انتشار کتاب وضعیت دولت الکترونیکی در ایران
در راستای طرح تدوین برنامه جامع فناوری اطلاعات ایران، گزارش وضعیت موجود دولت الکترونیکی در ایران در قالب کتابی توسط دبیرخانه شورای عالی اطلاع‌رسانی منتشر شد.
به گزارش واحد ارتباطات دبیرخانه شورای عالی اطلاع‌رسانی، این کتاب در حقیقت جلد اول از مجموعه گزارش‌های مربوط به گام اول طرح تدوین برنامه جامع فناوری اطلاعات ایران محسوب می‌شود و نسخه نهایی آن در حال آماده‌سازی بوده و با به‌روز شدن اطلاعات به زودی منتشر می‌شود.
ساختار این گزارش شامل سه قسمت کلی مقدمه، توصیف بخش و جمع‌بندی است. در قسمت مقدمه، تعریف و مدلی از دولت الکترونیک ارایه شده و روش‌شناسی مورد استفاده برای مطالعه آن بیان شده است.
در قسمت دوم گزارش، بازیگران دولت الکترونیک در سه گروه تقاضا، عرضه و نهادهای پشتیبانی تقسیم و بررسی شده است. تقاضای دولت الکترونیک شامل وضعیت فعالیت‌های مرتبط با دولت الکترونیک ایران در سال‌های اخیر و وضعیت ایران از منظر دولت الکترونیک در مطالعات جهانی است. در ابتدا تقاضای دولت الکترونیک در سطح جهان و منطقه از جنبه آمادگی برای دولت الکترونیک بررسی شده است. در نگاه دیگر وضعیت پروژه‌های تعریف شده در طرح توسعه کاربری فناوری اطلاعات (تکفا) بررسی شده است و در انتها سیاست‌ها و پروژه‌های دولت الکترونیک در «سند ملی توسعه فرابخشی بهینهسازی اندازه دولت و ایجاد دولت الکترونیک» بررسی شده است.
در قسمت عرضه، شرکت‌های عرضه‌کننده کالا، محصولات و خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات برای دولت الکترونیک در ایران و نوع خدمات ارائه شده توسط آنها بررسی شده است.
در قسمت پشتیبانی نیز به نهادها و سازمان‌های پشتیبان و تاثیرگذار این بخش و هم‌چنین چشم‌انداز و سیاست‌های دولت و قوانین حمایتی موجود در این بخش پرداخته شده‌است.
براساس جمع بندی و تحلیل نتایج این گزارش، بیشتر خدمات دولت الکترونیک در ایران، خدمات دولت به شهروندان (G2C) است و توجه کمی به روابط بینسازمانی (G2G) به صورت الکترونیک شده است.
طبق گزارش سازمان ملل، پایین‌ترین امتیاز دولت الکترونیکی ایران مربوط به حوزه زیرساخت است. با توجه به محروم بودن بخش عمده‌ای از جمعیت ایران از کالاها و خدمات ICT و ضریب نفوذ پایین آنها بخش زیرساخت مهمترین پاشنه آشیل دولت الکترونیکی در ایران است.
بر اساس گزارش سازمان ملل و شاخصهایی که در گزارش بررسی شد، دولت الکترونیکی ایران به لحاظ خدمات دوجانبه یعنی برای مثال پرداخت قبوض، شیوه الکترونیکی چندان وضعیت اسفباری ندارد ولی به لحاظ خدمات اصلی خود دولت (به عنوان مثال: صدور مدارک) بسیار ضعیف عمل کرده است.
نکته مشخص دیگر در این گزارش و گزارش سازمان ملل، کاهش چشمگیر پیشرفت ایران در زمینه آمادگی دولت الکترونیک از سال 2005 تا 2008 است و طی این سالها از شتاب ایران در این زمینه کاسته شده است. شاید مهمترین دلیل این مسئله، عدم توجه کافی دولت به این حوزه بوده است.
اهداف تعریف شده برای محور دولت الکترونیک در برنامه 5ساله پنجم تا پایان سال 86 تحقق نیافته است.
نکته قابل تأمل دیگر در ارتباط با وضعیت فعلی، شکاف دیجیتالی است که در درون کشوری (اختلاف معنادار تهران و دیگر نقاط کشور) وجود دارد.
با توجه به سند توسعه ملی فرابخشی در وضعیت فعلی باید به این نکته توجه داشت که میتوان از این فناوری برای مهندسی مجدد معماری دولت و بهینهسازی اندازه آن در برابر مقاومت و لختی دولت در برابر تغییرات بهعنوان فرصتی استفاده کرد.
علاقه‌مندان برای دسترسی به متن این کتاب می‌توانند به بخش "تازه‌های نشر" در سایت www.scict.ir مراجعه کنند.
- ۸۷/۰۷/۲۰