تولد ”روبی“، نسل بعدی شناسایی رادیویی (RFID)
مهندس عباس پورخصالیان - بزرگراه فناورییادآوری : میدانیم که تراشههای شناسایی رادیویی یا Radio Frequency IDentification - Chips نسل بعدی رمزینه (یا بارکد) هستند که از سال 2003، توسعۀ فناوریهای اصلی آن، کاربردهای آن، خوانشگر و میانافزارهای آن، بخشی از راهبرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور کرۀ جنوبی را تشکیل میدهد و قرار است استاندارددهی شبکهسازی این فناوری تا سال 2010 تکمیل گردد. کشور آلمان نیز بهرهبرداری عملی از این فناوری را از سال 2005 آغاز کرده است و نهتنها در این دو کشور، بلکه در اکثر کشورهای جهان، این فناوری حضوری فعال دارد.
توضیح اینکه: شناسایی رادیویی، مبتنی بر فناوری حسگرهایی است که اطلاعات ضبط شده در درون برچسب تراشۀ رادیویی را میخوانند و گردآوری و پردازش میکنند.
انتظار میرود این فناوری، دگرگونی بزرگی را در زندگی روزمره همۀ انسانها و جوامع بهوجود آورد و "در همه کس"، در همه چیز و در همه جا استفاده شود:
- در مدیریت مواد خوراکی
- در انبارداری
- در فروشگاههای آینده
- در نظارت بر زباله
- در مدیریت محیط زیست
- در مدیریت پست و حملونقل کالا
- در مدیریت امنیت
- در شناسنامه، پاسپورت و روادید
- در مدیریت خودرو از راه دور
- در "اینترنت چیزها" بهعنوان بخشی از نشانی اینترنتی
- در مدیریت کتابخانهها
- در منزل
- و خلاصه در زیرساختهای نوینی همچون شبکه حسگرهای همیشه و همه جا حی و حاضر که به آن در اصطلاح USN یا Ubiquitous Sensor Network میگویند.
در واقع تراشه شناسایی رادیویی بر دو نوع است: الف- فعال، یعنی مجهز به باتری و ب- غیرفعال یعنی فاقد باتری.
رایجترین نوع تراشۀ شناسایی رادیویی، نوع غیرفعال آن است که انرژی لازم برای دریافت و ارسال اطلاعات را از میدان الکترومغناطیسی ایجاد شده توسط حسگر کسب میکند.
با وجودی که یکی دو سال است که از نوآوری تراشههای شناسایی رادیویی بهعنوان نسل بعدی رمزینه میگذرد، نسل بعدی این تراشهها نیز، اکنون مطرح گردیده است. ”روبی“ (RuBee) همان نسل بعدی تراشۀ شناسایی رادیویی فعال است.
آنچه در پی میآید مدخلی است بر این فناوری نوین که میتوان آن را "نوۀ" رمزینه و "فرزند خلف" شناسایی رادیویی خواند.
تولد ”روبی“ بهعنوان نسل بعدی RFID
شانزدهم فوریه 2006 نطفه روبی بسته میشود به این ترتیب که پیشنهادی کتبی مبنی بر استانداردسازی نسل بعدی RFID و شبکهسازی رادیویی آن در IEEE ثبت میگردد.
روبی، فناوری بنیادی و زیرساختی "اینترنت چیزها" ست (در زمینۀ "اینترنت چیزها"، رجوع شود به مقالۀ آقای علی شمیرانی تحت عنوان "روزی در آینده" در شماره 26 دنیای مخابرات و ارتباطات، اردیبهشت 1385 صفحههای 40 تا 45 و یا در نخستین پیششمارۀ هفتهنامۀ بزرگراه فناوری ، اردیبهشت 1385)
در واقع، ”روبی“، استاندارد پروتکل شبکهای است کاملا شبیه به ”تیسیپی/ آیپی“ برای موج بلند (LW) و برقراری ارتباطات میان دو همتا یا اصطلاحا همتا با همتا (Peer-to-Peer).
استانداردسازی چنین شبکهای، خلا موجود بین استانداردهای غیرشبکهای تراشۀ شناسایی رادیویی و استانداردهای شبکهای موسوم به ”وایفای“ و ”وایمکس“ را پر میکند.
(در زمینه ”وایفای“ و ”وایمکس“ رجوع شود به مقالۀ ”فناوری فراخ باند بیسیم“ به قلم نگارنده در شمارۀ 41 پیام ارتباطات، فروردین و اردیبهشت سال 84، صفحههای 26 و 27)
بنابراین، کار IEEE، ادامۀ کاری است که توسط ISO، IEC و EPCglobal در رابطه با RFID انجام شده است. یعنی اگر سه سازمان استانداردسازی اخیر فناوری غیرشبکهای این تراشهها را استاندارد کردهاند، IEEE میخواهد فناوری شبکهسازی آنها را در ادامۀ استانداردسازی شبکههایی چون:
- شبکه محلی (LAN)
- شبکه خانگی (HAN)
- شبکه شخصی (PAN)
- شبکه پردیسی (CAN) (یا Campus Area Network)
- زیگ بی (Zig Bee) با استاندارد 802.15.4 که نسل بعدی دندان آبی است
- شبکههای منطقهای بیسیم با استانداردهای
802.11a
802.11g
802.11i (که هر سه نوع وایفای هستند)
- شبکهسازی از طریق اپتیک در فضای باز
- فراشبکه محلی 2 (Hyper LAN2)
- شبکهسازی ماورای فراخ باند (UWB)
- وایمکس (Wi Max) با استانداردهای 802.16 و 802.20
- و Hyper Max ... انجام دهد.
برخلاف استانداردسازیهای مذکور، استانداردسازی روبی ، شبکۀ تراشههای فعال شناسایی رادیویی، دارای ویژگیهای زیر خواهد بود:
- طیف رادیویی : طول موج بلند
- تحرک : کمسرعت و کند
- برد مفید : متوسط یعنی پنجاه تا یکصد اینچ در مساحتی بالغ بر ده هزار "پا" مربع (حدود یک هزار متر مربع)
- عمر باتری : بلندمدت (حدودا ده ساله)
- نوع ارتباط : زمان واقعی و بیدرنگ(ریل تایم)
- وابستگی استانداردی : مستقل یعنی بدون هیچ وابستگی به تکمیل استانداردی دیگر
- نوع حافظه : EEPROM
- نشانی اینترنتی : انعطافپذیر و قابل تغییر
- گرههای شبکه : گیرنده ـ فرستندههای تابشی، مسیریابهای ارزان (حدود پنجاه تا یکصد دلاری) و ایستگاه پایه
- نوع پردازنده : چهار بیتی، دارای قابلیت رمزنویسی دادهها و رمزگشایی
- هزینۀ برچسب : زیر یک دلار (در حال حاضر) تا 15 سنت
- نوع برچسب : ضدآب (و ضدمایع) ، قابل پیوند در بدن موجودات زنده و حتی قابل استفاده در محیطهای فلزی (در قفسۀ فلزی فروشگاهها و انبارها)
- قابلیت پردازش : انبارگردانی فوری (ریل تایم)
- نوع پروتکل : کاملا شبیه به" تیسیپی/ آیپی".
- ۸۵/۰۷/۲۳