برج الکترونیک فارس، پاساژ شده است!
علی نعمتی - شیراز شهری است که با داشتن پتانسیل بالا در زمینه نیروی کار متخصص و داشتن صنایع بزرگی چون کارخانه صنایع الکترونیک شیراز (صا شیراز)، به عنوان قطب الکترونیک کشور شناخته می‌شود، لقبی که سال‌ها با شیراز همراه است. این لقب بی علت هم نبود، برای شهری که در دهه 60 و خصوصا در 5 سال اول این دهه توسعه مخابرات کشور را با تولید سوئیچ و تجهیزات رادیویی میسر کرده بود و تمام نیاز کشور را در این زمینه تامین می‌کرد. کما این که بخش قابل ملاحظه‌ای از مدیران ارشد حوزه ICT زمانی در شیراز بوده‌اند.
از سوی دیگر وجود منطقه ویژه اقتصادی برق و الکترونیک در شیراز، حضور بیش‌از 12هزار نیروی متخصص از کارشناسان صنعت برق و الکترونیک و مخابرات در شیراز که 60درصد کل نیروهای متخصص کشور را در این زمینه تشکیل می‌داد. (بنا به اعلام سال 1388)
همچنین وجود بیش از 15 مرکز معتبر دانشگاهی و تحقیقاتی در شیراز چون دانشکده مهندسی دانشگاه شیراز ، دانشکده فنی و غیره و وجود کارخانه‌ها و پژوهشکده‌های بزرگ و فعال در زمینه‌های برق، الکترونیک و مخابرات مانند صنایع الکترونیک شیراز، صنایع قطعات الکترونیک، کارخانجات مخابرات ایران، صنایع مخابراتی راه دور ایران و بسیاری از شرکت‌های دیگر سبب شده است که این شهر به عنوان قطب الکترونیک کشور از گذشته مطرح باشد.
از طرف دیگر موقعیت عالی، وجود امکانات و پشتوانه‌هایی قوی برای واحدهای صنعتی، زیرساخت‌های الکترونیکی و مخابراتی چون استقرار بیش از 10 درصد از کل ایستگاه‌های برق کشور در استان فارس و حجم عظیم نقدینگی ملی در این استان، از جمله دلایلی بود که بنا به گفته مسوولان وقت برج الکترونیک شیراز، این شهر را به عنوان قطب برق و الکترونیک کشور مطرح کرده و فکر احداث اولین و مجهزترین برج الکترونیک کشور را در شیراز سبب شده بود.
به گونه‌ای که در هر دولت و همزمان با سفر مسوولان و افتتاح پروژه‌های گوناگون مخابراتی و الکترونیکی بر این امر تاکید می‌شد و اکثریت مسوولان مربوطه از مسوولان ارشد کشور گرفته تا مسوولان استان فارس بارها و بارها بر لزوم تقویت و نگه داشتن این صنعت در فارس تاکید کرده و شیراز را قطب الکترونیک کشور دانسته‌اند.
به عنوان مثال در آخرین اظهارات اردیبهشت‌ماه سال 93، اکبر ترکان مشاور رئیس جمهور در حاشیه جلسه اقتصاد مقاومتی در شیراز بر لزوم تبدیل شیراز به قطب الکترونیک کشور تاکید کرد و افزود شیراز بیشترین ظرفیت فناوری اطلاعات و نرم افزار را دارد و باید همچنان محور ارتباط‌جمعی در حوزه اطلاعات بوده و منطقه ویژه اقتصادی شیراز با هدف قطب الکترونیک شدن کشور ایجاد شده که تاکنون این هدف محقق نشده است.
و یا در شهریور‌ماه 93، محمد واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره بر لزوم استفاده از ظرفیت بالای نیروی دانش‌آموخته و فارغ‌التحصیل دانشگاه‌های مختلف شیراز و احیای جایگاه شیراز به عنوان قطب الکترونیک کشور تاکید کرد.
حال روز واقعی قطب الکترونیک کشور
با این همه هفته گذشته و برای نخستین بار علی همتی رئیس سازمان صنعت معدن و تجارت استان فارس با بیان این جمله که "لقب فارس به عنوان قطب الکترونیک و مخابرات تنها یک شعار تو خالی بود" گفت: " دادن چنین لقبی به شیراز یک شعار بود و در طی سال‌های متمادی هیچ تلاشی برای تحقق این شعار صورت نگرفته است به صورتی که در سال‌های گذشته نه تنها بر داشته‌های حوزه مخابرات، برق و الکترونیک فارس و شیراز چیزی افزوده نشده بلکه چراغ برخی کارخانه‌های فعال در این حوزه نیز نیم سوز و یا خاموش شده است".
به عنوان مثال کارخانه صاایران شیراز و یا شرکت زیمنس و یا در نمونه‌ای دیگر تغییر کاربری برج الکترونیک شیراز که به عنوان اولین برج الکترونیک کشور و با هدف گردآوری بهترین‌های صنایع برق، الکترونیک و فناوری‌اطلاعات و عینیت بخشیدن به نقش شیراز به عنوان قطب الکترونیک کشور، از مهمترین اهداف تاسیس آن بود از این جمله محسوب می‌شوند.
این برج پس از سال‌ها افت و خیز در سال 88 و همزمان با دور دوم سفر هیات دولت قبل به استان فارس، و با حضور معاون برنامه ریزی، توسعه و فن‌آوری وقت وزارت صنایع و معادن مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
پایگاه اطلاع رسانی وزارت صنایع و معادن؛ در رابطه با بهره برداری از برج الکترونیک شیراز نوشت: "برج الکترونیک شیراز، اولین مرکز فناوری اطلاعات و الکترونیک کشور با امکانات ویژه مخابراتی، اینترنتی و نیز تأسیسات و تسهیلات پیشرفته است که مرکز استقرار نمایندگی‌ها، نمایشگاه‌ها و فعالیت شرکت‌های بزرگ مخابراتی داخلی و خارجی فعال در زمینه برق، الکترونیک و فناوری اطلاعات و ارتباطات خواهد بود."
اما با گذشت چند سال، در اواخر سال 91 زمزمه‌های تغییرات این برج به گوش رسید و این برج اکنون با تغییر کاربری از اهداف اصلی خود فاصله گرفته و اکنون تنها به عنوان یک پاساژ تجاری، آموزشی مورد بهره برداری قرار می‌گیرد.
یا نمونه دیگر انتقال بخشی از صنایع الکترونیک فارس به یکی از استان‌های هم‌جوار، که نماینده شیراز در مجلس شورای اسلامی‌در این خصوص گفت: انتقال صنایع الکترونیک از شیراز، بخش عمده‌ای از ظرفیت های شغلی استان را از بین می‌برد.
جعفر قادری نماینده شیراز در مجلس شورای اسلامی، در رابطه با انتقال صنایع الکترونیک از استان فارس گفته بود: در گذشته نیز شاهد انتقال بخش‌هایی از صنایع الکترونیک به استان‌های اصفهان و تهران بودیم که در مقابل این انتقال هیچ چیزی به شیراز افزوده نشده است.
این‌ها تنها نمونه‌هایی از این صنعت در فارس است که بنا به دلایل مختلف یا در حال تعطیلی است، یا انتقال داده می‌شود و یا تغییر کاربری می‌دهد. عده‌ای از فعالان این عرصه مشکل را عدم حمایت مسوولان استان می‌دانند و عده‌ای دیگر عدم بومی‌سازی را مشکل این استان دانسته‌اند که با داشتن اکثر زیر ساخت‌ها از منابع مالی گرفته تا زیرساخت و نیروی انسانی متخصص امروز در حال نابودی است.
اما مشکل هر چه باشد عدم برنامه ریزی و پیش بینی آینده از اصلی ترین دلایل این مشکل به عنوان یک نمونه در کشور است.
اول آسیب‌شناسی بعد پروژه جدید
در این حال که فارس با داشتن این همه مزیت و پتانسیل، تقریبا جایگاه خود را از دست داده است، خبرها حاکی از رقابت شدید استان‌هایی همچون کرمان، کرمانشاه، قم، رشت، تهران و غیره برای دستیابی به عناوینی چون استان مجازی، استان پایلوت دولت الکترونیکی و یا شهر الکترونیکی است که در اظهار نظر‌ها و تلاش‌های صورت گرفته هر کدام سعی دارند به سرعت از یکدیگر پیشی گرفته و زودتر خود را به زیور یکی از این عناوین بیارایند.
اما آیا بهتر نیست قبل از اتخاذ تصمیمات سریع کمی به گذشته کشور خود رجوع کنیم و ابتدا نمونه تجربه‌هایی چون شیراز را آسیب شناسی کنیم که چرا قطب الکترونیک ایران، در حال از هم پاشیدن است؟
چرا اولین و مجهزترین برج الکترونیک کشور با آن همه اهداف و توان بالا، اکنون به یک پاساژ تبدیل شده و یا چرا این همه کارخانه در حال انتقال است و تکلیف این همه هزینه و نیروهای کاری متخصص این شهر و استان چه می‌شود؟
بهتر نیست کمی از تکرار تاریخ درس بگیریم و به قول معروف "یک ده آباد بهتر از صد شهر خراب است"، عمل کنیم؟ تا به ناگاه در گرداب تکرار تاریخ گرفتار نشویم.(منبع:عصرارتباط)