روزشمار ۱۴۰۲؛ شهریور: هک تپسی و ثبت احوال
در ایام شهریورماه، بحث‌های پیرامون سرنوشت بررسی کندی اینترنت و مافیای فیلترشکن، همچنان در رسانه‌ها دنبال می‌شد و به علت نامشخص بودن نتایج، تقریبا در اواخر این ماه نیز از داغی آنها کاسته شد و پیگیری‌های بیشتر نیز متوقف شد.
در این ماه ماجرای هک تپسی و سرقت ده‌ها میلیون داده کاربران ایرانی، اختلال و ادعای هک سامانه ثبت احوال و همچنین چند تحریم فناورانه دیگر برای شرکت‌های ایرانی رخ داد.
۲ شهریور: پایان پیگیری دستور رییس جمهور
دو ماه پس از اتمام دومین ضرب‌الاجل شورای عالی فضای مجازی و دستور رییس جمهور پیرامون تشکیل کمیته بررسی کیفیت اینترنت و رسیدگی به گلایه‌های عمومی در این خصوص، بار دیگر برخی رسانه‌ها پیگیر نتجیه و خروجی کار شدند و نوشتند: اکنون پس از گذشت دو ماه از دستور اولیه رئیس جمهور، مرکز ملی فضای مجازی و وزارت ارتباطات گزارش خود را از بررسی وضعیت اینترنت ارائه نکرده‌اند. ضمن اینکه به نظر می‌رسد در جدیدترین جلسه شورای عالی فضای مجازی که سه شنبه هفته جاری برگزار شد نیز گزارشی مطرح نشده و یا در صورت مطرح شدن به اطلاع عموم نرسیده است.
به این ترتیب در همین ایام بود که پیگیری‌های رسانه‌ای و معدود نمایندگان مجلس از سرنوشت این کمیته نیز به سکوت گرایید و از آن پس نیز کسی پیگیر این ماجرا نشد.
۱۱ شهریور: هک تپسی
تپسی به عنوان دومین شرکت تاکسی اینترنتی از نظر سهم بازار در ایران، یازدهم شهریورماه هک خود را تایید کرد.
در این ماجرا هکرها مدعی سرقت اطلاعات ۶ میلیون راننده و بیش از ۲۷ میلیون مسافر شامل نام و نام خانوادگی و کدملی، شدند و این اطلاعات را به قیمت ۳۵هزار دلار در اینترنت قرار دادند.
در آن مقطع پلیس فتا نیز با تایید این باج‌خواهی اعلام کرد: شرکت تپسی این کار را انجام نمی‌دهد و از گروه هکری شکایت می‌کند.
اگرچه همچون دیگر موارد هک‌های رایج در کشور، سرنوشت دقیق شکایت مذکور و نحوه جبران خسارات وارده روشن نشد و این منوال در خصوص دیگر هک‌های سال ۱۴۰۲ نیز ادامه یافت.
اما این نخستین بار نبود که تپسی هک می‌شد و فروردین ماه سال ۹۸ نیز اطلاعاتی از این شرکت سرقت شد و در آن مقطع مدیرعامل تپسی از رفع کامل مشکلات نفوذ به سرورهای کسب و کار خود خبر داده بود. و در ارتباط با همین شرکت شانزدهم بهمن‌ماه نیز نزدیک به هفتاد درصد سهام تپسی به شرکت گلرنگ فروخته شد.
۲۰ شهریور: اختلال اینترنت
در حالیکه از هجدهم شریورماه اخبار و شواهدی مبنی بر وقوع یک اختلال و کندی دیگر در اینترنت کشور منتشر می‌شد سرانجام در بیستم شهریورماه شرکت زیرساخت با تایید این موضوع اعلام کرد: به‌منظور ارتقاء و توسعه ظرفیت شبکه ارتباطات زیرساخت و براساس نیازسنجی و طراحی‌های انجام شده قبلی، تجهیزات مورد نیاز تامین شده و از چند روز گذشته مراحل جایگزینی و ارتقاء تجهیزات آغاز شده است.
۲۲ شهریور: اینترنت طبقاتی برای رونالدو
روزهای پایانی شهریورماه مصادف با حضور تیم فوتبال النصر برای رقابت با تیم پرسپولیس شد که با توجه به فیلترینگ‌ها، موضوع دسترسی اعضای این تیم و بازیکن شاخص آنها یعنی رونالدو به اینترنت آزاد به سوژه‌ای برای رسانه‌ها و دغدغه‌ای برای تیم پرسپولیس و وزیر گردشگری تبدیل شد.
در آن مقطع مدیرعامل تیم فوتبال پرسپولیس با اشاره به مذاکراتش با مدیرعامل ایرانسل ضمن تشکر از او گفت: قرار است شرکت ایرانسل به کاروان تیم النصر، سیم‌کارت‌های رایگان با اینترنت نامحدود ارائه بدهد.
همان روز این موضوع به حاشیه هیات دولت نیز کشیده شد و وزیر گردشگری هم به طعنه گفت: اگر رونالدو به ایران بیاید باید سکو بله و ایتا را نصب کرده و با خانواده و دوستان و زن و بچه و بچه محل‌های خود تماس بگیرد و به آنها بگوید این سکوها را نصب کنند و خیلی هم دلش بخواهد این کار را بکند.
چند روز بعد هم وزیر ارتباطات در پاسخ به این طعنه گفت: سکوهای بومی، دارایی دیجیتال ملّی کشورها محسوب می‌شوند. ما جزو معدود کشورهای دارنده سکوهای باکیفیت بومی‌هستیم و این یک افتخار بزرگ است و ....
اگرچه در نهایت مشخص نشد رونالدو و یارانش اینترنت طبقاتی نصیب‌شان شد یا بله و ایتا را نصب کردند!
۲۵ شهریور: تحریم ابرآروان و دوران
اواخر شهریور اما باز هم با اخبار تحریم برخی شرکت‌های ایرانی از سوی آمریکا و انگلیس همراه شد.
در این مقطع آمریکا ۲۵ فرد و ۴ نهاد ایرانی از جمله خبرگزاری فارس و تسنیم و دو شرکت حوزه اینترنت ایران را تحریم کرد.
بر این اساس علیرضا عابدین نژاد مدیرعامل شرکت «داده پردازان دوران» و عامر نجفیان پور و سهیلا کسایی از اعضای هیئت مدیره این شرکت و شرکت «یافتار پژوهان پیشتاز رایانش» به اتهام آنچه که نقض حقوق بشر اعلام شده مورد تحریم قرار گرفتند.
همچنین پس از آمریکا و اتحادیه اروپا، کشور انگلیس نیز برای آنچه که سانسور اینترنت خوانده شد، ابرآروان را در لیست تحریم‌های خود قرار داد.
وزارت خارجه انگلیس اعلام کرد: «ابرآروان از شرکای کلیدی وزارت ارتباطات ایران است و از توسعه اینترانت سراسری (شبکه ملی اطلاعات) حمایت می‌کند.»
۲۸ شهریور: هک یا اختلال ثبت احوال
در روزهای پایانی شهریور ماه اما یک گروه هکری با انتشار تصاویری در تلگرام، مدعی نفوذ به سایت سازمان ثبت احوال ایران و هک اطلاعات ۱۳۰ میلیون ایرانی شامل مواردی همچون اثر انگشت، نام و نام خانوادگی، شماره ملی و آدرس آنها شد.
اگرچه در آن مقطع سایت سازمان ثبت احوال در دسترس نبود اما مسوولان این سازمان اعلام کردند که سایت این سازمان هک نشده و ادعای مذکور شایعه است.
۲۹ شهریور: تکالیف سایبری در لایحه حجاب
سرانجام بیست و نهم شهریورماه مجلس با اجرای آزمایشی لایحه عفاف و حجاب به مدت سه سال موافقت کرد در این لایحه مواد متعددی در ارتباط با فضای مجازی به تصویب رسید که وزارت ارتباطات را مکلف به تسریع در تکمیل شبکه ملی اطلاعات کرد و مقررات زیادی نیز برای شرکت‌ها و پلتفورم‌های خصوصی تعیین شد.
و در نهایت اینکه در شهریورماه اخباری نظیر تکرار وعده تحقیق و تفحص از فیلترشکن‌های پولی، اسپانسر شدن رایتل با ۱۳۰۰ میلیارد تومان زیان انباشته در تیم استقلال و سرمایه‌گذاری در چند شرکتِ راکد و فاقد فعالیت، ابلاغ مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی با عنوان «تعیین الزامات ساماندهی حوزه صوت و تصویر فراگیر» و اعلام ایلان ماسک مبنی بر دریافت نامه‌ای مودبانه از سوی مقامات ایران در خصوص فعال‌سازی اینترنت ماهواره‌ای این شرکت از دیگر خبرهایی بود که مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت.
- ۰۳/۰۱/۰۹