درباره وضعیت امروزِ اینترنت کشور
علی شمیرانی - دولت‌ها و به شکل مشخص وزارت ارتباطات از بیش از سه دهه قبل تا کنون، در هر دوره با یک فشار و معضل بزرگ مواجه بودند.
1- در دوران کودکی‌ام، دیدن تلفن ثابت در خانه یکی از فامیل‌ها، بسیار لوکس بود و تماس با شماره تلفن ساعت گویا (119) که صدای ضبط شده خانمی که ساعت رسمی کشور را اعلام می‌کرد، یک سرگرمی کودکانه بود. در آن سال‌ها مراجعه به بقالی محله یا معدود همسایگانی که تلفن ثابت داشتند، یا صف‌های طولانی پای کیوسک‌های تلفن و یافتن سکه‌های 2 و 5 و 10 ریالی کاملا رایج بود و وزارت پست و تلگراف و تلفن آن دوران، به شدت زیر فشار اخبار و انتقادات برای توسعه تلفن ثابت و کیوسک‌های عمومی و مشکل کمبود سکه‌ها و غیره بود.
2- در دوران جوانی، سر و کله گوشی‌های بی‌سیم یا همان موبایل‌ها پیدا شد و این گوشی‌ها نیز با مراسم و قیمتی خاص در اختیار عده خاصی قرار می‌گرفت و چه صف‌هایی که شب تا صبح در ادارات پست برای ثبت‌نام سیم‌کارت و واگذاری در سال‌های بعد وجود داشت. در آن سال‌ها نیز وزارت ارتباطات که هنوز نامش پست و تلگراف و تلفن بود، به شدت زیر فشار واگذاری سیم‌کارت قرار داشت.
3- در اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80، نام اینترنت نیز کم و بیش از گوشه و کنار شنیده می‌شد و برخی در خانه‌هایشان، کامپیوتری داشتند که با سر و صدای خاصی به اینترنت وصل می‌شد و البته مثل امروز کاربردهای پیچیده و گسترده نداشت.
با رسیدن به میانسالی اما دیگر خبر و فشاری از بابت تلفن ثابت و سیار روی دولت‌ها و وزارتخانه تغییر نام یافته ارتباطات و فناوری اطلاعات نبود و این رساندن اینترنت با کیفیت و با دوام به اقصانقاط کشور بود که بیشترین فشار را تا هم‌اکنون به دنبال داشته است.
مقصود آن است که در هر دوره‌ای فشار و تقاضایی متفاوت و البته به حق و طبیعی در عرصه ارتباطات کشور وجود داشته و دارد.
در سال‌های قبل در کشور ما اما در سیاستی نادرست و برعکس دنیا، به جای توسعه و تمرکز اینترنت روی خطوط ثابت، نزدیک به 90درصد تقاضای اینترنت روی شبکه موبایل رفت.
همزمان اما بحث تمرکز بر خدمات بومی و گردش اطلاعات اینترنت در داخل کشور نیز در دستور کار قرار گرفت و آنطور که در سند افق ۱۴۰۴ که در شورای عالی فضای مجازی تدوین شده، آمده است: نسبت پهنای باند داخلی خدمات پایه فضای مجازی به پهنای باند خارجی باید ۷۰ به ۳۰ درصد باشد.
فارغ از ورود به بحث امکان و عدم امکان تحقق این هدف‌گذاری، اما ماجرا اینجاست که مجوز افزایش پهنای باند اینترنت، اکنون دست این شوراست. کمااینکه در جریان اختلال اینترنت و انتقادات پیرامون آن در مهرماه سال 1400، مدیر یکی از اپراتورهای ثابت اعلام کرد، «ظرفیت پهنای باند باید افزایش یابد که این مجوز باید از سمت شورای عالی فضای مجازی صادر شود و چنین اتفاقی تا امروز رخ نداده است.»
سوم اسفندماه همان سال بود که زارع‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به جزییات جلسه شورای عالی فضای مجازی در آن مقطع پرداخت و از پیشنهاد دولت برای افزایش پهنای باند در جلسه شورا خبر داد.
موضوعی که در همان ایام با اخبار ضد و نقیض مبنی بر عدم موافقت با این تقاضا همراه شد.
مخلص کلام اینکه بعد از توسعه تلفن ثابت و همراه در ایران، امروز مساله اینترنت اما با چند پیچیدگی بزرگ مواجه است. نخست، بازگرداندن اینترنت از ریل شبکه سیار (که ظاهرا بیش از 2 برابر حد مجاز زیر فشار است و هر لحظه...) به شبکه ثابت؛ دوم مشکلات عدم توسعه به علت حساسیت‌ها و فشارها برای افزایش نرخ اینترنت؛ و سوم نیز، فشارها برای گردش 70درصدی پهنای باند در داخل کشور.
معمایی پرچالش و سخت که با توجه به چندگانگی پیرامون آن، نمی‌دانم که رفع آن به دوران پیری و حیات نگارنده می‌رسد یا نسل بعدی کاربران و مدیران وزارت ارتباطات، از این دوران به عنوان یک خاطره یاد خواهند کرد و احتمالا در آن زمان هم درگیر معضل جدیدی هستند! (منبع:فناوران)