علم در عصر اینترنت: موتور جستجوگر خود را روشن کن ((۴
اما یکی از مزیتهای گوگل اسکالر در قیاس با دو رقیب تجاری خود آن است که گوگل قراردادهایی را با ناشران نشریات علمی به امضا رسانده و بر همین اساس به کل محتوای مقالاتی که انها چاپ میکنند دسترسی دارد.
در حالیکه دو موتور وب او ساینس و اسکوپوس تنها به چکیده مقالاتی که ناشران دیگر غیر از تامسن ساینتیفیک و السویر چاپ کردهاند دسترسی دارند.
در عوض محدودیت گوگل در آن است که صرفا از منابعی که به صورت دیجیتالی و آن لاین موجود است استفاده میکند در حالیکه وب او ساینس به عنوان مثال دارای آرشیوی است که در آن منابعی که در سال ۱۹۰۰تحریر شده-اند نیز یافت میشود.
در عین حال شیوه خودکار گوگل اسکالر در دریافت اطلاعات به این معنی است که نتایج عجیب و غریب و نامعقول نیز ممکن است به وسیله ماشین ارائه شود.
به عنوان مثال در یک جستجو با وب او ساینس در مورد یک مقاله منتشر شده در نشریه ساینس در سال ۱۹۹۸درباره "واکنش زنجیرهای پلی مراز"، تقریبا ۱۴ هزار مورد ارجاع به دست آمد. به این ترتیب وب آو ساینس این مقاله را به عنوان پر ارجاعترین مقالهای که تاکنون در نشریه ساینس به چاپ رسیدهاست شناسایی کرد. در حالیکه موتور گوگل اسکالر شمار ارجاعات این مقاله را تنها در حدود سه هزار مورد تعیین کرده است.
این موارد به این معنی است آنچه که موتور گوگل به عنوان شمار ارجاعات مقالات اعلام میکند چندان قابل اطمینان نیستند. به همین علت کتابداران در کشورهای پیشرفته توصیه میکنند که اگر قصد دارید از شمار دقیق موارد ارجاع اطلاع پیدا کنید به موتورهای وب او ساینس و اسکوپوس رجوع کنید.
این دو موتور دارای محدودهای بسیار گسترده از مقالاتی هستند که در جستجوی خود پوشش میدهند و نمایه هایشان دارای شمار بسیار کمتری از موارد مدخلهای نادرست است.
کتابداران همچنین هشدار میدهند که موتور گوگل اسکالر هنوز در مرحله آزمایشی است. شرکت گوگل نیز از افشای آلگوریتمی که برای تهیه نمایهها به کار میگیرد اکراه دارد.
به این ترتیب به اعتقاد کتابداران امکان اینکه موتور گوگل مخصوص محققان به ابزاری برای سنجش موارد ارجاعات تبدیل شود لااقل در آینده نزدیک چندان زیاد نیست.
البته هر سه موتور جستجویی که به انها اشاره شد مستمرا در حال تطور هستند. وب اوساینس و اسکوپوس درصددند که بانکهای اطلاعاتی بیشتری را تحت پوشش قرار دهند و شیوههای تازهای برای جستجوی منابع را به کار گیرند.
به عنوان مثال اسکوپوس در همکاری با یک بانک اطلاعات مربوط به علم شیمی به محققان امکان میدهد تا همه دانستههای لازم در خصوص ساختار مولکولی مواد مورد نظر را نیز به دست آورند.
اما وب او ساینس و اسکوپوس قلمروهای بهاصطلاح "خاکستری" (یعنی حوزههایی را که در مرز بین علمی بودن و غیر علمی بودن یا موثق بودن و غیر موثق بودن قرار دارند) مورد بررسی قرار نمیدهند.
البته السویر دارای یک موتور جستجوگر ساده تر به نام اسکیروس Scirus است که صفحات وب را بررسی میکند اما برخلاف گوگل اسکالر به ارجاعات کاری ندارد.
به این ترتیب به اعتقاد کتابداران در حال حاضر گوگل اسکالر بیشتر به درد آن دسته از دانشجویان دوره لیسانس میخورد که عمدتا به یک یا چند منبع محدود نیاز دارند و یا محققانی که خواستار آشنا شدن با منابعی ناآشنا هستند. اما گوگل اسکالر در عین حال میخواهد خدمات خود را به پژوهشگران جدیتر و جا افتاده تر نیز ارائه دهد.
با این حال از آنجا که دو رقیب قدرتمند آن نیز مستمرا در کار تقویت امکانات خود هستند معلوم نیست که این هدف لااقل در آینده نزدیک قابل تحقق باشد.
واقعیت این است که گوگل اسکالر تنها دو کارمند تمام وقت در اختیار دارد و به این ترتیب روشن میشود که این موتور جستجوگر در زمره بخشهای اولویت دار شرکت گوگل به شمار نمیآید اما اگر گوگل به برنامه نویسان مستقل اجازه دهد نرمافزارهایی برای دست یافتن به محتوبات منابع گوگل اسکالر تنظیم کنند آنگاه نیروی چنین لشکری میتواند در تواناییهای این موتور جستجوگر تحول ایجاد کند.
هرچند شرکت گوگل برای آینده نزدیک چنین تصمیمی ندارد اما برخی کتابداران از هم اکنون این نوع دسترسی را مورد آزمایش قرار دادهاند.
به عنوان نمونه کتابداران موسسه ویرجینیاتک یک نرم افزار مجانی به نام LibXرا برای کپی مقالات موجود در گوگل اسکالر مورد استفاده قرار داده اند.
گسترش این شیوه میتواند میزان محبوبیت این موتور را در میان محققان افزایش دهد.
ادامه دارد...
منبع : ایرنا
- ۸۴/۰۹/۱۷