فیس‌بوک چگونه در سال 2015 دنیا را کوچک کرد؟
میثم لطفی - فیس‌بوک به‌تازگی 10 سالگی خود را پشت سر گذاشته است و با وجود سن کم خود بزرگترین شبکه اجتماعی جهان محسوب می‌شود و بخش بزرگی از خاطرات روزمره کاربران اینترنتی جهان در یک دهه گذشته را در دل خود جا داده است. بسیاری از مردم جهان ترجیح می‌دهند اتفاقات مختلف زندگی خود را روی این پلتفرم اجتماعی با دیگر کاربران به‌اشتراک بگذارند و در صفحات اختصاصی خود از آنچه در دنیای واقعی نگفته‌اند، سخن به میان آورند. ولی به نظر شما فیس‌بوک برای دهه دوم حیات خود چه نقشه‌هایی را در سر می‌پروراند؟
سال 2015 عرصه‌ای برای رونمایی از نسل جدید قابلیت‌ها و امکانات فیس‌بوک بود و این شبکه اجتماعی به‌جز قابلیت‌های ارتباطی، کاربران را با دیگر فناوری‌های کاربردی آشنا کرد و همه این اتفاقات در مجموع موجب شد ساکنان کره خاکی ارتباطات نزدیک‌تری با یکدیگر برقرار کنند و جهان برای آنها به یک محیط کوچک‌تر و در دسترس‌تر تبدیل شود.
فیس‌بوک در تمام اتفاقات خوب و بد سال 2015 میلادی در کانون توجه قرار داشت. در سخت‌ترین لحظات از جمله زلزله مهیب نپال یا بمب‌گذاری‌های تروریستی پاریس، مردم غم‌های خود را در فیس‌بوک با یکدیگر به‌اشتراک گذاشتند و حتی اتفاقات خوشایندی مانند لحظه تحویل سال نو میلادی نیز این پلتفرم کانون توجه کاربران جهانی بود. فیس‌بوک در یک سال گذشته با به‌اشتراک‌گذاشتن اخبار مربوط به جنگ‌زدگان توانست حمایت‌های جهانی بیشتری را برای آنها به همراه آورد و با برخی فعالیت‌های مردم‌دوستانه فرهنگ‌سازی کند. با همه این اتفاقات، بزرگترین شبکه اجتماعی همچنان راه طولانی را پیش روی خود می‌بیند و معتقد است که باید تلاش بیشتری انجام دهد.
افزایش دسترسی به اینترنت
به‌جز شبکه اجتماعی فیس‌بوک، مراکز دیگری زیرمجموعه این شرکت قرار دارند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به اینستاگرام، واتسآپ و ابزار ارتباطی مسنجر یاد کرد. فیس‌بوک علاوه بر ارتقای این خدمات طی یک سال گذشته، در طرح Internet.org برای دسترسی رایگان همه مردم جهان به اینترنت پرسرعت سرمایه‌گذاری‌های فراوانی انجام داد. این طرح نخستین بار در سال 2013 میلادی آغاز به کار کرد و مارک زاکربرگ سال گذشته اعلام کرد که با گسترش هرچه بیشتر آن می‌کوشد پنج میلیارد کاربر آفلاین جهانی را اینترنت‌دار کند.
فیس‌بوک برای اجرای هرچه بهتر این طرح با بسیاری از شرکت‌های بزرگ فناوری از جمله سامسونگ، اریکسون، مایکروسافت، کوالکام و ... همکاری‌هایی را انجام داد. اوایل سال 2015 شرکت فیس‌بوک به این نتیجه رسید که برای همه‌گیرشدن طرح اینترنت رایگان و افزایش محبوبیت آن، باید نام طرح را به Free Basic تغییر دهد. شرکت فیس‌بوک ادعا می‌کند که در این طرح هم‌اکنون بیش از 15 میلیون کاربر را تحت پوشش قرار داده و به آنها اینترنت پرسرعت رایگان می‌دهد. این رقم کمتر از دو درصد مجموع افرادی است که باید در طرح بزرگ فیس‌بوک به اینترنت رایگان مجهز شوند.
در سال 2015 میلادی فیس‌بوک تمرکز زیادی برای افزایش دسترسی مردم هند و دیگر کشورهای نوظهور به اینترنت رایگان داشت. هند بزرگترین قطب دموکراسی جهان محسوب می‌شود و به‌دلیل جمعیت بالایی که دارد، پتانسیل‌های فراوانی را در خود جا داده است. نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند چندی پیش ملاقاتی را در دفتر مرکزی فیس‌بوک با زاکربرگ انجام داد؛ پس از آن هم مدیرعامل فیس‌بوک به کشور هند سفر کرد.
در حال حاضر بیش از 130 میلیون کاربر هندی در شبکه اجتماعی فیس‌بوک عضو هستند و التبه باید توجه داشت که این کشور جمعیتی بالغ بر 25/1 میلیارد نفر را در خود جا داده است. چنان‌که مرکز تحقیقاتی KPMG و اتحادیه موبایل‌داران هند پیش‌بینی کرده‌اند، در سال 2017 میلادی تعداد کاربران اینترنتی این کشور از مرز 503 میلیون نفر هم فراتر می‌رود.
فیس‌بوک برای موفقیت هرچه بیشتر در طرح خود طی سال 2015 میلادی همکاری‌های گسترده‌ای را با شرکت مخابراتی هندی Reliance Communications آغاز کرد تا از این طریق همه مردم این کشور بتوانند به خدمات Free Basic دسترسی داشته باشند. البته این طرح مشکلاتی را هم به همراه داشت و از مدتی قبل منتقدان فراوانی در مقابل فعالیت‌های Reliance اقدام کردند و توضیح دادند که این حرکت با قانون بی‌طرفی اینترنت در تناقض است و می‌تواند مشکلاتی را برای مردم به همراه داشته باشد. در این مخالفت‌ها مرکز تنظیم قوانین مخابراتی و ارتباطی هند (TRA) همراه شد و پایان سال 2015 میلادی یک پرونده قضایی علیه طرح Free Basic در کشور هند تهیه شد.
گسترش واقعیت مجازی
مایک شروفِر، مدیر فناوری فیس‌بوک اواخر سال 2015 میلادی در کنفرانس F8 شرکت کرد و توضیح داد استراتژی اصلی بزرگترین شبکه اجتماعی جهان بر سه اصل استوار است: ایجاد ارتباط گستره در سطح کره زمین، ارایه رابط‌های کاربری طبیعی و ساخت تجربیات همه‌جانبه برای کاربران. بخش بزرگ این استراتژی را یکی از زیرمجموعه‌های فیس‌بوک موسوم به Oculus Rift محقق می‌کنند. فیس‌بوک مدتی قبل این شرکت را به‌عنوان یکی از بزرگترین توسعه‌دهندگان سیستم‌های واقعیت مجازی به قیمت دو میلیارد دلار خریداری کرد و زاکربرگ در این زمینه توضیح داد: «موبایل پلتفرم اصلی امروز است و ما از هم‌اکنون خود را برای پلتفرم فردا آماده می‌کنیم. شرکت Oculus این فرصت را در اختیار دارد تا عمومی‌ترین پلتفرم تاریخ را ارایه دهد و نحوه کار کردن، ارتباط برقرار کردن و به‌طور کلی زندگی کردن ما را برای همیشه عوض کند».
دنیای واقعیت مجازی (VR) از بخش‌های نوظهور در عرصه فناوری محسوب می‌شود و این روزها بسیار مورد توجه شرکت‌های بزرگی چون گوگل، مایکروسافت و فیس‌بوک قرار گرفته است. ولی فیس‌بوک ادعا می‌کند که بیشترین سرمایه‌گذاری‌ها را در این زمینه انجام داده است و در آینده می‌تواند مسیر زندگی همه مردم جهان را از این طریق عوض کند. به گفته فیس‌بوک، واقعیت مجازی می‌تواند در عرصه روزمره زندگی، موسیقی، سرگرمی، فعالیت‌های ورزشی، طراحی، پزشکی، نظامی و ... مورد استفاده قرار گیرد. به هر حال، حقیقت مجازی آینده‌ای است که فیس‌بوک برای خود می‌بیند. البته این شرکت همه موفقیت خود را محدود به Oculus نمی‌داند و زاکربرگ طی یک سال گذشته چند شرکت کوچک‌تر را هم خریداری کرده است تا خود را برای یک تحول بزرگ آماده کند.
تریبون بزرگ برای شرکت‌های کوچک
شرکت فیس‌بوک طی یک سال گذشته برخی به‌روزرسانی‌های بزرگ را برای شبکه اجتماعی خود انجام داد تا به کسب‌وکارهای کوچک کمک کند و از طریق دستگاه‌های موبایلی، همه نیازهای تخصصی خود را پاسخ دهند. سازمان‌ها تاکنون به این صورت فیس‌بوک را مورد استفاده قرار می‌دادند که آخرین محصولات و دستاوردهای خود را روی آن تبلیغ می‌کردند. ولی فیس‌بوک تصمیم گرفته با استفاده از هوش مصنوعی خدمات تخصصی‌تری را در اختیار آنها قرار دهد و به‌عبارت دیگر یک پلتفرم سازمانی ویژه در اختیار آنها بگذارد.
سال 2015 میلادی شبکه اجتماعی فیس‌بوک امکان انتشار تصاویر ویدیویی 360 درجه را فراهم کرد، ابزارهای تبلیغاتی جدید ارایه کرد و محصولات خبری را به‌صورت گسترده‌تر در اختیار مشترکان خود گذاشت تا برندها و مراکز بازاریابی، گسترده‌تر از قبل بتوانند به بازارهای نوظهور دسترسی داشته باشند و محصولات خود را معرفی کنند.
مشتریان از طریق فیس‌بوک می‌توانند توصیه‌های جامع و کامل در مورد نیازهای خود دریافت کنند. نسل جدید خریدهای اینترنتی می‌تواند بر مبانی لایک‌های بیشتر اطرافیان در مورد یک کالای خاص یا انتشار هرچه بیشتر بازبینی‌های کاربردی در مورد محصولات فروخته‌شده صورت گیرد. در این فرایند کسب‌وکارها می‌توانند به صورت گسترده‌تر با مشتریان جهانی در ارتباط باشند و محصول خود را به بهترین شکل معرفی کنند. فرایند فروش مبتنی بر ابزارهای جدید فیس‌بوک به‌صورت غیرمستقیم از فرمول‌های تبلیغاتی بهره می‌برد و به‌دلیل خدمات تعاملی، ارتباط نزدیک میان مشتری و تولیدکننده برقرار می‌شود.
به‌طور خلاصه می‌توان گفت فیس‌بوک ابزارهایی را در سال 2015 میلادی ارایه کرده تا شرکت‌ها و سازمان‌های کوچک جهانی بتوانند یک تریبون بزرگ در اختیار داشته باشند و به بهترین شکل از آن استفاده کنند.
دستیار دیجیتالی M
شرکت فیس‌بوک طی سال 2015 در کنفرانس جهانی F8 برای نخستین بار پلتفرم ارتباطی مجزای خود را معرفی کرد و به شرکت‌های توسعه‌دهنده نرم‌افزار امکان داد خدمات ویژه خود را مبتنی بر قابلیت‌های گفت‌وگوی اینترنتی در اختیار کاربران قرار دهند. چند ماه پس از این اتفاق، فیس‌بوک از یک شگفتی بزرگ رونمایی کرد و آن هم دستیار دیجیتالی هوشمند این شرکت موسوم به M بود که به‌عنوان بخشی از ابزار ارتباطی Messenger در اختیار کاربران قرار گرفت.
این دستیار دیجیتالی همچنان برای گروه محدودی از کاربران ساکن کالیفرنیا ارایه شده تا آزمایش‌های لازم روی آن انجام شود. فناوری جدید فیس‌بوک از سیستم هوش مصنوعی بهره می‌برد و البته مبتنی بر عادات و رفتارهای اینترنتی کاربر، خدمات ویژه خود را در اختیار او می‌گذارد. این سرویس قابلیت‌ها و کاربردهای بسیار زیادی را در خود جا داده است و فیس‌بوک می‌گوید زمانی که نسخه نهایی آن در اختیار کاربران جهانی قرار گیرد، نحوه برقراری ارتباط میان مردم به‌طور کامل تغییر می‌کند.
ارتقای مالی
سال 2015 میلادی برای فیس‌بوک بسیار پررونق بود. این شرکت نوپا در سال گذشته توانست رکورد قیمت 100 دلار برای هر سهام خود در تالار بورس را برای نخستین بار بشکند تا با این اتفاق ارزش مجموع سرمایه‌های شرکت فیس‌بوک از 300 میلیارد دلار هم فراتر رود. با این روند، بسیار جالب خود بود که فیس‌بوک از نظر مالی طی 12 ماه پیش رو چگونه گام برمی‌دارد. شرکت Oculus Rift از زیرمجموعه‌های فیس‌بوک تنها یک فصل از سال گذشته فعالیت مالی انجام داد و با توجه به اینکه قرار است در سال 2016 به‌صورت گسترده فعالیت‌های خود را دنبال کند، می‌توان گسترش هرچه بیشتر کسب‌و‌کار فیس‌بوک را پیش‌بینی کرد.
شرکت فیس‌بوک همچنان تلاش می‌کند هسته مرکزی فعالیت‌های خود را گسترش دهد و در هیچ مرحله‌ای دست از فعالیت نمی‌کشد. سال 2016 میلادی می‌تواند برای فیس‌بوک عرصه‌ای برای توسعه هرچه بیشتر ابزار ارتباطی Messenger و دستیار دیجیتالی M باشد، فیس‌بوک پیش‌بینی کرده که در این سال تعداد مشترکان واتسآپ از مرز یک میلیارد نفر هم فراتر می‌رود، اینستاگرام که بزرگترین شبکه اجتماعی تصویری جهان محسوب می‌شود، در سال جدید پس از فیس‌بوک بیشترین تعداد مشترکان را در خود جا می‌دهد و فناوری‌های حقیقت مجازی نیز به‌عنوان یک سرویس جدید از سوی فیس‌بوک در اختیار کاربران جهانی قرار می‌گیرد. باید دید در این فرصت 12 ماهه بزرگترین شبکه اجتماعی جهان چگونه این اهداف را محقق می‌کند. (منبع:عصرارتباط)