدر به امنیت و حریم خصوصی کاربرانش اهمیت می‌دهد و از سوی دیگر خود بزرگ‌ترین جاسوس تاریخ بشریت به شمار می‌رود که به علت حجم گسترده جاسوسی‌ها و از بین بردن حریم خصوصی کاربران، حتی از پدر و مادر و همسرشان، کاربرانش را بهتر می‌شناسد.**

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

«تسری تروریسم اقتصادی آمریکا به اقتصاد فضای مجازی» که وزیر ارتباطات و معاونش آن را مطرح می‌کنند، نه حرف جدیدی است و نه کشف جدید.

این اتفاق از حدود 30 سال قبل کلید خورده و حتی می‌توان گفت پرونده آن نیز تقریبا بسته شده است. اقتصاد فضای سایبری سال‌ها است که در دستان آمریکا است و حالا بسیاری از کشورها به نوعی مستعمره مجازی ایشان محسوب می‌شوند که در آن قوانین یکطرفه و کاپیتولاسیون‌های سایبری خود را وضع می‌کند و دست هیچ‌کس هم به جایی بند نیست.

به همین دلیل است که چینی‌ها و روس‌ها از سال‌ها قبل در یک تصمیم استراتژیک و ملی، راه خود را برای استقلال مجازی در پیش گرفته‌اند و حالا حتی متحدان اروپایی آمریکا نیز در تلاش برای نجات خود از این وضعیت هستند.

**ما هم در حال توییت‌بازی و شعار و پاسکاری مسوولیت‌های خود هستیم تا دوران مسوولیت‌مان سپری شود و از این صندلی به صندلی دیگری ارتقا پیدا کنیم و روزگار را سپری کنیم! **

معاون وزیر ارتباطات با بیان اینکه برخی می‌گویند وزیر با دست یا پا روی دکمه فیلترینگ بنشیند راه حل درستی نیست، گفت: برای فیلتر هم باید سلسله مراتب طی شود در غیر این صورت با شکست مواجه می‌شویم.
به گزارش خبرگزاری دانشجو؛ فتاحی، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در مراسم اختتامیه رویداد پیام آورد که صبح امروز در سالن آمفی تئاتر دانشگاه صنعتی امیرکبیر برگزار شد، اظهار کرد: از زمانی که ایده فن آورد در حوزه پیامرسان مطرح شد وزارت ارتباطات به دلیل رسالتی که داشت مایل بود تا از پتانسیل با ظرفیت دانشگاه استفاده کند.
وی ادامه داد: پیام آورد یک ایده نو بود و در شرایط امروزی که فضا به گونه‌ای است که هر روز مشکلات جدیدی ایجاد می‌شود باید طرح‌های جدیدی از سوی دانشگاه و ایده پردازان ارائه گردد تا در شرایط خاص دچار بحران نشویم.
فتاحی گفت: ما شاهد آن هستیم که امروزه عموما استارتاپ‌هایی که تجاری سازی شده اند و در حوزه‌های مختلف فعالیت می‌کنند همین افراد صاحب ایده‌های جدید بوده اند.
معاون وزیر ارتباطات تصریح کرد: ارائه ایده‌های جدید در حوزه پیام رسان‌های داخلی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و اینکه فکر کنید تنها چند سخت افزار و نرم افزار نیاز است فکر درستی نیست. به طور مثال اگر جنس باکیفیتی در صنعت با استفاده از استاندارد‌های بین المللی تولید شود به راحتی میتواند در داخل و خارج از کشور به فروش رود، اما در فضای مجازی شرایط فرق دارد و مهمترین وجه تمایز دنیای ارتباطات با صنایع همین ایده و خلاقیت است و این فکر اشتباه است که بگوییم برای هر کاری در وهله اول حتما باید امکانات و منابع مالی وجود دارد بلکه باید یک ایده درست ارائه شود.
وی یادآور شد: با توجه به اینکه امروزه فضای مجازی با همه ابعاد به شئونات زندگی مردم وارد شده باید دو راهبرد جدی در این حوزه داشته باشیم اول از اینکه با این سیل عظیمی که در دنیای دیجیتال رخ داده و اصطلاحا به آن انقلاب صنعتی چهارم می‌گویند همراه شویم و یا اینکه بگوییم نه به هیچ عنوان نمی‌خواهیم در این مسیر حرکت کنیم.
فتاحی در همین خصوص افزود: اگر در برابر ورود نرم افزار‌های خارجی مقاومت کنیم اولا حاکمیت سیاسی خود را از دست داده ایم و دوما بازار کار داخلی دچار مشکل خواهد شدو از طرف دیگر اگر بگوییم فقط نرم افزار و پیامرسان داخلی باز هم شکست خواهیم خورد، زیرا فیلترینگ راه حل نیست و تاریخ نشان داده که فیلتر همواره با شکست مواجه می‌شود البته اگر لازم باشد از فیلترینگ هم استفاده خواهیم کرد.
معاون وزیر ارتباطات با بیان اینکه برخی می‌گویند وزیر با دست یا پا روی دکمه فیلترینگ بنشیند راه حل درستی نیست، گفت: برای فیلتر هم باید سلسله مراتب طی شود در غیر این صورت با شکست مواجه می‌شویم.
وی ادامه داد: به قطعیت می‌گویم که پیام رسان‌های داخلی ما امروز شکست خورده اند، زیرا مورد استقبال قرار نگرفتند و شاید مهمترین علت آن مصادف شدن با فیلتر تلگرام بود و در ذهن مخاطب این گونه شکل گرفت که تلگرام فیلتر شد تا پیام رسان‌های داخلی مورد استقبال قرار گیرند.
فتاحی یادآور شد: استفاده از محصول داخلی پیام رسان‌ها یک کلید واژه به عنوان اغنا کاربر دارد، جنس فضای مجازی محدود کردنی نیست بلکه باید کاربر اغنا شود و برای این امر چهار راهکار اصلی وجود دارد که در همه دنیا نیز حاکم است.
وی با اشاره به اینکه دانشگاه باید کمک کند تا فضای مجازی خوب، پرکاربرد و تسهیل کننده در اختیار مردم قرار گیرد گفت: چهار اصل موضوعات فنی که وظیفه وزارت ارتباطات است، قابلیت‌های خود ابزار که مسئولیت آن برعهده توسعه دهندگان آن است، داشتن صرفه اقتصادی و رعایت حریم خصوصی چهار عنصری هستند که باید به آن‌ها توجه جدی و ویژه شود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: زیرساخت و خدمات کاربردی در کنار هم به همراه مدل اقتصادی درستی که از سوی پیامرسان‌ها ارائه می‌شود به اضافه رعایت حریم خصوصی کاربران منجر به اغنا کاربر شده و دیگر نیازی به فیلترینگ در حوزه پیامرسان‌های خارجی نخواهد بود.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با انتقاد از بی‌تفاوتی وزارت ارتباطات از سالیان گذشته نسبت به نگرانی‌ها پیرامون تلگرام گفت: ۴۰۰ میلیارد تومان هزینه و سرورهای فراوان وزارت ارتباطات در اختیار تلگرام طلایی و هاتگرام قرار گرفت.
نصرالله پژمان‌فر در گفت‌وگو با خانه ملت با انتقاد از تعلل وزارت ارتباطات در خصوص راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات در کشور گفت: چه در زمان وزارت محمود واعظی بر وزارت ارتباطات با معاونت آذری جهرمی  و چه اکنون، ده‌ها و صدها تذکر در قالب‌های مختلف در مورد ضعف و بی رغبتی وزارت ارتباطات در راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات داده شد و این موضوع را مطرح کردیم که بستر و زیرساخت‌های این شبکه را ایجاد و سپس خدمات را توسعه دهیم، آنها می‌گفتند هیچ نگرانی و ناامنی در این فضا که بر بستر اینترنت بین‌الملل است وجود ندارد و حتی با تمسخر و فضاسازی‌های سیاسی به این تهدید بزرگ بی‌توجهی کردند.

نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: حتی سال گذشته معاون وزیر ارتباطات مصاحبه‌ای داشت مبنی بر اینکه بحث شبکه ملی اطلاعات یک کلاهبرداری بزرگ و بحث انحرافی است و مشکلات کشور با راه اندازی شبکه ملی اطلاعات حل نخواهد شد و نباید بر این موضوع تمرکز کنیم.

اگر دشمنان خدمات اینترنت بین‌الملل برای ایران را قطع کنند، چه کسی پاسخگوی ضرر و زیان مردم است؟

وی افزود: ولی متاسفانه امروز وزارت ارتباطات بعد از حذف تلگرام طلایی و هاتگرام از گوشی‌های کاربران به این نتیجه رسیده که راه حل این مسئله راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات است؛ اما سوال این است که چه کسی پاسخگوی این تهدیدهای فراوان در حوزه فضای مجازی، سخت‌افزارها و نرم‌افزارها اعم در کل کشور از شبکه پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها، مترو و بسیاری دیگر خواهد بود؟

عضو فراکسیون ولایی مجلس تصریح کرد: فضای کسب و کار مردم روی اینترنت بین‌الملل قرار گرفته و اگر دشمنان هر آنی تصمیم بگیرند که اینترنت بین‌الملل را قطع کنند، چه کسی می‌خواهد پاسخگوی ضرر و زیان مردم باشد.

پژمانفر تاکید کرد: امروز باید وزارت ارتباطات پاسخ دهد که چرا اجازه داده زندگی و کسب و کار مردم و مسائل حاکمیتی بر بستر یک فضای کاملاً باتلاقی قرار بگیرد زیرا تجربه نشان داده که دشمنان هر زمان اراده کنند بدون توجه به مشکلات داخلی کشور ما آن را قطع می‌کنند.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در مورد حذف تلگرام طلایی و هاتگرام از سوی گوگل توضیح داد: تلگرام طلایی و هاتگرام مورد پشتیبانی وزارت ارتباطات و وزارت اطلاعات بود و آنها مثلا می‌خواستند پوشش امنیتی برای مراقبت از کاربران داشته باشند و مرتبا هم در جلسات متعدد ابراز می‌کردند که ما با این پوشش و پوسته توانستیم برخی از فضاهای ناسالم را در جریان فضای مجازی کنترل کنیم و اجازه فعالیت به آنها را ندهیم.

می‌گفتند تلگرام فضای امنی است که ما قدرت کنترل آن را داریم

این نماینده مجلس درباره اظهارات وزیر ارتباطات مبنی بر اینکه از ابتدا گفته بودیم که پوسته‌های تلگرامی قابل اعتماد نیستند، توضیح داد: حافظه رسانه‌ها و مردم آنقدر ضعیف نشده که صحبت‌ها و اظهارنظرها و پُزهای سیاسی مسئولان را نسبت به راه‌اندازی این نسخه‌ها و ایجاد این باور که ما از آن مراقبت می‌کنیم، فراموش کرده باشند.

وی  ادامه داد: آقای آذری جهرمی سابقه این گفتمان را فراوان دارد؛ روزی در جلسه شورای عالی فضای مجازی اعلام کرد ما قدرت کنترل تلگرام را داریم؛ با مدیران آنها صحبت کردیم و می‌توانیم با یک پیامک تمامی نگرانی‌های خود را برطرف کنیم.

عضو فراکسیون ولایی مجلس افزود: گفتند نگرانی حاکمیت نسبت به تلگرام وارد نیست و با همین ادبیات، کاربران تلگرام از کمتر از یک میلیون به چهل و چند میلیون نفر رشد پیدا کرد.

برای ایجاد امنیت، تلگرام طلایی و هاتگرام را راه‌اندازی کردند

وی گفت: تا پیش از این می‌گفتند برای کنترل فضای تلگرام و ایجاد امنیت تلگرام طلایی و هاتگرام راه‌اندازی شد؛ با ۴۰۰ میلیارد تومان هزینه، در اختیار قرار دادن سرورهای فراوان به آنها و ارائه خدمات دیگر.

وی با بیان اینکه مستندات کافی در این خصوص وجود دارد، ادامه داد: تلگرام طلایی و هاتگرام با نظارت وزارت اطلاعات و وزارت ارتباطات فعالیت کرد و فارغ از مصاحبه‌های مسئولان ذی‌ربط در این خصوص، مستندات فراوانی در ارتباط با این موضوع دارم که این وابستگی را ثابت می‌کند.

پژمانفر با بیان اینکه فرافکنی مسئولان جواب نمی‌دهد، گفت: در شرایطی که امروز دشمنان به راحتی این پوسته ها را حذف و کانال‌ها و محتواهایی را فیلتر می‌کنند و نشان دادند که هیچ پایبندی به قوانین داخلی ایران ندارند، باز هم مسئولان تمام ظرفیت فضای مجازی خود را در حوزه اینترنت بین‌الملل نگه می‌دارند.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس بیان کرد: اگر روزی اعلام شد دیگر هیچ خدمتی در بستر اینترنت بین‌الملل به ایران داده نمی‌شود، مسئولان چه پاسخی در مقابل این موضوع خواهیم داشت؛ قطعاً جناب آقای واعظی و عقل منفصل ایشان آقای جهرمی که اکنون جایگزین وی شده، باید پاسخگوی مسائل ایجاد شده باشند./

یک عضو کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه می‌گوید دادستان کل کشور باید جلسه این کارگروه را با موضوع حذف تلگرام طلایی و هاتگرام هرچه سریعتر تشکیل دهد.
محمد کاظمی با اشاره به حذف تلگرام طلایی و هاتگرام از گوشی‌های موبایل و هشدار گوگل مبنی بر جاسوسی بودن آنها گفت: به عنوان اعضای کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه انتظار داریم دادستان جلسه فوری برای بررسی موضوع حذف تلگرام طلایی و هاتگرام تشکیل دهد تا جزئیات آن مورد بررسی قرار گیرد.

نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در حال حاضر هیچ اطلاعات بیشتری از جزئیات این ماجرا نداریم؛ توجه به اهمیت موضوع ایجاب می‌کند کمیته تعیین مصادیق مجرمانه به ریاست دادستان کل کشور تشکیل شود تا جزئیات این موضوع را بررسی کند.

وی ادامه داد: همان اوایل فعالیت تلگرام طلایی و هاتگرام بودند اعلام شده بود که این دو مورد اطمینان نیست؛ ولی فعالیت این اپلیکیشن‌ها با این حجم از کاربر نمی‌توانسته بدون اطلاع مقامات ذیربط بوده باشد.

عضو کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه خواستار گزارش‌دهی مسئولان به مردم در مورد ابعاد این قضیه شد.

به گزارش خانه ملت؛ در چند روز اخیر کاربران تلگرام طلایی و هاتگرام در گوشی‌های خود هشدارهایی از سوی گوگل مبنی بر جاسوسی بودن آنها دریافت کردند و گوگل این 2 اپلیکیشن را به صورت خودکار از روی گوشی کاربران حذف کرده است./

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به اینکه تلگرام طلایی و هاتگرام با این حجم از کاربر نمی‌توانستند مخفیانه فعالیت کرده باشند، از وزارت اطلاعات و ارتباطات خواست پس پرده حذف این دو اپلیکیشن را توضیح دهند.

علاء الدین بروجردی در گفت‌وگو با خانه ملت با اشاره به حذف تلگرام طلایی و هاتگرام از گوشی‌های موبایل و هشدار گوگل مبنی بر جاسوسی بودن آنها گفت: مسئولان وزارت اطلاعات پس از فیلتر تلگرام در کمیسیون امنیت ملی مجلس حاضر شده و گزارش دادند هاتگرام و تلگرام طلایی مجاز هستند و آنها را جزو شبکه‌های غیرممنوع اعلام کرده بودند و اظهارات قبلی ما درخصوص فعالیت این دو شبکه بر همان مبنا بود؛ اکنون با شرایط پیش‌آمده باید مسئولان ذی‌ربط اعم از وزارت اطلاعات و وزارت ارتباطات در این مورد پاسخگو باشند و توضیح دهند مبنای این اتفاقات چیست.

نماینده مردم بروجرد در مجلس شورای اسلامی افزود: اینکه پس پرده این موضوع چیست، مسئولان ذی‌ربط باید به افکار عمومی پاسخ دهند زیرا این دو اپلیکیشن با این حجم از کاربر نمی‌توانستند در این مدت به صورت مخفیانه فعالیت کرده باشند.

بروجردی با اشاره به سکوت وزارت اطلاعات و رویکرد وزارت ارتباطات مبنی بر اینکه هشدارهای لازم از قبل داده شده بود، ادامه داد: سکوت نمی‌تواند افکار عمومی را قانع کند بلکه باید علت این اقدام جدید توضیح داده شود.

وی با بیان اینکه فضای مجازی عملا امروز به یک میدان جنگ تبدیل شده است، توضیح داد: دشمنان ما از یک سو اقدام می‌کنند و طبیعتا ما نیز باید از این ظرفیت حداکثر استفاده را انجام دهیم؛ همچنانکه حذف صفحات اینستاگرامی سرداران سپاه در همین راستا بود زیرا وحشت دارند جمهوری اسلامی ایران از طریق این مسیرها با افکار عمومی جهان ارتباط برقرار کند.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرد: ما باید سامانه‌های داخلی خود را به جد تقویت کنیم تا به این میزان وابسته به شبکه‌های خارجی نباشیم که هر زمان خواستند نسبت به حذف و فیلتر موضوعاتی که با آن موافق نیستند، اقدام کنند.

فردی با تاسیس یک شرکت جعلی و استفاده از نام پروژه ارز دیجیتال تلگرام در انگلیس ۱.۷ میلیارد دلار سرمایه برای فروش سکه های دیجیتالی جمع آوری کرده است.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از کوارتز، فردی یک شرکت جعلی با نام پروژه ارز دیجیتال تلگرام (Telegram Open Network) در انگلیس تأسیس کرده و ۱.۷ میلیارد دلار سرمایه برای فروش سکه‌های دیجیتال جمع آوری کرده است.

اپلیکیشن پیامرسان تلگرام ماهانه ۲۰۰ میلیون کاربر فعال دارد و قصد دارد با فروش ارز مجازی سرمایه برای توسعه چند سرویس از جمله مخزن فایل اطلاعات خود جمع آوری کند.

به هرحال شرکتی به نام Telegram Open Network Limited در ۲۸ فوریه سال جاری در انگلیس ثبت شده است. این شرکت پاول دوروف مؤسس تلگرام را تنها سهام دار و مدیر خود اعلام کرده و ادعا می‌کند ۸۰۰ میلیون پوند (۱.۱۳ میلیون دلار) سرمایه از فروش سهام (عرضه اولیه سهام) در اختیار دارد.

پس از گمانه زنی درباره صلاحیت و موثق بودن این شرکت در توئیتر، تلگرام در همین شبکه اجتماعی اعلام کرد شرکت مذکور ارتباطی با دوروف ندارد.

در اطلاعات مربوط به این شرکت دوروف شهروند انگلیس اعلام شده و مقر اصلی عملیات نیز همین کشور اعلام شده است. این درحالی است که در این اواخر شواهد دیگر نشان می‌دهد دوروف ساکن امارات متحده عربی است.

جالب آنکه حتی نشریه آنلاین Calvert Journal نیز با تصور اینکه دوروف شهروند انگلیس شده است، گزارشی درباره این شرکت منتشر کرده است. البته این گزارش قبل از جوابیه تلگرام به جعلی بودن شرکت منتشر شده است.