مشاغل مشمول دورکاری
م.ر.بهنام رئوف - دورکاری به شکل کلی یعنی انجام وظایف محول شده بدون حضور فیزیکی در محل کار.
طی چند ماه گذشته دولت عزم خود را برای عملی کردن پروژه دورکاری جزم کرده و آیین‌نامه‌هایی را نیز برای این منظور تصویب کرده است. آیین‌نامه دورکاری در تاریخ 30/3/89 تدوین و به دستگاه‌های زیرمجموعه دولت ابلاغ شده است. اولین وزارتخانه‌ای که داوطلبانه دورکاری را در برخی از بخش‌های خود اجرا کرده است وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات بوده است و اولین سازمان دولتی نیز که در این بخش فعالیت‌های چشمگیری داشته سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بوده است. طرح دورکاری به شکل جدی از نیم سال دوم سال جاری در کشور اجرا شده است، اما با این وجود هنوز اطلاعات و آمارهای جامعی از روند اجرایی آن منتشر نشده است.
بر اساس ماده یک آیین نامه دورکاری که به تعاریف و اصلاحات به کار رفته در آیین‌نامه پرداخته است دورکاری یا کار در خانه اینگونه معنی شده است: انجام وظایف محول شده با عدم حضور فیزیکی کارمند واجد شرایط در محل کار سازمان خود با رعایت ضوابط و برای دوره زمانی مشخص. یکی از ابهاماتی که طرح دورکاری برای کارمندان به وجود آورد این بود که شاید دولت با طرح دورکاری می‌خواهد تعدادی از کارمندان خود را حذف کند، اما این تعبیر بر اساس گفته‌های مقامات دولتی نادرست است.
دکتراحمد بزرگیان، معاون معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی دولت، درباره دورکاری به دنیای‌اقتصاد می‌گوید: آنچه که هم‌اکنون در سطح دنیا وجود دارد و آمار حدود یک میلیارد نفر را برای پایان سال 2011 هدف‌گذاری کرده است حدود 39 رشته شغلی را به عنوان مشاغل قابل دورکاری معرفی کرده است که بسیاری از آنها لزوما نیازی به بستر آی تی ندارند، مانند حسابرسان یا محققان. آنهایی که مسوولیت مطالعات ویژه‌ای را دارند. یعنی کارهایی که بیشتر جنبه فکر کردن و نوشتن دارند ظرفیت دورکاری را در اختیار دارند. با توجه به این تعریف انحصار دورکاری در بستر آی‌تی خیلی منطقی نیست گرچه بستر آی‌تی برای مشاغلی که به صورت آنلاین قرار باشد خدمات ارائه دهند ضروری است.
بزرگیان در پاسخ به این سوال که در ماده پنجم آیین‌نامه دورکاری اشاره شده است که دستگاه‌های متقاضی طرح دورکاری باید امکانات لازم برای این امر را برای داوطلبان خود فراهم کنند، اما برخی از وزارتخانه‌ها مدعی هستند که این ماده به شکل اختیاری در محدوده تصمیم‌گیری وزارتخانه‌ها قرار گرفته است، می‌گوید: این امر بر می‌گردد به تدبیر رییس دستگاه. گاهی ممکن است امکانات موجود در اداره را طی یک صورت جلسه در اختیار کارمند قرار دهند.
بعضی جاها تدابیر دیگری داشته‌اند به عنوان مثال به جای جابه‌جایی تجهیزات اداره به منزل کارمند تصمیم گرفته می‌شود که لپ‌تاپ در اختیار داوطلبان قرار داده شود در نتیجه برای آنکه بحث مالکیت حفظ شود و افراد هم در امر نگهداری تجهیزات بیشتر توجه داشته باشند به متقاضیان خود وام داده‌اند تا بتواند وسایل مورد نیاز خود را تهیه کنند. یکی از مواردی که در آیین‌نامه دورکاری بیشتر از سایر موارد مورد بحث بوده است، هزینه‌هایی است که بر اثر استهلاک یا مصرف انرژی بر دوش کارمند گذاشته می‌شود. در ماده 8 آیین نامه دورکاری هم آمده است که هر ماه معادل 5 درصد حقوق به کارمند پرداخت شود برای هزینه‌های جاری مانند مصرف انرژی و غیره.
اما بزرگیان درباره این ماده می‌گوید: این 5 درصد به وسیله کمیسیون تطبیق مجلس لغو شده و دولت هم آن را پذیرفت. اما ما به ازای آن انرژی که مصرف می‌شود و وسایلی که مورد مصرف قرار می‌گیرد مبلغی بین 10 تا 15 هزار تومان در ماه به نسبت فعالیت‌هایی که انجام می‌شود اضافه به متقاضیان طرح دورکاری پرداخت می‌کنیم که این هزینه مربوط به هزینه انرژی تلفن یا اینترنت است.
دورکاری در حقیقت یک روش انجام کار است که دارای انعطاف بسیاری بوده و می‌توان در بحران‌ها هم از آن استفاده کرد مانند آلودگی هوا یا مواردی از این دست. در تمام دنیا هم یکی از مصادیق استفاده از دورکاری در مواقع بحران است.
بزرگیان در ادامه می‌گوید: این آیین‌نامه مصوبه هیات دولت است که بالاترین مرجع تصمیم‌گیری در قوه مجریه است که به شورای نگهبان ارسال و بعد از بررسی مواد موجود تصویب نهایی می‌شود.
منبع : دنیای اقتصاد
- ۸۹/۱۲/۲۲
