گزارش دویچه‌وله از وضع نشریات در ایران
نگاهی به انبوه رنگین‌نامه‌ها بر پیشخوان اغلب دکه‌های روزنامه فروشی‌های ایران این پرسش مطرح می‌شود که از هفت دقیقه مطالعه روزانه ایرانیان، چقدر صرف خواندن این نشریه‌ها می‌شود.
پایگاه اینترنتی دویچه‌وله روز یکشنبه در گزارشی با عنوان "نگاهی به رنگین‌نامه‌ها یا نشریات عامه‌پسند در ایران" نوشت: در ایران بیش از ۲۴۰۰ نشریه منتشر می‌شود و از این تعداد بخش نه چندان کوچکی به مطبوعاتی تعلق دارد که به آنها "مطبوعات زرد" و یا "رنگین نامه" می‌گویند.
دویچه‌وله نوشت: رنگین نامه به نشریات جنجالی و عامه‌پسندی اطلاق می‌شود که با عنوان‌های درشت، حوادث و اخبار جنجالی را با تصاویر رنگی که گاهی چند برابر متن است به خواننده عرضه می‌کند.
بنابر آمار موجود، ایرانیان به طور متوسط در روز فقط هفت دقیقه از وقتشان را صرف مطالعه می‌کنند.
دویچه‌وله افزود: ارقام مربوط به سرانه مطالعه ایرانیان گرچه در پژوهش- های مختلف با هم تفاوت‌هایی دارد، اما همه حاکی از آن است که مطالعه از مشغله‌های محبوب ما نیست، با این همه، آمار و ارقام دیگری خبر می‌دهد که چاپ و نشر در ایران، بویژه در یکی دو دهه گذشته رشدی چشمگیر داشته است.
البته نباید نادیده گرفت که سرانه هفت دقیقه‌ای مطالعه ایرانیان مربوط به سال‌هایی است که نشر و چاپ شکوفاترین دوران خود را می‌گذرانده است.
در حالیکه سال ۱۳۶۵تنها ۹۹نشریه در ایران منتشر می‌شد این رقم در سال ۱۳۸۲و طبق آمار اداره‌کل مطبوعات وزارت ارشاد به ۲۴۲۵عنوان رسیده است.
مسلم است که بسیاری از این نشریه‌ها تخصصی، اداری، محلی یا ادواری هستند که مخاطبانی بسیار اندک و خاص دارند اما لااقل نیمی از این تعداد، یعنی ۱۲۳۴عنوان، از موقعیت و امکان شرکت در نمایشگاه‌مطبوعات برخوردار بوده‌اند و در دوازدهمین نمایشگاه مطبوعات، که اردیبهشت ماه سال جاری برگزار شد، شرکت کرده‌اند.
طبیعی است که در میان بیش از دو هزار عنوان، همه نوع نشریه‌ای بتوان یافت،اما از این تعداد آنها که در دکه‌های روزنامه فروشی عرضه می‌شوند باید به نسبت بقیه مخاطبانی عامتر داشته باشند.
در دکه‌های روزنامه‌فروشی شهر تهران که با ۱۶۶۴عنوان محل انتشار دو سوم کل مطبوعات کشور است، هر روز دهها عنوان روزنامه، هفته‌نامه و نشریه دیگر عرضه می‌شود.
در دکه‌های روزنامه فروشی تهران معمولا حدود ۱۰عنوان از این نشریه‌ها را می‌توان دید و در کنار اینها که روی کاغذ روزنامه منتشر می‌شوند و اغلب هفته‌نامه هستند، مجله‌های بسیاری نیز هستند که به همین گروه تعلق دارند.
از این رنگین نامه‌ها تعدادی نیز تخصصی هستند، از مجله آشپزی، تغذیه، بدن‌سازی، نشریه‌های کامپیوتر و فنی و خانوادگی گرفته تا نشریه‌هایی درباره فیلم و سینما.
دویچه‌وله ادامه داد: گرچه رنگین‌نامه‌های پرفروشتر همه یکی دو صفحه‌ای را هم به ورزش و به عکس‌های بزرگ ورزشکاران محبوب اختصاص می‌دهند، اما نزدیک به ۱۰هفته‌نامه ورزشی هم وجود دارد که اغلبشان را باید جزو همین گروه به حساب آورد و انتشار عکس هنرپیشه‌ها و ورزشکاران یکی از جاذبه‌های مهم این رنگین‌نامه محسوب می‌شوند،از عکس "براد پیت" که برای چهارمین بار عنوان جذاب‌ترین هنرپیشه مرد را به خود اختصاص داده تا عکس‌هایی از مردان سینمای بالیود و جز در مورد هنرپیشگان، در موارد دیگر عکس‌ها به مردان تعلق دارد.
تاثیر این عکس‌ها در جلب نظر مخاطبان آنقدر اهمیت دارد که بعضی از صاحبان رنگین‌نامه‌ها اعتراف می‌کنند که تیتراژشان بسته به عکس‌های صفحه اول چند هزار نسخه پایین و بالا می‌رود.
تیراژ بعضی از این نشریات ۲۰تا ۲۵هزار نسخه است و بعضی نیز حاضر به ارائه ارقام دقیق نیستند و تیراژ خود را محرمانه عنوان می‌کنند.
در حالی که عمده عکس‌های این نشریه‌ها به مردان تعلق دارد نشریه‌های مشابه که اغلب خود را خانوادگی معرفی می‌کنند بیشتر از تصویر رنگی دختر بچه‌های هفت هشت ساله برای روی جلد استفاده می‌کنند.
رنگین‌نامه‌ها در ایران نیز بر مبنای همان الگوی معمول کشورهای غربی تهیه می‌شوند، با این تفاوت که به لحاظ کیفیت در سطح بسیار نازلتری قرار دارند و از آن مهمتر تقریبا هیچگاه به سیاست و سیاستمداران نمی‌پردازند.
دویچه‌وله نوشت: در حالی که جنجال‌های سیاسی و اخبار و حوادث مربوط به سیاستمداران از بخش‌های مهم رنگین‌نامه‌های غربی محسوب می‌شوند، ولی در ایران بسیاری از اخبار و عناوین اصلی به قتل، همسرکشی، تجاوز، فرار دختران از خانه و ... تعلق دارد.
این نشریه‌ها حتی در روزهایی که انتخابات ریاست جمهوری همه اخبار کشور را تحت شعاع قرار داده بود نیز چندان به سیاست اعتنا نمی‌کردند.
این پایگاه اینترنتی ادامه داد: گاهی به نظر می‌رسد که این نشریه‌ها نه تنها شکل کلی و حتی صفحه‌بندی و تقسیم مطالب را از روی دست هم کپی کرده‌اند که خبر یا مصاحبه‌ای را نیز عینا به یک شکل تکرار می‌کنند.
یکی از نمونه‌های این کار ترجمه مصاحبه "علی کریمی" فوتبالیست ایرانی تیم "بایرن مونیخ" با روزنامه آلمانی "بیلد" است که در چند نشریه تکرار شده است. (روزنامه بیلد یکی از معروفترین و پرتیراژترین رنگین‌نامه‌های اروپا است.)
دویچه‌وله افزود: ظاهرا برخی از این نشریه‌ها نگران تاثیر نامناسب اخبار حوادث و جنایات بر اعضای خانواده هم هستند، چرا که یکی از آنها زیر عنوان مطلبی که آن را "داستان‌های واقعی از جن و اشباح" عنوان کرده بود و "تابوت فراری به خانه باز می‌گردد" نام داشت به خط درشت نوشت: این نشریه را به دور از دسترس اطفال نگه دارید!.
- ۸۴/۰۶/۲۷