ITanalyze

صبا رضایی – گوگل در زمینه‌های مختلفی فعال است، این غول فناوری کالاهای بسیاری به بازار روانه کرده است؛ اندروید، تقویم، یوتیوب، قدرتمندترین موتور جستجوی اینترنتی، کروم و … اما می‌دانید مهم ترین و با ارزش ترین دارایی این شرکت بزرگ چیست؟ بیگ دیتا.

اگر سریال وست ورد را دیده باشید، یک هوش مصنوعی را می‌بینید که بر اساس داده‌های هر فرد پیش بینی می‌کرد درآینده برای وی چه اتفاقی می‌افتد، کدام کاندیدا باید رییس جمهور شود و کدام کسب و کار بیشتر سود می‌کند؟ سهام چه کمپانی بیشترین سود را به همراه دارد. اگر تمام سریال را تخیلی فرض کنیم – که به زودی به حقیقت تبدیل می‌شود – هوش مصنوعی آن حقیقی بود. در واقع این هوش مصنوعی همان کاری را می‌کرد که گوگل با بیگ دیتا انجام می‌دهد. گوگل اطلاعات تمام کاربران را در اختیار دارد و می‌تواند زندگی آن‌ها را پیش بینی و تحلیل کند.
برای شرکت‌ها نیز این اطلاعات بسیار ارزشمند هستند همانگونه که فیس‌بوک اطلاعات کاربران را به شرکت‌ها فروخت و بر اساس آن‌ها محصولات تولید و روانه بازار کشورهای مختلف شد. به جز آن گوگل با ابزارهای مختلف تمام زندگی ما را تحت تاثیر خود قرار داده است. چه بپوشیم، در حال حاضر کدام پوشش مد روز است؟ چه دارویی مصرف کنیم؟ کدام آتلیه عکاسی کنیم؟ از چه آژانس مسافرتی تور سفر خریداری کنیم؟ همه چیز در گوگل موجود است و به گونه‌ای اطلاعات سطحی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد که دیگر نیازی به متخصص نمی‌بینند. این موتور جستجوی قدرتمند در حال تخصص‌زدایی است.
اما این تمام تاثیر گوگل نیست. اگر از گوشی اندروید استفاده می‌کنید تمام اطلاعات شما ذخیره می‌شود، واقعا تصور می‌کنید حریم شخصی دارید؟

فروش اطلاعات غول‌های فناوری
کارشناسان بر این باورند که غول‌های فناوری مانند گوگل و فیس‌بوک در زمینه تبلیغات درآمدزایی بالایی دارند. در عین حال برخی مواقع خبرهایی به گوش می‌رسد مبنی بر فروش اطلاعات توسط این غول‌های فناوری.
محمود محمدی، مشاور کسب و کارهای اینترنتی به «عصر ارتباط» گفت: گوگل دارای مجموعه‌های مختلفی از مدل‌های کسب و کاری است. بسیاری از این مدل‌های کسب و کاری مدام در حال تغییر هستند و به ویژه سیاست‌های کاری خود را به طور مداوم تغییر می‌دهند. از سویی دیگر اطلاعات و خبرهایی درباره پلتفرم‌های بزرگ و غول‌های فناوری دنیا منتشر می‌شود که مردم را متعجب می‌کند.
او افزود: به طور مثال چندی پیش اخباری منتشر شد مبنی بر این که فیس‌بوک اطلاعات کاربران را به سازمان‌ها و شرکت‌ها می‌فروشد. سازمان‌ها البته این اطلاعات و داده‌های مردم را برای تحلیل اطلاعات و بررسی سبک زندگی مردم نیاز دارند از سویی دیگر برای تبلیغات و کسب و کارها نیز بسیار مفید و ضروری است.
محمدی گفت: کسب و کار اصلی گوگل برای عموم مردم رایگان است اما در حوزه‌هایی که مربوط به تبلیغات می‌شود، کاربران و کسب و کارها باید هزینه‌ای برای آگهی پرداخت کنند. همانگونه که در صفحه اول سرچ‌های گوگل، اولین و دومین نتایج همواره در اثر تبلیغات چنین رتبه‌هایی را در سرچ گوگل کسب کرده‌اند.
او با اشاره به نفوذ گوگل در موارد دیگر زندگی گفت: زندگی مردم دنیا به اندروید وابسته است که محصول شرکت گوگل است. بسترهای مختلفی روی اندروید فعال هستند که بسیاری از آنها نرم افزارها و کالاهای گوگل هستند. جی میل، تقویم گوگل و دیگر ابزارهای اندرویدی گوگل در زندگی مردم به طرق مختلف دخالت دارد. حتی در ویندوز و سیستم‌های کامپیوتری نیز گوگل کروم نصب می‌شود و بدین ترتیب، اطلاعات کاربران در سیستم‌های کامپیوتری و پی سی نیز دسته بندی می‌شود. در گوگل کروم می‌توان تاریخچه را پاک کرد اما ممکن است در اطلاعات و دیتاهای گوگل ذخیره شده و حذف نشود. حتی با جی پی اس موبایل نیز می‌توانند ما را ردیابی کنند.
این فعال کسب و کارهای اینترنتی تاکید کرد: داده‌های جمعی کاربران در گوگل ذخیره و طبقه بندی می‌شود. همچنان که اطلاعات فردی آنها طبقه بندی می‌شود.

تنها موتور جستجوی در دسترس
گوگل تنها موتور جستجوی ممناسب و در دسترس ایرانیان است و این امر استفاده از آن را اجتناب ناپذیر کرده است.
خاطره ترکی، کارشناس فناوری اطلاعات در گفت و گو با «عصر ارتباط» اظهار کرد: گوگل شرایطی را برای افراد ایجاد کرده است که متخصصان را کنار گذاشته‌اند. افراد بیمار می‌شوند، در گوگل جستجو کرده و خوددرمانی می‌کنند. در واقع در حال تخصص زدایی هستیم با گوگل. در رابطه با واکسن کرونا نیز مردم در گوگل سرچ می‌کردند و بررسی می‌کردند که آیا واکسن بزنند یا خیر. گوگل بیش از هر متخصصی در تصمیم‌گیری مردم در رابطه با واکسن کرونا تاثیرگذار بود.
او افزود: صحت اطلاعات گوگل مشخص نیست و نیاز به فرهنگ سازی دارد. گوگل اطلاعات را صحت سنجی نمی‌کند.

کلان داده‌های غول‌های فناوری
ترکی در رابطه با توانمندی نامحدود بیگ دیتا یا کلان داده‌ها گفت: گوگل به هر اطلاعاتی دسترسی دارد. فیس‌بوک نیز هرسال متهم می‌شود به فروش اطلاعات. به طور مثال گفته می‌شود فیس‌بوک اطلاعات کاربران جهان سومی ‌را به فروش رسانده، بر اساس آن تولیدکنندگان به تولید محصولات مورد علاقه مردم جهان سوم پرداخته‌اند و سود هنگفتی به جیب زده‌اند. در واقع اطلاعاتمان هرروز فروخته می‌شود.
این کارشناس امنیت سایبری با تاکید بر اینکه بیگ دیتا، گوگل را تصمیم گیرنده کرده است، بیان کرد: گوگل با یک عکس می‌تواند فردی را به اوج رسانده و یا زمین بزند. این غول فناوری بسیار قدرتمند شده است. این روزها جنگ واقعی بر سر دانش است. افرادی که از پلتفرم‌های بزرگ استفاده می‌کنند همواره مورد سواستفاده قرار می‌گیرند.
او افزود: بسیاری از نرم‌افزارهایی که استفاده می‌کنیم زمانی مورد استقبال قرار گرفته‌اند که برای دولت هم سوددهی داشته باشد. مشابه همین اپلیکیشن‌ها و استارتاپ‌های داخلی فراوان آمده‌اند و اجازه فعالیت به آن‌ها داده نشده است. برای مثال در همه دنیا، همه شهروندان باید اطلاعات مالی و ملکی خود را در یک سامانه جامع ثبت کنند تا هم بتوان جلوی پولشویی را گرفت و هم انواع جرایم و تخلفات. بارها این طرح در مجلس ایران مطرح شد اما برخی دولتی‌ها و مجلسی‌ها نمی‌خواستند اطلاعاتشان در یک سامانه جامع ثبت شود و جلوی این اقدام را گرفتند. نتیجه چه شد؟ یک ملک به چند نفر همزمان فروخته می‌شود و سر مردم کلاه می‌رود. حتی بحث ساده‌ای مانند اطلاعات ملکی نیز در سامانه‌ای جامع ثبت نشده و نمی‌توان آن را استعلام گرفت.

ایجاد یک موتور جستجوی فارسی
حتی گوگل نیز منابع فارسی زبان اندکی دارد. به همین دلیل به گفته کارشناسان نیاز به وجود یک موتور جستجوی فارسی بسیار احساس می‌شود.
ترکی گفت: کشورهایی مثل چین گوگل را بسته است اما زیرساخت‌ها را به حدی تقویت کرده و موتور جستجوی قوی ایجاد کرده که نیازی به گوگل ندارد. باید یک موتور جستجوی فارسی داشته باشیم. حتی منابع گوگل نیز بیشتر انگلیسی است اما منابع فارسی زبان آن بسیار اندک است. ما موتور جستجوی فارسی خوب نداریم.
او تاکید کرد: در ایران هیچ راهی به جز استفاده از گوگل نداریم. از هر کارشناس فناوری اطلاعات که بپرسید هیچ موتور جستجوی فارسی زبانی نمی‌شناسد که مناسب باشد. دولت باید روی موتور جستجوی فارسی هزینه کند و این امر زمان بر است. باید منابع خوبی وارد آن شود، باگ‌های امنیتی آن برداشته شود و سپس به عنوان موتور جستجوی فارسی زبان استفاده شود.زیرساخت مناسب و ورود اطلاعات، مهم ترین بخش ایجاد یک موتور جستجوی فارسی است. ترکی گفت: مستعمره بودن فقط این نیست که از چاه نفت ما استفاده کنند. وقتی که در همه چیز زندگی‌مان گوگل تصمیم‌گیرنده است، مستعمره‌ایم. از کودکان خردسال تا افراد سالمند همگی از گوگل استفاده می‌کنند. موتور جستجوی فارسی زبان که ایجاد شود، باید اعتماد سازی کنیم که مردم اطلاعات خود را روی موتور جستجوی فارسی قرار دهند. ()