جاسوس‌هایی مثل ما!
سعید میرشاهی - «دن رویوو و یوسی ملمن» روزنامه‌نگاران باسابقه حوزه امنیت و اطلاعات در نشریه دیجیتالAir Mail ، که توسط گریدون کارتر (سردبیر سابق ونیتی فیر) و الساندرا استنلی (خبرنگار و منتقد خارجی سابق نیویورک تایمز تاسیس شده در گزارشی جالب توجه با تیتر «جاسوس‌هایی مثل ما!»
موج کم‌سابقه جاسوسی شهروندان عادی اسرائیل برای ایران و عوامل اجتماعی، سیاسی و فردی پشت این ماجرا را بررسی کرده‌اند.
در گزارش پیش‌رو، نویسندگان با اتکا به پرونده‌های امنیتی، اظهارات مقامات شینبت و نمونه‌های واقعی از متهمان به جاسوسی برای ایران، به‌ویژه طی سال‌های اخیر، روند رو به رشد این پدیده را ترسیم کرده‌اند. واکاوی نقش جنگ غزه و سهم شکاف‌های داخلی و شبکه‌های اجتماعی در گسترش این موج نیز بخش‌های دیگر گزارش را شکل می‌دهند.
رژیم صهیونیستی، درگیر اپیدمی جاسوسی از سوی خطرناک‌ترین دشمن خود، جمهوری اسلامی ایران، شده است. جاسوس‌ها، که برای بسیاری از اسرائیلی‌ها شوکه‌کننده است، شهروندان عادی اسرائیل هستند؛ همان همسایگان‌شان از تمام اقشار جامعه. انگیزه‌های آنها متنوع است. بیشتر این افراد، به‌خاطر پول وارد این کار شده‌اند، برخی دیگر به‌خاطر مسائل جنسی و تعدادی هم از رهبری بنیامین نتانیاهو دلخورند. مقامات دولتی نگران هستند، زیرا افزایش این رویه در حالی رخ می‌دهد که اسرائیل در جنگ طولانی و ناامیدکننده در غزه گرفتار است و شاید، در برخی موارد، حتی به‌خاطر همین جنگ باشد.
- 1000 جاسوس، 60 محاکمه
دستورهای منع انتشار که توسط قضات صادر شده، گزارش‌های عمومی را محدود کرده، اما شینبت (سازمان امنیت داخلی اسرائیل که معادل اف‌بی‌آی است)، می‌گوید بیش از ۶۰ شهروند در حال محاکمه هستند و انتظار می‌رود اتهامات بیشتری مطرح شود. باور بر این است که بیش از 1000 اسرائیلی با جاسوسان ایرانی تماس داشته‌اند. بیشتر آنها به خیانت‌های کوچک متهم هستند، اما چند خائن اسرائیلی، حاضر شده‌اند برای پول، حتی دست به کشتن بزنند.
عوامل شینبت با استفاده از مقابله‌های سایبری تلاش می‌کنند این گفتگوهای مخفی را کشف کنند، اما اوضاع آن‌قدر وخیم است که این سازمان، اکنون از مردم خواسته پیام‌هایی که از طرف افراد ناشناس با درخواست‌های عجیب ارسال می‌شود، رد و گزارش کنند. این سازمان امنیتی که معمولاً بسیار محرمانه عمل می‌کند، کمپین بی‌سابقه‌ای در رادیو و فضای آنلاین، با شعار «پول آسان، مجازات سخت»، راه‌اندازی کرده است.
در ادامه این گزارش ادعا شده، اسرائیل به قدرت و هوشمندی مهارت‌های جاسوسی خودش می‌بالد؛ همان قدرتی که به‌تازگی توسط عوامل موساد و خرابکارانی که در عمق ایران نفوذ کردند و بمباران برنامه هسته‌ای این کشور را در ژوئن ممکن ساختند، نشان داده شد. در مقابل، تلاش‌های ایران برای نفوذ به اسرائیل، اصلاً قابل مقایسه نیست.
بااین‌حال، مأموران اطلاعاتی ایران برای جذب شهروندان اسرائیلی به جاسوسی از خارج کشور، از طریق تلگرام، واتس‌اپ، اینستاگرام و فیس‌بوک با آنها تماس می‌گیرند. بعضی از این مأموران، با هویت‌های جعلی از طریق لینکدین، ارتباط را برقرار و وانمود می‌کنند پیشنهاد شغل‌های پر درآمد دارند.
مدتی نمی‌گذرد آن غریبه دوست‌داشتنی، یک لطف کوچک، مثل نقاشی روی دیوار یا آتش زدن خودروی پارک‌شده را درخواست می‌کند. پرداخت به‌صورت ناشناس و غیرقابل ردگیری آنلاین، از طریق پی‌پال یا بیت‌کوین انجام می‌شود. سپس نوبت به درخواست‌های تهدیدآمیزتر مانند ارسال عکس از اطراف خانه آخر هفته نتانیاهو یا محیط یک پایگاه نظامی می‌رسد.
- عشق، طمع و خیانت
سال‌ها سازمان‌های اطلاعاتی ایران که به دنبال جاسوس در اسرائیل بودند، پشت روش «پرچم دروغین» پنهان می‌شدند و هویت ایرانی خود را فاش نمی‌کردند، اما وقتی دیدند بسیاری از اسرائیلی‌ها، چقدر بی‌شرمانه و بدون احساس گناه، به این پیشنهادها پاسخ می‌دهند، مأموران ایرانی نیز نقاب را کنار گذاشتند و به‌طور علنی، هویت خود را ایرانی معرفی کردند.
دو شهروند یهودی اسرائیلی، که ظاهراً افراد قابل اعتمادی بودند، بر اثر عشق و طمع، به کشورشان خیانت کردند: موتی مامان (Moti Maman) و مرد دیگری که نام او، به صورت قانونی نمی‌تواند فاش شود.
موتی مامان، ۷۴ ساله، توسط دادستان‌ها به‌عنوان یک تاجر ورشکسته توصیف می‌شود که دیوانه‌وار عاشق ناتالیا، زنی بسیار جوان‌تر از بلاروس شد. او به‌طور روزافزون بر هدیه‌های گران‌قیمت مانند لباس‌های طراحان مد، عطرها و سفرهای خارج از کشور تأکید می‌کرد. در سفر به ترکیه، فردی او را با یک ایرانی آشنا کرد که راهی آسان برای کسب درآمد به او پیشنهاد داد. ظاهراً ناتالیا به‌صورت آگاهانه در یک دام عاشقانه قرار نداشت. در سال ۲۰۲۴، موتی مامان به همکاری در طرح ترور با حمایت ایران علیه نتانیاهو متهم شد.
تماس‌های مامان دوبار او را به صورت قاچاقی به ایران بردند؛ جایی که او در یک هتل لوکس با تجملات فراوان پذیرایی شد. مأموران ایرانی، نقطه ضعف او را پول تشخیص دادند و پیشنهاد کردند اگر در ترور نتانیاهو نخست‌وزیر، رونن بار رئیس سازمان شینبت، یوآو گالانت وزیر دفاع و نفتالی بنت نخست‌وزیر سابق کمک کند، صدها هزار دلار به او پرداخت خواهند کرد.
مامان نه نگفت، اما به ایرانی‌ها گفت شک دارد بتواند از حفاظتی که این رهبران دارند، عبور کند. در مقابل، پیشنهاد داد که دو شهردار در شمال اسرائیل را به قتل برساند.
جاسوس دوم، مالک یک فروشگاه کفش در ۴۰ سالگی است؛ یک یهودی ایرانی که در سال ۱۹۹۹ به اسرائیل مهاجرت کرده است. حدود یک دهه پیش، او عاشق زن ایرانی شد که زیاد سفر می‌کرد. آنها گهگاه در ترکیه، تایلند و ابوظبی ملاقات می‌کردند. دادستان‌ها ادعا می‌کنند حدود یک سال و نیم پیش، سازمان اطلاعات ایران از این رابطه عاشقانه باخبر شد و به آن زن دستور داد تا عاشقش را به دیداری در ترکیه با مأموران جاسوسی ببرد. هنوز مشخص نیست آیا این زن توسط ایران، تحت فشار بوده یا از ابتدا برای کشورش کار می‌کرده است.
ماموریت‌هایی که به این فروشنده کفش واگذار شده بود، کم‌اهمیت‌تر از مامان نبود و شاید حتی شدیدتر هم بود، چون اطلاعاتی که او جمع‌آوری کرد، در ژوئن امسال، در جریان جنگ ۱۲ روزه اسرائیل با ایران، به ایران تحویل داده شد. او در ازای چند هزار دلار، درباره مسیرهای پروازی پهپادهای اسرائیلی به ایران و نیز درباره ملوان ایرانی که در نفتکش خلیج فارس کار می‌کرد و گفته می‌شود مأمور موساد بوده، اطلاعاتی ارائه داد. دادستان‌ها فاش نکرده‌اند متهم چگونه توانسته این اطلاعات را کسب کند.
مامان در دسامبر گذشته به یک توافق قضایی رسید، از اقدامات خود اظهار پشیمانی کرد و در آوریل، به ۱۰ سال زندان محکوم شد. هرچند این فروشنده کفش، متهم شده، اما محاکمه‌اش هنوز آغاز نشده است.
در حال حاضر، بیش از ۵۰ اسرائیلی توسط شینبت بازداشت شده‌اند و در انتظار محاکمه هستند. مقامات می‌گویند حدود ۱۰۰۰ نفر در اسرائیل که تنها ۱۰ میلیون نفر جمعیت دارد، بازجویی شده‌اند. در یک پرونده بسیار جدی، شبکه «هفت آذری»، شامل یهودیانی که از آذربایجان مهاجرت کرده‌اند، طی دو سال، حدود ۱۰۰ هزار دلار، برای انجام ۶۰۰ مأموریت که از سوی ایران دستور داده شده بود، دریافت کردند. آنها که سپتامبر گذشته دستگیر شدند، می‌توانند به اتهاماتی از جمله «کمک به دشمن در زمان جنگ»، به حبس ابد محکوم شوند.
مقامات به‌صورت فوری می‌خواهند علل اصلی این وضعیت را درک کنند و راهی برای بازدارندگی اسرائیلی‌ها از چنین معضل گسترده‌ای در آینده پیدا کنند.
قبلاً مأموران مقابله با جاسوسی در شینبت معتقد بودند یهودیان اسرائیلیِ خیانتکار، اندک و حاشیه‌ای هستند و اطلاعات مهمی برای فروش ندارند، اما اخیراً جریان جاسوسی ناشی از طمع، بیشتر شبیه به سیل شده است. یک منبع در شینبت می‌گوید: «ما نگران این روند هستیم. مشکل، از حاشیه‌های جامعه به مرکزیت آن، در حال انتقال است.»
- سیل خیانت، زنگ هشدار
چرا خیانت به یک پدیده رو به رشد تبدیل شده است؟ واضح است که ۱۸ سال حکمرانی نتانیاهو، جامعه اسرائیل را به‌شدت دوقطبی کرده و این شکاف‌ها، از زمان حمله به غزه و عمیق‌تر شدن اختلافات بر سر چگونگی شکست حماس و آزادسازی گروگان‌ها بیشتر شده‌اند. ظاهراً وحدت و میهن‌پرستی، شعاری از دوران گذشته و فراموش‌شده، به نظر می‌رسد.
یورام پِری، سردبیر باسابقه یک روزنامه در تل‌آویو و رئیس سابق مطالعات اسرائیل در دانشگاه مریلند می‌گوید: «جامعه اسرائیل، تا حدی متلاشی شده که مردم، تنها به خودشان یا به گروه کوچکی که با آن هویت می‌یابند، فکر می‌کنند.»
پری اضافه می‌کند: «جنگ غزه، بدترین بحران برای مردم یهود از زمان هولوکاست بوده و تأثیر خودش را گذاشته است. شبکه‌های اجتماعی که جامعه را تقسیم می‌کنند و نفرت و زشتی را گسترش می‌دهند، نیز در این امر، سهیم هستند.»
شینبت امیدوار است با علنی کردن نگرانی‌ها و تأکید بر عواقب حقوقی شدید، مردم را متقاعد کند. امنیت در اسرائیل، مثل یک دین است. یکی از افرادی که سال‌ها در این زمینه، فعالیت کرده، می‌گوید: «ممکن است ناچار شویم یازدهمین فرمان ده‌گانه را اضافه کنیم: تو نباید علیه وطن خود جاسوسی کنی.»(منبع:عصرارتباط)