آیین‌نامه تامین، توزیع و عرضه خدمات اینترنت و اینترانت ملی
کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، آیین‌نامه تامین، توزیع و عرضه خدمات اینترنت و اینترانت ملی را تصویب کرد. متن کامل این آیین‌نامه به شرح زیر است:
مقدمه:کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات با هدف سازماندهی ارتباطات اینترنت و سهولت دسترسی به آن و در راستای اجرای بند «الف» و «ز» ماده 3 و بند «د» ماده 5 قانون وظایف و اختیارات ارتباطات و فناوری اطلاعات، آئین‌نامه لازم جهت تامین، توزیع و عرصه خدمات اینترنت و اینترانت ملی را به شرح ذیل تعیین می‌نماید. این مجموعه تکمیل‌کننده مصوبه جلسه شماره 488 مورخ 15/8/80 شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد نحوه ارائه خدمات شبکه‌های رایانه‌ای است و جایگزیین آئین‌نامه «ضوابط صدور مجوز تامین‌کنندگان ارتباط اینترنت پر ظرفیت» که توسط شرکت مخابرات ایران تدوین شده بود، میگردد.
ماده یک- تعاریف:
عبارات و اصطلاحاتی که در این آیین‌نامه بکار برده میشود، هر یک دارای معانی بشرح ذیل است:
1-1 سازمان: سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی.
1-2 خدمات اینترنت: شامل ارائه خدمات و یا پهنای باند اینترنت.
1-3 خدمات اینترنت: شامل ارائه خدمات و یا پهنای باند اینترنت ملی.
1-4 تامین‌کننده: تامین‌کننده پهنای باند برای برقراری ارتباط با شبکه اینترنت از طریق دروازه‌های ارتباطی بین‌الملل.
1-5 تامین‌کنندگان ارتباط: شرکتهای مخابراتی استانی یا شرکت ارتباطات زیرساخت و یا هر شرکت عامل دارای مجوز برقراری ارتباط در سطح شهر، استان یا کشور به جز شرکت فناوری اطلاعات.
1-6 توزیعکنندگان: دریافت‌کنندگان پهنای باند اینترنت و اینترانت از تامین‌کننده در داخل کشور و تحویل‌دهنده خدمات اینترنت و اینترانت به عرضه‌کنندگان و تامین دسترسی پهنای باند برای مراکز داده‌ای اینترنتی (IDC)
1-7 عرضه‌کنندگان: فروشندگان خدمات اینترنت و اینترانت به مصرف‌کنندگان نهایی.
1-8 مصرف‌کنندگان نهایی: افراد حقیقی یا حقوقی هستند که خدمات اینترنت یا اینترانت از عرضه‌کنندگان، (صرفا برای استفاده) دریافت می‌نمایند و حق واگذاری این خدمات به غیر را ندارند.
1-9 مرکز داده‌ای اینترنتی (IDC): شرکتهای دارای پروانه ارائه خدمات اینترنتی.
1-10 مرکز مبادله اینترنت (IX): مکانی جهت تعیین مسیر تبادل اطلاعات روی شبکه اینترنت و اینترانت از طریق کنترل آدرس‌ها برای به دست آوردن مسیر کوتاه و بهینه بوسیله تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری خاص.
1-11 موافقت‌نامه سطح خدمات (SLA-Service Level Agreement): توافق کتبی بین تامین‌کننده، توزیع‌کننده، عرضه‌کننده و مصرف‌کننده نهایی خدمات اینترنت و اینترانت است که به کیفیت سطح خدمات، نحوه اندازه‌گیری جبران خسارت تخطی از سطح خدمات و ضمانت‌های اجرایی در آن تعیین میشود.
1-12 پالایه (فیلتر): تجهیزاتی است که عمل پالایش را انجام می‌دهد.
1-13 پالایش (فیلتر کردن): فرآیندی است که برای دسته‌بندی و یا حذف بسته‌ها و یا آدرس‌های ناخواسته و یا جلوگیری از دسترسی به سایت‌های اطلاع‌رسانی بکار برده میشود، که برابر تصمیم مراجع ذی‌صلاح ممنوع اعلام شده یا میشود.
1-14 متقاضی: شخص حقوقی در خواست‌کننده مجوز.
ماده دو: ساختار ارائه خدمات اینترنت و اینترانت
ساختار ارائه خدمات اینترنت و اینترانت از سه لایه تامین، توزیع و عرضه به شرح زیر تشکیل میشود:
1. تامین: ایجاد ارتباط اینترنت از طریق دروازه بین‌المللی و ارائه آن به توزیعکنندگان.
2. توزیع: دریافت پهنای باند اینترنت از تامین‌کننده و تحویل آن به عرضه‌کنندگان و تامین دسترسی پهنای باند مراکز داده‌ای اینترنتی (IDC).
3. عرضه: دریافت پهنای باند اینترنت و اینترانت از توزیعکنندگان و تحویل آن به مصرف‌کننده نهایی.
ماده سه: محدوده اختیارات و وظایف
3-1- تامین‌کننده اینترنت دولت می‌باشد و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات (از طریق شرکتهای زیرمجموعه) متولی این امر میگردد.
تبصره:در حال حاضر شرکت فناوری اطلاعات متولی این امر می باشد.
3-2- توزیع‌کننده اینترنت و اینترانت در کشور علاوه بر شرکت مخابرات ایران، بخش‌های غیردولتی می‌باشند که به صورت رقابتی فعالیت خواهند نمود. ضوابط صدور مجوز توزیعکنندگان اینترنت و اینترانت به شرح پیوست شماره یک این آیین‌نامه می‌باشد.
تبصره1: در استان‌هایی که کمتر از 3 توزیع‌کننده فعال باشند. شرکت مخابرات استان مجاز به فعالیت در لایه توزیع در محدوده استان می‌باشد.
تبصره2: در صورتی که تعداد توزیع‌کننده فعال در استان به3 و یا بیشتر برسد، شرکتهای مخابراتی استان مجاز با انعقاد یا تمدید قراردادهای قبلی توزیع اینترنت نخواهند بود و حداکثر دو سال مهلت خواهند داشت تا با عرضه‌کنندگان در آن استان فسخ قرار داد نمایند. تاریخ شروع بهره‌برداری و تعداد توزیعکنندگان فعال در هر استان توسط سازمان بطور رسمی اعلام میگردد.
3-3- عرضه اینترنت در کشور بصورت رقابتی در اختیار بخش غیردولتی خواهد بود. ضوابط این بخش بر اساس بندهای /ب/ و/ج/ ضوابط شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد شرکتهای رسا (ISP) و Coffee net در جلسه شماره 488 مورخ 15/8/80 تعیین میگردد.
ماده چهار: محدوده عملکرد4-1
تامین‌کننده در محدوده کشور فعالیت داشته و از طریق دروازه‌های بین‌الملل پهنای باند اینترنت را وارد کشور نموده و آن را با تعرفه مصوب و بدون تبعیض، تحویل توزیعکنندگان قرار می‌دهد.
4-2 توزیعکنندگان اینترنت در محدوده استان اجازه فعالیت دارند.
تبصره: توزیعکنندگان می‌توانند در بیش از یک استان فعالیت داشته باشند و برای فعالیت در هر استان باید مجوز جداگانه در یافت نمایند.
4-3 عرضه‌کنندگان تنها در محدوده استان اجازه فعالیت دارند.
تبصره1: تامین‌کننده، توزیعکنندگان و عرضه‌کنندگان با استفاده از شبکه‌های ارتباطی موجود و از طریق تامین‌کنندگان ارتباط باید خدمات خود را ارائه نمایند و مجاز به ایجاد بسترهای ارتباطی مستقل نمی باشند.
تبصره2: شرکتهای مخابراتی استانی موظف به برقراری ارتباط مورد در خواست توزیعکنندگان (بر اساس قرارداد منعقده با عرضه‌کنندگان) با اولویت بالا می‌باشند.
4-4 توزیعکنندگان، مجاز به ایجاد مرکز مبادله (IX) جهت مبادله ترافیک اینترنت و اینترانت در سطح شهر یا استان می‌باشند.
4-5 تامین‌کننده موظف است پهنای باند اینترنتی مورد درخواست توزیعکنندگان را در مقصد تحویل نمایند.
4-6 توزیعکنندگان می‌توانند در هر استان بیش از یک مرکز داشته باشند، ارتباط بین مراکز باید از طریق تامین‌کنندگان ارتباط صورت پذیرد.
4-7 تامین‌کننده، توزیعکنندگان و عرضه‌کنندگان موظفند اقدامات لازم جهت پالایش اطلاعات غیر مطلوب را بر اساس ضوابط و مقررات قانونی انجام دهند.
4-8 تامین‌کنندگان و توزیعکنندگان موظفند امکانات لازم جهت مدیریت و نظارت بر پالایه منصوبه را برای سازمان فراهم نمایند.
ماده پنج: حقوق و تکالیف5-1
اخذ مجوز در هر یک از سطوح تامین، توزیع و عرضه الزامی می‌باشد.
5-2 رعایت مقررات وضوابط فنی در تمام مدت فعالیت تامین، توزیع و عرضه الزامی است.
5-3 بین تامین‌کننده و توزیعکنندگان، باید موافقت‌نامه سطح خدمات (SLA) مبادله شود.
5-4 بین توزیعکنندگان و عرضه‌کنندگان باید موافقت‌نامه سطح خدمات (SLA) مبادله شود.
5-5 بین عرضه‌کنندگان و مصرف‌کنندگان نهایی، موافقت‌نامه سطح خدمات از طرف سازمان ارائه خواهد شد.
تبصره: فرم‌های استاندارد و چارچوب‌های موافقت‌نامه‌های سطح خدمات از طرف سازمان ارائه خواهد شد.
5-6 تامین‌کننده، توزیعکنندگان و عرضه‌کنندگان، موظف هستند در توزیع امکانات و ارائه خدمات خود به مشتریان تحت پوشش، از هر گونه تبعیض خودداری نموده و در شرایط یکسان با آنها رفتار نماید. در صورت مشاهده و اثبات تبعیض، سازمان موظف به رفع تبعیض در اولین فرصت می‌باشد و اقدام مقتضی برای جبران خسارت و تامین حقوق مشتریان را به عمل خواهد آورد، همچنین دارنده پروانه نیز موظف به جبران خسارت وارده می‌باشد.
5-7 مرجع صدور کلیه مجوزهای قید شده در این مقررات، سازمان است.
5-8 تامین‌کنندگان و توزیعکنندگان موظف به رعایت محدوده‌های تعیین شده توسط سازمان برای تعرفه می‌باشند.
ماده شش: نظارت
نظارت برحسن اجرای این آیین‌نامه به عهده سازمان می‌باشد، چارچوب و فرآیند نظارت باید ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه توسط سازمان تدوین و اعمال گردد.
تبصره1: تامین‌کننده، توزیعکنندگان و عرضه‌کنندگان موظفند تسهیلات لازم جهت اعمال نظارت در چارچوب تعیین شده را در اختیار سازمان و یا نمایندگان سازمان قرار دهند.
تبصره2: شرکت مخابرات ایران (از طریق شرکتهای زیرمجموعه) باید امکان دستیابی مستقل جهت اعمال نظارت را برای سازمان فراهم نمایند.
ماده هفت: مرجع حل اختلاف، تشخیص و تفسیر
7-1 مرجع حل اختلاف بین تامین‌کننده، توزیعکنندگان و عرضه کنندگان، سازمان است و احکام صادره در این خصوص لازم الاجرا می‌باشند.
7-2 مرجع تشخیص تخلف و صدور حکم سازمان می‌باشد و حکم آن لازم‌الاجرا می‌باشد در صورت عدم تمکین، طرفین می‌توانند موضوع را از طریق مراجع قضایی تعقیب نمایند.
7-3 مرجع تفسیر این آیین‌نامه و دستورالعمل‌ها و ضوابط و مقررات پیوست آن، کمیسیون تنظیم مقررات می‌باشد.
ماده هشت: نحوه اجرای آیین نامه
دستورالعمل‌ها، ضوابط اجرایی، استانداردها و معیارهای فنی و روابط متقابل بین تامین‌کننده و توزیعکنندگان و عرضه‌کنندگان در این آیین‌نامه باید ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ توسط سازمان تهیه و به تصویب کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات برسد.
ماده نه: این آیین‌نامه در نه ماده و نه تبصره و دو پیوست که در جلسه شماره 14 مورخ 1/5/1385 به تصویب کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رسیده و بر اساس بند «و» ماده پنج قانون وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از تاریخ10/1385 لازم الاجرا خواهد بود.
پیوست شماره یک
ضوابط صدور مجوز توزیعکنندگان اینترنت و اینترانت
ماده 1- ضوابط عمومی:
اشخاص حقوقی با شرایط زیر می‌توانند متقاضی دریافت مجوز توزیع اینترنت باشند:
1-1 شرکتهای غیردولتی که در ایران ثبت شده‌اند و یا شرکتهای مخابراتی استان
1-2 موضوع فعالیت شرکت یا موسسه امور مربوط به فناوری اطلاعات و اطلاع‌رسانی باشد.
1-3 شرکت یا مؤسسه باید منابع مالی لازم جهت تامین تجهیزات و نیروی انسانی به میزان کافی در اختیار داشته باشد، و مدارک لازم در این خصوص را به سازمان ارائه دهد.
تبصره: شرایط مالی مورد انتظار با توجه به نوع و سطح خدمات (توزیع یا عرضه) که شرکت ارائه خواهد کرد، متفاوت می‌باشد.
1-4 مدیران شرکت (مدیرعامل و اعضای هیئت‌مدیره) باید دارای شرایط ذیل باشند:
1-4-1 متدین به یکی از ادیان و مذاهب رسمی مندرج در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
1-4-2 عدم اشتهار به فساد اخلاقی و سابقه محکومیت کیفری بر اساس موازین اسلامی (که موجب محرومیت از حقوق اجتماعی باشد.)
1-4-3 حداقل یکی از اعضای هیئت‌مدیره دارای مدرک کارشناسی و یا بالاتر، مرتبط با فناوری اطلاعات شامل رشته‌های مهندسی کامپیوتر (سخت افزار و نرم‌افزار)، مهندسی برق (مخابرات و الکترونیک) و فناوری اطلاعات باشد.
ماده 2- ضوابط فنی:
2-1 حداقل پهنای باند لازم برای شرکتهای توزیع‌کننده اینترنت بر اساس استان محل فعالیت تعیین میشود این میزان بر اساس جدولی خواهد بود که به صورت دو سالانه توسط سازمان تهیه و به اطلاع عموم خواهد رسید.
2-2 طرح نقاط توزیع و گسترش‌های بعدی آن قبل از اخذ مجوز در هر استان بایستی توسط توزیعکنندگان تهیه گردد. این طرح باید توسط سازمان تایید شود.
2-3 عرضه اینترنت توسط توزیعکنندگان، از طریق ارائه‌کنندگان مجاز خدمات ADCL به مشترکین خانگی از طریق تامین‌کنندگان ارتباط مجاز است.
2-4 ارائه خدمات تلفن اینترنتی (VoIP) منوط به اخذ مجوز جداگانه برای این خدمت می‌باشد و در غیر این صورت مجاز نمی‌باشد. مجوز مربوط در چارچوب ضوابط و مقررات خاص خود انجام میشود و داشتن مجوز توزیع حقی برای در یافت مجوز ارائه خدمات تلفن اینترنتی (VoIP) ایجاد نمی‌کند.
2-5 رعایت مشخصات فنی و کیفیت خدمات توزیعکنندگان مطابق پیوست شماره دو.
ماده3- ضوابط مالی:
3-1 توزیعکنندگان جهت انجام خدمات موضوع این ضوابط موظف است مبلغ 000/000/1 ریال به ازاء ارتباط کمتر از 34 مگابیت بر ثانیه و 000/000/2 ریال برای ارتباط 34 مگابیت بر ثانیه و بالاتر، به عنوان حقوق ناشی از اعطای مجوز به سازمان پرداخت نمایند.
3-2 توزیعکنندگان در ارائه خدمات خود موظف به ارائه تعرفه‌های یکسان برای تمام عرضه‌کنندگان با رعایت اصل عدم تبعیض می‌باشند.
ماده4- دیگر ضوابط:
4-1 مدت اعتبار مجوز دو سال شمسی است و پس از انقضای مدت در صورتی که توزیع‌کننده اینترنت از مفاد این آیین‌نامه عدول نکرده و موجبی برای لغو مجوز وجود نداشته باشد، اعتبار مجوز با اعلام سازمان برای دو سال دیگرتمدید میشود. (تمدید مجوز بدفعات مکرر مجاز است).
4-2 هرگاه دارنده مجوز ظرف مدت سه ماه پس از صدور مجوز نسبت به آغاز فعالیت مربوطه و اخذ پروانه بهره‌برداری اقدام ننماید، سازمان مجوز صادره را ابطال می‌نماید.
4-3 در صورتی که ارائه‌کنندگان خدمات مبادرت به ورود ترافیک تلفن بین‌الملل از طریق پهنای باند اینترنت به کشور نماید مطابق ماده 5 این ضوابط با آنها رفتار خواهد شد.
ماده5- لغو مجوز:
در صورت تخلف از مفاد این ضوابط و سایر قوانین و مقررات حاکم بر این موضوع به نحو ذیل عمل خواهد شد:
برای بار اول نسبت به ارسال اخطاریه کتبی اقدام میشود.
در صورت تکرار تخلف برای بار دوم و یا عدم توجه به اخطاریه مرحله اول، بدون نیاز به ارسال اخطاریه مجوز صادره برای مدت 30 روز به حالت تعلیق درآمده و خدمات موضوع مجوز نیز قطع میشود، تکرار تخلف برای بار سوم و یا عدم رفع تخلف در مدت تعیین شده موجب لغو مجوز برای همیشه خواهد شد.
پیوست شماره دو
مشخصات فنی و کیفیت خدمات توزیعکنندگان
بخش اول:کیفیت خدمات:
ارتباط مخابراتی ارائه‌دهندگان خدمات اینترنت باید دارای حداقل شرایط از لحاظ کیفی باشد تا خدمات ارائه شده به کاربر را از نظر کیفیت مطلوب تلقی گردد. این شرایط به سه قسمت کلی تقسیم میگردد:
1- سطح ارائه خدمات
الف- دسترس‌پذیری (Availability): خدمات ارائه شده باید دارای حداکثر ضریب دسترسی باشد. این ضریب بستگی به میزان قطعی‌های اینترنت دارد که شامل دو بخش است، بخش اول لینک ارتباطی بین تامین‌کننده و توزیع‌کننده و بخش دوم قطعی‌های مربوط به تجهیزات توزیعکنندگان می‌باشد. توزیعکنندگان بر اساس موافقت‌نامه سطح خدمات خود با تامین‌کنندگان باید تضمین نمایند که در مجموع، دسترسی‌های بهره‌برداران دریافت‌کننده خدمات از توزیع‌کننده نبایستی از یک مقدار مشخص کمتر نباشد.
ب- حذف بسته (Packet loss): تعیین‌کننده میزان مفقود شدن بسته‌ها می‌باشد که حداکثر مجاز آن باید تعیین شده باشد.
ج- تاخیر(Latency): تاخیر در شبکه ارائه‌کننده سرویس می‌باشد که این مقدار باید مشخص باشد.
د- نرخ بیت خطا (Bit Error Rate): درصد بیت، کاراکتر یا بلوک دارای خطا نسبت به کل بیت، کارکتر یا بلوک‌ها است که گیرنده در یک محدوده زمان دریافت می‌کند، که این مقدار باید مشخص باشد.
در تمامی موارد ذکر شده باید توجه شود که:
لینک ارتباطی شامل دو بخش است، بخش اول لینک بین تامین‌کننده و توزیع‌کننده و بخش دوم لینک بین توزیع‌کننده و عرضه‌کننده می‌باشد. توزیعکنندگان بر اساس موافقت‌نامه سطح خدمات خود با تامین‌کنندگان باید سطح ارائه خدمات را در هر دو بخش به عرضه‌کنندگان تضمین نماید.
2-کیفیت فنی خدمات
الف- بکارگیری پروتکل‌های مسیریابی استاندارد.
ب- امکان بکارگیری و ارائه کیفیت خدمات QOS.
ج- امکان بکارگیری VPNدر ارتباطات توزیعکنندگان.
د- دارا بودن ارتباطات افزونه (Redundant) با تامین‌کنندگان.
3- پشتیبانی فنی خدمات
سرویس‌دهنده باید پشتیبانی فنی به صورت 24 ساعت در روز و7 روز در هفته را تضمین نموده و در حداقل زمان ممکن به رفع مشکل بپردازد که این مقدار حداکثر 4 ساعت می‌باشد.
قابلیت‌های اضافی پیشنهادی:
بخش دوم: مشخصات فنی
حداقل قابلیت‌های الزامی:
1- پشتیبانی از ایجاد حداقل 200 تونل همزمان.
2- قابلیت مونیتورینگ و کنترل از راه دور بصورت ایمن و با استفاده از پروتکل‌های SSL وIPSEC
3- مونیتورنگ Real Time وضعیت سیستم.
4- امکان مونیتورنیگ از دور از طریق وب.
5- امکان رمزگذاری 56 بیت triple DES
6- امکان ثبت و گزارش فعالیت‌ها
7- امکان ثبت و گزارش تلاش برای دسترسی‌های غیر مجاز
8- امکان ثبت گزارش بصورت داخلی
9- امکان ثبت گزارش در سیستم خارجی
10- سیستم هشداردهنده از طریق پست الکترونیکی و یا SNMP و یا بر روی صفحه مانیتور
11- شروع مجدد سیستم بطور اتوماتیک در صورت بروز اشکال (Crash)
12- پشتیبانی از سرویس‌های IP نظیر POP3, FTP, Telnet,HTTPS,SSL,SMTP وغیره
13- امکان افزودن سرویس‌های جدید
14- عدم نیاز به راه‌اندازی مجدد سیستم در صورت تغییر سیاست دسترسی
15- ارائه گزارش آماری ترافیک
قابلیت‌های اضافی پیشنهادی:
1- پشتیبانی ازNAT/PAT
2- امکان مدیریت پهنای باند
3- امکان مدیریت چند Firewall از طریق یک Console
4- امکان ارائه سرویس‌های Caching,Proxy
5- برخورداری از قابلیت DMZ segmentation
6- برخورداری از قابلیت SMTP Email Handling
- ۸۵/۱۱/۰۷