درس‌های نخستین سرشماری اینترنتی
زهرا میرخانی - "به زمان اجرای سرشماری اینترنتی نفوس و مسکن 1395، .. روز .... ساعت.... دقیقه و ... ثانیه مانده است."
در شرایطی که در صفحه نخست سامانه سرشماری اینترنتی، مرکز آمار ایران لحظه‌شماری می‌کرد اما در روز اول و دوم آغاز سرشماری اینترنتی، بر اساس آمار ارایه شده 400 هزار خانوار به این سامانه مراجعه کردند که تنها حدود 10 درصد موفق به ثبت‌نام شدند؛ تجربه‌ای که البته برای مردم خیلی هم ناملموس نبود چرا که پیشتر در مراجعه به سایت هدفمندی یارانه‌ها نیز تعداد زیادی از مردم به دلیل عدم پیش‌بینی الزامات فنی با مشکلاتی مواجه شده بودند.
اما مساله این است که رسما اعلام نشد چرا از 400 هزار نفر مراجعه‌کننده تنها 10 درصد موفق به ثبت‌نام شدند؟ پاسخ احتمالی یکی از این دو حال است؛ یا ضعف فنی و یا ضعف اطلاع‌رسانی موجب این اختلال بوده است که هرکدام باشد هیچ تفاوتی در نتیجه و خروجی ندارد و به هرحال این اشکال یک ضعف بزرگ قلمداد می‌شود.
سال‌ها پیش هم مشابه این تجربه را برای کنکور سراسری داشتیم که در زمان اعلام نتایج، سایت سازمان سنجش از دسترس خارج می‌شد. به هرحال با تمهیداتی که اندیشیده شد و با استفاده از سرورهای شرکت‌های خصوصی و دولتی به صورت موازی و همزمان این مشکل برطرف شد. اما با توجه به اینکه ما که در کشورمان تجربه‌های ناموفق بسیاری داریم چرا از ابتدا پیش‌بینی‌های لازم لحاظ نمی‌شود؟
فرض کنیم این وضعیت برای انتخابات الکترونیکی پیش می‌آمد و قرار بود در کشور انتخابات به شکل تمام الکترونیکی برگزار شود، با این شرایط و اختلال‌های موجود تکلیف چیست و چه کسی پاسخگوی ضررهای جبران‌ناپذیر این‌گونه اختلالات خواهد بود؟
فارغ از بحث انتخابات الکترونیکی (که هفته‌نامه عصر ارتباط نیز از جمله مخالفان برگزاری آن بود و منتفی نیز شد)، چندی پیش بحث آوردن سرورهای پیام‌رسان‌های میلیونی به ایران مطرح شد. اتفاقا همان موقع هم این پرسش را مطرح کردیم که آیا واقعا پتانسیل مدیریت این اپلیکیشن‌ها در حال حاضر در کشور وجود دارد و اساسا قرار است با ترافیک‌های میلیونی چه کنیم؟
همه این موارد دال بر ضعف‌های موجود در این زمینه هستند. نکته اساسی اینجاست که شاید زیان‌های حاصل از اختلال‌هایی همچون اجرای طرح سرشماری اینترنتی با تطویل زمان اجرای طرح، برطرف و به نوعی رفع و رجوع شود، اما در مورد طرح‌های ضربتی و یک‌روزه همچون انتخابات الکترونیکی، ممکن است با یک معضل و بحران جدی مواجه شویم.(منبع:عصرارتباط)