اپل دنیا را نابود می‌کند
سارا مقصودی - زودتر از آن چه فکرش را می‌کردیم، اعلامیه ترحیم تجارت آزاد، درهای باز و جهانی‌سازی به دیوارهای بازارهای جهانی خورده است. تحلیل گرانی که این روزها مدام درباره اقبال به فراگ و ترامپ می‌نویسند باید بخش زیادی از نوشته‌های خود را به شرکت بزرگ اپل اختصاص دهند چرا که این شرکت به تنهایی می‌تواند شاهد بزرگی بر سقوط وعده‌هایی باشد که پس از فروافتادن دیوار برلین نوید داده شده بود. امکانات جدیدی که به آیفون اضافه شده است، سراسر باعث بیشتر شدن شکاف میان سوپر ثروتمندان و دیگر مردم جهان می‌شود. شرکتی که بر سر کشورهایی دارای مالیات‌های واقعی کلاه می‌گذارد و کارگران چینی را تحت فشار قرار می‌دهد. اپل در حالی خروجی هندزفری خود را در مدل جدید گوشی آیفون حذف کرد که مدیر بخش بازاریابی آن علت آن را «شجاعت اپل برای تغییر» و حرکت در مسیرهای جدید خواند.
چند هزار نفری این مسأله را ستودند و البته برخی رسانه‌ها آن را با دید تمسخر نگاه کردند، اما همین مسأله می‌تواند ما را کمک کند تا بتوانیم برخی جنبه‌های غیرقابل تحمل مدل اقتصادی اپل و شرایطی که این شرکت را به اینجا رسانده است درک کنیم. اگر شما آیفونی در دستانتان دارید، احتمالاً از کار کارگران سه شرکت معروف چینی در این زمینه ساخته شده است. بزرگترین و مشهورترین آنها فاکسکان است که در سال 2010 با خبر تلاش 18 نفر از کارکنانش برای خودکشی سروصدای زیادی به پا کرد. حداقل 14 نفر از کارگران فوت کردند. پاسخ این کمپانی ایجاد مکانیزمی برای جلوگیری از خودکشی افرادش و پرت شدن آنها بود! این شرکت به تنهایی روزانه 137 هزار آیفون تولید می‌کند، به عبارتی در هر دقیقه 90 آیفون. یکی از این خودکشی‌های ناکام دختری 17 ساله بود که بعدها با توضیح شرایط کاری خود گفته بود که شش روز در هفته روزی 12 ساعت کار می‌کند و برای اضافه کار مجبور است از خوردن وعده‌های غذایی نیز صرف نظر کند. حتی توالت رفتن او نیز محدود شده بود. حقوق وعده داده شده به او برای کار و اضافه کارش تقریباً یک چهارم قیمت یک آیفون 5 بود. پس از رسوایی 2010 اپل قول داد تا شرایط کاری کارگران خود را بهبود بخشد. به‌رغم همه وعده‌های درخشان هیچ شاهدی بر وقوع این مسأله وجود ندارد. در تحقیقاتی که یک NGO چینی انجام داده است همچنان کارگران اعلام کرده‌اند که روزانه 12 ساعت و هفته‌ای 6روز کار می‌کنند. آنها مجبور به اضافه کاری نیز هستند.
پاسخ پگاترون دیگر شرکت سرهم‌بندی آیفون به افزایش حداقل مزد کارگران توسط دولت چین در سال گذشته نیز شگفت‌آور بود: کاهش خدمات درمانی کارگران برای جبران این مسأله. اوضاع وقتی از این بدتر می‌شود که بدانیم برخی از مدارس دادن مدرک به دانش‌آموزان خود را منوط به کارگری در این شرکت‌ها می‌کنند و پاسخ شرکت مذکور نیز سکوت در برابر این مسأله است.
در حالی که اپل به عنوان یکی از بزرگترین شرکت‌های سود ده در آمریکا در سال گذشته میلادی 47 میلیارد دلار سود داشته است، کارگران آن در هر ساعت فقط1 دلار و 60 سنت حقوق دریافت می‌کنند.
همه این احوالات نشان می‌دهد که اپل بخش زیادی از پاسخ اقتصاددانانی است که درباره دلایل مرگ جهانی‌سازی سؤال می‌کنند. در برابر دو گزینه مدل اقتصادی پرخرج و کم‌بهره و پوپولیسمی که وعده‌های عجیب اقتصادی به مردم می‌دهد، میان تیم اپل از یک سو و ترامپ از سوی دیگر، رأی‌دهندگان به دنبال کسی می‌گردند که لااقل درباره مفهوم «شجاعت برای تغییر» سخن سرایی نکنند. (منبع:روزنامه صبح نو)