آسمان در تسخیر بالنهای گوگل
سیاوش روشنی - گوگل سال گذشته بالنهای مجهز به وای‌فای خود را به لایه استراتسفر زمین فرستاد و گامی بلند برای پوشش هر چه بیشتر اینترنت در عصر اطلاعات برداشت.
وظیفه اصلی که گوگل برای این بالنهای پلی‌اتیلنی که از نیوزیلند به آسمان فرستاده شده‌اند در نظر گرفته است، پوشش اینترنت در مناطقی از دنیا است که کابل‌های فیبری به آن راه پیدا نکرده‌اند. ارتفاع این بالن‌ها از زمین حدود 19 کیلومتر است که این میزان ارتفاع تقریبا دو برابر ارتفاع پرواز هواپیماهاست و در نتیجه اختلالی با سیستم پروازها ایجاد نمی‌کند و به‌دلیل اینکه می‌شود آنها را کنترل کرد خطری برای بالنهای هواشناسی که در این ارتفاع هستند هم محسوب نمی‌شوند.
شیوه کار این بالن‌ها به این گونه است که آنها امواجی را از طریق وای‌فای به مناطق تحت پوشش خود می‌فرستند و خانه‌هایی که در این مناطق تحت پوشش قرار دارند، از طریق گیرنده‌های کوچکی که شرکت گوگل کنار منزلشان نصب می‌کند امواج اینترنت را دریافت می‌کنند. روش انتقال داده‌ها برای خود بالن‌ها هم به این صورت است که در زمین، ایستگاه‌های دارای قابلیت اینترنت با 100 کیلومتر فاصله علایم را به بالن‌ها ارسال می‌کنند، این علایم نیز بالا رفته و از از طریق یک ستون از بالنی به بالن دیگر منتقل می‌شوند.
در ضمن می‌شود این بالنهای 15متری را که با گاز هلیوم پر شده‌اند، از روی زمین هم هدایت کرد. گوگل به کمک این بالن‌ها توانسته در پروژه آزمایشی خود به‌خوبی اینترنت با کیفیت را برای 50 کاربر تعیین‌شده در نقاط مختلف نیوزیلند فراهم کند.
جالب است بدانید که بالنهای گوگل را نمی‌توان با چشم از روی زمین مشاهده کرد و در نتیجه جلوی دید را نمی‌گیرند و مناظر انسان از آسمان بالای سرش را به‌هیچ‌وجه مخدوش نمی‌کنند.
در خصوص نحوه تامین انرژی بالن‌ها هم باید گفت انرژی مورد نیاز این بالن‌ها توسط پنل‌های خورشیدی تامین می‌شود که از زیر آنها آویزان است. این پنل‌ها طی چهار ساعت ذخیره انرژی، نیروی کافی برای یک روز پرواز بالن‌ها با بادهای غالب در اطراف زمین را تامین می‌کنند.
بالنهای گوگل به‌دلیل پرواز در ارتفاعات بالا همواره با تغییرات ناگهانی هوا و فشارهای لایه استراتوسفر مواجه‌اند. گوگل برای جلوگیری از خراب شدن بالن‌ها در اثر این مخاطرات از داده‌های ناسا، وزارت دفاع آمریکا و آزمایشگاه جت پیشرانش استفاده کرده است و بالن‌هایش را طوری طراحی کرده که از مقاومت لازم برخوردار باشند.
یکی از ایرادهایی که نسبت به پروژه قبلی بالنهای گوگل مطرح شده بود، زمان 100روزه‌‌ای بود که گوگل برای بالا ماندن هر بالن در آسمان تعیین کرده بود؛ آنچه بسیار بیشتر از عمر مفید 60روزه آنها بود. در پروژه سال گذشته اما بالنهای گوگل توانستند 134روز بر فراز آسمان نیوزیلند پرواز کنند و با موفقیت در شیلی به زمین بنشینند؛ آنچه درنهایت توانست به موج انتقادهای این‌چنینی پایان دهد. ماهش کریشناسوامی، یکی از مسوولان پروژه بالنهای گوگل در نیوزیلند در خصوص این موفقیت گوگل، آن را بسیار قابل پیش‌بینی دانسته و می‌گوید: وقتی که شروع کردیم، ۱۰ روز یک دستاورد بود. سپس به ۳۰ و پس از آن به ۷۰ رسیدیم و حالا رسیدن به ۱۰۰ روز یک چیز عادی است.
این مسوول رده‌بالای پروژه بالنهای گوگل موفقیت خود و تیمش را نتیجه آزمایش‌های سختگیرانه برای این پروژده می‌داند و در خصوص دقت به‌کار رفته در بالن‌ها می‌گوید: حتی یک شیار کوچک، فرضا دو میلیمتر، می‌تواند هفته‌ها از عمر یک بالن را کم کند و پیدا کردن یک سوراخ دو میلیمتری روی سطح ۶۰۰ متر مربعی مانند یافتن سوزن در انبار کاه است. در واقع من سعی داشتم راهی برای جلوگیری از نشتی پیدا کنم و یک شب، حین مکاشفه متوجه شدم باید از تست‌های انجام‌شده الکترواستاتیک و مایع روی لوازم بهداشتی استفاده کنیم تا جنس ماده استفاده‌شده در بالن را تغییر داده و در نتیجه عمرش را افزایش دهیم.
البته پرسیدن این سوال منطقی به‌نظر می‌رسد که آیا این بالن‌ها در صورت خراب شدن خطری برای ساکنان زمین ایجاد نمی‌کنند؟ پاسخ خیر است؛ چراکه این بالن‌ها به چتر نجات مجهز شده‌اند تا در صورتی که خراب شوند این چتر نجات آنها را به زمین بازگرداند.
نکته جالب دیگر اما این است که با توجه به اینکه سرعت حرکت این بالن‌ها با سرعت وزش باد برابر است میکروفون‌هایی که روی بالن‌ها نصب شده‌اند وضعیتی بسیار آرام را گزارش داده‌اند.
آن‌طور که گوگل اعلام کرده، هر بالن می‌تواند مساحتی در حدود 1255 کیلومتر مربع را پوشش دهد که این میزان تقریبا دو برابر مساحت 730 کیلومتر مربعی شهر تهران است.
درصورت فراگیر شدن پروژه بالنهای گوگل، می‌توان امید داشت در برخی کشورهای جهان سوم که اینترنت ضریب نفوذ بسیار پایینی دارد شاهد رشد چشمگیر اینترنت و رسیدن این کشورها به ضریب نفوذی حتی بسیار بالاتر از انتظارات اتحادیه بین المللی ارتباطات راه دور(ITU) باشیم.(منبع:عصرارتباط)
- ۹۳/۱۲/۲۰