بررسی تاثیر امواج تلفن‌همراه بر بدن انسان
سونیتا سراب‌پور - پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات در کنار مزایایی که برای کاربران به همراه دارد از طرف دیگر نیز پاره‌ای از مشکلات را برای کاربران خود به وجود می‌آورد.
از میان دستگاه‌های دیجیتالی پرطرف‌دار می‌توان به تلفن‌همراه اشاره کرد. حتما شما هم یکی از کاربران تلفن همراه هستید که حتی یک لحظه هم نمی‌توانید از این دستگاه دور بمانید.
اما اگر کمی با مضرات آن آشنا شوید، شاید در استفاده مدام از این دستگاه تجدیدنظر کنید. به علت گسترش استفاده از این دستگاه در میان عموم مردم صبحت‌های زیادی پیرامون امواج زیان‌بار تلفن‌همراه در جامعه مطرح شده است که عده‌ای اثر امواج زیان‌بار آن را بر بدن انسان تایید و عده‌ای دیگر آن را رد می‌کنند.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان با توجه به زیان‌های احتمالی امواج پخش شده از تلفن‌همراه روی سلامتی انسان شناخت علمی این آسیب‌ها و مقابله با آن یک امر ضروری و حیاتی است.
از کجا شروع شد
سال 1984 سال پیدایش تلفن‌همراه در جهان بود که طی دو دهه اخیر استفاده از آن به سرعت رواج داشته است. بر اساس آمارهای به دست آمده در سال 1991میلادی تعداد خطوط تلفن‌همراه در دنیا 546میلیون خط بوده که در پایان سال 2006 به رقم یک‌میلیارد و 270میلیون خط رسیده است. گفته می‌شود که تا پایان سال 2010 این رقم از مرز 4میلیارد نیز خواهد گذشت.
استفاده از تلفن‌همراه و حتی قرار گرفتن در معرض امواج آنتن‌های تقویت‌کننده می‌تواند اثرات مخربی روی سلامت انسان داشته باشد.
اما مضرات تلفن‌همراه از زمانی مطرح شد که فردی در فلوریدای آمریکا در سال 1993 گرفتار تومور مغزی شده و از همسرش که دارای تلفن‌همراه بود شکایت کرد. با افزایش استفاده از تلفن‌همراه در میان مردم، از نوامبر سال 2002 گروهی از شرکت‌ها شروع به تحقیق و بررسی روی اثرات امواج رادیویی، تا 10برابر قوی‌تر از امواج رادیویی تلفن‌همراه روی سلول‌ها و ژن‌ها کردند. براساس گزارش‌های رسیده از این گروه، امواج رادیویی تلفن‌همراه هیچ اثر منفی روی سلول‌ها، ژن‌ها، DNA و ... بدن انسان ندارد. همچنین سازمان بهداشت‌جهانی (WHO) نیز با این گفته که امواج رادیویی تلفن‌همراه اثر مخربی بر سلامت انسان ندارد، موافقت کرده است. اما از آنجا که هنوز ادعاهایی بر خطر این امواج وجود دارد، این سازمان تحقیقات بیشتری را برای اطمینان به محققان پیشنهاد می‌کند.
در همین زمینه کسانی که با زیان‌های تلفن‌همراه موافق هستند، بر این باورند که باکتری و میکروب‌های موجود روی تلفن‌همراه از سنگ دستشویی هم بیشتر است و در حقیقت باکتری موجود روی گوشی تلفن‌همراه از هر شی آلوده دیگری در این رده بیشتر است. نکته جالب‌تر اینکه به علت افزایش دمای تلفن‌های همراه، در حین استفاده این گوشی‌ها تبدیل به محیط‌های مناسبی برای کشت و رشد باکتری‌های خطرناک می‌شوند. چون باکتری‌ها برای رشد به محلی گرم و تاریک نیازمندند و تمامی این امکانات را گوشی که در جیب قرار گرفته است، فراهم می‌سازد. براساس گفته‌های محققان میزان این گونه باکتری‌ها حتی از دستگیره در، صفحه کلید و حتی کف کفش افراد نیز بیشتر است.
اثرات تلفن‌همراه بر بدن
به اعتقاد بسیاری از محققان مهم‌ترین اثرات امواج منتشر شده از تلفن‌همراه ایجاد سرطان در افراد است به ویژه سرطان مغزی، البته انواع گوناگونی از سرطان‌ها در افرادی که در برابر پرتو این دستگاه قرار گرفته‌اند؛ مثل سرطان حلق، سینه، مری و... نیز گزارش شده است.
افرادی که به میزان بیشتری از تلفن‌همراه استفاده می‌کنند، دچار سردرد یا دردهایی در ناحیه آرواره، گردن، بازو و شانه‌ها می‌شوند. در همین زمینه دکتر علی اصغر ایلخانی متخصص گوش و حلق و بینی می‌گوید: «علاوه بر آنکه گوشی تلفن‌همراه نیز مانند دیگر اشیا باکتری دارد، به علت محل نگهداری شرایط مناسب‌تری را برای ورود و ازدیاد آنها فراهم می‌سازد و نکته مهم دیگر این است که این وسیله با گوش و دهان ما، یعنی دو راه قوی ارتباطی بدن، همواره در ارتباط است؛ البته یکی دیگر از اثرات منفی شایع تلفن‌همراه که می‌توان به آن اشاره کرد، تورم عصب شنوایی است که در نتیجه استفاده بیش از حد از این دستگاه در افراد به وجود می‌آید.»
وی درادامه می‌افزاید: «بیشتر اثرات تلفن‌همراه اثرات جانبی مثل سردرد، خستگی، گوش درد و... است که تمامی این اثرات روی افراد مختلف متفاوت است. اما در کل اینکه این اثرات موجب بیماری‌های صعب‌العلاج می‌شود یا خیر، هنوز در هیچ تحقیقاتی به اثبات نرسیده است».
بسیاری از محققان معتقدند، امواج الکترو مغناطیسی تلفن‌همراه باعث سردرد، بالا رفتن فشار خون و به وجود آمدن این‌گونه اثرات در بدن انسان نمی‌شود. اما بعضی افراد در اثر استفاده از تلفن‌همراه دچار این‌گونه علائم می‌شوند. به گفته این محققان اینها کسانی هستند که خودشان انتظار دارند استفاده از تلفن‌همراه بتواند این علائم را برایشان ایجاد کند. به عبارتی دیگر می‌توان گفت سردرد ناشی از تلفن‌همراه تنها یک توهم بیماری است و نه یک بیماری واقعی. گرچه این بیماران واقعا سردرد می‌گیرند؛ اما سردردشان به خاطر تلفن‌همراه نیست و دلایل دیگر مثل شلوغی و آلودگی هوا را نیز می‌توان به آن نسبت داد.
آنتن‌های BTS
علاوه بر مضرات احتمالی که استفاده از تلفن‌همراه می‌تواند برای انسان در پی داشته باشد، مساله دیگری که در این زمینه مطرح است، مربوط به مضرات آنتن‌های BTS در سطح شهر است و اینکه آیا تشعشعات ساطع شده از آنتن‌های BTS تلفن‌همراه واقعا می‌تواند برای افراد جامعه خطرناک باشد یا خیر.
آنتن‌های BTS تلفن‌همراه به آنتن‌هایی گفته می‌شود که در اکثر نقاط شهری شاهد نصب آنها بر ساختمان‌ها، تونل‌ها و ... هستیم و به بیان ساده‌تر باید گفت وظیفه آنتن‌دهی تلفن‌های همراه هر منطقه را بر عهده دارند. این آنتن‌ها به دلیل مبادله امواج رادیویی و الکترومغناطیسی باعث تولید آلودگی‌ها و مضراتی برای انسان‌ها می‌شوند.
به اعتقاد بسیاری از پژوهشگران، تشعشعات حاصل از آنتن‌های BTS برای انسان بسیار مضر است و در واقع قرار گرفتن بیش از حد در مقابل این امواج باعث ناباروری و سرطان در افراد می‌شود.
در همین زمینه رمضان‌علی صادق‌زاده، رییس کمیسیون مخابرات مجلس درباره مضربودن امواج آنتن‌های BTS می‌گوید: آنتن‌های BTS به هیچ وجه ضرر و زیانی برای مردم ندارد؛ چرا که این آنتن‌ها معمولا در بالای ساختمان‌ها و به گونه‌ای نصب می‌شود که شدت امواج الکترومغناطیسی ساطع شده از آنها در سطح زمین بسیار پایین‌تر از حد مجاز باشد و هیچ‌گونه خطری برای افراد به وجود نیاورد».
وی در ادامه می‌افزاید: «تشعشعات ناشی از امواج آنتن‌های BTS نه تنها هیچ گونه ضرری برای سلامتی افراد نداشته بلکه خطرات آن به مراتب کمتر از استفاده دائمی از تلفن‌همراه است.»
انعکاس خبرهای مبنی بر مضربودن آنتن‌های BTS برای انسان باعث شد تا بسیاری از مردم با نصب این آنتن‌ها در نزدیکی مناطق مسکونی خود مخالفت کنند.
این مخالفت‌ها تا جایی بود که این خبر در میان محافل قوت گرفت که شرکت مخابرات برای نصب این آنتن‌ها در مناطق مسکونی به مردم پول پرداخت می‌کرده است.
رمضان علی صادق‌زاده در این زمینه می‌گوید: «وقتی در طرحی نشان داده می‌شود که در یک ساختمان باید آنتن BTS نصب شود، این کار حتما باید صورت بگیرد. برای نصب این آنتن‌ها در ساختمان‌های مورد نظر ما ابتدا از صاحب ساختمان باید اجازه بگیریم که ممکن است ساختمان مورد نظر مربوط به شهرداری یا نهادهای دولتی باشد که در این حالت ما با آنها وارد مذاکره می‌شویم و بعد از توافقات انجام شده به آنها اجاره‌ای پرداخت می‌کنیم.»
وی در ادامه می‌گوید: «اما اگر قرار باشد این آنتن‌ها در مناطق مسکونی نصب شود، ابتدا افراد آن منطقه را از مضر نبودن آنتن‌های BTS آگاه و بعد از نصب آنتن‌ها به آنها اجاره‌ای پرداخت می‌کنیم و در مراحلی نیز ساختمان را از آنها خریداری می‌کنیم.»
امروزه در سایر کشورهایی که زودتر از ما نسبت به نصب تجهیزات آنتن‌های BTS اقدام کرده‌اند، گزارش مستندی مبنی بر مضر بودن تشعشعات مذکور ارائه نشده است. در کل تاکنون کسی نتوانسته است ثابت کند که آیا واقعا این تشعشعات برای انسان مشکل‌زا است یا نه.
گفتنی است تاثیر آنتن‌های BTS به قدرت آنها و میزان فاصله فرد با آن بستگی دارد؛ چرا که اگر فردی به طور دایم در مقابل تشعشعات یک دکل BTS تلفن همراه قرار داشته باشد، حتما این امواج بر او اثرات منفی خواهد داشت.
این که آیا استفاده از تلفن همراه باعث ایجاد آسیب‌های قابل توجهی بر بدن انسان می‌شود یا نه، هنوز مشخص نشده است و مطالعات در این زمینه همچنان ادامه دارد.
گرچه این مطالعات بیشتر باعث سردرگمی مصرف‌کنندگان می‌شود؛ اما با این حال تمامی کاربران تلفن همراه به دلیل وابستگی بیش از حد به این دستگاه حاضر هستند هر گونه خطر احتمالی را بپذیرند و لحظه‌ای از این دستگاه دور نمانند.
بسیاری از پزشکان بر این باورند که با رعایت کردن نکاتی مانند کم کردن زمان مکالمات با تلفن‌همراه، استفاده از لوازم جانبی آن مثل هندزفری و... می‌تواند تا حدودی باعث جلوگیری از مضرات احتمالی تلفن همراه بر انسان شود.
- ۸۶/۱۰/۱۳
