MMS از ارایه تا توقیف
بحث کنترل سرویس MMS تلفن همراه و سپس توقف ارایه‌ی آن به بهانه‌ی تدوین قوانین و مقررات مربوطه در حالی مطرح شد که این سرویس هنوز برای طیف وسیع مشترکان تلفن همراه ایرانی فعال نشده و تنها مشترکان اپراتور دوم (ایرانسل) از این امکان برخوردار بودند؛ اما موضوعات مربوط به کنترل محتوای این سرویس، تولی‌گری، خلاء‌های قانونی در زمینه ایجاد مزاحمت‌ها و چگونگی ارایه‌ی مجدد آن، ازجمله ابهاماتی است که در این جریان وجود دارد.
به گزارش (ایسنا)، سرویس MMS، مانند SMS، یک سرویس مخابراتی محسوب می‌شود که زیرساخت‌های آن از طریق بسترهای مخابراتی امکان‌پذیر شده و مشترکان تلفن همراه می‌توانند از این امکان برای ارسال صوت و تصویر از طریق تلفن همراه استفاده کنند.
از ابتدای مطرح شدن راه‌اندازی سرویس‌هایی که بر بستر اینترنت از طریق تلفن همراه ارایه می‌شوند، برخی اظهار نظرها از وجود اختلاف‌هایی در زمینه‌ی تولی‌گری این موضوع حکایت می‌کرد، وفا غفاریان - رییس هیات مدیره‌ی شرکت مخابرات ایران - درباره‌ی این که گفته می‌شود دولت مخالف راه‌اندازی سرویس GPRS است که سرویس MMS بر روی آن تعریف می‌شود، زیرا نمی‌توان محتوای آن را کنترل کرد، گفته بود: نسل 5/2 تلفن همراه موسوم به GPRS یک تکنولوژی است که کاربرد عمومی برای مردم ندارد، بلکه باید بر روی آن سرویس تعریف شود؛ در حال حاضر نیز هیچ منعی برای استفاده از آن وجود ندارد و در تلاشیم تا پایان سال حداقل دو تا سه سرویس آن را برای مشترکان کاربردی کنیم.
پس از گذشت مدتی از آغاز ارایه‌ی این سرویس و انعکاس اخباری مبنی برتصویب فیلتر شدن MMSهای غیراخلاقی تلفن همراه توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی ایران، دبیرخانه‌ی این شورا توضیحاتی را بر روی سایت خود ارایه کرد.
در این توضیحات آمده بود: «پیرو درج برخی اخبار و اطلاعات در رسانه‌ها مبنی بر تصویب فیلتر شدن MMSهای غیراخلاقی تلفن همراه توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی، به اطلاع می‌رساند:
مصوبه فوق در هیأت نظارت بر اجرای "مقررات و ضوابط شبکه‌های اطلاع رسانی رایانه‌یی" و براساس درخواست وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات مطرح شده است. در جلسه این هیات پس از ارایه گزارش توسط کارشناسان وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات، مقرر شد: وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات به منظور جلوگیری از تبادل داده‌ها و اطلاعات مغایر با قانون، شرع و اخلاق عمومی در سیستم MMS، دستورالعمل تهیه سخت‌افزار، نرم‌افزار، تجهیزات لازم و سایر سازوکارهای مقتضی برای صیانت از فضای شبکه‌های اطلاع‌رسانی را به شرکت‌های طرف قرارداد اعلام کند تا پس از فراهم آوردن تمهیدات فوق و تایید وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات، سرویس MMS ایجاد و فعال شود.
تصمیم فوق به‌خوبی مشهود می‌سازد که تدبیر اتخاذ شده ناظر به استفاده ناصحیح از سیستم MMS می‌باشد و به هیچ وجه به مفهوم ایجاد محدودیت برای استفاده مطلوب و مناسب از این سیستم برای عموم کاربران نیست».
اما چندی بعد علی‌اصغر عینی‌پور - معاون فنی شرکت ایرانسل - در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اعلام کرد: سرویس MMS ایرانسل که از اوایل امسال برای مشترکان فعال شده بود و امکان ارسال تصویر و دیتا را به مشترکان می‌داد، بنا بر دستوری از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی قطع شده است و مشترکان این اپراتور امکان دسترسی به آن را ندارند.
پس از آن مدیر عامل ایرانسل درباره‌ی قطع سرویس MMS ایرانسل به ایسنا گفت: ارایه‌ی این سرویس به مشترکان در اواخر اردیبهشت‌ماه و بر اساس درخواست سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، قطع شده است؛ در این درخواست از ایرانسل خواسته شده بود که سه ماه فرصت داده شود تا مقررات مربوط به استفاده از سرویس MMS در این سازمان تدوین و پس از آن مجددا این سرویس به مشترکان ارایه شود.
علیرضا قلمبر دزفولی اوایل تیرماه اظهار کرد: در حال حاضر بیش از یک‌وماه نیم از ارسال این درخواست به ایرانسل گذشته است و امیدواریم در یک تا دو ماه آ‌ینده بتوانیم این سرویس را مجددا به مشترکان ایرانسل ارایه دهیم.
در حالی که در برخی خبرها آمده بود اعمال محدودیت و کنترل MMS ایرانسل به درخواست شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده است، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اعلام کرد: ارسال MMS توسط اپراتور دوم تلفن همراه به دلیل تدوین مقررات مربوطه متوقف شده است.
محمدرضا فرنقی‌زاد - مدیر کل روابط عمومی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی - در گفت‌وگو با خبرنگار ارتباطات ایسنا، اظهار کرد: به جهت تنظیم مقررات اجرایی و حقوقی مربوطه، ارایه‌ی سرویس MMS توسط اپراتور دوم تلفن همراه (ایرانسل) فعلا متوقف شده است و بواسطه‌ی نامه‌ای از سازمان به این اپراتور این سرویس فعلا ارایه نمی‌شود.
در شرایطی که سوالاتی پیرامون سرانجام بحث کنترل سرویس MMS و متولی این جریان مطرح بود، سعید مهدیون - معاون فنی و امور بین‌الملل سازمان تنظیم و مقررات و ارتباطات رادیویی - در یک همایش که درباره سرویس‌های ارزش افزوده‌ی تلفن همراه برگزار شد، حمایت از جامعه مشتریان و کنترل بر محتوای سرویس‌های ارزش افزوده تلفن همراه را به عنوان دیگر وظایف رگولاتوری برشمرد.
ازسوی دیگر، یک وکیل دادگستری با اشاره به این که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به هیچ عنوان نمی‌تواند دستور کنترل محتوای MMSهای تلفن همراه را صادر کرده یا خود آن‌ها را کنترل کند، گفت: اساسنامه‌ی این سازمان معلوم است و داخل اساسنامه‌ی آن چنین چیزی وجود ندارد و کمیسیون تنظیم مقررات نیز نمی‌تواند چنین کاری را انجام دهد.
رضا پرویزی در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران، درباره‌ی اینکه متولی کنترل MMS تلفن همراه در کشور کیست و آیا کنترل محتوای سرویس‌های ارزش افزوده‌ی تلفن همراه بر عهده‌ی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی است، اظهار کرد: بر اساس قانون اساسی، کنترل مراسلات، مخابرات و صوت و تصویر مردم ممنوع است؛ مگر آن که این کار به موجب قانون انجام شود. در بند "ف" ماده 3 قانون وظایف و اختیارات وزارت ICT حفاظت و حراست و عدم ضبط و افشای انواع مراسلات و امانات پستی و همچنین مکالمات تلفنی و مبادلات شبکه‌ی اطلاع‌رسانی و اطلاعات مربوط به اشخاص حقیقی و حقوقی جزو وظایف این وزارتخانه ذکر شده است.
او گفت: همچنین در قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری، شنود مکالمات اشخاص ممنوع اعلام شده است و انجام آن در مواردی خاص توسط مرجع قضایی بلا مانع شناخته شده است.
پرویزی تاکید کرد: بدون تصویب قانونی در زمینه شنود داده‌ها یا مکالمات توسط مجلس شورای اسلامی و بدون صدور دستور انجام این کار توسط مرجع قضایی صالح، این کار جرم شناخته می‌شود.
این وکیل دادگستری با اشاره به ماده‌ی پنج قانون وظایف و اختیارات وزارت ICT که در آن جا به وظایف کمیسیون تنظیم مقررات اشاره شده است، گفت: در این ماده، وظیفه این کمیسیون تدوین و اعمال مقررات است و حرفی از تصویب به میان آورده نشده است و کمیسیون تنظیم مقررات که در واقع مرجع بالادستی برای سازمان تنظیم مقررات محسوب می‌شود، چنین حقی را ندارد.
پس از آن، رییس سازمان یادشده هم گفت: موضوعی به نام کنترل محتوای MMS در سازمان نداریم.
محمود خسروی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: سازمان تنظیم مقررات در زمینه‌ی MMSها، در حال تدوین و تعیین ضوابط و مقررات لازم است؛ تا اگر کسی در این زمینه خلافی مرتکب شد، براساس این ضوابط و قوانین به آن رسیدگی شود.
وی گفت: تا به حال بحثی پیرامون کنترل محتوای MMSها توسط سازمان مطرح نشده و اگر قرار است این کنترل صورت بگیرد، باید توسط سازمان‌های دارای صلاحیت موضوع انجام پذیرد؛ زیرا هر سازمانی وظیفه خاص خود را دارد.
قبلا وعده داده شده بود که سرویس‌های GPRS مانند دسترسی به اینترنت و MMS در شهریورماه عملیاتی می‌شود اما به گفته‌ی وحید صدوقی - مدیر عامل شرکت ارتباطات سیار - به دلیل تجدید مناقصه‌ی انتخاب پیمانکار این پروژه، این امر به تاخیر می‌افتد و بر اساس برنامه‌ریزی جدید این سرویس‌ها در آبان‌ماه در اختیار مشترکان این اپراتور قرار می‌گیرند.
مدیر عامل شرکت ارتباطات سیار، درباره‌ی تدوین مقررات برای ارایه‌ی سرویس MMS که امکان ارسال صوت، تصویر و دیتا را به مشترکان تلفن همراه می‌دهد، به خبرنگار ایسنا گفت: سازمان تنظیم مقررات متولی تدوین مقررات در این زمینه است، امیدواریم تا زمانی که امکان ارایه‌ی این سرویس از سوی اپراتور اول امکان‌پذیر می‌شود، آیین‌نامه‌های مربوط تدوین شود تا در ارایه‌ی این سرویس مشکلی نداشته باشیم.
او درباره‌ی اینکه آیا تدوین آیین‌نامه، اجازه‌ی کنترل محتوای MMS را می‌دهد، تصریح کرد: رویکرد ما بر اساس مزاحمت‌هایی است که ایجاد می‌شود؛ در واقع اگر فردی اعلام کند از طریق این سرویس برایش مزاحمت ایجاد شده است، این امر مورد پیگیری قرار می‌گیرد و مانند مزاحمت تلفنی با آن مشخص مورد نظر برخورد می‌شود و بر این اساس این مقررات برای کنترل مزاحمان است نه کنترل محتوای MMS.
به گفته‌ی وی وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات و مخابرات متولی ارائه‌ی بسترهای فنی و زیرساختی در کشورند و در امر کنترل محتوا دخالتی ندارند، همچنین برای ارایه‌ی این سرویس با هیچ نهادی از جمله صدا و سیما مشکلی نداریم و مخابرات متولی ارایه‌ی سرویس MMS است.
با تمام این اوصاف بحث کنترل محتوای این سرویس و متولی آن همچنین اینکه سرنوشت ارایه‌ی این سرویس از سوی اپراتور اول و پس از آن اپراتور سوم که خدمات نسل سوم تلفن همراه چون ویدیوآنلاین و ارسال صوت و تصویر ارایه خواهد کرد، چیست؟ ابهامی است که در این جریان وجود دارد و نیازمند پاسخگویی شفاف است.
- ۸۶/۰۵/۰۲