برنامه روسیه برای رقابت با استارلینک
در خبری که ممکن است ایلان ماسک، مالک اسپیس‌ایکس را ناراحت کند، دیمیتری باکانوف، رئیس آژانس فضایی روسیه (روسکاسموس) اعلام کرد که این کشور در حال توسعه سیستمی مشابه سیستم ارتباطات ماهواره‌ای استارلینک آمریکایی است.
به گزارش دانشجو، باکانوف در مصاحبه‌ای با رسانه‌های روسی گفت: «به زودی ایستگاه استارلینک خودمان را خواهیم داشت. کاملا ضروری است که روسیه تجهیزات ارتباطات ماهواره‌ای خودش را تولید کند.»
این اولین بار نیست که روسیه بر این موضوع تاکید می‌کند. باکانوف در ماه‌های گذشته نیز گفته بود پروژه «سپیده‌دم» که از سوی شرکت روسی «آفیس ۱۴۴۰» در حال توسعه است، اقدام روسیه در برابر استارلینک اسپیس‌ایکس خواهد بود.
او پیش از این در مصاحبه‌ای با خبرگزاری روسی «تاس» خاطرنشان کرده بود که روسیه تا سال ۲۰۳۰ به سیستم‌های ماهواره‌ای پیشرفته دست خواهد یافت. رئیس آژانس فضایی روسیه همچنین تایید کرده است که هدف پروژه موسوم به «سپیده‌دم» ایجاد مجموعه‌ای از ماهواره‌ها در مدار پایین زمین برای ارائه خدمات ارتباطات ماهواره‌ای پهن‌باند است.
او خاطرنشان کرد که این پروژه از سوی متخصصان حوزه فناوری فضایی و هوانوردی روسیه در حال توسعه است و به عنوان رقیب روسی سیستم استارلینک عمل خواهد کرد.
اسپیس‌اکس از مدت‌ها پیش پرتاب ماهواره‌های طبقه‌بندی‌شده و نظامی مشتریان دفاعی دولت آمریکا به فضا را شروع کرده است. پنتاگون برای استفاده از سامانه پهن‌باند «استارلینک اسپیس»، از جمله در حوزه ارتباط اینترنتی اوکراین در جنگ با روسیه، قرارداد‌هایی بسته است. این سامانه بخشی از سیستم ماهواره‌ای شرکت اسپیس‌اکس است که برای فراهم کردن اینترنت ماهواره‌ای شکل گرفته است.
رقیب روسی استارلینک برای اینکه بتواند جایگاهی واقعی پیدا کند، باید چند ویژگی کلیدی داشته باشد که هم جنبه‌ی فنی را پوشش دهد و هم سیاسی–اقتصادی. در کل، این ویژگی‌ها را می‌توان در چند محور دسته‌بندی کرد:
۱. ویژگی‌های فنی
تعداد زیاد ماهواره‌های مدار پایین (LEO): مشابه استارلینک، باید هزاران ماهواره کوچک در مدار پایین زمین (۵۰۰–۱۲۰۰ کیلومتر) داشته باشد تا پوشش سراسری و تأخیر کم فراهم شود.
پهنای باند بالا و تأخیر پایین: توانایی ارائه سرعت اینترنت چندصد مگابیت بر ثانیه با تأخیر زیر ۵۰ میلی‌ثانیه، تا رقابتی با فیبر و استارلینک باشد.
ایستگاه‌های زمینی هوشمند: ترمینال‌های کوچک، ارزان، خودکار (Plug-and-Play) که مصرف انرژی کمی داشته باشند.
پایداری و ایمنی: استفاده از فناوری ضد اختلال (Anti-Jamming) و رمزنگاری قوی برای مقابله با جنگ الکترونیک.
موشک‌های پرتاب قابل اعتماد و ارزان: هزینه‌ی پرتاب باید به حداقل برسد؛ مشابه اسپیس‌ایکس که با فالکون ۹ و استارشیپ هزینه‌ها را کاهش داده است.
۲. ویژگی‌های اقتصادی
مدل اقتصادی پایدار: کاهش هزینه تجهیزات کاربر (ترمینال‌ها) برای جذب بازار داخلی و خارجی.
سرمایه‌گذاری عظیم دولتی–خصوصی: چون رقابت با استارلینک فقط با بودجه‌های بسیار کلان امکان‌پذیر است.
صادرات خدمات: قابلیت ارائه سرویس به کشورهای همسو یا بازارهای بکر (آفریقا، آسیا).
۳. ویژگی‌های سیاسی و امنیتی
کنترل دولتی و امنیت سایبری: روسیه به دلیل دغدغه امنیت ملی، باید سیستمی طراحی کند که امکان کنترل و نظارت وجود داشته باشد.
استقلال کامل از فناوری غربی: استفاده حداقلی یا صفر از قطعات ساخت آمریکا/اروپا برای جلوگیری از تحریم یا فشار سیاسی.
کاربردهای نظامی–دفاعی: اتصال امن برای نیروهای مسلح، پهپادها، و سامانه‌های موشکی.
۴. تفاوت‌های احتمالی با استارلینک
روسیه احتمالاً بیشتر به کاربرد نظامی و دولتی توجه خواهد کرد تا سرویس‌دهی گسترده به کاربران عادی.
ممکن است به‌جای مدل کاملاً خصوصی (مثل اسپیس‌ایکس)، پروژه در قالب کنسرسیوم دولتی–دفاعی اجرا شود.
پوشش جهانی احتمالاً محدودتر خواهد بود (تمرکز روی روسیه، اوراسیا و متحدان).