بانکداری الکترونیکی در ایران
1- تعریفی کوتاه از بانکداری الکترونیکی ارایه فرمایید.
تکفا- سیدغلامرضا کاظمی‌دینان کارشناس بانکداری رییس اداره روابط عمومی بانک ملی ایران -
به‌طور کلی بانکداری الکترونیکی عبارت است از فراهم آوردن امکاناتی برای مشتریان که با استفاده از آن‌ها بتوانند بدون نیاز به حضور فیزیکی در بانک، در هر ساعت از شبانه‌روز (24 ساعته) از طریق کانال‌های ارتباطی ایمن و با اطمینان عملیات بانکی دلخواه خود را انجام دهد.
از میان انواع کانال‌های ارتباطی می‌توان بانکداری اینترنتی1، بانکداری موبایلی2، بانکداری تلفنی3، بانکداری در باجه4، بانکداری به‌کمک فکس5 و پیام کوتاه6، دستگاه خودپرداز7 و پاز8 را برشمرد.
2- از دیدگاه بانکداری سنتی و الکترونیکی کشور ما در جهان چه جایگاهی دارد؟
کاظمی‌دینان :
آمار منتشر شده از سوی گزارش بازارهای سرمایه بین‌المللی حاکی از آن است که در کشورهای اتریش، فنلاند، کره، سنگاپور، اسپانیا، سوید و سوییس، بیش از 75 درصد از بانک‌ها، خدمات خود را به‌صورت اینترنتی ارایه می‌دهند و کشورهای اسکاندیناوی بالاترین نرخ استفاده‌کنندگان اینترنتی را دارند.
بررسی‌ها نشان داده که 62 درصد از بانک‌های آمریکا سایت اینترنتی دارند و 37 درصد از آن‌ها امکان انجام معاملات اینترنتی را نیز ارایه می‌دهند؛ که این رقم، در مقایسه با ماه‌ها و سال‌های گذشته افزایش چشمگیری را نشان می‌دهد.
در کشور ما نیز مراحل اولیه بانکداری الکترونیکی صورت گرفته است که می‌توان به صدور صورت‌حساب الکترونیکی در بانک‌های ملی و توسعه صادرات اشاره داشت. همچنین امکانات دیگری مانند انتقال وجه در پروژه‌های آینده دردستور کار است.
3- مهمترین دلایل معضلات بانکی کنونی چه کسانی هستند؟
کاظمی‌دینان :
معضلات که هم‌اکنون در بانک‌ها وجود دارد را می‌توان به شرح زیر نام برد:
- کارکرد سیستم‌های موجود برپایه اسناد کاغذی و روش‌های سنتی
- نیاز به حضور فیزیکی مشتری در شعبه، برای انجام عملیات بانکی
- حجم روزافزون عملیات بانکی که به شلوغی شعبه‌ها و در نتیجه فشار کار بیشتر به کارکنان بانک و زمان توقف بیشتر برای مشتری انجامیده است.
4- برپایی بانکداری الکترونیکی به چه ابزارها و زیرساخت‌هایی نیاز دارد؟
کاظمی‌دینان :
- تهیه قوانین و مقررات حقوقی مورد نیاز بانکداری الکترونیکی و تجارت الکترونیکی
- بستر مناسب و مطمئن نیروی برق
- بستر مخابراتی مطمئن، شامل شبکه‌ها و خطوط ارتباطی پرسرعت ایمن
- تهیه و تدوین روش‌های رسیدگی به شکایت‌ها و تخلفات در بانکداری الکترونیکی
- بودجه
- نیروی متخصص
- مدیریت ریسک
- تغییر در ساختار عملیات بانکی و پیرو آن در بانکداری الکترونیکی
- تدوین زیرساخت‌های مالی مورد نیاز همچون عملیات حسابداری
- آموزش و فرهنگ‌سازی برای مشتریان
- کوشش در به ایجاد اعتماد مردم به روش‌های نوین
- توجه به نقش بانک مرکزی و وظایف آن در ایجاد و اجرای بانکداری الکترونیکی در نظام بانکی
- برنامه‌ریزی برای آموزش و تامین نیروی انسانی
7- پیشینه فعالیت‌های بانک شما در ارایه خدمات بانکی چیست و بانک شما چه تدابیری
کاظمی‌دینان :
بانکداری در بانک ملی همانند دیگر بانک‌های کشور از روش‌های سنتی پیروی می‌کند. اما این بانک توانسته است که بخشی از کارهای خود را به‌کمک سیستم متمرکز سیبا، به‌شرح زیر ارایه دهد:
- تعداد 1300 واحد بانکی مجهز به سیستم متمرکز سیبا (برخط)
- تعداد 520 واحد مجهز به دستگاه‌های خودپرداز
- تعداد 800 دستگاه پین‌پد9 فعال در شعب
- تعداد 787 دستگاه پاز در فروشگاه‌ها (برای خرید از طریق ملی کارت)
- صدور 574/516/1 عدد ملی کارت و واگذاری آن به مشتریان
- تعداد 59 واحد بانک مجهز به سیستم سوییفت10 جهانی
افزون بر سیستم متمرکز و امکانات بالا، تدابیر دیگری همچون سیستم تلفنبانک، BBS و سایت اینترنتی بانک را که امکان ارایه اطلاعات، صورت‌حساب و نیز - در آینده - پرداخت قبض آب و برق و ... را فراهم می‌آورد، اندیشیده است.
8-
کاظمی‌دینان :
صرف نزدیک به 3 سال زمان برای شناخت و بومی‌سازی سیستم‌های متمرکز برخط
صرف 2 سال زمان برای نصب و راه‌اندازی 1300 شعبه سیستم متمرکز
آموزش نزدیک به 400 تن نیروی متخصص در سراسر کشور برای پشتیبانی
آموزش نیروی انسانی شعبه‌ها - مانند رییس شعبه، معاون، مسوول صندوق، کاربران - دست‌کم 2 تن در همه شعبه‌های تجهیز شده به سیستم متمرکز.
1 INTERNET BANKING
2 MOBILE BANKING
3 PHONE BANKING
4 KIOSK BANKING
5 FAX BANKING
6 SMS BANKING
7 AUTOMATED TELLERS MACHINE (ATM)
8 POINT OF SALE (POS)
9 Pinpad
10 SWIFT
- ۸۴/۰۲/۱۲