وضعیت دانشگاه مجازی در ایران ((۳
* بومی شدن دانشگاه مجازی یک ضرورت است
یک دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده آموزش الکترونیک دانشگاه شیراز به ایرنا گفت: مسوولان دانشگاههای مجازی می‌گویند دانشگاه آنها الگویی مطابق با الگوی دانشگاههای کشورهای اروپایی یا آمریکایی دارد.
محمد هنگوال افزود: برای دستیابی به یک دانشگاه مجازی به معنای واقعی باید الگوهای دیگر کشورها را مطابق با زیرساختها و فرهنگ کشور بومی کنیم.
وی در خصوص وضعیت تحصیلی خود گفت: در ترم پیش ۱۱واحد درس انتخاب نمودم که ۷۶۵هزار تومان هزینه دربر داشت.
این دانشجو گفت: در دانشگاههای مجازی دنیا از طریق حدود پنج کانال ارتباطی مختلف با دانشجویان ارتباط برقرار می‌شود.
وی افزود: در کشور ما نیز بدینگونه است مثلا یک سری لوح فشرده، فایل متنی، کلاس حضوری و کلاس مجازی برگزار می‌شود.
او گفت: اما بیشتر لوحهای فشرده همان فایلهای متنی(جزوه) هستند که اساتید تهیه می‌کنند.
وی افزود: برخی مواقع نیز اساتید به جای تهیه فایل متنی فایل پاورپوینت در اختیار ما قرار می‌دهند که این فایلها بسیار خلاصه هستند.
او گفت: مالکیت لوحهای فشرده نیز معنا ندارد زیرا برای استفاده از فایلهای این سی‌دیها باید به اینترنت وصل شد تا بتوان از آن استفاده کرد.
وی افزود: در هر ترم نیز حداکثر دو کلاس حضوری برگزار می‌شود که دانشجو برای شرکت در آنها باید به تهران یا شیراز مراجعه سفر کند.
این دانشجوی دانشگاه مجازی گفت: برای رفع اشکالهای خود نمی‌توانیم به جز در چارچوب کلاسهای حضوری با استاد ارتباط برقرار کنیم لذا اساتید دانشگاه مجازی باید ساعاتی را در هفته را مشخص کنند تا دانشجویان بتوانند برای رفع اشکال با آنها ارتباط برقرار نمایند.
وی ادامه داد: نوع دیگر ارتباط دانشگاه مجازی با دانشجویان برگزاری کلاسهای مجازی از طریق نرم افزاری است که ارتباطی کاملا یکطرفه می‌باشد.
او افزود: یعنی در این ارتباط استاد حرف می‌زند و ما فقط گوش می‌دهیم و برای طرح سوال باید آن را تایپ کنیم.
وی گفت: در همین نوع ارتباط که استاد حرف می‌زند چندین بار من از اینترنت قطع می‌شوم یا اینکه صدای استاد به من نمی‌رسد.
این دانشجو کارشناسی‌ارشد دانشگاه مجازی شیراز افزود: یکی دیگر از مشکلات موجود در قسمت ارتباط مجازی با استاد، تایپ کردن می‌باشد که در هر خط فقط حدود ۳۰کاراکتر بیشتر نمی‌شود تایپ کرد.
وی گفت: اگر چند دانشجو به صورت همزمان سوال خود را مطرح کنند بخاطر محدودیت کارکترها و بین خطوط دانشجویان چند خط فاصله ایجاد می‌شد که این فاصله، قسمتهای سوالهای دیگر دانشجویان است.
هنگوال افزود: این نوع سوال کردن از استاد هیچ فایده‌ای ندارد زیرا وی را سردرگم می‌کند.
* نحوه نظارت و ارزشیابی در دانشگاه مجازی
بعضی از کارشناسان شیوه آموزش مجازی را از برخی جهات غیرحرفه‌ای می‌دانند زیرا معتقدند نظارت مستقیم بر نحوه تحصیل دانشجویان وجود ندارد و این مقوله بیشتر نوعی تجارت اینترنتی مدارک تحصیلی است.
اما بعضی دیگر از کارشناسان فناوری اطلاعات معتقدند هدف از تحصیلات دانشگاهی تنها یادگیری یک سری از دروس و یا کسب اطلاعات و مهارت نیست.
آنها می‌گویند دانشگاه مرحله‌ای است برای اجتماعی شدن و ورود به اجتماع و آن چنان که مدرسه در مراحل پایین‌تر آموزشی چنین نقش حیاتی دارد لذا اینترنت به خوبی جایگزین آجرهای کلاس درس می‌شود.
"این روش آموزشی هرگز نمی‌تواند جایگزین چالشهای متحول‌کننده ای شود که در روابط چهره به چهره وجود دارد، البته نحوه ارتباطات اینترنتی روز به روز غنی‌تر می‌شود و شاید در آینده نزدیک دیگر این ایراد به شیوه از آموزش وارد نباشد.
* موفقیت آموزش مجازی در دروس نظری
در تحقیقی که به مدت دو سال در دانشگاههای انگلستان انجام شد به این نتیجه رسیدند که دانشگاهی مجازی آنچنان که در آموزشهای نظری موفق است در عرصه آموزشهای عملی توفیقی ندارند.
همچنین بر اساس این تحقیق و بر خلاف انتظار، روش ارایه درس به درس در شیوه آموزش مجازی آهسته‌تر از دانشگاههای سنتی است.
همچنین بررسی در یکی از رشته‌های علوم انسانی مشخص کرد که استفاده از تکنولوژی کنفرانس ویدیویی سبب شد تا طرفین برگزاری کنفرانس از هزینه بالای آن شاکی شده و کار را ناتمام رها کنند.
آنچه در پی این پژوهش مورد توجه بیشتر قرار گرفت، هماهنگی لازم در تمام ابعاد آموزش مجازی برای انجام کار بود و در عمل بر خلاف نظریه باید یک نظام مدیریتی هماهنگ‌کننده بکار گرفته شود تا اهداف آموزشی را تامین کند.
کارشناسان معتقدند ارایه دروس نظری در دانشگاههای مجازی ایران می‌تواند بسیار موفق‌تر از دروس عملی باشد زیرا امکانات لازم برای ارایه دروس نظری محدود است و دانشجویان به راحتی با استفاده از یک فایل متنی می‌توانند به آن درس را فرا گیرند.
کارشناس ارشد فناوری اطلاعات در این خصوص گفت: امروزه به رغم وجود فناوریهای جدید بحث عملی آموزش مجازی ضعیفتر از آموزش سنتی است زیرا در ایران آموزش درسهای عملی بطور کامل از طریق اینترنت انجام نمی‌شود.
مهندس بیدخانی افزود: در کشور ما اینترنت قابلیت استفاده برای آموزش دروس عملی را ندارد.
وی گفت: از دیگر مشکلات می‌توان به نبودن نیروی متخصص به معنای واقعی در کادر دانشگاههای مجازی اشاره کرد.
او افزود: یک مشکل بزرگ این است که وقتی یک تکنولوژی جدید وارد کشور می‌شود مسوولان نمی‌توانند به راحتی از آن مطابق با دیگر کشورها استفاده کنند.
این کارشناس ارشد فناوری اطلاعات گفت: اگر مسوولان یک تکنولوژی را وارد کشور می‌کنند باید به صورت تمام و کمال امکانات آن را فراهم کنند تا مشکلاتی گریبانگیر مصرف‌کنندگان نباشد.
وی همچنین افزود: در بعد فرهنگی، تاسیس دانشگاههای مجازی فرصتی برای معرفی دانشگاههای ایران، فرهنگ و زبان کشورمان است.
او بیان کرد: از نظر اقتصادی نیز دانشگاههای مجازی بین‌المللی در داخل کشور بخاطر موقعیت سیاسی و فرهنگی ایران می‌تواند موجب ارزآوری شوند، پولی که می‌توان از آن در تحقیق و یا توسعه دانشگاهها استفاده کرد.
وی گفت: از آنجا که تاسیس دانشگاه مجازی هزینه‌های کمتری نسبت به دانشگاه سنتی دار دانشگاههای مجازی بسیار مقرون به صرفه هستند.
او تاکید کرد: به رغم همه تنگناها و مشکلات موجود باید این نکته را در نظر داشت که دانشگاههای مجازی محل مناسبی برای گسترش، ظهور و بروز استعدادها، خلاقیت و نوآوری جوانان مشتاق علم است لذا تقویت این شیوه نوین آموزشی در قرن ،۲۱آن هم با نگاهی به جامعه اطلاعاتی دنیا در آینده نزدیک برای ایران امری اجتناب‌ناپذیر می‌نماید.ک/۴
- ۸۶/۰۴/۲۳
