برنامه کامل وزیر ارتباطات و فن آوری اطلاعات
متن برنامه دکتر سلیمانی وزیر ارتباطات و فن آوری اطلاعات به شرح زیر اعلام شد.
اگر بتوانیم فرهنگ عمومی جامعه را با مفاهیم و کاربردهای صحیح و گسترده فناوری ارتباطات و اطلاعات آشنا کنیم و تسهیلات را بحدی گسترش دهیم و استفاده از آنرا در جامعه نهادینه نمائیم تا آحاد مردم این فناوری را همچون استفاده از برق و تجهیزات حمل و نقل در زندگی روزمره بکارگیرند, نه تنها موجب صرفه جوئی های فراوان در مقیاس ملی می گردد, بلکه آرامش و آسایش جامعه و دقت, صحت و سرعت امور و عدالت و رفاه اجتماعی را بدنبال خواهد داشت. عصر حاضر عصر دانائی نام گرفته و اگر اختراع ماشین چاپ تحول شگرفی در تولید و انتشار علم پدید آورد, امروز فناوری ارتباطات و اطلاعات توانسته است تولید علم را در هر دوره چهارساله به دو برابر برساند. فناوری ارتباطات و اطلاعات شیوه و فضای زندگی را بکلی دگرگون ساخته و فاصله زمانی و مکانی را از میان برداشته است. قدرت ذهنی و عملیاتی بشر را تا فراسوی مرزها و اقصی نقاط عالم کشانده است. امروز تحصیل در یک دانشگاه معتبر و کارکردن در بنگاه های اقتصادی و صنعتی جهان و یا برخورداری از یک کسب و کار با ارزش افزوده بالا و حضور در بازار جهانی و یا تجارت و خرید و فروش کالا حتی برای یک نوجوان با هوش ایرانی دور از ذهن نیست. سوار بر مرکب ارتباطات و اطلاعات می توان در چشم بهم زدنی در هرکجای جهان حضور داشت. دسترسی به یک کتاب آسان تر از آنست که آنرا از قفسه کتاب مجاور خودمان برداریم و نگاه از آسمان به زمین دیگر یک رؤیا نیست.
دستیابی به رشد اقتصادی مورد نظر برنامه چهارم توسعه به گونه ای که مشارکت خواهی ناشی از رشد و تحرک اجتماعی جوانان را دربرگیرد، نوگرائی ناشی از جوانی جمعیت را پاسح گوید و اشتغال آنان را با این شرایط میسر سازد، مستلزم رویکرد جدیدی در توسعه اقتصادی است. از آن جمله توسعه تکنولوژی و دستیابی به فناوری های برتر و ایجاد صنایع مربوط و بهره برداری از محصولات آن است که نه تنها زمینه رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را در داخل بوجود می آورد بلکه فرصت های تازه ای را در تعاملات جهانی فراهم خواهد ساخت. آنچه امروز در چشم انداز تحولات جهانی کاملا مشهود است، توسعه فناوری ارتباطات و اطلاعات است. این فناوری زیر ساخت اصلی توسعه به شمار می رود و موجب توسعه بسیاری از فناوری ها و صنایع جدید دیگر شده است. فناوری ارتباطات و اطلاعات موجب افزایش سرعت، صحت و دقت در همه امور گردیده است. به همین دلیل است که کشورهای توسعه یافته و یا در حال توسعه، توجه اصلی خود را به این بخش از صنعت معطوف داشته اند. همه مدیران نوگرا در این مورد اتفاق نظر دارند که اداره موفقیت آمیز سازمانهای بزرگ در محیط پویا و رقابتی جهان امروز، توان خلاقیت و نوآوری در همه زمینه ها و استفاده مطلوب از فناوری ارتباطات و اطلاعات است.
در جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب شکوهمند اسلامی، با همت و تلاش مسئولین مربوطه با اجرای برنامه‌های اول، دوم و سوم توسعه شاهد رشد خوبی در بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات بوده‌ایم. در برنامة توسعه چهارم اهداف بلندی برای مخابرات و ارتباطات و فنآوری اطلاعات کشور در نظر گرفته شده است. طوریکه در پایان برنامه باید ضریب نفوذ تلفن ثابت از 7/26 درصد کنونی به 50 درصد و ضریب نفوذ تلفن همراه از 5/7 به 35 درصد و ضریب نفوذ اینترنت به 30 درصد برسد ایجاد ارتباطات پرظرفیت و چند رسانه‌ای در شهرهای بالای پنجاه هزار نفر و افزایش ظرفیت خدمات پستی و همچنین تهیه لایحه قانون جامع ارتباطات از اهم وظایفی است که در این برنامه برعهده مسئولین وزارت ارتباطات و فنآوری اطلاعات گذاشته شده است.
ملاحظه می‌شود که جهش بسیار عظیمی در بخش مخابرات در برنامه توسعه چهارم دیده شده است که نیازمند برنامه‌ریزی و اقدامهای جهشی است.
لذا رسالت دولت فراهم نمودن امکان دستیابی آحاد جامعه به فناوری جدید ارتباطات و اطلاعات است تا هر ایرانی با هر ظرفیت ذهنی قادر باشد مهارتهای خوب اندیشیدن, خوب یاد گرفتن و خوب ارتباط بر قرار نمودن را فراگیرد و خلاقیت, مسئولیت پذیری و سجایای اخلاقی را در خود توسعه دهد تا به عنوان یک عضو فعال در جامعه جهانی حضور داشته و برای رویاروئی با چالشهای عصر حاضر آماده باشد. و این ممکن نیست مگر با همت و همراهی همة نهادها, سازمان ها, مدیران, کارگزاران و مربیان جامعه. یاد گیری و یاد دهی مبتنی بر فناوری اطلاعات یکی از راهبرد های اساسی ما برای تجهیز جوانان به این مهارتهاست.
بکارگیری ارتباطات و فناوری اطلاعات به منظور خدمت رسانی بهتر به مردم، ایجاد اشتغال, ایجاد رفاه اجتماعی, توسعه روابط اجتماعی - اقتصادی و بهره گیری از مزایای فناوری اطلاعات برای تسهیل درامور علمی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، با دیدگاهای زیردنبال می شود:
-خدمت رسانی بیشتر به مردم و بالا بردن کیفیت خدمات و تنوع بخشیدن به آن
-تقویت شبکه ملی دیتا و افزایش ظرفیت انتقال داده در سطح شهرها و روستاهای کشور
-توسعه و پرورش منابع انسانی برای بالا بردن کیفیت خدمات
-تهیه, تدوین و اجرای طرح های ترویجی برای استفاده گسترده سازمان ها و ادارات از فناوری ارتباطات و اطلاعات در جهت توسعه عدالت و رفاه اجتماعی
-فراهم نمودن زمینه استفاده از فناوری های جدید برای گسترش خدمات
-همکاری در اجرای زیر ساخت های لازم برای طرح های دولت الکترونیک, تجارت الکترونیک, آموزش الکترونیک, بهداشت الکترونیک و ...
-توسعة تحقیقات فضائی برای استفاده مطلوب و صلح آمیز از فضا و تثبیت حقوق جمهوری اسلامی ایران در استفاده از فضا و بسیج استعدادها و ظرفیت های علمی و صنعتی کشور و جلب مشارکت مراکز علمی و تحقیقاتی جهان برای ساخت ماهواره های مورد نیاز جمهوری اسلامی ایران
-سالم سازی و گسترش خدمات اینترنت و استفاده بهینه از این فناوری برای توسعه اقتصادی, اجتماعی، سیاسی و فرهنگی
-فراهم نمودن زمینه ایجاد شغل های نو با ارزش افزوده بیشتر در فضای فناوری ارتباطات و اطلاعات.
-حضور فعال و مؤثر در مجامع بین المللی مرتبط با ارتباطات و فناوری اطلاعات.
اینجانب بر این باور هستم که با توکل به خداوند متعال، با رهنمودها و دستورات رهبر فرزانه حضرت آیت اله خامنه ای و مدیریت جناب آقای دکتر احمدی نژاد رئیس جمهور محترم و محبوب و دانشمند، حمایت و پشتیبانی نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، و با اتکاء به مدبران مخلص و کارآمد و کارمندان پر تلاش این وزارت و همچنین یاری و توجه اساتید و دانش پژوهان و جوانان کشور و اعتماد مردم شریف و آگاه ایران، میتوانیم به این مهم دست یابیم. لذا برنامه‌های این وزارتخانه در عنوان‌های ذیل تقدیم می‌گردد:
- سیاستهای مورد ملاحظه در تنظیم برنامه
- اهداف کلان
- راهبردها
– برنامه های اجرائی
همچنین در خاتمه مشخصات فردی و علمی و تجربی اینجانب آمده است.
انشاا... بتوانیم به حول و قوه الهی در راه خدمتگزاری به ملت عزیز ایران اسلامی موفق و مؤید باشیم.
سیاستهای مورد ملاحظه در تنظیم برنامه :
-برنامه ها باید دارای اهداف با معنا در راستای پاسخگویی موثر تر به نیازهای مردم وجامعه باشد
- برنامه ها باید دارای اهداف متوازن کوتاه مدت و بلند مدت باشد
-تمرکز برنامه ها بر روی جند محور اساسی باشد
-برنامه ها باید در راستا و محقق کننده چشم انداز کشور باشد
اهداف کلان:
-پاسخگویی موثرتر به نیازهای مردم در زمینه ارتباطات و فناوری اطلاعات
-پاسخگویی موثرتر به نیازهای جامعه و توسعه کمی و کیفی خدمات استاندارد موردنیاز متقاضیان بخش‌های مختلف کشور.
-نقش افرینی موثرتر و استفاده بهتر از فرصتهای جهانی و منطقه ای
-توانمند سازی وزارت و شرکتهای وابسته در راستای تحقق اهداف 1و2و3
راهبردها :
- آزاد سازی فعالیتها پایین دستی به منظور:
• مشارکت بیشتر مردم در فعالیتهای اقتصادی
• ایجاد اشتغال
• افزایش بهره وری
• کوچک سازی بدنه دولت و کاهش تصدی
- پویا سازی و کیفی سازی وزارت و شرکتهای وابسته به منظور:
• کاهش هزینه ها
• مولد سازی داراییها
• اصلاح ساختار تشکیلاتی و منابع انسانی
• توانمند سازی سازمانی
- عرضه سهام شرکتها در بازار بورس به منظور:
• شفاف سازی فعالیتها
• افزایش بهره وری در انجام فعالیتها
• مشارکت بیشتر مردم در فعالیتهای اقتصادی
-استفاده از فناوریهای نوین به منظور:
• توسعه کیفیت و تنوع خدمات متناسب با نیاز مردم
• توسعه بنیه اقتصادی کشور
• ایجاد ساختار زیر بنایی موثر تر برای بخشهایصنعتی، تحقیقاتی، اقتصادی و...
برنامه های اجرایی:
با توجه به برنامه چهارم توسعه، چشم انداز 20 ساله، و سیاستهای کلی نظام ، سند ملی توسعه ارتباطات و فنآوری اطلاعات نهائی خواهد شد که در آن برنامه های زیر به اجا در می آید:
- سازمان و مدیریت:
مدیریت اجرایی کشور مشکلات فراوانی دارد. تاخیر در اجراها و عدم پاسخگویی مناسب به مسؤولیت‌ها از مشکلاتی است که باید به آن توجه جدی داشته باشیم. ارتقاء راندمان مدیریتها، ساده و روان کردن سیستمها، توسعه و بهره‌گیری بهینه در سطح مدیریت ICT یک راه حل اساسی رفع معضلات مذکور است که باید مورد توجه قرار میگیرد.
جلوگیری از رانت‌های موجود در صنعت ارتباطات و فنآوری اطلاعات باعث بهبود صنعت و جایگاه آن در جامعه می‌شود. افراد متعهد و با سواد در کشور ما در این صنعت فراوان هستند، آنها باید در جایگاه واقعی خود قرار گیرند. همچنین افزایش قدرت هماهنگی میان بخشی در تحقق سیاستهای وزارتخانه از دیگر برنامه های وزیر ارتباطات و فنآوری اطلاعات خواهد بود. به روحیه‌ی تعامل و همفکری با اهل نظر، روحیه‌ی همکاری با دیگر ارگان‌ها و سازمانهای مرتبط و ایجاد روحیه‌ی مدیریت کارآمد بها داده خواهد شد.
مدیران ارتباطات و فنآوری اطلاعات باید کسانی باشند که با اشراف به مخابرات از مقوله‌ی ارتباطات و فنآوری اطلاعات و توسعه‌ی اقتصادی و اجتماعی شناخت خوبی داشته باشند و باید اعتقاد داشته باشند که «ایرانی می‌تواند».
انتخاب و بکارگیری مدیران شایسته, موضوع مهمی است که با کمک آنان میتوان سایر موارد را تحقق بخشید. همچنین مشارکت مردم با رعایت عدالت اجتماعی و استفاده از متخصصان داخلی در راستای استفاده از فناوریهای روز و دور کردن مخابرات کشور از سیاست‌زدگی از جمله مواردی است که باید مدنظر واقع شوند.
برای تحقق برنامه خود در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و دستیابی به جایگاه ممتاز در این بخش, لازم است نظام مدیریتی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مبتنی بر این فناوری که خود متولی آنست مهندسی مجدد شود و خود به الگو و نمونة قابل قبولی برای سایر دستگاهها تبدیل گردد. و بدور از جنجال سیاسی با تکیه بر دانش و پژوهش و مدیران خردمند و کارکنان ماهر که دغدغه آنها خدمت به مردم و رشد و تعالی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است کارها را به پیش ببریم.
توجه به حقوق مشتری و مشتری مداری و عرضه خدمات به مشترکین مخابراتی به صورت مکانیزه با رعایت کیفیت سرویس در حد استانداردهای جهانی و فراهم‌نمودن امکان دریافت سرویس‌های مخابراتی از طریق شبکه‌های ارتباطی نظیر پست‌الکترونیک, تلفن و غیره اجتناب ناپذیر است.
ـ نظامات ، قوانین و مقررات :
نیاز جدی و روز افزون جامعه به خدمات ارتباطات و فناوری ارتباطات از یک طرف و پیچیدگی امور و تعدد مؤلفه های مؤثر در این حوزه از قبیل تحولات فناوری که بصورت روزانه تغییر می کند, تنوع خدمات, نیاز به نیروهای متخصص و کارآزموده, سرعت عمل در اجرای امور و در ارتباط بودن میلیون ها کاربر و صدها شرکت خدمات دهنده و خدمات گیرنده, حقوق مادی و معنوی اشخاص حقیقی و حقوقی, ایجاد می نماید کلیه فعالیت های مرتبط در این حوزه تنها در پرتو نظامات و قوانین و مقررات شفاف و قابل اجرا و مترقی صورت گیرد و مدام به روز شوند. تلاش خواهد شد در چارچوب سیاست‌گزاری و قوانین مربوط, اصلاح امور صورت گرفته و نظامات لازم طراحی و قوانین و مقررات مناسب تدوین و اجرا گردد. بعضی از این موارد بشرح زیر خواهد بود:
• تدوین برنامة جامع توسعه زیرساخت ارتباطات مخابراتی و پستی
• ایجاد و تقویت نظام حقوقی و قضایی متناسب با توسعه‌ی شبکه‌های اطلاع‌رسانی بویژه در جهت مقابله‌ی کارآمد با جرائم سازمان یافته‌ی الکترونیکی
• ایجاد نظام جامع ارتباطات مخابراتی و پستی هماهنگ با نظام فنّاوری اطلاعات با توجه به تحولات ساختاری شبکه‌های ارتباطی دنیا و رعایت طبقه‌بندی اطلاعات و ضوابط فرهنگی، سیاسی، دفاعی و امنیتی در زیرساخت‌ها.
• اصلاح نظام قیمت‌گذاری خدمات ارتباطی و فنّاوری اطلاعات جهت ارتقای نرخ بازدهی سرمایه‌گذاری در بخش با رعایت حقوق مشتریان و شرایط بازار توسط کمیسیون تنظیم مقرراتِ ارتباطات
• تدوین مقررات و آیین‌نامه‌های اجرایی برای آزادسازی و خصوصی‌سازی و رفع انحصار دولتی از فعالیتهای مخابراتی با هدف تحقق فضای رقابتی
• تدوین و اعمال مقررات، استانداردها و ضوابط در سرویس‌های رادیویی در مراحل صدور مجوز، نظارت و استفاده از طیف فرکانسی.
• تدوین قانون جامع ارتباطات کشور
• تدوین و روزآمد کردن قوانین و مقررات مناسب برای تسهیل سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در زمینه خدمات ارتباطی و فنّاوری اطلاعات
• بازنگری در قوانین، آئین‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و رویه‌های پستی در راستای اجرای الزامات برنامه چهارم
• اصلاح قوانین موجود و تدوین قوانین جدید برای انطباق با نیازهای فنّاوری اطلاعات.
• طراحی نظام تعرفه‌های خدمات ارتباطی.
- منابع انسانی، آموزش، تحقیقات و تکنولوژی :
مخابرات در چند سال اخیر از بعد کمی توسعه‌ی خوبی داشته، ولی از بعد کیفی و کیفیت سرویس‌ها با مشکلاتی روبرو بوده است. این مشکل در درجه‌ی اول به دلیل رشد سریع تکنولوژی مخابرات و عدم تسلط کامل بر تمام جنبه‌های آن است. داشتن نیروی انسانی و دانش کافی برای طراحی مناسب بخش‌های مخابراتی شبکه‌ی مخابراتی یکی از عوامل کلیدی برای داشتن سرویس مناسب است. سرمایه‌گذاری در زمینه‌ی آموزش و پژوهش یکی از مهم‌ترین عوامل توسعه‌ی علمی در این زمینه است. برای توسعه‌ی علمی مخابرات باید علاوه بر آموزش‌های کلاسیک دانشگاهی آموزش‌های تخصصی این حوزه پیش‌بینی شود.
نقش تحقیق و پژوهش در امر توسعه, کاهش هزینه ها و بالا بردن کیفیت بر کسی پوشیده نیست. اختصاص بودجه‌ی دو درصد درآمد وزارت و شرکتهای تابعه به امر تحقیقات نیز موضوعی است که به عنوان منبع مالی قابل توجه ساختار اجرای پروژه های تحقیقاتی و تربیت نیروی انسانی را دگرگون خواهد ساخت. سیاست برون سپاری پروژه‌های تحقیقاتی منطبق با برنامه‌ی توسعه نیز در دستور کار قرار خواهد گرفت. در این راستا، با تکیه بر تجارب فردی گذشته در مدیریت تحقیقات کلان و اجرای پروژه های ملی و توسعه تکنولوژی رویکرد کاملا جدید و پویایی در ارتباط با دانشگاهها و مراکز آموزشی و تحقیقاتی اتخاذ خواهد شد که محور آن تشکیل و توسعه کانونهای ماموریت گرا با ترکیب کارشناس صنعتی، استاد و دانشجو خواهد بود.
توسعه مبتنی بر دانائی نیازمند توسعه پایگاههای اطلاع رسانی است. توسعه‌ی علمی مخابرات مستلزم انجام کارهای تحقیقاتی است و انجام تحقیقات نیازمند حمایت و صرف هزینه می‌باشد.
در چارچوب برنامه‌ی چهارم در حوزه‌ی ارتباطات و مخابرات به موضوعاتی نظیر بومی‌سازی و انتقال تکنولوژی شبکه‌های مخابراتی پرداخته خواهد شد و در نتیجه به سمت دسترسی به تکنولوژی‌های جدید فناوری اطلاعات بر اساس توسعه‌ی فنآوری اطلاعات و ارتباطات و دولت الکترونیک، شامل کاربردهای خاص و عام گام برداشته خواهد شد. بومی‌سازی در عرصه‌ی توسعه و تحقیق و توجه به تولید داخل در این بخش از اولویت‌های برنامه ای است تا به این ترتیب سهم اساسی از مساله اشتغال نیز فراهم شود.
برای توسعه و تحکیم زیر ساخت های اساسی و مهم ارتباطات و فناوری اطلاعات و بومی سازی فناوری های استراتژیک در این حوزه, تمهیداتی اندیشیده می شود، از جمله:
• اولویت‌دهی به انجام تحقیقات کاربردی و راهبردی و توجه به تحقیقات بنیادی در زمینه فنّاوری اطلاعات و ارتباطات در کشور .
• برنامه‌ریزی و اجرای آموزش‌های تخصصی بدو و حین خدمت با استفاده از فنّاوری‌های نوین.
• تقویت ارتباطات بین المللی از طریق گسترش همکاری‌های دوجانبه, منطقه‌ای و بین‌المللی.
• بستر سازی برای نگهداشت نخبگان علمی کشور که عمدتا در حوزه مخابرات هستند.
• توسعه و پرورش منابع انسانی برای بالا بردن کیفیت خدمات.
• حمایت از ارتقای دانش تخصصی و حرفه‌ای منابع انسانی ارتباطات و فنّاوری اطلاعات.
• گسترش سطح فرهنگ و سواد عمومی فنّاوری اطلاعات برای عموم جامعه به‌ویژه در بدنه اجرایی کشور
• جذب، حفظ و حمایت از نیروهای مخابراتی متخصص داخلی و متخصصین ایرانی خارج از کشور.
ـ کیفیت و بهره وری :
در زمینه توسعه کیفیت و ارتقاء بهره وری در مجموعه وزارت و در زمینه خدمات اقدامات زیر صورت می گیرد:
• جلب مشارکت مردمی برای شناخت مشکلات و ناهنجاری های خدمات دهی در بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات و سازماندهی مناسب برای رفع مشکلات در کوتاه ترین زمان ممکن.
• بازنگری و بهینه‌سازی رویه‌ها، دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌ها در راستای اجرای الزامات سیستم مدیریت کیفیت
• پاسخگویی و اطلاع‌رسانی به مشتریان پستی با بهره‌برداری از فنّاوری‌های نوین و سامانه‌های اینترنتی.
• ایجاد نظام کد و استانداردهای فنّاوری اطلاعات
• تهیه و تدوین استانداردهای ملی در حوزه کاربردها و فنّاوری اطلاعات.
- اخلاق و فرهنگ :
توسعه‌ی تکنولوژی‌های اطلاعات و ارتباطات در جهان سبب شده حوزه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی را تحت تاثیر خود قرار دهد. هرگاه هدف‌های اخلاقی در فناوری اطلاعات تغییر کند بر مبنای آن نیز ماهیت آن فناوری تغییر خواهد کرد بنابراین مباحث اخلاقی در حوزه‌های فناوری اطلاعات تاثیرگذار است. در ایران کمتر به مقوله‌ی اخلاق در فناوری اطلاعات پرداخته شده در حالی که ضرورت دارد برنامه ها و الگوهای مختلف و متنوعی در این حوزه تدوین شود. زمینه‌های مهم اخلاقی در ارتباطات و فناوری اطلاعات نظیر جرایم رایانه‌یی، حقوق مالکیت معنوی، حریم خصوصی، محتوای غیراخلاقی، بازی‌ها و سرگرمی‌های رایانه‌یی ،..... وجود دارد که باید به آنها پرداخته شود.
در هر جامعه‌ای فرآیندهای اخلاقی حاکم بر فرآیندهای توسعه‌یی تاثیر گذار است. بنابراین اگر در جامعه‌ی موسوم به جامعه‌ی اطلاعاتی مباحث اخلاقی مورد توجه قرار نگیرد آن جامعه در مسیر توسعه‌یی خود با مشکلات فراوانی مواجه می‌شود. در این زمینه سعی خواهد شد با جلب مشارکت نهادها و دستگاههای ذیربط برای پیشگیری از موارد نامطلوب تمهیدات لازم اندیشیده شود.
- اقتصادی و تجاری :
بازار خدمات مخابراتی بازاری چند صد میلیارد تومانی است که متناسب با این حجم باید خصوصی‌سازی انجام شود و شرکت‌هایی که وارد این بازار می‌شوند باید توانایی کافی و ساز و کار مناسب را داشته باشند و در عین جلوگیری از تخلفات احتمالی باید حمایتهای لازم جهت رشد آنها انجام شود.باید تلاش شود تا با توجه به امکانات موجود، کشور را به یک قطب ارتباطات مخابراتی و پستی منطقه تبدیل کنیم چون افزایش و تقویت ارتباطات بین‌الملل نیز به همین مقوله برمی‌گردد، به این معنا که کشور بتواند مرکز ترانزیت ارتباطات مخابراتی و پستی منطقه باشد. ایران با توجه به جایگاه ویژه خود در مسیر بسیاری از کشورها قرار گرفته و این امر می‌تواند به فعال شدن و تقویت نقش ایران بیانجامد.
توسعه‌ی علمی و توسعه‌ی تجاری مخابرات باید همراه با هم صورت گیرد تا موثر واقع شود. باید شرایطی فراهم شود که هر واجد شرایطی در این حوزه بتواند آزادانه وارد این حرکت شود، و از انحصارگرایی جلوگیری شود.
در توسعه‌ی مخابرات، رضایت و نفع مصرف کننده و مشتریان باید در نظر گرفته شوداست. با اعمال و ایجاد رقابت سالم میتوان انتظار داشت که کاهش قیمت‌ها، افزایش خدمات و کیفیت و مشتری مداری صورت گیرد.
نیروی انسانی، فناوری و قابلیت‌های تکنولوژیکی و مدیریت از جمله مقولاتی است که در راستای توسعه‌ی مخابرات کشور باید مدنظر قرار داده شود.
برای توسعه دولت الکترونیک و تجارت الکترونیک لازم است که جابه‌جایی مسائل مالی کشور از طریق اینترنت پذیرفته شود. برای رسیدن به این هدف دگرگونی و تحول در قوانین کشور و همکاری با مراجع ذیربط لازم است.
ارتباطات و فنآوری اطلاعات بستر وسیعی برای ایجاد فرصت شغلی و گسترده‌تر کردن فعالیتهای چند بعدی است. امروز ارتباطات و فنآوری اطلاعات به عنوان زیر ساخت همه‌ی روابط اقتصادی و اجتماعی است و حتی سایر روابط را در سیستم زندگی امروزی تعریف میکند یا تحت تاثیر می گذارد.
سرمایه‌گزاری در حوزه‌ی مخابرات حساس است و قطعا باید در فعالیت خود از تکنولوژی‌های روز دنیا استفاده کرد و کار را با مطالعه و تحقیق، با تطبیق با شرایط اقلیمی، جغرافیایی و فرهنگی جلو برد و همین نکته عاملی برای توسعه‌ی علمی مخابرات خواهد بود.
برای تحقق برنامه بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات, توجه به موارد زیر ضروری است:
• کاهش تصدی‌گری مخابراتی و پستی دولت در زمینه‌هایی که بخش خصوصی و تعاونی توان عرضه آن را دارند.
• آماده‌سازی شرکتهای مخابراتی استان‌ها، شرکت ارتباطات سیار و شرکت ارتباطات داده‌ها برای واگذاری سهام آنها در بورس
• تدوین و روزآمد کردن قوانین و مقررات مناسب برای تسهیل سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در زمینه خدمات ارتباطی و فنّاوری اطلاعات .
• همکاری در تدوین سیاست‌ها و ایجاد سازوکارهای حمایتی و هدایتی تولیدکنندگان تجهیزات مخابراتی برای ارتقای دانش فنی و قابلیت رقابت محصولات آنان در بازار .
• تدوین و اجرا مکانیسمهای کنترل و بهبود اقتصادی در کلیه شرکتها.
ـ شبکه های ارتباطی :
شبکه دیتا یکی از اساسی‌ترین بخش‌های مخابرات است که در راستای توسعه‌ی آن، ایجاد زیرساختهای فیبرنوری و توسعه‌ی شبکه‌ی IP به شبکه‌های پر ظرفیت ارتباطی، اجرا و یا تکمیل شبکه های دیتا و توسعه‌ی مراکز دیتا در سطح کشور را طلب میکند. برنامه‌ریزی و توسعه زیرساختهای اصلی و جهت‌گیری دیتا برای توسعه و گسترش و بهبود آن در همه‌ی شهرها و توسعه‌ی سرویس‌های ارزش افزوده انجام خواهد شد. در این بخش لازم است اقدامات زیر صورت پذیرد:
• توسعه شبکه موجود و پیش‌بینی شبکه‌های پشتیبان برای مواقع بحرانی و حوادث.
• فراهم نمودن ارتباطات پرسرعت با شبکه های جهانی به منظور توسعه و صادرات خدمات مبنتی بر شبکه اینترنت.
• اجرای طرح‌های توسعه شبکه‌های مخابراتی ملی و استانی، بویژه شبکه زیرساخت، در چارچوب طرح‌های جامع و مصوب.
• طراحی شبکه‌های مخابراتی با رویکرد عرضه گسترده خدمات فنّاوری اطلاعات.
• اتصال شبکه مخابراتی کشور به کشورهای همجوار با استفاده از فیبرنوری، به منظور ترانزیت ترافیک و برقراری ارتباطات منطقه ای و بین‌المللی و ایجاد هابِ مخابراتی در کشور
• توسعه و تجهیز شبکه‌های هوشمند مخابراتی و عرضه سرویس‌های جدید.
• توجه به مخابرات استان‌های کمتر توسعه‌یافته و عرضه خدمات پایه در سطح کشور.
ـ شبکه های تلفن همراه :
تلفن‌همراه از یک طرف از معضلات اساسی کشور است، و از طرف دیگر بیشترین درآمد و هزینه‌ی ارتباطات از این عرصه تامین می‌شوند، لذا پرداختن موثر به این بخش از طریق تربیت نیروی انسانی ماهر و صاحب دانش در این زمینه، راه اندازی آزمایشگاهای تخصصی، ایجاد و توسعه نهضت نرم افزاری و تولید دانش و به‌کارگیری مشاوران مجرب بین‌المللی و داخلی از بحث‌های جدی است که باید به آن پرداخت. توجه به نسل‌های جدید تلفن‌همراه و ایجاد یکپارچگی این شبکه با شبکه اینترنت، و سرویس‌های ارزش افزوده در حوزه های پست بانک و پست پیشتاز، بانکداری از دیگر مقولات قابل توجه برای دولت است . همه این عوامل از لحاظ اقتصادی نقش به سزایی ایفا می‌کنند. در رابطه با شبکه تلفن اقدامات زیر صورت خواهد گرفت:
• افزایش ضریب نفوذ
• افزایش پوشش استاندارد شبکه
• افزایش جاده‌‌های اصلی تحت پوشش
• افزایش متوسط میزان موفقیت مکالمات در شبکه تلفن همراه
• همچنین فعال نمودن اپراتور دوم براساس قوانین و مقررات و تامین انتظارات مجلس محترم شورای اسلامی و فراهم نمودن زمینه راه اندازی اپراتور سوم از دیگر فعالیت های این وزارت در دورة جدید خواهد بود.
ـ شبکه های تلفن ثابت :
این شبکه در حال حاضر از نظر کمیت و کیفیت در وضع نسبتا مناسبی قرار دارد و برای توسعه آن تمهیدات زیر اندیشیده می شود:
• افزایش ضریب نفوذ تلفن ثابت
• تأمین تلفن ثابت برای حداقل درصد عمده ای از خانوارهای روستاهای با بیش از 250 نفر جمعیت.
• افزایش متوسط میزان موفقیت مکالمات در شبکه تلفن ثابت
• افزایش کارت‌های الکترونیکی
- تقویت نظام ارتباطات و فناوری اطلاعات :
با توجه به اینکه نظام فناوری اطلاعات در دولت قبلی تدوین و تصویب شده است. و لازم است این نظام در اسرع وقت اجرائی شود و بدین ترتیب نقش کلیه سازمانها و حیطه‌ی فعالیتها و تقسیم‌بندی حوزه‌ی IT کشور مشخص خواهد شد. در این نظام زیرساخت‌ها و عوامل پیشنهادی فناوری اطلاعات مطرح شده است. از جمله زیرساختهای هشت‌گانه‌ی نظام فناوری اطلاعات شامل شبکه‌های ارتباطی، عوامل فرهنگی و انسانی، نوآوری، پژوهش و تحقیق، سیاستگذاری قوانین و مقررات، امنیت، صنایع، تجارت و اقتصاد فناوری اطلاعات، محتوا و نظام شبیه‌سازی و کد ملی می‌باشد.
کاربردهای عمومی فناوری اطلاعات شامل دولت الکترونیک، بهداشت الکترونیک، تجارت الکترونیک، آموزش الکترونیک، اطلاع‌رسانی و رسانه‌های ارتباطی الکترونیک نیز از دیگر کاربردهایی هستند که در چارچوب نظام فناوری اطلاعات به تصویب رسیده است و طبیعی است که برای هر یک از این کاربردهای عمومی برنامه‌ریزی ملی در هر فصل مشترک در این صنعت مورد بررسی قرار گیرد.
کاربردهای خاص فناوری اطلاعات نیز با اجزاء مختلف در چارچوب نظام ملی فناوری اطلاعات برای توسعه‌ی فناوری اطلاعات و کشور و زمینه‌های بهره‌گیری از IT در پیشرفت کشور، فعالیتها و نهادهای عمومی فناوری اطلاعات در مجموعه‌ی رویکرد ملی در توسعه‌ی IT نیز مد نظر قرار میگیرد.
سعی می شود در زمینه‌ی فناوری اطلاعات به مباحث نرم‌افزاری اهمیت بیشتری داده شود. مباحث نرم‌افزاری یکی از مهم‌ترین مقولات فناوری اطلاعات و ارتباطات به شمار می‌رود و یکی از سیاستهای کلان ما تقویت این بخش از IT است. در نظر است در این زمینه از تمامی شرکتهای فعال حمایت گردد. امیدواریم با آمدن مدیران توانمند در دولت آینده، صنعت IT کشور رشد چشمگیری کند و زمینه برای اشتغال و به کارگیری بیشتر جوانان فراهم شود.
ز جمله تمهیداتی که در این بخش اندیشیده شده است بشرح زیر می باشد:
• بکارگیری فنّاوری‌های نوین به منظور بهبود فرآیندها و توسعه خدمات.
• توسعة مراکز عمومی دسترسی به خدمات فنّاوری اطلاعات.
• تمرکز در سیاست‌گزاری و نظارت ملی و عدم تمرکز در مدیریت اجرایی و اجرا فنّاوری اطلاعات.
• حمایت از ارتقای دانش تخصصی و حرفه‌ای منابع انسانی فنّاوری اطلاعات.
• اصلاح قوانین موجود و تدوین قوانین جدید برای انطباق با نیازهای فنّاوری اطلاعات.
• گسترش سطح فرهنگ و سواد عمومی فنّاوری اطلاعات برای عموم جامعه به‌ویژه در بدنه اجرایی کشور
• حمایت از ایجاد انجمن‌های صنفی و تخصصی غیردولتی برای توسعة کاربردهای فنّاوری اطلاعات (تجارت الکترونیک، بهداشت الکترونیک، آموزش الکترونیک و دولت الکترونیک)
• افزایش ظرفیت و ارتقای کیفیت مراکز آموزش فنّاوری اطلاعات.
• حمایت از حقوق مالکیت معنوی و حمایت از صدور خدمات فنی و مهندسی فنّاوری اطلاعات.
ـ اینترنت :
قیمت اینترنت در کشور با توجه به سطح درآمد خانواده بالاست و باید برای کاهش آن تلاش کرد. باید در این عرصه رقابت بیشتری ایجاد شود، بگونه‌ای حرکت شود که با افزایش نیاز مصرف در بازار توانمندی ارائه‌ی چند میلیون پورت فراهم گردد. توسعه‌ی شرکتها و موسسات دیتا، توسعه‌ی اینترنت و توسعه‌ی مراکز خدماتی خصوصی، می تواند موثر باشد.
در حال حاضر عمده‌ی ارتباطات کشور، بر بستر فیبرنوری واقع شده و باید فیبرنوری کشور از سه یا چهار مسیر توسعه یابد، توزیع عادلانه و یکسان امکانات و فرصتها برای ایجاد بستر رقابتی برابر و سالم بین فعالان این عرصه برای بالابردن کیفیت و سطح ارائه‌ی خدمات به مردم از جمله وظایف این وزارت در حوزه‌ی اینترنت است. در این راستا اقدامات زیر صورت خواهد گرفت:
• سالم سازی و گسترش خدمات اینترنت و استفاده بهینه از این فناوری برای توسعه اقتصادی, اجتماعی، سیاسی و فرهنگی
• متصل‌کردن مراکز درمانی به اینترنت
• برخوردار نمودن مراکز درمانی به سایت اینترنتی
• افزایش ظرفیت اینترنت کشور به حد مورد نیاز
• افزایش ضریب نفوذ کاربران داده‌ها.
• افزایش تعداد پورتهای پرسرعت واگذار شده.
ـ ارتباطات رادیوئی و فضای فرکانسی :
فضای فرکانس در بسیاری از کشورها به عنوان یک سرمایه ملی, اقتصادی، درآمدی و در عین‌حال خدماتی همانند حمل و نقل هوائی است. ابلاغیه جدید اصل 44 قانون اساسی و قانون برنامه‌ی چهارم، می‌تواند فرصت مناسبی برای وزارت ارتباطات تلقی شود و برنامه ریزی و اتخاذ تدابیر لازم برای استفاده مفید و بهینه از این سرمایه ملی و مدیریت و سیاستگذاری فضای فرکانس در دستور کار قرار گیرد. بدین جهت اقدامات زیر انجام خواهد گرفت:
• افزایش ارتقای سطح بهره‌وری از طیف رادیویی
• اعمال سیاست صدور مجوز فرکانس به عرضه کنندگان سرویس به جای بهره‌برداران نهایی.
• لحاظ نمودن توجیهات اقتصادی در فرآیند صدور مجوز فرکانس.
• تدوین ضوابط و معیارهای فنی به منظور ضابطه‌مند کردن فرآیند صدور مجوز فرکانس در تمامی سرویس‌های رادیویی.
• بهنگام‌سازی جدول ملی تخصیص طیف امواج رادیویی کشور.
• استفاده بهینه از فضای فرکانسی کشور براساس اهداف، منافع و امنیت ملی به عنوان سرمایه و ابزار حاکمیت و ایجاد نظام جامع هماهنگی و مدیریت و نظارت بر طیف فرکانسی.
- تکنولوژی فضائی :
تکنولوژی فضایی امروزه به عنوان ابزاری جهت گسترش رفاه، صلح، توسعه علمی- فرهنگی و پیشرفت اقتصادی در جوامع بشری مورد توجه قرار گرفته است. ملل مختلف جهان بر اساس ظرفیت، قابلیتها و تلاشی که از خود نشان داده‌اند به نوعی از این تکنولوژی بهره‌برداری می‌نمایند.
ظرفیت های فضائی یکی از موهبت های الهی است که کشور ما تا کنون نتوانسته است از آن بهره وافی و کافی ببرد و از حقوق حقه خود بهره خند گردد. استفاده مطلوب و صلح آمیز از فضا و تثبیت حقوق جمهوری اسلامی ایران در استفاده از فضا از اهداف و فعالیت های ای وزارت خواهد بود و موارد زیر دنبال می گردد:
کشورهای پیشرفته صنعتی با نهادینه نمودن کاربرد تکنولوژی فضایی در زندگی روزانه، عرصه‌های مختلف کاربرد این تکنولوژی را به حوزه‌هایی مانند مخابرات، سنجش از دور، شبکه‌های اطلاع‌رسانی، حفاظت از محیط زیست، حمل و نقل و .... گسترش داده‌اند. در این میان کشورهای در حال توسعه برای ارتقا سطح زندگی و فنآوری خود اقدام به سرمایه‌گذاری در عرصه فضا جهت بسترسازی کاربرد فنآوری فضایی و دستیابی به تکنولوژی فضایی نموده‌اند. امروزه کشورهای کاملا عقب‌افتاده نیز به عنوان مصرف‌کننده این تکنولوژی در انتهای صف تکنولوژی فضا قرار گرفته‌اند.
رشد صنایع فضایی و سازمانهای علمی و خدمات مرتبط با آنها، نیازمند وجود جریان مداومی از دانشمندان و مهندسان جوان، شایسته، آموزش دیده و علاقه‌مند است که قادر به رویاروئی با مسایل آینده باشند. با پدیدار شدن صنایع فضایی ملی، که علاقه‌مند به برداشتن اولین قدمها بسوی فضا هستند، لازم است همزمان با تاسیس سازمان فضایی ملی و حضور در فضا، مجموعه‌ای از افراد آموزش دیده فراهم گردد و تجارب دیگر استفاده‌کننده‌های مجرب فضا فرا گرفته شود. امروز کشورهای جهان بر اساس فن‌آوریهایی که دارند و صاحب هستند، تقسیم‌بندی می‌شوند و هر کشوری که صاحب فنآوری برتر است، ادعای قدرت برتری را دارد. لذا به وضوح معلوم است که کشورهای اسلامی و در راس آنها جمهوری اسلامی ایران تا زمانیکه به فنآوری روز و در مرز دانش دسترسی پیدا نکنند، آسیب‌پذیرند. امروزه صرفا مرزهای جغرافیایی همسایگان را معین نمی‌کنند. بلکه علاوه بر همسایگان زمینی، هر کشوری دارای همسایگان دیگری است که از طریق فضا با آن کشور همسایه هستند. با پیشرفت امور فضایی به جرات میتوان گفت که اهمیت همسایه فضایی بسیار زیاد است.
در کشور ما ضرورت دارد که مسئولین امر هرچه بیشتر و سریعتر به این امر بپردازند و در این ارتباط نهضتی علمی و فنی را بوجود آورند. دلیل عمده‌ای که مانع از ورود کشورها در این جرگه تکنولوژیکی می‌شود، هزینه بسیار بالای فعالیتهای فضایی است. لذا ضرورت حرکت بر اساس بررسیهای جامع و تدوین برنامه قبل از اقدام عملی در این حوزه جدی‌تر است.
توسعه فعالیتهای فضایی بیشتر از هر توسعه علمی دیگر نیاز به سیاستگذاری و برنامه‌ریزی با چشم‌انداز روشن دارد.
نظر به چشم‌انداز بیست ساله کشور و اهداف برنامه چهارم توسعه، عزم مسئولان برای ورود و حرکت کشور به سمت فعالیتهای فضایی مشهود می‌باشد. در این راستا اقدامات زیر مد نظر قرار خواهد گرفت
• ایجاد و توسعه زیربناهای لازم برای توسعه فضایی در کشور.
• استفاده از امکانات، فرصتها و منابع منطقه‌ای و بین‌المللی (فعالیتهای فضائی)
• بکارگیری فنّاوری‌های فضایی در مراکز علمی و تحقیقاتی و پژوهشی کشور.
• حضور فعال در مجامع و نشست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی همکاری با مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی برای تحقق اهداف مذکور.
• طراحی ماهواره‌های تحقیقاتی و عملیاتی متناسب با نیازهای علمی و کاربردی کشور.
• توسعه و تجهیز آزمایشگاههای تخصصی ملی موردنیاز فعالیتهای فضایی با اولویت آزمایشگاههای موجود دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی.
ـ خدمات پستی و پست بانک :
یکی از ارکان مکمل توسعه فناوری اطلاعات, موضوع حمل و نقل محموله های کوچک و خرده بانکداری است. این بخش مهم و اساسی که از نیازهای اولیه جامعه می باشد, نیز می باید همگام با سایر بخش ها توسعه یابد. در این جهت موارد زیر باید پیگیری و دنبال شود:
• تهیه طرح جامع توسعه پست کشور تا پایان سال اول برنامه.
• اصلاح ساختار سازمانی بخش پست و مطالعه و بررسی موضوع ایجاد شرکتهای منطقه‌ای و یا تخصصی.
• راه‌اندازی و شکل‌گیری نهاد تنظیم مقررات پستی در چارچوب سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تا پایان سال اول برنامه.
• تدوین و اجرای ساز و کار مناسب به منظور استقرار پست در مبادی ورودی و خروجی کشور از جمله فرودگاه‌ها، بنادر و مناطق آزادتجاری با هماهنگی سایر دستگاههای ذیربط.
• ارتقاء سرانه مرسوله پستی.
• بهبود پوشش مساحتی واحدهای پستی
• کاهش زمان سیر مرسولات پستی عادی بین مراکز استان‌ها
• افزایش نسبت سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی به کل سرمایه‌گذاری بخش
• توجه به مناطق غیربرخوردار و روستایی و تضمین عرضه خدمات پایه پستی.
• پشتیبانی از بخش خصوصی و تعاونی در عرضه خدمات پستی و پست‌بانکی.
• تقویت ارتباطات پستی بین المللی از طریق گسترش همکاری‌های دوجانبه, منطقه‌ای و بین‌المللی.
• ایجاد تنوع در خدمات پستی حسب نیاز مشتری با تأکید بر نگرش اقتصادی فعالیتهای پستی.
• بهبود بهره‌وری، اثربخشی و کارآیی در عرضه خدمات پستی.
• بهره‌برداری از فنّاوری اطلاعات و خدمات الکترونیکی در عرضه خدمات پستی .
• ایجاد هاب پستی منطقه در کشور.
ـ تعاملات بین المللی :
حضور مؤثر در اتحادیه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای ارتقاء نقش کشور در تصمیم‌گیری‌های جهانی و نیز تقویت همکاری‌های علمی و فنی و اقتصادی بین‌المللی و بالابردن سهم کشور در بازار جهانی ارتباطات و تلاش در صدور کالا و خدمات مهندسی متکی بر توانمندی های داخلی.
- ۸۴/۰۶/۰۹
