پروژه‌های ملی نامدار اما گمنام
علی شمیرانی - اگر در قرن بیست و یکم از فرهنگ و لزوم فرهنگ سازی گفته و نوشته شود کاری عبث و به منزله اتلاف وقت خواهد بود چراکه این موضوع به حدی بدیهی است که فردی اثبات کند نخوردن آب موجب تلف شدن است!
اما در کشور ما هنوز هم لزوم فرهنگ سازی برای جاانداختن برخی خدمات و رفتارها یا به درستی درک نشده و یا در نحوه اجرای آن نابلد هستند. امروزه همه جا سخن از جنگ نرم و نفوذ دشمن از فضای مجازی به کشور است، این موضوع تحرکات زیادی را نیز به همراه داشته است. ما نیز در حال مقابله از نوع حذفی (فیلترینگ)، شبیه سازی خدمات، ارایه الگوهای مشابه و غیره هستیم.
مقصود نگارنده نقد روش‌های مذکور نیست، اما پاشنه آشیل تمامی اقدامات تامینی در فضای ملی مجازی، نبود فرهنگ‌سازی شفاف و روشن است. یک ماه دیگر کشور ما در شرف اجرای فاز نخست یکی از پر سر و صداترین طرح‌های ملی در فضای مجازی یعنی "شبکه ملی اطلاعات" است. این شبکه چیست؟ فایده آن برای کشور چه خواهد بود؟ چه کسانی امکان استفاده از آن را دارند؟ روش استفاده از شبکه مذکور چیست؟ خدمات قابل ارایه و دریافت در این محیط چیست؟ و ده ها چیست و ابهام دیگر.
امروز اگر این پرسش‌ها را در مقابل بسیاری از مردم که قرار است مصرف‌کننده اصلی این خدمات باشند بگذارید، آیا پاسخ درست و شفافی دریافت خواهد شد، و آیا اصولاً پاسخی در کار است؟ چرا این شبکه از مدت‌ها قبل از راه اندازی در فواصل و اجزای مناسب خرد، ساده‌سازی و در اختیار افکار عمومی قرار نمی‌گیرد؟
این روزها از این ملی‌های مجازی کم نداریم. فخر و فجر ملی هم در راه است. ظاهراً فخر ملی مخفف فراهم آورندگان خدمات رایانه‌ای (ایمیل) و فجر ملی هم مخفف فراهم سازی جویشگر رایانه‌ای (موتور جست‌و‌جو) است.
البته بر اساس برخی شنیده‌ها موضوع به همین شکل ناقص منتشره در رسانه‌ها نبوده و شکل متفاوت و گسترده‌تری را شامل می‌شود. اما این که ضرورت و فلسفه اجرای دو طرح مذکور چیست؟ کاربران چگونه باید به استفاده از این خدمات ترغیب شوند؟ تفاوت این خدمات با نوع خارجی آن چیست؟ و ده‌ها چیست و ابهام دیگر.
ظاهراً باید منتظر ماند تا در آنسوی آب‌ها تبلیغات گسترده و مفصلی پیرامون این طرح‌ها انجام شود که نه تنها کمکی به اجرای آنها نمی‌کند بلکه موجب بی اعتمادی کاربران نیز خواهد شد. به این ترتیب یا طرح‌های مذکور بی استفاده روی زمین می‌ماند، یا باید چندین و چند برابر هزینه اعتمادسازی کرد.
حال آنکه اگر از مدت‌ها قبل به شکلی الزامی و دارای چارچوب، "فرهنگ‌سازی" نیز در متن طرح‌های ملی نامدار قرار گیرد، نه تنها با شکست، نیاز به هزینه‌های گسترده و مضاعف در اجرای طرح‌های مذکور مواجه نمی‌شویم، بلکه می‌توان شرایط و فضایی را ایجاد کرد که کاربران برای عرضه این خدمات لحظه شماری نیز بکنند.
منبع : فناوران اطلاعات
- ۹۰/۰۵/۲۹