"وعده‌های رایتل" اپراتوری که پاسخگو نیست
در حالی که در بسیاری از کشورهای همسایه خدمات اپراتور نسل سوم تلفن همراه به راحتی در دسترس کاربران قرار دارد و از سویی نیز نسل چهارم در دنیا در حال تجاری شدن است اما در ایران اجرای نسل سوم تلفن همراه با اما و اگرهایی مواجه است.نسل سوم شبکه تلفن همراه بر خلاف دو نسل قبلی که نسلی برای انتقال صدا و اطلاعات بود، با سرعت بالا انتقال مولتی مدیا را فراهم می‌سازد به‌طوری که همه چیز در قالب اطلاعات دیجیتال منتقل می‌شود.
با سرعت نسبتاً بالایی که در تلفن‌های نسل سوم پیش‌بینی شده‌است، امکاناتی از قبیل تلفن‌های تصویری بی‌سیم، با کیفیت مناسب مقدور خواهد بود. تنها 8 سال از عرضه نسل دوم (2G) نگذشته بود که بزرگ‌ترین شرکت مخابراتی ژاپن، ان‌تی‌تی دوکومو، در سال 2001 سرویس‌های مخابراتی خود را به نسل سوم 3G مجهز کرد.
در بسیاری از کشورهای جهان، نسل سوم شبکه تلفن همراه در حال استفاده و بهره‌برداری است. به عنوان نمونه در کشور افغانستان از مهرماه سال گذشته این سیستم توسط ام‌تی‌ان راه‌اندازی شده است و این در حالی است که شرکت رایتل به عنوان اپراتور انحصاری نسل سوم تلفن همراه از ابتدای مهرماه سال 90 عرضه سیم‌کارت‌های دائمی و اعتباری خود را به مشتریان آغاز کرد.
قرار بود اپراتور سوم تلفن همراه از بهمن‌ماه سال 90 کارش را به‌طور جدی آغاز کند اما به دلیل برخی تغییرات مدیریتی و مشکلات دیگر، انجام برخی وعده‌هایش به تأخیر افتاد و با آغاز پاییز سال 91 زمزمه‌های رایتل برای ارائه سرویس‌های جدیدش آغاز شد.
** رایتل و انحصار 3G
رایتل به عنوان اپراتور ارائه دهنده نسل سوم تلفن همراه در ایران، در همان ابتدای کار، امتیاز ویژه‌ای گرفت. هنگام صدور پروانه فعالیت این شرکت در خردادماه سال 90، ارائه خدمات 3G تا خردادماه سال 92 در انحصار رایتل قرار گرفت که این امتیاز انحصاری چندی پیش تا شهریورماه سال 93 تمدید شد.
رایتلی‌ها علت این امتیازدهی را به دلیل شرایط تحریم‌ها می‌دانستند که به همین دلیل دولت وقت این امتیاز را به عنوان مشوق سرمایه‌گذاری برای ارتقای تکنولوژی به آن‌ها اعطا کرده است اما در نقطه مقابل همراه اول و ایرانسل به عنوان رقیبان رایتل نسبت به این موضوع اعتراض دارند و معتقدند وقتی بیشتر اپراتورهای تلفن همراه در کشورهای منطقه از جمله افغانستان این خدمات را به سادگی ارائه می‌کنند، چرا باید چنین انحصاری به این شرکت داده شود؟
معاون بازاریابی و فروش شرکت همراه اول در این خصوص می‌گوید: تمامی اقدامات همراه اول تابع مجوزهایی است که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی صادر می‌کند؛ یعنی حتی برای نصب دستگاه و تجهیزات 3G باید از سازمان تنظیم مجوز داشته باشیم.
مهدی عطوفی در خصوص ایجاد 3G برای مشترکین همراه اول اظهار داشت: نکته خیلی مهم این است که اپراتورهای داخلی بدون مجوز سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نمی‌توانند روی فرکانس‌های جدید کار کنند چرا که این فرکانس‌ها مشخص نیست و به همین دلیل حتی نمی‌توان ساده‌ترین دستگاه‌ها و Btsها را سفارش داد؛ پس نه تنها همراه اول بلکه ایرانسل نیز مجبور است صبر کند تا مشخص شود که سازمان تنظیم چه زمانی مجوز راه‌اندازی 3G را برای آن‌ها صادر خواهد کرد. بنابراین باید تابع قانون باشیم و اگر هم بخواهیم تخلف کنیم، نمی‌شود این کار را کرد چرا که از نظر فنی نیز این کار امکان‌پذیر نیست هرچند که بنا نداریم که تخلفی در این خصوص انجام دهیم.
وی خاطرنشان کرد: فضای 3G را برای مشترکین خود فراهم کرده‌ایم به‌طوری که از یک سال پیش با اعلام آمادگی خود سعی کرده‌ایم در داخل شرکت همراه اول این آمادگی را به وجود بیاوریم تا مهندسین شرکت با 3G آشنا شوند و مطالعات‌شان را آغاز کنند. معاون بازاریابی و فروش شرکت همراه اول می‌افزاید: قسمت بازاریابی اپراتور، اطلاعات کافی در این خصوص به دست آورده به‌طوری که امروز در مرحله آمادگی هستیم تا کار خود را سریع آغاز کنیم اما تصمیم نهایی با دولت خواهد بود که برای یک جمعیتی در حدود 60 میلیونی این امکانات فراهم بشود یا خیر؟
عطوفی بیان داشت: در دولت قبل، تصمیم‌گیری شد که انحصار 3G برای رایتل تا پایان تابستان سال 93 تمدید شود که امیدوار هستیم با بررسی‌های مجددی که در دولت جدید و سازمان تنظیم مقررات انجام خواهد شد، این فضا برای همه اپراتورها به وجود بیاید چرا که احساس ما این است که بازنده این تمدید مجدد انحصار، شهروندان هستند و نه کس دیگری. وی می‌گوید: اپراتور سوم رایتل برای بهبود وضع 3G تلاش خود را می‌کند اما ظرف مدت زمان گذشته، عملکردها و ضعف‌های این اپراتور مشخص شده است.
معاون بازاریابی و فروش شرکت همراه اول در پایان اظهار داشت: به نظر می‌رسد وقت آن رسیده باشد تا مسئولان سازمان تنظیم مقررات در این خصوص تجدیدنظر جدی داشته باشند و هر تصمیمی که بگیرند برای ما محترم است اما باید به این نکته توجه داشته باشند که اگر در تصمیمات خود واقعیات و نیازهای جامعه را در نظر نگیرند، مشترکین ضرر می‌کنند. اپراتورها دیر یا زود وارد این بازی خواهند شد و در حال حاضر نیز همراه اول و ایرانسل هر دو آمادگی ارائه 3G به مشترکین خود را دارند.
** مخالفانی که موافق شدند
جدای از انحصاری بودن رایتل برای ارائه نسل سوم تلفن همراه، این اپراتور برای ارائه خدمات با مشکلات دیگری نیز مواجه است به‌طوری که پس از گذشت 2 سال از آغاز واگذاری سیم‌کارت‌های خود هنوز خدمات کاملی ارائه نمی‌دهد. بعد از افت و خیزهای فراوان و تأخیر در راه‌اندازی نسل سوم تلفن همراه در کشور و همچنین بدقولی‌های رایتل، این شرکت وابسته به سازمان سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) با تبلیغات گسترده تلویزیونی در اواخر سال 91 وارد شبکه مخابراتی کشور شد به‌طوری که ابتدا در کرج و پس از آن پیش‌فروش سیم‌کارت‌های اپراتور سوم، در تهران انجام شد؛ اما هنوز چند روز از عرضه این فناوری نگذشته بود که مخالفت‌ها با این سیستم شروع شد.
نخستین مخالفت‌ها از سوی بهارستانی‌ها شنیده شد به‌طوری که سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس از وجود ابهامات در این باره خبر داده بود. طاهری اصلی‌ترین دغدغه خود و نمایندگان مجلس را مسأله رعایت حدود محرم و نامحرم دانسته بود و از وزارت ارتباطات خواسته بود تا در این زمینه توضیح دهد که آیا رایتل برنامه‌ای برای رعایت محرم و نامحرم در مکالمات تصویری‌اش خواهد داشت یا خیر؟
مراجع تقلید نیز به رایتل اعتراض کردند و اعلام داشتند که نسل سوم اپراتور تلفن‌های همراه با آموزه‌های دینی در تضاد است و می‌تواند عفت عمومی جامعه و نظم حاکم بر آن را خدشه‌دار و خانواده‌ها را به ورطه نابودی اخلاقی و بنیانی بکشاند؛ بر این اساس نصب و راه‌اندازی این اپراتور چه از طرف دولت و چه از جانب بخش خصوصی به صلاح نیست و هرگونه اقدامی در این مسیر خلاف شرع است. پس از گذشت چند ماه از آغاز به کار تماس تصویری رایتل، هشدارهایی به این اپراتور برای قطع تماس تصویری سیم‌کارت‌هایش به دلیل نداشتن پیوست فرهنگی داده شد؛ هرچند که رایتلی‌ها اول مقاومت کردند اما در نهایت این اپراتور مجبور به قطع تماس تصویری خود شد.
علیرضا شاه‌میرزایی معاون مرکز ملی فضای مجازی آن زمان اعلام کرد: براساس مصوبه کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی، رایتل تا زمانی که پیوست فرهنگی‌اش تصویب نشود، نمی‌تواند به ارائه سرویس بپردازد و بر این اساس خدمات تصویری نباید داشته باشد.
اما سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس که در ابتدا از مخالفان سرسخت ارتباط تصویری به شمار می‌رفت، این روزها نظر دیگری دارد. طاهری در این خصوص می‌گوید: ارتباط تصویری رایتل براساس تصمیم شورای عالی فضای مجازی ممنوع اعلام شد و تصمیم نهایی نیز با این شورا است.
طاهری در پاسخ به این سؤال که در صورت ارائه پیوست فرهنگی این مشکل حل خواهد شد، می‌گوید: تصمیم شورای عالی فضای مجازی قانونی است و طبیعتاً اگر این طرح را تصویب کنند، ما نیز از قانون حمایت خواهیم کرد.
از سوی دیگر یک عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس،قطع امکان مکالمه تصویری رایتل را منطقی ندانست و خواستار امکان استفاده از خدمات نسل سوم تلفن همراه به‌طور کامل برای شهروندان شد. بهروز نعمتی در این خصوص گفت: در مسائلی که به توسعه کشور ارتباط دارد، باید حرکت رو به جلو داشت و اگر در جایی مشکلی هم وجود دارد باید سازماندهی شود. وی در ادامه افزود: تکنولوژی در دنیا به صورت فزاینده‌ای در حال پیشرفت است و باید به نحوی حرکت کنیم تا از تمامی این امکانات استفاده لازم را ببریم.
این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در خصوص رایتل و مشکلات موجود، خاطرنشان کرد: اگر مشکلات فرهنگی این اپراتور مرتفع شود به نظر می‌رسد مشکلی برای ادامه فعالیت نداشته باشد.
** اپراتوری که پاسخگو نیست
ویژگی نسل سوم تلفن همراه ارتباط اینترنتی و تصویری است که با توجه به قطع ارتباط تصویری عملاً سیم‌کارت‌های رایتل 50 درصد کارایی خود را از دست داده‌اند. شهروندانی که به امید داشتن ارتباط تصویری مبالغی را برای خرید این سیم‌کارت‌ها هزینه کرده‌اند این روزها با سؤالی بی‌پاسخ مواجه هستند. بسیاری از افراد از طریق دو اپراتور دیگر از خدمات تلفن همراه بهره می‌بردند اما اقبال مردم به اپراتور سوم به خاطر خدمات 3G بود؛ خدماتی که شهروندان به خاطر آن هزینه‌ای پرداخت کرده‌اند اما در حقیقت اجازه استفاده از آن را ندارند. البته این تنها مشکل موجود رایتل نیست؛ این شرکت تعهدات پروانه‌ای از جمله تأخیر در ایجاد پوشش جاده‌ای و شهری داشته که به آن‌ها عمل نکرده است. براساس پروانه، این شرکت باید در سال اول قرارداد در تمام مراکز استان‌ها و در سال دوم قرارداد نیز در بخشی از جاده‌های کشور پوشش شبکه ایجاد می‌کرد که این کار را در حد تعهدات پروانه انجام نداده است.
در همین خصوص معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر ارتباطات می‌گوید: رایتل در خصوص علت عقب‌ماندگی پروژه نسل سوم تلفن همراه نسبت به تعهدات پروانه فعالیت خود، دفاعیاتی را در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات مطرح کرده و این کمیسیون با توجه به دفاعیات این اپراتور در حال بررسی تعیین جریمه برای رایتل است.
به گفته علی اصغر عمیدیان در پروانه اپراتور سوم تلفن همراه، به ازای هر میزان عقب‌ماندگی از تعهدات پروانه، جرایم نقدی و پروانه‌ای درنظر گرفته شده که رایتل موظف به اجرای آن است.
اما در نقطه مقابل سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به عنوان متولی این موضوع تصریح کرده در حال حاضر موضوعی در ارتباط با اپراتور سوم تلفن همراه در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در دست بررسی نیست.
پیگیری‌های خبرنگار ایران از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در خصوص این ناهماهنگی و اظهار نظرات متفاوت راه به جایی نبرد و هیچ‌کدام از مسئولان این سازمان برای پاسخگویی در دسترس نبودند.
در پایان ذکر این نکته ضروری است که روزنامه ایران براساس رسالت حرفه‌ای خود قصد داشت در خصوص مشکلات رایتل و عدم خدمات‌دهی مناسب آن نظرات مسئولان شرکت رایتل را نیز انعکاس دهد که متأسفانه پس از یک هفته تماس مکرر با روابط عمومی شرکت رایتل موفق به ارتباط با هیچ کدام از مسئولان نشد. به هرحال کسانی که این سیم‌کارت‌ها را خریده‌اند این حق را دارند که سرویس کاملی را دریافت کنند و اگر هم برایشان مشکلی پیش آمد، مسئولان باید در این خصوص پاسخگو باشند.
- ۹۲/۰۸/۱۱
