ITanalyze

عضو تیم تخصصی کودک و نوجوان در انجمن ازدواج و خانواده کشور درباره وضعیت "موبوفوبیا" (ترس از دور شدن موبایل) در کودکان ایرانی، تصریح کرد: گرچه تحقیقات مدونی در این راستا انجام نشده است اما طبق تجربیات ما در مراکز مشاوره و انجام کار کلینیکی و بالینی، از هر ۱۰ کودک ایرانی مراجعه کننده به کلینیک، ۸ کودک عادت بسیار شدید به استفاده از موبایل دارند و بدون موبایل نمی‌توانند هیچ کاری انجام دهند.

آسیه اناری در گفت‌وگو با ایسنا، همزمان با روز کودک به بیان تعریفی از "موبوفوبیا" پرداخت و اظهار کرد: "موبوفوبیا" یعنی هر نوع ترس، استرس و نگرانی که به هنگام دورشدن از موبایل به افراد دست می‌دهد.

به گفته عضو کمیته تخصصی روانشناسی بالینی کودک و نوجوان سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، وقتی موبایل همراه افراد درگیر با "موبوفوبیا" نباشد، این افراد قادر به مدیریت احساس ترس، استرس و نگرانی زیاد خود نخواهند بود و به شدت حالشان بد می‌شود.

این روانشناس بالینی کودک و نوجوان با بیان اینکه افراد درگیر با "موبوفوبیا" حاضر نیستند در مکان‌هایی که موبایلشان از آنها دور باشد حاضر شوند، تصریح کرد: این افراد اغلب برای دور نشدن از موبایل در خانه می‌مانند تا مبادا شارژ گوشی تمام شده و از شارژر دور باشند.

کودکانی که با موبایل می‌خوابند، با موبایل از خواب بلند می‌شوند و بدون موبایل غذا نمی‌خورند
اناری در بخش دیگر  سخنان خود درباره وضعیت "موبوفوبیا" در کودکان ایرانی با تاکید بر اینکه در این زمینه تحقیقات مدونی وجود ندارد و نمی‌توان آمار دقیقی دراینباره داد، خاطر نشان کرد: با این وجود اما تجربه کار کلینیکی و بالینی ما در مراکز مشاوره نشان می‌دهد تقریبا از هر ۱۰ کودک ایرانی مراجعه کننده به مراکز مشاوره ۸ کودک عادت بسیار شدید به استفاده از موبایل دارند. به طوری که این کودکان با موبایل می‌خوابد، با موبایل از خواب بلند می‌شوند و بدون موبایل حاضر نیستند حتی  غذا بخورد. این کودکان بدون موبایل از خانه بیرون نرفته و بدون موبایل نمی‌توانند در خانه بمانند.

این روانشناس یکی از دلایل آمار زیاد کودکان مبتلا به "موبوفوبیا" (بر اساس مشاهدات کار کلینیکی) را حاصل مراجعه بیش از پیش خانواده‌ها برای درمان این امر به مراکز مشاوره عنوان کرد و ادامه داد: بر اساس تعداد خانواده‌هایی که با گله و شکایت نسبت به این امر به کلینیک‌های ما مراجعه می‌کنند می‌توان گفت که تقریبا از هر ۱۰ کودک ایرانی مراجعه کننده به کلینیک، ۸ کودک نشانه‌هایی از استرس شدید به هنگام دور شدن از موبایل را دارند که به اشکال مختلف خود را نشان می‌دهد. این کودکان وابستگی شدید به موبایل دارند و بدون موبایل به سختی می توانند خود را سرگرم کنند و از همین رو خانواده‌ها برای درمان این قضیه به مراکز مشاوره مراجعه می‌کنند.

وی همچنین درباره نشانه‌های "موبوفوبیا" در کودکان، افزود: اغلب کودکان مبتلا به "موبوفوبیا" بدون موبایل سر میز غذا حاضر نمی‌شوند. بیشتر در خانه می‌مانند و حاضر نیستند هیچ کاری را بدون موبایل انجام دهند و حتی نمی توانند بدون موبایل در خانه بمانند و اگر دور از موبایل باشند حالشان بد می شود. این کودکان حاضر نیستند هیچ فعالیتی را جایگزین استفاده از موبایل کنند.

برای زیر ۱۲ ساله‌هایی که بیش از ۴ ساععت با موبایل هستند، فکری کنید
عضو هیئت رئیسه انجمن روانشناسی بالینی کودک و نوجوان، این را هم گفت که کودکان مبتلا به "موبوفوبیا" دائما در جست‌وجوی موبایل هستند و به وسیله موبایل هر کاری اعم از بازی، تماشای فیلم، دیدن عکس و... را انجام می‌دهند.

اناری، ترس از دور شدن از موبایل، دائما در خانه ماندن برای شارژر داشتن، عصبانیت و پرخاشگری به دلیل دور شدن از موبایل را اصلی‌ترین نشانه "موبوفوبیا" در کوکان دانست و تاکید کرد که اگر کودکی در سن زیر ۱۲ سال روزانه بیش از ۳ تا ۴ ساعت، بی هدف و بدون وجود توجیهی نظیر داشتن کلاس آنلاین از گوشی استفاده کند، می‌توان گفت نشانه‌های بروز "موبوفوبیا" در او وجود دارد.

این روانشناس همچنین تاکید کرد که والدین باید استفاده زیاد از گوشی تلفن همراه توسط کودکان خود را جدی گرفته و آن را عادی نپندارند.

والدین "موبوفوبیا" دار؛ بچه‌های "موبوفوبیا" دار
عضو تیم تخصصی کودک و نوجوان در انجمن ازدواج و خانواده کشور علت ابتلا کودکان به "موبوفوبیا" را در سه بعد عنوان کرد و توضیح داد: از جمله دلایل آن این است که والدین گوشی را خیلی زود و بدون قوانین در اختیار بچه‌ها قرار می‌دهند و از طرف دیگر والدین برای اینکه خودشان راحت بوده و آزادی داشته باشند موبایل را در اختیار بچه‌ها قرار می‌دهند تا سرگرم شوند. از سوی دیگر والدین الگوی کودکان هستند و وقتی والدین همه زندگیشان موبایل می‌شود خواسته و ناخواسته الگوی استفاده بیش از حد از موبایل را برای فرزندان خود می‌سازند.

از درد در دست، پا و گردن تا اختلال در تمرکز و پرخاشگری
عضو کمیته تخصصی روانشناسی بالینی کودک و نوجوان سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور درباره اثرات جسمانی "موبوفوبیا" در کودکان عنوان کرد: در بعد جسمانی و از نظر بدنی به دلیل استفاده زیاد از موبایل این کودکان مبتلا به گردن درد، دست درد و مشکلاتی در ستون فقرات می‌شوند. همچنین مشکلات دیداری و مرتبط به چشم نیز در آنها دیده شود. از سوی دیگر "موبوفوبیا" اثرات ساختاری نیز بر روی مغز می گذارد. به طوری که پژوهش های نوروسایکولوژی نشان داده است استفاده زیاد از موبایل بخش‌هایی از مغز را تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند در طولانی مدت به عدم توجه، تمرکز، پرخاشگری و سلب توجه از محیط بیرونی منتهی شود.

وی معتقد است که کنترل هیجان کودکان مبتلا به "موبوفوبیا" به دلیل استفاده بیش از حد از موبایل تحت خطر قرار می‌گیرد و از این رو ارتباط این کودکان با جهان خارج قطع شده و از سوی دیگر توجه و تمرکز آنها به شدت کاهش می‌یابد.

این روانشناس بالینی کودک و نوجوان ادامه داد: کودکان مبتلا به "موبوفوبیا" این نقص در تمرکز و توجه را در تحصیل و درس، محیط اجتماعی و حتی در روابط خود به همراه دارند و می توان گفت اینگونه روابط آنها در دنیای واقعی ساخته نمی‌شود و مهارت‌های آنها به موقع و درست تقویت نمی‌شود.

عضو هیئت رئیسه انجمن روانشناسی بالینی کودک و نوجوان با یادآوری لزوم درمان "موبوفوبیا" در کودکان، خاطر نشان کرد: در عین حال نباید فراموش کرد که نمی‌توان گوشی را از زندگی هیچ کس اعم از بزرگسالان و کودکان حذف کرد و هدف ما در درمان "موبوفوبیا" حذف گوشی تلفن همراه نیست بلکه باید آن را کنترل کرد. استفاده درست و در جای درست از موبایل مد نظر ما است و اصلا حذف موبایل از زندگی مد نظر نیست.

کودک را آرام آرام از موبایل دور کنید
اناری همچنین در بخش دیگر سخنان خود به بیان نکاتی  برای جلوگیری از ابتلا کودکان به "موبوفوبیا" پرداخت و گفت: در حال حاضر با فروکش کردن کرونا و قابل کنترل شدن آن والدین و کودکان باید استفاده خود از تلفن همراه را کمتر کنند. بیشتر بچه‌ها را در کلاس‌های حضوری ثبت نام کرده و کلاس‌های آنلاین را در اولویت آخر قرار دهند. در صورتی که والدین متوجه شدند وابستگی و اعتیاد کودکان به موبایل بیشتر شده است باید حتما برای آن فکری کنند. اولین اقدام آن است که باید برای سرگرم کردن کودک وسیله جایگزینی به جای موبایل داشته باشند و سپس آرام آرام استفاده از موبایل را برای کودک کم کنند چراکه ناگهانی نمی‌توان وسیله‌ای را از کودک دریغ کرد.

این روانشناس بالینی کودک و نوجوان در پایان سخنان خود با بیان اینکه اگر اعتیاد کودک به موبایل با نشانه‌هایی نظیر بی خوابی و کم خوابی همراه شد حتما باید برای درمان از متخصصان کمک گرفت، اظهار کرد: شاید در موارد شدید متخصصان مجبور به استفاده از دارو نیز شوند. با این وجود نباید فراموش کرد تا زمانی که جایگزینی برای موبایل وجود نداشته باشد، کودکان ناچارا برای سرگرم شدن به سمت آن می روند و باید قوانینی در منزل برای استفاده از موبایل وجود داشته باشد.