اینترنت رایگان نیازی نیست سایت سرشماری را اصلاح کنید
روز گذشته سرشماری الکترونیکی نفوس و مسکن در کل کشور آغاز شد و قرار بر این شد که افرادی که دسترسی به اینترنت دارند با مراجعه به وبسایت www.sarshomari۹۵.ir به صورت اینترنتی در سرشماری امسال شرکت کنند، چراکه به گفته کارشناسان بر اساس ضریب نفوذ ۴۰ درصدی اینترنت در کشور، حضور مردم در سرشماری اینترنتی می‌تواند تا اندازه زیادی هزینه‌های آمارگیری را کاهش دهد.
اما طی روز گذشته و امروز صبح در ساعاتی سایت سرشماری سال ۱۳۹۵ از دسترس خارج شده و مراجعه‌کنندگان با ورود به آدرس اینترنتی اعلام شده، صفحه ابتدایی سایت که راهنما آغاز کار محسوب می‌شود برای بیننده به نمایش در می‌آید و از فرد متقاضی ثبت اطلاعات سرشماری، خواسته می‌شود تا کد ملی و تصویر امنیتی ارائه شده را وارد کند که با ورود اطلاعات خواسته شده هیچ پاسخی از سوی سایت ارائه نمی‌شود و پیام «در این لحظه ظرفیت مراجعه به سایت تکمیل است، لطفاً در زمان دیگری مراجعه نمایید» روبه‌رو می‌شوند.
بر اساس این گزارش؛ مسئولان مرکز آمار ایران درباره این اختلال توضیح داده‌اند که مراجعه تعداد زیادی از شرکت‌کنندگان به صورت همزمان به سایت سرشماری منجر به بروز این اخلال شده است و کسانی که به این دلیل برای شرکت در سرشماری با مشکل روبه‌رو می‌شوند بهتر است در ساعات آتی به سایت مراجعه کرده و در سرشماری شرکت کنند.
درهمین حال مسئولین سرشماری در واکنش به این اتفاقات عجیب (از لحاظ پیش بینی نکردن وقوع این اتفاق) اعلام کرده‌اند که این مشکل طی روزهای آتی برطرف خواهد شد و به هزار نفر از افرادی که به صورت اینترنتی در سرشماری شرکت کنند به قید قرعه جایزه یک میلیون تومانی اهدا می‌شود. همچنین همه شرکت کنندگان از یک گیگا بایت اینرتنت رایگان بهره مند خواهند شد.
اما چند نکته در اینجا قابل طرح شدن است.
اول آنکه چرا مسئولان سرشماری با علم به سراسری بودن این طرح و نه استانی و شهری بودن آن پیش بینی لازم را برای ارتقای سرورهای سایت سرشماری نکرده‌اند. به طور حتم ساده ترین پیش بینی این می توانست باشد که در هفته ابتدایی سرشماری حداقل چند میلیون سرپرست خانوار برای ثبت موارد آماری به سایت مراجعه می کرد.
ثانیاً، بسیاری از افرادی که خواهان ثبت نام اینترنتی بودند با وعده یک گیگابایت اینترنت رایگان روبرو شدند که بسیاری از آنها با طعنه این روزها در فضای مجازی خطاب به مسئولان سرشماری اعلام می‌کنند که خواستار گیگ رایگان نیستند و در عوض مسئولان سرشماری بودجه اینکار را در اختیار بخش فنی خود برای ارتقای سامانه ثبت نام بکنند.
بسیاری از مردم فراموش نکرده‌اند که در سال ۸۶ با آغاز طرح سهمیه بندی کارت سوخت نگرانی‌های گسترده‌ای برای اشکالات فنی این سامانه بوجود آمده بود اما چون دولت وقت تصمیم به اجرایی شدن آن گرفت اجرایی شد و در هرکجای ایران این سامانه بدون مشکل انجام شد. حال چگونه است که پس از حدود ۱۰ سال از آن اتفاق هنوز پیش بینی لازم برای هجوم گسترده مردم نشده است.
البته این اتفاق بار اول نیست که جامعه ایران را به خود مشغول می‌کند؛ بسته شدن سایت هنگام ثبت نام در دریافت یارانه؛ مشکل سایت سازمان سنجش در سال‌های گذشته به خاطر هجوم یکباره به این سایت برای دیدن نتایج کنکور و مواردی دیگر از این دست با جنسی متفاوت کم اتفاق نیفتاده است. در آخرین آن هم می‌توان به نوعی دیگر به ماجرای صف‌های کیلومتری دریافت معاینه فنی در تهران اشاره کرد که به علت یک ضرب الاجل بسیاری از صاحبان خودرو مجبور شدند ساعت‌های طولانی از وقت خود را در صف‌های دریافت معاینه فنی بگذرانند.
اگرچه ایشان تا حدودی هم خودشان مقصر بودند و به فرصت سه ماهه توجهی نداشتند که این وضعیت را به وجود آوردند اما باید پذیرفت در آنجا هم کمبود ظرفیت مراکز معاینه فنی از علل اصلی این صف‌های طویل بوده است؛ مراکزی که تعدادشان به هیچ عنوان با خودروهای حاضر در تهران که اغلبشان مشکل فنی دارند همخوانی ندارد.
به هر حال این تجربه‌ها بعضاً بسیاری را متوجه دل نگرانی شورای نگهبان از برگزاری انتخابات به صورت الکترونیک می‌کند که دیگر فرآیند رأی گیری، به مانند سرشماری یا گرفتن معاینه فنی خودرو نیست که امروز بروی و فردا بیایی. موضوع انتخابات به لحظه و دقیقه است و دیگر هنگام رای دادن یک فرد نمی توان فرد را معطل وصل شدن سیستم یا خالی شدن ظرفیت!! از دیگر مراکز رای گیری کرد.
امیداست، مقامات مسئول در زمین سرشماری همانگونه که از رسانه‌ها توقع همراهی و همراه کردن مردم را با سرشماری دارند، منتقدان به وضع موجود سرشماری اینترنتی را متهم به سنگ اندازی در اجرای آن نکنند که ظرفیت شنیدن انتقاد مسئولان از رسانه‌ها مانند سایت سرشماری تکمیل است. شاید هنوز برای انجام سرشماری یا دیگر موارد اینترنتی در کشور ما با توجه به این زیرساخت ها و یا نداشتن امکان پیش بینی توسط برخی مسئولین زود باشد.