شکایت دادستانی از تلگرام به کجا رسید؟
دانیال رمضانی - ماجرای تلگرام در ماه‌ها و سال‌های اخیر فراز و فرودهای زیادی داشته یک روز حرف از شکایت از مدیر آن پاول دوروف مطرح شده و روز دیگر خبر از آمدن دیتاسنترهای آن به ایران زده می‌شود؛
یک روز بحث فیلتر شدن آن مطرح می‌شود و روز دیگر این خبر تکذیب می‌شود. با وجود ایجاد این اخبار متعدد اما نتیجه همواره یکسان بوده و هیچ اتفاق خاصی در عمل نیفتاده است و تلگرام نه فیلتر شده نه مسدود شده و نه اعلام جرم علیه مدیر آن به جایی رسیده است.
در همین راستا اوایل مهر ماه امسال خبری به نقل از جعفری دولت‌آبادی؛ دادستان تهران منتشر شد که در آن از قول این مقام مسوول گفته شده بود: "علیه مدیریت تلگرام اعلام جرم شده و این پرونده به ناحیه امور بین‌الملل دادسرای تهران ارجاع شده است."
دادستان تهران در این زمان با ذکر اینکه شبکه تلگرام خود را تابع قوانین غربی می‌داند گفته بود: این موضوع مانع از رسیدگی به این اعلام جرم نخواهد بود. به موجب این اعلام جرم، شبکه تلگرام علاوه بر ارایه خدمات به گروه‌های تروریستی از جمله گروه داعش، به بستر مناسب برای فعالیت سایر گروه‌های مجرمانه سازمان یافته تبدیل شده و ارتکاب جرایم هرزه‌نگاری کودکان، قاچاق انسان و مواد مخدر را ترویج و تسهیل کرده است.
در پاسخ به این اعلام جرم اما پاول دوروف مدیر تلگرام سریعا واکنش نشان داده و از طریق صفحه شخصی خود در توییتر مدعی شد: از شنیدن این موضوع حیرت زده شدم. ما به شکل مستمر در حال مسدود کردن محتوای تروریستی و مستهجن در ایران هستیم. فکر می‌کنم دلایل اصلی چیزهای دیگری هستند.
مدیر تلگرام همچنین گفته بود مدیران تلگرام روزانه بیش از هزار کانال، بات و چت مرتبط با محتوای تروریستی و مستهجن را در ایران مسدود می‌کنند.
دورف در پاسخ به اعلام جرم علیه خود نیز با آسودگی خاطر و بدون آن که به خود ترسی راه دهد اعلام کرد: امروز، ایران به لیست کشورهایی اضافه شد که دیگر نمی‌توانم به آنجا سفر کنم زیرا دادستان تهران علیه من اعلام جرم کرده است. بیش از 40 میلیون ایرانی از تلگرام استفاده می‌کنند و ما هرگز یک کانال سیاسی خاص را مسدود نکرده‌ایم و تاکنون حتی یک بایت اطلاعات نه به دولت ایران و نه به هیچ دولت دیگری نداده‌ایم.
موضوع اعلام جرم علیه تلگرام که البته تاکنون خبری از نتیجه آن هم نیست اما تنها موضوعی نبوده که در خصوص این پیام‌رسان در این مدت مطرح شده و به نتیجه نرسیده است. محمود واعظی وزیر پیشین ارتباطات نیز بارها وعده آمدن دیتاسنترهای تلگرام به ایران را مطرح کرده بود که البته این وعده هم در خصوص تلگرام هیچ‌گاه به نتیجه نرسید.
واعظی وزیر ارتباطات پیشین در مرداد ماه امسال و در حاشیه مراسم افتتاح پارک علم و فناوری ارتباطات و اطلاعات در جمع خبرنگاران درباره انتقال سرور و CDN محتوای تلگرام به ایران مدعی شد: اکنون سرور تلگرام به ایران آمده و CDNها هم در حال نصب است که نتیجه توافقات ایران و تلگرام است.
محمود واعظی در پاسخ به این سوال که اعلام شده تلگرام سرورهایش را به ایران آورده، در این قضیه سرور منتقل شده یا CDN (توزیع محتوا) نیز گفته بود: هر دو درست است تا سرور وجود نداشته باشد CDN در آن نصب نمی‌شود. کار بزرگی انجام شده است به نحوی که برای کانال‌های پرظرفیت و کانال‌هایی که مراجعه زیادی دارد، تلگرام سرور خود را به ایران آورده است و روی آن CDN نصب کرده است.
وی با تاکید بر انتقال تلگرام به ایران همچنین مدعی شده بود: هم‌اکنون کار در حال انجام است و این شروع یک کار بزرگ است و من فکر می‌کنم باید اجازه دهیم همین سیاست که بین ما و مدیر تلگرام توافق شده است پیش برود.
واعظی در انتهای صحبت‌هایش نیز ابراز امیدواری کرده بود همانطور که وعده کردیم انتقال سرورهای تلگرام به ایران به نتیجه می‌رسد. وی حتی با تاکید بر اینکه مذاکرات با این شبکه پیام رسان نتیجه داده است و موضوع، یکطرفه نیست خاطرنشان کرده بود: اینکه تلگرام در ایران در حال نصب CDN است نتیجه توافقات ما و تلگرام است.
اما درحالی که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از انتقال سرورهای تلگرام به ایران خبر می‌داد، اما در این مورد نیز مدیرعامل تلگرام در خصوص این موضوع واکنش نشان داده و اعلام کرد: هیچ سرور تلگرامی به ایران فرستاده نخواهد شد.
وی با ارجاع دادن مخاطبان به پیام قبلی در کانال تلگرامی خود باز هم تاکید کرد که احتمالا روزنامه نگاران یا دیگر افراد، CDN را که حاوی اطلاعات رمزگذاری شده تلگرام است با سرورهای تلگرام اشتباه گرفته‌اند ولی باید گفت که هیچ یک از سرورهای تلگرام یا هر سروری که حاوی اطلاعات کاربران باشد به ایران منتقل نخواهد شد.
آنطور که از تاریخچه فعالیت تلگرام در ایران بر می‌آید گویا بی‌نتیجه ماندن وعده‌های مسوولان ایرانی در خصوص تلگرام موضوعی است که مرتب تکرار می‌شود و از سوی دیگر مدیر این پیام‌رسان نیز اهمیتی به صحبت‌های اعلام شده از سوی مقام‌ها و مسوولان ایرانی نمی‌دهد و سعی می‌کند با مستقل نشان دادن خود از حکومت‌ها مانع از بین رفتن اعتماد کاربران خود شود. جالب است بدانید که روابط تلگرام با مقام‌های روسی نیز در این مدت چندان مساعد نبوده و احتمال مسدود شدن تلگرام در این کشور نیز وجود دارد.
گفته می‌شود روسیه که 10 میلیون کاربر در تلگرام دارد با توجه به اتهامات وارده به مدیر تلگرام، به ایران خواهد پیوست و علیه او اعلام جرم خواهد کرد. روسیه به دلیل اینکه تلگرام از قانون "یارووایا" تبعیت نکرده و کلیدهای رمزگذاری تلگرام را به مقام‌های روسی نداده، ناراضی است. با این تفاسیر باید دید آیا وعده روس‌ها برای برخورد با تلگرام به نتیجه می‌رسد و یا آنها نیز همچون مقام‌های ایرانی نخواهند توانست در عمل دوروف و سایر مسوولان تلگرام را حاضر به پذیرش قوانین و شرایط خود کنند.