شرکت‌های PSP و برادر بزرگ دوست داشتنی
شرکت‌های پی.اس.پی که خدمات پرداخت الکترونیکی ارایه می‌دهند تقریبا به دو نوع زیر تقسیم می‌شوند:
1- وابسته به یک بانک (دولتی یا خصوصی)
2- بدون وابستگی به یک بانک (دولتی یا خصوصی).
تنها شرکت‌هایی می‌توانند زنده بمانند که وابسته به یک بانک بوده و ضررهای سال‌های اول را که انتهای زمانی و مبلغی آن معلوم نیست، بر دوش بانک قرار دهند. بقیه فعلا باید تعطیل کنند و بروند به دنبال کاری دیگر. سود اصلی را بانک حمایت کننده از طرق دیگر بدست می‌آورد که توجیه سرمایه گذاری هم برایش دارد.
شرح:
خصوصی سازی شرکت‌های پی.اس.پی بعد از موفقیت بانک‌های خصوصی مطرح شد و در ابتدا نظریه‌ای جالب بود و هر صاحب منفعتی فکر می‌کرد که بهترین راه ممکن است. برای سود آور بودن آن به منابع خارجی رجوع شد و کشورهایی همانند ایران و پیشرفته‌تر از ایران بررسی گردیدند. همانند بسیاری از توجیهات طرح‌های صنعتی که در ایران انجام می‌شود، معیار و محک کار، تجربه و نظریات شخصی یکی دو نفر ملاک قرار گرفت. بعضی‌ها زودترشروع کردند و بعضی‌ها دیرتر. در این میان جامعیت فرهنگی‌ـ اقتصادی ایران و هماهنگی اجزای آن و بسیاری از متغیرهای دیگر را (به اشتباه) مانند کشورهای اروپایی و آمریکا تصور کردند.
می‌دانیم که اگر تمام متغیرها و پارامترهای یک معادله را شناسایی نکنیم و در جای درست قرار ندهیم؛ نتایج غلطی بدست می‌آوریم که منجر به زیان می‌شود. حداقل چند تفاوت کوچک باعث می‌شود که توجیهات ما درست از کار در نیایند:
1- به دلایل زیادی از جمله نبودن امنیت کافی در نگهداری پول نقد در جیب مردم و محل کسب فروشنده در کشورهای مرجع، این خودِ مردم و فروشندگان هستند که طالب کارت بانکی و دستگاه پوز هستند و حاضرند برای صدور کارت و نصب پوز، هزینه مناسب و کافی بپردازند.
2- هزینه پوز که بیش از 80 درصد از کل هزینه پی.اس.پی است را خارجی‌ها از فروشنده می‌گیرند ولی ما باید خودمان بدهیم.
3- کارمزد دریافتی از فروشنده توجیه برایش ندارد. به این دلیل کارمزد ایران خیلی پایین‌تر از خارج است. اصولا سیستم بانکی ایران بر مبنای کارمزد بنا نشده است.
4- فروشنده فشار و مشکلی ندارد که بخواهد از این طریق حل کند. هنوز هیچ مشتری به دلیل نصب نبودن دستگاه پوز از مغازه‌ای خارج نشده است.
5- ساده‌تر و بهتر از پول نقد برای فروشنده ایرانی وجود ندارد. راه‌های دیگر هزینه اضافه از چند نظر برایش دارد.
6- فروشگاه‌های خارجی حتی برای تنظیم و نگهداری پوز، به شرکت پی.اس.پی پول هم پرداخت می‌نمایند.
بنابراین اگر کشورهای خارجی را در نظر بگیریم، آنها فقط هزینه کمی برای شبکه و سرورهایی می‌دهند که نقش سویچ را بازی می‌کنند و بقیه هزینه‌ها بر دوش مصرف کننده و فروشنده است.
یکی دیگر از مشکلات بزرگ این خصوصی سازی، سستی و رخوت کشنده بانک مرکزی بود. واقعیت این بود (و هست) که بانک مرکزی هم کارآموزی می‌کرد ولی این موضوع را به روی مبارک نمی‌آورد و در مقام قانون گذار، قاضی دعاوی و نیروی انتظامی پروژه، آنچنان شل و ارشادی عمل می‌کرد و می‌کند که سرنوشتی جز برچیدن بساط خصوصی سازی شرکت‌های پی.اس.پی نمانده است.
مشکل عمده دیگر کارمزدی است که باید از فروشنده گرفت. اکنون چون عوامل تشویق و ترغیب کننده بسیار کم هستند، کارمزد نیم درصد هم زیاد است. بنابراین باید کارمزد را به صفر یا یک دهم درصد رساند تا این صنعت شکل بگیرد. اکنون بانک ملت حداکثر نیم درصد و بعضی موارد صفر درصد، یکی دو بانک دولتی صفر درصد و بانک‌های دیگر نیز کارمزد را به حدود نیم درصد رسانده‌اند.
در رقابت می‌دانیم که اگر کیفیت خدمت رسانی ?
- ۸۵/۰۵/۲۵