اینترنت ماهواره‌ای؛ شاید وقتی دیگر
فرشید رضایی – در جریان اختلال اینترنت در ایران، ایلان ماسک اعلام کرد با دریافت مجوز، اینترنت ماهواره‌ای را در اختیار ایرانیان قرار می‌دهد. موضوعی که با واکنش برخی مقامات رسمی ایران مواجه شد و برخی نیز آن را اقدامی نمایشی دانستند که تا سال‌های آینده به واقعیت نخواهد پیوست.
با این حال همچنان پرسش رایج این است که اینترنت ماهواره‌ای چگونه وصل می‌شود و چطور می‌توان از آن استفاده کرد. از سویی دیگر پرسش اصلی این است که چه زمانی اینترنت ماهواره‌ای در ایران در دسترس قرار می‌گیرد؟
این در حالیست که بر خلاف اخبار گسترده، ایلان ماسک پیش از این نیز بارها اعلام کرده بود که اینترنت ماهواره‌ای را به ایرانیان ارایه می‌کند اما هنوز خبری از آن نشده است. از سوی بر اساس برخی اخبار تعدادی از افراد مقیم خارج از کشور مدعی شده‌اند که آماده تقبل هزینه‌های ارسال اینترنت ماهواره‌ای به ایران هستند. در حال حاضر اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در دنیا به سرعت در حال رشد بوده و بر تعداد کاربران آن اضافه می‌شود و به گفته ایلان ماسک شرکت اسپیس ایکس تا به امروز بیش از یک میلیون ترمینال یا همان دیش استارلینک تولید کرده است. در روزهای اخیر خبر تولید 1 میلیون ترمینال از سوی برخی منابع اعلام شده بود که مدیرعامل اسپیس ایکس نیز در توییتی نوشت: استارلینک حالا بیش از یک میلیون ترمینال تولید کرده است.
دو نوع آنتن
در همین رابطه یک کارشناس حوزه فناوری و حمل ونقل به «عصر ارتباط» گفت: استارلینک دو مدل آنتن دارد. یک آنتن فردی دارد که هرکسی می‌تواند مودم بخرد و آن را نصب کند و یک آنتن مجموعه‌ای که در خانه یا ادارات نصب می‌شود و تا شعاع 15 کیلومتر می‌تواند از این اینترنت استفاده کند. فعلا روش این است که اینترنت ماهواره‌ای به یک سری شرکت‌ها عرضه می‌شود و آنها اینترنت را به مردم می‌فروشند. اما در مورد ایران این گونه نیست.
او افزود: جریان این است که در مورد ایران قصد دارند این آنتن‌ها را که می‌توان در آینده کدگذاری کرد و فروخت داخل ایران رایگان کنند. ولی آنتن 600 دلار است و ظاهرا ایرانیان مقیم خارج تلاش می‌کنند پول را پرداخت کنند و ادعا می‌شود برای هزار آنتن هم پول آن پرداخت شده است. این ماهواره‌ها که فعال می‌شود از دوبی و قزاقستان ساپورت زمینی می‌شود و آنتن‌های کد ایران برای آن تعریف شود. وقتی کدگذاری شود قابلیت فروش پیدا می‌کند. سپس باید بررسی کنند چگونه آن را وارد ایران کرده و به کسی حاضر شود نزدیک خانه آن را نصب کند واگذار کنند. وی در ادامه گفت: فاز اول روشن کردن ماهواره است که 24 ساعت طول می‌کشد تا با جغرافیای ایران تطبیق یابد. گفته می‌شود اکنون ماهواره‌های استارلینک بر فراز ایران قرار گرفته است و در صورت فراهم شدن شرایط مذکور این روند 4 الی 5 روز طول می‌کشد.
او افزود: در ایران عده‌ای مدعی هستند که قبلا این آنتن‌ها را خریده‌اند و کد ایران هم برای آن نصب شده و در نتیجه آنتن‌های ماهواره‌ای دارند. همچنین قرار است در آینده نیز 5 هزار آنتن در اختیار ایران قرار گیرد و در آینده دور نیز می‌توان خط جدا از استارلینک برای منزل گرفت و روی موبایل‌های جدید نیز قابل اتصال است.
فروش عمده کیت‌های استارلینک
اما مساله اینجاست که حتی اگر استارلینک در ایران فعال شده باشد، باز هم کاربران نمی‌توانند به آن دسترسی پیدا کنند چرا که به ترمینال نیاز دارند. علاوه بر ترمینال، باید سرویس هم تهیه کرد؛ سرویسی که ماهانه 110 دلار (نزدیک به 3 میلیون و 500 هزار تومان) روی دست کاربران هزینه می‌گذارد. هزینه خود ترمینال یا کیت‌ها هم برابر 599 دلار (19 میلیون تومان) است.
البته در خصوص هزینه‌ها گفته می‌شود کاربران به صورت اشتراکی اقدام خواهند کرد و به این ترتیب مبالغ کمتری برای استفاده هزینه خواهد شد. با این حال اصل نحوه انتقال پول و شارژهای پی در پی همچنان محل ابهام است.
لیکن تا زمانی که کیت‌ها به کشورمان نرسند و در اختیار کاربران قرار نگیرند، احتمال استفاده از اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در کشورمان وجود ندارد. بد نیست به این موضوع هم اشاره کنیم اپ‌هایی که هم اکنون در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها به عنوان اپ استارلینک برای ارایه اینترنت دست به دست می‌شوند، در حقیقت بد افزار‌هایی هستند که گوشی‌های کاربران را آلوده و هک می‌کنند.
سونامی کلاهبرداری با اینترنت ماهواره‌ای
در نهایت اینکه در همین رابطه یک خبرنگار ارشد نیویورک تایمز می‌گوید دولت آمریکا در تلاش است که تجهیزات اینترنت ماهواره‌ای را وارد ایران کرده و به داخل ایران برساند. وی در این روزنامه نوشته است: «دولت بایدن بعد از لغو تحریم ارسال فناوری آمریکایی به ایران، با شرکت استارلینک تماس گرفته و از این شرکت خواسته است که خدمات خود را در ایران ارایه کند. حالا مسابقه ای برای رساندن تجهیزات اینترنت ماهواره‌ای به داخل ایران آغاز شده است.»
این ادعا اما یک خطر و احتمال کاملا بلقوه را نیز تشدید می‌کند و آن هم انواع و اقسام کلاهبرداری با ادعای ارایه اینترنت ماهواره‌ای در ایران است.
از آنجا که بر اساس مصوبات و اظهارات مقامات حوزه ارتباطات در ایران، عرضه این امکانات نیازمند مجوز است، قاعدتا هیچ شرکت و مرجعی مسوول رسیدگی به کلاهبرداری و تخلف در این حوزه نیست و احتمالا گذشته از ساخت تجهیزات جعلی و مشابه اینترنت ماهواره‌ای، مشکلاتی در خصوص عدم اتصال و ادعای وجود اختلال و پارازیت و … نیز زمینه‌ساز یک مسابقه جدید برای کلاهبرداری در ایران خواهد شد.
مخلص کلام اینکه در خصوص وعده ارایه اینترنت ماهواره‌ای در ایران باید گفت: شاید وقتی دیگر! (منبع:عصرارتباط)