تکنوپوپولیستهای ایرانی

علی شمیرانی - اِوگنی موروزوف در روزنامه گاردین در گزارشی به بررسی پدیده تکنوپوپولیسم - یعنی دادنِ قولهای توخالی دربارۀ تغییرات عظیمی که دنیای دیجیتال ایجاد خواهد کرد- در دنیای غرب میپردازد.
وی به ذکر نمونههای از این وعدههای توخالی میپردازد و مینویسد، در سال ۲۰۱۸، کاربر خلاق و مقتدر سالِ ۲۰۰۶ تبدیل شده است به یک معتادِ محتوایِ زامبیمانند، که بهشکلی مرگبار به جستوجو و لایک اعتیاد پیدا کرده و تا ابد گرفتار دامهای نامرئی دلالهای داده است. سال ۲۰۱۸ برای اقتصادِ مشارکتی، چیزی شد مانند سال ۲۰۰۶ برای محتوای تولیدشده توسط کاربر: روزبهروز سقوطِ بیشتر. پلتفرمها از بین نخواهند رفت؛ حاشا که چنین باشد. بااینهمه، اهداف بلندِ اولیهای که فعالیتهای آنها را مشروعیت میبخشید جای خود را به نیازی پیشپاافتاده و گاه بیرحمانه خواهد داد.
موروزوف در ادامه مینویسد: انبوه ضایعات تولید استارتاپهای تحویل کالا همان آیندهای نیست که تکنوپوپولیستها تبلیغ میکردند. یارانهدهی برای کرایۀ حملونقل و تهیۀ غذا -که نتیجۀ موقت رقابت شدید است- همیشگی نخواهد بود؛ معدود دفاتر موفق مجبور خواهند شد شکستهای سنگین خود را، احتمالاً با افزایش قیمت، جبران کنند. افسانۀ امروزی مصرفکننده-کارآفرینِ مقتدر از میان رفته است. اما تکنوپوپولیستها با وعدههایی بزرگ و جدید دربارۀ زنجیرۀ بلوکی، هوش مصنوعی، یا شهر هوشمند به حیات خود ادامه خواهند داد. (منبع:ترجمان)
در ایران ما اما طبق معمول، رویکرد و اوضاعمان با همه دنیا فرق دارد. در دنیای غرب این عمدتا سرمایهگذاران خصوصی هستند که پا در مسیر ریسک حمایت از کسبوکارها میگذارند و به دام تکنوپوپولیستها میافتند.
اما در کشور ما ردپای تکنوپوپولیستها را عمدتا باید در بخشهای دولتی جست. یعنی جایی که لازم است تا بیشترین وعدهها و توجیهات را بکار گرفت، تا بودجههای بیشتری را صرف کرد (هدر داد) و از کنار این بودجهها آمارهای کاذب برای عملکرد مدیران ساخت.
و از آنجا که بخش عمده اقتصاد ما وابسته به درآمدهای نفتی است، همصدا شدن برخی مدیران خصوصی و صنفی با تکنوپوپولیستهای دولتی، ولو با علم و آگاهی از غلط بودن وعدههای ایشان، قابل درک است. آنها میدانند که همراهنشدن با تکنوپوپولیستهای دولتی به قیمت جایگزینی آنها از سوی رقبای دیگر تمام خواهد شد. پس چنین ریسکی نمیکنند.
حرف اینجاست که هر قدر هم مدیران دولتی و خصوصی، رسانهها و شرکتها، با تزریق پول تلاش کنند تا با وعدههای توخالی و آمارسازیهای کاذب، اتلاف منابع کشور را توجیه کنند، حقیقت برای همیشه قابل انکار نیست. اگرچه همه میدانیم که آشکار شدن حقیقت، تاثیری بر تکنوپوپولیستهای دولتی و وعدههای بیسرانجام آنها نخواهد داشت و اگر در حالت بدبینانه ارتقای پست نگیرند، در مناصب موازی به حیات خود ادامه خواهند داد!
(منبع:فناوران)
- ۹۸/۰۲/۲۱