آخرین گزارش سالانه ارائه‌دهنده تأیید هویت Sumsub نشان می‌دهد: موارد کلاه‌برداری هویت مرتبط با دیپ‌فیک، بین سال‌های 2022 تا 2023 در بسیاری از کشورهای جهان به‌شدت افزایش یافته است؛ مثلاً تعداد تلاش‌های کلاه‌برداری به‌این‌روش در «فیلیپین» در بازه یک‌ساله یادشده 4500‌درصد افزایش یافته؛ و پس‌ازآن، «ویتنام»، «ایالات‌متحده» و «بلژیک» قرار دارند.

به گزارش سایه باتوجه‌به‌اینکه قابلیت‌های «هوش مصنوعی» روزبه‌روز بیشتر می‌شود، تلاش‌های کلاه‌برداری عمیق می‌توانند به مناطق دیگر نیز سرایت کنند.

«پاول گلدمن-کالایدین» (رئیس واحد تحقیقات هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی Sumsub) می‌گوید: «در سال‌های اخیر شاهد بوده‌ایم که دیپ‌فیک‌ها بیشتر و بیشتر قانع‌کننده‌تر شده‌اند و این ادامه می‌یابد و به انواع جدیدی از فریب‌‌ها منشعب می‌شود؛ همان‌طورکه حالا در دیپ‌فیک‌های صوتی و تصویری دیده می‌شود».

در هشدار فوق‌الذکر؛ هم مصرف‌کنندگان و هم شرکت‌ها باید مراقب فریب مصنوعی بوده و به‌دنبال راه‌حل‌های چندلایه ضدِفریب بگردند.

یک نظرسنجی از 199 مرجع راهبرِ امنیت سایبری که در نشست سالانه «مجمع جهانی اقتصاد» (2023) شرکت کرده بودند، نشان داد که 46‌درصد از پاسخ‌دهندگان، بیشترین نگرانی را درمورد «پیشرفت قابلیت‌های خصمانه، فیشینگ، توسعه بدافزار و جعل عمیق» را به‌واسطه توسعه AI دارند.

این داده‌نما میزان افزایش کلاه‌برداری‌ها به‌واسطه دیپ‌فیک را (به‌درصد) طی بازه 2022 تا 2023 در جوامع مختلف نشان می‌دهد.

هوش مصنوعی به عنوان ابزاری جدید که هنوز بسیاری از وجوه آن ناشناخته است، به هر حوزه‌ای که ورود کند می‌تواند حساسیت‌هایی را برانگیزد و نگرانی‌های را ایجاد کند، اما شاید حساس‌ترین حوزه‌ای که بیم آن می‌رود مضرات هوش مصنوعی در آن بیش از مزایایش باشد، عرصه سیاست است.  تا کنون سیاستمداران و پژوهشگران سیاسی بسیاری در مورد توسعه روزافزون و بی‌قاعده هوش مصنوعی هشدار داده و خطراتی را برای ورود آن به سیاست ترسیم کرده‌اند. «هنری کیسینجر»، وزیر اسبق امور خارجه آمریکا، از آن دسته پژوهشگرانی بود که دید مثبتی نسبت به ورود هوش مصنوعی به سیاست نداشت. او بر این اعتقاد بود در شرایطی که احتمال جنگ چین و آمریکا وجود دارد، هوش مصنوعی می‌تواند به یک تسلیحات دیجیتالی در دست قدرت‌های بزرگ تبدیل شود؛ سلاحی که به اعتقاد کیسینجر از بمب اتم هم مخرب‌تر خواهد بود، زیرا هیچ گونه تفکر و شعور انسانی پشت آن وجود ندارد.  

روح‌الله اسلامی، عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه تکنولوژی از پایه‌های تغییر جوامع است، به تشریح سیر تاریخی پیشرفت تکنولوژی پرداخت و اظهار کرد: زمانی تکنولوژی‌ها طبیعی، ساده و دم دستی بودند؛ مانند ساختن مسکن از سنگ و چوب یا جنگیدن با نیزه و اسب. حدودا تا سال ۱۶۰۰ پس از میلاد، تکنولوژی تولیدشده توسط بشر در تمام جهان در همین حد بود و دستاوردهایی مانند کشف آتش، اهلی کردن حیوانات، کشاورزی و... نیز در همین بستر حاصل شده است.

وی با بیان اینکه افزایش تهدیدات علیه بشر او را وادار به تولید تکنولوژی‌های پیچیده‌تر کرد، افزود: از ۱۶۰۰ به بعد تکنولوژی از ساده به مکانیکی تغییر یافت. این تکنولوژی‌ها ساخته دست بشر اند و انسان‌ برای دستیابی به این تکنولوژی، انرژی‌هایی نظیر بخار، الکتریسیته، سوخت‌های فسیلی و این اواخر هم انرژی هسته‌ای را به کار گرفت. این منابع انرژی کمک می‌کنند تکنولوژی‌های ما قدرتمندتر و پیچیده‌تر شوند و امکان غلبه ما بر بیماری، جنگ و بلایای طبیعی افزایش می‌یابد، کما اینکه اکنون شاهدیم در سایه پیشرفت تکنولوژی، امکانات مورد استفاده بشر توسعه یافته و میانگین عمر انسان‌ها نیز بیشتر شده است.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی ادامه داد: همچنین ایجاد مجلس، تفکیک قوا، تدوین قانون اساسی، برگزاری انتخابات، ایجاد دموکراسی و... نیز از نمونه‌های ورود تکنولوژی مکانیکی در علوم انسانی و سیاست است. در حوزه سیاست خارجی نیز می‌توان به دایر شدن سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌ها، تشکیل سازمان ملل، موازنه قوا و... به عنوان نمودهایی از تکنولوژی مکانیکی اشاره کرد.

اسلامی با بیان اینکه در سال ۱۹۹۰ تکنولوژی از مکانیکی به کوانتومی تغییر یافت، گفت: نمونه‌ای از این سیر تکنولوژی را می‌توان در تغییر شیوه‌های جنگ دید. زمانی انسان‌ها به وسیله سنگ و نیزه با یکدیگر می‌جنگیدند، با ورود به دوره تکنولوژی مکانیکی ادوات جنگ به تانک و تفنگ تغییر یافت و حالا در دوره تکنولوژی کوانتومی و اطلاعاتی، جنگ‌های سایبری به اصلی‌ترین شیوه جنگیدن تبدیل شده‌اند. حتی حمله ایران به اسرائیل نیز عملا به همین شیوه انجام شده بود و نیروهای مسلح ایران از پشت سیستم‌های کامپیوتری موشک‌ها و پهپادها را هدایت می‌کردند. همین پیشرفت را در شیوه حکومتداری و فعالیت دولت‌ها هم می‌توان دید؛ اکنون دولت‌ الکترونیک از نمونه‌های پیشرفت در عصر تکنولوژی دیجیتال است. در حقیقت دنیا از عصر صنعتی و مدرن، وارد عصر پساصنعتی و پسامدرن شده است. 

وی با بیان اینکه ما پس از تکنولوژی اطلاعات، سایبر و دیجیتال، هم‌اکنون وارد انقلاب چهارم صنعتی (هوش مصنوعی) شده‌ایم، عنوان کرد: اکنون خانواده، دولت، سیاست خارجی، جامعه و... همه تحت تاثیر این نوع تکنولوژی تغییر یافته است. ما در این عرصه چند بازیگر داریم؛ دسته اول شهروندان اند که علاقه‌مند به استفاده از تکنولوژی مبتنی بر هوش مصنوعی هستند و عمدتا خطری از سمت آن حس نمی‌کنند. بازیگران دوم شرکت‌های توسعه‌دهنده هوش مصنوعی هستند که در تلاش اند با افزایش سرمایه‌گذاری در این حوزه، هر روز آن را بیشتر توسعه دهند.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی ادامه داد: دسته سوم بازیگران، حکومت‌ها هستند که رویکردی دووجهی نسبت به هوش مصنوعی دارند؛ یعنی از یک طرف از اینکه می‌توانند در این قالب خدمات ۲۴ ساعته و بین‌‍‌المللی رائه دهند و بر مشروعیت داخلی خود بیافزایند و همچنین با هوش مصنوعی قدرت‌ نظامی و امنیتی خود را افزایش دهند، راضی اند و از یک طرف دیگر نگران هستند که پیشرفت تکنولوژی و خصوصا ورود هوش مصنوعی به زندگی مردم و افزایش دسترسی‌ها و اطلاعات آنان و ورودشان به پلتفرم‌های جهانی، قدرت و تسلط حکومت‌ها را کاهش دهد.

 

مقاومت دولت‌ها در برابر موج تکنولوژی راه به جایی نمی‌برد

اسلامی اضافه کرد: لذا دولت‌ها در مواجهه با تکنولوژی به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ نخست آن‌ها که در برابر این موج مقاومت می‌کنند با وضع محدودیت‌هایی، جلوی دسترسی شهروندان خود به تکنولوژی پیشرفته را می‌گیرند. دسته دوم حکومت‌هایی اند که سعی می‌کنند با سایر کشورها در زمینه پیشرفت تکنولوژی همکاری داشته باشند، یعنی مثلا یکی تراشه می‌سازد به بقیه صادر می‌کند و آن یکی نرم‌افزاری جدید تولید کرده به سایر کشورها می‌فروشد. کشورهایی که در دسته دوم قرار می‌گیرند، موفق می‌شوند.

وی با بیان اینکه به طور کلی حکومت‌ها توانایی قطع دسترسی مردم به تکنولوژی را ندارند، عنوان کرد: به نظر من هوش مصنوعی باعث می‌شود جهان به سمت حکمرانی‌ جهانی پیش می‌رود. یعنی مثلا پول از دست دولت‌ها خارج می‌شود و ارزهای دیجیتال تبدیل به ابزار مرسوم مبادلات و خرید و فروش مردم می‌شوند و در همین فضای مجازی بانک‌های بین‌المللی شکل می‌گیرند که ممکن است حتی در جایی هم مستقر نباشند، اما کنترل مبادلات و گردش پول جهان را در دست دارند. در حقیقت دنیا تحت حاکمیت فضای مجازی درمی‌آید.

این پژوهشگر علوم سیاسی بیان کرد: به عقیده من اکنون نظریه هابز، فیلسوف قرن ۱۶ در حال تحقق است و یک لویاتان (حکمرانی جهانی) شکل می‌گیرد که در آن مفهوم دولت-ملت به شکل کنونی از بین می‌رود. سردمداران این حکمرانی جهانی، شرکت‌های بین‌المللی اند، البته شرکت نه به این معنا که عده‌ای آدم در یک مکان مشخص دور هم جمع شده و کارهایی را انجام دهند، بلکه منظور یک سری شرکت‌های شبکه‌ای غیرمتمرکز است.

 

کاهش جنگ و مرگ‌ومیر در سایه پیشرفت تکنولوژی

اسلامی در خصوص اینکه برخی نگران اند در صورت پیشرفت فزاینده هوش مصنوعی، جهان به سمت جنگ ابرقدرت‌ها با استفاده از تسلیحات دیجیتال برود، گفت: با نگاهی به تاریخ می‌بینیم هر چه تکنولوژی پیشرفت کرده، وضعیت دنیا و سطح زندگی مردم بهتر شده و طول عمرشان افزایش یافته است. پیشرفت تکنولوژی حتی باعث کاهش تعداد جنگ‌های منجر به تلفات انسانی می‌شود. زمانی حدود ۷۰، ۸۰ درصد مردم در جنگ زندگی می‌کردند، اما اکنون از ۸ میلیارد جمعیت جهان، شاید نهایتا چند ده میلیون نفر درگیر جنگ باشند. البته الآن هم جنگ‌های الکترونیکی در جریان است، اما تعداد تلفات آن با جنگ‌های قدیم قابل مقایسه نیست.

وی ادامه داد: به علاوه الآن چون هر اتفاقی در هر گوشه‌ از جهان بیفتد، تمام مردم متوجه می‌شوند و افکار عمومی واکنش نشان می‌دهند، دولت‌ها کمتر می‌توانند دست به اقدامات جنگ‌طلبانه و ضدبشری  بزنند، یعنی در این فضای گسترده تبادل اطلاعات و افزایش نقش افکار عمومی، هزینه جنگ به شدت افزایش یافته و دولت‌ها بیشتر تمایل به صلح دارند.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی اضافه کرد: همچنین امروز شاهد کاهش شدید آمار مرگ‌ و میر نسبت به گذشته هستیم‌. مردم هر لحظه با استفاده از تکنولوژی و وسایل پزشکی پیشرفته‌ که استفاده از آن‌ها راحت است، می‌توانند وضعیت سلامت خود را چک کنند. در سال‌های دور بیماری‌های همه‌گیر مانند طاعون بیش از ۱۰۰ میلیون نفر را به کام مرگ می‌کشید، اما در سال‌های اخیر همه‌گیری کرونا در کل دنیا موجب مرگ ۷ میلیون نفر شد. این‌ها نشان می‌دهد پیشرفت تکنولوژی باعث شده زندگی مردم در تمام حوزه‌ها بهبود یابد. البته قطعا یک سری سازمان‌ها و قوانین برای کنترل هوش مصنوعی شکل خواهد گرفت تا کسی نتواند از آن در راستای اهداف ضدبشری استفاده کند.

اسلامی با بیان اینکه اکنون شرایط به گونه‌ای است که اگر کشوری عزم توسعه داشته باشد، به سرعت می‌تواند به آن برسد، افزود: یعنی اگر کشوری تصمیم به پیشرفت بگیرد، زیر ۱۰ سال زیر و رو می‌شود. امارات، قطر، عربستان و سنگاپور همه نمونه‌ای از کشورهایی اند که در عصر اطلاعات عزم توسعه کردند و در کمتر از ۱۰ سال به طور بسیار چشمگیری تغییر یافتند.

وی ادامه داد: در ایران نیز مردم ما نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر، شدیدا علاقه‌مند به توسعه تکنولوژی و استفاده از وسایل مبتنی بر هوش مصنوعی اند. در سطح حکومت هم اقداماتی نظیر راه‌اندازی دولت الکترونیک، بانکداری مجازی و... نشان می‌دهد دولت هم نسبت به گسترش تکنولوژی در کشور بی‌میل نیست، اما دو نگرانی دارد؛ اول نگرانی مذهبی و اخلاقی است و دوم نگرانی امنیتی. لذا ایران در پی بومی‌سازی بسیاری از ابزارهای تکنولوژی است تا آسیب‌های این حوزه را به حداقل برساند.

ایلان ماسک در یک کنفرانس اعلام کرد هوش مصنوعی را در اسپیس ایکس و پروژه استارلینک به کار نمی گیرد زیرا کاربردی برای آنها نیافته است.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از بیزینس اینسایدر، ایلان ماسک مدیر ارشد اجرایی اسپیس ایکس در بیست و هفتمین کنفرانس سالانه انستیتو میلکن، بخش زیادی از سخنرانی خود را به مزایای هوش مصنوعی اختصاص داد. او در کنفرانس در پاسخ به نقش این فناوری در زندگی روزمره انسان ها گفت: هوش مصنوعی حقیقت یاب می تواند تمدن بشر را پرورش دهد.

اما هنگامیکه از او درباره نقش هوش مصنوعی در سرعت بخشیدن به فعالیت هایش در زمینه اکتشافات فضایی سوال شد، اشتیاق کمتری نسبت به این فناوری نشان داد. او در پاسخ به این سوال گفت: نکته عجیب اینجاست که یکی از حوزه هایی که تقریبا هیچ نوعی از هوش مصنوعی در آن استفاده نشده، اکتشافات فضایی است. بنابراین اسپیس ایکس هم از هیچ نوع هوش مصنوعی استفاده نمی کند، استارلینک هم از این فناوری استفاده نمی کند. من مخالف استفاده از آن نیستم. اما کاربردی برای آن نیافته ایم.

او در ادامه افزود: مشغول آزمایش مدل های زبانی هوش مصنوعی است و از آنها سوالاتی درباره فضا می پرسد، اما پاسخ های این سیستم ها نا امید کننده است. با ایجاد هر نسخه یا ارتقایی در هوش مصنوعی من سوالاتی درباره «پارادوکس فرمی»، طراحی موتور موشک ها، فرایندهای الکتروشیمیایی و غیره می پرسم. هوش مصنوعی در پاسخ دادن به این سوالات عملکرد وحشتناکی دارد.

پارادوکس فرمی به عدم مشاهده تمدن‌های فرازمینی در کیهان اشاره دارد در حالی که طبق تخمین های دیگر پیش‌بینی می شود، بتوان تعداد زیادی از این تمدن هوشمند فرازمینی در کهکشان یافت.

هرچند ایلان ماسک درباره استفاده از هوش مصنوعی در اکتشافات فضایی مردد است، اما همچنان از طریق استارت آپxAI خود، سرمایه گذاری کلانی در توسعه هوش مصنوعی انجام داده است در این پروژه از هوش مصنوعی برای سرعت بخشیدن به اکتشافات علمی انسان استفاده می شود.

مدل هوش مصنوعی پزشکی گوگل موسوم به Med-Gemini یک هوش مصنوعی متخصص در پزشکی است که ادعا می‌شود در برخی کارها حتی از پزشکان انسانی نیز عملکرد بهتری دارد.

به گزارش ایسنا، گروه گوگل ریسرچ(Google Research) و آزمایشگاه تحقیقاتی هوش مصنوعی گوگل به نام دیپ‌مایند(DeepMind)، مدل هوش مصنوعی مد-جمینای(Med-Gemini) که خانواده‌ای از مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی متخصص در پزشکی است را شرح داده‌اند. این مدل، یک پیشرفت بزرگ در تشخیص بالینی با پتانسیل عظیم در دنیای واقعی است.

پزشکان روزانه تعداد زیادی از بیماران را با نیازهای ساده تا بسیار پیچیده معاینه و درمان می‌کنند. آنها برای ارائه مراقبت موثر باید با پرونده پزشکی هر بیمار آشنا باشند و با جدیدترین روش‌ها و درمان‌ها به‌روز باشند.

سپس موضوع بسیار مهم رابطه میان پزشک و بیمار وجود دارد که بر پایه همدلی، اعتماد و ارتباط بنا می‌شود و برای اینکه یک هوش مصنوعی به تقلید از یک پزشک در دنیای واقعی نزدیک شود، باید بتواند همه این کارها را انجام دهد.

هوش مصنوعی و پزشکی این روزها متقارن شده‌اند. طی ماه‌های اخیر اخبار و گزارشات زیادی درباره مدل‌های هوش مصنوعی گزارش شده است که به پزشکان کمتر باتجربه در شناسایی پیش‌سازهای سرطان، تشخیص اوتیسم دوران کودکی از روی تصاویر چشم‌ها و پیش‌بینی آنی اینکه آیا جراح تمام بافت‌های سرطانی را در طول جراحی سرطان سینه برداشته است یا خیر، کمک می‌کند.

اکنون گفته می‌شود که Med-Gemini چیز دیگری است و از همه مدل‌های پیشین سر است.

مدل‌های جمینای گوگل نسل جدیدی از مدل‌های هوش مصنوعی چندوجهی هستند، به این معنی که می‌توانند اطلاعات را از حالت‌های مختلف، از جمله متن، تصویر، ویدئو و صدا پردازش کنند.

این مدل‌ها در زبان و مکالمه، درک اطلاعات متنوعی که بر روی آنها آموزش دیده‌اند و آنچه که «استدلال با زمینه طولانی» یا استدلال از مقادیر زیادی داده مانند ساعت‌ها ویدیو یا ده‌ها ساعت صوت نامیده می‌شود، مهارت دارند.

هوش مصنوعی Med-Gemini تمام مزایای مدل‌های پایه جمینای را دارد، اما آنها را به خوبی تنظیم و متعادل کرده است. محققان این ترفندهای متمرکز بر دارو را آزمایش کردند و نتایج آنها را در مقاله گنجاندند. در این مقاله ۵۸ صفحه‌ای مطالب زیادی وجود دارد که در این گزارش به بیان چشمگیرترین آنها می‌پردازیم.

 

قابلیت‌های خودآموزی و جستجوی وب

رسیدن به یک تشخیص و تدوین یک برنامه درمانی مستلزم آن است که پزشکان دانش پزشکی خود را با مجموعه‌ای از اطلاعات مرتبط دیگر مانند علائم بیمار، تاریخچه پزشکی، جراحی و اجتماعی، نتایج آزمایشگاهی و نتایج سایر آزمایشات تحقیقاتی و واکنش بیمار به درمان‌های قبلی گردآوری کنند تا درمان‌های موجود به‌روزرسانی شوند و درمان‌های جدیدی معرفی می‌شوند. همه این موارد بر استدلال بالینی پزشک تأثیر می‌گذارد.

به همین دلیل است که گوگل با Med-Gemini دسترسی به جستجوی مبتنی بر وب را برای فعال کردن استدلال بالینی پیشرفته‌تر فراهم کرده است. این هوش مصنوعی مانند بسیاری از مدل‌های زبان بزرگ(LLM) متمرکز بر پزشکی با MedQA که حاوی سؤالات چند گزینه‌ای نماینده سؤالات آزمون مجوز پزشکی ایالات متحده(USMLE) است، آموزش دیده که برای آزمایش دانش پزشکی و استدلال در سناریوهای مختلف طراحی شده است.

با این حال، گوگل همچنین دو مجموعه داده جدید را برای مدل خود توسعه داده است. اولی MedQA-R (استدلال) است که MedQA را با توضیحات استدلالی تولید شده مصنوعی به نام «زنجیره افکار»(CoTs) گسترش می‌دهد. دومی MedQA-RS (استدلال و جستجو) است که دستورالعمل‌هایی را برای استفاده از نتایج جستجوی وب به عنوان زمینه اضافی برای بهبود دقت پاسخ به مدل ارائه می‌دهد. بدین ترتیب اگر یک سوال پزشکی منجر به پاسخ نامطمئن شود، از مدل خواسته می‌شود تا یک جستجوی وب را برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر برای رفع عدم قطعیت انجام دهد.

هوش مصنوعی Med-Gemini بر روی ۱۴ معیار پزشکی آزمایش شد و عملکرد جدیدی را روی ۱۰ معیار اجرا کرد که از مدل GPT-۴ ساخته شرکت اوپن‌ای‌آی(OpenAI) پیشی گرفت. این مدل در معیار MedQA با استفاده از استراتژی جستجوی هدایت‌شده به دقت ۹۱.۱ درصدی دست یافت و از مدل زبان بزرگ مبتنی بر پزشکی پیشین گوگل موسوم به Med-PaLM ۲ تا ۴.۵ درصد بهتر عمل کرد.

هوش مصنوعی Med-Gemini در هفت معیار چندوجهی، از جمله چالش تصویری مجله پزشکی نیوانگلند حاوی تصاویر موارد چالش برانگیز بالینی که از یک لیست ۱۰تایی تشخیص داده می‌شود، به طور متوسط از ۴۴.۵ درصد بهتر از GPT-۴ عمل کرد.

محققان می‌گویند: در حالی که نتایج امیدوارکننده هستند، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است. به عنوان مثال ما محدود کردن نتایج جستجو به منابع پزشکی معتبرتر، با استفاده از بازیابی جستجوی چندوجهی یا تجزیه و تحلیل انجام شده در مورد دقت و ارتباط نتایج جستجو و کیفیت استنادها را در نظر نگرفته‌ایم. علاوه بر این، باید دید که آیا می‌توان به مدل‌های زبان بزرگ کوچک‌تر نیز استفاده از جستجوی وب را آموزش داد؟ ما این اکتشافات را به کارهای آینده واگذار می‌کنیم.

 

بازیابی اطلاعات خاص از پرونده‌های الکترونیکی پزشکی طولانی

پرونده الکترونیک سلامت(EHR) ممکن است بلندبالا باشد، اما پزشکان باید از محتوای آنها آگاه باشند. آنها گاهی پیچیده‌ هستند، چرا که معمولاً حاوی شباهت‌های متنی، املای غلط، کلمات اختصاری و مترادف‌ها هستند که می‌توانند هوش مصنوعی را به چالش بکشند.

بنابراین محققان برای آزمایش توانایی Med-Gemini در درک و استدلال از اطلاعات پزشکی بلندبالا و طولانی از یک پایگاه داده بزرگ و در دسترس عموم(Medical Information Mart for Intensive Care) که به مثابه پیدا کردن سوزن در انبار کاه است، استفاده کردند. این پایگاه حاوی داده‌های بیماران بستری در بخش‌های مراقبت‌های ویژه است.

هدف این بود که مدل بتواند یک وضعیت، علامت، یا درمان پزشکی کم‌استفاده و ظریف را در مجموعه بزرگی از یادداشت‌های بالینی بازیابی کند.

دویست نمونه انتخاب شد و هر نمونه شامل مجموعه‌ای از پرونده‌های این پایگاه از ۴۴ بیمار بستری شده در بخش مراقبت‌های ویژه با سابقه پزشکی طولانی بود.

هوش مصنوعی Med-Gemini دو مرحله برای یافتن سوزن در انبار کاه پیش رو داشت. اول اینکه مجبور بود همه موارد ذکر شده در مورد مشکل پزشکی مشخص شده را از سوابق گسترده بازیابی می‌کرد. دوم اینکه باید ارتباط همه موارد را با هم ارزیابی می‌کرد، آنها را دسته‌بندی می‌کرد و نتیجه می‌گرفت که آیا بیمار سابقه آن مشکل را داشته است و دلیل روشنی برای تصمیم خود ارائه می‌کرد. در نهایت این هوش مصنوعی عملکرد خوبی داشت.

محققان می‌گویند: شاید برجسته‌ترین جنبه Med-Gemini، قابلیت‌های پردازش سوابق طولانی باشد، زیرا آنها مرزهای عملکردی جدیدی را باز می‌کنند و امکانات کاربردی جدیدی را که قبلاً غیرممکن بود برای سیستم‌های هوش مصنوعی پزشکی فراهم می‌کنند. این وظیفه یافتن «سوزن در انبار کاه» منعکس کننده یک چالش در دنیای واقعی است که پزشکان با آن مواجه هستند و عملکرد Med-Gemini پتانسیل آن را برای کاهش قابل توجه بار شناختی و افزایش قابلیت‌های پزشکان با استخراج و تجزیه و تحلیل کارآمد اطلاعات حاصل از حجم وسیعی از داده‌های بیماران نشان می‌دهد.

 

گفتگو با Med-Gemini

در یک آزمایش در دنیای واقعی، یک کاربر بیمار از Med-Gemini در مورد یک توده پوستی که خارش دارد، پرسید. این مدل پس از درخواست تصویر، سؤالات مناسب بعدی را پرسید و آن ضایعه نادر را به درستی تشخیص داد و به کاربر توصیه کرد که چه کاری باید انجام دهد.

همچنین از Med-Gemini خواسته شد تا زمانی که پزشک منتظر گزارش رسمی رادیولوژیست بود، عکس رادیوگرافی قفسه سینه یک بیمار را تفسیر کند و یک نسخه انگلیسی ساده از گزارش را تنظیم کند که بتوان آن را در اختیار بیمار قرار داد.

محققان می‌گویند: قابلیت‌های مکالمه چندوجهی Med-Gemini امیدوارکننده است و چنین قابلیت‌هایی امکان تعامل یکپارچه و طبیعی بین افراد، پزشکان و سیستم‌های هوش مصنوعی را فراهم می‌کنند.

با این حال، محققان دریافتند که کار بیشتری لازم است.

آنها گفتند: این قابلیت دارای پتانسیل قابل توجهی برای کاربردهای مفید در دنیای واقعی، از جمله کمک به پزشکان و بیماران است، البته خطرات قابل توجهی نیز به دنبال دارد. در حالی که پتانسیل تحقیقات آینده در این حوزه را برجسته می‌کنیم، ما توانایی‌های مکالمه بالینی را در این کار، همانطور که قبلاً توسط دیگران در تحقیقات اختصاصی در زمینه هوش مصنوعی تشخیصی محاوره‌ای بررسی شده بود، به ‌طور دقیق مورد بررسی قرار نداده‌ایم.

 

چشم اندازهای آینده

محققان اذعان می‌کنند که کارهای بیشتری برای انجام دادن وجود دارد، اما قابلیت‌های اولیه مدل Med-Gemini امیدوارکننده است. مهمتر از همه، آنها قصد دارند اصول هوش مصنوعی مسئول، از جمله حفظ حریم خصوصی و انصاف را در سراسر فرآیند توسعه مدل بگنجانند.

محققان می‌گویند: ملاحظات حریم خصوصی به طور ‌ویژه باید در سیاست‌ها و مقررات مراقبت‌های بهداشتی موجود که از اطلاعات بیمار محافظت می‌کنند، ریشه داشته باشد. انصاف و عدالت حوزه دیگری است که ممکن است نیاز به توجه داشته باشد، زیرا این خطر وجود دارد که سیستم‌های هوش مصنوعی در مراقبت‌های بهداشتی ممکن است ناخواسته سوگیری‌ها و نابرابری‌های تاریخی را منعکس یا تقویت کنند و به طور بالقوه منجر به عملکرد مدل متفاوت و نتایج مضر برای گروه‌هایی شود.

اما در نهایت، مدل Med-Gemini به عنوان یک ابزار خوب در نظر گرفته می‌شود.

پژوهشگران می‌گویند: مدل‌های زبان بزرگ چندوجهی در حال آغاز دوره جدیدی از امکانات برای سلامت و پزشکی هستند. قابلیت‌های نشان‌ داده‌ شده توسط جمینای و Med-Gemini نشان‌دهنده جهش قابل توجهی در عمق و وسعت فرصت‌ها برای تسریع اکتشافات زیست‌پزشکی و کمک به ارائه مراقبت‌های بهداشتی و تجارب است. با این حال، بسیار مهم است که پیشرفت در قابلیت‌های مدل با توجه دقیق به قابلیت اطمینان و ایمنی این سیستم‌ها همراه باشد. با اولویت‌بندی هر دو جنبه می‌توانیم با مسئولیت‌پذیری هوش مصنوعی، آینده‌ای را متصور شویم که در آن قابلیت‌های سیستم‌های هوش مصنوعی شتاب‌دهنده‌های معنادار و ایمن در پیشرفت علمی و مراقبت در پزشکی باشند.

اپل ۳ اپلیکیشن را که با کمک هوش مصنوعی مولد تصاویر را به محتوای هرزنگاری تبدیل می کنند از فروشگاه خود حذف کرده است.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از گیزموچاینا، چند روز پس از آنکه اعلام شد یک ویژگی هوش مصنوعی چالش برانگیز در موبایل های هواوی عکس ها را به محتوای هرزنگاری تبدیل می کند، اخبار مشابهی درباره اپل نیز منتشر شده است.

طبق گزارش ها اپل ۳ اپلیکیشنی که با عنوان «تولید کننده محتوای هنری» تبلیغ شده اند اما در اینستاگرام با عنوان سایت های هرزنگاری ترویج می شوند و مدعی هستند هرعکسی را رایگان به محتوای غیراخلاقی تبدیل می کنند، حذف کرده است.

این اپلیکیشن ها از هوش مصنوعی مولد برای ساخت تصاویر هرزنگاری جعلی افراد استفاده شده اند. ممکن است از این عکس ها برای آزار، اخاذی و از بین بردن حریم خصوصی افراد استفاده کرد.

نکته جالب آنجاست که این اپلیکیشن ها از سال ۲۰۲۲ میلادی در اپ استور فعال بوده اند. همچنین براساس گزارش مذکور این اپ ها در صورتی اجازه حضور در اپ استور را داشتند که تبلیغات سایت های هرزنگاری را حذف کنند.

با این وجود یکی از آنها تا ۲۰۲۴ میلادی و هنگامیکه گوگل آن را از پلی استور حذف کرد، همچنان چنین تبلیغاتی را نشان می داد.

اکنون اپل تصمیم گرفته تا اپلیکیشن مذکور را از اپ استور پاک کند. اقدام مذکور در زمانی حساس برای اپل انجام شده است. رویدادWWDC۲۰۲۴ اپل قرار است به زودی برگزار شود و همچنین پیش بینی می شود این شرکت از ویژگی های مهم هوش مصنوعی در iOS۱۸ و سیری رونمایی کند.

سایت شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرد که تدوین سند هوش مصنوعی تمام شده در آینده نزدیک مصوب می‌کنیم و موضوع کوانتوم یکی از اولویت‌های ماست چراکه یک پارادایم علمی جدید است
به گزارش ایسنا، هوش مصنوعی به عنوان یکی از پرشتاب‌ترین فناوری‌های در حال تکوین، پتانسیل ایجاد تحول‌های انقلابی زیادی در جنبه‌های مختلف زندگی بشر را دارد و یکی از فناوری‌های کلیدی است که در حال تکوین  بوده و می‌تواند به پردازش‌های صنعتی و حل مسائل مختلف جامعه کمک فراوانی کند.    

با توجه به فراگیر شدن این فناوری کارشناسان بر این باورند تغییرات هوش مصنوعی در پنج سال آینده احتمالا سرعت می‌یابد و بیشترین تاثیر آن بر آموزش خواهد بود. ماهیت کلی هوش مصنوعی و کاربردهای بی‌شمار آن، باعث ایجاد عدم قطعیت‌های متعدد برای پیش‌بینی آینده آن می‌شود اما این موضوع به توسعه این فناوری مربوط نمی‌شود، بلکه به توسعه محیط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آن نیز مربوط می‌شود.

همزمان با به کارگیری هوش مصنوعی در حوزه مختلف توسط سایر کشورها، ایران هم اقدامات بسیاری طی سال ها در این زمینه انجام داده است که می‌توان به تدوین سند هوش مصنوعی اشاره کرد.

برای پیشبرد این هدف مهم، قرار شد شورای عالی فضای مجازی به عنوان مرجع تصمیم‌گیری بر روی تدوین سند هوش مصنوعی کار کند و بر اساس یکی از احکام مصوب در کمسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه، مرکز ملی فضای مجازی و وزارت ارتباطات مکلف شدند که با همکاری سایر دستگاه‌ها ظرف شش ماه از زمان لازم‌الاجرا شدن قانون، برنامۀ ملّی توسعۀ هوش‌ مصنوعی را تهیه و به تصویب شورای عالی فضای مجازی برسانند.    

البته در کنار این اقدام دو سالی است که در وزارت ارتباطات، مرکز هوش مصنوعی تأسیس شده و برای توسعه کاربردها به دستگاه‌ها پیشنهاد می‌شود. در نهایت پس از اظهار نظرهای گوناگون پیش نویس سند ملی هوش مصنوعی اوایل پاییز سال گذشته از تدوین سیاست در موضوع هوش مصنوعی در شورای عالی انقلاب فرهنگی خبر داد.

در این راستا چندی پیش حجت‌الاسلام و المسلمین خسروپناه -دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی- جزئیات جدیدی در این زمینه اعلام کرد.   

براساس اعلام سایت شورای عالی انقلاب فرهنگی، وی همچنین گفته است که تدوین سند هوش مصنوعی تمام شده در آینده نزدیک مصوب می‌کنیم و موضوع کوانتوم یکی از اولویت‌های ماست چراکه یک پارادایم علمی جدید است؛ دانشگاه آزاد درباره کامپیوتر کوانتومی و دانشگاه شهید بهشتی در زمینه سلول اتمی کوانتومی کار می‌کنند. در یکسال بیش از ۲۰۰ دانش‌بنیان را از نزدیک دیدیم و در جریان مشکلاتشان قرار گرفتین و برایشان میز تشکیل دادیم.

سال گذشته پیش‌نویس سند ملی هوش مصنوعی با حضور نمایندگان سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلف دولتی و بخش خصوصی در دبیرخانه شورای‌عالی انقلاب ‌فرهنگی ارائه و تحلیل شد.

همچنین به تازگی روح الله دهقانی فیروز آبادی در زمینه رسیدن کشور به ۱۰ کشور برتر دنیا در حوزه هوش مصنوعی، توضیح داده است سال گذشته گفت‌وگوهایی زیادی با رئیس‌جمهور و همینطور دستگاه‌های مختلف از جمله سازمان برنامه و بودجه برای الزام ایجاد یک مرکز ملی توسعه هوش مصنوعی و در کنارش یک شورای ملی راهبری انجام شد و در این راستا برنامه‌ها و مدل‌های کشورهای مختلف در حوزه هوش مصنوعی مورد مطالعه قرار گرفت.  

البته معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور در صحبت هایش به ایجاد اپراتور هوش مصنوعی هم اشاره کرده و گفته برنامه‌ریزی شده مرکز ملی هوش مصنوعی، اپراتور هوش مصنوعی را ایجاد کند که این اپراتور ٣ خدمت اصلی مزرعه پردازشی بزرگ، مرکز داده بزرگ و کتابخانه‌های بزرگ زبانی و تصویری را ارائه می‌دهد.

بر این اساس در واقع همانطور که اپراتورهای تلفن همراه خدمات اینترنتی را ارائه می‌دهند، اپراتور ملی هوش مصنوعی نیز خدمات پردازشی بزرگ و خدمات کتابخانه‌های محاسباتی را در اختیار دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و سازمان‌ها و نهادها قرار می‌دهد.

مهسا زحمتکش - هوش مصنوعی چیز جدیدی نیست، اما هوش مصنوعی مولد که توجه متخصصان در سراسر جهان را می‌طلبد، نحوه کار تیم‌ها را مختل می‌کند.

به گزارش تبیان از beautiful.ai، برای درک بهتر اینکه چگونه هوش مصنوعی آینده کار را به چالش می‌کشد، از ۳۰۰۰ مدیر نظرسنجی کردیم تا بدانیم چگونه فناوری جدید را در تجارت خود پیاده‌سازی می‌کنند.
هوش مصنوعی برای همه مناسب نیست و هیچ محدودیتی وجود ندارد که صنایع بتوانند از فناوری آن بهره ببرند. شرکت‌ها شروع به پذیرش هوش مصنوعی در جریان کاری خود برای بهبود کارایی و افزایش خروجی کرده‌اند. در واقع، ۹۵ درصد از مصاحبه‌شوندگان گفتند که تیم‌های آنها قبلاً استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی را آغاز و از محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی برای دارایی‌های مرتبط با کار استفاده کرده‌اند.
برای استفاده از رونق بزرگ هوش مصنوعی، مدیران اقدامات لازم را برای آماده‌شدن برای نصب ابزارهای جدید انجام می‌دهند. از ۳۰۰۰ مدیر مورد بررسی، ۳۴٪ با آموزش کارکنان خود برای پذیرش ابزارهای هوش مصنوعی موافقت کرده‌اند. استفاده از هوش مصنوعی در محل کار ممکن است برای هر کسب‌وکاری متفاوت به نظر برسد، اما ۹۷ درصد از مدیران در حال حاضر این مکالمات را با تیم‌های داخلی خود انجام می‌دهند.
 

انقلاب هوش مصنوعی چه معنایی برای آینده کاری دارد؟

بر کسی پوشیده نیست که تیم‌ها شروع به کشف فرصت‌های مرتبط با هوش مصنوعی کرده‌اند. در واقعیت، ۹۰ درصد از مدیران بر این باورند که ابزارهای مولد هوش مصنوعی در محیط کار محبوب‌تر خواهند شد، زیرا فناوری و سایر صنایع با اخراج‌های گسترده ادامه می‌دهند.
 

تأثیر هوش مصنوعی بر عملکرد کارکنان

ابزارهای هوش مصنوعی برای کمک به آسان‌تر کردن کار انسان با جذب و خودکارسازی برخی از کارهای خسته‌کننده‌تر و تکراری‌تر هستند. فناوری هوشمند اغلب به‌عنوان یک شریک یا دستیار مشترک برای کارمندانی که در نقش خود متخصص هستند عمل می‌کند. هوش مصنوعی می‌تواند با تسریع در فرایند طوفان فکری، به بهبود بهره‌وری و عملکرد کارکنان کمک کند و به کارمندان نقطه جهشی بدهد تا بتوانند در زمان کمتری محتوای بیشتری تولید کنند. از طرفی مزایای هوش مصنوعی برای مدیران را نمی‌شود نادیده گرفت، در واقع، ۹۳ درصد می‌گویند که اگر این ابزارها به عملکرد بهتر آنها در محل کار کمک کند، کارمندان خود را به آزمایش و استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی تشویق می‌کنند.

هوش مصنوعی می‌تواند با اجازه‌دادن به کارمندان برای ایجاد اولین پیش‌نویس پروژه در کسری از زمان، عملکرد را افزایش دهد، سپس می‌توانند آن را ویرایش و سفارشی‌سازی کنند تا یکپارچگی و کیفیت برند حفظ شود. هوش مصنوعی اغلب اطلاعات خود را از گوشه‌های مختلف اینترنت می‌کشد و در نتیجه محتوا باید بررسی شود تا از صحت واقعی آن و همسویی با پیام کلی شرکت اطمینان حاصل شود. وقتی از مدیران پرسیده شد که آیا برای انجام به‌موقع و کارآمد در بالاترین سطح به کارمندان خود بیش از ابزارهای هوش مصنوعی اعتماد دارند، ۶۹٪ گفتند که هنوز برای کار کارکنان خود ارزش قائل هستند درحالی‌که ۲۰٪ بی‌تفاوت مانده‌اند.
 

نگرانی‌های مدیران زمانی که نرم‌افزارهای جدید مبتنی بر هوش مصنوعی را اتخاذ می‌کنند

البته، مانند هر فناوری جدید، فرایند پذیرش با سؤالات و نگرانی‌هایی همراه است. طبیعی است که مدیران در مورد پیامدهای هوش مصنوعی در تجارت خود کنجکاو باشند. مواردی مانند هزینه، مقاومت کارکنان، نیاز به اخراج کارکنان به دلیل جایگزینی شغل‌های هوش مصنوعی، و کاهش مشارکت و بهره‌وری کارکنان، همگی نگرانی‌های معتبری هستند. از میان تمام اثرات بالقوه هوش مصنوعی در محیط کار، امنیت سایبری بزرگ‌ترین نگرانی بود و تقریباً ۷۵ درصد از مدیران اذعان کردند که نگران امنیت ابزارهای هوش مصنوعی و مسائل بالقوه حریم خصوصی در محل کار هستند.
 

ترس کارکنان و امنیت شغلی در مواجهه با هوش مصنوعی

۶۵ درصد از مدیران معتقدند که جایگزینی کارمندان با ابزارهای هوش مصنوعی تا زمانی که کارشان قابل‌مقایسه باشد، چیز خوبی برای شرکت آنها خواهد بود، درحالی‌که ۱۹ درصد مخالف بودند و ۱۶ درصد نسبت به این بیانیه احساس بی‌طرفی داشتند.

طبق نظرسنجی، ۴۰ درصد بر این باورند که توسعه وب و برنامه‌نویسی رایانه بیشترین خطر جایگزینی با هوش مصنوعی را دارند و پس از آن فروشندگان، مشاوران یا تحلیلگران مالی، منابع انسانی، روابط‌عمومی یا ارتباطات، نقش‌های اداری، طراحان گرافیک و بازاریابی قرار دارند. از این مدیران، تقریباً ۷۰ درصد موافق‌اند که اگر بتوانند تعداد زیادی از کارمندان را با ابزارهای هوش مصنوعی جایگزین کنند، از نظر مالی برای تجارت آنها مفید خواهد بود.
 

در این نظرسنجی متوجه شدیم که هوش مصنوعی روش کار مردم را برای بهترشدن تغییر می‌دهد. مدیران برای تولید محتوای بیشتر، در زمان کمتر، بدون به خطر انداختن کیفیت و یکپارچگی برند، به هوش مصنوعی روی می‌آورند. پذیرش فناوری جدید به این معنی است که بسیاری از تیم‌ها شروع به تخصیص بودجه بیشتری به برنامه‌های هوش مصنوعی کرده‌اند که می‌تواند به کارمندان خود کمک کند تا در نقش‌های خود سازنده‌تر و کارآمدتر باشند.
ازآنجایی‌که کسب‌وکارها به رکود اقتصادی و توقف استخدام‌ها ادامه می‌دهند، اکثر مدیران بر این باورند که کسب‌وکارشان می‌تواند از انتقال منابع خود از کارمندان به هوش مصنوعی از نظر مالی منتفع شود. با انواع ابزارهای جدید هوش مصنوعی، مدیران موافق هستند که ممکن است فرصتی برای استخدام کمتر و درعین‌حال کاهش حقوق وجود داشته باشد تا از اخراج‌های آینده جلوگیری شود.
 مانند هر فناوری جدید، عدم قطعیت زیادی وجود دارد. درحالی‌که مدیران خطرات امنیت سایبری مرتبط با هوش مصنوعی را زیر سؤال می‌برند، کارکنان نگران امنیت شغلی و احتمال جایگزینی با نرم‌افزارهای هوشمند جدید هستند.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهوری از رتبه هفدهم ایران در زمینه هوش مصنوعی در جهان خبر داد.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، نشست خبری سالیانه دکتر روح‌الله دهقانی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهوری در محل معاونت علمی برگزار شد.

دکتر دهقانی در ابتدای این نشست خبری اظهار کرد: سال گذشته یک گفتگوها و تعاملات زیادی انجام شد تا یک مرکز ملی توسعه هوش مصنوعی و شورای راهبری هوش مصنوعی تشکیل شود. ما مدل‌های مختلفی را از کشورهای دیگر بررسی کردیم و با ده‌ها ساعت جلسه توسط متخصصان حوزه هوش مصنوعی به این نتیجه رسیدیم که مرکز ملی هوش مصنوعی داشته باشیم که شامل نظارت،‌ تنظیم‌گری و... است.

وی گفت: در اسفندماه سال گذشته مرکز ملی هوش مصنوعی تأسیس شد و اعضای شورای ملی راهبری هوش مصنوعی معرفی شدند، و جلسات متعددی با سرمایه‌گذاران دولتی و صندوق‌های بزرگ کشور انجام شد و یک صندوق توسعه هوش مصنوعی تشکیل شد و این صندوق با سرمایه‌گذاری 10 هزار میلیاردی برنامه‌ریزی شد.

دهقانی ادامه داد: کارهای عملیاتی زیادی انجام شده است و یک مرکز ملی در نخستین گام یک اپراتور هوش مصنوعی بالا بیاورد که خدمات مختلفی از جمله دیتاسنتر بزرگ و کتابخانه‌های زبان تصویری ارایه می‌کند.

معاون علمی رییس جمهور گفت: ما از نظر دانش فنی و تولید مقالات علمی رتبه 17 را داریم اما در حوزه کاربردها رتبه 70 یا 80 را داریم که به‌خاطر نبود زیرساخت‌ها است.

وی ادامه داد: این مرکز زیر نظر ریاست‌جمهوری تشکیل می‌شود، معاونت علمی وظیفه حمایت از توسعه فناوری را دارد. ستاد توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی وظیفه حمایت از هوش مصنوعی را دارد.

دهقانی گفت: امسال تا آخر سال به چندصد GPU دسترسی پیدا می‌کنیم البته بحث‌های تحریمی شدیدی در این موضوع وجود دارد و ما نیز از همه دانشگاه‌ها و اساتید دعوت می‌کنیم در اینجا شرکت کنند.

وی گفت: یکی از مراحل بلوغ بعضی از شرکت‌های دانش‌بنیان که مصداق اقتصاد مردمی هستند عرضه آنها در بازار سرمایه است و ما رشد نهایی شرکت‌ها را زمانی می‌دانیم که وارد بورس شوند و برای وارد شدن به بورس نیز باید صلاحیت های زیادی می مورد بررسی قرار بگیرد.

دهقانی تأکید کرد: هیچ لزومی ندارد که هر شرکتی که می‌خواهد دانش‌بنیان شود بایستی به معاونت علمی ورود کند. برای شرکت‌هایی که مسایل آنها با ابعاد حکمرانی ارتباط دارد مثلاً داده‌های کلان دارند یک مرحله دیگری بررسی می‌شود که یک کارگروه در معاونت علمی است.

معاون علمی رییس جمهور با اشاره به نحوه ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان در مدل جدید گفت: در نظام جدید ارزیابی دانش‌بنیان علاوه بر سطح فناور، میزان گردش مالی شرکتها بررسی می‌شود به عنوان مثال شرکت‌های نوع 1 بودند که در بازنگری به شرکت‌های نوپا تبدیل شدند.

وی گفت: اولین فایده مدل جدید ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان آن است که حجم صادراتی شرکت‌های دانش‌بنیان مشخص می‌‌شود. یک نکته دیگر آن است که 10 پارک علم و فناوری در کشور کارگذار شرکت‌های نوپا شدند و این شرکت‌های نوپا را پارک‌های علم و فناوری ارزیابی می‌کنند و حتی ممکن است غیرحضوری باشد.

وی خاطرنشان کرد: معاونت علمی 4 وظیفه دارد که شامل حمایت از توسعه اندیشه‌ورزی، حمایت از توسعه علم، حمایت از توسعه فناوری ، حمایت از توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و کارآفرین است که این 4 تا ارکان معاونت علمی هستند.

دهقانی فیروزآبادی گفت: سال گذشته 8 اندیشکده دانش‌بنیان شدند. در فاز علم سال گذشته صندوق حمایت از پژوهشگران به بنیاد علم تبدیل شد و بسیاری از دانشگاهیان تاثیر بنیاد علم را دیدند.

وی ادامه داد: در حوزه فناوری ستادهای توسعه فناوری را ایجاد کردیم و ستادهای رو به آینده مثل هوش مصنوعی و کوانتوم و نانو به ستادهای توسعه فناوری تبدیل شدند.  در حوزه اقتصاد نیز معاونت علمی ستادهای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان را تشکیل دادند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه موضوع کوانتوم یکی از اولویت‌های ماست، گفت: سند هوش مصنوعی به زودی در این شورا تصویب می‌شود.
عبدالحسین خسروپناه در دیدار با دانشگاهیان استان زنجان با اشاره به سالروز تأسیس ستاد انقلاب فرهنگی، گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی اقدامات متعددی در حوزه علم و فناوری در کشور انجام داده است و درصد بالایی از زیرساخت‌های آموزش عالی کشور توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی ایجاد شده است، تأسیس دانشگاه تربیت مدرس، تدوین آیین‌نامه مدیریت دانشگاه‌ها، ایجاد دانشگاه علامه طباطبایی به‌عنوان مرکز علوم انسانی در کشور، تنظیم جذب ساز و کار جذب هیئت علمی، تشکیل مرکز هیئت عالی جذب، آیین‌نامه فعالیت تشکل‌های اساتید و دانشجویان، هیئت امنای دانشگاه‌ها تنها بخشی از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه علمی و دانشگاهی است.

استاد خسروپناه تأکید کرد: هم اکنون ۱۰۰ هزار عضو هیئت علمی در کشور داریم در حالی که اوایل انقلاب ۵ تا ۶ هزار عضو هیئت علمی داشتیم، توسعه آموزش عالی و توسعه منابع انسانی باعث شده که در شاخص‌های علمی جز سرآمدان باشیم و این دستاوردها مرهون شورای عالی انقلاب فرهنگی است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: سند هوافضا در تحول و رشد اقدامات موشکی و ماهواره‌ای کشور بسیار مؤثر بوده است، سند فناوری نانو، سند زیست فناوری، سند علوم شناختی، سند توسعه فناوری نرم، سند گیاهان دارویی، سند سلول های بنیادین، صندوق توسعه علم و فناوری، جایزه علمی مصطفی(ع) جزء مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی است، این اسناد شورا را نخبگان کشور نوشتند و شورا حکمرانی اسناد را برعهده داشته است.

وی عنوان کرد: در حال حاضر سند صنایع دستی در حال تدوین است و ۱۴۰۰ ذی‌نفع در نوشتن آن نقش دارند، سند موسیقی که بعد ۴۰ سال با مشارکت اساتید و شخصیت‌های موسیقی تدوین و ابلاغ شد. در حال به روزرسانی نقشه جامع علمی هستیم و فرهنگستان های علوم و علوم پزشکی در حال انجام آن هستند.

خسروپناه افزود: یکی از مهمترین موضوعات در حوزه علم و فناوری بحث تقویت دانش‌بنیان‌هاست، آیین‌نامه ارتقاء ناظر به توسعه علمی، دیپلماسی علمی تا تولید علم بین‌المللی را در دستور کار داریم. باید ارتباطات علمی بین المللی داشته باشیم و آنها را توسعه دهیم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: تدوین سند هوش مصنوعی تمام شده در آینده نزدیک مصوب می‌کنیم، موضوع کوانتوم یکی از اولویت‌های ماست چراکه یک پارادایم علمی جدید است، دانشگاه آزاد درباره کامپیوتر کوانتومی و دانشگاه شهید بهشتی در زمینه سلول اتمی کوانتومی کار می‌کنند. در یکسال بیش از ۲۰۰ دانش‌بنیان را از نزدیک دیدیم و در جریان مشکلاتشان قرار گرفتین و برایشان میز تشکیل دادیم.

وی با بیان اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی یک قرارگاه علم و فناوری است، گفت: در حوزه فرهنگ نیز کارهای زیادی انجام شده البته تا قبل از این ۷۰ درصد مصوبات علم و فناوری بوده و ۲۰ درصد فرهنگی و ۱۰ درصد مشترک بوده است، الان ۵۰ درصد علمی و ۵۰ درصد فرهنگی است. مصوبات شورا هم مصوباتی روی کاغذ نیست وزرا درباره مصوبات گزارش می‌دهند.

خسروپناه با بیان اینکه اتاق وضعیت علم و فرهنگ تشکیل داده‌ایم، ادامه داد: دانشگاه فرهنگیان با مشکلات زیاد روبه‌رو بود اما هم اکنون رونق پیدا کرده و وزارت آموزش و پرورش برای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش که تعطیل بود، نقشه راه نوشته که به زودی مصوب می‌شود. قانون جهش دانش بنیان یکی از اولویت‌هاست، معتقدیم حلقه میانی دانشگاه و صنعت، دانش‌بنیان‌هاست. همچنین باید در هم تنیدگی علوم مورد توجه باشد، امروز دیگر رشته پزشکی فقط علوم پایه و بیمارستان نیست بلکه پیوند وثیقی با رشته‌های دیگر پیدا کرده است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: باید نسبت به مسئله تربیت دانشجویان دغدغه داشته باشیم، بسیاری از کارهای فرهنگی اراده میخواهد نه بودجه، مخالف بودجه نیستم اما الزاما با بودجه مشکل حل نمی‌شود. موضوع دیگر آمایش رشته‌ها یعنی حذف و جذب رشته مطرح است، باید رشته‌ها تغییر کنند برخی هم باید حذف شوند و برخی اضافه شود، ریاضیاتی که با کوانتوم ارتباط دارد کاربرد دارد.

وی با اشاره به موضوع عفاف و حجاب بیان کرد: در حجاب و عفاف به سیاست جدیدی نیاز نداریم، صداوسیما کارهای خوب انجام داده است، دستگاه‌ها در حال تدوین برنامه هستند اما نباید این نکته را از نظر دور داشت که جریان پست مدرن و نهلیسیتی از قرن ۱۹ شروع شده است. زیست جهان پست مدرن، مانند سیل و سونامی دنیا را گرفته است، کتاب‌های زیادی نوشته است، اخیرا کتابی از نویسنده آلمانی به نام «چگونه غرب خدا را واقعا از دست داد؟» ترجمه شده است که نویسنده می‌گوید که غرب اول خانواده را از دست داد و بعدا خدا را از دست داد، کتابهایی که غربی‌ها درباره خانواده نوشته‌اند از ما بیشتر است، آنها هم دغدغه دارند، نباید فکر کنیم نیروی انتظامی میتواند موضوع حجاب را حل کند البته آنها مسئولیتی دارند اما مسئله اصلی در جایگاه تبیینی و شناختی است. حجاب در ایران قدمت دیرینه دارد.

وی گفت: در مسیر جلوگیری از مهاجرت نخبگان باید موانع قانونی را بر داریم، این قانون در حال اصلاح است چراکه علم نباید امنیتی شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: برای اینکه در شورا حکمرانی علم و فناوری درست باشد هیئت اندیشه‌ورز استان‌ها را به راه انداختیم در تدوین آیین نامه ارتقای اعضای هیئت علمی، اصول حاکم بر آن و به روزرسانی نقشه جامع علمی کشور از نظر اساتید استفاده می کنیم، بنابراین اساتید در هیئت های اندیشه ورز نظرات خود درباره مسائل ارائه دهند. وزارت علوم بهداشت فرهنگستان علوم به جد درگیر موضوعات شورا شده اند، دانشگاه‌ها ارتباط خوبی با شورا دارد و این دقیقا حکمرانی است.

شرکت ملی انفورماتیک ایران اولین فصلنامه «هوش مصنوعی» را با عنوان هوش نما با هدف مطالعه جامع اکوسیستم هوش مصنوعی ایران منتشر کرد.

به گزارش روابط عمومی شرکت ملی انفورماتیک، فصل نامه هوش‌نما به همت مرکز هوش مصنوعی شرکت ملی انفوماتیک با هدف بررسی جامع اکوسیستم هوش مصنوعی کشور از ابعاد مختلف تهیه شده است.
برای تهیه این گزارش اطلاعات مورد نیاز از سازمان‌ها، وزارتخانه‌ها، بخش‌های خصوصی، تشکّل‌ها و فعّالان حوزه، گردآوری و دسته‌بندی شده است.
قطعاً در این گزارش برخی از شرکتها و فعالین حوزه هوش مصنوعی کشور از قلم افتاده‌ که درخواست می‌شود موارد از طریق پست الکترونیکیai.info@nicholding.net اطلاع داده تا در شماره بعدی این گزارش درج گردند.
هوش‌نما اقدامی جریان ساز در حوزه هوش مصنوعی کشور به شمار می‌رود و امید است شاهد اثربخشی آن در سطح کشور و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران باشیم.
این شماره فصلنامه هوش نما به ارائه‌ اجمالی رویدادها و فعالان حوزه هوش مصنوعی می‌‌پردازد و شامل بخش های اصلی زیر است:

رویدادهای هوش مصنوعی
هوش مصنوعی و حاکمیت
شرکتهای فعال در حوزه هوش مصنوعی
هوش مصنوعی و دانشگاهیان

 ایرنا- کشورهای خاورمیانه گام‌های هوشمندانه‌ای در راستای افزایش مولفه‌های قدرت نرم و موازنه نرم با محوریت هوش مصنوعی برداشته‌اند و حتی برخی در این زمینه دارای نقشه استراتژیک شفاف و برنامه‌ریزی شده‌ای هستند. از دید فعالان و کارشناسان این حوزه، کشوری که بتواند در راستای قدرت نرم و عرصه‌هایی چون هوش مصنوعی سرآمد باشد رهبری منطقه را در دست خواهد گرفت.

هوش مصنوعی که انقلاب صنعتی چهارم در نظر گرفته می‌شود، به عنوان تغییردهنده قاعده بازی قدرت به شمار می‌آید. در عصر کنونی کشورها با تهدیدات نوین و متکثری مواجه هستند که ضمن شناخت ابعاد گوناگون این تهدیدات، باید نسبت به آنها آگاهی یابند تا بتوانند شیوه‌های مقابله و دفع آنها را بشناسند.

اثرگذاری برخی از علوم و فناوری‌های جدید بر حوزه‌های گوناگون از سیاست تا علوم انسانی همزمان با پیشرفت سریع آنها در حال افزایش است. یکی از این حوزه‌های جدید علمی هوش مصنوعی است. هوش مصنوعی به طور خلاصه به تولید ماشین‌هایی می‌انجامد که خود قادر به یادگیری، درک شرایط پیچیده، تفکر، استدلال و ارائه پاسخ و کسب دانش بدون نیاز به کمک و دخالت انسان‌ها هستند. بدیهی است کشورهایی که چنین ماشین‌ها و سیستم‌هایی را در اختیار داشته باشند، می‌توانند توازن قوا را در نظام بین‌الملل به نفع خود تغییر دهند و اتحادهای جدیدی را برای مرعوب ساختن دشمنان به وجود آورند.

با توجه به این مقدمه لزوم شناخت هوش مصنوعی و وضعیت کشورهایی که از آن استفاده می‌کنند بیش از پیش احساس می‌شود. یکی از این پژوهش‌ها مقاله‌ای است با عنوان «هوش مصنوعی و آینده رقابت‌های منطقه‌ای خاورمیانه» [۱] و به قلم «حدیث همتی وینه»، «فرزاد رستمی» و «قدرت احمدیان». نویسندگان در این مقاله در پی آن هستند تا به این پرسش پاسخ دهند که هوش مصنوعی چه تاثیری بر آینده رقابت‌های منطقه‌ای خاورمیانه دارد؟ به بیان دیگر نظم جدید منطقه در پرتو هوش مصنوعی و تکنولوژی‌های نوین به چه سمتی خواهد رفت و معیارهای قدرت در آینده چه خواهد بود؟

 

تاریخچه و زمینه‌های هوش مصنوعی

هوش مصنوعی در دهه‌های ۱۹۶۰-۱۹۵۰ زمانی که «آلن تورینگ» معروف به «پدر رایانه‌ها» ایده «آزمایش تورینگ» را مطرح کرد سرچشمه گرفت؛ به این معنا که اگر ماشینی بتواند بدون شناسایی با انسان صحبت کند، آنگاه آن دستگاه هوشمند خواهد بود. در دهه ۱۹۷۰ توسعه هوش مصنوعی دست کم گرفته می‌شد و توسعه فناوری با تنگناهایی مانند عملکرد ناکافی رایانه، کمبود جدی داده‌ها و حل ضعیف پیچیدگی مشکلات مواجه بود. پس از ورود به دهه ۱۹۹۰ با توسعه فناوری شبکه‌های عصبی، هوش مصنوعی وارد دوره‌ای از توسعه پایدار شد.

چندین طبقه‌بندی برای هوش مصنوعی وجود دارد اما می‌توان دو دسته متمایز را در نظر گرفت.

طبقه‌بندی اول: طبقه‌بندی اول بر اساس هوش مصنوعی و ماشین‌های مجهز به هوش مصنوعی، شباهت آنها به ذهن انسان و توانایی آنها برای «فکر کردن» و حتی «احساس» به عنوان انسان است. چهار طبقه‌بندی فرعی برای این سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی وجود دارد: الف) ماشین‌های واکنشی، ب) ماشین‌های با حافظه محدود، ج) نظریه ذهن، د) هوش مصنوعی خودآگاه.

طبقه‌بندی دوم: دسته‌بندی دوم رویکرد مبتنی بر فناوری است که در آن سه زیر مجموعه فرعی وجود دارد: الف) هوش مصنوعی ANI، ب) هوش مصنوعی AGI، ج) هوش مصنوعی فوق‌العاده.

 

وضعیت کشورهای خاورمیانه در حوزه هوش مصنوعی

عربستان: در حال حاضر عربستان به دنبال ادغام رباتیک و هوش مصنوعی به طور یکپارچه در هر جنبه‌ای از زندگی شهروندان برای ایجاد درآمد از بخش‌های کلیدی اقتصادی برای آینده است. با این حال، این گذار از یک اقتصاد مبتنی بر هیدروکربن به هوش مصنوعی بیشتر از منظر اقتصادی است. این تلاشی برای تضمین بقای خاندان آل سعود و مقابله با چالش‌های فزاینده ساخت کشوری حول محور نفت است.

این کشور استراتژی هوش مصنوعی ملی ندارد اما به عنوان اولین کشوری که به رباتی به نام سوفیا شهروندی اعطا کرد در تاریخ ثبت شد. عربستان سعودی در تلاش است تا به یک رهبر جهانی در فناوری تبدیل شود و یک قطب مرکزی برای شبکه‌های تخصصی هوش مصنوعی جهانی باشد و هویت خود را به عنوان پیشروی فناوری در تولید، تحقیقات و طراحی فناوری پیشرفته بازسازی کند.

قطر: در قطر تنوع اقتصادی به عنوان گامی اجتناب‌ناپذیر برای تبدیل شدن به یک جامعه دانش‌محور شناخته شده است. قطر جمعیت کوچک، تحصیل‌کرده و با هوش فناوری اطلاعات دارد. استفاده از اتوماسیون برگرفته از هوش مصنوعی برای تقویت توانایی‌های انسانی که هم ظرفیت و هم توانایی نیروی کار قطر را افزایش می‌دهد، در یک افق زمانی نسبتا کوتاه امکانپذیر است.

با نزدیک‌تر شدن افق محدود اقتصاد مبتنی بر منابع طبیعی، کشورهایی مانند قطر چاره‌ای جز پذیرش هوش مصنوعی برای انتقال به یک اقتصاد مبتنی بر دانش و در عین محافظت و شاید ارتقای استاندارد زندگی فعلی خود ندارند.

امارات متحده عربی: امارات متحده عربی با تکیه بر درآمدهای سرشار حاصل از فروش نفت می‌کوشد به بلندپروازی‌های خود از جمله طرح «۲۰۷۱ UAE Centennial » برای تبدیل شدن به «بهترین کشور دنیا» در صدمین سالگرد استقلال و طرح «۲۱۱۷ Mars » برای ساخت شهری ۶۰۰۰۰۰ نفری در کره مریخ تا صد سال دیگر جامه عمل بپوشاند و در زمینه هوش مصنوعی راهبردهایی مانند راهبرد شهر هوشمند دبی، راهبرد به کارگیری فناوری چاپ سه بعدی و راهبرد حمل و نقل خودکار دبی را اتخاذ کند. البته دولتمردان این کشور به خوبی می‌دانند که بدون بهره‌گیری از علوم پیشرفته و فناوری‌های روز دنیا، جذب دانشمندان و پژوهشگران برجسته، سرمایه‌گذاری در زمینه نوآوری‌های نوین به ویژه هوش مصنوعی به عنوان صنعتی دوران‌ساز، همچنین داشتن جامعه‌ای آگاه از فرصت‌ها و چالش‌های این صنعت، امکان تحقق این رویاها وجود ندارد.

ترکیه: این کشور در اولین اقدام خود نشان داد که قصد دارد بخش هوش مصنوعی را به سهم ۵ درصدی در تولید ناخالص داخلی این کشور تا سال ۲۰۲۵ سوق دهد. این استراتژی استخدام حداقل ۵۰۰۰۰ نفر در این بخش را به عنوان یکی از ۲۴ هدف دیگر در برنامه خود تا سال ۲۰۲۵ پیش‌بینی می‌کند. این طرح شش اولویت را مشخص می‌کند که عمدتاً حول محور حمایت از ابتکارات ترکیه و تقویت همکاری‌های بین‌المللی در این زمینه از طریق آموزش متخصصان هوش مصنوعی و افزایش اشتغال، تشویق پژوهش، کارآفرینی و نوآوری، دستیابی به داده‌های باکیفیت و زیرساخت‌های فنی و تسریع تحول ساختاری و نیروی کار می‌چرخد.

استراتژی ملی هوش مصنوعی ترکیه در چارچوب چشم‌انداز «ترکیه دیجیتال» و «حرکت فناوری ملی» ترکیه منتشر شده که هر دو ابتکار مهم در سال‌های اخیر و با هدف تحول دیجیتال ترکیه انجام شده است.

اسرائیل: شایان ذکر است که اصطلاح هوش مصنوعی نیز به طور گسترده در اسرائیل به عنوان مترادف «انقلاب صنعتی چهارم» استفاده می‌شود و شامل حوزه‌های فناوری جانبی مانند داده‌های بزرگ، اینترنت اشیاء، اتوماسیون، رباتیک، ازدحام و... است. به این ترتیب، هوش مصنوعی در اسرائیل به عنوان یک فناوری استراتژیک ـزیرساخت زیرساخت‌ها ـ با پتانسیل برای تغییر شکل امور نظامی، اقتصاد جهانی و توزیع قدرت در سیستم بین‌المللی شناخته می‌شود.

 

هوش مصنوعی و آینده رقابت‌های منطقه‌ای

نظامی-دفاعی: معمای امنیت از دیرباز در بین کشورهای منطقه خاورمیانه وجود داشته و خواهد داشت که این موضوع موجب انباشت تسلیحات و پیمان‌های نظامی متعددی بین بازیگران منطقه بوده است. دستیابی کشورهای منطقه به هوش مصنوعی موجب شکل‌گیری رقابت‌ها و ائتلاف‌های جدید در حوزه فناوری‌های نوین است. عربستان با بودجه دفاعی اول در منطقه، بازار مناسبی برای فروش تجهیزات نظامی مبتنی بر هوش مصنوعی برای چین محسوب می‌شود.

از سوی دیگر، امارات متحده عربی و بحرین در قالب «پیمان ابراهیم»، خواهان نوعی بازدارندگی در مقابل «تهدید مشترک» هستند. این قرارداد اشاره‌ای است به سابقه و پیشینه مشترک مسیحیت، اسلام و یهودیت برای آمریکا، امارات متحده عربی و رژیم صهیونیستی. این قرارداد سرآغاز رابطه اسرائیل با دیگر کشورهای عربی خواهد بود چرا که تاکنون اسرائیل تنها با اردن و مصر در صلح و روابط رسمی بوده است. براین اساس در قالب این پیمان نیز تکنولوژی و هوش مصنوعی نقش محوری دارند چرا که اسرائیل در این حوزه بسیار قوی نشان می‌دهد و کشوری مانند امارات متحده عربی که تمام توان خود را در راه توسعه هوش مصنوعی گذاشته، روابط نزدیک با بازیگری را که در این حوزه در حال فعالیت است راهی برای پیشرفت و توسعه سریع‌تر و ایمن‌تر خواهد دید.

 

سیاسی-امنیتی: نظم جدید منطقه دیگر به مانند نظم‌های سنتی گذشته مبتنی بر اقدامات و توانمندی نظامی صرف نیست بلکه ابزار قدرتمند کنونیِ مولفه‌های قدرت نرم همانند تکیه بر فناوری‌های نوین و ابزارهای اقتصادی است. کشوری که بتواند در حوزه‌های قدرت نرم چون هوش مصنوعی سرآمد باشد بدون شک رهبری منطقه را در دست خواهد گرفت زیرا هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین با کارکردی چندگانه باعث تفوق نظامی، دسترسی به اطلاعات شفاف سیاسی ـ امنیتی، افزایش بهره‌وری اقتصادی، کاهش خطرات و مشکلات زیست محیطی و... خواهند شد. بنابراین برد با کشورهایی است که در این مسیر زودتر گام برداشته‌اند و می‌توانند نظم منطقه را به سود خود و زیان رقبا جهت‌دهی کنند.

 

اقتصادی: پیشرفت و استفاده از هوش مصنوعی در منطقه خاورمیانه موجب افزایش بهره‌وری می‌شود اما از سوی دیگر باعث از بین رفتن بسیاری از مشاغل سنتی و ایجاد و شکل‌گیری مشاغل جدید مبتنی بر هوش مصنوعی خواهد شد. انجام بسیاری از مشاغل سنتی مانند آشپزی، رانندگی و کارگری توسط امکانات هوش مصنوعی موجب بیکاری گسترده در منطقه و در نتیجه شکل‌گیری اعتراضات عمومی بر اثر بیکاری و کمبود درآمد خواهد بود.

بنابراین کشورهای منطقه قبل از استفاده گسترده از سیستم‌های هوش مصنوعی باید اقداماتی در زمینه آموزش شهروندان و کارمندان برای کار با سیستم‌های هوشمند، ایجاد اشتغال جدید مبتنی بر سیستم‌های هوش مصنوعی و... انجام دهند.

 

زیست محیطی: با توجه به اینکه چالش‌های زیست محیطی در خاورمیانه نمود عینی زیادی دارد، به نظر می‌رسد هوش مصنوعی در این مورد هم رقابت‌ها را به سمت و سویی خاص سوق دهد؛ جایی که مبنایی برای قدرت و توانمندی کنشگران در سطح منطقه باشد. در سطح منطقه با توجه به مسائل محیط زیستی خصوصا مسئله کمبود آب، می‌توان متصور شد که در طول تاریخ اکثر جنگ‌های کشورهای منطقه در پی تنگناهای ژئوپلیتیکی و هیدروپلیتیکی بوده است. در این خصوص می‌توان به روندهای همکاری و عادی‌سازی جدیدی در منطقه اشاره کرد که در پی دستیابی به تکنولوژی‌های نوین هوش مصنوعی هستند.

 

نتیجه‌گیری

نتایج بررسی‌ها می‌گوید که کشورهای خاورمیانه به خوبی متوجه تغییرات ذکر شده در حوزه قدرت و نظام بین‌الملل شده‌اند و گام‌های هوشمندانه‌ای در راستای افزایش مولفه‌های قدرت نرم و موازنه نرم با محوریت هوش مصنوعی برداشته‌اند و اغلب دارای نقشه استراتژیک شفاف و برنامه‌ریزی شده‌ای هستند. مولفه‌هایی چون دیپلماسی هدفمند، پیشرفت‌های تکنولوژیک، اتحاد با قدرت‌های فرامنطقه‌ای در راستای تبادلات تکنولوژی در قالب تسلیحات غیرمتعارف و هوشمند و... همگی در امتداد خط فکری ایجاد شده برای درک تغییرات جدید نظام بین‌الملل در این کشورها است.

نظم جدید منطقه‌ای با در نظر گرفتن رقابت‌هایی که در صحنه منطقه‌ای در جریان است، نشانگر ایجاد نظم دوقطبی با تکیه بر فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی با محوریت اسرائیل علیه جمهوری اسلامی ایران و متحدان منطقه‌ای تهران است و دیگر کشورها متوجه این نکته شده‌اند که به مانند سابق جنگیدن در سرزمین‌های دشمن تنها با تکیه بر اطلاعات نظامی صرف راه‌حل مناسبی در راستای افزایش و یا حفظ قدرت نیست بلکه نیاز به اطلاعات جامع‌تر، دقیق‌تر و سریع‌تر در حوزه زیرساخت‌های اقتصادی، امنیتی، سیاسی کشور رقیب نیز وجود دارد. بنابراین، چهره جنگ‌ها نیز به سرعت تغییر پیدا کرده که شاهد جنگ‌های وسیع‌تر، مهلک‌تر و شدیدتر مبتنی بر هوش مصنوعی خواهیم بود.

نکته قابل توجه در این است که در منطقه خاورمیانه کشورهای ضعیف‌تر از لحاظ توانایی به کارگیری هوش مصنوعی، توان خود را به شکل تک بعدی تقویت کرده و هنوز فاصله بسیار زیادی برای گام برداشتن در مسیر مولفه‌های قدرت نرم خواهند داشت که عملا موجب به تأخیر انداختن به کارگیری قدرت نرم و پیشرفت‌های مؤثر در حوزه هوش مصنوعی در منطقه خاورمیانه از طریق رقابت و ایجاد درگیری‌های نظامی خواهند شد. در همین پیوند انواع تنگناها و تحریم‌ها و نیز عدم توجه کافی به شرایط کاری و درآمدی متخصصان حوزه تکنولوژی و فناوری موجب مهاجرت متخصصان به کشورهای توسعه یافته و در مواردی به کشورهای منطقه می‌شود که مانعی مهم پیش روی تقویت قدرت نرم محسوب می‌شود.

پی‌نوشت

[۱] - حدیث همتی وینه، فرزاد رستمی و قدرت احمدیان، «هوش مصنوعی و آینده رقابت‌های منطقه‌ای خاورمیانه»، فصلنامه علمی مطالعات خاورمیانه، سال ۳۰، شماره ۳، ۱۴۰۲

مایکروسافت چین را به دخالت در انتخابات آمریکا و برخی دیگر از کشورها متهم کرد.
به گزارش شفقنا؛ گاردین نوشت: مایکروسافت هشدار داده است که چین پس از انجام انتخابات ریاست جمهوری در تایوان، امسال تلاش خواهد کرد با محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی، انتخابات را در ایالات متحده، کره جنوبی و هند مختل کند.

بر اساس گزارشی که تیم اطلاعاتی تهدیدات این شرکت در روز جمعه منتشر کرد، این شرکت فناوری آمریکایی گفت که انتظار دارد گروه‌های سایبری تحت حمایت دولت چین، انتخابات پرمخاطب در سال ۲۰۲۴ را هدف قرار دهند و کره شمالی نیز در آن دخالت داشته باشد.

در این گزارش آمده است: «در حالی که جمعیت زیادی در هند، کره جنوبی و ایالات متحده به پای صندوق‌های رای می‌روند، احتمالاً شاهد فعالیت بازیگران سایبری و تأثیرگذار چینی و تا حدی بازیگران سایبری کره شمالی برای هدف قرار دادن این انتخابات خواهیم بود».

مایکروسافت مدعی شد: چین «حداقل» محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی را از طریق رسانه های اجتماعی ایجاد و توزیع خواهد کرد که «به نفع موقعیت آنها در این انتخابات پرمخاطب باشد».

مایکروسافت می‌گوید: «در حالی که تأثیر چنین محتوایی بر روی مخاطبان کم‌رنگ است، آزمایش‌های فزاینده چین در تقویت میم‌ها، ویدیوها و صداها ادامه خواهد داشت – و ممکن است در آینده مؤثر واقع شود».

معاون حقوقی وزارت علوم گفت: قطعاً نمی‌توانیم به‌ راحتی متقلبان استفاده از هوش مصنوعی در امور علمی و ... را شناسایی کنیم؛ بنابراین طراحی نرم‌افزار‌های ناظر به این موضوع امری لازم است.
به گزارش روابط عمومی وزارت علوم، رضا صابری، معاون حقوقی وزیر علوم درباره راهکار‌های وزارت علوم برای جلوگیری از پایان‌نامه نویسی به کمک هوش مصنوعی اظهار کرد: هوش مصنوعی موضوعی است که خیلی از حوزه‌های جهان را به خود درگیر کرده است.

وی در گفت‌وگو با خبرگزاری آنا افزود: حوزه علم و فناوری دو وجهی است، یعنی هم می‌تواند از هوش مصنوعی به عنوان ابزار پیشرفت کننده استفاده کند و هم در مقابل استفاده از آن برای تسهیل در امور و تقلب‌های گسترده نگرانی جدی داشته باشد. 

معاون حقوقی وزارت علوم تصریح کرد: مصادیق مجرمانه اگر در فضای مجازی اتفاق بیفتد از طریق قانون قابل پیگیری و تعریف خواهد بود؛ قطعاً نمی‌توانیم به راحتی متقلبان استفاده از هوش مصنوعی در امور علمی را مانند متخلفان پایان‌نامه نویسی و فروش مدرک دانشگاهی و ... شناسایی کنیم، بنابراین طراحی نرم افزار‌های ناظر به این موضوع برای جلوگیری از تقلب در پایان‌نامه و مقاله امری لازم است.

یک اینفلوئنسر هوش مصنوعی اعلام کرده است که پس از افزایش شهرت، میزبان یک نمایش واقعی خواهد بود. آلبا رنای، یک اینفلوئنسر دیجیتالی جذاب با قدرت هوش مصنوعی است که مجری بخش ویژه‌ای در برنامه ریالتی شوی محبوب «Survivor» است.
به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ آلبا توسط استار آپ Be a Lion که یکی از زیرمجموعه های غول تلویزیونی Mediaset اسپانیا در اواخر سال گذشته ایجاد شد و به سرعت به یک چهره مشهور اینترنتی تبدیل شد. این اینفلوئنسر هوش مصنوعی ترکیبی از ویژگی‌های فیزیکی و شخصیتی است که توسط یک گروه متمرکز متشکل از ۳۵۰ بزرگسال جوان، مهم‌ترین آنها تلقی می‌شود.

با استفاده از این داده ها برای ایجاد آواتاری که تا حد امکان برای افراد زیادی جذاب باشد، آلبا متولد شد. همه چیز تاکنون موفقیت آمیز بوده است و این اینفلوئنسر هوش مصنوعی بیش از ۱۰هزار دنبال کننده در اینستاگرام جمع کرده است.

اما زمانی که آلبا وارد پلتفرم رسانه‌های اجتماعی شد و به دنیا اطلاع داد که به زودی در تلویزیون اسپانیا ظاهر خواهد شد، تب استقبال از او بالا رفت. او این خبر را در یک کلیپ اعلام کرد و واکنش‌های مختلفی به همراه داشت، از جمله واکنش‌هایی از سوی افرادی که نمی‌دانند او یک شخص واقعی نیست. با این حال، برخی به‌طور قابل‌توجهی نگرانی‌های خود را در مورد تجاوز یک آواتار دیجیتال به مشاغل انسانی ابراز کردند.

با این حال، این یک اتفاق جدید و غیر معمول نیست، به عنوان مثال، در آسیا به دلیل داشتن چندین کشور که با گویندگان اخبار هوش مصنوعی شهرت دارند، مشهور است. با این وجود، Be a Lion به طرفداران اطمینان داده است که آلبا دنبال تجاوز به شغل کسی نیست. لوئیس موویلا، مدیر محتوای برند و تجربه در Be a Lion، به ال پایس گفت: «استعداد انسانی غیرقابل جایگزین است و ما قصد انجام این کار را نداریم.»

یک متخصص هوش مصنوعی در مصاحبه با دیلی‌میل گفت که کارکنان مبتنی بر هوش مصنوعی در آینده جای انسان‌ها را خواهند گرفت و با افزایش بهره‌وری، روزهای کاری را به سه روز در هفته کاهش خواهند داد.
به گزارش ایسنا، کارکنان آینده، رویایی هستند. آنها مرخصی نمی‌گیرند، به تعطیلات نمی‌روند و برای ملاقات با رئیس درخواست نمی‌کنند.

به نقل از دیلی‌میل، برخی از صنایع ممکن است به زودی این نوع کارکنان را استخدام کنند. چندین شرکت در ماه‌های اخیر اعلام کرده‌اند که در حال ساخت عوامل هوش مصنوعی یا «کارمندان مصنوعی»(synthetic employees) هستند.

این کارکنان دیجیتال می‌توانند محل کار را به کلی تغییر دهند. کارهایی مانند پاسخ دادن به ایمیل‌ها، سازمان‌دهی صورت‌حساب‌ها، پاسخ دادن به پرسش‌های خدمات مشتریان و مدیریت در آینده به آن صورتی که ما می‌شناسیم نخواهند بود و تغییر خواهند یافت.

دیلی میل با «اد بروسارد»(Ed Broussard) مدیرعامل شرکت هوش مصنوعی «تومورو.ای‌آی»(Tomoro.AI) صحبت کرد. بروسارد معتقد است که میزان بهره‌وری این کارمندان مصنوعی بسیاری عالی است؛ به طوری که یک هفته کاری سه روزه را ایجاد خواهد کرد.

بروسارد که با شرکت «OpenAI» تحت مدیریت «سم آلتمن»(Sam Altman) کار می‌کند، در مصاحبه با دیلی‌میل گفت: طی دو سال آینده شاهد جهش و پشت سر گذاشتن مرزهای پیشرفت توسط این نوع کارکنان خواهیم بود.

شرکت فناوری هوش مصنوعی «انویدیا»(Nvidia) و شرکت هوش مصنوعی پزشکی «هیپوکراتیک ای‌آی»(Hippocratic AI) اخیرا اعلام کردند که در زمینه کارکنان حوزه مراقبت‌های بهداشتی هوش مصنوعی همکاری خواهند کرد. این شرکت‌ها امیدوارند که پرستاران هوش مصنوعی جدیدشان بتوانند کمبود مراقبت‌های بهداشتی را در سراسر جهان برطرف کنند.

پژوهشگران هیپوکراتیک ای‌آی گفتند که پرستاران مصنوعی با مجموعه بزرگی از داده‌های اختصاصی مانند برنامه‌های مراقبت بالینی، اسناد نظارتی مراقبت‌های بهداشتی، کتاب‌های راهنمای پزشکی، پایگاه‌های اطلاعاتی داروها و سایر اسناد باکیفیت پزشکی آموزش خواهند دید. تاکنون بیش از ۱۰۰۰ پرستار و ۱۰۰ پزشک در آمریکا، کارکنان مراقبت‌های بهداشتی هوش مصنوعی را آزمایش کرده‌اند.

شرکت نرم‌افزار هوش مصنوعی «کاگنیشن»(Cognition) در اوایل ماه جاری به اولین شرکتی تبدیل شد که یک مهندس نرم‌افزار هوش مصنوعی مستقل ساخت و نام آن را «دوین»(Devin) گذاشت.

دوین در عرض ۲۰ دقیقه می‌تواند به تنهایی وبسایت‌ها و برنامه‌های رمزگذاری را ایجاد کند و از اینترنت برای آموزش دادن مهارت‌ها به خود بهره ببرد. دوین برای استخدام در دسترس است اما یک فهرست انتظار طولانی برای آن وجود دارد.

علاوه بر کارکنان هوش مصنوعی، شرکت‌ها در حال حاضر از برنامه‌های کاربردی مبتنی بر هوش مصنوعی استفاده می‌کنند؛ به طوری که ۴۰ درصد از منابع انسانی شرکت‌های سراسر جهان از هوش مصنوعی بهره می‌برند.

نیروی کار هوش مصنوعی تازه کار خود را آغاز کرده است. بروسارد گفت: من معتقدم که این پیشرفت تنها در دو سال آینده حاصل خواهد شد و از همه پیشرفت‌هایی که در ۷۵ سال گذشته در حوزه صنعت دیده شده‌اند، بیشتر قابل توجه خواهد بود. تا پایان دهه جاری، همه شغل‌های اداری توسط عوامل هوش مصنوعی تغییر خواهند کرد.

این مدیرعامل فناوری تنها متخصصی نیست که در مورد تغییرات عمده حاصل از هوش مصنوعی صحبت کرده است. «بیل گیتس»(Bill Gates) بنیان‌گذار شرکت «مایکروسافت»(Microsoft) تقریبا سه دهه پیش در کتاب خود با نام «راه پیش رو»(The Road Ahead)، استفاده کردن از هوش مصنوعی را پیش‌بینی کرد.

گیتس اکنون معتقد است که کارکنان مصنوعی، تاثیر زیادی را در آموزش و مراقبت‌های بهداشتی خواهند داشت. او ادعا می‌کند از زمانی که ما از تایپ کردن دستورات به سوی کلیک کردن روی نمادها برویم، بزرگ‌ترین انقلاب در محاسبات شکل خواهد گرفت. همچنین، او معتقد است که عوامل هوش مصنوعی، جایگزین سایت‌های جستجو و خرید اینترنتی مانند «آمازون»(Amazon) خواهند شد.

بروسارد باور دارد افزایش بهره‌وری ارائه‌شده توسط کارمندان دیجیتال به قدری زیاد خواهد بود که یک هفته کاری سه‌روزه را به همراه خواهد داشت. وی خاطرنشان کرد که این فناوری در آینده نزدیک، وظایف مدیریت و پژوهش را در چندین صنعت از جمله قانون، سرمایه‌گذاری و بازاریابی بر عهده خواهد گرفت.

بروسارد در وب‌سایت خود نوشت: یکی از عواملی که ما بیشتر از همه از آن استفاده می‌کنیم، «عامل استخراج واقعیت»(Fact Extraction Agent) است که در خواندن تعداد زیادی از اسناد و استخراج حقایق و اطلاعات سودمند تخصص دارد و آنها را به شکلی ارائه می‌دهد که سایر عوامل هوش مصنوعی بتوانند به راحتی آنها را بخوانند. سپس می‌توان از این اطلاعات برای بسیاری از برنامه‌های تجاری مانند بررسی اسناد حقوقی، تحلیل سرمایه‌گذاری، پژوهش‌های حوزه مشتری، ارائه اطلاعات مناسب به کارکنان مرکز تماس یا مذاکره قیمت برای قراردادهای بزرگ استفاده کرد.

بروسارد معتقد است سازمان‌های بزرگی که موفق نمی‌شوند از کارکنان مصنوعی استفاده کنند، در دهه آینده نابود خواهند شد. وی افزود: سازمان‌هایی که به سرعت تصمیم می‌گیرند، آزمایش و کار کردن را روی تعامل انسان و هوش مصنوعی آغاز خواهند کرد و دستاوردهای بزرگی را از نظر بهره‌وری، اثربخشی و رفاه خواهند دید. شرکت‌هایی که از این جریان عقب می‌مانند، اساسا از بین خواهند رفت. سازمان‌های بزرگ دارای مزیت بزرگی هستند زیرا مشتریان زیاد، داده‌های خصوصی و دسترسی به قدرت محاسباتی دارند اما ارزش هر سه مورد از بین خواهد رفت و شرکت‌های بزرگی که از این مزایای خود استفاده نمی‌کنند، به زودی کوچک می‌شوند و در نهایت ناپدید خواهند شد تا شرکت‌های جدید هوش مصنوعی جای آنها را بگیرند.

همچنین، بروسارد پیش‌بینی کرد که مردم دیگر مجبور نخواهند بود تا به جستجوی اطلاعات بپردازند، فرم‌ها را پر کنند یا هتل رزرو کنند. در عوض، آنها از یک دستیار دیجیتال می‌خواهند تا این کارها را انجام دهند.

بروسارد ادامه داد: ما روش‌های بسیار متفاوتی را از کار کردن خواهیم دید. نقش‌های جدید ظاهر خواهند شد و سازمان‌ها کار خود را تغییر خواهند داد که معمولا خروجی خلاق انسان را به سوی عوامل هوش مصنوعی خواهد برد. این کار می‌تواند به انسان‌ها آزادی بدهد. از آنجا که تأثیر انسان می‌تواند از ساعات کاری او جدا شود، این کاملا امکان‌پذیر است که به یک هفته کاری سه‌روزه یا کمتر برویم. لزوما باهوش‌ترین و سخت‌کوش‌ترین افراد بهترین عملکرد را ندارند، بلکه افرادی می‌توانند بهترین عملکرد را داشته باشند که در آموزش عوامل هوش مصنوعی بهترین هستند.

بروسارد معتقد است که عوامل هوش مصنوعی کاملا آماده نیستند که در کل نقش‌ها جایگزین شوند. وی افزود: ما هنوز با یک عامل هوش مصنوعی که به طور کامل جایگزین یک پرستار یا یک توسعه‌دهنده نرم‌افزار شود، فاصله داریم. ما دیده‌ایم که عوامل هوش مصنوعی، بخش‌هایی را از این نقش‌ها انجام می‌دهند و به خوبی از عهده آنها برمی‌آیند. برای مثال، هوش مصنوعی اغلب در شناسایی سلول‌های سرطانی در اسکن‌ها بهتر از انسان عمل می‌کند اما این همه کار یک متخصص رادیوگرافی نیست.

اعضای کنگره‌ی ایالات متحده از این‌ پس اجازه ندارند از هوش‌مصنوعی مایکروسافت کوپایلت در دستگاه‌های دولتی و کاری خود استفاده کنند.

به گزارش برنا؛ براساس گزارش اکسیوس که نوعی شده است به یادداشتی از سوی یکی از مدیران ارشد کنگره دست پیدا کرده که «ممنوعیت» کوپایلت به وضوح در آن اعلام شده است.

ظاهرا دفتر امنیت سایبری کنگره اعلام کرده که کوپایلت به‌دلیل احتمال افشای اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا، یک خطر امنیتی است.

نمایندگان مجلس همچنان می‌توانند در گوشی و لپ‌تاپ شخصی خود از کوپایلت استفاده کنند، اما اجرای این هوش‌مصنوعی روی تمامی دستگاه‌های ویندوزی کنگره ممنوع است.

کاهش پژوهشگر و متخصص در حوزه هوش مصنوعی(AI) به دنبال مهاجرت مغزها و همچنین نبود زیرساخت‎های قوی و یکپارچه فناوری اطلاعات، توسعه مناسب این پدیده قرن در کشور را با چالش مواجه کرده است. اصلی ترین راهکارهای رفع این چالش ها چیست؟

به گزارش ایرنا، به طورحتم یکی از واژه هایی که این روزها ذهن بسیاری از مردم دنیا را درگیر خود ساخته است، هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) یا AI است، تکنولوژی جدیدی که قادر به انجام کارهایی است که انسان با بهره‌گیری از هوش خود انجام می‌دهد.

هرچند استفاده از این تکنولوژی در برخی کشورها و در حوزه های گوناگونی از جمله پزشکی، موسیقی، طراحی، گرافیک و ترجمه با پیشرفت های چشمگیری همراه بوده و حتی بسیاری از مردم کشورمان به خصوص در حوزه تقلید صدا و موسیقی جذب آن شده اند، اما مطالعات و تحقیقات در دنیا به شکل جدی برای استفاده حداکثری از این پدیده اعجاب انگیز دارای قدرت تفکر ادامه دارد و گویی قرار است در آینده نزدیک زندگی همه انسان ها به این تکنولوژی گره بخورد.

به عنوان مثال هم اکنون هوش مصنوعی که در حوزه پزشکی دنیا پیشرفت هایی داشته، این امید را ایجاد کرده که در آینده نزدیک کار تشخیص و درمان انواع و اقسام بیماری ها را بسیار بهبود بخشد. هرچند از طرفی برخی نگرانی ها از سرعت پیشرفت این تکنولوژی و بهره گیری نادرست و رسوخ آن به حریم خصوصی افراد و ناشناخته بودن آن نگرانی های جدی نیز در جوامع بشری ایجاد کرده است.

«استیفن هاکینگ» دانشمند انگلیسی اخیرا هشدار داده است: توسعه هوش مصنوعی می‌تواند پایان نژاد انسان باشد. «ایلان ماسک» از بنیانگذاران شرکت «اوپن‌ ای. آی» نیز گفته است: هوش مصنوعی مرا وحشت زده می‌کند. این فناوری توانایی بیش از تصورات دارد و سرعت پیشرفت آن بالا است.

 ایرنا به منظور آشنایی هرچه دقیق تر با هوش مصنوعی به عنوان پدیده قرن حاضر در خصوص برخی مسائل مرتبط با این حوزه بسیار مهم از جمله انواع کاربردهای هوش مصنوعی، مزایا، معایب و خطرات این پدیده، آشنایی با کشورهای پیشرو در این حوزه، مهمترین چالش های مربوط به توسعه هوش مصنوعی در ایران... با جوان نخبه کشورمان دکترعلیرضا صدیقی مدرس دانشگاه و دارای دکتری مهندسی سیستم های نرم افزار که در آغازین روزهای سال جدید برنده جایزه هوش مصنوعی دیسبند آمریکا شده است، به گفت و گو نشسته است.

جایزه هوش مصنوعی دیسبند با هدف بزرگداشت یاد یکی از پیشگامان هوش مصنوعی تعیین و با برگزاری رویداد بین‌المللی جی دی سی (GDC) در سانفرانسیسکو، ایالات متحده آمریکا اهدا می‌شود. این جایزه به پژوهشگری برجسته در زمینه هوش مصنوعی در بازی‌های ویدیویی تعلق می‌گیرد که تحقیقات و دستاوردهای قابل توجهی در این حوزه ارائه داده باشد.

دکتر صدیقی در زمینه‌های مختلف پژوهشی از جمله تحقیق و توسعه بازی‌های ویدئویی، هوش مصنوعی، تحلیل داده‌ها و شبیه‌سازی شبکه و همچنین تدریس در دانشگاه در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد(دروسی همچون هوش مصنوعی، مهندسی نرم افزار، شبکه، بازی سازی، داده کاوی، یادگیری ماشین، معماری کامپیوتر و ...)، ساخت و توسعه بازی ها، طراحی سرفصل دروس رشته بازی سازی، برگزاری رویدادهای توسعه بازی و آموزش بازی سازی فعالیت داشته است.

پروژه‌های او به‌خاطر اثربخشی، ماهیت پیشگامانه و تأثیر تحول‌آفرین بر صنعت مورد تحسین قرار گرفته‌اند. علاوه بر این، او مدرس دوره های هوش مصنوعی و توسعه بازی در دانشگاه های متعدد و نویسنده چندین کتاب است.

صدیقی پس از دریافت تندیس هوش مصنوعی اظهارداشته است: "دریافت این جایزه افتخاری فوق العاده است. این به اشتیاق من برای کشف امکانات بی حد و حصر هوش مصنوعی در ساخت بازی دامن می زند و به من انگیزه می دهد تا به تلاش خود ادامه دهم.

این نخبه ایرانی همچنین تعداد قابل توجهی مقاله تخصصی را در حوزه هوش مصنوعی به رشته تحریر درآورده و فعالیت‌های داوری او شامل ارزیابی مقالات در ژورنال‌ها و کنفرانس‌های معتبر هوش مصنوعی، به علاوه داوری در رویدادهای بین‌المللی مرتبط با بازی‌های ویدیویی است.

وی همچنین به عنوان راهنمای تعدادی از پایان‌نامه‌های دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد با محوریت هوش مصنوعی و به خصوص کاربردهای آن در بازی‌ها، شناخته شده است. ضمن اینکه در طراحی سرفصل‌های دروس رشته بازی‌سازی و عضویت در گروه طراحی سیلابس درسی این رشته، سهم بسزایی داشته است. برگزاری موفقیت‌آمیز رویدادهای بین‌المللی بازی‌سازی در طول سال‌ها، بیانگر نقش مهم دکتر صدیقی در توسعه آموزشی و حرفه‌ای بازی‌های ویدیویی است.

مشارکت به عنوان سخنران در افتتاحیه رویدادهای جهانی بازی‌سازی، نشان‌دهنده تأثیرگذاری او در این صنعت است. همچنین، کسب مقام و جوایز متعدد در مسابقات مختلف بازی‌سازی و دریافت عنوان پژوهشگر برتر، از جمله افتخارات قابل توجه این جوان نخبه کشورمان است.

 

هوش مصنوعی و هدف این علم چیست؟

هوش مصنوعی (AI) بخشی از علم کامپیوتر است که در آن ماشین‌ها، مانند کامپیوترها، طوری برنامه‌ریزی می‌شوند که کارهایی را انجام دهند که به طور معمول نیازمند بهره گیری از هوش انسان است، مانند یادگیری، تشخیص الگو، استدلال، درک زبان و حل مسئله. هوش مصنوعی به ماشین‌ها "هوش" می‌دهد تا مانند انسان فکر و عمل کنند. این هوش به آنها اجازه می‌دهد تا کارهایی مانند تشخیص چهره، ترجمه زبان و رانندگی خودکار را انجام دهند.

بطور کلی هدف از هوش مصنوعی خودکارسازی وظایف، بهبود کارایی و حل مسائل پیچیده هست یا به تعبیری دیگر هدف از هوش مصنوعی این است که زندگی انسان‌ها را راحت‌تر و موثرتر کند. این کار را با اتوماتیک کردن وظایف پیچیده و زمان‌بر، بهبود دقت و کارایی فرآیندها و کمک به تصمیم‌گیری‌های بهتر و سریع‌تر انجام می‌دهد. به عبارت دیگر، هدف هوش مصنوعی ساختن سیستم‌هایی است که می‌توانند کارها را به صورت خودکار و با هوشی شبیه به انسان انجام دهند. علاوه بر کاربردهای عملی در صنایع مختلف مانند پزشکی، تجارت و تولید، هوش مصنوعی در زمینه سرگرمی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد تا تجربیات غنی و تعاملی را برای کاربران به ارمغان بیاورد. در مجموع، هدف هوش مصنوعی ایجاد سیستم‌هایی است که می‌توانند به طور خودکار و با هوشی شبیه به انسان، وظایف مختلفی را انجام دهند، زندگی را راحت‌تر کنند و به بهبود جوامع کمک کنند.

بطور مثال از هوش مصنوعی در بازی‌های ویدیویی، برای ایجاد رفتارهای پیچیده و چالش‌برانگیز در شخصیت‌های غیربازیکن (NPC‌ها) استفاده می‌شود. مثلاً در بازی‌های استراتژی مانند "StarCraft"، از هوش مصنوعی برای مدیریت منابع، ساخت نیروها و تصمیم‌گیری‌های تاکتیکی بر اساس حرکات بازیکن به کار رود. این نوع هوش مصنوعی باعث می‌شود که NPC‌ها رفتارهایی واقع‌گرایانه‌تر و چالش‌برانگیزتری داشته باشند. در بازی‌های ویدئویی، یک سیستم هوش مصنوعی خوب طوری طراحی می‌شود که تجربه‌ای واقع‌گرایانه و چالش‌برانگیز را برای بازیکنان فراهم کند، بدون اینکه لزوماً از انسان بهتر عمل کند. این بدان معناست که هوش مصنوعی در بازی‌ها باید به گونه‌ای باشد که بازیکنان احساس کنند آن‌ها در حال رقابت با یک حریف هوشمند هستند که می‌تواند از استراتژی‌ها و تاکتیک‌ها به شکل معتبر و قابل پیش‌بینی استفاده کند.

در علوم پزشکی، هوش مصنوعی می‌تواند به پزشکان کمک کند تا دقیق‌تر و سریع‌تر تشخیص بیماری بدهند. به عنوان مثال، سیستم‌های هوش مصنوعی در تصویربرداری پزشکی مانند MRI یا CT Scan استفاده می‌شوند تا تصاویر را تجزیه و تحلیل کنند و ویژگی‌های خاصی را که ممکن است نشان‌دهنده حضور یک بیماری خاص باشند، شناسایی کنند. این فناوری به پزشکان اجازه می‌دهد تا تشخیص‌های دقیق‌تری داشته باشند و برنامه‌های درمانی موثرتری را توسعه دهند. در سیستم های پزشکی هوش مصنوعی باید با نهایت دقت خود در کنار پزشک از اشکالات انسانی جلوگیری کند

در هر دو مورد، هدف هوش مصنوعی بهبود تجربه و نتایج است، چه با ایجاد دشمنان هوشمند در یک بازی ویدیویی باشد چه در کمک به تشخیص بیماری‌ها در حوزه پزشکی.

 

تفاوت هوش مصنوعی و برنامه نویسی

بطور کلی هوش مصنوعی و برنامه‌نویسی در هدف و نحوه عملکرد تفاوت دارند. برنامه‌نویسی فرآیند نوشتن کدها و دستور العمل هایی است که توسط رایانه‌ها اجرا می‌شود تا کارهای مختلفی را انجام دهند. بدین صورت که دستورالعمل‌ها و الگوریتم‌های دقیقی وجود دارند که به طور مشخص می‌گویند رایانه باید چه کاری انجام دهد. و در نهایت برنامه‌های نوشته شده معمولاً برای حل مسائل مشخص یا انجام وظایف معین طراحی می‌شوند.

هوش مصنوعی شاخه‌ای از علم کامپیوتر است که به ساخت مدل ها و یا ماشین هایی می‌پردازد که قادر به انجام کارهایی هستند که به طور سنتی نیاز به هوش انسانی دارند، مانند تصمیم‌گیری، شناسایی الگو، یادگیری و درک زبان.

در هوش مصنوعی، ماشین‌ها از داده‌ها یاد می‌گیرند و می‌توانند خود را بر اساس اطلاعات جدید تطبیق دهند و بهبود بخشند، بدون اینکه نیاز به برنامه‌ریزی مستقیم داشته باشند. هوش مصنوعی اغلب در مواردی به کار می‌رود که نیاز به تحلیل و پردازش مقادیر زیادی از داده‌ها برای درک الگوها و انجام تصمیم‌گیری‌های پیچیده است.

اگر بخواهم بصورت ساده تفاوت برنامه نویسی و هوش مصنوعی را توضیح دهم باید بگویم که برنامه‌نویسی مثل دستور پخت غذاست که مراحل مشخصی دارد و باید دقیقاً طبق آن عمل شود.

وقتی شما دستور پخت را دنبال می‌کنید، هر قدم را دقیقاً مطابق با دستورالعمل انجام می‌دهید تا به نتیجه مورد نظر برسید. در برنامه‌نویسی، شما به کامپیوتر دقیقاً می‌گویید چه کاری انجام دهد و کامپیوتر فقط همان دستورات را اجرا می‌کند. از طرف دیگر، هوش مصنوعی شبیه به یادگیری آشپزی است؛ جایی که شما نه تنها دستورالعمل‌ها را دنبال می‌کنید بلکه از تجربه‌های پیشین یاد می‌گیرید، می‌توانید با مواد مختلف آزمایش کنید و غذاهای جدید خلق کنید بدون نیاز به دنبال کردن دستور پخت دقیق. هوش مصنوعی به کامپیوترها این توانایی را می‌دهد که از داده‌ها یاد بگیرند، تطبیق دهند و در موقعیت‌های جدید تصمیم‌گیری کنند.

من سعی می کنم که با یک مثال دیگر تفاوت این دو را کمی نزدیک تر به دنیای کامپیوتر بیان کنم.

سناریوی دیگری را در یک خانه هوشمند در نظر بگیرید به عنوان مثال در برنامه‌نویسی، برای کنترل چراغ‌های خانه هوشمند، کدی نوشته می‌شود که دستورات مشخصی مانند "روشن کردن چراغ" یا "خاموش کردن چراغ" را اجرا می‌کند؛ کاربران با فشار دادن دکمه‌ای روی اپلیکیشن، چراغ‌ها را مستقیماً روشن یا خاموش می‌کنند.

در مقابل، سیستم هوش مصنوعی در خانه هوشمند، عادات روزانه شما را یاد می‌گیرد و چراغ‌ها را بر اساس آن به طور خودکار کنترل می‌کند؛ به عنوان مثال، اگر شما هر روز حدود ۷ شب به خانه برمی‌گردید، سیستم هوشمند چراغ‌ها را در همان زمان برایتان روشن می‌کند یا با تشخیص حضور شما در خانه، چراغ‌ها را روشن و هنگام خروج شما خاموش می‌کند.

با توجه به مثال بالا برنامه‌نویسی فرآیند خیلی مستقیم و دستوری است؛ اگر کاربر بگوید چراغ روشن شود، برنامه آن را روشن می‌کند. در هوش مصنوعی، سیستم یاد می‌گیرد و بر اساس الگوهای شناخته شده رفتار می‌کند، بدون اینکه نیاز باشد کاربر به طور مداوم دستورات مشخصی را صادر کند.

بنابراین، برنامه‌نویسی به نوشتن کد برای اجرای دستورالعمل‌های مشخص می‌پردازد، در حالی که هوش مصنوعی به ساخت سیستم‌هایی می‌پردازد که می‌توانند یاد بگیرند و تصمیم‌گیری کنند، مشابه نحوه تفکر و عملکرد انسان.

 

تفاوت رباتیک و هوش مصنوعی

رباتیک و هوش مصنوعی (AI) دو حوزه مرتبط اما متفاوت هستند به طوریکه علوم رباتیک بیشتر به طراحی، ساخت و به کار گیری ربات‌ها می‌پردازد.

ربات‌ها دستگاه‌های فیزیکی هستند که می‌توانند کارهایی را در دنیای واقعی انجام دهند، مانند جابجایی اشیاء، انجام کارهای تکراری در خط تولید یا حتی جراحی در حوزه پزشکی. هوش مصنوعی اما به ساخت سیستم‌های کامپیوتری که می‌توانند وظایفی را انجام دهند که معمولا نیاز به هوش انسانی دارند، مانند یادگیری، تشخیص الگو و تصمیم‌گیری، می‌پردازد.

هوش مصنوعی لزوما به دستگاه‌های فیزیکی محدود نمی‌شود و می‌تواند در نرم‌افزارها، سیستم‌های مجازی یا حتی در شبکه‌های کامپیوتری به کار رود.

تفاوت اصلی این است که رباتیک به ساخت و استفاده از ربات‌ها برای انجام کارهای فیزیکی می‌پردازد، در حالی که هوش مصنوعی به توسعه سیستم‌هایی می‌پردازد که قابلیت انجام تصمیم‌گیری‌ها، یادگیری و پردازش اطلاعات را دارند. گاهی اوقات این دو با هم ترکیب می‌شوند؛ به طوری که ربات‌ها مجهز به سیستم‌های هوش مصنوعی می‌شوند تا بتوانند به صورت خودکار و هوشمندانه عمل کنند.

اگر بخواهم تفاوت رباتیک و هوش مصنوعی را بهتر بیان کنم سناریو های زیر را در نظر بگیرید:

فرض کنید یک ربات جاروبرقی دارید که بر اساس برنامه زمان‌بندی شده از پیش تعیین شده، مسیرهای مشخصی را در خانه پاکسازی می‌کند. این ربات فیزیکی است و می‌تواند حرکت کند، اما فقط بر اساس دستورالعمل‌هایی عمل می‌کند که به آن داده شده‌اند. این سناریو در واقع سناریو علوم رباتیک خواهد بود.

حالا تصور کنید که همین ربات جاروبرقی با هوش مصنوعی بهبود یافته است. این بار، ربات نه تنها برنامه‌ریزی شده بلکه می‌تواند محیط را "درک" کند و یاد بگیرد. برای مثال، اگر در خانه موانع جدیدی پیدا شود یا تغییر چیدمان اتاق انجام شود، ربات می‌تواند این تغییرات را تشخیص دهد و مسیر خود را تنظیم کند تا به طور موثرتری تمیز کند.

این ربات هوشمند می‌تواند بر اساس تجربیات قبلی خود تصمیم‌گیری کند و بدون دخالت انسانی بهترین و بهینه ترین(از منظر زمانی، پیمایش و مصرف انرژی) مسیر را برای پاکسازی انتخاب کند. بنابراین رباتیک به جنبه‌های سخت‌افزاری و مکانیکی ربات اشاره دارد، در حالی که هوش مصنوعی به قابلیت‌های یادگیری و تصمیم‌گیری آن مربوط می‌شود.

 

سطوح مختلف هوش مصنوعی

هوش مصنوعی به طور معمول در سه سطح مختلف تقسیم‌بندی می‌شود:

هوش مصنوعی محدود (ANI یا Narrow AI): این سطح از هوش مصنوعی در انجام یک کار خاص بسیار خوب عمل می‌کند. به عبارت دیگر، اگر وظیفه‌ای را به آن بدهید، بهترین کار را انجام می‌دهد. اما مهم است که بدانیم این نوع هوش مصنوعی تنها در یک حوزه خاص و مشخص عمل می‌کند و قابلیت انجام وظایف مختلف و پیچیده‌تر را ندارد. به عنوان مثال، سیستم‌هایی که می‌توانند صداها را تشخیص دهند، توصیه‌گرهایی که به شما موسیقی مناسب برای گوش دادن پیشنهاد می‌دهند، یا ربات‌های چت که برای پاسخ به سؤالات خاصی طراحی شده‌اند، همه از این نوع هوش مصنوعی هستند.

هوش مصنوعی عمومی (AGI یا General AI): این سطح از هوش مصنوعی می‌تواند وظایف متنوعی را با توانایی‌های فکری مشابه انسان انجام دهد. برای مثال، یک ربات که می‌تواند مانند یک انسان عمل کند، مفاهیم را درک کند، قادر به یادگیری باشد و بتواند خودش را در محیط‌های مختلف به طور مستقل تطبیق دهد. اما هنوز کاملاً محقق نشده است و بیشتر در حوزه تحقیقاتی و تئوری مورد بررسی قرار دارد.

هوش مصنوعی فوق هوشمند (ASI یا Superintelligent AI): این سطح از هوش مصنوعی از هوش انسانی فراتر رفته و در همه زمینه‌ها می‌تواند بهتر از انسان‌ها عمل کند. اما مهم است بدانیم که این نوع از هوش مصنوعی هنوز محقق نشده و بیشتر به عنوان یک مفهوم فلسفی و فرضی مطرح می‌شود. به عنوان مثال، سیستمی که قادر به حل پیچیده‌ترین مسائل علمی و فلسفی باشد، و همچنین دارای خلاقیت و نوآوری فراتر از توانایی‌های انسانی باشد، می‌تواند نمونه‌ای از این نوع هوش مصنوعی باشد.

هوش مصنوعی از سطوح محدود و تخصصی شروع می‌شود و به سمت اهداف بلندپروازانه‌تر و پیچیده‌تری مانند هوش عمومی و فوق هوشمند پیش می‌رود. نکته جالب توجه این است که ChatGPT و Gemini، مانند بسیاری از مدل‌های زبانی بزرگ(Large Language Models (LLMs))، در حال حاضر در سطح هوش مصنوعی محدود (ANI) قرار دارند و به عنوان هوش مصنوعی افزوده (Augmented AI) برای کمک به انسان‌ها در انجام وظایف مختلف به کار می‌روند.

سطوح هوش مصنوعی، از ANI تا AGI و ASI، در حال تکامل مداوم هستند و هیچ مرز مشخصی بین سطوح هوش مصنوعی وجود ندارد؛ هریک از آنها چالش‌ها و فرصت‌های خاص خود را به همراه دارند، از جمله مسائل اخلاقی و فلسفی پیچیده‌ای که نیازمند بررسی دقیق هستند، در حالی که برخی کارشناسان در امکان دستیابی به AGI تردید دارند، برخی دیگر آن را امری اجتناب‌ناپذیر و اعتقاد دارند که هوش مصنوعی در مقطعی از زمان به این سطح خواهد رسید.

به نظر من، بحث در زمینه فلسفه هوش مصنوعی که البته در این سوال مورد بحث قرار نمی‌گیرد، روز به روز بیشتر شده و بسیار جذاب و مهم است. این بحث به مطالعه ماهیت هوش، آگاهی و خلاقیت در ماشین‌ها می‌پردازد و سوالاتی را مطرح می‌کند مانند امکان فکر کردن ماشین‌ها و تهدیدات بالقوه آن‌ها برای بشریت، در عین حال از دانش فلسفه ذهن، علم، اخلاق و حقوق برای بررسی موضوعاتی نظیر هوشیاری ماشینی، استفاده اخلاقی از هوش مصنوعی، کنترل بر هوش مصنوعی و تأثیر آن بر معنای زندگی انسان بهره می‌برد.

 

انواع کاربردهای هوش مصنوعی

هوش مصنوعی (AI) در بسیاری از حوزه‌ها کاربرد دارد و می‌تواند شکل‌های مختلفی به خود بگیرد، از جمله در خدمات مشتری، که چت‌بات‌ها و دستیارهای صوتی مانند Siri یا Alexa بدون نیاز به تعامل انسانی به سوالات پاسخ می‌دهند؛ در پزشکی، که سیستم‌های تشخیص بیماری مانند تجزیه و تحلیل تصاویر پزشکی به شناسایی بیماری‌ها کمک می‌کنند؛ در تجارت و بازاریابی، که سیستم‌های تحلیل داده‌ها الگوهای خرید مشتریان را شناسایی و پیشنهادات فروش مبتنی بر علایق آنها ارائه می‌دهند؛ در صنعت بازی‌های ویدیویی، که شخصیت‌های غیربازیکن(‌NPC‌ها) بازیکنان را به چالش می‌کشند؛ در تولید و صنعت، که ربات‌های مجهز به هوش مصنوعی کارهای تولیدی را با دقت بالا انجام می‌دهند؛ در آموزش و یادگیری، که پلتفرم‌های آموزشی مبتنی بر AI مسیر یادگیری را سفارشی‌سازی می‌کنند؛ و در امنیت سایبری، که سیستم‌ها تهدیدهای امنیتی را شناسایی و خودکار مقابله می‌کنند، نشان دهنده نقش کلیدی AI در بهبود کارایی، دقت و تصمیم‌گیری است.

 

مزایا، معایب و خطرات هوش مصنوعی

هوش مصنوعی (AI) با سرعتی چشمگیر در حال تبدیل شدن به یک عنصر اساسی در جوامع مدرن است و در طیف گسترده‌ای از صنایع، از تولید و مالی گرفته تا بهداشت و آموزش، کاربردهای فراوانی دارد.

یکی از مزایای عمده‌ی AI، توانایی آن در افزایش بهره‌وری و بهبود دقت است؛ به این معنا که سیستم‌ها و ربات‌های مجهز به AI می‌توانند وظایف مختلف، به ویژه کارهای تکراری و دقیق، را با سرعت و کارایی فوق‌العاده انجام دهند. به عنوان مثال، در صنعت تولید، ربات‌ها می‌توانند با استفاده از دستورالعمل‌های دقیق AI، قطعات را با خطای بسیار کم مونتاژ کنند، که منجر به کاهش ضایعات و افزایش کیفیت محصول نهایی می‌شود.

علاوه بر این، AI نقش بسزایی در تجزیه و تحلیل داده‌های پیچیده و حجیم دارد؛ این تکنولوژی می‌تواند اطلاعات را سریعتر و دقیق‌تر از توان انسانی پردازش کرده و از آن‌ها برای شناسایی الگوها، روندها و فرصت‌های پنهان استفاده کند. این توانایی در حوزه‌هایی مانند تجارت، سرمایه‌گذاری و مدیریت مالی امکان می‌دهد تصمیم‌گیری‌های بهتر و آگاهانه‌تری اتخاذ شود و در حوزه بهداشت، به پزشکان کمک می‌کند تا تشخیص‌های دقیق‌تری داشته باشند و درمان‌های مؤثرتری ارائه دهند.

توسعه و پیاده‌سازی هوش مصنوعی (AI) چالش‌ها و معایبی را به همراه دارد که تأثیرات عمیقی بر جامعه و بازار کار دارند. از جمله مهم‌ترین این چالش‌ها، از دست دادن شغل‌ها به دلیل اتوماسیون است که موجب نگرانی‌هایی در مورد بیکاری و تغییر ساختار بازار کار می‌شود.

مانند دوران انقلاب صنعتی، که ماشین‌ها جایگزین نیروی کار انسانی شدند، AI نیز شغل‌های سنتی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و موجب حذف برخی مشاغل می‌شود؛ به عنوان نمونه، در بخش خرده‌فروشی، کیوسک‌های خودکار و سیستم‌های پرداخت خودخدمت می‌توانند جایگزین فروشندگان شوند.

با این حال، همانطور که انقلاب صنعتی منجر به ایجاد شغل‌های جدیدی شد، توسعه AI نیز موجب ظهور فرصت‌های شغلی جدید در زمینه‌های مانند توسعه نرم‌افزار، تحلیل داده‌ها و نگهداری سیستم‌های هوشمند می‌شود. با این حال، AI همچنین می‌تواند بدون توجه به ملاحظات اخلاقی تصمیم‌گیری کند؛ برای مثال، سیستم‌های تشخیص چهره می‌توانند برای نظارت وسیع استفاده شوند که این امر به نقض حریم خصوصی و ایجاد نگرانی‌های اخلاقی منجر می شود.

بنابراین، در حالی که AI فرصت‌های بزرگی را برای پیشرفت فناوری فراهم می‌کند، نیاز به توازن دقیق بین بهره‌برداری از مزایای آن و مدیریت پیامدهای اجتماعی و اخلاقی ناشی از آن وجود دارد.

وابستگی زیاد به هوش مصنوعی (AI) می‌تواند جوامع را در برابر اختلالات و شکست‌های فنی آسیب‌پذیر کند، به خصوص هنگامی که سیستم‌های حیاتی مانند شبکه‌های حمل و نقل، مراقبت‌های بهداشتی، و سیستم‌های مالی به طور فزاینده‌ای بر AI متکی هستند.

یک اختلال یا خرابی در سیستم‌های AI می‌تواند پیامدهای وسیعی داشته باشد، مانند قطع ارتباطات، اختلال در ترافیک شهری، یا خطاهای تشخیصی در پزشکی که می‌تواند به مخاطره انداختن جان انسان‌ها منجر شود. علاوه بر این، سوگیری در داده‌های آموزشی می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های AI ناعادلانه یا غیردقیق منجر شود و این مهم نشان از اهمیت نظارت دقیق بر داده‌ها و الگوریتم‌های مورد استفاده دارد.

به عنوان مثال اگر سیستم‌های توصیه‌گر شغلی AI بر اساس داده‌های گذشته‌ای با سوگیری جنسیتی آموزش ببینند، ممکن است به ناخودآگاه افرادی از یک جنسیت خاص را ترجیح دهند، که این مسئله به تبعیض در فرآیندهای استخدامی منجر می‌شود. بنابراین، برای اطمینان از استفاده موثر و اخلاقی از AI، ضروری است که چارچوب‌های قانونی و اخلاقی قوی برای راهنمایی و نظارت بر توسعه و کاربرد AI تعریف و اجرا شوند، تا از ایجاد مشکلات اجتماعی و اخلاقی جلوگیری کنند و تضمین کنند که فناوری به نحوی پایدار و مسئولانه پیش می‌رود.

 

کشورهای پیشرو در هوش مصنوعی و دلائل اصلی پیشرفت آنها

کشورهای پیشرو در زمینه هوش مصنوعی شامل ایالات متحده آمریکا، چین، بریتانیا، و آلمان هستند که در این حوزه پیشرفت‌های قابل توجهی داشته‌اند. این پیشرفت به طور عمده نتیجه سرمایه‌گذاری‌های کلان مالی در تحقیق و توسعه است. به عنوان مثال، چین با اعلام برنامه‌های بلندپروازانه‌ای برای تبدیل شدن به یکی از رهبران جهانی در زمینه AI تا سال ۲۰۳۰، تعهد خود را به این حوزه نشان داده است. این سرمایه‌گذاری‌ها شامل تامین مالی پروژه‌های تحقیقاتی، توسعه زیرساخت‌های فناوری و تشویق به نوآوری در AI است.

بنیاد قوی تکنولوژیکی و دانشگاهی این کشورها نیز در پیشرفت‌های حاصل در حوزه هوش مصنوعی نقش اساسی داشته است. در ایالات متحده، دانشگاه‌هایی چون MIT، استنفورد، و برکلی با تحقیقات پیشرو و نوآوری‌های خود، راه را برای پیشرفت‌های بزرگ در AI هموار کرده‌اند. این مراکز آکادمیک با همکاری نزدیک با صنعت، محیطی را فراهم می‌کنند که در آن دانش و فناوری به طور موثری برای حل مشکلات پیچیده ترکیب شده و به نوآوری‌های عملی تبدیل می‌شوند.

علاوه بر این، حضور فعال شرکت‌های بزرگ فناوری مانند Google، Apple، Amazon در ایالات متحده، و Alibaba و Baidu در چین، به تسریع رشد و توسعه AI کمک کرده است. این شرکت‌ها با سرمایه‌گذاری‌های گسترده در تحقیق و توسعه، محصولات و خدمات مبتنی بر AI را به بازار عرضه می‌کنند که این امر به تقویت اکوسیستم نوآوری کمک کرده و رشد استارتاپ‌ها را تشویق می‌کند.

دولت‌ها در این کشورها نیز با ایجاد سیاست‌ها و مقررات حمایتی، زمینه‌ساز توسعه پایدار AI شده‌اند، از جمله از طریق محرک‌های مالیاتی و بودجه‌های تحقیقاتی. این تدابیر سیاستی نه تنها نوآوری را تسهیل می‌کنند، بلکه استانداردهای اخلاقی و حقوقی برای کاربرد AI نیز تعیین می‌کنند، که همگی به شکل‌گیری محیطی مساعد برای رشد AI در سطح جهانی کمک می‌کنند.

 

مهمترین چالش های مربوط به توسعه هوش مصنوعی در ایران

توسعه هوش مصنوعی (AI) در ایران با چالش‌های عمده‌ای روبرو است که در رأس آن‌ها کمبود سرمایه‌گذاری مالی قرار دارد. تأمین بودجه لازم برای پشتیبانی از فعالیت‌های تحقیق و توسعه در زمینه AI، ایجاد استارتاپ‌ها و تجاری‌سازی نوآوری‌های تکنولوژیک محدودیت بزرگی است. این کمبود سرمایه باعث می‌شود تا دستیابی به پیشرفت‌های قابل توجه در این حوزه دشوار شود.

تحریم‌های بین‌المللی و محدودیت‌های اقتصادی دسترسی به فناوری‌ها، ابزارهای تخصصی، و همکاری‌های بین‌المللی را برای محققان و شرکت‌های فناوری ایرانی به‌شدت محدود کرده‌ است. این محدودیت‌ها نه تنها بر دستیابی به فناوری‌های نوین و مواد اولیه تأثیر می‌گذارند بلکه بر توانایی ایجاد شراکت‌های بین‌المللی و استفاده از دانش و تجربه جهانی نیز اثر منفی می‌گذارند، که این امر چالشی جدی برای پیشرفت AI در ایران محسوب می‌شود.

کمبود نیروی انسانی متخصص در زمینه AI از دیگر چالش‌های اساسی است که با مهاجرت مغزها و کاهش تعداد پژوهشگران و متخصصان در این حوزه تشدید می‌شود. این کمبود متخصصین باعث می‌شود که توانایی اجرای پروژه‌های تحقیقاتی پیچیده و توسعه نوآوری‌های پیشرفته در زمینه AI در ایران محدود شود. همچنین، مقاومت درون سازمانی در برابر تغییر و پذیرش فناوری‌های نوین، به‌ویژه در بخش‌های دولتی و صنایع سنتی، فرایند تطبیق و پیاده‌سازی راه‌حل‌های مبتنی بر AI را دشوار می‌کند.

علاوه بر این‌ها، توسعه مهارت‌های لازم برای استفاده از AI نیز چالشی عمده است. برای بهره‌گیری کامل از پتانسیل AI، سرمایه‌گذاری در آموزش و توسعه مهارت‌های کار با فناوری‌های نوین ضروری است. برنامه‌های آموزشی باید به‌روزرسانی شوند تا نیروی کار را قادر به کارایی و خلاقیت در استفاده از AI سازند. بنابراین، تعهد دولتی و خصوصی برای افزایش سرمایه‌گذاری، بهبود زیرساخت‌ها، تقویت همکاری‌های بین‌المللی و توسعه برنامه‌های آموزشی مرتبط با AI از اهمیت بالایی برخوردار است تا این چالش‌ها مرتفع شده و رشد هوش مصنوعی در ایران تسریع شود.

 

متاسفانه تاکنون رویکردها در ایران نسبت به بهره گیری از هوش مصنوعی بیشتر به سمت کاربردهای بسیار ابتدایی بوده و از بخش نرم‌افزاری هوش مصنوعی نیز در سطوح بالا و پیشرفته بهره‌برداری نداشته ایم.

به عنوان نمونه در بخش نرم‌ افزاری، صداگذاری یا پردازش تصویر، کاربردهایی است که حداقل از پنج سال پیش در دنیا تجاری سازی و همه کارهای آن انجام شده و درحال حاضر نیز فناوری های آن حتی در گوشی های همراه وجود دارد و استفاده می شود نظر شما چیست؟

موضوعی که مطرح فرمودید بیانگر یک چالش مهم در زمینه تکنولوژی AI در کشور است. این موضوع نشان‌دهنده فاصله‌ی بین امکانات و پتانسیل موجود در ایران با وضعیت جهانی است. کاربردهای ابتدایی مانند صداگذاری و پردازش تصویر، هرچند مهم هستند، اما فقط بخش کوچکی از ظرفیت کلی هوش مصنوعی را نشان می‌دهند. جهان امروز شاهد استفاده گسترده از AI در حوزه‌هایی مانند یادگیری عمیق، شبکه‌های عصبی، تجزیه و تحلیل داده‌های بزرگ، خودران‌ها، روباتیک پیشرفته، و غیره است.

همانطور که پیش تر بیان شد، برای ارتقاء و توسعه هوش مصنوعی در ایران به سطح پیشرفته و جهانی، توجه به چندین جنبه حیاتی ضروری است.

نخست آنکه، افزایش سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه برای دستیابی به فناوری‌های پیشرفته و تجاری‌سازی محصولات مبتنی بر AI امری ضروری است.

ضمن آنکه تقویت زیرساخت‌های فنی برای حمایت از پروژه‌های پیشرفته AI و پردازش داده‌های بزرگ، به تسریع در توسعه هوش مصنوعی کمک خواهد کرد.

همچنین، توسعه منابع انسانی از طریق آموزش و توسعه مهارت‌های متخصصین AI می‌تواند زمینه‌ساز نوآوری‌های بیشتر در این حوزه باشد.

و در نهایت علاوه بر اینها، ایجاد همکاری‌های بین‌المللی برای به اشتراک‌گذاری دانش و دستیابی به فناوری‌های جدید، فرصت‌هایی را برای پیشرفت در عرصه جهانی فراهم خواهد کرد. با پرداختن به این جنبه‌ها، ایران می‌تواند در زمینه هوش مصنوعی پیشرفت‌های چشمگیری را تجربه کند و به استانداردهای جهانی نزدیک‌تر شود.

از دیدگاه من، توسعه هوش مصنوعی در ایران نه تنها یک چالش، بلکه فرصتی برای احیای روحیه نوآوری و کشف مجدد، با تکیه بر تاریخ علمی و فرهنگی غنی این سرزمین است.

با نگاهی به گذشته، به‌ویژه در زمینه‌هایی مانند ریاضیات، نجوم، و پزشکی، می‌توان بینش‌های قدیمی را با فناوری‌های نوین مانند AI ادغام کرد. این ترکیب می‌تواند مسیری برای توسعه راه‌حل‌های خلاقانه‌ای باشد که هم با فرهنگ و تاریخ ایران سازگار است و هم می تواند پاسخگوی نیازهای مدرن باشد.

تصور کنید که هوش مصنوعی می‌تواند به عنوان یک پل بین نسل‌های قدیم و جدید عمل کند، که تجربیات گذشته را برای حل مسائل کنونی به کار می‌گیرد و به ایجاد آینده‌ای روشن‌تر کمک می‌کند.

هوش مصنوعی می‌تواند در حل چالش‌های محلی ایران نظیر مدیریت منابع آب، کشاورزی پایدار و حفظ میراث فرهنگی، راه‌حل‌هایی با ریشه در دانش و نیازهای محلی ارائه دهد. این اقدام نه تنها می‌تواند به حل مسائل کمک کند بلکه زمینه‌ساز نوآوری‌هایی می‌شود که مختص به ایران است و می‌تواند در سطح جهانی معرفی شود.

علاوه بر این، هوش مصنوعی می‌تواند ابزاری برای دیپلماسی فناوری باشد، که ایران را با جامعه جهانی در زمینه‌های علمی و تحقیقاتی مرتبط می‌کند. از طریق همکاری‌های بین‌المللی، ایران می‌تواند دستاوردهای علمی خود را به اشتراک بگذارد و از تجربیات دیگران بهره ببرد.

این همکاری‌ها نه تنها به تبادل دانش کمک می‌کنند، بلکه می‌توانند به ایجاد روابط مثبت و فرصت‌هایی برای پیشرفت مشترک منجر شوند. در نهایت، توسعه AI در ایران با در نظر گرفتن این ابعاد، می‌تواند به معنای بیشتری دست یابد و نه تنها در پیشبرد فناوری، بلکه در تقویت ارتباطات و همکاری‌های فرهنگی و علمی نیز نقش داشته باشد.

کارشناسان معتقدند که یکی از چالش های اصلی این حوزه که ما با آن مواجه هستیم، زیرساخت های فناوری اطلاعات است که باید روی آن کار شود. توسعه هوش مصنوعی در کشور نیازمند زیرساخت های سخت افزاری همچون آزمایشگاهی مختلف و یکسری پایگاه های داده (دیتابیس‌های) مرتبط با دیتاهای بزرگتر جهانی است، دیدگاه شما در این خصوص چیست؟

به عقیده من، برای توسعه هوش مصنوعی در ایران، تقویت زیرساخت‌های فناوری اطلاعات حیاتی است، شبیه به آماده‌سازی خاک باغ برای کاشت. نخستین قدم، توسعه مراکز داده و بهبود دسترسی به اینترنت پرسرعت است که نیازمند سرمایه‌گذاری جدی در سخت‌افزارهای پردازشی و ذخیره‌سازی داده‌ها است.

مثل باغبانی که برای رشد گیاهان، خاک حاصلخیز فراهم می‌کند، در حوزه AI باید مطمئن شویم که سرورها و سیستم‌های ذخیره‌سازی قدرتمندی برای پردازش حجم بزرگی از داده‌های مورد نیاز فراهم آمده است.

در مرحله بعدی، توسعه دیتابیس‌ها و فراهم کردن دسترسی به داده‌های بزرگ و جهانی مانند کاشت بذر در باغبانی است. این امر نیاز به ایجاد مجموعه‌های داده‌ای دارد که بتوانند بستر مناسبی برای آموزش و تربیت الگوریتم‌های AI فراهم کنند.

به منظور ایجاد پیشرفت در هوش مصنوعی، باید منابع داده‌ای متنوع و جامعی در دسترس باشد تا محققان بتوانند مدل‌های دقیق‌تر و کارآمدتری توسعه دهند.

نهایتاً، مانند آبیاری و نگهداری باغ، زیرساخت‌های فناوری اطلاعات باید به طور مستمر به‌روز و نگهداری شوند. این شامل به‌روزرسانی سخت‌افزارها، نرم‌افزارها و شبکه‌های ارتباطی برای اطمینان از پشتیبانی مؤثر از فناوری‌های نوین است. مدیریت منابع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و حفاظت از امنیت داده‌ها اهمیت بسزایی دارد.

این فرآیند مستلزم حمایت دولتی و خصوصی، همچنین تمرکز بر آموزش و توسعه مهارت‌های لازم برای کار با فناوری‌های جدید، به‌ویژه در حوزه AI است.

بنابراین برای مواجهه با چالش‌های زیرساخت فناوری اطلاعات در زمینه هوش مصنوعی در ایران، اقدامات موثر و جامعی نیاز است که شامل ساخت و تقویت مراکز داده مجهزی می‌شود که قادر به پردازش و ذخیره‌سازی حجم عظیم داده‌ها هستند، همچون کتابخانه‌های دیجیتالی که داده‌ها را منظم و قابل دسترس نگه می‌دارند.

توسعه شبکه‌های ارتباطی پیشرفته نظیر ۵G و فیبر نوری که انتقال داده‌ها را با سرعت و کارایی بالا تضمین می‌کنند، نیز ضروری است. علاوه بر این، تأمین منابع مالی و حمایت دولتی برای سرمایه‌گذاری در این زیرساخت‌ها و همچنین آموزش و توسعه نیروی انسانی متخصص در AI از طریق برنامه‌های تحصیلی و دوره‌های آموزشی مخصوص، اهمیت فراوانی دارد.

همچنین، تقویت امنیت سایبری و حفاظت از داده‌ها با اجرای سیستم‌های امنیتی پیشرفته و رعایت سیاست‌های حفظ حریم خصوصی برای محافظت از داده‌های ذخیره شده در مراکز داده در برابر دسترسی‌های غیرمجاز و تهدیدات سایبری، ضروری است.

برخی کارشناسان کاربردهای اصلی هوش مصنوعی را در حوزه صنعت و تکنولوژی می دانند و معتقدند باید در این حوزه‌ها نیز بر کاربرد اینترنت اشیاء صنعتی متمرکز شویم. به نظر شما چگونه می توانیم به این هدف دست یابیم؟

هوش مصنوعی (AI) در حوزه‌های صنعت و تکنولوژی نقش بسزایی دارد و اغلب تمرکز بر کاربرد اینترنت اشیاء (IoT) صنعتی است که مزایای قابل توجهی از جمله بهبود کارایی، کاهش هزینه‌ها و بهینه‌سازی فرآیندها به همراه دارد.

اینترنت اشیاء صنعتی با استفاده از داده‌های جمع‌آوری شده از سنسورها و دستگاه‌ها، امکان مدیریت هوشمند تجهیزات، تحلیل پیش‌بینانه برای نگهداری و تعمیرات و همچنین بهینه‌سازی خطوط تولید را فراهم می‌کند. این کاربرد می‌تواند سبب افزایش بهره‌وری و کاهش زمان توقف ماشین‌آلات شود، که نهایتاً به افزایش تولید و کاهش هزینه‌ها منجر می‌شود.

با این حال، در نظر داشتن هوش مصنوعی تنها در چارچوب صنعت و تکنولوژی می‌تواند منجر به نادیده گرفتن فرصت‌هایی در سایر حوزه‌ها شود. هوش مصنوعی پتانسیل گسترده‌ای در زمینه‌های متنوعی مانند بهداشت و درمان، آموزش، محیط زیست، هنر و ادبیات دارد.

استفاده از AI برای تشخیص بیماری‌ها، پیش‌بینی تغییرات اقلیمی، شخصی‌سازی تجربه‌های یادگیری و خلق آثار هنری جدید نمونه‌هایی از کاربردهای آن در حوزه‌های مختلف است. تمرکز صرف بر کاربردهای صنعتی می‌تواند مانع از بهره‌برداری کامل از این پتانسیل‌ها شود.

برای دستیابی به مزایای کامل هوش مصنوعی، باید تعادلی بین کاربردهای صنعتی و سایر حوزه‌های مستعد فناوری AI ایجاد شود. این نیازمند سیاست‌گذاری‌هایی است که هم توسعه اینترنت اشیاء صنعتی را حمایت کنند و هم زمینه‌ساز نوآوری‌های AI در حوزه‌های دیگر باشند.

باید تلاش‌های مشترکی از سوی دولت، بخش خصوصی و مؤسسات آموزشی صورت گیرد تا توسعه هوش مصنوعی به گونه‌ای جامع و همه‌جانبه پیش رود، تا همه بتوانند از مزایای آن بهره‌مند شوند.

یکی از بخش هایی را که در حوزه هوش مصنوعی کشور مورد غفلت واقع شده است، بحث های مربوط به سامانه و سیستم های سایبر- فیزیکی (CPS) و این مهم همان برقراری ارتباط بین دستگاه و ماشین است، این به چه معناست و چه باید کرد؟
سامانه‌های سایبر-فیزیکی (CPS) که ادغامی از قابلیت‌های کامپیوتری، شبکه‌ای و فیزیکی را فراهم می‌کنند، نقش مهمی در توسعه هوشمندی صنایع ایفا می‌کنند. این سیستم‌ها به‌طور همزمان دنیای فیزیکی و مجازی را مدیریت و ادغام می‌کنند و امکان پذیرکردن کنترل دقیق و خودکار دستگاه‌ها و ماشین‌آلات را فراهم خواهد کرد.

لازم هست به این نکته اشاره کنم که سامانه‌های سایبر-فیزیکی (CPS) و هوش مصنوعی (AI) به صورت تنگاتنگ به یکدیگر وابسته هستند. در واقع، AI به عنوان مغز این سیستم‌ها عمل می‌کند، که قدرت تجزیه و تحلیل و تصمیم‌گیری CPS‌ها را افزایش می‌دهد.

این تعامل می‌تواند فرآیندهای خودکار و هوشمند را در محیط‌های صنعتی و فیزیکی بهبود بخشد، بدین ترتیب، AI باعث می‌شود که CPS‌ها نه تنها دقیق‌تر کار کنند بلکه به شیوه‌ای هوشمندتر با محیط اطرافشان تعامل داشته باشند.

به نظر من غفلت از این بخش نشان‌دهنده یک خلأ مهم در به‌کارگیری کامل پتانسیل فناوری‌های نوین است. برای جبران این مسئله و بهره‌برداری از فرصت‌های CPS، نخست باید به افزایش آگاهی و آموزش در این زمینه پرداخت. این امر می‌تواند شامل برگزاری کارگاه‌ها و سمینارهای تخصصی باشد تا دانشمندان، مهندسین و سایر ذینفعان بتوانند از فناوری‌های CPS در صنایع مختلف استفاده کنند.

همچنین، به نظر بنده تحقیق و توسعه در این زمینه باید با سرمایه‌گذاری در مراکز تحقیقاتی مخصوص و تشویق به همکاری بین بخشی و بین‌المللی برای توسعه نوآوری‌های جدید در فناوری‌های CPS تقویت و حمایت شود.

توسعه زیرساخت‌های لازم برای پشتیبانی از سامانه‌های سایبر-فیزیکی نیز ضروری است. این شامل تقویت شبکه‌های ارتباطی، بهبود امنیت سایبری و ایجاد پلتفرم‌هایی برای تبادل داده‌ها و مدیریت دستگاه‌ها است.

تعامل و همکاری با سایر کشورها و سازمان‌های بین‌المللی نیز می‌تواند به تسریع توسعه و پذیرش فناوری‌های CPS در ایران کمک کرده و همچنین توجه به امنیت سایبری و حفاظت از داده‌ها باید به‌عنوان بخش جدایی‌ناپذیر از توسعه CPS مورد توجه قرار گیرد.

 محمدعلی شبانی - هوش مصنوعی یک پدیده طبیعی یا امر آسمانی نیست که آن را مستقل از اراده انسان تصور ‌می‌کنیم. پیچیدگی و ظرافت هوش مصنوعی نباید ما را دچار ازخودبیگانگی کند. هوش مصنوعی محصول تاریخی است که انسان آن‌ را رقم زده. تاریخی که شوالیه رباتیک داوینچی و دستگاه آلن تورینگ را به چشم خود دیده است.

به گزارش ایرنا لئوناردو داوینچی به یک جشن باشکوه دعوت شده بود. قرار بود مراسم در قصر حاکم میلان برگزار شود. لودوویکو اسفورزا به عنوان پادشاه میلان از حامیان و دوستان داوینچی بود به همین جهت دوست داشت در مراسم حضور داشته باشد. از طرفی داوینچی هم قصد داشت پادشاه را در آن جشن شگفت‌زده کند. او تصمیم گرفته بود از اثر هنری خود در حضور پادشاه و دیگر اشراف رونمایی کند. روز جشن فرا رسید، همه منتظر بودند تا کاردستی جدید داوینچی را ببیند. داوینچی بر روی اثر خود پارچه کشیده بود. همه تصور می‌کردند داوینچی یک مجسمه ساخته است. اما وقتی اثر داوینچی رونمایی شد تمام حدث و گمان‌ها اشتباه از آب درآمد. در زیر آن پارچه خبری از مجسمه‌های مرسوم رنسانس نبود. هنر دست داوینچی، یک شوالیه فلزی با زره قرون وسطایی بود. چشم‌ها از تعجب گرد شده بود. اما این تمام ماجرا نبود؛ شوالیه فلزی از چرخ‌دنده‌ها، کابل‌ها و قرقره‌هایی تشکیل شده بود که اجازه می‌داد مانند یک انسان، دست و گردن خود را تکان دهد. حضار از شدت تعجب فراموش کرده بودند که شوالیه ساخت دست انسان است. مطالعات عمیق داوینچی درباره آناتومی بدن انسان، به او این امکان را داده بود تا ربات انسان‌نما را به خوبی طراحی کند. اگرچه با گذشت چندین قرن برخی به وجود چنین رباتی باور ندارند، اما کارلو پدرتی در سال ۱۹۵۷ توانسته بود با استفاده از دست‌نویس‌های باقیمانده از داوینچی وجود شوالیه رباتیک را محتمل سازد. اکنون برخی اعتقاد دارند سال ۱۴۹۵، نقطه عطفی برای ربات‌های انسان‌نما و به طور کلی‌تر هوش مصنوعی است.

 

 

هوش مصنوعی دستاورد جنگ

درست است که ربات داوینچی در زمانه خود کاری خارق‌العاده بود اما سرآغاز اصلی هوش مصنوعی به دوران جنگ جهانی دوم باز می‌گردد. آلمان نازی، برای حفاظت از اطلاعات و افشا نشدن ارتباطات خود با دیگر مراکز، از دستگاهی به نام «انیگما» استفاده می‌کرد. این دستگاه کدهایی که به آن می‌دادند را تبدیل به پیام می‌کرد. در واقع به کمک این دستگاه پیام‌های خوانا به کدهای ناخوانا تبدیل می‌شد و بعد از اینکه کد را منتقل می‌کرد، توسط همین دستگاه رمزگشایی می‌شد. این دستگاه مهم‌ترین و کارآمدترین سلاح آلمانی‌ها بود. در همین گیردار متفقین در تلاش بودند تا پیام کدهای انیگما را کشف کنند. انگلیس مقری فوق محرمانه راه‌اندازی کرد تا در آن انیگما رمزگشایی شود. آلن تورینگ، ریاضیدان انگلیسی به همراه دیگر ریاضیدان‌ها در مقر بلچلی پارک مستقر شدند تا پروژه رمزگشایی از انیگما را پیش ببرند. بعد از تلاش بسیار بالاخره توانستند دستگاهی درست کنند که می‌توانست کدهای دستگاه انیگما را رمزگشایی کند. تورینگ اسم این دستگاه را Bombe گذاشت. این دستگاه برخلاف انیگما دستی نبود و به صورت اتوماتیک کار می‌کرد. آوریل ۱۹۴۰ دستگاه تورینگ برای بار اول توانست به خوبی کدهای آلمان‌ها را رمزگشایی کند. متفقین توانسته بودند از برنامه دریایی آلمان‌ها اطلاع پیدا کنند و آن‌ها را غافلگیر کنند. آلن تورینگ آنقدر دستگاه خود را پیشرفته کرد که قادر بود تمام پیام‌های آلمانی ها را بخواند. دستگاه تورینگ مانند یک ارتش عمل می‌کرد، تا جایی که می‌توان گفت از مهم‌ترین دلایل شکست آلمان همین دستگاه است. تورینگ که اکنون از آن به عنوان پدر علم کامپیوتر یاد می‌شود با ساخت دستگاه بمب، مسیر جدیدی پیشروی بشریت باز کرد. البته ماشین تورینگ که به آن «یادگیری ماشینی_ machine learning» می‌گویند از زیرمجموعه‌های هوش مصنوعی است که در ادامه بیشتر با آن آشنا خواهیم شد.

 

 

یادگیری ماشینی

هوش مصنوعی AI به سیستم‌های کامپیوتری اشاره دارد که قادر به یادگیری وظایفی است که به طور معمول به هوش انسان نیاز دارد. این سیستم توانایی تفسیر داده‌های صحیح، یادگیری و استفاده از آموخته‌های خود برای دستیابی به اهداف خاص را دارد. اما یادگیری ماشینی ML به الگوریتم‌هایی اشاره دارد که با استفاده از مثال‌ها عمل می‌کند، بدون اینکه در آن موضوع کدگذاری مشخصی صورت گرفته باشد. در ML فرآیند هوشمندسازی آنچنان نیازمند دخالت انسان نیست. درواقع ماشین با دریافت داده‌های جدید بر تجارب و اندوخته‌هایش افزوده می‌شود. یادگیری ماشینی قادر به یادگیری و پیش‌بینی بدون برنامه‌ریزی صریح است. ML در مواجهه با داده‌های جدید، آن‌ها را با داده‌های گذشته ترکیب می‌کند و با روش دلخواه دست به پردازش آن‌ها می‌زند. این درحالی است که هوش مصنوعی بیشتر تابع برنامه‌نویسی و داده‌های از پیش موجود است. برخلاف یادگیری ماشینی، در هوش مصنوعی مداخله انسانی بیشتر و سازگاری با محیط و داده‌های جدید کمتر است.

 

 

هوش ابزاری

زمانی که از اصطلاح هوش مصنوعی یا یادگیری ماشینی استفاده می‌کنیم باید توجه داشته باشیم که واژه «هوش» صرفاً جنبه اصطلاحی دارد و نه حقیقی. هوش مصنوعی هیچگاه نمی‌تواند جای هوش انسانی را بگیرد. در واقع هوش مصنوعی مستقل از انسان نیست بلکه تابع برنامه‌نویسی و کدگذاری‌های انسانی است. می‌توان گفت هوش مصنوعی خارج از اراده انسانی نیست. یکی از نظریه پردازانی که معتقد بود اصطلاح هوش برای هوش مصنوعی دقیق نیست هربرت سایمون بود. امروزه بسیاری تصور می‌کنند هوش مصنوعی جایگزین انسان می‌شود. اما این تصور اشتباه است، چراکه هوش مصنوعی محصول دست انسان است. نباید فراموش کرد که شوالیه رباتیک و یا ماشین بمب، ساخته دست داوینچی و تورینگ بودند. البته درست است که تکنولوژی می‌تواند سبک زندگی انسان‌ها را دست‌خوش تغیراتی دهد، همان‌طور که مک لوهان می‌گفت، رسانه همان پیام است، یعنی رسانه خود عامل تغییرات است و پیامی برای بشریت دارد و صرفا بازتاب دهنده پیام‌ها نیست. اما باید توجه کرد که انسان از کالای ساخته دست خود، دچار از خودبیگانگی نشود. در پایان باید گفت هوش مصنوعی نه خوب است و نه بد، اما خنثی نیست، زیرا تابع ارزش‌های انسانی است، همان‌طور که در جنگ جهانی دوم هوش مصنوعی درخدمت جنگ بود، به همان‌گونه می‌تواند درخدمت پیشرفت و رشد انسان‌ها قرار گیرد.

مجمع عمومی سازمان ملل اولین قطعنامه در مورد هوش مصنوعی را روز پنجشنبه به وقت محلی دوم فروردین ۱۴۰۳ برابر با ۲۱ مارس ۲۰۲۴ با اجماع به تصویب رساند.
 به گزارش ایرنا مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه‌ مورد حمایت آمریکا در مورد هوش مصنوعی را تصویب کرد که به گفته واشنگتن گام بزرگی در جهت ایجاد یک مسیر جهانی برای تنظیم این فناوری به‌سرعت در حال توسعه است.

این قطعنامه که پس از بیش از سه ماه مذاکرات میان ده‌ها کشور تصویب شد، از کشورهای عضو سازمان ملل می‌خواهد که از وجود «سیستم‌های هوش مصنوعی ایمن، مطمئن و قابل اعتماد» که مسئولانه توسعه یافته و به حقوق بشر و قوانین بین‌المللی احترام می‌گذارند، اطمینان حاصل کنند.

این قطعنامه از کشورهای عضو سازمان ملل می‌خواهد که سیستم‌های هوش مصنوعی ایمن، مطمئن و قابل اعتماد را برای رسیدگی به بزرگترین چالش‌های زمانه ما ترویج کنند و سیستم های هوش مصنوعی باید انسان محور، قابل اعتماد و مسئولیت پذیر باشند.

 این قطعنامه می خواهد که در بحث هوش مصنوعی به طور کامل به حقوق بشر و قوانین بین المللی احترام گذاشته شود و آنها را ترویج و محافظت کند.

 این قطعنامه همچنین تعهداتی را برای از بین بردن شکاف‌های هوش مصنوعی و دیجیتال از طریق افزایش ظرفیت‌سازی و گسترش اتصال و سواد دیجیتال در کشورهای در حال توسعه تعیین می‌کند تا کشورها از طریق اقدام جمعی بتوانند از هوش مصنوعی برای تسریع توسعه این تکنولوژی استفاده کنند.

در حالی که این قطعنامه غیرالزام آور است و مکانیزم اجرایی را شامل نمی شود، مقامات آمریکایی در جلسه ای در روز چهارشنبه بر اهمیت تصویب آن به اتفاق آرا به عنوان گامی مهم در ایجاد محدودیت قانونی هوش مصنوعی جهانی تاکید کردند.

یک مقام ارشد دولت آمریکا گفت: این اولین قطعنامه مستقل در مورد هوش مصنوعی در سازمان ملل است، به این معنی که همه ۱۹۳ کشور عضو با آن موافقت خواهند کرد و این کار آسانی نیست.

وی افزود که تا بعد از ظهر روز چهارشنبه، ۹۷ کشور از قطعنامه حمایت کردند و این تعداد "به معنای واقعی کلمه ساعت به ساعت" در حال افزایش بود.

لیندا توماس گرینفیلد سفیر و نماینده آمریکا در سازمان ملل پس از تصویب این قطعنامه گفت: مجمع عمومی سازمان ملل متحد به اتفاق آرا اولین قطعنامه تنظیم قانونی هوش مصنوعی را تصویب کرد. این یک گام تاریخی در جهت تقویت سیستم های هوش مصنوعی ایمن و قابل اعتماد است.

بحث‌ها در مورد بهترین نحوه تنظیم هوش مصنوعی بیش از یک سال است که در مجامع دوجانبه و چندجانبه، از اجلاس سران گروه ۷ در ژاپن تا اجلاس ایمنی هوش مصنوعی که نوامبر گذشته به میزبانی انگلستان برگزار شد، جریان داشته است.

چندین کشور بزرگ‌جهانی نیز پیش از این، مسیرهای خود را برای تنظیم هوش مصنوعی تعیین کرده‌اند.

اتحادیه اروپا در اوایل ماه جاری قانون هوش مصنوعی اروپا را پس از تقریباً دو سال بحث و بررسی به تصویب رساند، در حالی که مقامات در چین مقررات نظارتی را برای این تکنولوژی وضع کرده‌اند.

برخی کارشناسان نسبت به پیامدهای جدی گفتگوی هوش مصنوعی با دوستان، بستگان افراد متوفی، هشدار دادند.

 

به گزارش العالم، پایگاه "Theconversation" اعلام کرد با استفاده از هوش مصنوعی می توان با بازسازی دوستان، اقوام و عزیزان خود با آنها گفتگو کرد و از احساس آنها مطلع شد، اما این امر عواقب جدی برای سلامت روان افراد دارد و می تواند تهدیدی برای زندگی انسان باشد.

این پایگاه افزود: «بازسازی مجازی یکی از عزیزان متوفی ممکن است معجزه‌آسا به نظر برسد، اما کمی ترسناک است و بر سلامت انسان تأثیر می‌گذارد، زیرا ارواح هوش مصنوعی ممکن است مانعی در روند سوگواری باشند.

نایجل مولیگان، استادیار روان‌درمانی دانشگاه دوبلین گفت: «به‌عنوان یک روان‌درمانگر که درباره چگونگی استفاده از فناوری هوش مصنوعی برای تقویت مداخلات درمانی تحقیق می‌کند، ظهور ربات‌های ارواح برای من جالب است.»

 

سلامت روان

وی افزود: «اما من نیز کمی نگران تأثیرات احتمالی این فناوری بر سلامت روان کسانی هستم که از آن استفاده می کنند، به ویژه کسانی که از غم و اندوه رنج می برند.

وی خاطرنشان کرد صحبت کردن با مردگان می تواند بیشتر از اینکه مفید باشد، ضرر داشته باشد و سردرگمی، استرس و افسردگی را تداوم بخشد.

با استفاده از فناوری ساخت جعلی فیلم و عکس، برنامه هوش‌مصنوعی می‌تواند یک نمایش مجازی تعاملی از یک فرد متوفی با استفاده از محتوای دیجیتالی خود مانند «عکس‌ها، ایمیل‌ها و ویدیوها» ایجاد کند.

به گفته پایگاه ساینس ألیرت، ارواح دیجیتال می توانند با کمک و از طریق برقراری ارتباط مجدد با "مردگان"، آرامش را برای کسانی که عزیزانشان را از دست داده اند، فراهم کنند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شباهت عجیب

اما شباهت عجیب ربات‌های ارواح و یکی از عزیزان مفقود شده «ممکن است آنقدرها هم که به نظر می‌رسد مثبت نباشد» و «تحقیقات قبلی» نشان می‌دهد که «ربات‌های ارواح» فقط باید به‌عنوان یک کمک موقت برای عزاداری استفاده شوند تا از عواطف مضر وابستگی به فناوری جلوگیری شود.

همچنین این خطر وجود دارد که این "ربات های ارواح" ممکن است چیزهای مضری بگویند یا در عزاداری به کسی توصیه بدی کنند.

به گزارش نیویورک تایمز، برنامه های تولیدی مشابه، مانند ربات های ChatGPT، در حال حاضر به دلیل ارائه اطلاعات گمراه کننده به کاربران به طور گسترده مورد انتقاد قرار گرفته اند.

این سیستم‌ها می‌توانند «به‌طور نامناسب» مورد استفاده قرار گیرند و یک فرد متوفی را به‌عنوان یک شبح هوش مصنوعی به زندگی بیاورند، و به عزیزانشان بگویند «آن‌ها مورد علاقه یا مورد لطف قرار نگرفتند».

همچنین یک "سناریوی شدیدتر" وجود دارد که در آن "ربات ارواح" ممکن است به کاربر پیشنهاد کند در "مرگ، کشتن یا آسیب رساندن به کسی" به آنها بپیوندد.

اولین مهندس نرم افزار هوش مصنوعی جهان می‌تواند ۱۰۰۰ تصمیم در لحظه بگیرد.

به گزارش ایسنا، هوش مصنوعی موسوم به «دوین» می‌تواند کل فرآیند توسعه نرم‌افزار را از ابتدا تا انتها اداره کند.

به نقل از آی‌ای، استارت‌آپ کُگنیشن(Cognition)، یک استارت‌آپ فناوری هوش مصنوعی است که به تازگی از اولین هوش مصنوعی توسعه دهنده نرم‌افزار در جهان رونمایی کرده است. این مهندس نرم‌افزار کاملا مستقل که دِوین نام دارد، قرار است این صنعت را برای همیشه تغییر دهد.

کُگنیشن در روز ۱۲ مارس از «دوین» رونمایی کرد.

این استارت‌آپ با افتخار اعلام کرده است که دوین یک هم تیمی خستگی ناپذیر و ماهر است که آماده است تا در کنار شما کار کند یا به طور مستقل وظایفی را برای شما انجام دهد. با دوین، مهندسان می‌توانند روی مشکلات جالب‌تری تمرکز کنند و تیم‌های مهندسی می‌توانند برای اهداف بلندپروازانه‌تری تلاش کنند.

«دوین» به تعدادی دیگر از دستیاران مهندسی نرم‌افزار هوش مصنوعی، از جمله Github Copilot و مدل‌های زبانی بزرگ مانند چت‌جی‌پی‌تی، بارد شرکت گوگل و دیگران می‌پیوندد.

ادعا می‌شود که «دوین» می‌تواند کد اولیه را بنویسد، اشکالات را بررسی کند، اصلاحات ایجاد کند، و حتی پروژه‌ها را روی پلتفرم‌هایی مانند آپ وورک(Upwork) مدیریت کند. با استفاده از آن، مهندسان اکنون یک کارمند تمام عیار هوش مصنوعی برای پروژه‌های خود در دسترس خواهند داشت.

دوین در حال حاضر برای عموم در دسترس نیست و دسترسی آن تنها به کاربران منتخب اعطا شده است. با این حال، برخی از افراد خوش شانس، مانند اشلی ونس از بلومبرگ، تجربه خود را در استفاده از این محصول ثبت کردند.

کاربران می‌توانند یک درخواست را در رابط کاربری این هوش مصنوعی که به سبک چت‌بات‌ها ایجاد شده است، تایپ کنند و مهندس نرم افزار هوش مصنوعی آن را از آنجا دریافت خواهد کرد.

سپس، این هوش مصنوعی پروژه را با استفاده از ابزارهای توسعه‌دهنده خود، درست مانند یک انسان، آغاز می‌کند. کد خود را می‌نویسد، هرگونه مشکلی را برطرف می‌کند، آزمایش می‌کند و پیشرفت خود را در لحظه گزارش می‌دهد و به کاربر این امکان را می‌دهد که همه چیز را در حین کار پیگیری کند و مراقب هر مورد نامطلوب باشد.

اگر چیزی برای کاربر نادرست به نظر برسد، می‌تواند وارد رابط چت‌بات شده و به هوش مصنوعی دستور دهد تا تغییرات لازم را انجام دهد.

این هوش مصنوعی به گروه‌های مهندسی اجازه می‌دهد تا برخی از وظایف خود را به هوش مصنوعی واگذار و روی پروژه‌های ‌نوآورانه‌تری که به هوش انسانی نیاز دارند تمرکز کنند.

اطلاعات چهره‌ افراد بسیار ارزشمند هستند به‌طوری‌ که شرکت‌ها بدون رضایت ما آن را از اینترنت شکار می‌کنند و مورد سوء‌استفاده قرار می‌دهند.

به گزارش آنا اطلاعات چهره، شکل منحصربه‌فردی از اطلاعات حساس شخصی است که می‌تواند به شناسایی شما کمک کند.  نمایه سازی شدید و نظارت انبوه دولت‌ها توجه زیادی را به خود جلب می‌کند؛ اما کسب و کارها و افراد نیز از ابزارهایی استفاده می‌کنند که اطلاعات چهره را جمع آوری، ذخیره و اصلاح می‌کنند به طوری که امروز با موج غیرمنتظره‌ای از عکس‌ها و ویدئوهای تولیدشده با ابزارهای هوش مصنوعی مواجه هستیم.

توسعه مقررات قانونی برای این کاربردها بسیار کند است؛ اما در چه سطوح و به چه روش‌هایی باید از اطلاعات چهره خود محافظت کنیم؟

 

جمع‌آوری و استفاده از اطلاعات شخصی در قانون

قوانین حریم خصوصی اطلاعات بیومتریک (که شامل چهره شما می‌شود) را بخشی از اطلاعات حساس شخصی ما می‌داند. با این حال، این قوانین اطلاعات بیومتریک را تعریف نمی‌کند.

این قوانین به‌رغم اشکالاتی که دارند، در حال حاضر قانون اصلی برای حفاظت از اطلاعات چهره هستند. این قوانین بیان می‌کند که اطلاعات بیومتریک را نمی‌توان بدون رضایت فرد جمع آوری کرد.

اما قانون مشخص نمی‌کند که آیا باید رضایت صریح یا ضمنی داده شود. رضایت صریح به صورت شفاهی یا کتبی داده می‌شود. رضایت ضمنی به این معنی است که رضایت ممکن است به طور منطقی از اقدامات فرد در یک زمینه خاص استنباط شود. به عنوان مثال، اگر وارد فروشگاهی شوید که علامت دوربین تشخیص چهره در محل دارد، رضایت شما جلب می‌شود. در نهایت استفاده از رضایت ضمنی داده‌های چهره ما را در معرض بهره‌برداری بالقوه قرار می‌دهد.

 

اطلاعات چهره؛ ارزشمند و محافظت نشده

اطلاعات چهره ما بسیار ارزشمند است به طوری که شرکت‌های داده‌ای بدون رضایت ما آن را در اینترنت شکار می‌کنند.

این شرکت‌ها پایگاه‌های داده‌ای را برای فروش جمع آوری می‌کنند که نه تنها توسط پلیس کشورهای مختلف، بلکه توسط شرکت‌های خصوصی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حتی اگر تمام داده‌های چهره خود را از اینترنت حذف کرده باشید، به راحتی می‌توانید در معرض دید عموم قرار بگیرید و به هر حال در برخی پایگاه داده‌ها ظاهر شوید. به طور مثال حضور در ویدئوی تیک تاک بدون رضایت شما یک مثال بارز است.

علاوه بر این، ما در حال حاضر با برنامه‌های هوش مصنوعی مولد مانند استیبل دی‌فیوژن، دال-ای ۳، میدجرنی و ... نیز دست و پنجه نرم می‌کنیم. نه تنها جمع آوری، بلکه تغییر چهره ما می‌تواند به راحتی توسط هر کسی انجام شود.

 

خلأ قانونی برای محافظت از چهره

چهره‌ها برای ما منحصر به فرد هستند، آن‌ها بخشی از چیزی هستند که ما به عنوان خودمان درک می‌کنیم. اما آن‌ها وضعیت قانونی یا حمایت قانونی ویژه‌ای ندارند.

تنها اقدامی که می‌توانید برای محافظت از اطلاعات چهره خود در برابر جمع آوری تهاجمی توسط یک فروشگاه یا نهاد خصوصی انجام دهید، شکایت در مراجع قانونی است که ممکن است منجر به تحقیق شود یا نشود. همین موضوع در مورد دیپ فیک‌ها نیز صدق می‌کند.

در بسیاری از کشورها قوانین حریم خصوصی از ما در برابر اقدامات دیگران محافظت نمی‌کند. بسیاری از ما با اینکه کسی  یک مدل هوش مصنوعی را با اطلاعات چهره ما آموزش دهد و تصاویر ساختگی تولید کند موافق نیستیم؛ اما هیچ نظارتی هم بر چنین استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی مولد وجود ندارد. هیچ قانونی وجود ندارد که مانع از جمع آوری یا تغییر اطلاعات چهره شما توسط دیگران شود.

 

تصویب قانون برای مدیریت هوش مصنوعی

از این رو ما به مجموعه‌ای از مقررات در مورد جمع آوری و اصلاح اطلاعات چهره نیاز داریم. کارشناسان دانشگاه فناوری سیدنی یک چارچوب قانونی جامع را برای تنظیم استفاده از فناوری تشخیص چهره پیشنهاد کرده اند.

در رابطه با اصلاح عکس با استفاده از هوش مصنوعی، باید منتظر اعلامیه‌های متخصصان هوش مصنوعی باشیم که برای توسعه شیوه‌های ایمن و مسئولانه هوش مصنوعی تلاش می‌کنند.

به طور کلی هیچ بحث خاصی در مورد سطح بالاتر حفاظت از اطلاعات چهره ما وجود ندارد. بسیاری از کشورها توافق کرده‌اند که ملاحظات بیشتری باید برای افزایش الزامات ارزیابی خطر در زمینه فناوری تشخیص چهره و دیگر کاربردهای اطلاعات بیومتریک در نظر گرفته شود.

از آنجایی که اطلاعات چهره به طور فزاینده‌ای مورد سواستفاده قرار می‌گیرند، همه ما منتظریم تا ببینیم که آیا این بحث‌ها به قانون تبدیل می‌شوند یا خیر.

گوگل اجازه نمی دهد چت بات جمینی سوالات درباره فرایندهای انتخاباتی که امسال در سراسر جهان برگزار می شود را پاسخ دهد. 
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز، طبق بیانیه گوگل به نظر می رسد شرکت قصد دارد از هرگونه اقدام اشتباه در استفاده از این فناوری جلوگیری کند.

به روزرسانی مذکور در زمانی اعلام می شود که پیشرفت در توسعه هوش مصنوعی از جمله تولید تصویر و ویدیو، نگرانی ها درباره اخبار جعلی و اطلاعات اشتباه میان مردم را گسترش داده و دولت ها را وادار به قانونمندسازی این فناوری کرده است.

هنگامیکه از جمینی درباره انتخابات های پیش رو مانند انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و رقابت بین جوبایدن و دونالد ترامپ سوال شد، این چت بات پاسخ داد: من هنوز در حال یادگیری پاسخ به این سوال هستم. در این میان از جستجوی گوگل استفاده کنید.

گوگل قبلا و در دسامبر 2023 میلادی محدودیت هایی درباره فرایندهای انتخابات اعلام کرده و گفته بود این اقدامات قبل از برگزاری رویدادهای مذکور اجرا می شوند.

سخنگوی شرکت نیز در این باره اعلام کرد: برای آماده سازی فرایندهای انتخاباتی متعددی که در 2024 میلادی در سراسر جهان روی می دهد و به دلیل احتیاط ما انواع جستجوی مرتبط با انتخابات را که جمینی باید پاسخ دهد محدود می کنیم.

در کشورهای دیگر به غیر از آمریکا از جمله آفریقای جنوبی و هندوستان نیز فرایندهای انتخاباتی بزرگی برگزار می شود. هندوستان از شرکت های فناوری خواسته قبل از عرضه هرگونه ابزار هوش مصنوعی غیر معتبر یا آزمایشی از دولت تاییدیه دریافت کنند و باید آنها را به دلیل احتمال ارائه پاسخ اشتباه برچسب بزنند.

ماه گذشته پس از رصد اشتباهاتی در برخی تصاویر تاریخی که جمینی تولید کرده بود، محصولات هوش مصنوعی گوگل تحت بررسی دقیق قرار گرفته است.

ساندار پیچای مدیر ارشد اجرایی گوگل اعلام کرده این شرکت مشغول برطرف کردن مشکلات مذکور است و از سوی دیگر اعلام کرده پاسخ های چت بات تبعیض آمیز و کاملا غیرقابل قبول هستند.

به گفته تیمی از کارشناسان جهانی، انسان‌ها باید توسعه فناوری جدید هوش مصنوعی را صرفاً به خاطر نوآوری متوقف کنند، زیرا این امر باعث می‌شود تا در شیوه‌ها، عادات و قوانین برای تطبیق با این فناوری تغییراتی ایجاد شود. آن‌ها در عوض خواستار ایجاد هوش مصنوعی هستند که دقیقا مطابق با نیاز‌های ما و مطابق با اصول طراحی هوش مصنوعی باشد که انسان محور است.
به گزارش باشگاه خبرنگاران ۵۰ کارشناس از سراسر جهان مقالاتی را در کتاب جدیدی در مورد چگونگی «انسان محورتر کردن هوش مصنوعی»، بررسی خطرات و فرصت‌های از دست رفته٬ عدم استفاده از این رویکرد و راه‌های عملی برای پیاده‌سازی آن، ارائه کرده‌اند.

کارشناسان از بیش از دوازده کشور، از جمله کانادا، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، نیوزیلند، و انگلیس و بیش از دوازده رشته از جمله علوم کامپیوتر، آموزش، حقوق و مدیریت، علوم سیاسی و جامعه شناسی بوده اند.

هوش مصنوعی انسان محور به فناوری‌های هوش مصنوعی در زمینه‌های مختلف از جمله کشاورزی، محیط‌های محل کار، مراقبت‌های بهداشتی، عدالت کیفری و آموزش عالی نگاه می‌کند و اقدامات قابل قبولی را برای «انسان محور بودن» بیشتر، از جمله رویکرد‌های سندباکس نظارتی و چارچوب‌های تجاری متعدد ارائه می‌کند.

هوش مصنوعی (AI) به طور فزاینده‌ای در زندگی ما نفوذ کرده و برخی از کارشناسان معتقدند که تکیه صرفاً به شرکت‌های فناوری برای توسعه و استقرار این فناوری به گونه‌ای که واقعاً تجربه انسانی را افزایش دهد، در دراز مدت برای مردم مضر خواهد بود. این جاست که هوش مصنوعی انسان محور وارد عمل می‌شود.

شانون والور، یکی از کارشناسان برجسته جهان در زمینه هوش مصنوعی انسان محور، از دانشگاه ادینبورگ در اسکاتلند، توضیح می‌دهد که هوش مصنوعی انسان محور به معنای فناوری است که به انسان کمک می‌کند تا پیشرفت کند.

او می‌گوید: فناوری انسان‌محور در راستای همسویی کل اکوسیستم فناوری با سلامت و رفاه انسان است و تضاد این جا با فناوری طراحی‌شده برای جایگزینی انسان، رقابت با انسان یا بی‌ارزش کردن انسان است، برخلاف فناوری طراحی‌شده برای حمایت، توانمندسازی و غنی سازی انسان ها.

او به هوش مصنوعی مولد اشاره می‌کند که در سال‌های اخیر محبوبیت خود را افزایش داده است، به عنوان نمونه‌ای از فناوری که انسان محور نیست و توسط سازمان‌هایی ایجاد شده است که صرفاً می‌خواهند ببینند که چقدر در ایجاد یک سیستم قدرتمند است، نه این که آن را مبتنی بر نیاز انسان ایجاد کند.

 

• مشکل هوش مصنوعی چیست؟

مشارکت‌کنندگان در هوش مصنوعی انسان‌محور، امیدواری‌های خود را ابراز کرده اند، اما همچنین نگرانی‌های بسیاری را درباره هوش مصنوعی در حال حاضر و در مسیر فعلی‌اش، بدون انسان‌محوری بیان می‌کنند.

مالوینا آنا ووجیک، از دانشگاه بولونیا، ایتالیا، و دانشگاه لوکزامبورگ، به تعصبات سیستمیک در توسعه فعلی هوش مصنوعی اشاره و پیشنهاد می‌کند که جوامع به حاشیه رانده شده تاریخی نقش مهمی در طراحی و توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی ایفا نمی‌کنند که این موضوع منجر به تثبیت گفتمان‌های مسلط قدرت می‌شود.

او می‌گوید که اطلاعات کافی در مورد اقلیت‌ها وجود ندارد یا داده‌های موجود نادرست هستند که منجر به تبعیض می‌شوند. علاوه بر این، در دسترس بودن نابرابر سیستم‌های هوش مصنوعی منجر به افزایش شکاف‌های قدرت می‌شود و گروه‌های به حاشیه رانده شده نمی‌توانند به داده‌های هوش مصنوعی برای استفاده از فناوری وارد شوند.

راه حلی که او ارائه می‌دهد تنوع در تحقیقات و همچنین پروژه‌های میان رشته‌ای و مشارکتی در تلاقی علوم کامپیوتر، اخلاق، حقوق و علوم اجتماعی است و در سطح سیاست پیشنهاد می‌دهد که ابتکارات بین المللی نیاز به مشارکت دادن گفت و گوی بین فرهنگی با سنت‌های غیر غربی دارد.

در همین حال، مت مالون، از دانشگاه تامپسون ریورز در کانادا، توضیح می‌دهد که چگونه هوش مصنوعی یک چالش حفظ حریم خصوصی است، زیرا افراد کمی واقعاً می‌دانند که داده‌های آن‌ها چگونه جمع آوری می‌شود یا چگونه از آن‌ها استفاده می‌شود.

او توضیح می‌دهد: این شکاف‌ها در رضایت و دانش منجر به نفوذ دائمی در حوزه‌هایی می‌شود که حریم خصوصی ممکن است به دنبال کنترل آن باشد. حریم خصوصی تعیین می‌کند که تا چه حد به فناوری اجازه می‌دهیم به حوزه‌های زندگی و آگاهی انسان دسترسی پیدا کند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در بحث هوش مصنوعی خیلی عقب هستیم و باید با سرعت رشد کنیم خودمان مولد شویم که اگر اینگونه نشود دچار شکلی از استعمار می‌شویم.

به گزارش شورای عالی انقلاب فرهنگی، همایش الزامات توسعه مدل زبانی بزرگ فارسی «هوش مصنوعی مولد قدرت حکومت‌ها» با حضور دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه در این همایش درباره تدوین سند هوش مصنوعی اظهار کرد: امروز شاهد سیستم‌های هوش مصنوعی هستیم که نیازهای واقعی و علمی ما را تأمین می‌کند، به جای انسان عمل و حتی تدبیر می‌کند اما باید به یاد داشته باشیم که هوش مصنوعی ساخته ذهن و روح انسان است.

وی به ارائه مثالی در این حوزه پرداخت و ادامه داد: در حوزه حکمرانی ۲۰۷ منبع را شناسایی و ۲۰۰ تعریف حکمرانی را استخراج کرده‌ایم. ۵۱ کلید واژه اصلی نیز استخراج شد که از ماشین‌های متنوع هوش مصنوعی درباره آن‌ها سوال شد، هر کدام پاسخ‌هایی دادند، تعاریف هوش مصنوعی از منابع دست اول حکمرانی بهتر و دقیق‌تر بود و این تعاریف را به کمک آنها دسته‌بندی کردیم. در مجموع ۲۰ تعریف از هوش مصنوعی دریافت شد که در کنار ۲۰۰ تعریف قبل، به تعریف جامع‌تر در این حوزه رسیدیم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: تعریف برگزیده از حکمرانی این است که فرآیندهای شبکه‌ای از سیاست‌گذاری، تنظیم‌گری (قانون‌گذاری ساختارسازی نگاشت نهادی) تا گفتمان‌سازی، راهبری، هدایت‌گری، نظارت، کنترل و ارزیابی است که با مشارکت سازمان‌های دولتی و ذی‌نفعان مردمی صورت می‌گیرد، بنابراین حکمرانان این عرصه "ساختارهای دولتی، بخش خصوصی و ذی‌نفعان مردمی" هستند.

وی با بیان اینکه الگوی حکمرانی باید مشخص شود، ادامه داد: حکمرانی باید با رویکرد بازتوزیع و تسهیل در سطوح مختلف محلی، ملی، منطقه‌ای و جهانی مدنظر باشد. اهداف حکمرانی شامل مشارکت عمومی، شفافیت، مسئولیت‌پذیری، قانون‌مندی، امنیت پایدار، رفاه عمومی و اثربخشی است.

خسروپناه افزود: اینکه در شورای عالی انقلاب فرهنگی سندی بنویسیم بخشی از حکمرانی است اما از سیاست‌گذاری تا اثربخشی چند فرآیند شبکه‌ای، طولانی، بسیار پیچیده و چند بعدی است. برخی حکومت‌داری را با حکمرانی یکی می‌دانند قطعاً تصوّر اشتباهی دارند، حکمرانی با حکومت‌داری یکسان نیست.

وی درباره اصول حکمرانی هوش مصنوعی حکمت‌بنیان گفت: سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری حکیمانه مبتنی بر علم نافع عقلانی (شامل عقل نظری، عقل عملی، عقل معاش و عقل معاد) در هوش مصنوعی باید مدنظر باشد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه حکمت معادل انگلیسی ندارد، بیان کرد: حکمت از سیاق علم نافع و مبتنی بر عقل است. سیاست‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی باید بر اساس حکمت باشد که از جنس حقیقت و فضیلت است، باید هوش مصنوعی که طراحی می‌کنیم مبتنی بر حقیقت و فضیلت عمل کند.

خسروپناه با تأکید بر نظارت و ارزیابی با شاخص‌های اهداف، شفافیت، عدالت و مشارکت عمومی تأکید کرد: باید سیستم‌های هوش مصنوعی را به صورت مستمر رصد کنیم، حکمرانان شامل ساختار دولتی، بخش خصوصی و ذی‌نفعان مردمی هستند که باید در سیاست‌گذاری هوش مصنوعی مشارکت داشته باشند. در مدل حکمرانی شورای عالی انقلاب فرهنگی و در سند نگاری هوش مصنوعی، بخش خصوصی و ذی‌نفعان مردمی در سیاست‌گذاری مشارکت دارند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: در بحث هوش مصنوعی خیلی عقب هستیم و باید با سرعت رشد کنیم خودمان مولّد شویم که اگر اینگونه نشود دچار شکلی از استعمار می‌شویم. در حال حاضر مهمترین نوع استعمار؛ استعمار نرم است. در دهه اخیر کارهای زیادی انجام شده است اما کافی نیستند که باید ادامه پیدا کند. کار دولت تسهیل گری، نظارت، ارزیابی و هدایت ارزش‌هاست.

وی اضافه کرد: آموزش و گفتمان‌سازی در حکمرانی هوش مصنوعی باید مدّنظر باشد. معیارهایی که به هوش مصنوعی می‌دهیم باید بر اساس زیست بوم و فرهنگ ایرانی اسلامی باشد.

خسروپناه گفت: جامعیت هوش مصنوعی نیز باید مدّنظر باشد و حوزه‌های نظیر تعلیم و تربیت، دفاعی و امنیتی، کشاورزی، حقوقی، رسانه و فضای مجازی که نیاز به هوش مصنوعی دارند در نظر گرفته شود، البته سیاست‌بسندگی اشتباه است و سیاست‌گذاری، بخشی از چند فرایند است که در درون حکمرانی هوش مصنوعی است.

ندا اظهری، مترجم - چند سالی است که ظهور هوش مصنوعی بسیاری از معادلات را بر هم زده و سرعت کارها را تا حد قابل توجهی افزایش داده است. ظهور نرم‌افزار ChatGPT در اواخر سال 2022 نقطه عطف این فناوری بود و گویی ره صدساله را یک‌شبه طی کرد و با توجه به سر و‌صداهایی که در دنیا به پا کرد، توانست در کوتاه‌ترین زمان ممکن کاربران بسیاری را به خود جذب کند. به دلیل قابلیت‌هایی که این نرم‌افزار دارد، دانشگاه‌ها بیشترین هدف آن قرار گرفتند و خیلی زود بین دانشجویان فراگیر شد و آنها موفق شدند از این قابلیت در فرآیند آموزش و تحصیل خود بهره‌مند شوند. در این میان، مدل‌های زبانی بزرگ فرآیند مقاله‌نویسی و انتشار مقاله را دگرگون کرده است. نرم‌افزار ChatGPT با گذشت‌ بیش از یک سال و نیم از نخستین باری که در دنیا عرضه شد، همچنان توجهات را به خود جلب می‌کند. چت‌بات هوش مصنوعی به عنوان ابزاری رایگان در نوامبر 2022 از سوی شرکت فناوری OpenAI منتشر شد و دو ماه بعد، این نرم‌افزار به عنوان نویسنده در شماری از مقالات پژوهشی لحاظ شده بود. در محیط رقابتی دانشگاهی، هر ابزاری که به محققان اجازه می‌دهد مقالات بیشتری تولید کنند، پیشنهاد بسیار جذابی خواهد بود. 

 

دانشمندان و کاربرد ابزارهای زبانی بزرگ در مقاله‌نویسی

به گزارش nature، پیش از عرضه عمومی نرم‌افزار ChatGPT، تنها متخصصان کامپیوتر می‌توانستند از این ابزار هوش مصنوعی استفاده کنند و محققان معمولا برای استفاده از ابزارهای زبانی بزرگ و پیشرفته به تخصص نیاز داشتند. اما پس از عرضه عمومی GPT، این نرم‌افزار کاربردی عمومی‌تر پیدا کرد که همین فرآیند، استفاده از مدل‌های زبانی بزرگ را در نگارش مقالات پژوهشی تسریع کرده است. در نظرسنجی‌ای که در سال 2023 روی بیش از 1600 دانشمند انجام شد، حدود 30 درصد از آنها اظهار کردند که از ابزارهای مولد هوش مصنوعی برای نگارش مقالات خود کمک گرفته‌اند. البته مدل‌های زبانی بزرگ کاربردهای دیگری هم دارند و در میان دانشمندان در کدنویسی، ایجاد طوفان فکری در خلق ایده‌های پژوهشی و بررسی دقیق پژوهش‌ها و مقالات به کار می‌روند. پس از آن، مدل‌های زبانی بزرگ دیگری نیز از سوی سایر شرکت‌ها تولید شدند که می‌توان به Gemini گوگل و Claude 2 شرکت «آنتروپیک» اشاره کرد. محققان با مهارت‌های کاربردی حتی می‌توانند مدل‌های زبانی بزرگ شخصی‌سازی شده خود را توسعه دهند که به خوبی با سبک نگارش و زمینه علمی آنها سازگار باشد. 

در این نظرسنجی‌ها مشخص شد که حدود 50 درصد از محققان اظهار کرده‌اند هوش مصنوعی مولد به محققانی که زبان اصلی آنها انگلیسی نیست در ویرایش و ترجمه مقالات کمک می‌کند. علاوه براین، در نظرسنجی انجام‌شده توسط شورای پژوهش‌های اروپا (ERC) که تامین‌کننده بودجه پژوهشی در اتحادیه اروپاست، 75 درصد از بیش از 1000 دریافت‌کننده کمک هزینه‌های این شورا اعلام کرده‌اند که هوش مصنوعی مولد قادر است موانع زبانی را در پژوهش‌ها تا سال 2030 کاهش دهد. همچنین 85 درصد معتقدند که هوش مصنوعی مولد می‌تواند کارهای تکراری مانند بررسی دقیق مقالات را انجام دهد و 38 درصد نیز بر این باورند که این فناوری بهره‌وری در علم را مانند کمک به محققان در نگارش سریع‌تر مقالات تسریع می‌کند. 

 

   اولویت کمیت بر کیفیت مقالات

اگرچه مقالاتی که با کمک ChatGPT تولید شده‌اند شباهت زیادی به مقالات تولید بشر دارد، اما مدل‌های زبانی بزرگ ممکن است خطاهایی نیز داشته باشند. افزایش سرعت تولید مقاله می‌تواند بازده مجلات را افزایش دهد و به‌طور بالقوه جایگاه شغلی ویراستاران و داوران مقالات را به خطر بیندازد. با توجه به بالا رفتن چشمگیر انتشار سالانه مقالات، داوران کافی برای بررسی دقیق مقالات، در دسترس نخواهد بود. مدل فعلی که در انتشار مقالات در بیشتر دانشگاه‌ها وجود دارد، این است که دانشگاه‌ها، محققان را مدام تشویق می‌کنند تا مقالات بیشتری تولید کنند در حالی که سیستم باید به سمتی حرکت کند که کیفیت بر کمیت اولویت داشته باشد. 

 

تولید مقاله و ترجمه؛ اولویت استفاده دانشجویان از هوش مصنوعی

به گزارش universityworldnews، نخستین نظرسنجی ملی از دانشجویان و هوش مصنوعی از زمان ظهور ChatGPT نشان می‌دهد که در حال حاضر هوش مصنوعی مولد در دانشگاه‌های انگلیس به حالت عادی درآمده و بسیاری آن را پذیرفته‌اند به گونه‌ای که بیشتر دانشجویان از ابزار هوش مصنوعی برای پیشبرد تحصیلی خود استفاده می‌کنند و تنها 5 درصد از آنها به منظور تقلب و سوءاستفاده از فناوری از آن بهره می‌برند. اما برای جلوگیری از بروز شکاف دیجیتالی جدید، اقدامی فوری لازم است و دانشجویان خواهان سیاست‌ها و حمایت‌های روشن هوش مصنوعی هستند. در میان دانشجویانی که در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند، 53 درصد از هوش مصنوعی مولد برای کمک به تحصیلات خود استفاده کرده‌اند. معمول‌ترین استفاده از این فناوری، استفاده از هوش مصنوعی به عنوان معلم خصوصی است و 36 درصد نیز از آن برای کمک به تشریح مفاهیم استفاده می‌کنند. به ازای هر دانشجویی که هر روز از هوش مصنوعی مولد استفاده می‌کند، دانشجویی نیز وجود دارد که هرگز به سراغ ChatGPT یا «گوگل بارد» نرفته است که همین امر مزیت بزرگی برای برخی دانشجویان به شمار می‌رود. به طورکلی، دانشجویان مرد و نیز دانشجویان آسیایی بیش از سایر دانشجویان از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند. 

این شکاف تنها با قدرتمندتر شدن ابزارهای هوش مصنوعی مولد بیشتر خواهد شد. موسسات به جای اتخاذ رویکرد تنبیهی، باید دانشجویان را در استفاده موثر از هوش مصنوعی مولد آموزش دهند و آماده باشند تا ابزارهای هوش مصنوعی را در جایی ارائه دهند که بتوانند به یادگیری کمک کنند. همچنین یک شکاف دیجیتالی بین موسسات وجود دارد که برخی از آنها هوش مصنوعی را پذیرفته و برخی دیگر نیز هوش مصنوعی را به حاشیه کشانده‌اند.

گزارشی که از این نظرسنجی به دست می‌آید، توصیه می‌کند که دانشگاه‌ها، سیاست‌های روشنی را در مورد استفاده از هوش مصنوعی ایجاد کرده، به دانشجویان چگونگی استفاده صحیح از آن را بیاموزند و ابزارهای هوش مصنوعی را برای دانشجویانی ارائه کنند که توانایی کار با آن را ندارند. مقامات آموزشی باید بررسی کنند که هوش مصنوعی چگونه ارزیابی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. این نظرسنجی از سوی سرویس پذیرش دانشگاه‌ها و کالج‌ها (UCAS) در نوامبر 2023 و روی 1250 دانشجوی کارشناسی انجام شد که نگرش دانشجویان نسبت به طیف وسیعی از ابزارهای مولد هوش مصنوعی را بررسی کرد که از زمان راه‌اندازی ChatGPT در نوامبر 2022 پدیدار شده است.

برخی یافته‌ها بازتاب داده‌های یک نظرسنجی دانشجویی در دنیاست که اواخر سال گذشته توسط مؤسسه غیرانتفاعی آمریکایی Chegg. org منتشر شد که در آن 40 درصد از دانشجویان از هوش مصنوعی در تحصیلات خود استفاده کرده‌اند. 

در دانشگاه‌های انگلیس، هیجان ناشی از توانایی هوش مصنوعی مولد برای افزایش یادگیری، حمایت از دانشجویان و کاهش حجم کاری با نگرانی در مورد به‌کارگیری از آن برای تقلب همراه است. اما برخی کارشناسان بر این باورند که دانشگاه‌ها استانداردهای سختگیرانه‌ای را در این باب رعایت کرده‌اند. دانشجویان برای آشنایی با استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی به موسسات اعتماد کرده و احساس می‌کنند کارکنان چگونگی عملکرد هوش مصنوعی را درک می‌کنند. درنتیجه، دانشجویان به جای اینکه از چت‌بات‌های هوش مصنوعی برای نگارش مقاله‌های خود استفاده کنند، از هوش مصنوعی به روش‌های محدودتری استفاده می‌کنند به طوری که از این فناوری برای کمک به مطالعه و انجام کارهای خود استفاده می‌کنند. 

 

   5 درصد دانشجویان ویرایش مقاله را با هوش مصنوعی انجام می‌دهند

طبق سیاست‌ها و خط‌مشی‌های ارائه‌شده برای هوش مصنوعی، به کارگیری 66 درصد از دانشجویان از هوش مصنوعی مولد برای توضیح مفاهیم، 54 درصد برای ارائه ایده‌های پژوهشی و 53 درصد برای خلاصه کردن مقالات قابل‌قبول است و نگرانی نسبت به آن مطرح نمی‌شود. تنها 3 درصد فکر می‌کنند که استفاده از متن هوش مصنوعی در ارزیابی‌ها بدون ویرایش قابل قبول است. 13 درصد از دانشجویانی که به ویرایش متن می‌پردازند از هوش مصنوعی برای تولید متن به منظور ارزیابی‌ها استفاده می‌کنند. در این خط مشی آمده است که تنها 5 درصد از دانشجویان متن یا مقاله تولید‌شده توسط هوش مصنوعی را بدون ویرایش شخصی در ارزیابی‌ها قرار می‌دهند که انتظار می‌رود این روند از سوی موسسات ممنوع شود. این موضوع از آن جهت نگران‌کننده است که تعداد محدودی از دانشجویان، توهمات هوش مصنوعی مولد را به عنوان یک مشکل واقعی در نظر می‌گیرند که ممکن است بیانگر آن باشد که اطلاعات را تایید نکرده و ممکن است از اطلاعات نادرست استفاده کنند. با توجه به دیدگاه دانشجویان در مورد چگونگی واکنش دانشگاه‌ها به طوفان هوش مصنوعی، 63 درصد تصور می‌کنند موسسه آنها سیاست روشنی برای استفاده از هوش مصنوعی در نظر دارد و تنها 12 درصد، این سیاست‌ها را به اندازه کافی روشن تلقی نمی‌کنند. بیشتر دانشجویان که 65 درصد از آنها را شامل می‌شوند، تصور می‌کنند دانشگاه آنها می‌تواند مقالات تولید‌شده توسط هوش مصنوعی را تشخیص دهد. براساس این خط‌مشی‌ها، 30 درصد از دانشجویان مورد‌بررسی با نفوذ هوش مصنوعی در آموزش عالی موافق یا کاملا موافق بوده‌اند که دانشگاه‌ها باید ابزارهای هوش مصنوعی را برای پیشبرد این فرآیند ارائه دهند. در این نظرسنجی، 9 درصد دانشجویان عنوان کرده‌اند که در حال حاضر از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند. تنها 22 درصد از دانشجویان نسبت به حمایتی که در زمینه هوش مصنوعی دریافت کرده‌اند، ابراز رضایت داشته‌اند. تقریبا سه‌چهارم دانشجویان یعنی 73 درصد آنها انتظار دارند پس از پایان تحصیل از هوش مصنوعی استفاده کنند.

 

   بسیاری از دانشجویان چگونگی استفاده از هوش مصنوعی را نمی‌دانند

نخستین یافته‌های این نظرسنجی که برای دانشمندان عجیب بود، تعداد دانشجویانی است که از هوش مصنوعی مولد استفاده نمی‌کنند. این در حالی است که محققان انتظار داشتند دانشجویان با فرآیند فناوری‌های روز دنیا آشنا باشند اما نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که بسیاری از دانشجویان در این بررسی‌ها هرگز به سراغ استفاده از ChatGPT نرفته و اطلاعی از این‌ نرم‌افزار هم ندارند. در مقابل، گروهی از دانشجویان به بهترین شکل می‌توانند به خود کمک کنند و به رغم نگرانی از شکاف دیجیتال ایجاد‌شده، از این نرم‌افزار هوش مصنوعی بهره برده‌اند. علاوه براین، محققان ابراز نگرانی کردند که چگونه بسیاری از موسسات برای بهبود یادگیری دانشجویان خود استفاده از هوش مصنوعی را نادیده می‌گیرند. واکنش تندی برای جلوگیری از تقلب دانشجویان با استفاده از هوش مصنوعی وجود داشته که به نظر قابل درک است. بسیاری از موسسات نگران هستند که در ارزیابی آنها مشکلی ایجاد شود، در حالی که تلاش دانشگاه‌ها برای جلوگیری از تقلب دانشجویان در اغلب موارد موفقیت‌آمیز بوده اما با پیشرفت ابزارهای هوش مصنوعی و دانشجویان در استفاده بهتر از آنها، این امر ممکن است خیلی دوام نداشته باشد. علاوه براین، شمار دانشجویانی که به دنبال استفاده بیشتر از هوش مصنوعی هستند در حال افزایش است اما بسیاری از آنها هنوز از چگونگی استفاده از این فناوری اطلاع دقیقی ندارند. بنابراین می‌تواند نقش مهمی برای موسسات در آموزش سواد هوش مصنوعی داشته باشد. نکته قابل توجهی که در این میان وجود دارد این است که تنها 9 درصد از موسسات آموزش عالی از زمانی که ابزارهای مولد هوش مصنوعی در دسترس قرار گرفته‌اند، تغییرات قابل توجهی داشته‌اند. اگر این موسسات بتوانند روش‌های اصلی استفاده از هوش مصنوعی را مورد‌آزمایش قرار دهند، می‌توانند از مزیت‌های این فناوری در مسیر آموزش عالی بهره‌مند شوند.

 

   شکاف دیجیتال با ادغام هوش مصنوعی در فرآیند آموزشی

این نظرسنجی شکاف‌های دیجیتال را براساس قومیت و ثروت نشان داده است. در حالی که 58 درصد از دانشجویانی که از سوابق پرباری برخوردارند از هوش مصنوعی مولد برای ارزیابی استفاده می‌کنند، این آمار برای دانشجویانی که سابقه کم‌فروغ‌تری دارند به 51 درصد می‌رسد. به نظر می‌رسد دانشجویانی که پیشینه قومی آنها به آسیا برمی‌گردد در مقایسه با دانشجویان سفیدپوست یا سیاهپوست بیشتر از هوش مصنوعی مولد بهره‌مند می‌شوند. در حالی که تفاوت زیادی در نسبت کلی دانشجویان دختر و پسر در استفاده از هوش مصنوعی وجود ندارد، در چگونگی استفاده از آن تفاوت جنسیتی معنادار می‌شود، به گونه‌ای که دانشجویان پسر بیشتر از ابزارهای هوش مصنوعی تولید متن و مقاله بهره می‌برند و احتمالا از هوش مصنوعی برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و کدگذاری استفاده می‌کنند، در حالی که دانشجویان دختر از هوش مصنوعی بیشتر برای ویرایش، ترجمه متن و رونویسی گفتار استفاده می‌کنند. 

‌شکاف دیجیتال‌ ممکن است درمورد استفاده موسسات از هوش مصنوعی مولد نیز اعمال شود. بخش آموزش عالی انگلیس اغلب به این متهم می‌شود که گام‌هایی را که برای پیشبرد و ایجاد تغییر لازم است، آهسته برمی‌دارد اما این تنها در مورد رویکرد هوش مصنوعی مولد صدق می‌کند.

در حالی که بسیاری از موسسات رویکرد تاریخی خود را حفظ کرده‌اند، برخی دیگر به سرعت در راستای ادغام هوش مصنوعی با تجهیزات آموزشی حرکت کرده‌اند تا در این مسیر بتوانند به دانشجویان علاقه‌مند نیز کمک کنند. به نظر می‌رسد هر دو رویکرد خطراتی را به دنبال دارد اما با توجه به مزایای بالقوه‌ برای پذیرش هوش مصنوعی در بهبود تجربه دانشجویی برای بیشتر دانشجویانی ‌که انتظار دارند بتوانند در آینده از فناوری هوش مصنوعی استفاده کنند، بعید به نظر می‌رسد موسسه‌ای بتواند برای بلندمدت از مقابله مستقیم با آن اجتناب کند.

این نظرسنجی نشان می‌دهد که یکی از برنامه‌های محبوب هوش مصنوعی که توسط 37 درصد دانشجویان مورد‌استفاده قرار می‌گیرد، ابزاری است که برای تقویت و ویرایش نوشتاری به کار می‌رود. این در حالی است که 30 درصد از دانشجویان اعلام کرده‌اند از ابزارهای هوش مصنوعی مانند ChatGPT برای تولید متن و 25 درصد هم از این نرم‌افزار برای ترجمه متن بهره می‌برند که یکی از نمونه‌های پرطرفدار آن، «گوگل‌ترنسلیت» است که به ویژه در سال‌های اخیر بیشتر از این فناوری در بالا بردن دقت ترجمه متون استفاده کرده است. استفاده از هوش مصنوعی در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی طیف گسترده‌ای دارد که شامل ایجاد ساختار مقاله، پرسش از متن مقاله توسط هوش مصنوعی و آزمودن دانش دانشجویان و تولید تصاویر هوش مصنوعی می‌شود.  (منبع:فرهیختگان)

ابزار هوش مصنوعی Gemini گوگل که پیش از این با نام Bard شناخته می‌شد در آستانه تبدیل شدن به دستیار دیجیتالی نسل بعدی دستگاه‌های اندرویدی است. این چشم انداز جدید مبتنی بر هوش مصنوعی وعده می‌دهد که در آینده نزدیک تعامل با تلفن‌های همراه هوشمند و سایر دستگاه‌های الکترونیکی بسیار هوشمندتر و آسان‌تر از قبل شود.

به گزارش همکاران سیستم ولی این اپلیکیشن‌های هوش مصنوعی با خطراتی همراه هستند و هشدار جدید گوگل در حوزه حریم خصوصی در مواجه با هوش مصنوعی نیز نگرانی‌هایی را در این زمینه بیان می‌کند.

این هشدار از طریق مرکز حریم خصوصی برنامه‌های Gemini ارایه شده است و به وضوح بیان می‌دارد که وقتی کاربران با اپلیکیشن‌های Gemini تعامل دارند، شرکت گوگل اطلاعات زیر را جمع آوری می‌کند: گفت‌وگو، موقعیت جغرافیایی، بازخورد، و اطلاعات استفاده شده.

گوگل در ادامه بیانیه خود بیان می‌کند که اطلاعات جمع آوری شده به آنها کمک می‌کند تا محصولات، خدمات و فناوری‌های یادگیری ماشینی را بهتر از قبل توسعه دهنده، بهبود بخشند و ارایه کنند.

این نخستین نکته مهمی است که کاربران می‌بایست نگران آن باشند تا دریابند که چه کسی به مکالمات آنها با Gemini دسترسی دارد.

گوگل در این زمینه توضیح داده است: «ما حریم خصوصی شما را جدی می‌گیریم و اطلاعات شخصی شما را به کسی نمی‌فروشیم. برای کمک به بهبود Gemini و حفظ حریم شخصی شما، زیرمجموعه‌ای از مکالمات را انتخاب می‌کنیم و از ابزارهای خودکار برای کمک به حذف اطلاعات شناسایی کاربر از جمله آدرس ایمیل و شماره تلفن استفاده می‌کنیم».

 معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: اقدام مشترکی با معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری در تعریف نوآوری‌های مرتبط با هوش مصنوعی در حال انجام است که بر اساس آن از طرح‌های پژوهشی و پایان‌نامه‌های مرتبط این حوزه به شکل ویژه حمایت می‌کنیم.

به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ هوش مصنوعی به عنوان هوشی که در انواع ماشین‌ها و ابزارآلات الکترونیک وجود دارد، در مقابل هوش انسان‌ها امروزه در بسیاری حوزه‌ها مطرح است. هوش مصنوعی از دهه ۵۰ میلادی؛ زمانی که مطرح شد و جایگاه دانشگاهی یافت تا امروز فراز و فرودهای مختلفی را طی کرد، به فضاهای دانشگاهی راه یافت، عده‌ای با آن به دلایل مختلف موافقت و عده‌ای مخالفت کردند و برخی مانند هر فناوری جدید دیگری آن را شامل فرصت‌ها و تهدیدهای متنوع دانستند.

بسیاری کارشناسان در ایران خواستار بررسی و تحقیقات بیشتر در این زمینه شده اند چراکه معتقدند این حوزه یکی از لبه‌های دانش در آینده است که در فناوری ظهور و بروز خواهد یافت و اگر امروز به فکر برنامه‌ریزی و تشکیل زیرساخت‌های آن نباشیم، فردا دیر است.

برای نمونه محمدمهدی زاهدی وزیر علوم سابق گفت‌: خواستار تشکیل وزارتخانه هوش مصنوعی شده بود و مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی وزارت علوم نیز از تشکیل میز تخصصی هوش مصنوعی در معاونت آموزشی این وزارت‌خانه خبر داد.

معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم به تازگی از اقدام مشترکی با معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری خبر داد که بر اساس آن از طرح‌های پژوهشی و پایان‌نامه‌های مرتبط با هوش مصنوعی به صورت ویژه حمایت می‌شود و فراخوان رسمی برای این اقدام به‌زودی و در سال آینده اعلام می‌شود.

سجاد محمدعلی نژاد در مورد توسعه هوش مصنوعی اظهار داشت: در بحث هوش مصنوعی، توسعه این فناوری، ظرفیت‌ها و ایده‌های آن مهم است که در دانشگاه‌ها این برنامه اجرا می‌شود.

وی افزود: ایران از جهت سرمایه‌های انسانی مرتبط با هوش مصنوعی و سرمایه های انسانی مورد نیاز در حوزه فناوری معمولا جزو پنج کشور اول دنیا است و در نظام رتبه‌بندی نوآوری که معیار کلیدی در حوزه توسعه فناوری است، وضعیت مطلوبی داریم و در هوش مصنوعی نیز همین شرایط است. یعنی در تربیت نیروی انسانی مرتبط که بتواند نیازهای کشور را پاسخ دهد تقریبا جزو ۱۰ کشور اول دنیا هستیم.

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم گفت: در هوش مصنوعی یک بخش تربیت نیروی انسانی این حوزه است که وظیفه دانشگاه‌ها و آموزش عالی است و از مدت‌ها قبل آغاز شد و با قوت ادامه دارد.

دومین اقدام این است که طرح‌های پژوهشی و پایان‌نامه‌ها را به سمت کار و تحقیق روی هوش مصنوعی هدایت کنیم که با توجه به سیاست‌گذاری در این حوزه نیز این روند در حال انجام است.

محمدعلی نژاد توضیح داد: اقدام مشترکی نیز به همت معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم و معاونت علمی ریاست جمهوری در تعریف نوآوری‌های مرتبط با این حوزه در حال انجام است که بعد از ماه مبارک رمضان و در سال ۱۴۰۳ برای این اقدام فراخوان رسمی منتشر می‌کنیم. بر اساس این اقدام مشترک از طرح‌های پژوهشی و پایان نامه‌های مرتبط با هوش مصنوعی حمایت ویژه‌ای می‌کنیم تا مبانی و مقدماتی این فناوری بیشتر تقویت شود.

وی افزود:مجموعه شرکت‌ها و واحدهای فناور هوش مصنوعی و به صورت عمومی واحدهای فناوری اطلاعات مستقر در پارک های علم و فناوری، تاکنون قابلیت‌های خود را در پروژه‌های مختلف به اثبات رسانده اند و هر کجا احساس نیاز شود یا از آنها درخواست برای حل مسائل یا همکاری شود، آماده همکاری و ارائه خدمات هستند.

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم گفت: هوش مصنوعی می‌تواند به رسانه ها در تشخیص خبر جعلی به خبر واقعی، دستیابی به سطح مخاطبان بیشتر، اخذ عکس‌العمل یا بازخورد خبرها کمک کند، همچنین از این فناوری می‌توان برای توسعه ظرفیت‌های خبرنگاری استفاده کرد و معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم نیز آماده است هر کدام از رسانه‌ها که به توسعه این حوزه علاقه‌مند باشند، کمک کند، زیرا توسعه این فناوری به افزایش انگیزه مردم به دستیابی خبرها در حوزه‌های مختلف کمک می‌کند.

معاون آموزش حوزه‌های علمیه با تشریح «درخت‌واره دانشی» حوزه‌، گفت: مجموع رشته و گرایش‌های این درخت‌واره از ۴۰۰ عنوان فراتر می‌رود، رویکردهایی از هوش مصنوعی، مشاوره و روان‌شناسی تا اقتصاد و تاریخ هم در این سند آموزشی در نظر گرفته شده است.
حجت‌الاسلام و المسلمین مهدی رستم‌نژاد در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا درباره مهمترین اقدامات حوزه علمیه در زمینه توسعه آموزش، اظهار داشت: فعالیت‌های بسیاری در حوزه علمیه در زمینه آموزش صورت گرفته که بخشی از آنها از سال‌های گذشته و مربوط به زمانی است که حضرت امام(ره) در این زمینه دستوراتی را صادر کردند. مدیریت جدید حوزه‌های علمیه در قالب شورای عالی، از یادگارهای بعد از انقلاب است و می‌توان آن را از ثمرات انقلاب هم دانست.

معاون آموزش حوزه‌های علمیه با مقایسه شرایط حوزه‌های علمیه در سال‌های قبل و بعد از انقلاب گفت: فاصله بسیار زیاد است، اما در این سال‌ها دوره‌هایی باید طی و زحمت‌هایی باید کشیده می‌شد تا به مرحله‌ای از رشد و بلوغ برسیم. خدا را شکر در دوره اخیر که آیت‌الله اعرافی عهده‌دار مسئولیت شدند و دوره قبل از ایشان که آیت‌الله بوشهری حضور داشتند، قدم‌های بسیاری برای زیرساخت حوزه‌های علمیه برداشته شد که حالا شاهد به بار نشستن آنها هستیم.

رستم‌نژاد تحول را امری، جاری در زمان دانست و گفت: تحول یک امر یک روزه نیست و به‌صورت فرآیندی محقق می‌شود. اگر بخواهیم به فعالیت‌هایی که به طور خاص در دوره مسئولیت آیت‌الله اعرافی صورت گرفته اشاره کنیم، باید بگوییم بیش از ۱۰۰ طرح در این دوره اجرایی شده که می‌توانم به دو، سه طرح کلان در میان آنها اشاره کنم.

وی افزود: یکی از طرح های اجرایی تدوین درخت‌واره دانشی حوزه‌های علمیه است که برای اولین باراتفاق افتاده است؛ در این درخت‌واره، عرصه‌های دانشی حوزه‌ها شناسایی شده و آنچه نیاز است یک حوزه علمیه درباره آن پاسخ‌گو باشد، حتی شامل علوم انسانی، در قالب ۱۶ حوزه دانشی در این درخت‌واره مدنظر قرار گرفته است، در هر حوزه‌ای هم رشته و گرایش مرتبط طراحی شده است که اگر مجموع گرایش‌ها و رویکردها را مدنظر بگیریم، از ۴۰۰ عنوان فراتر می‌رود.

 

حدود ۶۰۰ استاد در تدوین درختواره حوزه نقش داشتند

رستم نژاد تاکید کرد: تدوین درخت‌واره دانشی حوزه کار بزرگی بود که چندین سال زمان برد. حدود ۶۰۰ استاد و کارشناس در فرآیند تدوین این درخت‌واره نقش داشته‌اند. امروز حدود یک‌چهارم این درخت‌واره، زیر بار اجرا رفته و سرفصل‌نویسی هم برای آن شده و در حال تدریس به طلبه‌هاست. بقیه آن هم در دست تدوین است.

معاون آموزش حوزه‌های علمیه در تشریح بیشتر حوزه‌های دانشی در این درخت‌واره گفت: به‌طور مشخص ما شاخه‌ای مانند فقه، اصول، کلام، تفسیر و موارد دیگر همچون تاریخ، سیره اهل‌بیت(ع) و حدیث و قرآن را از پیش در حوزه داشته‌ایم. در کنار این‌ها مواردی مانند ارتباطات، تمدن اسلامی و مباحث مربوط به تاریخ انقلاب و سرفصل‌های سیاسی، حکومتی و اجتماعی هم لحاظ شده است.

 

بررسی ابعاد هوش مصنوعی در حوزه علمیه

رستم‌نژاد درباره توجه حوزه علمیه به مقوله‌های به‌روزی مانند هوش مصنوعی هم گفت: در میان همین ۴۰۰ رشته، گرایش و رویکرد دانشی که به آن اشاره کردیم، هوش مصنوعی را هم مدنظر داشته‌ایم و در قالب یکی از شاخه‌های همین درخت‌واره، امروز طلبه‌هایی را جذب کرده‌ایم. آیت‌الله اعرافی پیش از آنکه مدیر حوزه علمیه شوند، در قالب یک پروژه شخصی، مساله هوش مصنوعی را دنبال می‌کردند. کار بسیار گسترده ای در این حوزه انجام داده بودند. اگر بگوییم این تلاش‌ها امروز به ثمر نشسته و در حال توسعه آن هستیم، حرف گزافی نزده‌ایم.

وی افزود: سال گذشته نمایشگاهی در حوزه علمیه داشتیم که مرتبط با همین مباحث هوش مصنوعی بود. برخی از افراد از وزارتخانه مرتبط دعوت شده بودند که برای آنها هم موجب اعجاب شده بود که حوزه علمیه با این سرعت به این حوزه ورود کرده است. ما هم در زمینه فضای مجازی و تبلیغ در فضای مجازی و هم در حوزه هوش مصنوعی و خدمتی که می‌تواند روی آموزش و خروجی‌های حوزه علمیه داشته باشد، کار کرده‌ایم.

معاون آموزش حوزه‌های علمیه در پایان مطرح کرد: هر آن چیزی که انسان، حواسش به آن نباشد، تبدیل به یک آسیب می‌شود. ما باید از همین بسترها برای رسیدن به نقطه مطلوب خود استفاده کنیم و به امید خدا از ثمرات مفید آن هم بهره‌مند خواهیم شد؛ حوزه علمیه تا به امروز در این زمینه‌ها کم‌کاری نداشته است. البته همواره می‌گوییم که با نقطه‌ مطلوب و آنچه که باید باشیم، فاصله داریم. اگر روزی چنین تصوری از خود نداشته باشیم، روز توقف و مرگ ما خواهد بود. به همین دلیل معتقدیم همواره باید در حال حرکت باشیم.

بسیاری از متخصصان امنیت سایبری نگران هستند تهدیدات سایبری مبتنی بر هوش مصنوعی چه سرنوشتی برای مشاغل و کاربران داشته باشد.

در حالی که حملات سایبری هر روز نوآورانه‌تر می‌شوند، ابزار‌های امنیتی مبتنی بر هوش مصنوعی با هدف ایجاد الگوی جدید دفاع دیجیتال در حال به روز شدن هستند.

حمله فیشینگ پیچیده به صبر زیادی نیاز دارد و مجرمان سایبری ممکن است ماه‌ها مهارت‌های خود را صرف رصد پیام ها، یادگیری اصطلاحات داخلی طعمه، تقلید از فرمول بندی جملات و انتخاب اهداف کنند. آن‌ها سپس از تخصص خود بهره می‌گیرند تا حقه‌ای قانع‌کننده مانند ایجاد پست الکترونیکی جعلی طراحی کنند، به این امید که کاربر ناآگاهی به آن واکنش نشان دهد.

جیسون راجر، مدیر ارشد امنیت اطلاعات شرکت لنوو (Lenovo) در این زمینه گفت: حملات خاص نشان‌دهنده سرمایه‌گذاری انسان بر بستر زمان است. در گذشته شاهد مواردی بوده‌ام که در آن مجرمان یاد می‌گیرند به شیوه‌ای خاص صحبت کنند تا بتوانند با تماس تلفنی شخصیت‌های هدف را فریب دهند. فهمیدن نحوه برقراری ارتباط با هدفی ارزشمند می‌تواند یک ماه یا خیلی بیشتر طول بکشد.

با وجود این، هوش مصنوعی محصولی است که می‌تواند معادله بیان شده را تغییر دهد. به لطف یادگیری ابزار‌هایی که به مجرمان سایبری اجازه می‌دهد به راحتی از اصطلاحات یکسان تقلید کنند، آن‌ها اکنون می‌توانند همان تاکتیک‌ها را در مقیاسی بسیار بزرگتر به اجرا بگذارند و می‌توانند حتی نقاط ضعف یا خطا‌های انسانی را کشف کنند. راجر عنوان کرد: فرض کنید سازمانی ۵۰۰ هزار کاربر دارد؛ اگر بخواهید به همه آن‌ها حمله کنید، این فرآیند برای انسان معمولی معادل ۵۰ سال طول می‌کشد، ولی با استفاده از هوش مصنوعی می‌توانید به ۵۰ هزار کاربر در مدت چند روز حمله کنید.

بسیاری از متخصصان امنیت سایبری نگران هستند تهدیدات سایبری مبتنی بر هوش مصنوعی چه سرنوشتی برای مشاغل و کاربران داشته باشد. در نظرسنجی‌ای که سال ۲۰۲۳ از افسران ارشد امنیت اطلاعات جهان انجام شد، حدود ۴۶ درصد پاسخ دهندگان هوش مصنوعی را مهم‌ترین تهدید خود در پنج سال آینده خواندند، زیرا مجموعه‌ای از ابزار‌های جدید در اختیار مجرمان قرار می‌دهد و می‌توانند حملاتی در مقیاس وسیع انجام دهند. این در حالی است که هوش مصنوعی پیش‌تر برای تولید فیلم‌ها، ایجاد پیام‌های صوتی جعلی و متقاعد کردن قربانیان ناآگاه به انتقال مبالغ زیادی پول یا ارائه اطلاعات شخصی استفاده می‌شد. 

روش‌های اثبات شده و فناوری جدید

امنیت سایبری چالشی برای همه و حملات ممکن است از هر جایی انجام شود. بنابراین، همه کاربران (کارمندان ادارات) باید در زمینه شناسایی و گزارش تهدیدات احتمالی آموزش ببینند. در همین راستا داگ فیشر، معاون ارشد لنوو به مدیرعامل شرکت گزارش داد، امنیت در سراسر شرکت برقرار است و واحد امنیت سایبری از شبکه رایانه‌ای مورد استفاده ده‌ها هزار کارمند محافظت می‌کند. وی همچنین بر اهمیت آموزش همه کارمندان تأکید کرد.

رئیس هیئت مدیره لنوو نیز از کارمندان تازه وارد خواست در زمینه امنیت سایبری آموزش ببینند و عنوان کرد، اگر این کار را انجام ندهند، از شبکه حذف می‌شوند. وی گفت: مأموریت اصلی ما ایجاد اعتماد برای مشتریانمان است و باید برای تحقق این هدف کوشا باشیم.

درواقع تنها شرکت‌های بزرگ نیستند که باید مراقب حملات سایبری باشند. طبق نظرسنجی نقض امنیت سایبری ۲۰۲۲ بریتانیا، حدود ۴۰ درصد مشاغل این کشور در سال پیش از آن مورد حمله سایبری قرار گرفته بودند. با وجود این، مقابله با تهدیدات سایبری می‌تواند برای کسب و کار‌های کوچک و متوسط ​​دلهره آور به نظر آید.

کارشناسان تأکید می‌کنند، مجرمان به جای ابداع روش‌های جدید، از هوش مصنوعی برای تقویت روش‌های حمله آزمایش شده استفاده می‌کنند. اصل اصلی پشت پرده تماس تلفنی ایجاد شده به وسیله هوش مصنوعی که از شما می‌خواهد پول را به مدیر مالی خود منتقل کنید، همان اصل پشت پرده پست الکترونیکی عجیب حاوی اشتباهات تایپی است. شرکت‌ها می‌توانند از همین رویکرد پیروی و از هوش مصنوعی برای تقویت روش‌های دفاعی اثبات شده استفاده کنند.

اطلاعات امنیتی به روز و ابزار‌های مدیریت رویداد نمونه بارز تقویت روش‌های دفاعی هستند. بسیاری از راه‌حل‌ها مبتنی بر نوعی هوش مصنوعی تحلیلی برای نظارت بر ترافیک شبکه شرکت و گزارش هرگونه فعالیت مشکوک است و به مدیران فناوری اطلاعات اجازه می‌دهد اقدامات دفاعی سریع انجام دهند.

به گفته محققان، الگوریتم‌های یادگیری ماشینی تحت کنترل می‌توانند مشکلاتی مانند حملات پست‌های الکترونیک مخرب را با میزان موفقیت بسیار بیشتر و با دقت ۹۸ درصد طبقه بندی کنند. بنابراین، پیشرفت‌های مهم کنونی کارمندان را از مواجهه با هشدار‌های کاذب خلاص می‌کند و اجازه می‌دهد زمان خود را به طور مؤثرتر و فعال‌تر در زمینه‌های دیگر صرف کنند.

 

بازگشت به اصول اولیه

بسیاری از راه‌حل‌های امنیت سایبری مانند فناوری فریب، مدل‌سازی تهدید و آزمایش نفوذ می‌توانند از هوش مصنوعی به روشی مشابه استفاده کنند. مهم‌تر از همه اینکه هوش مصنوعی می‌تواند به حملات ساختگی احساس بسیار کارای انسانی بدهد و مواد آموزشی واقعی تری برای تهدیدات داخلی و خارجی ایجاد کند.

اسکیپ مان، مدیر اجرایی پشتیبانی امنیتی لنوو گفت: انسان‌ها بزرگترین دارایی و در عین حال بزرگترین ضعف ما هستند. استفاده از هوش مصنوعی برای شبیه‌سازی تهدیدات داخلی می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند انعطاف‌پذیری کنترل‌های امنیتی خود را درک کنند. هنگامی که کارمندی به عمد یا ناخواسته امنیت شرکت را تهدید می‌کند، باید رفتار غیرعادی را از درون شناسایی کرد و به آن پاسخ داد.

وی افزود: چنین ابزار‌هایی در حال حاضر در بازار وجود دارند و هر روز پیچیده‌تر می‌شوند. همان گونه که مجرمان سایبری از فناوری جدید برای حمله در مقیاس بزرگ استفاده می‌کنند، هوش مصنوعی نیز می‌تواند راه‌حل‌ها را برای پایگاه کاربران گسترده‌تری ارتقا دهد و از شرکت‌ها در راستای حرکت به سمت آینده مبتنی بر فناوری محافظت کند.

منبع: راهبرد معاصر

۲ گروه کلیدی از قانونگذاران در پارلمان اروپا امروز(سه شنبه) توافقی موقت درباره قوانین شاخص هوش مصنوعی را تایید کردند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز، این درحالی است که طبق برنامه ریزی قرار است مجمع قانونگذاری در ماه آوریل در این باره رای گیری کند. چنین توافقی مسیر را برای تصویب نخستین قانون هوش مصنوعی جهان هموار می کند.

قانون هوش مصنوعی اروپا مجموعه مقررات جدیدی با هدف ایجاد دستورالعملی برای فناوری است که در صنایع مختلف از بانکداری تا خودروسازی، محصولات الکترونیک و هواپیما و هم چنین مقاصد امنیتی به کار می رود.

همچنین قوانین مذکور مدل های بنیادین یا هوش مصنوعی مولد را قانونمند می کند. نمونه چنین مدلی توسط شرکت اوپن ای آی ساخته شده است. در این فناوری سیستم های هوش مصنوعی که قادر به یادگیری از داده های جدید هستند تا فعالیت های مختلفی انجام دهند، براساس مجموعه ای از اطلاعات آموزش می بینند.

یکی از ۲کمیته پارلمان اتحادیه اروپا در پلتفرم ایکس نوشت: قانون هوش مصنوعی یک گام روبه جلو است؛ نمایندگان مجلس در کمیته آزادی های مدنی، عدالت و امور داخلی اتحادیه اروپا و کمیته بازار داخلی و حمایت از مصرف کننده پارلمان اروپا توافقی موقت درباره قانون هوش مصنوعی را تایید کردند که ایمنی را تضمین می کند و مبتنی بر قانون اساسی است.

کشورهای اتحادیه اروپا در اوایل ماه جاری حمایت خود از این قانون را اعلام کردند. با این وجود شرکت های فناوری بزرگ همچنان نسبت به آن موضع گرفته اند و نگران محتوای مبهم و کلی برخی از الزامات و تاثیر آن بر نوآوری هستند.

 موج فراگیر ابزارهای هوش مصنوعی مولد می تواند سرآغاز یک انقلاب نسلی در حوزه فناوری باشد. گواه این جریان آمارها و بررسی هایی هستند که اخیرا انجام شده اند و نشان می دهند بیش از نیمی از کارمندان شرکت های فناوری اعتقاد دارند فشار مدیران برای استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی در محل کار آنها شدت گرفته است. با این حال، 86 درصد از شرکت ها در جهان هنوز آمادگی به کارگیری هوش مصنوعی را ندارند.

این آمارها در تازه ترین گزارش شرکت سیسکو در این زمینه (Cisco AI Readiness Index) آمده اند؛ گزارشی که شاخص آمادگی هوش مصنوعی را بر پایه شش محور کلیدی بررسی می کند. این محورها شال استراتژی، زیرساخت، داده، حکمرانی، استعداد (نیروی انسانی) و فرهنگ سازمانی هستند و بر اساس نظرسنجی از هشت هزار مدیر ارشد کسب وکار و بیش از 500کارمند شرکت های خصوصی در سراسر جهان سنجیده می شود. این شاخص، شرکت های مختلف را از نظر سطح آمادگی سازمانی برای استفاده از هوش مصنوعی در چهار دسته کاملا آماده، نسبتا آماده، دارای آمادگی محدود و ناآماده طبقه بندی می کند. بر این اساس، تنها 14 درصد از شرکت ها در دسته کاملا آماده قرار دارند و سایر شرکت ها نیز به ترتیب 34 درصد (نسبتا آماده)، 48 درصد (آمادگی محدود) و 4 درصد (عقب افتاده) ارزیابی شده اند.

 

داده و زیرساخت: چالش اصلی کسب وکارها

بسیاری از شرکت ها اظهار کرده اند که زیرساخت موجود در شرکت ها در بهترین حالت می تواند پاسخگوی توسعه محدود و اولیه هوش مصنوعی باشد و آنها برای طی کردن مراحل پیشرفته تر نیاز به معماری مجدد و افزایش ظرفیت خود خواهند داشت. در خصوص معماری و حکمرانی داده در سطح شرکت نیز دغدغه مشابهی وجود دارد. در حالی که بر اساس گزارش سیسکو، 81 درصد شرکت ها تایید کرده اند که سیلوی داده آنها در جایی دور و به صورت پراکنده از شرکت نگهداری و پردازش می شود. بیشتر مدیران شرکت ها فقدان انسجام و تمرکز داده مورد نیاز برای مدیریت داده و انجام پردازش های هوش مصنوعی را به عنوان یک مانع جدی معرفی کرده اند. با این همه، کمترین شکاف بین شرکت ها در بخش استراتژی مشاهده می شود؛ جایی که اکثر شرکت ها مدعی هستند مسیرهای توسعه ای برای به کارگیری هوش مصنوعی در کسب وکارشان را یافته اند و تدریجا در حال اجرای آن هستند.

اینترنت و هوش مصنوعی؛ دو روی یک سکه

در بخشی از گزارش به اهمیت بسزای کیفیت اینترنت و به طور ویژه شاخص تاخیر (latency) به عنوان شرط لازم و حیاتی برای تحقق فرآیند پذیرش هوش مصنوعی در صنعت اشاره شده است. تنها 21 درصد از شرکت ها، زیرساخت شبکه کنونی خود را برای تحمل بار مورد نیاز برای اجرای راهکارهای مبتنی بر هوش مصنوعی، بهینه و مناسب ارزیابی کرده اند. این موضوع بار دیگر اهمیت پایداری و عدم اختلال در زیرساخت اینترنت را یادآور می شود که در ایران هنوز مساله ای مهم و حل نشده باقی مانده است. بنا بر دومین گزارش انجمن تجارت الکترونیک (دی 1402) گذشته از برخی اختلالات مقطعی، یک سری اختلال مستمر نیز در شبکه کشور وجود دارد که در ساعات اوج مصرف (بین ساعت 20 تا 23) مشاهده می شود. این گزارش وضعیت اختلالات شبکه طی یک سال اخیر و بعد از سیاست های محدودکننده اتخاذ شده در پاییز 1401 را چندان امیدوارکننده نمی داند. در چنین شرایطی، گذار صنعت و کسب وکارها به فناوری های جدید طبیعتا دشواری ها و پیچیدگی های مضاعفی خواهد داشت.

 

وقت زیادی باقی نمانده

گزارش سیسکو در بخش مربوط به فرهنگ سازمانی نشان می دهد بیش از 60 درصد پاسخگویان نسبت به عقب ماندن از موج تغییرات هوش مصنوعی در بازار اظهار نگرانی کرده و ضرورت چاره اندیشی کسب وکارها در بازه زمانی کمتر از یک سال را ضروری می دانند. در خصوص فرهنگ سازمانی، دغدغه اصلی شرکت ها باید بر انطباق سریع و کم دردسر نیروی انسانی و همچنین فرآیندهای سازمان با ملزومات نوظهور به کارگیری راهکارهای مبتنی بر هوش مصنوعی متمرکز باشد. با این همه، شکاف و فاصله بسیار محسوس ذهنیت مدیران ارشد با مدیران میانی (یا کارمندان) نسبت به هوش مصنوعی و آمادگی برای انطباق با شرایط جدید مشهود است.

اما آنچه در این میان می تواند برای کسب و کارهای ایرانی حائز اهمیت باشد، تاکید سیسکو بر مساله تربیت و حفظ نیروی انسانی متخصص است. بر اساس این گزارش، 90 درصد شرکت ها از سرمایه گذاری ویژه در حوزه تربیت و جذب نیروی انسانی متخصص برای تسهیل این گذار در رقابت با سایر شرکت ها خبر داده اند. نگاهی به آمارهای هشداردهنده مهاجرت نخبگان فنی و متخصص در کشور می تواند اهمیت این موضوع را دو چندان کند. با کنار هم گذاشتن این موضوع از طرفی و آغوش باز کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به ویژه عربستان، قطر و امارات برای جذب و به کارگیری نخبگان فنی مهندسی دیگر کشورها در راستای برنامه های کلان ملی و منطقه ای در حوزه هوش مصنوعی از طرف دیگر، می توان دریافت که زنگ هشداری برای آینده اکوسیستم دیجیتال کشور به صدا درآمده است.

به گزارش فایننشال تایمز، اخیرا عربستان سعودی 3هزار قطعه از جدیدترین پردازنده های گرافیکی H100 شرکت Nvidia را به ارزش 120میلیون دلار خریده است. قیمت هر یک عدد این پردازنده گرافیکی 40 هزار دلار است و توسط جنسن هوانگ، مدیرعامل Nvidia، به عنوان «نخستین کامپیوتر (تراشه) جهان که به طور اختصاصی برای عملیات هوش مصنوعی مولد طراحی شده است» معرفی شده است. این خرید برای عربستان سعودی از طریق دانشگاه علم و فناوری ملک عبدالله (KAUST) انجام شد که در حال حاضر مالک 200 پردازنده گرافیکی هوش مصنوعی A100 نسل قبلی Nvidia است. امارات نیز پیش تر هزاران تراشه شرکت Nvidia را خریده که در فرآیند توسعه مدل زبانی بزرگ متن باز خود به نام شاهین (Falcon) در موسسه دولتی نوآوری و فناوری ابوظبی به کار گرفته شده است. شرکت Nvidia در سال 2023 حدود 550 هزار پردازنده گرافیکی H100 را در سراسر جهان عرضه کرد که بیشتر آنها به شرکت های فناوری ایالات متحده رفته اند. موسسه تحقیقاتی عمومی عربستان سعودی و دانشگاه علم و صنعت ملک عبدالله نیز تا پایان سال گذشته میلادی 3 هزار عدد از این محصول فناوری لبه را به ارزش تقریبی 120 میلیون دلار دریافت کرده است.

برای تقریب به ذهن، سرویس ChatGPT -متعلق به شرکت OpenAI- بر پایه 1024 تراشه A100 توسعه پیدا کرده است. این در حالی است که این دو کشور برنامه های چشم انداز توسعه خود را به عنوان چشم انداز 2030 در عربستان سعودی و چشم انداز 2031 در امارات، با هدف اصلی عبور تدریجی از اقتصاد متکی بر نفت منتشر کرده اند.

فراموش نکنیم که بازار رو به رشد هوش مصنوعی مولد در سراسر جهان در مرحله نوظهور رقابت بر سر کلان داده در میان مشاغل و همچنین نبرد بین دولت ها بر سر جریان های داده های فرامرزی و مالکیت داده، قرار دارد. این وضعیت در اقتصاد دیجیتال به شدت خطر بروز شرایط موسوم به «برنده صاحب همه چیز» (winner-takes-all) را بالا می برد. جالب آنکه، در پایان بندی گزارش سیسکو به این موضوع اشاره شده است که بیش از 60 درصد شرکت های پاسخ دهنده، به کارگیری هوش مصنوعی برای بهبود بهره وری و افزایش سود عملیاتی را دنبال می کنند و صرفا 47 درصد به ارتقای کیفیت تجربه کاربران و حقوق مشتری به کمک این فناوری اشاره کرده اند. از این رو، شرکت های معدودی با مهارت های فنی، منابع انسانی، سرمایه و داده هایی که توانایی توسعه راه حل های توسعه یافته هوش مصنوعی را دارند، به بازیگران پیشرو و تعیین کننده آینده محبوب در این نظم دیجیتال جدید تبدیل خواهند شد. بنابراین به شکلی محتمل و قابل انتظار، قدرت متمرکز در دستان سرمایه گذاران فناوری و پرداختن به الزامات رویکرد انسان محور (Human-centered approach) برای حکمرانی فناوری در جهان ضرورتی انکارناپذیر خواهد بود.

 

تقلای دولت ها برای جانماندن

دولت ها در سراسر جهان در سال های اخیر توجه زیادی به ظرفیت فناوری هوش مصنوعی و الگوریتم ها کرده و در ادامه سرمایه گذاری چشمگیری در این زمینه انجام داده اند. وعده ها و امیدهایی که هوش مصنوعی از تحقق آنها خبر می دهد، می توانند در آینده نزدیک ساختار، عملکرد و حتی نوع نگاه مردم به دولت را دگرگون کنند؛ از بهبود عملکرد، کاهش هزینه ها و کارآمدسازی مدیریت گرفته تا پیشگیری از تخلفات و تسهیل پیش بینی آینده. با این حال، تحقیقات پژوهشگران دانشگاه کبک کانادا (Université du Québec) نشان می دهند مزایای مدنظر دولت ها از هوش مصنوعی ممکن است اغراق آمیز باشد. در همین راستا، نگرانی های جدی در مورد برابری، اخلاق، عدالت و انصاف مطرح شده است و برخی نگرانند که این مسائل دموکراسی و اصل تکثر و تنوع را تهدید کند. در حالی که کشورها برای پذیرش قدرت هوش مصنوعی و انطباق با اشکال مختلف این فناوری در محل کار و زندگی روزمره آماده می شوند، محققان این سوال را مطرح می کنند که آیا اقدامات کافی برای اطمینان از مسوولیت پذیری و پاسخگویی خروجی کار هوش مصنوعی وجود دارد؟ پژوهش ها حاکی از این است که آمادگی دولت ها برای پذیرش هوش مصنوعی لزوما همیشه با مسوولیت پذیری همراه نیست و این موضوع حتی درباره برخی از پیشرفته ترین کشورهای جهان نیز صدق می کند.در طول شش سال گذشته، Oxford Insights روی ارزیابی آمادگی دولت ها برای پیاده سازی هوش مصنوعی در ارائه خدمات عمومی به شهروندان خود کار کرده و نتایج آن را با انتشار گزارش سالانه شاخص آمادگی هوش مصنوعی دولت ها اعلام کرده است. پرسش اساسی و اولیه این شاخص همواره ثابت بوده است: دولت ها برای به کارگیری ابزارهای هوش مصنوعی به تفکیک بخش های حکمرانی، داده و زیرساخت و فناوری، تا چه میزان آمادگی دارند؟ شاخص آکسفورد برای تعیین آمادگی هوش مصنوعی در بخش عمومی، چارچوبی متشکل از شاخص 39 شاخص معتبر بین المللی را ارزیابی می کند: از وجود یک استراتژی ملی هوش مصنوعی و تعداد مقالات تحقیقاتی در زمینه هوش مصنوعی توسط محققان کشورها گرفته تا درصد خانوارهایی که به اینترنت پرسرعت و مقرون به صرفه در خانه دسترسی دارند و شاخص های کلان دیگر همچون شاخص جهانی رقابت پذیری و نوآوری. بیم ها و مشکلات بالقوه هوش مصنوعی برای بخش عمومی واضح است، اما دولت ها در سراسر جهان باید خود را برای پذیرش این فناوری آماده کنند تا به تعبیر ریچارد استرلینگ، مدیرعامل Oxford Insights، از واقعیت های بازار جا نمانند.

 

ما کجا ایستاده ایم؟

با نگاهی به رده بندی اعلام شده توسط آکسفورد می توان دریافت که اوضاع ایران در این شاخص نا مطلوب است. بر اساس این گزارش، ایران با قرار گرفتن در رده 94 از میان 193 کشور و در کنار کشورهایی همچون سریلانکا، باهاما و فیجی و پایین تر از برخی کشورهای نزدیک همچون پاکستان و ازبکستان، در دسته کشورهای کاملا ناآماده برای پذیرش این فناوری تحول آفرین معرفی شده است. این در حالی است که سرمایه گذاری های عظیم و برنامه ریزی های بلندمدت کشورهای منطقه - به طور خاص کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (بحرین، قطر، امارات و عربستان سعودی) - در حوزه هوش مصنوعی زودتر از آنچه انتظار می رفت، جواب داده است. امارات متحده عربی تنها نماینده منطقه منا (MENA) در بین 20 کشور برتر شاخص آکسفورد است که به همراه عربستان (رده 29) در میان آماده ترین کشورهای بررسی شده در این شاخص قرار گرفته اند. در این خصوص، فاصله بین ایران با سایر همسایگان کمتر ثروتمند نیز قابل توجه است؛ روسیه در رده 38، ترکیه در رده 47، قزاقستان در رده 72 و نهایتا آذربایجان در رده 73 ارزیابی شده اند.

با وجود پیشرفت های درخور توجه در سال های اخیر، همچنان نقاط ضعف عمده ای در کشور وجود دارد که باعث پایین آوردن رتبه ایران در این شاخص معتبر بین المللی شده است که از آن جمله می توان به بلاتکلیفی سند استراتژی کلان هوش مصنوعی در کشور، نامناسب بودن کیفیت و پایداری شبکه در مقایسه با استانداردهای جهانی، سرعت بسیار پایین در گذار به نسل های جدید فناوری های ارتباطی، بی توجهی سیاستگذار به برخی شاخص های کلیدی بین المللی و فقدان رویکرد و دستورکار یکپارچه و مورد اجماع برای بهبود این شاخص ها اشاره کرد.

در همین راستا، احمد حسینی قورتانی، پژوهشگر هوش مصنوعی، در مصاحبه با «دنیای اقتصاد» گفت: «مقایسه روند تحولات رتبه و نمره ایران در برخی از شاخص های حیاتی ارتباطات همچون شاخص دولت الکترونیک سازمان ملل (UN e-Government Survey)، شاخص آمادگی شبکه (Network Readiness Index) و شاخص بلوغ محیط تنظیم گری فناورانه (World Bank GovTech Maturity Index) در این سال ها نشان از بی توجهی یا بی برنامگی کشور در این زمینه دارد.» او معتقد است وضعیت فعلی ایران در این شاخص ها و شاخص آمادگی هوش مصنوعی که به نوعی بازگوکننده شاخص های دیگر در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات است، با واقعیت موجود نیز انطباق ندارد. از نظر او کم توجهی آشکار دولت و وزارت ارتباطات به اجلاس ها، بسترها و مسیرهای ارتباطی منتهی به سنجش شاخص های مذکور، باعث شده است در روند سال های اخیر همواره شاهد کاهش نمرات و رتبه ایران باشیم. هرچند به باور این پژوهشگر هوش مصنوعی، نمی توان پیشرفت کشورهای همسایه به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس در این زمینه را انکار کرد. با این همه، حسینی با اشاره به اینکه دستور کار ایران در این حوزه هنوز مشخص نیست و چشم انداز پایدار بلندمدت آن مغفول مانده است، می گوید: «مادامی که تغییر نگرش های حاکم بر دستگاه سیاستگذاری کشور و تلاش در جهت همگرایی نهادی ذی نفعان در زمینه اهمیت حضور فعال در مجامع بین المللی موثر بر اقتصاد دیجیتال و فناوری اطلاعات حاصل نشود، نمی توان انتظار بهبود جایگاه ایران در شاخص های این چنینی را داشت.»

گزارش آکسفورد در جمع بندی نسبت به افزایش چشمگیر شکاف فناورانه میان دولت های ثروتمند و کم درآمد در حوزه هوش مصنوعی هشدار می دهد. بر اساس یکی از نمودارهای این گزارش، بیشترین شکاف را می توان بین کشورهای پردرآمد نظیر ایالات متحده، بریتانیا، فنلاند و... و کشورهای با درآمد متوسط مشاهده کرد که به تحلیل آکسفورد، این شکاف در آینده نگران کننده خواهد بود. در روزهای گذشته، بریتانیا از برنامه خود برای صرف بیش از 125میلیون دلار با هدف تحقیق و توسعه و آموزش در زمینه هوش مصنوعی خبر داد. بر این اساس دولت بریتانیا 9 مرکز تحقیقاتی جدید هوش مصنوعی را در سراسر این کشور راه اندازی خواهد کرد که از ترویج استفاده مسوولانه از هوش مصنوعی در آموزش، امنیت و صنایع خلاق حمایت می کند و به نهادهای تنظیم گر برای مدیریت ریسک و مزایای این فناوری آموزش می دهد.

نکته جالب در پایان آن است که تلاش نگارنده این مطلب برای دسترسی به گزارش آکسفورد بدون استفاده از VPN بی نتیجه ماند!

کمیسیون فدرال ارتباطات آمریکا (FCC) اعلام کرد تماس هایی که با صوت تولید شده با هوش مصنوعی گرفته می شوند، غیرقانونی هستند. 
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز، این درحالی است که هفته گذشته تماسی رباتیک که صدای جوبایدن رییس جمهور آمریکا را تقلید می کرد از ساکنان ایالت نیوهمپشایر آمریکا می خواست به او رای ندهند.

به گفته جسیکا روزن ورسل مدیر FCC وضع چنین قانونی ابزارهای جدیدی در اختیار دادستان های ایالت های مختلف قرار می دهد تا موسسات و ماهیت هایی که این تماس را انجام می دهند، تحت پیگیری قرار دهند. او در این باره می گوید: مجرمان از صداهای تولید شده با هوش مصنوعی در تماس های رباتیک استفاده می کنند تا از اعضای آسیب پذیر خانواده ها اخاذی و سلبریتی را تقلید کنند یا اخبار جعلی به رای دهندگان بدهند. ما به کلاهبردارانی که چنین تماس های رباتیکی انجام می دهند، هشدار می دهیم.

FCC همچنین اشاره کرد دادستان های کل ایالت ها قبلا می توانستند پیامدهای ناشی از تماس های رباتیک با هوش مصنوعی را هدف بگیرند، اما اقدام جدید سبب می شود استفاده از صدای تولید شده با هوش مصنوعی در تماس های رباتیک نیز غیرقانونی باشد.

هفته گذشته ۲ شرکت در تگزاس به انبوهی از تماس های رباتیک مرتبط شده اند که از هوش مصنوعی برای تقلید صدای جوبایدن رییس جمهور آمریکا استفاده کرده بودند. این صوت دیپ فیک از رای دهندگان نیوهمپشایر می خواست در انتخابات مقدماتی ریاست جمهوری این ایالت شرکت نکنند. به گفته جان فورملا دادستان کل ایالت نیوهمپشایر در ژانویه ۲۰۲۴ میلادی حدود ۲۵ هزار تماس رباتیک با ساکنان این ایالت گرفته شده است.

فورملا اعلام کرد تحقیقات منبع تماس های رباتیک را به ۲ شرکت تگزاسی به نام های «لایف کورپوریشن» و «لینگوتلکام» مرتبط کرده است.

رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه باتوجه به توانمندی کشور در عرصه‌های مختلف علمی، سرمایه‎گذاری در هوش مصنوعی ضروری است، گفت: اگر از همین امروز حداقل سالی یک میلیارد دلار در عرصه هوش مصنوعی سرمایه گذاری نکنیم، سهمی در اقتصاد هوشمند آینده نخواهیم داشت.
به گزارش ایرنا از دانشگاه علوم پزشکی تهران، حسین قناعتی در نشست تخصصی هوش مصنوعی و بررسی افق های آینده کاربرد این تکنولوژی در عرصه سلامت با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری در کسب حداقل رتبه دهم جهانی در زمینه هوش مصنوعی، ابعاد هوش مصنوعی در سلامت را تشریح کرد.

وی گفت: هوش مصنوعی شامل ابعاد گسترده‌ای از عرصه‌های بالینی، توان گسترش مراقبت به کشورهای درحال توسعه، برنامه های کاربردی نظام سلامت، تا قوانین و مقررات و نگرانی های اخلاقی است.

قناعتی با اشاره به کاربردهای بالینی هوش مصنوعی در زمینه بیماری های قلب و عروق گفت: از هوش مصنوعی می‌توان در تشخیص دقیق و طبقه بندی بیماری‌های عروق کرونر و تریاژ اولیه بیماران، پیش بینی مرگ و میر بیماران، اثرات داروها و عوارض جانبی پس از درمان در سندروم حاد کرونری، طبقه بندی صداهای قلب و تشخیص بیماری دریچه ای قلب استفاده کرد و تشخیص های از دست رفته و تست های بی رویه و متعدد را کاهش داد.

رئیس دانشگاه کاربرد دیگر هوش مصنوعی را در زمینه بیماری های پوستی بیان کرد و گفت: تشخیص سرطان پوست کراتینوسیتی از عکس های صورت، طبقه بندی سرطان پوست از تصاویر ضایعه، شناسایی سلول های پوست از تصاویر اسمیر میکروسکوپی به دقت ۹۴ درصد از جمله کاربردهای هوش مصنوعی در درمان بیماری های پوستی است.

قناعتی هوش مصنوعی را قابل استفاده در بیماری های گوارشی، روان پزشکی، چشم پزشکی و عضلانی اسکلتی، بیماری های عفونی، نورولوژی و انکولوژی دانست و گفت: هوش مصنوعی پزشکی از راه دور و امکان دسترسی بیماران به متخصصان حاذق و همچنین جامعیت بخشیدن به طب فردی را فراهم می آورد. دور از ذهن نیست که در آینده ها بیمار از طریق ارتباط با نرم افزار، بیماری خود را بدون حضور پزشک تشخیص دهد.

رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به تجربه خود در استفاده از هوش مصنوعی در رادیولوژی، در دوران همه گیری کووید ۱۹ گفت: با کمک اساتید دانشگاه شریف نرم افزار تشخیص کووید ۱۹ طراحی و به کشورهای دیگر صادر شد این نرم افزار ضایعات کووید را با دقت بیشتری تشخیص می دهد.

وی هوش مصنوعی را در گسترش اطلاعات پرونده الکترونیک سلامت و در ردیابی تداخلات دارویی کاربردی دانست و گفت: با استفاده از هوش مصنوعی می توان بیماری الزایمر و زوال عقل را پیش بینی کرد.

رییس دانشگاه یکی دیگر از کاربردهای هوش مصنوعی را افزایش کیفیت آموزش دانست و گفت: با استفاده از آموزش هوش مصنوعی می توان کمبود پزشک را که در همه جای جهان فراگیر شده کاهش و کیفیت آموزش را ارتقا داد. برای نمونه در دانشگاه سبطین امکان تشریح مجازی با استفاده از یک عینک در فضای متاورس فراهم شده که دیگر چالش های آموزش روی جسد را ندارد.

قناعتی با بیان مزایای هوش مصنوعی در مدیریت نظام سلامت گفت: کاهش طول مدت زمان بستری در بیمارستان، صرفه جویی در زمان نوبت دهی و جواب دهی آزمایش، آنالیز دقیق داده ها، سرعت رسیدگی و درنتیجه افزایش بقای بیمار و میزان کاهش هزینه درمان از جمله مزایای استفاده از هوش مصنوعی در نظام سلامت است.

وی با اشاره به پیشینه هوش مصنوعی در جهان گفت: جان مک کارتی برای نخستین بار در سال ۱۹۵۶ میلادی اصطلاح هوش مصنوعی را ابداع کرد و از سال ۲۰۰۰ تاکنون حجم داده ها به سرعت گسترش یافته و تقریبا به حدود ۲۰ برابر رسیده است.

رییس دانشگاه تهران با تاکید بر اهمیت سرمایه گذاری در زمینه هوش مصنوعی گفت: میزان سرمایه گذاری جهانی در عرصه هوش مصنوعی از ۴.۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ میلادی به ۱۵۰ میلیارد دلار افزایش یافته که نشان دهنده اهمیت این تکنولوژی در آینده و جبران عقب ماندگی کشور در این زمینه است.

قناعتی با اشاره به نقش هوش مصنوعی در اقتصاد جهانی گفت: مبادلات هوش مصنوعی از ۸۷ میلیارد دلار در ۲۰۲۱ میلادی به ۱۵۹ میلیارد دلار در ۲۰۳۰ میلادی می رسد و دانشگاه علوم پزشکی تهران باتوجه به توانمندی دانشمندان خود در زمینه ساخت ربات کمک جراح و افزایش دقت جراحی، جایگذاری استند در عروق، درمان سرطان سینه و بیماری های خون باید سهم خود را در بازار جهانی پیدا کند.

رییس دانشگاه با اشاره به جایگاه ایران در هوش مصنوعی گفت: براساس اعلام مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک ایران در شاخص آمادگی هوش مصنوعی در جهان در رتبه ۷۵ و در خاورمیانه در بین ۱۸ کشور قرار دارد و اگر از همین امروز حداقل سالانه یک میلیارد دلار سرمایه گذاری نکنیم سهمی در اقتصاد هوشمند آینده نخواهیم داشت.

قناعتی باتوجه به توانمندی کشور در عرصه های مختلف علمی بر ضرورت سرمایه گذاری در زمینه هوش مصنوعی تاکید کرد و گفت: باتوجه به اینکه کشورمان در زمینه فناوری فضایی یکی از ۱۲ کشور و در فناوری هسته ای یکی از ۹ کشور اول جهان است و در عرصه سلول های بنیادی و دستیابی به طب بازساختی در رتبه ۱۴، در نانوفناوری در رتبه ۴ و در زیست فناوری در رتبه ۱۳ انتشارات علمی قرار دارد و همچنین در زیست دارو رتبه سوم تولید داروهای زیستی را کسب کرده است لازم است در هوش مصنوعی نیز سرمایه گذاری بیشتری صورت گیرد.

پنجمین همایش بین‌المللی انجمن ایرانی مطالعات جهان با موضوع «هوش مصنوعی و دیپلماسی‌های نوین» با مشارکت کمیسیون ملی یونسکو-ایران و کرسی یونسکو در فضای مجازی و فرهنگ دوفضایی شدن جهان، ۸ اسفند ۱۴۰۲ در محل دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار می‌شود.

محورهای کنفرانس به شرح ذیل است:

هوش مصنوعی و تحول مفاهیم نظری در حوزه دیپلماسی
هوش مصنوعی و دیپلماسی عمومی
هوش مصنوعی، سیاست خارجی و اقدامات دیپلماتیک
هوش مصنوعی و محیط‌های جدید دیپلماسی
هوش مصنوعی و سیاست‌گذاری در حوزه فن‌آوری‌های نوین
هوش مصنوعی و تحول حقوق بین­‌الملل
هوش مصنوعی و امنیت ملی
علاقه‌مندان می توانند برای ارسال مقاله و شرکت در کنفرانس به سایت https://aidiplomacy.ut.ac.ir/ مراجعه کنند.

هوش مصنوعی، بحران آزار جنسی آنلاین کودکان را تشدید کرده و چالش‌های بسیاری را در زمینه مبارزه با این موضوع ایجاد کرده است.
خبرگزاری میزان - فناوری هوش مصنوعی ایجاد تصاویری را از کودکانی که هدف استثمار یا سوء‌استفاده قرار می‌گیرند، چه واقعی و چه جعلی، بسیار ساده‌تر کرده است.

مقامات مجری قانون در حال آماده شدن برای انفجار محتوا‌های تولید شده به وسیله هوش مصنوعی هستند که به طور واقع‌بینانه کودکان را در حال استثمار جنسی به تصویر می‌کشد.

این امر چالش شناسایی قربانیان و مبارزه با چنین سوء‌استفاده‌هایی را عمیق‌تر می‌کند و باعث افزایش نگرانی‌ها درباره آزار جنسی کودکان می‌شود.

این نگرانی‌ها در حالی مطرح می‌شوند که رسانه اجتماعی متا، منبع اصلی در محتوای مربوط به آزار کودکان، ردیابی مجرمان را با رمزگذاری سرویس پیام‌رسانی دشوارتر کرده است.

 این مشکل بر تعادل دشواری که شرکت‌های فناوری باید برای سنجش حقوق حریم خصوصی در برابر ایمنی کودکان ایجاد می‌کنند، تاکید می‌کند  و چشم‎انداز تعقیب قضایی این نوع جنایت، سؤالات مهمی را مطرح می‌کند که آیا چنین تصاویری غیرقانونی هستند و چه نوع مشکلاتی ممکن است برای قربانیان وجود داشته باشد.

قانونگذاران کنگره آمریکا برخی از این نگرانی‌ها را برای اعمال تدابیر شدیدتر مطرح کرده‌اند، از جمله احضار مدیران شرکت‌های فناوری برای استماع در مورد حمایت از کودکان.

 استیو گروکی، رئیس بخش استثمار و آزار جنسی کودکان در وزارت دادگستری آمریکا گفت: ایجاد تصاویر صریح جنسی از کودکان با استفاده از هوش مصنوعی، شکلی شنیع از استثمار آنلاین است.

سهولت فناوری هوش مصنوعی در تولید محتوا و تصاویر به این معنی است که مجرمان می‌توانند با یک کلیک تصاویری از کودکانی که هدف استثمار جنسی یا آزار جنسی قرار گرفته‌اند ایجاد کنند.

صرفا وارد کردن یک اعلان، تصاویر، فیلم‌ها و متن‌های به ظاهر واقعی را در عرض چند دقیقه ایجاد می‌کند و تصاویر جدیدی از کودکان واقعی و همچنین تصاویر واضحی از کودکانی که وجود ندارند به دست می‌آید.

 این‌ها ممکن است شامل محتوا‌های تولید شده به وسیله هوش مصنوعی از نوزادان و کودکان نوپا باشد که هدف آزار جنسی قرار می‌گیرند.

 طبق یک مطالعه اخیر در انگلیس، کودکان خردسال معروف هدف آزار جنسی قرار می‌گیرند و عکس‌های کلاس معمولی، طوری اقتباس شده که همه کودکان برهنه باشند.

نیویورک تایمز به نقل از یک روانشناس که برای چندین دهه بر روی جرایم جنسی مربوط به کودکان کار کرده، در این باره می‌نویسد: وضعیت هولناکی که اکنون پیش روی ما قرار دارد این است که کسی می‌تواند تصویر یک کودک را از رسانه‌های اجتماعی از یک دبیرستان یا از یک رویداد ورزشی بگیرد و می‌تواند درگیر چیزی شود که برخی آن را «برهنه‌سازی» می‌نامند.

کارشناسان می‌گویند که این تصاویر تولید شده به وسیله هوش مصنوعی از تصاویر واقعی قابل تشخیص نیستند و تشخیص قربانی واقعی از یک قربانی جعلی را سخت‌تر می‌کند.

 رابین ریچاردز، فرمانده گروه ویژه جرایم اینترنتی علیه کودکان اداره پلیس لس‌آنجلس، گفت: تحقیقات بسیار چالش‌ برانگیزتر است، تحقیق زمان می‌برد و پس از آن که ما زمان زیادی را در تحقیقات صرف کردیم متوجه می‌شویم که هوش مصنوعی است و سپس با این موضوع چه کنیم؟

سازمان‌های مجری قانون، با کمبود نیروی انسانی و کمبود بودجه، در حال حاضر تلاش کرده‌اند تا با پیشرفت سریع در فناوری، تصاویر سوء‌استفاده جنسی از کودکان را با سرعت شگفت‌آوری تشخیص دهند.

 تصاویر و ویدیوها، که به وسیله دوربین گوشی‌های هوشمند، دارک وب، رسانه‌های اجتماعی و برنامه‌های پیام‌رسان فعال شده‌اند، در سراسر شبکه‌های اجتماعی پیدا می‌شوند.

در حال حاضر تنها بخشی از مطالبی که مجرمانه شناخته می‌شود، در حال بررسی است.

استفاده از هوش مصنوعی دیگر جنبه‌های ردیابی سوء‎استفاده جنسی از کودکان را پیچیده کرده است؛ به طور معمول، به مطالب شناخته شده به طور تصادفی رشته‌ای از اعداد اختصاص داده می‌شود که معادل یک اثر انگشت دیجیتال است که برای شناسایی و حذف محتوای غیرقانونی استفاده می‌شود. اگر تصاویر و ویدیو‌های شناخته شده اصلاح شوند، محتوای جدید به نظر می‌رسند و دیگر با اثر انگشت دیجیتال مرتبط نیستند.

علاوه بر این چالش‌ها، این واقعیت وجود دارد که اگرچه قانون شرکت‌های فناوری را ملزم می‌کند در صورت کشف مطالب غیرقانونی را گزارش کنند، اما آن‌ها را ملزم نمی‌کند که فعالانه آن را جست‌وجو کنند.

نمایندگان مجلس ضمن مکلف کردن دولت به تدوین برنامه ملی توسعه هوش مصنوعی، وزارت بهداشت را مکلف به استقرار کامل پزشک خانواده کردند.

به گزارش ایلنا، نمایندگان در نشست علنی صبح امروز (یکشنبه، ۸ بهمن ماه) مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی ایرادات شورای نگهبان به لایحه برنامه هفتم با انجام اصلاحات در برخی از مواد برنامه موافقت کردند که به شرح زیر است:

ماده ۶۵- به‌منظور افزایش دسترسی به شبکه ملی اطلاعات اقدامات زیر انجام می‌گیرد:

الف- وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است با استفاده از ظرفیت سرمایه‌گذاری و مشارکت بخش خصوصی، تعاونی و نهادهای عمومی و با ارتقای الگو (مدل) اقتصادی، امکان اتصال اماکن اداری، تجاری و مسکونی شهرهای هر استان به شبکه ملی اطلاعات را از طریق شبکه دسترسی مبتنی بر تار (فیبر) نوری و دسترسی پرسرعت روستاهای بالای بیست خانوار فراهم ‌کند. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است گزارش عملکرد این بند را هر شش ماه یکبار به مجلس ارسال نماید.

تبصره: تعدیل تعرفه خدمات ارتباطات و فناوری اطلاعات بر اساس بند (ج) ماده (۵) قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری ارتباطات مصوب  ۱۹/  ۹/ ۱۳۸۲ به عهده کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات می‌باشد.

همچنین نمایندگان در ادامه با اصلاح بند (ب) ماده (۶۵) نیز موافقت کردند.

ب- مرکز ملی فضای مجازی کشور مجاز است، به استناد ردیف (۱) از جدول بند «د» «سند راهبردی جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی» مصوب  ۱۱/  ۵/ ۱۴۰۱ شورای‌عالی فضای مجازی، اقدام قانونی لازم برای بازنگری، تکمیل و روزآمدسازی سند «طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات» مصوب  ۱۶/  ۷/ ۱۳۹۹ را انجام دهد.

نمایندگان در ادامه با اصلاح بند (پ) ماده (۶۵) و الحاق تبصره های ۱، ۴ و ۵ به این بند (پ) به شرح زیر موافقت کردند:

پ- دستگاه‌های اجرایی به استثنای وزارت اطلاعات، سازمان انرژی اتمی و نیروهای مسلح مکلفند با اعلام وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، مجوز استفاده از ابنیه و زیرساخت‌های خود از قبیل تیرهای انتقال، مسیرهای ارتباطی زمینی و زیرزمینی، مجرا(داکت)ها و فضاهای مناسب را جهت نصب تجهیزات ارتباطی، وفق تعرفه‌های مصوب کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در اختیار کارور(اپراتور)های مخابراتی قرار دهند.

تبصره ۱- احکام این بند با رعایت موازین شرعی و قوانین صورت پذیرد.

تبصره ۴- حکم این بند شامل ابنیه‌ای که منافع آن در اختیار اشخاص دیگر است، منوط به اینکه در قرارداد، استفاده مذکور پیش‌بینی نشده باشد، نمی‌شود.

تبصره ۵- استفاده از دیوار مشرف به معابر بخش خصوصی با رعایت ماده (۱۳) قانون تأسیس شرکت مخابرات ایران مصوب  ۲۹/  ۳/ ۱۳۵۰ و نیز رعایت سایر قوانین و موازین شرع و حقوق بخش خصوصی و مبتنی بر تراضی بلامانع است.

همچنین نمایندگان با اصلاح بند الحاقی (۳) ماده (۶۵) موافقت کردند.

بند الحاقی ۳- دولت موظف است در راستای حمایت از توسعه زیست‌بوم تحول‌آفرین هوش مصنوعی قابل اعتماد و پایدار و به منظور تعیین چهارچوب‌ها و ساز و کار تعامل تمامی ذی‌نفعان، فراهم نمودن دانش و زیرساخت‌های دانش فنی، اجتماعی، اخلاقی و حقوقی، ترویج و افزایش آگاهی در مورد کارکردهای هوش مصنوعی در زمینه‌های مختلف و خطرات بالقوه آن حداکثر ظرف شش‌ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون نسبت به «برنامه ملی توسعه هوش مصنوعی» با رعایت سیاست‌های کلی نظام، مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و سند راهبری جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی اقدام قانونی به عمل آورد.»

نمایندگان در ادامه با اصلاح بند الحاقی بند (الف) ماده ۶۶ نیز به شرح زیر موافقت کردند:

بند الحاقی- به‌منظور استفاده حداکثری از ظرفیت‌های زیرساختی کاروران مخابراتی و توسعه شبکه دسترسی نهائی اینترنت پهن باند ثابت مبتنی بر تار (فیبر) نوری‌، «صندوق توسعه شبکه تار فیبر نوری» تأسیس می‌شود.

 اساسنامه صندوق شامل ارکان، وظایف، اختیارات، نحوه فعالیت، مدیریت و نظارت بر صندوق در چهارچوب این قانون باید ظرف سه‌ماه از لازم‌الاجراء شدن این قانون با پیشنهاد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به‌تصویب هیأت وزیران برسد، همچنین تمامی فرایند‌های اجرائی این صندوق بدون هیچگونه افزایش ساختار سازمانی و اجرائی بر عهده سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی است.

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است با استفاده از منابع این صندوق و سرمایه‌گذاری کاروران مخابراتی سالانه حداقل پنج‌میلیون امکان برقراری اشتراک اینترنت پهن باند ثابت مبتنی بر تار(فیبر) نوری در کشور ایجاد نماید و گزارش عملکرد در خصوص این صندوق را به کمیسیون‌های برنامه و بودجه و محاسبات و صنایع و معادن مجلس به‌صورت سالانه ارسال نماید.

منابع مالی صندوق شامل منابع باقیمانده در حساب توسعه شبکه تار (فیبر) نوری موضوع بند (س) تبصره (۷) قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور بخشی از درآمد‌های ناخالص سالانه کاروران ارتباطی و فناوری اطلاعات با تصویب هیأت وزیران از محل قانون اجازه تعیین و وصول حق امتیاز فعالیت بخش غیر‌دولتی در زمینه پست و مخابرات مصوب  ۱۹/  ۸/ ۱۳۹۲ با رعایت قوانین و اعتبارات مندرج در بودجه سنواتی طی ردیفهای خاص لحاظ می‌گردد ‌‌‌‌‌‌‌تا مطابق قوانین در مواردی که در قالب بودجه‌های سنواتی تعیین می‌شود، هزینه گردد و به میزانی که در قالب بودجه سنواتی تعیین می‌شود نیز در قالب کمک‌های فنی و اعتباری، یارانه سود تسهیلات منوط به رعایت قوانین قابل مصرف است.

در ادامه نمایندگان با اصلاح بند (ت) ماده ۶۶ نیز به شرح زیر موافقت کردند:

دستگاه‌های موضوع ردیف های (۱۴)، (۲۸) و (۳۰) جدول بند (د) «سند راهبردی جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی»، مکلفند در چهارچوب سند مذکور به ‌منظور آموزش و تربیت حداقل  ۰۰۰/ ۵۰۰ نیروی انسانی ماهر و متخصص برای توسعه اقتصاد رقومی و فضای مجازی کشور در طول اجرای برنامه، «برنامه ملی رشد مهارت‌های رقومی کشور» را که شامل ایجاد رشته‌های تحصیلی و دوره‌های جدید و بازنگری در سرفصل‌ رشته‌های تحصیلی و دوره‌های مهارتی موجود در کلیه مقاطع است، ظرف شش‌ماه از لازم‌الاجرا شدن این قانون در چارچوب سند راهبردی جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی ، تهیه نموده و اقدام قانونی به عمل آورد.

نمایندگان همچنین با اصلاح بند الحاقی (۱) ماده (۶۶) نیز موافقت کردند.

به ‌منظور تأمین منابع مالی برای توسعه اقتصاد رقومی و دانش‌بنیان و امکان مشارکت تمامی مردم، وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نسبت به فراهم آوردن امکان پذیرش ‌‌شرکتهای فعال این حوزه در بازار اوراق بهادار با ایجاد بهابازار (بورس) تخصصی، استقرار ‌‌شاخص‌های بهابازار (بورسی) ویژه، ابزارهای مالی جدید و پذیرش دارایی‌های رقومی و نیز پذیرش کلیه اموال و دارایی‌ها اعم از عین، منفعت، طلب و حقوق مالی، اموال منقول و غیرمنقول، سرقفلی، حق اکتشاف، اموال مادی و غیرمادی نظیر واحدهای مسکونی یا تجاری شهری یا روستایی، زمینهای کشاورزی ، ماشین‌آلات و تجهیزات تولیدی، فلزات گرانبها، اوراق بهادار، عواید قابل تصرف از سهام، عواید قابل تصرف از قراردادها یا اجرای طرح(پروژه)‌ها، مانده پاداش پایان خدمت و ذخیره مطالبات کارکنان، حقوق و مزایای مستمر دریافتی، مطالبات قراردادی، نشان تجاری (برند)، مالکیت‌های فکری، یارانه‌های نقدی و موجودی انبار (مواد اولیه یا محصول) واحدهای تولیدی و دارایی‌های رقومی از سوی ‌بانک‌ها، مؤسسات مالی و اعتباری، صندوق‌های مالی و سازمان بورس و اوراق بهادار با قابلیت تبادل در بازار در فرایندهای اعتبارسنجی، وثیقه‌گذاری، ضمانت و پذیره‌نویسی را با رعایت قوانین و مقررات مربوط از جمله قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار اقدام نماید.

آیین‌نامه اجرایی این بند توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و سایر دستگاه‌های اجرایی مرتبط، تهیه و به ‌تصویب هیئت وزیران می‌رسد.

در ادامه نمایندگان با اصلاح بند الحاقی (۲) ماده (۶۶) نیز موافقت کردند.

به‌منظور ایجاد وحدت رویه و حمایت از حقوق کاربران و تسهیل رقابت سالم بین ذی‌نفعان، مسؤولیت صدور پروانه کلیه خدمات ارتباطی (از طریق درگاه ملی مجوزهای کشور) با رعایت قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار، خدمات فناوری اطلاعات و هوشمندسازی و سکوهای پیام‌رسان، تدوین و تصویب جداول تعرفه و تعیین حق‌اشتراک (آبونمان) آنها در ‌چهارچوب قوانین و مقررات کشور با رعایت مصوبات شورای عالی فضای مجازی بر عهده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است.

همچنین نسبت به تعیین جریمه‌های ناشی از تخلف از تعهدات قانونی متناسب با کیفیت تخلف و شرایط متخلف، اقدام قانونی به عمل آورد.

نمایندگان با ارجاع ماده ۶۷ جهت بررسی بیشتر به کمیسیون تلفیق برنامه هفتم موافقت کردند.

در ادامه نمایندگان با اصلاح جزء (۱) بند (الف) ماده (۶۹) نیز به شرح زیر موافقت کردند.

۱- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلف است با هدف ایجاد نظام هوشمند اطلاعات سلامت و استقرار کامل پزشک خانواده و نظام ارجاع در بستر الکترونیکی، ظرف دو‌سال از لازم‌الاجرا شدن این قانون، با آماده‌سازی مراکز امن داده و استقرار امضای الکترونیکی، کلیه سامانه‌های مراکز ارائه‌دهنده خدمات و کالای سلامت از جمله سامانه‌های بیمارستانی، نسخه‌نویسی و نسخه‌پیچی سرپایی، نرم‌افزار‌های حوزه بهداشتی (سطح اول خدمات سلامت)، سامانه پایش و ممیزی اسناد سلامت و سامانه‌های خود‌مراقبتی را به‌صورت یکپارچه به یکدیگر متصل نموده و با جمع‌آوری کلیه داده‌های سلامت تولید‌شده از این مبادی و ذخیره‌سازی امن و متمرکز آنها در پایگاه ملی سلامت مبتنی بر قانون مدیریت داده‌ها و اطلاعات ملی ضمن صیانت از اطلاعات سلامت شهروندان، نسبت به در اختیار قرار دادن اطلاعات موجود به پزشکان معالج یا هر فرد یا گروهی که قانوناً یا براساس مجوز ‌‌اخذ ‌شده از مالک اصلی اطلاعات (شهروند) امکان استفاده از این اطلاعات را دارد، اقدام نماید. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است ظرف سه ‌ماه از لازم‌الاجرا شدن این قانون سند نقشه راه سلامت الکترونیک کشور با هدف استقرار نظام معماری یکپارچه سلامت الکترونیک را تهیه نموده و به‌تصویب هیأت وزیران برساند.

همچنین نمایندگان با اصلاح جزء (۲) بند (الف) ماده (۶۹) نیز به شرح زیر موافقت کردند.

ارائه ‌کننده‌گان خدمات سلامت اعم از دولتی، عمومی غیردولتی، خیریه و خصوصی مکلفند داده‌های سلامت و پزشکی ایرانیان و اتباع غیر‌ایرانی را ‌‌به‌صورت برخط و همزمان با ارائه خدمت بر اساس قانون مدیریت داده‌ها و اطلاعات ملی (پایگاه ملی سلامت) به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارسال نمایند. از سال دوم اجرای این قانون هرگونه تمدید پروانه مسؤول فنی، تمدید پروانه مطب پزشکان و سایر ارائه‌دهندگان خدمات و مراقبت‌های سلامت و همچنین تمدید پروانه تأسیس و بهره‌برداری و گواهینامه اعتبار‌بخشی در بخشهای سرپایی و بستری کلیه مراکز و مؤسسات ارائه‌دهنده خدمات سلامت در تمامی ‌‌بخشها منوط به انجام تکالیف فوق است.

نمایندگان در ادامه با اصلاح جزء (۴) بند (الف) ماده (۶۹) نیز موافقت کردند.

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلف است ظرف شش‌ماه اول اجرای این قانون، مقررات لازم برای ارائه خدمات یکپارچه سلامت الکترونیکی مبتنی بر نظام تنظیم‌گری (رگولاتوری) و کاروری (اپراتوری) سلامت الکترونیکی با رعایت قانون مدیریت داده‌ها و اطلاعات ملی را در چهارچوب قوانین و مقررات تهیه، تصویب و ابلاغ نماید.

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلف است با رعایت قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار حداکثر از ابتدای سال دوم اجرای این قانون از طریق فراخوان و ارزیابی به شرکتهای دارای صلاحیت، مجوز کاروری (اپراتوری) سلامت الکترونیکی اعطا نماید. جریان داده‌های سلامت در نظام تنظیم‌گری-‌ کاروری براساس قانون مدیریت داده‌ها و اطلاعات ملی خواهد بود. آیین‌نامه شامل توانایی فنی و مدیریتی در اساسنامه قانونی، قابلیت امکانات و تجهیزات، منابع مالی متناسب با میزان خدمات مربوط به پرونده سلامت الکترونیکی توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با همکاری سازمان و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تهیه و به تصویب هیئت وزیران می‌رسد.

در ادامه نمایندگان با اصلاح جزء (۵) بند (الف) ماده (۶۹) نیز موافقت کردند.

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلف است با هدف مدیریت و پایش خدمات سلامت نسبت به استقرار و عملیاتی‌سازی امضای الکترونیک با ایجاد سازوکارهای لازم از جمله «پایگاه قواعد سلامت» با فعال‌سازی کامل زیرساخت کلید عمومی از طریق اعطای مجوز به سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران و سایر مراکز صدور گواهی امضای الکترونیکی ذیل مرکز میانی و اعمال نظارت سلسله مراتبی بر آنها با رعایت ماده (۱۰) و (۸۰) قانون تجارت الکترونیکی مصوب  ۱۷/  ۱۰/ ۱۳۸۲ و سایر قوانین و مقررات مربوط اقدام کند.