افزایش آگاهی و کاهش حساسیت عمومی
دانیال رمضانی - می‌گویند اینترنت و شبکه‌های اجتماعی باعث افزایش آگاهی‌های عمومی شده و همچنان نیز می‌شود. البته که نقدی به این گذاره نیست و همه‌روزه شاهد به عرش و فرش رسیدن‌های زیادی هستیم.
اما من معتقدم این به ظاهر «افزایش آگاهی» که به کمک شبکه‌های اجتماعی فراهم شده روی خوب سکه است، اما روی دیگر آن «کاهش حساسیت» عمومی است.
یک سالن بزرگ، بسیار تمیز و با نور زیاد را در ذهن خود مجسم کنید. در چنین سالنی بدیهی است که حتی یک فیلتر سیگار نیز به‌سرعت به چشم آمده و جلب توجه می‌کند.
حالا یک سالن بزرگ را تصور کنید که کاملا تاریک است و هر روز یک چراغ آن (به کمک شبکه‌های اجتماعی) روشن می‌شود و روز بعد بخش دیگر و روز دیگر چراغی دیگر و همین‌طور «آگاهی» ما از میزان آلودگی در آن سالن افزایش می‌یابد. تمام چراغ‌های سالن که روشن می‌شود، ما با سالنی مملو از آلودگی و زباله مواجه هستیم. از قضا در این سالن همچنان رفت و آمدهایی هم وجود دارد، اما اگر کسی در آنجا یک فیلتر سیگار یا آب دهان خود را بیندازد، آیا کسی همچنان به فرد خطاکار تذکر خواهد داد که این کار اشتباه است؟ نه. به فرض اگر کسی هم جلو رفت و به فرد خطاکار گفت کار شما اشتباه است، آیا پاسخی جز این خواهد گرفت که «مرد حسابی شما تا کمر توی زباله و فساد هستی، آن‌وقت این فیلتر سیگار من به چشم شما آمده است؟»
آیا این مدل پاسخ به ذهن بسیاری از ما آشنا نیست؟
یک مثال دیگر. تا چند سال پیش وقتی در گوشه و کنار می‌شنیدیم فرزند یا خانواده فلان مسوول در خارج از کشور زندگی می‌کنند، حساس می‌شدیم و عصبانی. اما حالا وقتی می‌شنویم خود فلان مسوول تابعیت فلان کشور اروپایی یا آمریکایی را دارد، آیا از میزان حساسیت ما در خصوص فرزند آن مسوول یا مسوول دیگر کاسته نمی‌شود؟!
یک مثال دیگر. فرض کنید روزی سوراخ پیراهن فردی باعث جلب توجه می‌شد، فردا آن شخص اصلا پیراهن خود را در می‌آورد و به خیابان می‌آید. حالا آگاهی ما از آن فرد افزایش یافته و این عریان بودن آن فرد است که موضوع بحث می‌شود. از قضا آن فرد عریان از همان رو دست به تخلفاتی می‌زند که اصولا عریان بودن وی را به حاشیه رانده و آن تخلفات است که مورد توجه ما قرار می‌گیرد. به این ترتیب سطح و تمرکز حساسیت ما همچنان کاهش یافته و از سمتی به سمت دیگری می‌رود.
پس در این موارد آیا افزایش آگاهی موجب کاهش حساسیت و انحراف تمرکز ما نشده است؟
بگذارید بدبینی را کنار گذاشته و فوران آگاهی در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی را یک برنامه حساب‌شده و از جمله اخبار جعلی در نظر بگیریم که با هدف بدبینی و ناامیدی یک جامعه تولید و آن جامعه را در خود غرق می‌کند.
لیکن پرسش اینجاست که آیا این موضوع نیز در واقع و در عمل باز هم باعث کاهش حساسیت ما نشده و تخلفاتی که زمانی به نظر ما بزرگ بود را کوچک جلوه نمی‌دهد؟
کمی فکر کنیم و ببینیم آیا این افزایش آگاهی و متعاقب آن کاهش حساسیت‌ها باعث گستردگی بیشتر تخلفات و هرج و مرج در جامعه نمی‌شود؟
به عبارت دیگر یک تخلف تا زمانی مورد توجه است که ما از تخلف بزرگ‌تر آگاه نشده‌ایم و البته تخلف بزرگ‌تر نیز تا زمانی مورد توجه است که تخلف عظیمی از راه برسد و آگاهی و حواس ما را به خود جلب کند. به این ترتیب حساسیت ما نسبت به معضلات قبلی روز به روز کم شده و کاهش می‌یابد.
چنین جامعه‌ای موجب وقوع تخلفات آشکار (کوچک و متوسط) و سوءمدیریت و لودگی برخی مدیران می‌شود، چون حساسیت ما نسبت به آنها کاهش پیدا کرده است، چرا؟ چون راست یا دروغ، شبانه‌روز جای دیگری تخلفات گسترده و بزرگ‌تری رخ می‌دهد. آیا خود این موضوع زمینه‌ساز تولید ابدی مشکلات و پناهگاهی امن برای مسوولان بی‌کفایت نمی‌شود؟
مقصر اما شبکه‌های اجتماعی نیستند، این ما هستیم که باید بهای بالا رفتن آگاهی را با کاهش حساسیت‌های خود نپردازیم و با حفظ تمرکز به تمام مشکلات و مدیران ناکارآمد حساس باشیم. (منبع:عصرارتباط)
- ۹۷/۰۳/۰۱