پیامک بدون فراهم سازی مقدمات گران شد
م.ر.بهنام رئوف - تنها سه روز به اعمال تعرفه جدید پیامک لاتین زمان باقی مانده است اما هنوز هم از نرم افزار فشرده‌سازی پیامک فارسی خبری نیست.
تنها سه روز به اعمال تعرفه جدید پیامک زمان باقی مانده است اما گفته محمد سلیمانی مبنی بر اعمال تعرفه 89 ریالی پیامک فارسی از ابتدای سال 87 هنوز عملی نشده است.
تنها سه روز به اعمال تعرفه جدید پیامک زمان باقی مانده است اما هنوز نهادهای نظارتی که پیش از این نیز تعرفه فعلی پیام کوتاه را گران عنوان کرده بودند و خواستار اعمال نظر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نسبت به این تعرفه بودند، هیچ واکنشی از خود نشان نداده‌اند.
سه روز دیگر قرار است تعرفه پیامک لاتین با 167 کاراکتر که تا پیش از این 147 ریال بود به 222 ریال افزایش یابد و این درحالی است که بر اساس آمار ارایه شده از سوی مدیر عامل شرکت ارتباطات سیار در سال گذشته، روزانه بیش از 40میلیون پیام کوتاه در شبکه این اپراتور رد و بدل می‌شده است. اما این آمار مربوط به زمانی است که هنوز تعداد کاربران ارتباطات سیار به 26میلیون و 523 هزار و 161 نفر نرسیده است. آمار ارسال 40میلیون پیامک در روز زمانی از سوی وحید صدوقی اعلام شد که شاید در آن زمان تعداد مشترکان این غول مخابراتی کشور تنها 17میلیون مشترک بوده است.
تعرفه پیامک فارسی اعمال نشد
محمد سلیمانی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در آخرین نشست مطبوعاتی سال گذشته خود یک خبر خوش پیامکی به نمایندگان رسانه‌های ارتباط جمعی ارائه داد. وی در حالی که در آن زمان از تمام جهات مورد هجوم انتقاداتی مبنی بر گرانی تعرفه پیامک قرار گرفته بود از تغییر تعرفه پیامک لاتین و فارسی خبر داد.
خبر خوش پیامکی وزیر ارتباطات اما فقط برای مجموعه تحت امر وی خبری خوش محسوب می‌شد. چرا که با تغییراتی که وی و همکارانش در تعرفه پیامک لحاظ کرده بودند، تعرفه پیامک لاتین که تا امروز 147ریال است از ابتدای تیر ماه سال جاری به 222 ریال افزایش خواهد یافت.
البته در این میان وزیر ارتباطات که این بار خود را بر مسند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌دید، بیان داشت که به منظور فرهنگ سازی استفاده از خط و زبان فارسی در محیط پیام کوتاه تعرفه ارسال پیام کوتاه فارسی که تا آن زمان برای یک پیامک 76 کاراکتری 147 ریال محاسبه می‌شد کاهش و به 89 ریال تغییر خواهد یافت. هرچند که به گفته وزیر ارتباطات در آن زمان کاهش تعرفه پیامک فارسی از ابتدای سال 87 اجرایی خواهد شد، اما تا لحظه نگارش این گزارش نه تنها کاهشی در بخش پیامک فارسی صورت نگرفته است، بلکه پیامک‌های فارسی به دلیل حجم کم در انتقال کاراکتر همچنان دو و یا سه برابر یک پیامک لاتین هزینه از جیب کاربران تلفن همراه کسر می‌کند.
گواه این ادعا نیز می‌تواند محاسبه هزینه ارسال یک پیامک فارسی و مقایسه آن باهزینه کسر شده یک پیامک لاتین در سیم کارت‌های اعتباری شرکت ارتباطات سیار باشد. کارشناسان می‌گویند: تعداد کاراکترهای زبان فارسی بیشتر از زبان انگلیسی در پیام کوتاه محاسبه می‌شود. یعنی به عنوان نمونه حرف ی، دو کاراکتر به حساب می‌آید در حالی که حرف E یک کاراکتر.
در پیامک‌هایی که به زبان انگلیسی نگارش می‌شود و یا به قولی از زبان فینگلیش برای نگارش آنها استفاده می‌شود برای هر کاراکتر یک بایت (8 بیت) اختصاص داده شده، در حالی که در پیامک زبان فارسی (عربی) به دلیل نیاز به ایجاد یک کد قابل فهم برای سیستم‌های کامپیوتری (0 و 1)، دو بایت مورد نیاز است. نتیجه اینکه تعداد کاراکتر مجاز برای نوشتن یک پیامک با حروف انگلیسی، 150 و تعداد کاراکتر مجاز برای نوشتن یک پیامک با حروف عربی، 75 است. همین مساله باعث می‌شود در برخی موارد، هزینه فرستادن پیامک عربی، گران‌تر از پیامک انگلیسی تمام می‌شود.
گرانی، راهی نو برای فرهنگ‌سازی
البته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در لحظه اعلام خبر خوش پیامکی درحالی که با انتقادات خبرنگاران حاضر در آن جمع روبرو شد خاطرنشان کرد: تاریخ اعمال تعرفه پیامک لاتین را برای این تیر ماه 87 تعیین کردیم که تا آن زمان با ارایه یک نرم افزار ویژه پیامکی مشکل تعداد کاراکتر در هر پیامک فارسی به راحتی حل می‌شود.
بعد از اعلام این خبر از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، نهاد ناظر بر این وزارت خانه یعنی رگولاتور نیز که تا آن زمان تنها در گفت و گو‌های مختلف، مخالفت خود را با تعرفه گران پیامک اعلام کرد بود، بیان داشت که وزارت ارتباطات می‌تواند با ارائه این نرم افزار مشکل پیامک فارسی را حل کند.
از سوی دیگر وزیر ارتباطات که این بار علاوه بر همکاری با وزارت ارشاد برای فرهنگ سازی خود را ملزم به همکاری با وزارت بازرگانی نیز می‌دید عنوان داشت که تمامی واردکنندگان قانونی گوشی باید تا تیر ماه سال 87 گوشی‌هایی وارد کشور کنند که حرف فارسی را پشتیبانی کنند.
این اقدام وزارت ارتباطات و شرکت ارتباطات سیار به باور بسیاری از تحلیل‌گران حوزه مخابرات گران فروشی آن هم به شیوه آشکار بوده و گله مندی نهادهای ناظر همچون سازمان بازرسی کل کشور از بی توجهی این وزارت به پیشنهادهای این مرجع نظارتی را به دنبال داشته است اما آن طور که مسلم است انتقادات وارده به این طرح نه تنها در اجرا شدن آن خدشه‌ای وارد نکرده بلکه برای باری دیگر نیز وزیر ارتباطات در برابر مشترکان میلیونی اش بد قولی کرده است.
چرا که قرار بود به گفته شخص وزیر نرم‌افزار مورد اشاره ایشان تا زمان اعمال تعرفه پیامک لاتین روی سایت شرکت ارتباطات سیار برای استفاده کاربران قرار گیرد. اتفاقی که نه تنها تا این لحظه رخ نداده است بلکه به باور و گفته بسیاری از برنامه نوسان ساخت چنین برنامه‌ای و تطبیق آن با استانداردهای جهانی تقریبا امری محال و غیرممکن است.
نرم افزاری در کما!
مازیار گنجه‌ای از کارشناسان حوزه پیامک در این باره می‌گوید: نوشتن نرم افزاری که بتواند یک پیام کوتاه را از گوشی مبدا زیپ و در گوشی مقصد باز کند کار بسیاری دشواری است. او می‌گوید بر فرض آنکه این نرم افزار نوشته شود چنددرصد از گوشی‌هایی که در حال حاضر در بین کاربران تلفن همراه وجود دارد توانایی نصب این نرم افزار را دارند؟ وی ادامه می‌دهد برای این کار به یک نرم افزار Counter Filtering نیاز است. یعنی چیزی شبیه به همان نرم افزاری که از چین خریداری شده و در بخش اینترنت در حال حاضر به کار گرفته شده است.
بر اساس آنچه در سایت شرکت ارتباطات سیار در بخش خدمات آتی همراه اول به آدرس www.mci.ir آمده است تهیه نرم افزار ارسال پیام کوتاه فارسی با قابلیت ارسال 200 کاراکتر در یک پیام به عنوان یکی از خدمات این شرکت در آینده عنوان شده است. آینده‌ای که تاریخش به گفته وزیر ارتباطات باید پیش از یکم تیر ماه سال 87 باشد.
مابه التفاوت‌ها پرداخت می‌شود
با این حال و درحالی که هنوز از تاریخ دقیق عرضه نرم افزار مورد نظر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات خبری نیست، این بار مدیر کل روابط عمومی شرکت مخابرات ایران به جای ارتباط سیاری‌ها با تایید اینکه هنوز تعرفه پیامک فارسی به دلیل فنی کاهش نیافته، گفته است: تعرفه پیامک فارسی بر اساس مصوبه دولت از 20اسفند ماه سال گذشته با قیمت 89ریال محاسبه خواهد شد. داود زارعیان در گفت‌وگو با یکی از خبرگزاری‌ها عنوان داشته است که: اجرای هر مصوبه‌ای نیاز به برخی اقدامات فنی دارد که باید برای لحاظ کردن مصوبه دولت نیز شرایط فنی در شبکه شرکت ارتباطات سیار فراهم می‌شد.
وی علت تاخیر در کاهش تعرفه پیامک فارسی را فراهم کردن شرایط فنی شبکه عنوان کرد و افزود: مابه‌التفاوت تعرفه پیامک فارسی در صورت حساب‌های دوره بعد محاسبه می‌شود و کسانی که از 20اسفند ماه سال گذشته اقدام به ارسال پیامک فارسی کرده‌اند به صورت اتوماتیک بستانکار می‌شوند.
وی خاطر نشان کرد: هم اکنون بخش فنی شرکت ارتباطات سیار در حال فراهم کردن شرایط فنی شبکه هستند و کاهش تعرفه پیامک فارسی همزمان با افزایش تعرفه پیامک لاتین از ابتدای تیر ماه اجرایی می‌شود.
مدیر روابط عمومی شرکت مخابرات ایران در پاسخ به این سوال که آن دسته از پیامک‌ها که هم از زبان فارسی و هم لاتین استفاده کرده‌اند چگونه محاسبه می‌شود، گفت: از آنجا که در پی محاسبه کاراکترها در پیامک لاتین با دادن تنها یک حرف فارسی به صورت اتوماتیک به همان تعداد 70کاراکتر فارسی کاهش پیدا می‌کند، مخابرات این پیامک‌ها را با تعرفه فارسی در صورت حساب مشترکان منظور خواهد کرد.
زارعیان افزود: اگر مشترک به دلیل نوع پیامی که ارسال می‌کند مجبور به استفاده از زبان لاتین در پیامک فارسی خود باشد مخابرات تعرفه پیامک فارسی را برای آن لحاظ می کند.
وی همچنین با اشاره به اینکه پیامک‌های ارسالی مشترکان در سرورهای شرکت ارتباطات سیار به صورت دوره‌ای ذخیره می‌شود عنوان کرد: هم اکنون در حال شناسایی مشترکانی هستیم که اقدام به ارسال پیام به زبان فارسی از تاریخ 20اسفند ماه سال گذشته کردند تا در صورت حساب دوره بعد تعرفه اضافه‌ای که دریافت شده به مشترکان برگردانده شود. زارعیان در پاسخ به سوال دیگر مبنی بر اینکه با توجه به قانون مصوب راگلاتوری تعرفه خدمات و سرویس‌ها در سیم‌کارت‌های اعتباری باید 20درصد بیشتر از سیم‌کارت‌های دائمی باشد، آیا تعرفه پیامک در سیم‌کارت‌های اعتباری نیز تغییر می کند، گفت: با توجه به قوانین جاری باید تعرفه سیم‌کارت‌های اعتباری نسبت به دائمی 20درصد بیشتر باشد و کاهش و افزایش تعرفه پیامک نیز در سیم‌کارت‌های اعتباری لحاظ می شود.
وی افزود: تعرفه پیامک فارسی در سیم‌کارت‌های اعتباری 20درصد از قیمت فعلی کاهش می‌یابد و در پیامک لاتین نیز 20درصد از قیمت کف 22تومان برای هر پیامک لاتین بیشتر محاسبه می‌شود.
یکی از ابهاماتی که در بخش افزایش تعرفه پیامک از سوی کارشناسان اعلام می‌شد تصویب این تعرفه توسط مجلس بود و این درحالی است که وفا غفاریان رییس هیات‌مدیره شرکت مخابرات ایران با بیان اینکه پیام کوتاه جزو خدمات اصلی نبوده و به عنوان خدمات ارزش افزوده محاسبه می‌شود گفته که شرکت مخابرات می‌تواند تعرفه خدمات ارزش افزوده خود را بدون تصویب در مجلس کاهش و یا افزایش دهد.
با این حال هیات دولت در مورد تعرفه پیامک مصوبه‌ای تعیین کرده است که خبرگزاری فارس آن را به شرح ذیل منتشر کرده است:
به منظور حمایت عملی از گسترش و ترویج خط و زبان فارسی در فن‌آوری اطلاعات و رسانه‌های پیشتاز، تعرفه پیامک فارسی و انگلیسی به شرح ذیل تعیین شود:
1 - نرخ هر پیامک به زبان فارسی در سیم کارت دائمی مبلغ 89ریال (2 پالس) تعیین و از تاریخ ابلاغ این تصویب‌نامه اعمال می‌شود.
2 - نرخ هر پیامک به حروف انگلیسی در سیم کارت دائمی مبلغ 222ریال
(5 پالس) تعیین و از تیر ماه سال 87 اعمال خواهد شد.
3 - نرخ هر پیامک در سیم کارت اعتباری 20درصد بیشتر از سیم کارت دائمی است.
4 - کلیه دستگاه‌های اجرایی بانک‌ها، نهادها و موسسات عمومی دولتی و غیر دولتی و شرکت‌های دولتی موظفند پیامک‌های خود را با حروف فارسی ارسال کنند.
5 - وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اقدام لازم را جهت رعایت مفاد کلی این تصویب‌نامه توسط اپراتورهای غیر دولتی به عمل آورد. این مصوبه در تاریخ 13/12/1386 با شماره 39246/202898 از سوی معاون اول رییس جمهور برای اجرا ابلاغ شده است.
مخابرات دست در جیب مردم نمی‌کند
طرح مسایلی درباره نرم‌افزار فشرده‌سازی پیامک فارسی و بدهکار و یا بستانکاری مشترکانی که اقدام به ارسال پیامک فارسی کرده‌اند، در حقیقت به نوعی شبیه به پاک کردن صورت مساله است.
چندی پیش وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس با ارائه خاطره‌ای از تاجران کشور ترکیه تاکیده کرده بود، زمانی منتقدان اظهار می‌کردند که تنها هنر مخابرات «دست در جیب مردم کردن است» ولی اکنون مخابرات نه تنها بیش از 4 سال بهای تعرفه خدمات خود را افزایش نداده بلکه اقدام به تنوع سرویس نیز کرده است.
صرف نظر از آنکه معلوم نیست تنوع خدمات مورد نظر شخص وزیر کدام سرویس‌ها بوده است اما به نظر می‌رسد افزایش تعرفه پیامک لاتین به بهانه فرهنگ‌سازی و ملزم کردن 35میلیون کاربر تلفن همراه بر استفاده از این نوع پیامک‌ها در حقیقت نوعی بی احترامی به شعور مخاطبان میلیونی شرکت ارتباطات سیار و دیگر اپراتورها و گران فروشی محسوب می‌شود.
پرسش‌های بی پاسخ
اینکه استفاده و اشاعه این نرم افزار آیا عملی می‌شود یا خیر بحثی نیست که در یک گزارش بتوان به آن پرداخت اما آنچه مسلم است، پرسش‌هایی است که تا به حال از سوی مسوولان بدون پاسخی باقی مانده است.
بر اساس آخرین آمارهای ارائه شده هم اکنون نزدیک به 39میلیون نفر، کاربر تلفن همراه در کشور وجود دارند که بیش از 26میلیون نفر آن متعلق به همراه اول هستند.
چنددرصد از 39میلیون کاربر تلفن همراه به فرض ارائه این نرم افزار می‌توانند از آن استفاده کنند؟
چنددرصد از 39میلیون کاربر تلفن همراه در کشور امکان دانلود این نرم‌افزار از طریق اینترنت را دارند؟ بر اساس آمارهای غیررسمی، تعداد رایانه‌های موجود در کشور شاید نزدیک به 20میلیون دستگاه باشد. در خوشبینانه‌ترین حالت چند نفر از 39میلیون کاربر فعلی تلفن همراه امکان دانلود و نصب نرم‌افزار مورد نظر وزارت ارتباطات برای با فرهنگ شدن (استفاده از پیامک فارسی) را دارند؟
چنددرصد از 39میلیون کاربر تلفن همراه امکان استفاده از لوازم جانبی همانند کابل رابط گوشی به کامپیوتر را برای نصب برنامه فوق الذکر را دارند؟ به غیر از آن است که با آمدن این نرم افزار شغل کاذب دیگری در بازار تلفن همراه ایجاد خواهد شد که خواه ناخواه اطلاعات شخصی کاربران تلفن همراه می‌تواند مورد استفاده آنها قرار گیرد؟
چند نفر از 39میلیون کاربر تلفن همراه تمایل به استفاده از پیامک فارسی را دارند؟
گوشی چند نفر از مشترکان کم‌درآمد که گوشی ارزان قیمت دارند یا به قولی گوشی‌های نسل اولی بوده می‌تواند از این نرم‌افزار پشتیبانی کند؟
از آنجایی که استفاده از این شیوه به شرط نصب نرم افزار در هر دو گوشی مبدا و مقصد عنوان شده است، مشترک تلفن همراه از کجا باید بفهمد که مشترک مورد نظرش هم از این نرم‌افزار استفاده می‌کند؟
تکلیف پیامک‌های برنامه‌های نظر‌سنجی صدا و سیما که این روزها تبدیل به منبع درآمد وسیعی برای اپراتورها شده است، چیست؟ در این برنامه‌ها عموما مشترکان فقط یک عدد ارسال می‌کنند.
آیا به راستی اگر در یک پیامک هم از حروف لاتین و هم از حروف فارسی استفاده شود، آن پیامک فارسی است؟!
مگر به غیر از این است که به کارگیری از این روش به جای گسترش زبان و خط فارسی می‌تواند به مرور زمان باعث ایجاد کلمات مخفف یا واژه‌های نامانوس جایگزین دیگری در بین کاربران شود که خود می‌تواند به عنوان قاتل زبان فارسی محسوب شود؟
چرا بر خلاف مصوبه هیات محترم دولت هنوز نهادهای دولتی در ارسال پیامک‌هایشان به شیوه فارسی فعال نشده‌اند؟
چرا شرکت ارتباطات سیار که دراین دوره صورتحساب مشترکانش از طریق پیامک به آنها اعلام کرده بود از پیامک فارسی استفاده نکرده است؟ آیا فرهنگ‌سازی فقط برای کاربرانی است که با صرف مبالغ اندک در خرید نوع سیم‌کارت و نوع گوشی از این وسیله ارتباطی استفاده می‌کند؟
چرا تا این لحظه از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات یا حتی نهادهای دیگری همچون صدا و سیما که اقدام به ارائه برنامه‌های نظر سنجی می‌کند پیرامون این موضوع هیچ نظر‌سنجی صورت نگرفته است؟
آیا طرح این مساله درست است که افزایش تعرفه پیامک لاتین با توجه به خلاء نرم افزار پیامک فارسی و عدم میل کاربران به استفاده از این نوع پیامک باعث درآمد کلان شرکت مخابرات در آستانه ورود به بورس می‌شود؟
آنچه مسلم است حتی بعد از افزایش نهایی تعرفه پیامک لاتین،درصد بسیاری از کاربران همراه اول همچنان از پیامک‌های لاتین استفاده خواهند کرد،چرا مسوولان این شرکت اندکی برای انتقادات وارده و نیز نظرات کاربران خود ارزش قایل نیستند؟
چرا نهادهای نظارتی پیرامون این داستان هیچ گونه اقدامی انجام نمی‌دهند؟ و چرا...
منبع : دنیای اقتصاد
- ۸۷/۰۳/۲۸
