از خواجه تاج دار تا پلی‌استیشن 2
مرجان ربانی - میدان انقلاب و مغازه‌های اطراف این میدان که همواره به دلیل فضای نشر و چاپ زبانزد اهل علم و فرهنگ بوده طی یک سال اخیر به محلی برای فروش سی‌دی‌های کپی تبدیل شده، سی‌دی فروشانی که تا چندی پیش کتاب‌های کمیاب و نایاب در اختیار خوانندگان می‌گذاشتند حالا این مرکز نشر دانشگاهی را به بزرگ‌ترین بازار فروش نرم‌افزارهای کپی شده تبدیل کرده‌اند.
دیگر به جای کتاب آنچه دیده می‌شود سی‌دی است. 80درصد از کتاب فروشیهای این میدان قسمتی از قفسه‌های خود را به سی‌دی‌های مختلف کپی شده اختصاص داده‌اند و مردم نیز بیشتر از خرید کتاب، مشغول زیرورو کردن سی‌دی‌ها هستند.
در این میدان برخی از کتاب‌فروشی‌ها به طور کامل به سی‌دی‌فروشی تبدیل شده‌اند و برخی دیگر هم کتاب می‌فروشند و هم سی‌دی ،اما ابتدای فضای مغازه به سی‌دی و انتهای مغازه به کتاب‌ها تعلق گرفته است و این در حالی است که مغازه‌ای با تابلوی دل‌وجگر فروشی به عرضه مستقیم سی‌دی تغییر شغل داده و مرد پیراشکی فروشی نیز در کنار مغازه خود به فروش بازی‌های کامپیوتری و پلی‌استیشن مشغول است.
به گفته یکی از فروشندگان سی‌دی در یک کتاب فروشی طی یک سال اخیر اکثر کتاب فروشی‌ها برای کسب درآمد بیشتر به فروش نرم‌افزارهای کپی شده روی آورده‌اند و به دلیل بالا بودن تعداد مشتریان سی‌دی نسبت به کتاب این مغازه‌ها ویترین و مکان بهتر مغازه خود را به سی‌دی‌ها اختصاص داده‌اند.
یکی دیگر از فروشندگان معتقد است وجود سی‌دی فروشیهای خیابانی که در سه و چهار سال گذشته با پهن کردن بساط خود در معابر این میدان به کسب و کار می‌پرداختند و استقبال اقشار کم‌درآمد جامعه از سی‌دی‌های ارزان دلایلی برای کتاب فروشان شد تا خودشان به این بازار دست یابند.
انواع بازی‌های کامپیوتری با قیمت 500 تومان، پلی‌استیشن 400 تومان، فیلم‌های خارجی دوبله شده به قیمت 500 تومان، جدیدترین فیلم‌های خارجی محصول 2005 به قیمت 800 تومان در این میدان به چشم می‌خورند.
به سراغ یکی از این مغازه‌ها می‌روم و درخواست لیست فیلم‌های خارجی جدید را می‌کنم، فروشنده این مغازه پسر جوانی 20ساله است که به من می‌گوید: آقا و خانم اسمیت با بازی آنجلینا جولی و براد پیت، ترنسپورتر 2، برید 3، ارباب جنگ‌ها با بازی نیکلاس کیج از جدیدترین فیلم‌ها هستند و قیمتشان 700تومان ناقابل است، از او می‌پرسم آیا کیفیت فیلم‌هایتان خوب است و او در جواب می‌گوید مغازه ما در این میدان ثابت است و اگر کیفیت بد بود آن را پس بیاور.
اکثر فروشندگان می‌گویند تاکنون کسی از سی‌دی‌ها ناراضی نبوده و آن را پس نیاورده است و این در حالیست که پس از خرید چند سی‌دی و تماشای آنها متوجه کیفیت بسیار بد سی‌دی‌های ارزان انقلاب می‌شوید اما دیگر 500تومان ارزشی برای رفتن تا میدان انقلاب ندارد.آیا دیگران نیز حوصله برگرداندن سی‌دی‌ها را ندارند و یا شاید معنای کیفیت را نمی‌دانند و حتی شاید فروشنده دروغ می‌گوید.
رقابت فشرده
یکی از نکات قابل توجه در کتاب‌فروشی‌ها یا همان سی‌دی‌فروشی‌های این میدان وجود سی‌دی‌هایی با ظاهر متفاوت اما قیمت یکسان است به صورتی‌که یک فیلم کپی شده در دو جلد متفاوت به فروش می‌رسد، یکی در کیسه و دیگری در جلدی مقوایی، اما هر دو 400تومان قیمت دارند.
به گفته یکی از فروشندگان، عرضه کننده سی‌دی‌های دارای جلد برای حفظ رقابت با سی‌دی‌های بدون جلد اقدام به فروش آنها با همان قیمت کرده است.
روی جلد برخی از سی‌دی‌ها نوشته شده که به گفته فروشندگان، این نوشته برای ماموران اماکن است و فیلم‌ها هیچ سانسوری ندارند.
از یکی از مغازه‌داران می‌پرسم اگر ماموران اماکن فیلم‌ها را تماشا کنند مشکلی برای شما ایجاد نمی‌شود و او در پاسخ می‌گوید: سی‌دی‌هایی که در معرض دید هستند کپی‌های فیلم‌های مجاز داخلی و یا دوبله شده خارجی‌اند و فیلم‌های دیگر قابل دسترسی ماموران نیست.
به هر حال سی‌دی‌فروش‌ها در این میدان به راحتی و ارزانی کپی تمامی فیلم‌های قدیمی و جدید، مجاز و غیرمجاز را می‌فروشند.
در قسمت فروش سی‌دی‌های موزیک کپی تمامی آلبوم‌های خواننده‌های داخلی به چشم می‌خورند و حتی برخی سی‌دی‌ها، گلچینی از آهنگ‌های چندین خواننده است. خوانندگانی که از لحاظ سبک کاری با هم متفاوتند اما سی‌دی‌فروشان انقلاب آنها را در یک گروه می‌بینند. یکی از همین گلچین‌ها دارای دو سی‌دی است و 600تومان قیمت دارد، روی جلد آن نام 12خواننده داخلی است اما درون هر سی‌دی لابه‌لای آهنگ‌های مجاز خواننده‌های لس‌آنجلسی نیز می‌خوانند و همه در سی‌دی‌هایی هستند که حتی از یک نوار کاست چندین بار مصرف شده کیفیت بدتری دارند.
چنین وضعیتی با توجه به نبود قانون کپی رایت در کشور در اکثر پاساژهای کامپیوتری و ویدئو کلوپ‌ها نیز مشاهده می‌شود.
به نظر می‌رسد حال دیگر مردم کمتر به سراغ کتاب می‌روند و شاید دیر نباشد که دیگر کسی میدان انقلاب و خیابان دانشگاه را با کتاب به خاطر نیاورد و سی‌دی‌های کپی دست‌چندم و موسیقی جای همه آنها را حتی در ذهن مردم نیز بگیرد.
- ۸۴/۰۸/۰۱