نکاتی درباره واگذاری شرکت داده‌پردازی خوارزمی به بانک صادرات
دانیال رمضانی - سامانه کدال سازمان بورس در تاریخ بیست و نهم خردادماه سال جاری اطلاعیه‌ای از سوی شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی به این شرح منتشر کرد: «واگذاری شرکت داده‌پردازی خوارزمی به بانک صادرات ایران بابت عملیاتی شدن بخشی از قرارداد تهاتر مطالبات»
به عبارت دیگر شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی به عنوان مالک شرکت داده‌پردازی خوارزمی، بابت بخشی از دیون و بدهی خود به بانک صادرات اقدام به واگذاری شرکت داده‌پردازی خوارزمی به این بانک کرد.
همان روز در اطلاعیه دیگری اثر سود ناشی از واگذاری سهام شرکت داده‌پردازی خوارزمی به بانک صادرات ایران در دفاتر شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی بابت اجرای بخشی از قرارداد تهاتر مطالبات منتشر شد.
در نامه‌ای که به تاریخ یکم تیرماه سال جاری به امضای کیانوش همتیان معاون مالی و اقتصادی شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی خطاب به رییس اداره نظارت بر ناشران بورسی (سازمان بورس) آمده، بهای واگذاری شرکت داده‌پردازی خوارزمی 15،4 میلیارد تومان و سود ناشی از واگذاری سهام شرکت داده‌پردازی خوارزمی به بانک صادرات ایران، 14.4 میلیارد تومان است.
تصویر نامه:
سایت بورس‌نیوز این معامله را نوعی «هدیه» از طرف شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی به بانک صادرات ایران دانست و برای این واگذاری اینگونه تیتر زد: « هدیه «وخارزم» به «وبصادر» / تهاتر مطالبات با واگذاری شرکت انجام شد »
ماجرای واگذاری شرکت داده‌پردازی در سال 96
شرکت داده‌پردازی خوارزمی در شهریورماه 1376 به صورت سهامی خاص و به منظور ارایه خدمات ثبت، پردازش و تولید داده‌های رایانه‌ای، تهیه و طراحی سیستم‌های اطلاعات مدیریت و تامین و تولید سخت‌افزار و نرم‌افزار مربوط به سیستم‌های اطلاعات مدیریت تاسیس شده است.
100 در صد سهام شرکت داده‌پردازی خوارزمی (سهامی خاص) با در اختیار داشتن بالغ بر 120 کارمند، متعلق به شرکت سرمایه‌گذاری داده‌پردازی خوارزمی (سهامی عام) است که در طول سال‌های گذشته عمدتا بخش‌های زیادی از خدمات فناوری بانک صادرات را به عهده دارد.
اما سابقه اخبار نشان می‌دهد که موضوع واگذاری شرکت داده‌پردازی خوارزمی به بانک صادرات، یک بار دیگر و در سال 96 نیز مطرح بود.
پنجم مهرماه سال 96 حجت‌اله صیدی مدیرعامل وقت شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی با ارایه جزییاتی تازه، بهای تمام شده و ارزش واگذاری سهام چهار شرکت و ملک ۱۲.۸ هزارمتری به بانک صادرات و زمان مجمع سالانه و اثر تعدیل سود را اعلام کرد.
در پی اعلام سرمایه‌گذاری خوارزمی مبنی بر توافق با بانک صادرات برای پرداخت اقساط خرید نیروگاه شهید منتظر قائم و تسویه بدهی‌های این نیروگاه از طریق تهاترِ دارایی‌هایی چون سهام شرکت‌های بورسی و غیربورسی، این شرکت توضیحاتی ارایه داد.
در این میان، اداره نظارت بر ناشران بورسی سازمان بورس درخواست ارایه توضیح در خصوص ارزش کارشناسی سهام و املاک برای واگذاری، بهای تمام شده سهام و املاک، پیش‌بینی سود (زیان) ناشی از واگذاری و برنامه زمان‌بندی و نحوه نقل و انتقال هریک از سهام و املاک کرد.
حجت‌اله صیدی مدیرعامل «وخارزم» نیز با ارایه جزییاتی تازه اعلام کرد بهای تمام شده در سهام چهار شرکت توسعه فناوری خوارزمی، داده‌پردازی خوارزمی، گروه سرمایه‌گذاری مسکن و سرمایه‌گذاری پارس آریان و ملک اداری تجاری شهرک هما به متراژ 12 هزار و 835 متر بیش از 574 میلیارد تومان و ارزش کارشناسی افزون بر 829 میلیارد تومان است.
همچنین وی با اعلام برگزاری مجمع سالانه در اواخر مهر، تعدیل سود ناشی از این واگذاری‌ها را برای سال مالی خرداد آینده (سال 97) برآورد کرد.
جزییات این واگذاری‌ها و برآورد قیمت در سال 96 نیز به شرح جداول 2 و 3 بود.
جدول 2:
جدول 3:
دو سال تاخیر در واگذاری به بانک صادرات
به عبارت دیگر خبری که هفته پیش در خصوص واگذاری سهام شرکت داده‌پردازی خوارزمی به بانک صادرات مطرح شد، حدود دو سال قبل باید انجام می‌شد که به دلایل نامعلومی به تعویق افتاده بود.
اما در خصوص این واگذاری نکاتی توجه ما را به خود جلب کرد.
- نخست اینکه حجت‌اله صیدی مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی، از اواخر سال 96 تا کنون به عنوان مدیرعامل بانک صادرات مشغول به کار است. به عبارت دیگر فروشنده حالا تبدیل به خریدار شده است.
- دومین نکته آنکه شرکت داده‌پردازی خوارزمی (سهامی خاص) متعلق به شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی (سهامی عام) است و به همین دلیل واگذاری این شرکت مطابق قانون باید مشمول مزایده شود که اطلاعی از این امر در دست نیست.
- سومین نکته‌ای که توجه ما را به خود جلب کرد، قیمت تمام شده واگذاری شرکت داده‌پردازی خوارزمی به بانک صادرات در آبان ماه سال 96 و خرداد ماه سال 98 باز می‌گردد.
در تاریخ 29 آبان سال 96 حجت‌اله صیدی مدیرعامل وقت شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی، بهای کارشناسی و تمام‌شده شرکت داده‌پردازی خوارزمی برای واگذاری به بانک صادرات ایران را معادل 142،410 میلیون ریال یا به عبارت دیگر 14 میلیارد و 200 میلیون تومان تعیین کرده بود.
اما اگر به قیمت کارشناسی و تمام شده شرکت داده‌پردازی خوارزمی برای واگذاری به بانک صادرات ایران در 29 خردادماه سال 98 دقت شود، ارزش این شرکت معادل 154،446 میلیون ریال یا به عبارت دیگر 15 میلیارد و 400 میلیون تومان اعلام شده است.
یعنی از اواسط سال 96 تا اوایل سال 98 که کشور با تورم بی‌سابقه، تکانه‌های پی‌درپی اقتصادی و شوک نرخ املاک مواجه بوده است، تنها یک میلیارد و 200 میلیون تومان به قیمت تمام‌شده شرکت داده‌پردازی خوارزمی برای واگذاری به بانک صادرات ایران اضافه شده است. به عبارت دیگر ارزش شرکت از سال 96 تا 98 تنها 7 درصد رشد داشته است.
پذیرش چرایی و چگونگی این افزایش قیمت و چند سوال دیگر ما را به دنبال یافتن پاسخ و دلیل این موضوع برد.
یکی از سوالات ما موضوع لزوم برگزاری مزایده برای واگذاری شرکت داده‌پردازی خوارزمی بود که یک کارشناس مرتبط با این موضوع اعلام کرد از آنجا که این شرکت سهامی خاص محسوب می‌شود، نیازی به مزایده ندارد.
لیکن همان‌طور که پیشتر ذکر شد، اگرچه شرکت داده‌پردازی خوارزمی سهامی خاص است، اما مالک آن شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی (سهامی عام) محسوب می‌شود که بخشی از سهام آن در بورس است و سهامداران دیگری به این ترتیب دارد: موسسه توسعه همیاری سپهر با قدرالسهم 20.77، شرکت سرمایه‌گذاری تامین آتیه مسکن (سهامی خاص) با قدرالسهم 10.46، شرکت گروه مالی بانک مسکن (سهامی عام) با قدرالسهم 8.61، شرکت آرمان‌اندیشان رستاک (سهامی خاص) با قدرالسهم 8.17، شرکت سرمایه‌گذاری ملی ایران (سهامی عام) با قدرالسهم 3.31، شرکت آتیه سپهر قرن (سهامی خاص) با قدرالسهم 1.46، شرکت بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران با قدرالسهم 1.4، شرکت سرمایه‌گذاری صنعت و معدن (سهامی عام) با قدرالسهم 1.33، شرکت بیمه البرز (سهامی عام) با قدرالسهم 1.01 و شرکت بانک اقتصاد نوین (سهامی عام) با قدرالسهم 1.05.
در مورد اینکه چرا قیمت‌گذاری شرکت داده‌پردازی خوارزمی از سال 96 تا سال 98 تنها یک میلیارد و 200 میلیون تومان رشد داشته است اما اطلاعات دقیقی در دست نداریم. لیکن یک مقام آگاه در خصوص این واگذاری در پاسخ به اینکه آیا این قیمت‌گذاری با نظر کارشناس «رسمی دادگستری» انجام شده است، اینگونه پاسخ داد که نرخ‌گذاری بر اساس مدل‌های ارزش‌گذاری و توسط «مراجع ذی‌صلاح» انجام شده است.
اگرچه حسب تجربه می‌دانستیم این پیگیری بی‌فایده است اما تلاش کردیم با رییس اداره سرمایه‌گذاری بانک صادرات ایران (خریدار) در خصوص پرسش‌ها و ابهاماتی که داشتیم صحبت کنیم که اینگونه پاسخ گرفتیم که رییس اداره سرمایه‌گذاری در جلسه هستند و وقتی هم درخواست کردیم معاون یا کارشناسی در غیاب ایشان پاسخگو باشند، خانمی که خود را منشی اداره معرفی کرد، گفت: «در مورد شرکت خوارزمی فقط رییس اداره سرمایه‌گذاری در جریان هستند که فعلا جلسه هستند.» جلسه‌ای که ظاهرا یک هفته‌ای به طول انجامیده و هنوز تماسی از طرف این بخش از بانک صادرات نداشتیم.
اما در خصوص علت عدم تغییر متناسب نرخ واگذاری شرکت داده‌پردازی خوارزمی از سال 96 تا کنون نیز فرضیات و احتمالات زیادی مطرح است که پیگیری پاسخ از شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی ما را به پیگیری موضوع از اطلاعیه‌های مندرج در سامانه کدال، ارجاع داد و تاکید بر اینکه ساختار و نظام بورس از شفافیت و نظارت بالایی برخوردار است.
در این خصوص اما گمانه‌هایی مطرح است از جمله اینکه به نظر می‌رسد دارایی‌ها و املاک شرکت تجدید ارزیابی نشده و با همان نرخ سال ۹۶ محاسبه و ارزش‌گذاری شده و این در حالی است که طی دو سال گذشته بهای ملک بیش از 100 درصد افزایش یافته است. به موجب قانون هر کارشناسی و ارزیابی تنها شش ماه دارای اعتبار و وجاهت است که اگر سال ٩٦ هم کارشناسی شده است باز با توجه به گذشت زمان از درجه اعتبار ساقط است.
اگرچه بعید است ابهامات مذکور مورد توجه نهاد خاصی برای بررسی و پیگیری دقیق‌تر قرار گیرد، اما در صورت تمایل دو طرف این معامله یعنی خریدار و فروشند، هفته‌نامه عصر ارتباط آمادگی انتشار توضیحات احتمالی را دارد.